Book Title: Yogvinshika Part 02
Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005860/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - ebebebebebebebebeba L कक्कर રોણા નીક - - - - - - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ યોગવિંશીકા Page #3 --------------------------------------------------------------------------  Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 શ્રી પાર્શ્વનાથાય નમઃ॥ ॥ પપૂ.શ્રી યુગભૂષણવિજય સદ્ગુરુભ્યો નમઃ॥ અને પૂજ્યશ્રીના સંપર્ક બાદ ધર્મના ઢોટામાં થા ગુણો વિકસાવીએ તો આનાકલ્યાણ થાય. 1 તમામ બાબતોનું વિશુધ્ધ જ્ઞાન થયું. માટે એ જ્ઞાનના રૈ૩૨ન્સ માટે જ પૂ.શ્રીની વણીને ચાર કૈદ આપ્યો છે. આ ચાર દ ૨૫ પૂ. શ્રીની વાણીમાં મારી અલ્પ મતિના ડા જૂનતા વિરુધ્ધ કે પૂજ્યશ્રીના આાથ વિરુધ્ધ ડાઈપૂર્ણ માળથી ભૂલચૂક થઈ હોય તો '' "હું ? *ગિવિધ ગિવિધ મિચ્છામી દુક્કડં માગુ છું. પ્રસ્તુત લખાણનો સંપૂર્ણ પ્રથામ બાદ જ પ્રસ્તુત પદાર્થનો વિદ્યાર્ બાદથી . સી. દીવાના રાજી Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ ૐ શ્રી પાર્શ્વનાથાય નમઃ। ॥ ખપૂ. શ્રી યુગભૂષવજયજી સદ્ગુરુભ્યોનમઃ 1 ૪-૯૫ સોમવાર ભાદરવા સુદ દસમ યોગવિશીકા પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ । ગોવાપ્રિયા અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થક્કર પરમાત્માનો જગતના જીવોને સંસારમાર્ગ અને મોક્ષમાર્ગી સમ્યક્ બૌધ કરાવવા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે. આ જ્ગતમાં સંસારમાર્ગ અને મોક્ષમાર્ગ બન્ને પેરેલલ ચાલે છે. આ સંસારમાં સફળતાને મૈખવવા જે સ્ટેપ બનાવ્યા છે, તેવા જ સ્ટેપ અધ્યાત્મમાર્ગમાં આત્મકલ્યાણ માટે બતાવ્યા છે. સંસારમાં જેમ મિથ્યા જ્ઞાન, મિથ્યા દર્શન, મિથ્યા ચાગિ છે. તેમ ધર્મના બૈગમાં સમ્યજ્ઞાન, સમ્યગ્દર્શન , સમ્યગ્ ચાધિ છે. હવે પ્રધાન ભાવધર્મ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ, વિનય, સિધ્ધી. વિનીયોગ આ પાંચે ભાવધર્મમાં મીકામાર્ગના ભાવોની ગૂંથણી કરી છે. તેમ સંસારમાં પણ માજ રીતે પાંચ સ્ટેપ બતાવ્યા છે. જેમ સંસારમાં ભૌતિક દૃષ્ટીએ સદખતા મૈખવવી છે માટે પૈસાની જરૂર છે. વે પૈસા મેળવવાની નિર્ણય થાય પછી તમે ધન પ્રાપ્તિ માટે નીકળો. માટે પહેલા પૈમા કમાવવાનું પ્રધાન આવે છે. ધન મેળવવા લાયક છે માટે અવશ્ય મેળવવું એઈએ. તેમ મૌ મેળવવા લાયક છે તે અવશ્ય મેળવવો જ નઈએ. જો આવો ભાવ આવે તો પ્રાધાન આવ્યું કહેવાય સંસારમાં વિષય ધન છે. જ્યારે ધર્મના કોત્રમાં વિષય આત્મીક સંપત્તિ છે. સંસારમાં ભૌતિક ચંપત્તિ મેળવવાનો નિર્ણય વાની છે. જ્યારે મહિયા માત્માની સંપત્તિ મેળવવાનો નિર્ણય કરવાની છે. આમ બન્ને સામ સામે પેરેલલ ચાલે છે. હવે શ્રીમંતાઈ મેળવવા જેવી લાગી, તેનાં નિર્ણય પણ કર્થો પા જે Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તે મૅળવવા માટે ભૌગ કે પરિશ્રમ જ ન હોય તો એમનેમ હાંઈ પૈસા વરસવાના નથી. માટે તે મેળવવા પ્રવૃત્તિ જોઈશ, અને ધંધામાં પણ એ પ્રવૃત્તિ ઉંઘી, ચી. આડી અવળી, ખામીવાણી કરી તો સફળતા ન મળે. માટે પૈસા કમાવવાના જે નિતી નિયમો હોય તેને વળગીને રહેવું પડે, . તો જ સફળતા મળે , તેમ ધર્મના રોગમાં પણ આજ રીતે પ્રવૃર્તિ આવી. કવૈ તમે સાબદા થઈને ઉભા શમાવવા તૈયાર થયા પણ પૈસા કમાવવાના અનુક્M સંયોગમાં વિદ્ધ આવીને ઉભુ રહ્યું. પણ એ તૈનું નિવારણ ન થાય તી સફળતા મળે નહિ. તૈમ ધર્મના કૌટામાં પણ આવી. માટે આ ઝીએ સ્ટેપ વિહ્મજ્ય છે. અત્યારે હું પાંચે ભાવધર્મની આઉટલાઈન આપવા માંગુ છું. ( વિમ્બની ન કરી શકી તો ક્યાંય સમતા મમતી નથી. સંસારના નાનામાં નાના કાર્યમાં પણ આ પાંચે સ્ટેપ બાવર. વે જે જુવ પ્રધાન, પ્રવૃત્તિ. વિજયને જીતી જાય છે તેને સફળતા સામે ચાલીને મળે હૈ. માટે ચોથી સ્ટેપ સિધ્ધી ભાવધર્મ છે. હવે તેના પછી જે સિધ્ધી પ્રાપ્ત થઈ તેનો પગ દરવો તે વિનીયોગ છે છે કે મા બધા ડમી બુદ્ધિથી વિચાર કરી તો તબદ્ધ છે. - આ પાંચે સ્ટેપ ભાવધર્મ છે. અહિયા પ્રવૃત્તિ એટલે કિયા નહિ પણ ડિયા કરવાની ભાવ લેવાનો . તેમાં પાઠ ભાવનો અર્થ સમજવામાં થાપ નહિ ખાના. જૈમ સામાયિક કરવાની ઈચ્છા તે કાંઈ ભાવ નથી. તેમ ઉપવાસ પ્રતિમા, મુજ શ્વાની ઈચ્છા તે કાંઈ ભાવ નથી. અત્યારે ભાવ શબ્બા બહુ જ ગોટાળા થાય છે. આ ભાવ વૈર જૈમ સામાયિકમાં મનના પશિગામ, માત્માના ભાવ કેળવવા શાસ્ત્રમાં ૧૨ બતાવ્યા છે તેને કેપવો તો ભાવ કાવ્યો ડોવાય. - તેમ બધી દિશામાં આવ્યો. સાવ સૈ. મારા માનશીક ભાવ છે. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભાવ ઈચ્છા રૂપ સમજવાની નથી, દા.ત. તમને શી લેવાની ઈચ્છા છે. એટલે દીધાની ભાવ આવી ગયી તેવું નથી. પણ ભાવ એ જુદી વસ્તુ છે. સાચી શ્રાવકને ઠે સમ્યગટીને સંયમની ઈચ્છા તી હોય જ. હવે જે સંયમની ઈરછા જ ચાની ભાવ દેવાય તો તમે બધા ભાવ સાધુ અને અમે બધા દ્રવ્ય સાધુ ઠવાઈઝે. પરંતુ એવું નથી . ચારિકની ઈરછા જુદી વસ્તુ છે. ચારિઓના . પરિણામ જુદી વસ્તુ છે. પરિણામને ભાવ કરીએ છીએ. જૈમ છ મહિનાના તપ કરવાની ઈચ્છા દરેકને હૌલી ઈઐ. હવૈ ઈરછા છે પણ પરિણામ નથી. અર્થાત તે પ્રવૃત્તિ કરવા માટે પુરુષાર્થને ફૌરવવાની તૈયારી નથી, સભા - ભાવ પુજા કોને કહેવાય ? : સાહેબસુ - જે વખતે ભગવાનની પૂજા તમે ચન-કેશર, અભિડ આદિથી કરી , પછી ચત્યવંદન કરી છી , ત્યારે સૂટી બોલવા જેવો ભાવ ડરવાની કહી છે તેવા પરિણામ ફરી તી ભાવ પુજા કહેવાય, નહિતર તે દ્રવ્ય પૂજા કહેવાય છે. મન-વચન-કાયાથી જૈવા ભાવ કહ્યા છે તેવા કરવાના હૈ. સ્તવન ગાતા પણા શાસ્ત્રમાં જેવા ભાવ ડઘા છે તે લાવી શકો તો જ ભાવપૂજા નક્તિ૨ દ્રવ્ય જ કહેવાશે. આ રીતે દર્શન સામાયિક, પ્રજ, દાન બવામાં આવશે. જૈમ મામાને વહોરાવો છે. તે વખતે સાધુપણ સારી ચીજ છે. પણ મણવ્રત, તપ-ત્યાગ, સંયમ સારી વસ્તુ છે. આમનું નિષ્પાપ જીવન છે. આપણી જે જીવન જીવીએ છીએ તેં છોડવા જૈવું ઈ અને આજ પામવા જેવું છે. આ સંસારમાં સુખ નથી. પ્રમુખ આ મામાની પાસે જ . આવા ભાવ સાથે મન્નાન ગુન ગમતા અને તમે વહીશો ની લેપ્રનિ પ્રર્વક ભાવધર્મ કહેવાય. છતાં પણ પ્રવૃત્તિ સન્ની ભાવધર્મ નથી. સાધુ ગમે છે માટે તમે ઉલ્લાસથી વહોરાવો છો, પણ સુખદન ; - કસી વખતે જે ભાવ છે તેવા ન આવે તો પ્રવૃત્તિ ભાવર્મિ યુગલ ને વિના. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ હવે ડ્રોઈપણ કિયા કરતા વિધિ-વિધિની વાત આવે 8. સંસારમાં પણ વિધિ-વિધિ હોય છે. ધંધામાં પણ તમારે ઘર જાની - નિયમી ખા ને એ સાથવો ન જ લાભ થાય. રસોઈ કરતી વખતે પણ નિતિ નિથીને વાગીને જ ચાલવું પડે છે. ડીઈ વિચાર કરે છે મગ ભરેલી તપેલી પહેલાં ચુલા પર મુડ, પાકા ચુલી કલાક પછી પેરાવું તૌ મગ રંધાય પ્રશ૧ તૈમ કપડાં ઊંતા કરે પહેલા ઘા મારી લઉં અને પછી પાણી ને સાબુ લગાડું તી શું 3પડાં ધોવાય છે ફાટી જ અથ તેમ દરેક ક્રિયામાં વિધિ-અવિધિ આવશે. તેમ ધર્મની બધી ફિયા વિધિ પૂર્વક કરી તી પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ આવે. અને જૈ ખામીવાળી કિયા કરી હતી પ્રવૃત્તિ આત્રી ભાવધિર્મ ન આવ્યો કહેવાય. ધર્મની ઝિયા મન-વચન-કાયાથી વિધિ પૂર્વક કરશે તો જ પ્રવૃત્ત ભાવવમાં આવે છે. ભગવાનની પૂજ, દર્શન, સામાયિક, પ્રતિમા છે sઈ અનુષ્ઠાન લો, તેમાં જે વિધિ અવસ્થરી કરશો તો તે વ્યકિત પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મની 38માં આવતો નહિ. પ્રકિાવાવમાં તમને આરાધનામાં કર્તવ્યતાનું ભાન જોઈએ, સાથે શેય પ્રાપ્તિની સંકલ્પ જોઈી. ભગવાનના દર્શન રતાં પામવું છે? શું નથી પામવું તેનું તમારી વિચારધારામાં સ્પષ્ટીકરણ એઈ. પ્રધાનમાં આટલી ડીમાન્ડ છે ત્યારે પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મમાં તો લઈ ડીમાન્ડ છે. . . જેમ તમે મુનિને દાન આપી છે. તે વખતે દ્રવ્ય ઉગ-ડાળ- ભાવ જોવા શાસ્ત્રમાં બતાવ્યા છે તે પ્રમાણેની પ્રવૃતિ જોઈએ. તેમની ભકિત કરવા તેમને પ્રપે તેવાજ દ્રવ્ય તમારી પાસે હોવા જોઈએ. ભકિન ઠતા અમારા ગુણોને ધક્કો પહોંચે તેવું દ્રવ્ય ન જોઈએ. પણ અમારા માચારને, વિચારને, તપ ત્યાગ, સંયમને પુષ્ટી મળે તૈયું દ્રવ્ય ઈ. તેમ ફોન પણ ત્યાં મુનિ ચોગ્ય તે વદોરી શકે તેવું કૌઈએ. અને ડાળ પર મુનિ વહોરી શકે નૈવો ને, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ શુધ્ધ બતિ ન્યાયથી ઉપાર્જન કરેલા દ્રવ્યથી, જે તમારા માટે લાવેલા હોય પાછું. નિર્જીવ હોય તેવું જ અમને ખપે. માટે સુપત્રદાન કરવું તે કાંઈ બચ્ચાના ખેલ નથી. જો સુપાત્રદાન શાના ડા પ્રમાણે આપે તી આ સંસારમાંથી આપનાર અને લેનાર બન્ને તરી જાય છે. તેની ખુબ જ. મરિમા હૈ. તમારા અત્યારના જે વાંધા વચઠા છે તે અને તેમાં ન ચાલે. તેમાં સૌથી પહેલાં તો લમે દ્રવ્ય શુધ્ધિમાંથી જ ઉડી જાચો છો. સભા: એક બાપડે ખીર વહોરાવી હતી તેમાં બધી વિધિ હતી. સંગમનાં જીવ સાવજ તે પણ વિધિ પૂર્વકનું દાન નથી. સંગમનો જીવ હજુ સડન પામેલો નથી. તે મિથ્યાત્વમાં છે. પરંતુ પ્રધાન પૂર્વનું તેનું દાન છે. દાનનું પા આટલું મહાન ફળ છે. અને સમાન પૂર્વનું દાન દાય તો તેના કરતાં અસંખ્ય ઘણુ ફળ મળે છે. અને એ પ્રવૃત્તિ ભાવ પૂર્વકનું દાન હોય તો તેના કરતાં તો ડઈ ઘણુ] અધિક ફળ મળે છે. અત્યારે તમારે ત્યાં તો સાધુને દરવાજા જ ખખડાવવા પડે તેમ છે. જે પૂર્વના માત્મા વા હોય તો મૈંડ દિવસ તમારે ત્યાં વહોરવા ન આવે. અમારામાં પહેલાના મહાત્માયો જેવું સત્વ નથી ઢીલા છીએ માટે જ હોવા આવીએ છીએ. સુપાત્રદાન કરવા માટે તમે મૃત્યારે લાયક રહ્યા છો ખરા! ખરું સંયમ પાળતો સાધ્ તમારે ત્યાં પગ મૂકે ખરી! આ બધા 5ઽ ાબ્દો છે. પણ ખરેખર આ અત્યારે સ્ક્રીન છે. તમે અત્યારે દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, ડાખ બધામાં જ ઉડી જાઓ તેમ છે. જેમને બાખો સંસાર છોડ્યો છે. જેમને દુનિયાની ઈ પડી નથી. . જેઓ સંપૂર્ણ નિષ્પાપ જીવન જીવનારા પંચ મણવ્રતધારી સાધુઓ તમારે આવી શું લઈ લે ! અને અમે જે પણ લઈએ છીએ તેનો ઉપયોગ પણ અમે ધર્મ માટે દેને પોષવાના સાધન રૂપ કરવાના છીએ. રાગમાં દહત આવેલુ 13 રથકાર માન્ગાને વહોરાવી રહ્યો છે. જ્યારે તે વખતે હરણ તેને તેમાં સહાય કરી રહ્યો છે. મેટલ થઙાર દાન ઠરી રહ્યા હૈ અને હષ્ણ ત્યાં Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડરાવી રહ્યી છે. જ્યારે મહાત્માની તેમાં અનુમતિ છે. માટે ીના ભાવ તે વખતે સખા છે. પ્રોની શુધ્ધિ હૈ વખતે સરખી છે. મારે પ્રણે જણા તરી ગયા છે. મહાત્મા તી તરેલા હતા, પણ આ બન્ને પણ તરી ગયા છે. ભગવાનનું શાસન પામેલી શ્રાવક ગુણને ઓળખતો હોય, માટે તેને ખબર જ હોય કે મારી કરી કા રથીની આરાધનામાં જ જ્વાની છે. જૈની વિશિષ્ટ ડીરીની સાધનામાં ઉપયોગ થવાની છે. જે શક્તિના ઉપયોગથી જગતનું અને જાતનું પરાકાષ્ટાનું આત્મકલ્યાણ કરશે. માટે વિચારે 3 હું તો સંયમ નથી પાખી શડતી, સમ્યગજ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની આરાધનાને ધારા નથી કરી શકતો પણ મારુ ભાગ્ય ક્યાંથી કે આ દીયાનો ઉપયોગ તેની ઉપાસનામાં વપરાય. શ્રાવડને પોતાનું સર્વસ્વ ન્યોછાવર વાની ભાવના જેઈએ. આના જેટલો સદ્ઉપયોગ જગતમાં ક્યાંય નથી. જ્યારે તમને તૌ સારી વસ્તુ વહીરાવતાં શાથ જે ને ? બીએ સુલભા ભાવિડાથી વહોરવતા લાપાલ તેલનો એક બાટલી ફૂટી ગયો. છૂટ્યો ત્રીજો ફૂટ્યો છતાં પણ તેને અસર થઈ નથી. જ્યારે તેની પાસે એક પણ બાટલો થી નહિ ત્યારે આપવા માટે વસ્તુ ન રહી તેથી તેને અસર થાય છે આમ તેનું વાકું રડે તેમ નથી. કેટલી દિલની ઉદારતા, વિશાળતા, ભક્તિભાવ હોય તો માવો ભાવ આવે. સંગમના જીવે ડી ડીને ખીર મેળવ્યા પછી અડથી વીશવાની ઈચ્છાથી વહીરાવે છે. પણ બધી અપાઈ જાય છે તો તેને અસીમ નથી થતો ! કારણ મહાત્માના પાત્રમાં ગયેલુ સફળ જ છે. સભા:- તે બાળકને આ બધી સમજ હતી 1 સાદેવજી : હા, તેમના ગુણોની તેને બોખખાણ છે. સદ્ભાવ બહુમાન છે. ઠારા આ મહાત્મા મમામાના તપક્ષી છે. તેમને દરરોજ તે સાધનામાં ઉભેલા જુએ છે. તેથી વૈને ઘણુ જ બહુમાન છે. માટે તે સર્વસ્વ આપે તો પણ હાઈ થાથ તેમ નથી . Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તમને તૌ સાધુની ભક્તિમાં કિંમતી વસ્તુ વાપરવાની આવે તી રાય १ ધ્રુજે નૈ સભા:- સાહેબજી, એક વખત ઐવી કિંમતી વસ્તુ વહોરીને ૧ સાહેબજી:- અમે લી જેટલા સદા હીએ તેટલું જ સાક્ષ છે. અમને તો એટલા વર્ગવ્યા છે અે કારણે પણ જો અમે આવી કિંમતી વસ્તુ વાપરીએ તો તમે નિંદવામાં કાંઈ બાડી રાખો તેમ નથી. અત્યારે સંઘમાં સાધુ માટે પહેલાં કરતાં સોમા ભાગનું માન નથી. હા ૩દાચ કૌઈનાથી તમને કડવા અનુભવ થાય. આમ ની ભૂતકાળમાં કડવાં અનુભવ થતાં હતાં, પણ સારા સાધુ માટે તો તે વખતે સદ્ભાવ રહેતો હતો. પરંતુ અત્યારે તો સાધુ સંસ્થા માટે આ છાપ જ ભૂંસાઈ ગઈ છે. પહેલાં તો રાજા, મહારાજા મહાત્માના માદર, સત્કાર ડરતાં. જ્યારે અત્યારે તો દરરોજ ધર્મ કરનારને પણ સાધુની ફૂટી કોડીની કિમન નથી. અમે ઠાઈ જગતના માન સન્માન લેવા દીક્ષા લીધી નથી અમને તેની અપેલા પણ ન હોય, પરંતુ દેવ- ગુરુ - ધર્મની શ્રધ્ધા બહુમાન, ભકિતના કારણે તેમાં ભલે આરાધના મહાત્મા કરે પણ જે તૈનથી તમને પુણ્ય મળતું હતું, તે બંધ થઈ યુ. અત્યારે અમારે સાધુઓએ બહુ જ સાવચેત રહેવા જેવું છે. ઋષભદેવ ચરિત્રમાં આપણે જોઈ ગયાને ડૈ મહાત્માને દૈવી કિંમતી વસ્તુની જરૂર પડી! જૈમડે લીપાત તેલ, ગૌશર ચેન, ૨નાંબલ, આ બધાની કિંમત કૈટલા કીડ થાય ખબર છે ને ? તમને જ વ્યાજે વ્યાવુ કરવાનુ આવે તો શું થાય? અેવા દુવિકસ્યો થાય! પરંતુ આ ધરતી આમનાથી જ પાવન થયેલી છે. જ્યાં પણ જો ત્યાં પવિત્રતા પમાડી. તથા તેમના આચાર અને ઉપદેશાથી ડેટલા જીવો પામશે . સભા - પણ સાહેબજી અમારા ભાવ કેમ બદલાઈ ગયા છે ? ઙાખ કારા, સારેબજી:- ના, ધર્મગુરુની ચીરે અને બ્યુરેથની નિંદા તેનું કારણ છે. અત્યારે એવું કહેનારા તથા લખનારા છે કે સમાજનું મતનું દામનું ખાનાશ છે. આ સમાજને તેઓ નિરઉપયોગી છે. ખાલી ખાઈ પીને પડ્યા રહે છે . આપણી જૈનનો Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પણ છ વર્ગ આવું માનના હૈ. પરંતુ તમે ફરી વિચાર્યું છે 8 પવિગ સાધુ દુનિયામાં લે શું? અને સામે આપે હૈ કેટલું ? આ ગલમાં પવિત્ર થી મનીeaણા રી છે. ઊંના માવારે ૧ . જ્યારે સ્કૂલમાં ભણતી હતી ત્યારે પાઠ આવતી હતી ઈન્ડિયામાં બાવન હજાર સાધુ 8. જે સમાજ પર ભાર રૂપ હૈ. દાંઈ ઉત્સાહન કરતાં નથી . આ વાત ૨૨થી ૨૫ વર્ષ પહેલાની છે. હવે નૈ આવુ ભાગીને તૈયાર થાય તેં માધુને શું માને ૧ પાછુ એમ લખે હૈ જો આ બાવન હજાર સાધુને ડાયદી કરીને મીલીટ્રીમાં જોડ઼ દે તી દેશનું રક્ષણ થી ડરવી. માટે તમારે અમને સાધુ પાસે ચોકીયાતનું કામ કરાવવું છે ને ? - તમે ગુકીને ઓuખી શકો તેવું તમારું માનસ જ નથી રહ્યું. અત્યારે રૂપાની ભકિવને મહાને ધર્મ માનવામાં આવે છે. - પરંતુ સુપા દાનમાં સર્વસ્વ ધરવાનું કાવે તો પછી હીચકીચાટ ન થાય જેમ સૌનાની બા જેવા ધંધામાં પૈસા રડતા હીચકીચાટ થાય ખરી ? જૈને સુપાત્રની પરખ છે તેને તી તૈના ભાવમાં વિૌષતા હોય જ હવે પ્રવૃત્તિમાં ખોલી ભાવી નથી માથા પપ્પા સાથે પ્રવૃત્તિ વિધિ પૂર્વકની નૈઈએ. . પ્રાિધાનમાં ય શુદ્ધિ સગી છે. પણ અહિયા ની જે અનુષ્ઠાન કરી તેમાં બધા નિયમોને વણી દેવું પડે . તમેં તમારી પ્રાલી જીંદગીમાં - $ીઈ સ્વિસ સંપૂર્ણ વિધિ પૂર્વકની પુજા કરી છે ૧ અનૈ જૈ મૈવી પુજા થાય તૌ તૈનો આનંદ, સ્વાદ અનુસુતિ દેવી આવે ! તે જ કરવામાં ઝાળ પણ બરાબર જોઈએ. જેમ તમારે પ્રભુ પ્રજા મધ્યાન કોણે કરવાની છે. જ્યારે તમારે તો ગમે ત્યારે તમારી સગવડ મુક્ત gવાની છે નેપરંતુ તમે ધંધો તમારી સગવડ મુક્ત 9ો છો ખરા? તમે ધંધા પ્રમાણ એડજસ્ટ થાઓ છો કે તમારા પ્રમાણી ધંધાને એડજસ્ટ કરી છે ? તમે કહેશો કે વજર છૂટ્યા પછી જ મોડેથી હું ધિંધો કરવા જાઉ. તો ચાલે ખ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ના. બસ ત્યાં બધુ નક્કી છે. ચીડાઈ છે. જ્યારે ધર્મમાં બધું જ ચાલે. સભા:- પાલીતાણામાં દાદાની પાલ કેમ નવ વાગે કરાવે છે. સાહેબ - ત્યાં સમુહ છે. તેમાં બધા વિધિ પૂર્વક કરી શકે તેવા ન હોય, તથા બાળક હોય , તથા ષ્કાને શરીરની અનુકુળતા ન હોય તેવા પક.. હય. માટે પ્રણિધાન પૂર્વક કરી તો લાભ છે. પણ પ્રવૃત્તિ ભાવપુર્મ પૂર્વક કરો ની લાબ વધારે . માટે તમારી તૈયારી હોય તો ત્યાં પણ તમે મધ્યાન કાળે બાજુમાં રહષભદેવ લઈને પ્રજા હી હાડો છી. પરંતું . તમારી તૈયારી જોઈએ કેં નથી ડરવી . તથા થોગ્ય દ્રવ્યથી જ ભુજ કચ્છી છે. દુમારપાલરાજ મધ્યાને તેમના પરિવાર, વૈભવ સાથે, ઉત્તમ વસ્ત્ર પહેરીને વષીદાન દેતાં પ્રભુ પુજા કરવા જતાં . સાથે ૧૪૦૦ કીટાધિપતિ તૈય, લિમ પૈથા માટે પણ વન વાવ 8 તે વાંચ તો ખબર પડે. તમે લd, ખાલી ચૌટેથી ત્રણ લીડના નાથ બીલી છો, પણ એ લીs વવા ની ધ્યથી મણ લીડના નાથ માનતા હતા. પ્રત્યારે પુજાના દ્રવ્યમાં પણ ઠેકાણા ખસ જેમકે પદ્માણ માટે દુધ તો ગાયનું તાજુ દુધ પાણી ઊઁ વરસાદનું મતરિક ગૌલુ પાણી અને પુણ્ય પાક ઠેવા સુiધી તાજ લેવાના. જ્યારે તમારે ને અત્યારે ઉરના અઢાર વાંકા જૈવું 8 ને ! પછી કહી ભાવ નથી ગાવતી તી ક્યાંથી ચાહૈ ઘણાના તી પૂજાના કપડાં જોઈ લી વિચારમાં પડી જવાય નૈવા હોય છે. કાં રેલા મેલા ડાં ખાદીના લઘુ વૈવા હોય. આમ પાછા ને બશર ની અપડેટ થઈને ગાડીમાં ના હોય. પ્રજમાં થી ઉત્તમમાં ઉત્તમ . કુમારપાળ શમે પુજાના વસ્ત્રો મેળવવા યુદ્ધ કર્યું . @ાંથી તૈયો વઝા હૈતા હતા ત્યાંના રાજા તે નવા વાને એક વખત પહેરીને જ પછી વેચવા - દેતો સૈથી તે ઐક વખત પહેરેલા વસ્ત્ર પુજામાં પહેરાય નહિ. માટે કુમારપાળ રાજાએ કહ્યું મને બાવા વ ચાલે નહિ. તેથી નવા જ જોઈએ. પક Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ નાનમાં હતા માટે માન્યી ર્વાદ. અને આવા ઉત્તમ વસ્ત્ર બીજૈ ન મળવા ના કારી તેમને તેની સાથે યુધ્ધ કરીને પ્રજાના વસ્ત્રો નવા જ સીધા મળે તે રીતે ડર્યું. આના પરથી તેમનો ધર્મનો ભાગ, બહુમાન,સમર્પા, અસિા સમજી 4] છો. સભા:- ધર્મ માટે યુધ્ધ શું ઠામ ડવુ ? ૐવા સાદેવજી :- આવુ માનનાર વેવલા સાથે શું વાત થાય? ધર્મમાં મમતા ને ગુણ છે. માટે અધમી ધર્મમાં વિઘ્ન કરે ત્યારે જ સાંખી લી તૌ ને નમાલાપણૢ હૈ કાંઈ મા નથી. અત્યારે તમારા ધર્મના ધોરણ શું છે? જે તેને બરાબર રીતે સમજે ત તમારો વિવૈક જુદી જ હોય. જો કુમારપાળને વન્ત્ર માટે આાટલી તબીજ હોય તો બીજી બધી વસ્તુ માટે તો વિચારવાનું જ હોય નહિ . તેથી તેમને ભાવ પણ આવે તમે ભગવાન પાણૈ જામી છો ત્યારે તમારું યુ નાચે છે ખરું? ના, કારણ તમને વિધિનો સ્મ કે મામદ જ મ્યો નથી.તમને તો અત્યારે અવિધિ જ વ્યાજ્વી લાગે છે. દદેશસર બંધાવવામાં મુર્તિ ભરાવવાની વિધિ વાંચો તો ખબર પડે . જેમ પ્રભુની અપ્રતિમ મુદ્રા હૈ, તેમનું અપ્રતિમ સ્વરૂપ છે. માટે કેવા શીલ્પી ગોતવા એઇએ, તેની પાસેથી કઈ રીતે કામ લેવું જોઈએ. મે અત્યાર સુધીમાં લોપેન પાંચ મુર્તિ પણ બનેલી એઈ નથી. જે એઇ છે નૈ પ્રાચિન છે. તીર્થંકરની આકૃતિ લીગો દેવા હોય ને સમજ્યું પડે. તેમના ૧૦૦૮ લો દહ્યા છે. જ્યારે તમે તો ૩૨ લમણો પણ રાખ્યા નથી રૈ! તમારું તેમાં ધ્યાન નથી, ડાળજી નથી. અત્યારે કોન્ટ્રેક્ટ બેઝ થઈ ગયી છે. તેમાં પણ વેપારી દૌર ડરી નોધ્યુ છે. માટે જ તમને ભાવ નથી આવતા. જ્યારે શંખેશ્વની મુર્તિ સામે આરાધક જીવને ભાવ કૈમ આવે છે! વિશિષ્ટ રીતે પ્રતિષ્ઠા વિધિ થયેલી છે. डे પર્યુષણના વ્યાખ્યાનમાં આવે છૈ ડૈ જૈ સમડિન પામેલી નથી તેને બીવીબીજ પમાડ્વા સ્ તું સામાન વીરપ્રભુ ગૃહસ્થ અવસ્થામાં ઉષ્મા અવસ્થામાં ઉભા છે ત્યાં જઈને આબેહુબ જોઈ, ધારણ કરી લેવી તેમની મુર્તિ બનાવ. હવે આવી મુર્તિનો પ્રભાવ દેવો હોય? પછી તે પ્રતિષ્ઠા દૈવખી પાસે કરાવે છે. મુર્તિ કાંઈ માનવની આકૃતિની જ બનાવાની છે! માટે દેવતાને પા Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અવલીશન કરવા જવું પડે. માટે બધે વિશીષતા . અને આ જાખવી ની જ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ આવે. જે ઘણું જ કંઠકા છે. જેને આ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ આવે રને ખરા M , આસ્વાદ મળવાના ચાલુ થાય. | માયાએ અશ્રુન અનુષ્ઠાન કર્યું છે. શાસ્ત્રોમાં એક ખમાસમણ્ય આપનાં જેવા ભાવ જોઈ , જેવી એકાગ્રતા જોઈએ તે હીને તેને અનુષ્ઠાન ઉર્યા છે. તમારે . તી ઉપરકાના પણ ઠેકાણા ન હોય ને ? પછી તી ક્રિયા માટે તો શું બોલાય છે તમને ધર્મના કંગમાં બધુ જ ચાલે તેમ છે. હા, ભાકો જમવા બેસી ની બહુજ વ્યવસ્થીત જોઈએને? જે મીઠા વગરની કાચી જોઈ આપે તો શું કરી ઘર ઉભુ કરી ને ! પણ આ માં બધુ જ ચાલે છે. કારણ શું? . સભા - ભગવાન કયાં જુએ છે ? સાહેબનુઃ- હા, તમારે તો ભગવાન અજ્ઞાન છે ? પરંતુ તેઓ ત ગ લોકને જુએ છેઆપણા બધાના પરાક્રમને જુએ છે. હો એટલું ખરુ જુએ છે પણે કાન પડતા નથી. સભા:- માટે જ અમારે પીલું વીલ છે. ' સાહેબ - હા, લંપોલ ચલાવી છે. તેમ નદિ પર તમને તૈમાં જ રસ છે. અત્યારે અમે વિધિનું વર્ણન કરી નો ઘાને વીજ લાગે છે. તમારે પુજા કરતાં સીવેલું ધોતીયું ન વપરાય. વગર ફાટેલા, નહિ સાંધેલા, રાજ ઘીલા, ઉત્તમમાં ઉત્તમ વસ્યા જોઈએ. જ્યારે ઘા દે છે કે સાહેબ લેવો પહેરીએ તો શું વાંધી પરંતુ જે ધર્મનું સ્પ અખંડ મૈઈનું હોય તો અખંડ સાધનો જ જોઈ. માટે તમારા સાંધેલું વસ્ત્ર પંડિત દીય તો ઘાંથી અખંડિત ભાવી આવેમા બધા ઉઈ મહાપુરુપીએ નવ પૈઠ બૈઠા તરંગ નુ મૂળ્યા નથી. પણ તેની પાછળ ચીસ છે. પાલમાં પણ વરસાદનું ચોખ્ખું પછી ઠેમ જોઈએ તેના પણ ચોકકસ aો છે. વરસાદનું પાણી મા શુધ્ધા છે. ફુવા, તળાવ, નખ, નદીના બહાના પાણીમાં મિશ્રણ છે. ભેગા ગટરના પાણી પણ હોય છે. * , ન પોલ છે. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨ રસ્તામાં વસેલું પણી બધીજ ગંઠીમાંથી પમાય થઈને દુવા, તાવ, નદીમાં જ્યું હોય છે. માટે બધુ અશુધ્ધ પાણી જ છે. તેથી જ લેવા પાણીથી પદ્માલ થાય નહિ. પહેલાના શ્રાવકો સૌ પીવા પણ આ અંતરીકી જાની ઉપયોગ કરતી . ભગવાનના દસ શ્રાવકોના વ્રતોના વર્ણન સાંભળો તો આભા થઈ જ્વાય. તેમને વ્રત હતા કે, અંતરીન જળને છોડીને બીજું પાણી પીવુ નહિ. જોકે તમારું અત્યારે વિજ્ઞાન પણ માને છે. આ જળ સંપૂર્ણ આરોગ્ય જાળવી શકે તેમ છૅ. દસ શ્રાવકના વનમાં સાતમાં ભોગપભોગ નના વર્ણનમાં શું ખાવું શું ન ખાવું તેનું વર્ણન વાંચો નો લગે ૐ તેથી આયુર્વેદના ડેવા નિષ્ણાત દો. જ્યારે અત્યારે તમારી શું સ્થિતિ છે 1 તમારા સંસારના ભોગ પણ બગડી યા છે. પહેલાના જીવન જ એવા હતા તેઓ દ્રવ્ય શુધ્ધિ જાળવી શકતા હતા. પરંતુ હવે તો તમારા જીવનના ડારી પ્રત્યેક ક્રિયામાં વિધિમાઁ ઘટી રહ્યો છે. મારે તમારે તો પ્રવૃત્તિધર્મ સાંભળવાની, સમજવાની અને તેને આદર્શ તરીકે રાખવાની નૈ વિચારવાનું ઠે જો આ ભાવધર્મને પામ્યા હશે તેમને કેવી આનંદ, સ્વાદ હશે. કેવા કર્મોની નિર્જરા કરતા હશે. આવા જીવી લગભગ પ્રાય: કરીને તેજ ભવે મોદી નારા હોય છે, કદાચ નાચીન ભારે કર્મ હોય તો એકાદ બે ભવમાં મોડી જ્યા૨ હોય છે. તેવા જીવોનો સંસાર ખાબોચિયા જેવી હોય છે. આના ઉપર આગળ વિશેષ વિવેચન આવશે. સાથે સાથે આપણે પ્રાિન ભાવધર્મ અને પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મની તુલના ડરતાં જઈશું. આ જૈન શાસનનો માર્ગ ગાન અને ઈષ્ટ છે. આ શાસનની ક્રિયા બીજ ધર્મ કસ્સાં ઊંચી છે. જૈન શાસનની ક્રિયા જાળવવા ઉત્કૃષ્ટ આરાધક ભાવ એઈએ. શ્રીપાપ મથાના વનમાં ભોગ, વ્યારંભ, સમારંભ વધારે પા, જ્યારે તેવો ધર્મ ડરે ત્યારે એકમેક થઈને બતાવેલ ભાવોને જાળવીને કરે. પહેલા સુખી માવડી પોતાનું અંગત દહેશસર રાખતા હતા. દા.ત. પેથડમંત્રી પોતાના જીનમંદિરમાં મધ્યાન કાળની પુર્જા કવા નિસિદ્ધિ ઠરીને અથ પછી ગમે તેવું કામ ભાવે તો પણા તેમને બોલાવાના દિ Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તઓ શેજ કાર ફર્વક પ્રભુની એવી આગી કરે કે બીજાને પા ભાવ થાય. એક વખત તેઓ પ્રભુની પુજ ભકિત કરતા તો ત્યારે રાજાને તત્કાળ શામ પડ્યુ. રાષ્ટ્રના સંકટના દ્વારા તેમને બોલાવવા મોકલ્યા પણ મંત્રીશ્વરની પત્નીએ તૈમને પૂછ્યા વગર કરી દીધું કે તેઓ હાલ પરમાત્માની પૂજા ભકિત કરે છે. માટે હાલમાં આવી શકે તેમ નથી. આ સંદેશી મળ્યા પછી પણ શજ પ્રણ વખત સંદેશો મોકલે છે પણ નામાંજ જ્વાબ મળવાથી રાજ પીર આવે છે. તમે વિચારીએ તેઓ કેવા એઠાઝાર ભાવ, સમર્પકા, નનમયના. સાથે, આખો સંસાર ભૂલીને મુખ કરતા દો. દેવી સ્વાદમય ભક્તિ દો. રાજા વિચારે છે કે બીજુ કોઈ નહિ પણ મારે હવે ઝીશ્વરની પ્રભુજ જેવી છે. માટે આવે છે. મંત્રીશ્વરની એકાગ્રતા, ભકિન ઉલ્લાસ જોઈને થાય છે કે શું ઈશ્વર તત્વની ઉપાસના ક્રરે છે . ખરા સિત્વશાળી ભલ છે. લાવ હું પ૭ હૈ બક્તિમાં ભાગ લઉં. તીવ્ર પીતે જારી ફૂલથી પ્રભુની અંગ રચના કરે છે અને ગુંથે છે ફૂલ એક પછી એઇ અને લેવામાં પરમાત્માના દર્શનમાં અંતરાય થાય. ભક્તિથી માગતામાં વિકીપ આવે માટે તૈડ સૈવને ઐવી રીતે તૈયાર કર્યો છે કે ક્યાં ૩થુ ફૂલ કયારે ઈવી , તે પ્રમાણે તે ઐક પછી 25 ફૂલ લઈને મરીશ્વરને આપે જેથી ભક્તિમાં વિક્ષેપ ન થાય. આમ માસ ૨ાખવામાં પણ ભાવ સમાયેલો 0 , હર્વે રાજા આ મકાનને ઉભી કરીને પીને ત્યાં વસે છે. રાજાને તૌ દાંઈ ખબર ન હોવાના દ્વારા બીજુ ફુલ અપાઈ ગયુ. ખુદ અત્યારે સેવક બનીને ફુલ આપે છે. પરંતુ ફુલ આપવામાં ગોરા થવાથી એસીલ્વર પાછળ જુએ છે તો ત્યાં રાજા ખુદ વેલ છે. રાજને નરન જ થાય છે કે મને મારાથી વિપ પડ્યો. સાચું 3 માં લોકોની પ્રભુ ભકિતમાં સમષ્ઠિા છેવું રહો તમે વિચારજો કદી પ્રભુ દર્શન માટે તમારી ધોખો તરસી રોય 8 scી એવું થયું છે. પ્રભુ દર્શન ડ્રરતાં તમે ધરાયાજ ન હોય. યારે આવું પરમાત્મા સાથે મિલન થયું છે ?? વિચારજે. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫-૯-૯૫ • ।। ૫૪ શ્રી યુગભૂષાવિજ્યજી સદ્ગુરુભ્યો નમઃ ।। ભાદ· સુદ અગિયારસ મંગળવાર યોગવિદ્ધ ૫ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ ગૌવાપિયા દંડ અનંત ઉપડારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંડર પરમાત્માઓ આપણને સર્વ દીષથી મુક્ત અને સર્વ ગુણથી પરિતૃપ્ત કરાવવા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની દષ્ટીએ જો આપણે બધાએ મોંકામાં વું હોય તૌ આપણા વ્યાત્મામાં રહેલા બધા દોષોનું ગુણોમાં પરિવર્તન કરવું પડશે. જ્યાં સુધી આત્મામાં દોષો રહેલા હશે, અને ગુર્ગોમાં કચાશ હશે ત્યાં સુધી આપણે પરિતાને પામી શઠીશું નહિ. માટે જ્યારે સર્વદોષથી રતિ અને સર્વ ગુપ્તાથી પરિતૃપ્ત થશું ત્યારે જ મોમના સુખને પામી વાડીશું. ગુણ હવે પાત્સામાંથી ગમે લૈ દોષ કાઢવાનો વ્યાલુ કશ્મી અને ગમે તે ૐખવવાની ચાલુ કવો તેવું નથી. પણ સૌથી પહેલાં જીવનમાં મોટા દોષોનો ત્યાગ કરવાની છે. અને નાના ગુણૌનો સ્વીઠાર કરવાનો છે. પછી જેમ જેમ સાધના ઉચી થતી જાય તેમ તેમ નાના દોષોનો અને મોટા ગુણો મેળવતા જ્વાનું છે. માટે ક્રમ પ્રમાણે 'ડવાનું આવશે. તેથી તેનો ક્રમ શબર સમજ્યા પડે. દાત. જેમ તમારે એક મેલુ દાટ મસોતા જેવું થયેલું કપડું ધોવું છે, તેને તમે જ્યારે પહેલીવાર પાણી, સાબુમાં ધોવા નાંખો ત્યારે મોટો મોટો મેલ નીકળે. જ્યારે બીજીવાર નાંખો ત્યારે તેનાથી વધારે ઝીણો મેલ નીકો . તેમ ત્રીજી વારકરતાં તેનાથી ઝીણો મેલ નીકળી ચોખ્ખું થાય . તેજ રીતે જેમ તમારે ઘર વ્યોખ્ખુ કરવુ હોય તો પહેલાં તમે મોટા મોલ બાવા આદિ કાઢશો પછી જમીન મા કરો. પછી પરંતુ "મરશો એટલે સુગા સુધ્ન કથો જાણ થશે.જેમ સ્કુલ મેપ ઠારવા શ્રોછો પ્રયત્ન અને સુર્યમ એલ કાઢવા વધારે પ્રયત્ન કરવો પડે છે. બસ તેની જેમ મોશ દોષો ઓછા પ્રયત્ને નીકળે છે. અને જીણા દોષોનો ત્યાગ કરવો મહા દુષ્કર છે. અને જે વ્યક્તિ શ્ર્ચા કરી શકે તેજ સાધનામાં આગળ વધી શકે છે. માટે ખાસ ધ્યાનમાં ાખવાનું છે દોષોના ત્યાગમાં શરૂઆાન મોરા દોષોથી કરવાની છે. જ્યારે ગુÎીની પ્રાપ્તિમાં રૂઆત નાના ગુણોથી કરવાની છે. અને તે કરવા માટે પ્રધાન ભાવધર્મ બતાવ્યો છે ૧૪ '' Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ તમે કોઈપણ યા ઉઘ લયથી ૮ લય ચ થઇને ફરો તો તે પ્રવૃત્તિ | મોટા દોષવાની કહેવાય છે. જૈમ તમારે કજ ૩૨વી છે. પણ શું કામ કરવી ? ડરીને શું મેળવવું છે ! તન તમને સ્પષ્ટ ખ્યાલ નથી વિતરાગની પ્રજા ફરવા આવ્યો છે પણ જેને વિતરાગતા સાથે મેળ નથી. સાંસારિક ભાવીની મૈને ત્યાગ કરવો નથી. તે ભાવોને ખરાબ . માનવાની તૈયારી નથી આવા વિચારવાની ભાવશૂન્ય ડિયા કહેવાય છે. ભલે પછી તે ત્રણ લાડ લખી લખીને જૂજ્ય, સંગીત, ઉલ્લાસ સાથે પ્રભુભક્તિ કરતો હોય પણ તેમાં પ્રધાન ભાવ ન હોવાથી તે મોટા દીષવાની ક્રિયા કહેવાય છે. જે આન્મી રટીએ વિરોષ ફળ ન આપે. ઐમ તમે સામાજ્ઞિ ડરો છો તે વિરતિ ધર્મ છે. હવે એને અવિરત ખરાબ જ ન લાગતી હીય, તેને વિનિનું આફકા જ ન હોય તેનું સામાયિક પ્રણિધાનવાળુ ઠેમ દૈવાય પ્રણિધાનવાળાને તી વિનિથી ત્રાભ થતો હોય. વિરતિ એટલે પાપોનો વિરામ અને વિરતિ એટલે પાપોનો અવિરામ. ' ' દેહ, ઈન્દ્રિય, મન વચન - ઝાયાના પાપૌથી જે ગામૈલ હોય, તેનાથી બેચેન થયેલી હોય તે કારણે જે સામાયિકમાં આવવા માંગતો હય, ભલે પછી સામાયિકમાં ઉદાચ તેને પાપના વિચાર ન જતા હોય. પરંતુ તેને અંદ૨માં જે તેનો ઉલ્લેગ હોય તો તે સામાયિ પ્રણિધાનવાનું કહેવાય. જૈમ હોઈ ઉપવાસ, થાયેલીલ કરે છે. તેને ચાહાર વિરપ ન લાગતી હોય, તેની આશકિતથી ટામેલ ન હોય તો તેનું તપ માનવાપુ નથી. કારણ ની શ્ચિામાં ઊંઈ લય ધ્યેય નથી. આવી બધી રિયા મટા દષવાણી સ્વાય છે. આવી કિયા ભગવાનના શાસનમાં તમે વર્ષો સુધી કરી, 8 જીદંગીબાર કરી તો પણ તૈનું * વિશેષ ધ્યાત્મીક રૂપ નથી મળતું. જે થિા પ્રણિધાનવાળી 6 તેજ તસ્વાનું સાધન બને છે. માટે પ્રત્યેક ક્રિયામાં પ્રષ્ટિાધાન આવવું જોઈએ. જે પ્રણિધાન પામ્યા છે તેવા જીવોને જે પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ પામવો છોય તે ખુબ જ પ્રયત્ન કરવો પડે છે. જે Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વ્યકિતને પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ આવે છે તે તો હવે સાધના ક૨વા તૈટ બાંધીને નીકળ્યો છે તેમ કહેવાય છે. તે પોતે આત્મઉત્થાના માર્ગમાં પ્રસરી તાકાત લગાવીને આગળ વધી રહ્યો છે. પ્રવૃત્તિ બાવની શિયામાં શપ પ્રમાદ, આભ ઉઠતા ન ચાલૈ. તમને તો પ્રતિમા છે વ્યાખ્યાન જરાડ લાંબુ ચાલે તો થાયને ૩ હર્વ ક્યારે 2 પુરુ થાય? તમને કદાચ ઊંઈ વખત ધર્મ વધારે થઈ જાય તો ઉદ્ગ સ્થાની જથને અત્યારે તમે પર્યુષ્ણના સાઠ દિવસ ધર્મ કરીને ધરાઈ ગયા છો નેહવે તમારી ભૂખ તો બાર મહિને જ ઉઘડીને ? તમને અત્યારે શરીર્નો થાઇ લાવ્યો છે છે માનસીક થાક લાગ્યો ? સભા:- માનસીક થા લાગ્યો છે. સાહેબનું ... સામે તમે શરીરથી વધારે ધર્મ કરશે તેમ નથી. તમને થાય છે કે વૈ બદુ ધર્મ થઈ ગથી માટે રેસ્ટ શ્રી લઈએ. દાણા એસ્ટથી તમને ધર્મની ભૂખ નથી. માટે જે ઉર્વગ ચાલે છે તે જ બતાવે છે હું તમને ધર્મમાં શ્ન કેટલો મોકો છે. તમારી અપેક્ષા કરતાં જરા વધારે થાય એટલે એમ થાય ક્યારે પુરુ થાય.કદાચ તમે ઇસ્વા બીજાની સાથે ગયા હોવ અને લૈ જ શાંતિથી પણ કરી હૌય તો ઉચાનીચા થઈ જવાને ' અરે તમને તો ખાલી આરાધના કર પુરી થાય તેટલું જ નહિ પણ તૈનું ફળ પણ ઝટ મળે તેવી અધીરાઈ હોય છે. માટે તેવી અધીરાઈ પણ ન ચાલે. ઘણાને લી ધર્મ થsો કરવી છે અને છૂળ થણ મી જઈએ 8 અને અપેક્ષા પ્રમાણે ફળ ન મળે તો તમારે તરત જ ધર્મમાં ઓટ આવી જાય ને ? એટલે અંતરમાં ફળની અધીરાઈ 0 અને કિથા ઝટ પૂરી કક્ષાના ભાવ . અથર્વ તમને ધમમાં રસ નથી. આગળ વધીને પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ માટે તો લખે છે છે તેમાં ઉત્કૃષ્ટ પ્રયત્ન જોઈએ. પૌતાની જેટલી શક્તિ છે તેને કામે લગાડીને સાધના કરવાની ઈ. જે વ્યક્તિ પોતાની શનિ ગોવીને કરે ઈ તૈને વૃત્તિ ભવધર્મ આવે નહી. પણ દાચ પ્રધાન આવી શકે. પણ વિનામાં લક્ષ્ય ધ્યેય હોય તેને જ ભાવે. પ્રધાનવાળાના જીવનમાં માણસ, પ્રમાદ. ખેર, ઉપેધા હોઈ શઠે છે. તે સતત સાવધાન થઈને એકત્ર થઈને પુરુષાર્થ ફોરવીને ધર્મ s૨નાશ હોતા નથી. ક્યારે પ્રવૃત્તિભાવધર્મવાળા છની હાલત ધર્મમાં Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭ ગોપવના નથી. સભા:- આ કાળમાં પ્રવૃત્તિભાવધર્મ વ્યાત્મસાત થઈ શૐ 1 સારેબજી! આ ડાણમાં પ્રવૃત્તિભાવધર્મ આત્મસાત થઈ શકે તેમ નથી. પરંતુ તેને પામવા માદી રૂપે ૨ાખી શકે છે. તેમાં જ્યા માટે લક્ષ્ય રાખી પુરુષાર્થ ઠરવાનો છે. સભા:- શાસ્ત્રયોગના અનુદાનમાં આ ભાવધર્મ હોય છે . સાêબજી:- તમે તો શાસ્ત્રયોગના અનુષ્ઠાન લો છો જ્યારે પ્રાતી ભાવધર્મની વાત.છે. શાસ્ત્રયોગમાં ગયેલાને તો આા બધા આગળના ભાવથમ આવી ગયેલા જ હોય છે. શાસ્ત્રયોગના સ્ટેજમાં જ્વાવાળાને પહેલાં આ સ્ટેજમાંથી પસાર થવુ જ પડે. સભા:- ૬ઈ દૃષ્ટીમાં આ ભાવધર્મ આવે ૧ સાહેબજી:- પાંચમી દૃષ્ટીમાં આવી શઢે છે.છઠ્ઠી રષ્ટીમાં જ્યાર સાથે હોય છે. અત્યારે મોટાભાગના જ્વાને જોઇએ તેવો ધર્મ ગમની જ નથી. જે કરે છે મૈં પરાણે કરે છે. નયણાના નાતે બાર નિામાં અમુક દિવસ દેશસર આવી જતા હોય છે. તેવાની વાત નથી. આપણે બે જ્ઞાાના વો નૈઇએ છીએ. હવે ઘણાને ધર્મ ગમે છે. તે જીવોને શું હોય છે તે તેમને ધર્મ ગમે છે પણ તેના કરતાં સંસાર વધારે ગમે છે. .. સભા:- આમાં સાટેબ ફીટી ફીરી ચાલે? સારેબજી:- શું તમે તેમાં પણ આવી તેમ છો ? રીટ્ટી ફીશીની બર્થ કરીશ તો સમણાં ભાગી ો. સંસારમાં શક્તિ વાપરતાં આનંદ ઉત્સાહ આવે છે. સેટલી શક્તિ ધર્મમાં વાપરતાં આનંદ ઉત્સાદ આવે છે! ઘરના કુટુંબના ડામ જેટલા ઉત્સાહથી કરશે છી વેટલા ઉત્સાથી સંઘના કામ કરો છો ખરા? સભા : – પણ સાêબ એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રહી શકે. -- તલવાર સાહેબજી એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રoી શત્રુ પઙા અડધી અડધી બે તી રહીશૐ ને તમે ફીટી ફીછી વોલ્યા છો. સભા:- સમક્રીતીને ચાવી રસ હોય ? સાલ્ટેજી!- અરે સમ્યગ્રીની વાન છોડો તેમને તો સંસારમાં રતીભાર સ ન હોય. પા Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧ જૈ સમડીત પામ્યા નથી અને ગાઢ મિથ્યાત્વમાંથી બહાર ની ુપી ગયા છે . તેવા સંક્રાન્તી સમયના જીવોને સંસારમા રસ હોય પણ તેમનો સંસારની રભ અને ધર્મની રસ સમાન ાનો હોય. આવા જીવો ત્રીજી દષ્ટીમાં આવેલા હોય છે. પહેલી અને બીજી ટષ્ટીમાં ધર્મની ફ્સ ઓછો અને સંસારની સ્ વધારે હોય છે. પણ જેમ જેમ આગળ વધે તેમ સંસારમાં રસ ઓછી અને ધર્મમાં સ્ વધારે હોય છે. પાંચમી રીમાં તો જીવીને સંભારમાં સંપૂર્ણ રસ નથી હોતી. તેને લો ધર્મનો જ ફ્સ હોય છે. ધર્મમાં સ ધ્રુવી હોય તે બગલા ૩હૈ ધૈ ૐ સસારરસીક જીવ યુવાવસ્થામાં રહેલો, શ્રીમંત હોય, બુધ્ધીશાળી, ચતુર, વૈભવ સંપન્ન હોય જેને અપ્સરા જેવી સ્ત્રી હોય, દેવતાઇ જેવું સંગીત હોય તેવી વ્યક્તિ લેવાની છે. અત્યારે દુષ્કાળમાં ભૌગપ્રિય જીવો હોય છે. તેવા યુવાનીની મસ્તીમાં ફરતાં જીવીને સંગીત મ્યુઝીક, 51મ પોઠ વાલીમાં રમ હોથ છે. ઉત્સાહ હોય છે. અર્થાત ઉત્કૃષ્ટ સેસારસીડ જ્વીને ઉત્કૃષ્ટ ભોગસામગ્રી મળી હોય અને તેમાં જેટલી સ હોય તેના કરતાં સમઝીલીને ધર્મ સાલવામાં, સમજ્વામાં અનંત ગણ? ઉત્કૃષ્ટ રસ હોય છે. તમારે સંભારમાં જલસાઓ ગોઠવાય છે. તેમાં ટીકીટ માટે કૈટલી પડાપડી થાય છે? રાતનો ઉજાગરી કરતાં પણ ટીકી ટીકીને જુઓ ખરાબે 1 જોડુ પણ ખાવ નહિ ! દેવો ત્યાં રસ છે. તેવો રસ કદી જીવનમાં ધર્મ સાંભળવામાં લાગ્યો છે ખરો ? આ તમારી ફીઠ્ઠી ફીછીની વાત કરુ છું. જ્યારે સમક્રીતીનો તો અનંત ગણો સહ્યો છે. ી દષ્ટીવાળાને સમાન સ હોય છે. માટે સમડીતમાં આવવું દેલું નથી. લગભગ જીવોને સંસારમાં રસ વધારે અને ધર્મમાં રસ સોજો હોય છે. કાં પછી ધર્મમાં રસ જ હોતી નથી. વૈં જેને ધર્મમાં જ રસ નથી તેને તી પ્રાિધાનનો સવાલ જ નથી. જૈન ધર્મમાં સાથી, અસલી રમ હૈ તેવા જીવીમાં પ્રણિધાન આવે છે. પણ જ્યાં સુધી પ્રમાદ, આળસ, નબળાઈ હોય,સત્વ દ્દોરવી ન શકતા હોય તેવા જીવીને પ્રવૃત્તિભાવ ર્મન બાવે. માટે તેમના તપન્ત્યાગ, સંયમ બધી થા છતી શક્તિએ ખામીવાપી થાય. તમારા જીવનમાં ખામીવાખો પુરુષાર્થ ક્યાં? અને પામી વગરનો પુરુષાર્થ ક્યાં છે” કહી વિચાર્યું છે ખરું ? હા, વ્યા વાત શૃતિવાળા માટે જ છે. જેમ લકવા થયેલ વ્યક્તિ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મા થઈને કાઉસગ કરવાની નથી. વાત વાખાની વાત કે આમ નથી પરંતુ તમે પુરુષાર્થ ક્યાં ફોરવો છો ? જ્યાં તમારી ઉત્કૃષ્ટ રસ હોય ત્યાં જ શો છી) પાડીનું મ હોય તો ઉત્કૃષ્ટ ૨સ ફોરવી તેમ છ9 વારે ભા બેઠા હોવ ત્યાં તો વડિતની અતિરે કરી છે ને ! ટીવી, વિડીયૌથી જ ચામાં આવી ગયા છે હમ હોય ત્યાં શક્તિનો વિચાર કરશે તેમ નથી. ઘણી વખત માથુ દુઃખી જાય ! જવાનું છોડી ખરા અણિયા માથું દુખતુ દય અને ફરીએ જરા વાંચી લો તો. a qહેશો તમારે સંસારમાં શક્તિનો અતિરકે થાય છે. તેથી ત્યાં તમારો પ્રતિભાવ ધર્મ છે. ભાવધર્મને તમે સંભારમાં ઝેળવીને બેઠા છો. છતાં પણા ધર્મના દેશમાં કેમ ૬ઠર છે, ક્રારકા જ્યાં સુધી જીવ કલ્યાણભાવનામાં નથી આવતી ત્યાં સુધી પ્રવૃત્તિ ભાવધિન્ને પામી શકતી નથી. હવે પોતાની જેટલી શકિત હોય તૈરલી ધર્મમાં વાપરવાની છે. મન-વચન-કાયાને યોગ્ય રીતૈ, યોગ્ય માર્ગ સાધનામાં લગાડી ની પ્રવૃત્તિ ભાવધિમાવે. હજુ મા બી ભાવધર્મ છે. પાંચ સુધી પહોચાય તેમ છે પ્રજ સભા:- ધર્મમાં રમ કેમ નથી ? સાવજ :- સંસારના સ્વરૂપને અને ધર્મના સ્વરૂપને તમે ડરી વાસ્તવીકતાથી વિચારતા નથી. શ્રીમંતાઈના લાભ શુ છે અને ગરીબાઈના નુકશાન શું છે તેની જેને અવર હૌય તેને શ્રીમંતાઈમાં રસ પડ્યા વગર રહે ખરી મ્યા ત્યારે ખાવા પીવામાં રસ હતી, પણ પૈસામાં રસ હતી ખરી? નાનપણમાં ચોકલેટ ને પૈસા મુકે તો શું પss; પણ જૈમ વેમ સમજતા થયા ઔર્વે જ શ્રીમંતાઈમાં ૨મ પડવા માંડ્યાને 1. તેમ ધર્મના લાભ શું છે અને અધર્મના નુકન થયું છે તે જ પછી ૨મ ભાવ્યા વગર રહૈ ખરી? આ સભા:- માવજી વર્મા લાભ દેખાતા નથી જ્યારે પૈસાના લાભ મયકા છે. સાહેબ:- આ તમારી વિચારવાની પરાઠા બનાવે છે. પૈસાની લાભ સ્થળનથી. શું પૈસા ખીસામાં આવે એટલે શરીરને અને તમને ગલગલીયા થાય છે. સભા:પા પૈસાથી સુખ મળે ને ? સાબy - ૪થુ સુખ મળે? Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -સભા- ભરનિક સુખ મળે. સાહેબ - હું તમને ૩૬ કરીડ સા લઈને બજારમાંથી જરાક સુખ લેતા આવી. જે મળે તો પછી શ્રીમંતોને ત્યાં તો સુખના ગોડાઉન ભરાવો. સભા:- પણ ચીજો મળે ને ? ભાવનું - ચીજો મળે એટલે શું સુખ મળ્યું? તમે સુખની વ્યાખ્યા સાચી રીને વિચારી જ નથી . તમે એક મીનીટ પાક સુખનો અનુભવ પૈસાથી મેળવીને તો લાવો. સભા:-પા સાહેબ પૈસા હોયને સુખી ન હોય તેવા છા છે સાહેબજી:- ના, પૈસા હોયને સુખીના હોય તેવા મેડનીમમ છે. શ્રીમંતના ઘરમાં જૈલી હોખી સારી છે તૈટર્લીગરીબના ઘરમાં નથી. જૈને પૈસા નથી તેવા મર્સ સુનારા હોય છે. સભા:- કેવી રીર્તે છે. સાહૈિવજી - મથી તેની તમે શું અર્થ ી છી? મથી એટલે તેને સુવા માટે ગણી નથી લેવી પડતી. જ્યારે તમારે ગૌખી વગર ઉઘ નથી આવતી. પેલી તી પડ્યા ભેગાં સુઈ જાય છે. સભા:- થા એટલે સુઈ જાય છે. માદેવજું -સમર્સ તમને ભય વધારે છે તેને ભય વધારે ? તમે વરાછામ જતાં હોવ ત્યારે સાથે જૈ બીજો હોય તેને પુછોને "ભાઈ તારી પાસે શૌખમ માટે પૈસા એ જોખમ છે. તે માટે ભય છે ને ફર્વ ભય એટલે દુઃખ થયુને તેથી જ કલમને ઉઘ નથી આવતી. જ્યારે તે મથી સુઈ શકે છે. તમે સાચા સુખના ગીત જ પડ્યા નથી. માટે પૈસાથી સુખ મળે તે વાર્થ સત૨ જ છે, સાથી સુખ મેળવી શક્યો હોય તેવો એક પણ દાખલો ઈતિહાસમાં નોંધાયો નથી. અને - એ તમે મેળવી આપી તી ચમત્કા૨ ક૨વાય. પૈસાથી સુખ રતભાર ન મળે . પૈસાથી સુખના સાધન પણ ન મળે . હા પૈસાથી ભગના સાધન મળે. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પોચે ઈન્દ્રિયના ભૌગના સાધન માપવાની વાત પૈસામાં છે. પૈસાથી તમે તૈમાં દટાઈ જો તેલી પssલી કહી શકો તેમ છો. મેવા મીફાઈના પીપ ભરી શકો તેમ છી. પૈસાથી બધા જર-જર્વેશન , સોનું, રૂપું,બંગલા કપડાં, દુનિયામાં દેવાતાં બધા ભરતક સાધની મેખવી શડી તેમ છ. અમે સત્યની ઈન્કાર કરવા માંગતા નથી .નતિન અમ અસત્યનું પાપ લાગે. માટે શ્રીમંત તેની શક્તિ પ્રમાણે ભગના સાધનની ખડકલો ફરી છે. હવે બોતિ સામગ્રી ભરપૂર પ્રમાણમાં આવે તો પણ જે પુય ન હોય તો એક વસ્તુ પણ ભોગવી ન શકો. જેના ઘરમાં મેવા -મીઠાઈના ડબ્બા ભરેલા પડ્યાં છે તૈમાંથી g ચાખી પણ શકે તેમ નથી. સૌ સુટ પડ્યા છે પણ છે પહેરી aછે તેમ નથી. પૈસાથી ભૌગ સામગ્રી મની પણ પુષ્ય ન હોય તો દવા ખાતા ઉભા દેવું પડે. અને જોઈ જોઈને વખ્યા સ્વાનું પથાર્ટીમાં ઉકાસતા પડ્યા રહેવાનું માને. જે તેને પૈસાથી સુખ મળતું હોય તો બધી સંસ્થતિ આપી દે તેમ છે. માટે તમે વાસ્તવિકતાની વિચાર કરશે તો લાગશે ચા હાથ જ નથી. ધે શાલ ભૌગની સામગ્રી મળી, દાચ હારીર પણ નિરોગી મળ્યુ ભોગ ભૌગવવાના ચાલુ થઈ પણ તે વખતે જે મન વૈચેન હોય તી , મન અશાંત હોય તો સુખ મળે પર અત્યારે તમારા મીનીસ્ટરોને મીઠાઈ ખાતાં ઉદાચ સ્વાદની પણ પ૨ન પડે ને ઝારણ તેમને દેશની ચિતા છેટલી માટે જેટલી સત્તા, સંપતિ વધારે તૈલી ચિતા વધવાની. મહારાષ્ટ્રમાં છે કેશના 312માં ઈ થાવ લી નરસિંહરાવને ટેન્સન થાયને? તમને કેમ થતું નથી ? કારખી તેને સત્તા સંપતિ ધરી છે. તમને રોક છોકરી હોય તો ચિંતા વધારે છે પાંચ છોડશ હોય તો ચિંતા વધારે ? આ સભા:- ન હોય તો વધારે ચિતા હોય. સાહેબનુઃ- તે ઉપાધીનું કારણ જુદુ છે. તમારે લી બેઉવાજુ વલોપાત છે. માટે તેને. અંદ૨માં અશાંતિ તેને શ્ચય શાંતિ નથી. ધર્મનું ત્રણ પ્રત્ય છે કે પૈસાનું રૂપ પ્રથા છે ? ધર્મનું ફળ જ પ્રથા છે. પૈસાનું રૂપ તો પરોકે છે. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨ પૈસાનું પરોઠા ફળ પણ પાછુ મળે કે ન પણ મળે. જ્યારે ધર્મનું રળતો અદિયાજ તાત્કાલીક મળે છે. સુખશાંતિની થાય છે. અનુભવ તમારા ખિસ્સામાં ૫૦૦ની નૌટ પડી હોય તો કાંઈ શરી૨ ઈન્દ્રિયને સીધુ સુખ મળતું નથી. પરંતુ ધર્મ કરશે, મા કરો. મી કરશે ત્યારે ત્યાં જ સુખશાંતિનું ફળ મળે છે. આતો રોકડિયો ધંધો છે. હા તમને કરતાં આવવી જોઈએ. ખાલી દેખાવ ૩સ્વાથી ન મળે. મળ્યુ સભા:. સારેબ પૈસાનું દાન કર્યુ ની સુખ મળે છે ને? સારેબજી – પૈસાથી દાન કર્યુ તો સુખ મળ્યુ તે હોનાથી તમને મનમાં અશાંતિ શૈની હતી 1 લોબની અંતિ હતી. શું તમને પૈસાથી શાંતિ મળી! ખાલી પૈસા છોડવાથી શાંતિ ન મળે. સાથે મમતા છોડી ની જ શાંતિ મળે. કદાચ તમારી સામે ગુંડો આવીને પિસ્તોલ લખે તો પૈસા ઠેકી કોને? પછી ઘરે જઈને છાતી કુટી, ' કહો " હું ક્યાં હલવાઈ ગયો ! માટે પૈસા સાથે મમતા ન છોડી ત’શાંતિ ન મળે. તે ખાલી પૈસા છોડવાથી શાંતિ મળતી હોય તો બધા લુટારા તમને શાંતિ અપાવી દેશે. તમારે ત્યાં રેડ પડે, ત્યારે માંદા પડી જાઓ છો ને ? ઘણાને તો એટેક આવી જાય છે. માટે પૈસા સાથે મમતા છોડવી પડે છે. તમે ખરું દુ:ખ શું સુખ સમજ્યા નથી. ત્યારે તમને અશાંતિનું દુ:ખ દેખાતુ નથી. ܕ ધર્મનું પ્રચકા ફળ અનુભુતી રૂપે સચોટ ફળ આપે છે. અને પરલોકનું તો પાછું જુદુ ફળ આપે છે. સંસારમાં બીજી કોઈ વસ્તુ નથી કેં જે તત્કાળ દુખ આપે. માટે ધર્મની તાંડાલ સામે કોઈની તાકાત આવે તેમ નથી. સભા:- બરહી ખાય તો સ્વાદ આવે ને? સાધ્ધજી: તે પણ ભૂખ હોયને ખાય તૌ બરફીનો સ્વાદ આવે. ચાલો જૂખ હોય પણ જબ જો વડેલી હીય નૌ સ્વાદ આવે ખરી? ચાલો જીભ પણ સારી પણ જૈ મન અશાંત વૈધ્યાન હોય તો સ્વાદ મળે ખરો? પરંતુ ધર્મમાં કોઈ એવી દે તેનું ફળ ન હોય. વસ્તુ નથી સભા:-સપ્ટેંબજ પૈસા આવવાથી નિશ્ચિંતતા આવે છે. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 સાêબજી:- જો પૈસા આવવાથી નિશ્ચિંતતા આવે તો પછી ઘર ખુલ્લા મુકવાના ચાલુ ડરશે. પરંતુ લોભ કેમ કરી જો! જુપડપટ્ટીવાળા ઘર ખુલ્લા મૂકીને આટલા ૫૨ સુઈ જાય છે. તમે સુઈ ી તેમ છો? કારણ પૈસા એખમ છે માટે તમને ચિંતા અને ભય વધારે છે. માટે જ ગુરખા સીક્યોરીટી રાખો છો ને? તમે તમારા ઘાં - બંધ દરવાજે પુણઈને હો છો. બેલ વાગે તો પણ જોઈને ખોલો છો ? ૧ આમ તમને ડોઈ પુરૂં તો શું કરો ? સભા:- સાદેવજી ઉદાચ અમારી એક વુડ ખોવાઈ તો પૈસા હોય તો અમે બીજી લાવી છીએ . માટે નિશ્ચિંતતા કહેવાય ને? સાદેાજી:- દા, પૈસાથી બીજી બુઝ, લાવી શકવાની તાકાત છે. સાધનની નિશ્ચિંતતા ક્યારે ગાય ૐ જે એઈતું હશે તે ગમેત્યારે તેનાથી મળશે. તો નિશ્ચિતતા કહૈવાય . પણ તમને તો મળશે કે કેમ ! મળેલુ ટકશે કે કેમનું તેને સાથવી શો ૐ કેમ? તેની ડેથ્સી ચિતા હોય છે. ક્યારે ક્યાં વાવું પડશે ખબર હૈ 1 આ વી મીટી સ્થિતા છે. તમને મોટી ચિતા જ ફાવે છે. તમે મોટી ચિતાના ભાડી નાની નિશ્ચિતત મેળવવા માંગો છો. તમે મૌરી ચિંતા સતત માથે રાખીને રશે છો. હા તમે જીવનમાં ઘણુ દુ:ખ ભોગવો તો થોડી લાભ થાય . જેમ ઘોડા ખાધો તો શરીર મજબુત થાય. તો શું તમે વધારે ઘોડા ખાશો! જેમ નરસિંહાાવ આટલી ચિતા, આટલા જેખમ લઈને ફરે છે તે જ્યાં જાય ત્યાં તેને માન સન્માન મળે છે. તમને ચા ડાંટાના તાજ સુવાળા લાગે છે. આ બધી તમારા જીવનની કીડી સ્થિતિ છે જેટલી સત્તા, સંપત્તિ તેટલો દુ:ખનો ગુÇાકાર. અને જેટલી સત્તા, સંપત્તિ ચીંથી તેટલો દુ:ખનો ભાગાકાર. હા, તે કશ્તા આવવું જોઇએ. રાજા, મહારાજા, ચક્રવર્તીયો, મનીચો બધાઐ ડેમ પ્રભુની માર્ગ અપનાવી વનની વાટ પડી ? તીર્થંકરોએ પા ડેમ વનની વાટ પકડી ! ભુતે બ્રધાને સુખ ભોગવના નહોતુ ભાવતું. શાસ્ત્રમાં રાત આવે છે ને ? ભગવાનના પગલા જોઈને તેમને થકવી Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪ સમજીને તે પાછળ પાછળ આવે છે. પણ જ્યાં પ્રભુને આવા નગ્ન નૈયા તૈના હિસાબે ભિખારી જેવું જીવન જેને થાય છેડે મારું શાસ્ત્ર ખોટુ પડ્યું. ત્યારે ઈન્દ્ર નીચે આવીને કરે છે કે એમની પાસે અત્યારે જે વૈભવ છે તેવી વૈભવ કોઇની પાસે નથી. અને તેનું જે સુખ છે તેવું સુખ આ જ્ઞતમાં ક્યાંય નથી. તમને લાગે છે કે ખરી મા મા સંયમ જીવનમાં જ હૈ? તમને ધર્મના રૂપ અને અધર્મના નુકશાન સમાયા નથી. જો તે સમાથા હોય તૌ નમને ધર્મમાં જવું પડે તો દુ:ખ થાય. डुशप ટ્વે અગળ પાછુ શું લખ્યુ હૈ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મમાં રહેલો જીવ અતિ થઇને ધર્મ ડરે. જેમ સંસારમાં ઊંધું ઘાલીને પૈસા મેળવવા પ્રયત્ન કરે તો શું થાય? મારે ઘર્મની પ્રત્યેડ પ્રવૃત્તિ ઝરતાં, અતિચાર, મનાવ્યાર, અતિક્રમ, વ્યતિક્રમ, વિધિ અવિધિ જારી.. અને તેના ત્યાગની તેને કુશળતા જોઈએ. તમને ખમાસમણાના વિધિની પણ ખબર છે ? હૈ ગોટાળાજ વાળો. જાણકારી, કુશળતાની અનુરુપ આવડત નથી. જેમ ઘણા રસોઇ પર ફ્લક્સ ખોલે, લેકચર આપી દે. પણ રસોઇ બનાવે તો કોઈ માં પણ ન નાંખે. માટે ખાલી જાણકારી ન ખૈઈએ પણ સાથે કુશળતાનો સમન્વય ઐઇએ. ભાવે ભાવના ભાવીએ તે ડઈ ભૂમિકામાં આવે? ઘણા કહૈ હું પ્રતિકમણ નથી કરતો પણ પાપના ભાવોને છોડવાનો પ્રયત્ન કરું છું. પરંતુ ભાવ થા વાળા 1 તે સમજવું પ. બોલાય. આ હું થિા ખામીવાળી ડરું છુ પણ ભાવ ઉંચા છે તેવું પણ ન કોઈ રમાડવાની વાલ નથી. માટે પ્રવૃત્તિને ભાવ સાથે સંબંધ છે,તમે કહી દીશ પર લાગણી છે. વૈં તમે જ્ન્મવા બેઠા ત્યારે બાજુમાં જો તમારો દીકરો બેઠો હોય તો તમારા ભાણાની સારી તેને ખવડાવવાનું મન ન થાય વસ્તુ સી મનાય - ખરુંૐ તમને દીકરા ૫૨ લાગણીનો ભાવ છે? તમે કહી ભગવાન પર ભાવ ઘણો છે. પણીનો ભાવ હોય તેને ભગવાન પાસે આવવાનું મન થયા વગર રહે ખરું? ચેન પડે ખરું? Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫ ભાવ ધર્મનો પ્રોપર મીનીગ દશ્યો હોય તો પ્રણિધાન ભાવધર્મ છે. માટે જ મૈં ભાવધર્મનું વધારે વર્ણન કર્યું છે. આગળના બધા બાવધર્મ આદર્શ રૂપે રાખી તેની શરૂઆતની ઠઠ્ઠામાં જ્વાની પ્રયત્ન કરવાની છે. આ ભાવધર્મને પામેલા જીવોની આબથ્થા કેવી હોય તે સમજવાનું છે. ઘણા અત્યારે સીધી સમતાની વાત કરે અથવા ૐê હું ધ્યાન કરું છું. પણ શૈક હૈ ઘડીના સામાયિકમાં ૨૫ વાર પગ ઉચીનીચી કરે. માટે પોતે ક્યાં છે અને ત્યાંથી આગળ ક્યાં જ્વે છે તેની ખબર ન હોય અને ટોપ લેવલની વાતો કરે તો શું વળે? સભા:- સêભજી ભાટલાએક પ્રશ્નનો જ્વાબ આપી દોને? પણ ભૂખનું દુ:ખ પૈસાથી ચાલુ થઈ સુખ મળે 12 સાદેબભુ! હું એમ કહું છું કે જો કોઈ ખાવામાં સુખ છે તે પુરવાર કરી શકે ત અમે તેના ગુલામ થવા તૈયાર છીએ. ખાવું એ તો ભૂખના દુ:ખનું નિવારણ છે. લખ એ શારીરીઙ દુ:ખનું નિવારણ છે પરંતુ ખાવાથી રતીભાર સુખ નથી મળતું. તમે સુખ મળ્યુ જે તે જે માનો છો તે ભૂલ છે. જેમ મચ્છર કરડે અને બીને સુખ મળે તો પછી તમે ૬૨૨ીજ મશ્કરને કરડાવી, જેમ કોઈ થપ્પડ મારે પછી પેપાખીને સુખ મળે નો તે શું સુખ કહૈવાથ દુઃખ ઉત્સુ દરી તેનું નિવારણ ડરવું તે જે સુખ દેવાય તો અમે તમને ાર ઉપાય બનાવીએ . માટે તમે સુખની વ્યાખ્યા બરાબર સમજે. . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭-૯- ૫ * ગુવા૨ . || પપૂ. શ્રી યુગભુષાકાવિયા સશુભ્યો નમ: | યોગવિશી ભા.સુદ ગૌવાડિયા 25 વિનય ભાવ તેરમ - અનંત ઉપઝારી અને જ્ઞાની શ્રી તીર્થકર પરમાત્મા પ્રાપણા આત્મામાંથી સંસારના ભાવોનો નાશ કરી મધ્યાત્મના ભાવીને પ્રાપ્ત કરાવવા ધર્મતીની સ્થાપના કરે છે. આપણા માન્માએ અનંતઝાખથી સંસારના ભાવોને જ ઘૂટ્યા છે. માટે તે ભાવ અસ્થીમજવત થયા છે. હવે તૈની સામે ગધ્યાત્મના ભાવોને વિકસાવવાના છે - તમે સંસારની ક્રિયામાં જ્યાં સુધી તરખ નથી થતા ત્યાં સુધી વિશેષ લાભ થતી નથી. સંગીત પણ ધ્યાન થઈને સાંભળી તે વિશેષ માનંદ થતી નથી. શિકા સ્કા ધ્યાન પણ જમી ની મજા આવતી નથી. માટે સંસારની ભૌગક્રિયા છે ઊંઈપણ સાંસારીક પ્રવૃત્તિમાં મન-વચન-કાયાની ઝાડારતા સાથે પુરુષાર્થ અને ખિપુકાના અનિવાર્ય ઈ. નહિતર વિકીય રીતે લાભ અનુભવી શાઝા નથી. તેમ ધર્મના ડીઝામાં આવશે. . - હવે તમારે ધર્મના કોગમાં પહેલા મારાધના કુવા પ્રણિધાન પામવું - પડે. પ્રણિધાન માં મોતનું લકથ તમને બંધાયું. તમારે દરેક ક્રિયા કરતાં આ ", છોડવું , આ મેળવવું છે, આટલું ત્યાગ કરવા જેવું છેઆટલું મકા કરવા વુિં છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરવું જોઈ. હવૈ તમારી ડિયા પ્રધાન યુક્ત હોય તો પકા તે ગમ્બલીત નથી. જ્યારે પ્રવૃત્તિ ભવધર્મના અનુષ્ઠાન તો ગમ્બલીત હોય છે ૧. તમણા જીવનના દરેક 4 માં ખુબ ચીઠસાઈ તરફ આગળ વક્વા માટે તે તે - પ્રવૃત્તિની નિપુણતા જોઈએ છે. જેમ ચિસી સી ઘણા બનાવતા હોય છે. પણ વિશેષ ચિત્ર બનાવની શ્રેષ્ઠ બે વખi 8 લીટી ગતિપૂર્વકની હોય છે. તેની નિપુછાતા ના દાણો પછી એવી રીતે ફરે છે કે જે ચિકાની જીવંતતાની માહાર હય છે. માટે દરેક પ્રવૃત્તિ માટે નિપુકાતા જીઈ એ. તો જ વિષ લાભ મળી શકે. તેની જેમ જેને “અખિાદ્ધ અનુષ્ઠાન કરવું છે તેને અનુષ્ઠાનની દુકાતા જોઈએ. પરંતુ તમારે તો અઝિશુદ્ધ મનુષ્ઠાન વાટ જ નથી ને? Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 દર્દી છૂટાંતથી વિચારીએ. સામાયિક અશુિધ્ધ કરવા શું 91ળજી લેવી જીઈએ જ તમે બે ઘડીનું સામાયિડ લઇને બેઠા. હવે તે બે ઘડીનો સમયન? તમને તમારી સાધના દ્વારા ખ્યાલ આવવી જઈએ. જ્યારે તમને સી બે ઘડી થઈ ગઈ હોય છતાં પણ ખ્યાલ ન હોય, માટે તેની જાણકારી માટે ઘડીયાખની ઉપયોગ ડરી છો. પહેલાં ઘડીનો ઉપયોગ કરતા. આ, વસ્તુનો ઉપયોગ કરી છો માટે તે કિયા ખામીવાી છે. જૈમઢે તમે ઘડીયાળ ચાલુ કરી તે તમારી સમયની જાણકારી માટે મશીન ચલાવ્યું કહેવાય માટે તેમાં દોષ છે. ઘડીમાં પાણી ડે માટી ટપકે તેમાં દસા આદિના દોષ લાગે છે. તમારા સામાયિકમાં ઐવી જરૂરીયાતની વસ્તુ રાખો જો કે જેમાં દિક્ષા દોય . માટે તે સામાયિક દોષયુક્ત જ ફુવારો સભા:- ઘડીમાં ૬ઈ રીતે દિક્ષા છે? -- 3 સાદેબ – તેમાં વાઉદ્મથની હિંસા થવાની.તેમાં કાંઇ વેક્યુમ નથી, અંદર તો વાયુ હૈ સભા:- સામાથિની ટાઇમ પૂરો થાય તે એમનેમ કઈ રીતે ખબર પડે ! સારેજી:- આપમેળે ખ્યાલ ાવવી એઈએ. અમને પણ આવો ખ્યાલ નથી ભાવતો. આના માટે અાિયુધ્ધ જાગૃતિ બ્રેઇએ. ધ્યાકાશમાં સૂર્યના હિણી કે તાના માપથી પદેલાં સમય ભણી શકતા અને રાત્રે ગ્રહોથી જાણી શકતા. મન્થારે તમારે ઘડિયાળ આવી એટલે જ અપંગ થયા છો. ખેડૂતી ગામડામાં અષ્કાશ બેઈને સમય કહી આપે. અત્યારે તમને નાના દોષની ડલ્પના નથી. શુધ્ધ સામાયિક જેવું હોય ? દ્રવ્ય-દ્વંગ-toભાવ, ઉપયોગ અાિશુધ્ધ જોઈએ. અને આવું કરનાર જીવો બહુ જ ચોછા નીરૂપે .માટે પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ પામનાશ વિરલા હૈ, અને જે પામે તેને પણ ઘૂમની આસ્વાદ આવે. આપણી યિામાં ખામી અને મંદતા સાથે ઠાંસી ઠાંસીને પ્રમાદ ભા યા છે. તમને સ્પામ ઘર્મમાં જ આવે ! તમે સંસારમાં ઉદ્યમશીલ છો માટે તેની થાઠ તમે ધર્મમાં ઉતારો છો? તી શક્તિને અશુિધ્ધ થઈ શકે તેવી આશધના તમે નથી 'જીરતા. મા જૂ આપણે વધાઢી આ પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મને પામવાની બદી છે. પણ જે પામ્યા છે તેને તો ચોક્કસ આસ્વાદ સાથે ળ મળે છે. શાસ્ત્રમાં ૐ હ્યુ પ્નું માટલું રૂપમાં, સામાયિક, કાઉસગ્ગ, નિ, તપનું આટલુ આટલુ દૂખ મળે Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પણ તે કોને લાગુ પડે ? તમારી ધંગધડા વગરની ક્થિામાં ક્રાંઈ લાગુ પડે નહિ १ અભા:- ઓછુ રૂપની મળે ને ' સાહેબજી:- જેટલી તમારી સક્રિયતા, જાગૃતિ હોય તેટલુ ફળ મળે. જેમ ઝૌઈને મવજ રૂ.મળે, દોઇને ૧૦૦ ૩ દસ મળે, ડોઈને પાંચવા મળે. તમારી શ્કિરી હજાર રૂપિયાની વસ્તુ પાંચમાં આપી આવે તો શું કહો? મૂર્ખ તે શું કર્યું ! તેમજ કોને ! પાછો બધાની આ સ્થિતિ સામે કરે તે. બાપા પાંચ ા. તો લઈ આવ્ય ને? બસ, આપણ છે. તમને સંસારમાં પુરુ ફળ એઈી હૈ જ્યારે આ ડોગમાં ઓછા ાથી સંતોષ છે. કારણ રૂખની તાલાવેલી નથી. પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મની શુધ્ધ, અસ્પલીત, કુશળતાવાખી ક્રિયા શાસ્ત્રમાં જેવી બનાવી છે, મૈં ક્રિયામાં મન-વચન-કાયાથી જે ભાવી બનાવ્યા છે તે પ્રમાણેની ક્રિયા, પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મમાં આવે છે. હવે પછીની ભાવધર્મ વિઘ્નજ્ય બ જ ઉપયોગી છે. અત્યારે વગર વિદર્ભે ધર્મમાં આળસ કરો છો જ થઈ જાવને ૧ જેવી છે. તેની માણત ને વિઘ્ન આવે તો લાંબા ભાવધ છે. ૧ પણ પણ ખૂબ સમજ્યા પણ પણ હવે કોઈને ધર્મ ડવો છે પણ વિઘ્ન આવે છે જ્યારે કોઈી વિઘ્ન નથી આવવુ, અને ધર્મ ડવાની શક્તિ અને સામગ્રી બેદરકારીથી નથી કરતી. તેને તો ઙદાચ વિઘ્ન આવે તો શું કરે! ને બીજા ભાવધર્મમાં ઉડી જાઓ તો પછી પ્રીજને ભાવવ તી કેવી રીતે આવવાનો ! પરંતુ આપણે આ ભાવધર્મનું વિન વર્ણન કરશુ દ્વારા વિશેષ ભડ઼કારી મળે તેમ છે. જેમ તમે સંસારમાં પૈસા 9માવા નીડો ત્યારે ધન કમાવવાની વંશ હોય, પણ જો પુરુષાર્થ માંદલો હોય તો ઠેકાણુ પડે ખરું ! હવે તમે પુરુષાર્થ કરો પણ નમાં નિપુણતા ન હોય તો હળ મળે ખરુ? માટે અાવડતવાળો જ પુરુષા એઈએ. જાતિનિયમોને નેવે řીને કરી તો બિલ્ખતા મળે છે. સફળતા માટેના જૈ દિયા ધારા, ઘોરણી છે, તે બધા ધર્મમાં લગાડવાના છે. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -. ૨૯ હવૈ તમને સામથs Sતાં વિતિ પામવાનો સંકલ્પ હોય પાપથી છુટવાનું મન હોય પાપ પ્રત્યે અસ્થી દીય સવિરતિ માસદાઇ લાગતી હોય તથા સામાઠિ પ્રત્યે તીવ્ર હગ અભિરૂચી હોય. આ બધુ હીંથ પપ્પા મન પર્વ તૈમ પ્રમાણથી, પરસમજથી ઠેધડ શો તી પુજ ફળ મળે ખસ માટે શાસ્ત્રમાં લખ્યા 'શ્માણના પુરુષાર્થમાં અધુ ન ચાલે. સભા - અમારે પુરુ ફળ મેળવવા શું કરવું જોઈએ? સાબr:- પહેલાં તી વિધિ પાવા વિધિ સમજવાની માવે છે. વિધિ, અવિધિનાં શા છે. શું ધમમાં નિતિ નિયમી નથી જેમ ફાવે તેમ કરો તે giઈ થા ચહેસાઈ જે. “સામાયણ લેવું છે ઝારા અવિરતથી થી ગયો છું. સંસારના અવિરતના સોશૌથી ઝળથી . માટે હૈ ઘડીનું જૈ સામાયિ% લઉ તો આ સંસા૨ની ચાદ્ધ વ્યાધિથી છુટુ શા માટે સામાયિક કર્યું છે. આવો સંકલ્પ ખરી? જો આવો સંલ્પ ન હોય તો તમાશમાં પ્રસાધન ભાવધર્મ નથી, - સામાયિક ઝરીન ખવવા જૈવું જે બતાવ્યું છે તેની ઈરછા છે! માધિ, . વ્યાધિ, ઉપાધીથી અવિરતિના સંકલીસ્ટ ભાવથી મંગાથા છો કંટાળ્યા છો ? જેમ માછી ઠંડી ન ફૂડની શેથ તો તે રોગથી કેવા ઇંરાખ્યા હતા તેવા અવિરતથી. બાર્સેલ છો. પરંતુ હજી તમને અવિરતમાં જ રસ છે. ખાટલે મોટી ખોટ પ્રાધાનની જ છે. સંકલ્પ જ નથી. જ્યારે તમે સામાણિક લઈને વો ભારે હારી થાય છે કે સામાયિક પાસે ત્યારે વડપી થાય ! તમને લી સામાયિક ભારરૂપ લાગે છે ને અવિનિમાં તમે હુને પરંતુ આખી દુનિયાની પાપનો બોજી અવિરતમાં છે. તમારા માથા પર લઈ જે પ૦ કિલોનું વજન મટે તો શું થાય પરંતુ અત્યારે તમે સામાયિક વગર માથા પ૨ પાપનું વજન લઈને ફી - માટે વિચારજો દેવી શૈકી પરિસ્થિતી છે. . સભા:- પણ સાબિજુ પાપનો ભાર ભારરૂપે અમને લાગતી જ નથી. સાહેબ- હવે જેને પાપનો ભાર લાગતો નથી તે વ્યકિત ધર્મમાં કઈ રીતે ગોઠવાય. ધર્મ શું કામ કરવાનો 8. માત્માને પવિત્ર ફરવા જ ધર્મ કરવાની છે પાપથી મુક્ત Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થવા ધર્મવાનો છે. માટે જ કરે છે ને કે પતિવને પાવન કરે તે ધર્મ, પાપથી ટયું ધર્મનું મૂળભૂત લકણ છે. સામાયિક એ માધર્મ છે. તમામ પાપથી gવાનું સાધન સામાયિક છે. નીર્થકરો પણ સામાયિકને જ શરુ ગયા છે ને? જ્યાં સુધી સામાયિકના શરફરે નહોતા ગયા ત્યાં સુધી તૈઓ પણ આખી દુનિયાની પાપથી છૂટી નહોતા શક્યા. તો પછી તમે ક્યાંથી છુટવાના? કોઈ નીર્થકરીએ સામાયિડ ધર્મને આચાર્યા વગર પાપથી મુક્તિ મેળવી હોય તેવું બન્યું નથી. તો પછી તમારે માટે શું નવું આલંબન આવશે? | સામાયિક પાપથી મુક્ત થવા માટે છે. તેમાં પાપનો વિરામ છે. પ્રવિતિથી પાપ કઈ રીતે બંધાય છે. અવિનિ ધ્યા રહે છે મનમાં છે ળિયામાં 1 થી ડ્યા પદા થાય છે. મનમા. તેમ પાપના ભાવો પણ મનમાં રહે છે આખી દુનિયાના પાપનુ ધર મન છે. ૨૪ કલા સંસારના અવિરતિના ભાવ મનમાં પડ્યા છે, માટે સામાયિક ડરવું એટલે ઓડ. ઇ પાપત્રી ભાવ કાઢવાના છે. સામાયિકમાં અને પાપના ભાવ 3ઢવાનો છે. મૈ જૈમ માંસાહાર,દારુ, વ્યસન 8 ચીરીનો ત્યાગ કરી ચટલે શું છે આ દુનિયામાં જેટલા પ્રકારની ચોરી છે તેની ત્યાગ કર્યો. હર્ષે ચા તો અમારા હિસાબે સામાન્ય ત્યાગ છે. જ્યારે સામાયિકમાં દુનિયાના બધા પાપો મન -વચન-કાયાથી બી ૬૨વાના , નહિ ડરવવાના. તમે સામાયિ લી તે પહેલાં મોટરમાં ટ્વસવાના ભાવ પડ્યા છે. પંખી, શૌન, લાઈટ પાણી ઢીખવાની તૈયારી છે. ધ ધ લાઓ પ્રકારના પાપ ૬રવાની તમારી તથા તે ગવડતા, સુખ માટે 4 પાપ ૩૨વું પડે કરવાની તમારી તૈયારી છે. માટે તમેં સામાયિક લી ટલે ચટઠ મનમાંથી આ બધા ભાવ નાબુદ થાય, જે ત્યાગની પત્રિકામ જર્મની. માટે સામાયિશ (39તાં અસંખ્ય પાપ ન ૩૨વાના ભાવ જગાડવાના છે. અનિધિ સામાયિક ૬૨વા માટે તમારી આજુબાજુની ભીલિઝ દુનિયાથી ઘડી માટે અલિપ્ત થવાનું છે. પરંતુ તમે કાંઈ મરતાં સુર્ઘ પણ ધંધ ધા, બેન્ડબેલેન્સ કોડવાના નથી. મરતાં પણ હsણી કે ફ્રેમ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સભા:- મરતાં તો છોડવું જ પડે ને સાહેબ- હૈ કઈ મનથી છોડી દી' ના, પણ મનમાં ને વધુ સાથે લઈને મરે છો. ૨૪ કલહ આખી દુનિયા અંદરમાં ચીરાડીને વઠા છો. પરંતુ ભગવાન છે બે ઘડી માટે આ વધુ મેડી તી sઈ ઉઘુ વહી જવાનું નથી. કુટુંબ, ઘર,બેલેન્સ 'કોઈ ભાગી જવાના નથી. માટે તેની અસર, ભાવી, આશનિ મમનાં આખી ' જીદગી ન છો પણ બેઘડી માટે તો છો, સભા:- વિચારથી પણ આ બધું શુટતું નથી, સાહેબજી:- તમે વિચારથી તો કદાચ છોડી . પ્રકૃતિથી લોકો તેમ નથી, ઉદાચ તમને એક કલાક છોઈ મનગમતો વિષય આપતી બધુ ભૂલ જી. પણ, પ્રવૃતિથી ભૂલો તૈમ નથી. માટે ખાશુધ્ધ સાથ કરવા વિધિ, ભાવ કેળવવા દોય તો જાકારી બરાબર ઐઈ. જેમ ઉપ૩૨ૌનું જ્ઞાન , ઉપથી ભૂટા ૩ઈ રીતૈ બોલવા, તેની શબ્દાર્થ શુછેવા ભાવો ૬થી ૭ઈ રીતે લાવવાનો, કઈ રીતે ધાં કુઈ મુદ્રા છે, જ્યણા, ઉપયોગ કેવી ? આ બધુ ઐી. આમાંથી તમે જેટલું કરી શ તેટલા તમે પ્રવૃત્તિ ભાવ ત૨૨ જમો છો. ' અત્યારે તો તમે તો શક્તિી ગીટાણા વાળો છી પાછા વોલી. એની એમ જ ઉશય , મા વધી પર ધ્યાં કરાય. એટલે તમને વિધિની ૨ ૩ આરહ નથી. અને તેથી જ તમને તેમાં સ્વાદ નથી ચાવલી . પાયા પ્રાવકને જેવો. ધાસ્વાદ આવતી હતી તેવી 3gી અનુભવ્યો છે ખરો ? તમે અત્યારે જેવી કુજ, દર્શન, સામાયિ. પ્રતિક્રમણ કરી વ્યાખ્યાન સાંભળો છો તેવી રીતે એ અખતરા પે સંસારની કથા કરી તો છે થશે મત મન બી હોયની સ્વાદ માટે ત્રાસ થાય સભા:- પણ સાવજ વ્યાખ્યાન સી અમે ધ્યાન દઈને સાંખી છીએ. સાવ:- જે વ્યાખ્યાન ધ્યાનથી સાંભળતાં હોવ તો પરીક્ષા લઉ છું.સાંભળ્યું તેમા કેટલા છબરડા વાપશો. વષોધી વ્યાખ્યાન સાંભી છે પણ હજી તમારી ! સ્થિતિ વૈ નલિજની ટીચી પણ તમે ક્યાં છે? શાસ્ત્રમાં વ્યાખ્યાન સાંભળવાની Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩ર. -વિધિ કદી 8 તે પ્રમાણ કી વ્યાખ્યાન સાંભળ્યું છે વ્યાખ્યાન સાંભળવા કઈ રીતે વસાય , sઈ મુદ્રા જોઈએ , હાથ દઈ રીતે જોડેલા જોઈએ, પાંખો ધ્રાં શખવાની ,, કરીર પર કઈ રીતે મેસેજ મૈઈએ. આટલુ પણ સાચવ્યું છે પણ ઘણી વખત તો ન બગાસા જ ખાતા હવ. ઝોકા પણ ખાના દવ , અરે આજુબાજુ ડરણા આવ્યું. ઝી ગયું. બાજુવાળી શું કરે તે બધાનું ધ્યાન હોય છે, ચરિયા દઈ ને કાંઈ નવું કરે તો તમારું ધ્યાન ત્યાં ગયા વગર ૨ ખરુ 1 માટે ઉપયોગની સતેજતા ક્યાં છે. પૈસા ગણાતાં આવું થાય ખરું? નથી થતું તેમાં કારણ દયા ૨સ છે, જ્યારે ત્યાં રોટલી રસ નથી. જ રસ હોય તો આ 7 લાખ જુવાનીમાં એક દિવસ રહેવાનું મન થાય? શ્રેમ થાય કે હું થારે તેમાંથી છુટુ. જેલમાં જન્મટીપ વાળને કહે કે તું આટલી મહેનત 'ક તો તેમાંથી છુટી જઈશ. ઉર્વ માથે લટકવા પણ તૈયાર થાય . ભવની જેલમાંથી છુટવો ગમે તે કરવા તૈયાર છો પણ અનંતા ભવની જેલમાંથી છૂટવા કાંઈ સ્વા તૈયાર નથી. તીવ્ર નિર્વેદ નૈઈએ. રોડ સ્વિસ પદ્ધ આ સંભાવમાં રહેવા જૈવું ન લાગવું જોઈશે. તમનેઋજુ ગમે તેટલા ભવ થાય તો વાંધો નથીને! માટે વિચારજો શુ થી - હવે આગળ વધીઐ . : : કથા પ્રમાણુ સામાયિા કરે, તેમાં વિધિ વગેરે જાળવે, પણ તે સ્ત્રી સુધી ! જ્યાં સુધી વિલન ન આવે ત્યાં સુધી પણ જે વિબ આવે ને તે અલીત થય ની ઝીન ભાવવમાં નથી. પરંતુ જે ત્રીજા ભાવધિમાં છે તેને તો વિની ઝડી વરસે ની પણ તે વિચલીત ન થાય. પણ મન-વચન-કાયાથી અડીખમ છે. વૈને અત્યંત દ2તા, સ્થિરતા યાવે તેને ત્રીજો ભાવ વાવે. ને પછી સિધ્ધિ ભાવધર્મ આવે છે. ભગવાનમાં શ્રાવણ માનંદ ડામદેવ આદિ uષધ સામાથિs આદિ કરે ત્યારે કદાચ દેવતા મનુષ્ય આદિ આવીને ઉપભગ 8 પરિષદ ફરે તો પણ સહજ કેવી રીતે કરે થાય તેમને અલના થાય નહિ. ઈ વાતાવરણની અસ૨ ન હોય. અને આવી અણધના વાળને જ વિજ્ઞાથ ધ્યાવે . પ્રધાન પ્રાથમિક કક્ષાના જીવીને લાવે છે. પ્રવૃત્તિ ભાવથમ બને Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 વિઘ્નજ્ય ભાવથ સાધુ-શ્રાવક બન્નેને આવી શઢે છે. ત્યા પિઠીકા સાથે વિઘ્નજ્યના ગણ પ્રકાર અને નૈનૈ જીનવાના ત્રણ પ્રકાર બતાવ્યા છે, જેને અધ્યાત્મના આર્ગમાં ખરી સાધના ડવી છે તેને આમાંથી ઘણુ જ માર્ગદર્શન મળે તેમ છે માટે તેનું વિસ્તૃત વર્ણન કથ્થૈ. સંસાર માં ધ્યેય સાથે પ્રવૃત્તિ કરવાની છે.તેમાં જો ભાગ્ય સારું હોથ વિઘ્ન ન પાવે. માટે સંસારમાં પણ વિશ્ર્વનો સંબંધ ભાગ્ય સાથે હૈ, માટે ઘણાને ધંધામાં સરખતાથી સફળતા મળે અને ઘણા વિઘ્નો આવવાના કારણે સફ્ળતા ન મેળવી કાઢે. તેમ ધર્મમાં પણ વિઘ્ન આવીને ઉભું ૨ે છે.જ્યારે તેને દૂર કરે ત્યારે જ અાગળ વધી ૨૩ાય. વ્યાત્મકલ્યાણના માર્ગમાં પુણ્યશાખી જીવને વિઘ્ન ાવતા નથી. કર્મ અને પાપના ઉદયથી જ વિઘ્ન આવે છે. માટે વિઘ્ન ધ્યાવે ત્યારે અશુભ ડર્મની ઉદય માનવો પડે, જેને અશુભ કર્મનો ઉદય નથી તેને વિઘ્ન નથી વ્યાવનું. માટે ઘણા જુવો સરળતાથી સાધના કરી મા પામી ગયા છે. માટે જ માદેવામાતા, ભરત થવી, ઈલાચીકુમાર ચાવા બધા દાખલા સાંભળી ત્યારે તમને મોમાં પાણી આવે છે. ૐ ખાલી નાચતાં નાચતાં દેવળજ્ઞાન થઈગયું. ચોરીમાં ફ્રેશ ફરતાં જૈવાન થઈ ગયું. મરુદેવીમાતા તૌ એબાડી પર બેઠા બેઠા સમોવસરષ્ટા જોતા પામી ગયા .માટે તમારી દષ્ટીએ તેઓએ કશું કર્યું નથી. અત્યારે તમને કષ્ટનું નામ પડે ને તમે ધર્મના દ્રીથી ભાગો છો. પરંતુ સંસારમાં જરાપણ ગભરાતા નથી. ડારણ ભેંસારમાં ઉત્પાદ છે. હા, पैसा ને એમજેમ મળે તો જ ઐઇએ તેવી વાસ્ત ખરી! જ્યારે ચરિયા ડાઇ કરે મોનમાં જ્વા માટે અનંતુ સુખ માટે ચારલી સાર્વના કરવી પડે ત્યારે કરી ને કે કષ્ટ ન પડે, શ્રમ ન હોય, વિઘ્ન ન હોય તેવી માર્ગ બતાવી. આ જે ખીરી વાત હોય તો ઈન્કા૨ ડો. ધર્મના ક્ષેત્રમાં બધાને ટ્ વેવુ જ પડે તેવું નથી. શૂખી પર ચક્ષુ પડે, ઘાણીમાં પીલવું પડે, માથે અંગારા ચૂડાવવા પડે, જીવતા ચામડી ઉતરાવવી પડે ત? જ દેવળજ્ઞાન મળે. તેવુ શાસ્ત્રમાં ક્યાંય લખ્યુ નથી. માટે શાસ્ત્રમાં બે પ્રકારના દૃષ્ટાંત આવી ઘણા લગ્નની ચોરીમાં ફરતા નાચતા દેવળજ્ઞાન પામી ગયા. અને રૈઈને डे Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ ચામડી ઉતરાવતા 2 ઘાણીમાં પીલાના વલજ્ઞાન થયું. ચા વૈઉ બ્રાંભળી ત્યારે શું થાય છે ત્યારે થાય છે. મારે તો મહાલનાં, મહાલતાં મોર્ક જવું છે. તમારી શું તૈયારી ' આ વૃન શું દશા સૂચવે 8 હજુ ધર્મના કત્રિમાં મહિનાની પૂરી તૈયારી નથી. બધા ઘાણીમાં પીવાઈને જ મીઠી જાય તેવું નથી. હા, કષ્ટ વૈયા વગર પણ મીઠી જવાય. પરંતુ કષ્ટ વેક્વાની ગભરાટ હોય તો મોક થવાની નથી. તમે સભામાં એક સંકલ્પ કરી જેમ ડો, છે એન્જનીયર બનવું છે બસ પછી ત્યાં ગમે તે થાય, બધાને પહોંચી વળવવું પણ બનવું તો છે જ. મા સંસારનું ગણિત છે અને ધર્મમાં પણ એજ ગતિ છે. ધર્મના ત્રિમાં ગમે તે સંઘંટ આ વિશ્ન આવે પફ મોહો જવું જ છે. મારે પરિણામ આવવી જોઈએ પછી ભલે મને જ્યાં સુધી એક મરછર ન છે. પુણ્યવાણી | આત્માને શ્રડ વિક્ત છે $ટ ન સાર્વે પણ તેની તૈયારી દેવી જોઈએ માટે સાધનામાં સંશય અધચી . મછવા માતાની ચાવી હતી ગમે તેવા સંજોગ આવે પણ સાધનામાંથી - અસવું નથી. પણ તેમનું પુણ્ય તુ માટે કોઈ તેમને ઝટ ન આવ્યું. વિદ્ધ આવે છે ન આવે ને સાથે સંવધ છે. પણ સાધનામાં સફળતા મેળવીને જ રહીશ તેવા ભાવ જઈએ. . . વળી ત્રણ પ્રકારના વે. તેને જીવવાના પણ પ્રકા માય છે. વિદાયની - પ્રકિયા પકા ના પ્રકારની છે. આજે મને સુની જય તેને માટે ક્ષિધિ વરમાળ લઇને ઉભી ' રેરે છે. જેને આગળ છે તેને પ્રામાંથી પસાર થવું પડે છે. 1. વિના મારા પ્રકાર બનાવતા 2 8 *. : : - ઉત્કૃષ્ટ વિષ્ણ', -- - - - - - - - - - - - - -મધ્યમ વિન,-- ---- ---- ---- -- --- અને જઘન્ય વિક્તા - એટલે પ્રબળ માઝાના વિદબો | મધ્યમ માગાના વિડી અને અલ્ય માત્રાના વિક્કી. . Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જૈમ તમારા જીવનમાં તમાશ છોડશઐ સેલ્પ કર્યો ડો ભગવા બૈઠો છે પધ્ધતિ સર ભણી રહ્યો . વે જો વિઘ્ન આવી શકે છે. તેમાં આ ત્રણ ક્રેટેગરી પો: ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન હ ૩૫ બનવું 3. ચોટલી બાંધીને પાપનો ઉઘ્ય હોય તો તેને મધ્યમ વિઘ્ન જઘન્ય વિઘ્ન ગમે તે આવી ૐ, તેમ અધ્વાન્સના માર્ગમાં પણ ક્રેટેગરી પડે છે. હવે જેમ સંસારમાં છોડી ભાષા જૈસે અને મચ્છર કુણ્ડવાના ચાલુ થાય. વાતાવરણમાં એટલી ગરમી હોથ ડે વેચેની ચાલુ થાય, ડાઇ બ્રધાને ત્યાં ૧-૮- પપ્પા ન હોય. મારે બારામાં પણ વાંચવા બેમવું પડે ને ? તેમ તમે ખરા ઉનાખામાં પા કમાવા જન્મી ને ૧ સભા- વું પડે છે. સારેબજી :- વું પડે તેમ નહિ. પણ જ્વા માટે તૈયાર છો. અડધી રાતે પણ તૈયાર છો. ત્યાંતેવી સ્તુતી હૈ? જ્યારે દિયા જ સુસ્તી આવી જાય છે. `પા સંસારમાં તમારે નાના નાના 31મના ડીર્સ્ટબન્સ આવે છે. ડગલે પગલે નાની તલી આવે છે. જેમ ધંધી ડરવા જ્યા દીવ અનૈ કોઇ મરી જાય મારીને સગુ તી મન બોને ૧ એટલે વિઘ્ન આવ્યુ. પણ તેટલાથી લક્ષ્ય પડી ભાંગતું નથી. ખાલી ડોન્સ આવ્યુ . માટે સફળતા લાંબા ગાળે મળે ô. ધીમી ગતિએ મળે છે. તેવા વિશ્તી બધા પ્રાથમીક 3ઢાના જઘન્ય વિઘ્ની કથા છે. આટલાથી જે પાણીમાં ઊભી નવ તો સ્વાગળ વધી શકાય ખરું? જેમ મરછર ડરે છે માટે ચૌપડી વાંચવાની મુઠ્ઠી દે તો ચાલે ! તેમ બ્રાહ્મઽલ્યાણના માર્ગમાં જ્યારે ધર્મ કુવા બેસો તો નાના વિની આવી કહે છે. જેમ સામાયિક લીધુ અને દવામાં બારો હોય તો તેમાં તમને સામાયિક ડવાનું શવે ખરું ? તમે ધર્મ ક્યારે કરી + બધી જ અનુકુળતા હોય તોજ ફાવે નેક થોડા ડીસ્ટર્બન્સ ચલાવો ખરા? આ એરિયાના છોડરાયો એવા ભણી ગણીઐ તૈયાર થયેલા છે માટે જ દેરાસર નથી આવતા . ૩૨ે બાઈ મરાય છે, વ્યાખ્યાનમાં પા Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જમીન પર વૈમવાનું. ડેડ દુઃખી જાય મારે જ નથી માનતા. - સના:- બધાનું સારુ તમે પથ્થકરક કર્યું છે. સાબ:- આવું જોઈએ છીએ માટે જ કરીએ છીએ. તમારે અત્યારે શું ડિમાન્ડ . સૌ હૌલ હોય, તેમાં પંખા હોય. .૯ોય, ડીઝી ચેર હોય. શરીરને ફાવે તેવું વસવાનું હોય અને કાનને ગમે તેવું સાંભળવાનું મર્ય તી અને ચાવીએ. માટે જ ઉપાશમાં તમારે ખુરશીને પંમા આવી ગયા ને હજી તમને પ્રસંગે ખપાવીએ છીએ માટે જ ટચ્છા છ ને 3 વખત હું દિલ્હી ગયેલી ત્યાં દહેરાસરમાં પંખો ચાલતી હતી ત્યારે પૂછ્યું તી 88 કે પંખો ચાલુ હથિ લો અનુતાથી ભગવાનની પ્રા કરતાં કામતા ૨૨. માટે મનની મડાગના પંધી હોય તો મારી દે છે અને પંખી લેય તો પશીની પણાન થાય માટે આશાનના પણ ન થાય. અત્યારે જૈન, નેતામાં ધ્યાનની શિવિર થાય છે. તેમાં કરે ખુબ મજા આવી ગઈ માવી અનુભવ તો ધ્યારે પણ થયો નથી. ખુબ જ પ્રસન્નતા આવી ગઈ. ત્યારે ફળી તે વખતે દેવી પોઝીશનમાં વૈઠા હતા ? તો શુ જવાબ આપે. ફર્સ્ટ કલાસ ઠંડાં, દવા ખાતા, બેસના ઉઠતાં ડ્રીક્સ પીને. આવી રીતે સ્થાન છે એટલે શું ધ્યાન થઈ નથી ને ? જે લો બધી સગવડ મેળવીને છે તેની અદ્ધિા સાથે સ્થાને દરવા જૈસે 6 તેનું ધ્યાન બગલાનું સ્થાન છે. જેમ વગણી શાંત બેઠો હય, જાણો સમાધીમાં લીન થયેલો લાગે , પણ તેની નર થ્રો થીય૧ માછલી પડવા જ તે શાંત વેઠી હોય છે. માટે તેનું ધ્યાન આર્તધ્યાન, રીસ્થાન છે. જે મા શુભ કર્મબીબુ મક્કા છે. - સબા અમારા ધ્યાનમાં ઠઈ માછલી પડવાની છે. સાબિજી:- તમારે શરીરની સુખમીલનારૂપ માછલી પદઘાની છે. શરીરની મમતા, સશનિ sધન કારક છે. તે સભા વારે તેનો વિચાર તો નથી-કસ્તાં , શહેવાથ:- ભલ્મ ઉંઘતા તર મુખીલતાની વિદ્યા છે. ઉથમા છે એ મરછર કરડે તો Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 35 કપ ખીલ્યા વગર તેને પતાવી ને માટે વગર વિચાર વૃત્તિ કેવી છે મને જરા કોઈ ગામ આપે તો તેને દમ હી જવું. મરછર ડાંઇ તમને આખા ખાઈ જતી નથી. તમારા શહીમાંથી લઈ લઈને કેટલું લોહી શૈ, ઐક ટીપુ લીટી હૈ 8 માટે નર્મતેને જીવવા ન દો ને? પરંતુ તમે મચ્છરને પ્રાણી મારી નાખ્યો તો તમને . કરવાનું અલિયા મા કોને વધારે કરવાની ! મરછરનું ધ્યાન વધારે ખાવ 8 તમારુ? તો વિચાર કરી કે ન ગણે પણ વૃક્ષ છેવી છે. માટે ધોખી ' મીચીને બેસી જાય શું ધ્યાન રહી જાથ મા વધા ધર્મમાં લીકા નથી; સભા- પા ભાવ્યા તે વખતે આનંદ કેમ હોય છે. * * માવજ :- નશીલી ક્વા લઈને વ્યકિત જે ફૂટપાથ પર પડ્યો હોય ત્યારે તેને કેવી . મસ્તી હોય છે. એટલે વાનંદ મળે તેચ્છા મારાથી થન્મ આવી ગયું છવાય નહી. માનંદ હીનો છે ? થોથી મળે છે ? તે વિચારવાનું રે છે. તમને લાખની નક્કી મળે તો મન નાચે છે ને? પરંતુ યા યાદ વિકારી છે. વિષય $ષાયમાં આવેગની વૃપ્તિનો આનંદ છે. પણ આન્સાનો નિવાહી આ યાદ નથી. શાસ્ત્રમાં ધ્યાન ડરનાર માટે ભારત સૂડી ઈ છે જેને શરીરની પડી ન હોય, પરવા ન હોય. aોઈ થપુ લઈને છોલી નાખે તો પણ તેને વાંધો નહિ. આવી તૈયારી છે તમારી ના. માટે આ સ્થાન છે જ નહિ. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮ -૯-૯૫Qisaie ભાદ. સુદ લયસ * ૫-પુત્રી યુગભૂષાવિજ્યજી સદગુરુભ્યોનમ: » વિજ્ય ભાવધર્મ ગોવાળિયા રે. અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થદર પરમાત્મા જગતના જુ વહેલામાં વહેલી તકે પરમપદને પામે તેટલા માટે ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે. - ચાપાણી સંસારમાંથી સખા ની ઈચ્છેદ ડહી પરિખ માને પામીએ તજ જ્ઞાની પુરુષૌની મનીઝામના છે. ભગવાનના શાસનમાં માર્ગદર્શન પણ તેનું જ બનાવ્યું છે. આ લાખ જુવાનીમાં મોટાભાગના જીવો જન્મીને દુર્ગનીમાં સબડી સવડીને મરી જાય છે. અને મથ્થતીમાં પણ સુખ મળ્યા પછી પણ સ્માં તલ્લીન થઈને ભવ વિતાવે છે. માટે ઘણાને પુજ્ય ચૌ? સુખ મળ્યું છે અને ઘણાને પાપ થી દુઃખ મળ્યું 6 માટે બન્નેમાં ધર્મ આચના છા હીથ છે. ન હૈ ઘાને શું છે કે દુખ આવે તો ભગવાન યાદ આવે. જે પુષ્ય યોગે અનુકૂળતા હોય તો ભગવાન યાદ ન આવે. જ્યારે એક વ્યકિત જીવનમાં giઈ અનિતા કે વી અનુભવ થાય ત્યારે ધર્મનું શરણુ સ્વીકારતા હોય છે. માટે મા બન્ને રીતના દાખલા છે. ' બીજીબાજુ ધર્મ કરનારમાં સામાન્ય વર્ગ વધારે છે અને સુખી વર્ગ છો છે. જીવનમાં થોડુ દુ:ખ આવે તો દૈવ-ગુરુ-વિમર્જ યાદ અને સજજનેતા અષ્ટ વિસતી દે. માટે જ ઘા પ્રાર્થના કરે છે કે દે ભગવાન થોડું દુ:ખ આવે થી તને હું ભુલ નહિ. મા સંત કબીરે પણ કરાયુ છે. તાત્યર્થ મને હંમેશા થોડુ દુખ થાવ તી હું ભગવાનનું નામ ભૂલી નહિ. તમને ચા બધી વાત ગળે ઉતરે છે ઘણા વનમાં મુખની પમાં ધર્મ યાદ ન કરે, પણ દુ:ખમાં ભગવાનનું 1 નામ, મા જપતા થઈ ગયા હોય. આ બધી પ્રથા વાત છે. પરંતુ આ વાત --- આપણુ શાસ્ત્ર સ્વીકારતું નથી. સર્વ દુઃખ આવવાથી જે વ્યક્તિ વર્નાક્યા અને તી ધમMી મેરીરી થાય. - પ દુ:વધારે આર્વે છે કે સુખ વધારે ભાવે છે; આ દુનિયામાં દુખી વધારે છે સુધી વધારે માટે દુ:ખથી જે ધર્માસ્મા બની જ્યાં હોય તો વિમાની મેર્સટી થાય Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૯ પણ દુખ આવે ત્યારે જીવને ધર્મ યાદ નથી આવતો , ડી લે, હાથવય “ ડરે , ઠાં દુઃખના નિમિત્ત મળે છે. અાગન્ન કરે, ગાખો આપે . અને યાજ વન છે - વિચારીયે છે નરકમાં સૌથી વધારે દુ:ખ છે. માટે ત્યાં સૌથી વધારે વિમમ્મા હોય ને ૧ - - - - - - - - - - - - - સભા - નિગીરના ભવને વધારે દુખ નહિ , ભાદેવ - નિગી જીવને વ્યક્તની શ્રદ્ધાએ દુખ વધારે નથી. પ્રથમ ચીકાએ દુખ છે. નારીના અવની અપેક્ષા નિગીના જીવોને દુખના નિમિમી વફા હૈ ઇસ દુઃખ ઘણું ઓછું છે. નારીના જીવોને અનુભુતીની અદ્ધિી દુ:ખ વધારે છે. જ્યારે નિગોદના . અને નિમિત્તની અપેક્ષાઓ દુખ વધારે છે. નિગીમાં દુખના નિમિત્તી મ્બરદસ્ત ઉના થાય છે પણ નારકીમાં આવું નથી. પરંતુ બારડીના જીવી દુ:ખને તીવ્રતાથી અનુભવી શડે છે. તમારે અન્યારે તમારા બોડીની રીલીવ્સ ડેડ નથી. પાછા તમે જો તેમાં પણ બેબાન નથી પણ સભાન છો. માટે તમને કોઈ જરા ચીટીયો પણ તો દુ:ખનો અનુભવ થાય છે પરંતુ ,ઉથમાં રીરીથી પણો તો વેદના સોલી થાય . જેમ જગત ઐ મચ્છર કરડે તો તરૂ પાર પડે. પણ ઉંઘમાં એટલા મરછર ઠરડે કે સવારે વી ઢીમચા થઈ ગયા હોય છતાં ખબર ન પડી હોય. માટે ઉંઘમાં સંવેદના મંદ પડી જાય છે. જગતાં સંવેદના નીવ્ર હોય છે. હવે ઉંઘમાં દવા પીવડાવી નયામાં વેણશીમાં લઈ જાય અને પછી ચીરીથી પછી તો ખબર પડે? ના. ડખા ભિાન દશાથી સંવરબા બુઠ્ઠી થઈ ગઈ છે. પરંતુ ત્યારે ચીટીયો પણ છે, તે દુ:ખનું નિમિત્ત હાર છે. જેમ ઓપરેશન ડરનાં સુઘાડીની વૈભાન દરે પછી વધુ પેટ ચીરે તો પણ પેશન્ટ એમનેમ પડ્યો હોય છે. અને જે વૈભાન ન કર્યો હોય તો બુમાબુમ કરે. હવે શા દવાની અસ૨ જળ પછી ભલે ટોડા લીધેલા હોય ના દેવો ધાવો Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦ થાય છે. દાણા હવે સભાન દશા છે. માટે જગ્નન અવસ્થામાં દુ:ખની સંવેદના ના થાય છે અને વૈભાન અવસ્થામાં દુ:ખની સંવેદના અલ્પ થાય છે. તેમ નિગીeના અવોને તીવ્ર દુખનો અનુભવ મલ્ય હોય 6. નારડીના જવા બેભાન 8 મ ભજૈન નથી , પંચેન્દ્રિય છે જ્યારે નિગીના જવી ઐચિ છે. નાસ્ત્રીના અને પંચેન્દ્રિય છે તેટલું જ નહિ, મન પણ તૈમનું ડેવલપ થયું છે. તેમનામાં જ્ઞાન બુધ્ધિ મારા તમારા હતાં પણ વધારે છે. તેમને વિનંખ જ્ઞાન હોય . પરમાવામી તેમને દૂરથી મારવા યાવતા દેખાય છે. માટે જ ધ્રુજવા લાગે છે. માની જે જાણઝારી જ ન હોય તો કાંઈ થાય નહિ. નારકીમાં જ્ઞાન , બુદ્ધિ, ઈન્દ્રિય મન સર્તક 8 માટે તેમને તીવ્ર દુ:ખનો અનુભવ થાય છે જ્યારે નિગીના જીવને તીવ્ર અનુભવ નથી પણ તેની સામગ્રી વિપુલ પ્રમાણમાં છે. જો નિગીના જવીની ચેતના નર૩ના જીવ જૈટલી વિકસિત થાય તો તેના ઇસ્લાં કંઈ ઘણી વધારે :ખનો અનુભવ નિગીના જવીને થાય સૈમ અત્યારે sઈ જરા આગ કાપે તી કૈલ્લી વેદના થતી. પણ પૈસાન . અવસ્થામાં જ આખું પેટ ચીરે તો પણ તેના સ્નાં કઈ ઘણી થી દુ:ખી અનુભવ થયો. આમ ઠીકતમાં દુખ કયાં વધારે છે જેમ જાગૃત માણસને એક કે થપ્પડ મારીએ તો વધારે દુ:ખ પણ વૈબાન માણસને દંડી મારીયે તો પછી ખબર ન પડે. માટે અનુભૂતિના કારણો જુદા 6. " એક બાજુ શાસ્ત્રમાં લખ્યું છે કે મા લાખ જીવાથીનીમાં નરક છે પ્રાદુ:ખની ગતિ છે. જ્યારે બીજીબાજુ એમ પણ લખ્યું છે ગીરના જીવોમાં ઘણા દેખ . માટે થાઈ ફુઈ ચપળા લખ્યું છે તે સમજવું પડે. ' હવે મુળ વાત પર આવી. -- - આ દુનિયામાં દુખીમાં ડૂબી જવી નરકના છે. પણ ત્યાં થી વધારે છે અધમ વધારે દુધથી બુદ્ધિ દેશી આવતી ય અને વ શાત્મકલ્યાણ માં થરે તો અમારી ના નથી. જે દુ:ખ પણ પાછલ્લાકાનું સાધન વરે તે આ આવકાર્ય છે. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૧ હવે બીજી બાજુ ઘણા એમ પણ દલીલ ડરે છે ૐ અનેક પ્રકારના પ્રાસમાં સારી રીતે આશધના ન થાય . બરાબર સાંભળો આ તમારી દલીલ આવી ભામ્રાથિડ કરવું હોય પણ જૌ ત્યાં મચ્છર કણ્ડતાં હોય, બાર હોય, જમીન જા ખરબચડી હોય તૌ ત્યાં સામાથિ ડવું ફાવે? સામે કહેશો જે બાબંર અનુશ્રુતા રોથ તો સાદેબજી ચિત્ત સ્થિર છે . પ્રતિકુળતામાં મન દેડો ન ૨૨. આત ધ્યાન, રૌદ્રધ્યાન થાય. માટે સુખ, સગવડતા હોય તો ધર્મ બરાબર થાય. એડ વજુ રે દુઃખ આવી, ઘોડા પડશે ની સીધા ચાલથું, ધર્મ વુશું. બીજું બાજુ અનુકુળતા હોય તો ધર્મ સારો થાય. હવે ચા 46 ઈચ્છા દૈવી છે? બેઉ વિકલ્પ બાબર હૈ ? ના, શબર વિચારીને ના પાડી. તમારા મગજમાં બાબર બેસવું એઈએ . ભૌતિક દુઃખ પડ્યાથી જીવ ધર્મ પાસે નવું એકાલે નથી. અને ભૌતિક સુખમાં જીવ ધર્મ પામે તેવું એાને નથી. ભૌતિક સુખદુ:ખ આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં ચેડાંને માધક પણ નથી અને એકાને બાધડ પણ નથી. અને હા પાયાના સિધ્ધાનો છે. . જ ક્યારે પણ જીવનમાં દુ:ખ આવ્યું તે પાપની ઉદયથી વ્યાવ્યું અને ક્યારે પણ સુખ આવ્યુ ले પુણ્યના ઉદયથી આવ્યુ છે. આ દુનિયાનો અલ સિધ્ધાન . પછી ભલે સાવ સામાન્ય નાનું પણ પાપ હોય . અનુકુળતા ઓછી મળે ત્યાં પાપનો જ ઉઘ્ન છે. જ્યાં ભૌલિક મળે છે ત્યાં પુણ્યનો ઉદય છે. માટે અનુક્રુપતા અનુ ુખતા પ્રાપ્ત થઈ છે. પણ પુણ્યથી મળતાં સુખો ધર્મમાં સદાય થાય નવી નિયમ નથી. તેમ પાપથી મળતાં દુ:ખો ધર્મમાં સહાય થાય તેવો પણ નિયમ નથી. માટે મોટાભાગના જીવોને પાપનો ઉધ્યુ છે. જેઓ તેમાં સંક્ષેશ કરે છે પાપ ભોગવતાં નવા પાપો બાંધે છે જેનાથી આ ઘોર સંસારમાં રખડે છે. તેમ આ દુનિયામાં પુણ્યાપી જીવો માઇનોરીટીમાં છે. મનુષ્ય, દેવલોકમાં મા જીવો છે. અને તેમાં પણ સુખી તો ચોા છે. પણ જે સુખી જીવો છે. તેમાં પણ આ પામીને અને Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ધર્મબી આત્મઉલ્યા કરનારા તી એક રડી પકા નથી. પરંતુ આ મીલ મુખમાં મસ્ત થઈ પાપી બાંધીને દુર્થતીમાં ના ધા છે. માટે જીવનમાં ભૌતિક સુખદુઃખ ધર્મ પ્રાપ્તિનું માધન બને તેવો નિયમ નથી. પરંતુ તમને મલા સુખદુ:ખની દૈવી મસર તમે લો છો તેના પર બધો માધાર છે. જે તેની સારી અસર લો તો સારુ સાધન બને અને ખરાબ અસર લો નો ઘર સંસારમાં રૂખડી. માટે લાયક જીવ જ સુખ મળે તો કલ્યાણ કરી અને લાયક જુવ જે દુખ મળે તો પણ કહ્યા કરી. * સભા:- લાયઝની વ્યાખ્યા કરે ને ? સાહેબT:- ચીડન્સ વ્યાખ્યા ડીશ. પછી તે આગળ માવશે. અત્યારે પહેલા નિયમ ગોખી રાખી છે સુખદુ:ખની સારી અસર લી ની સાર સાધન બને અને ખરાબ અસર લો તો ભામાં ભારે કર્મ બંધ દ્વારા દુર્ગનીમાં ખવાડથી. માટે વધા રાધાર અસ૨ પર છે. અત્યારે માપણી આ સંસારના ક્ષેત્રના ટાંત જોઈએ છીએ. આના પરથી મારે તમને વર્ગના કામાં લઈ જવા છે. આ બધી મદાર અમર પરd. - જેમ કોઈ તમારી નિંદા કરી, તેમને હેરાન થઇ મરછર કચ્છ ગમી થઈ સાધી તકલીફો આવી તેની કેવી અસર લ ી, તેમ ડોઈ તમારી પ્રશંસા કરી, - ખાવાપીવાનું સારું મળ્યું. વૈભવ સુખો મળ્યા, પુછયનો ઉદય મળ્યો. બધાની તમે જીવનમાં શું અસં લોહી પી અસર લો તે પ્રમાણે ભાવિ નિર્માણ થાય છે. માટે વી વ્યસર લેવી તે તમારા પોતાના હાથમાં છે. મારે તો વિશેષમાં શું કહેવું છે 8 જીવનમાં પુથ ને પાપના ઉદય ૪ કલા છે. તેની અસર પણ જડલાશ છે. તેમ અર્થ અને પાપ લાશ તમારી બુધ્ધીને કેવી કરવી તે વીજ જુદા છે. માટે જીવનમાં પાપ શર્મ જુદા છે. - પાપ રૂશવનારા ક્રર્મ જુદા છે. તેમ પુણ્ય કર્મ જુદા છે પણ પુથ કાવનાર ર્મ નથી. ચેલે પાપ કર્મ, પાપ કરાવનાર અને પુથ ઠર્મ છે. પણ પુજ્ય કર્મ માટે તો જાતે જ પુરુષાર્થ કરવાનો છે. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સભા- સાહેબ. પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય પાકા નથી ? સાહેબ - બાવર એમને, પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય નામની પ્રકૃતિ માઠ કર્મની પ્રકૃતિમાં છે. જ્યારે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય હોલો છો ત્યારે એનાલીસીસ બદલાઈ જય હૈ. અત્યારે આપણે કર્મબંધ અને આકર્મનું વિવર ચાલે ઈ. 4 વાહ શર્મમાં પહેલા જે ચાર કર્મ છેતેને ધ્યાપકો ઘાસીકર્મ કહીએ કી. બીજા જે ચાર કર્મ છે તેને અઘાતી કર્મ કહીએ છીએ. જ્ઞાનાવરણીય, દશક્તિાવશીય, મોહનીય અને અંતરાય એ ચાર ઘાતકર્મ છે. આ શાની વાત છે. મુદ ખાસ સમજવા જેવી ઈ. શાસ્ત્રમાં ઉપમા આપી કહ્યું છે આત્મા માટેનું મા ઘાનીમાં પાંજરું છે. જૈમ વાઘસિંહને પાંજરામાં પૂરી શ્રદ બિલાડા જેવા થઈ જાય. કામ સિંબી શનિ દેટલી મોટી હાથી પકા સામે ન આવે તેમ આત્મા અનંત શક્તિની વિની છે. દુનિયામાં દેર કરવી હોય તો તે વાત સન્મામાં છે. પાણીમાંથી ફીશ બનાવી આપે. પથ્થરમાંથી સોનું બનાવી આપે જડમાં જે સંભવીત દેશર છે તે બધુ શ્વાની વાત માત્રામાં છે. માટે જ ચકલા ચકલીના ભવમાં ઉડી શકે છે. ચલીનું પીંછીથુ ઉડે છે કે તેનો ચાન્ના ઉડે છે૨ ભવમાં તે શક્તિ ખીલેલી છે. દૈવતાને છે કે પથ્થરમાંથી સૌનું કહી ચારે તી છરી વ્યાપેને પાણીમાંથી શ્રી પણ બનાવી આપે છે. માટે શનિ કોની વધારે! ચેતનની છે જsની ૧ વિચાર કરી તી યા ૩૬માં ચેતનની શક્તિની તીલ sઈ માવી શકે નહી. જડ કરના અનંત ઘારી શક્તિ ચેતનમાં છે. પરંતુ અત્યારે માપણી બધા સાયગલા, કપલ બની ગયા છીએ. જેમ સિંહની સામે જંગલનું કોઈ પ્રાણી ટકી શર્ટ પ્રશ? પણ એજ સિને પારામાં પુરી પછી હાલત કેવી તૈનો માલિક શખે તેમ રહેવાનું ખાવાનું મળે લાં ખાવાનું લુખ્ય શર્વે સુખ્યા રહેવાનું, માલપાણી સાથે તો તે ખાવાનું, હ૨૨ મારે તો તે સહન $૨વાના. હવે અત્યારે ટ્રલ પાંજરામાં ફરનારના હાથમાં છે. માટે અત્યારે તેની પરિસ્થિતી દેવી છે, તેમ આત્મા માટે આ ચાર થાતી ! Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૪ પાશનું કામ કરે છે. દરેક બાબતમાં કર્મ નચાવે તેમ નાચવાનું. ઉંઘ પણ મ9થી આવે છે પુછ્યું હોય તો તે માટે બંધ કર્મ કો તેમ ગqવાનું. પડ્યું ન હોય તો જાડો, પેશાબ પપ્પા બરડી જથ. માટે આવી શકિતવાળા માત્માને પપ્પા કટીવાડીને રાખ્યો છે. મને આ ખોટી વાત નથી. માટે. બરાબર વિચાર કર્ભ. - ઘાલીમ ગ્રાન્માની શનિગુણોનો ઘાત કરે છે. તેવી રીતે કરે છે કે અનંત શક્તિનો ધણી હવા માં અત્યારે અનપેબલ , સભા- આત્મા બળવાન નહી ? સાવજ - હા, જ્યાં સુધી પાંજરામાં ન પુરાય ત્યાં સુધી વળવાન. માટે જ પીરૂ ખીલવાની તાકાત જોઈએ. - સની પિજ પોને જાતે જ ખોલવાનું હૈ સાવજ - શાસ્તો પિજરામાં જાતે જ ઘુસ્યા હતા કે હું ઘુસાડ્વા આવ્યો હતો? પોતાની જાતે જ પુરાવા છી. સભા:- પણ પિંજર ખોલવામાં નિમિત્ત ન બની શls સાબ9:- શ, માટે જ પાટ પર બેઠો છુ. જેમ કીજિયો પોતાની લાગણી જાનું બાંધે, પછી મe૨ નૈ અંદર પોતે પુરાય. તેમ પાંજરુ તમે જાતે બનાવ્યું, પુરાય પણ જી, અને તેમાંથી નિકળવાનું પણ બને. બાકી અમે તો માર્ગદર્શન બાપીકો. 1. વેદાનમાં પણ લખ્યું છે કે કરોળિય ળ કરીને તેમાં પુરાય હૈ તેમ આ બ્રહ્મમય આત્મા શર્ત માયા કરીને ફસાય છે. અને યા પ્રાપણાને પણ માન્ય છે. આ ઉપમા ભારા વાલીડર્મની પ્રકૃતિ સમજવી છે. સભા:- માર્ગદર્શન મુડત થયેલા જીવી જ વાપી તા! સાહેબજી:- હા, અમે તો મુક્ત થયેલા જુવોએ મારેલ મારિનના સંદેશા વાહ8 છીએ. જે ઘાની કમી તોડે તે પણ જ્ઞાની છે. વળજ્ઞાનથી નીકરી પિરામાંથી નીલખેલા છે. માટે જે મુન્ન થયેલા છે, તેમને જ માદન માપ્યું છે. અમે Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તો ખાલી વાહક છીએ. અમે પોઠીયાનું કામ કરીએ છીએ. તીર્થકરોએ જે તવ પીરસ્યું છે, જે સાચો રાહ બતાવ્યો છે. તેને લોકો સુધી અમારે પહોંચાડવાનો છે. જેમ ટપાલી ટપાલ લઈને આવે છે તે લખી છે વીએ, પરીચાડવાની બીજને 8: માટે મને પાટ પરથી કોઈ સ્વતંત્ર બોલવાની અધિકાર નથી. અમને એક વાત દેવા ફજ્ઞાનીના વચનની જ માધાર જોઈએ. ગમે સુધર્માસ્વામીની પાટ પર વસ્યા પછી લોકો સાંભળવા શું કામ ભાવે છે કે અમને હાથ જોડીને વસો છો તેનું પાકા કારણ તમને પ્રાણી છે પ્રભુ મહાવીરની જ ઉપદે શ્રાપથી. માટે આવી છી. માટે લખ્યું છે કે અમે ઊંઈ. સ્વતંત્ર વાત ન કરી શકીએ. આ 4મારી જ્વાબદારી છે. અમને વીજ કઈ ઓથોરીટી નથી. થોરીટી તો પછી જ્ઞાનીની જ ઈં. ' પ્રવધશે પણ શું લખે 8: શ્રુતકેવી 8 પુર્વધરો કરે છું ઠે અને ભગવા પાસેથી આમ સાભળ્યું છે, ભર્યુ છે. જે ૧૪ પર્વધર ગાધરો પક ચૌધરીટી ન મૂતા હોય તી મા શાસનમાં બીજો કોઈ સૌથીરીટી કેમ લઈ તા. અત્યારે તમારે ત્યાં સંઘમાં શુ હાલત છે ડીઈ હાલતો ચાલતી માણસ પણ શું છે. આમ ફેરફાર કરવા જૈવા ઈ પહેલાનું બધું જુનવાણી . પહેલા માટલુ વિજ્ઞાન વિષ્ણુ નહીનું માટે વશવર, પરા ચાવા શારદા જોઈ . અલ્વારે તમારે તો વેલા થયા છે. હમણાં એક ભાઈ ને સાંભળીને આવેલા તેમને આવીને તૈના ગાંધીની વાલ વી. - - - - - - - - - - ” હા મેનકા ગાંધી ગુખથી પેલી છે. છતાં તેનામાં દયામાતાના ગુફા વીરલા છે તે મારી પ્રત્યે તુરતા થાળે તો તેનું દીલ હલી જાય ઈ. ગ્રામ તે નાનપણથી માંસાહાર કરતા હતા. ઈવન મેરેજ થયા પછી પણ માંસાહાર તેના જીવનમાં ચાલુ હતી. છતાં લાગણી છે પ્રાણી પ્રત્યે તુરતાનો વ્યવહાર થાય તો તે સહન ન કરી શકે. મારી મમી પ્રત્યે મપ વતી રાખવું જોઈ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડુ નવા લેખો પણ લખતા. એક વખત સંજ્ય જ્યારે બેડ ડોર સત્તા પર હતો ત્યારે તેને કહ્યુ ૐ તમારી પાસે સત્તા હૈ તો આ બધી જે પ્રણીોની કતલ થાય છે, કતલખાના ચાલે છે તે બંધ થાય તેના માટે તમારે મને સથ્યોગ આપવી જોઇએ. હવે ચાને તો આ બધી બાબતમાં રસ ન હોવાના કારી સંભળાવ્યુ કે તું આટલી પ્રાણી હિંસાની વાતો કરે છે પણ તારા જીવનમાંથી તો પહેલાં છોડ. ચા સાંભખીને તેજ દિવસથી તેને નોનવેજ છોડ્યું. તેને જીવથ્થાની પ્રવૃત્તિ ઘણી કરી તેની આપણે ટીકા ટિપ્પણ નથી કરતાં. પરંતુ તેને જૈન ધર્મ સાથે પરિશ્ર્ચય નથી. છતાં જૈનના લૈચર આપવા દમણાં બિરલામાં બોલાવેલી. ત્યારે તેને જૈનની અહિંસા, ટિંસા માટે દેવું દેવું કર્યુ હતું. તમારે જેનોએ જ પહેલાં રિસામાં સમજ્વા જેવું છે. તમે અત્યારે દિસાની વાતો કરનારા વરખ, રેશમી કપડાં, તબલા વાપરો છો. રજી સુધી મને કોઈ નમારા સાધુ એવા નથી મળ્યા કે વાનો સાથી જવાબ આપી શૐ. હવે જેને જૈનની દિક્ષા, મારેસાનો પરિચય નથી તેવી વ્યવ્હક્ત આવી સલાદ આપી જાય તે ડેવું બેહુદુ કહેવાય. તેને ઝાઈ જૈન ોથીવીટી છે! એક છો પણ ખબર નથી. ટિંસાની બાબનમાં સૂક્સનાથી, ઉંડાણથી સાંગોપાંગ વિવેચન જૈન ધર્મમાં કર્યું છે. આપણુ શાસ્ત્ર તુક્કા તરંગથી લખાયેલુ નથી. પ્રજામાં જૈ રેશ્મી કપડાં વપરાય છે તેમાં ગાન તત્વ છે. નૈની દૃષ્ટીએ તો જે એનીમલ પ્રોડક્ટ પીઢી તે માંસાહાર છે. અમે પા દૂધ, ઘી લઈએ છીએ એટલે અમે માંસાહારી થઈ ગયા તેમ કરે છે. ચાપણા શાસ્ત્રમાં શૈક્ષ્મી કપડાં, કસ્તુરી, ગોરખ ચંદન, ચામર, વરખ ૐમ ધર્મના ઢોગમાં વાપરવા તેના પર ઘણી જ ચર્ચા કરી છે. વ્યાપા શાસ્ત્રમાં અરિમાની વ્યાખ્યા કરી છે. જીવ માત્રની હિંસાને શ્રાપી હિંસા કદીએ છીએ. એક ડીડીને લઇને બીજી જ્ગ્યાએ મૂકો તો પણ હિંસા માની છે. સાથે શું કહ્યુ છે તે સમવું પડે. પણ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તમારે સા, અરિસાના કાટલા કેવા ? જીવનમાં જે હિંસાને ખરાબ માનો છે અને અહિંસાને સારી માની છો તૌ તમારે સૌથી પરેલાં ચરિતા ક્યાં પાવાની છે માટે સૌથી પહેલાં જતથી હિંસા પાખવાની છે. તેથી પહેલાં હિંસા થsી પછીથી તે રિસાથી થતી ધર્મ છોડવાનો છે. અને જે પહેલાં તે હિંસાથી થતી ધર્મ છો તો પાપ લાગે, - તમે મીટરમાં મથી તૈસી, હરી-ફરી રખડી પણ ભગવાનને કદાચ એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ ગાડીમાં લઈ ક્વા હોય તો ઝી ટામાં તો. કૈલી હિસા થરી માટે ન લઈ જ્વાય. હવે યા ભાવ શું વ્યાજ્યની 6 ગાવા ધ્યાહુ તો લુચાને સ્વાથીકહેવાય. માટે જ્યારે તમે જીવનમાંથી હિંસાની , ચાગ કરો પછી જ તે સ્ટેજમાં હિંસાથી થતો ધર્મ કરવાનો નથી. " - જેમ તમારે બંગલી બંધાવતા પાથો પર તી પાપ નહી પકા ઉપાશ્રય બંધાવી તો પાપ લાગે. તમને લગ્નમાં જમા કરતાં પાપ યાદ નથી શ્રાવનું પણ સંઘ જમા કરતાં શિસા યાદ આવે છે. હવે મારી વાવીને તે કઈ સમજી શકે તેમ નથી. મા શાસનની ચોથીરીટી ઝીણ જ્યારે અમને ન સાધુને પણ નથી તો પછી શા મેનg iા ચને પાછું યાની આવી વાતો સાંભપીને જૈનો પાછા નાખી પાડે છે. સભા: જેની પાછા તેના લેકચરને પ્રાયોજન કરે છે , સાબુ - , તેજ દુ:ખની વાત છે. મા બધાને કઈ-કઈ બાર નથી. | સંવૈગ નામના આચાર્ય આના પર ઘણી ચર્ચા કરી છે. શું છે રેશમમાં કીડાની આટલી હિંસા છે તો તે કઈ રીતે વપરાય ! વાઈસુખી લખ્યું નથી. માટે ગમે તેને સમીક્ષા કરવાનો અધિકાર નથી. પહેલાં જૈન શાસ્ત્ર ભણી. તત્વ સમજે, અને ભથા પછી પણ કરવા માટે શાસ્ત્રાની ચાવાર ઈ. અમારે સાધુને siઈ ચા વધું વાપરવાનું નથી. અને તેનો સર્ણ ત્યાગ કરે છે. પણ શ્રાવના અવનની જે ભૂમિકા છે ત્યાં તો આ Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાપરતાં પાપ ન લાગે પણ તે પુણ્યબંધનું કારણ બને છે. પરંતુ અત્યારે તમારી જીવરથી ધર્મમાં જ ઉભરાય છે. એક રેશમી રૂપવું બનતા બે, પાંચ હાર જવી મરી પરંતુ તમે એક વખત સંડાસ બાથરૂમમાં સંડાસ ભી છો તે ગટરમાં જાય છે જેનાથી વાયા વાયા અનંતા જીવ મરે છે. તમારી એક મોટર બનતાં વધારે હિંમા છે ગ્રેડ રેશમી કપડામાં વધારે હિંસા મીટર બનતાં ભલે વધારે હિંસા થાય તેની તમને વાંધો નથી ને ? પણ ભગવાનની ભક્તિ કરતાં આટલી જીવો મરી, મારે કઈ રીતે ભકિન કરાય? જરૂર પડે ઘરમાં તમે ડોલોન ડોલો ભરીને પાણી ઢોખના હીવ. પણ પ્રભુ પાપ માટે એડ ના પાડી લેતાં થાય છે એક ટીપામાં અસંખ્ય જીવ છે ની ડેમ વપરાય અને એનાથી આગળ વધીને વધારે કર્યું છે પૌતે શરબત પીવે ' નો વધ નહી. પણ કોઈ તરસ્યાને ચક ગ્લાસ પાણી પીવડાવતા હિંસા દેખાય તી 3વું કહેવાય? યા તો કેવી વૈદુઠી દયા કહેવાય? - ચાવી હિંસા દેખાતી હોય છે. માટે તમારે જીવનમાં શાપ થ્થા સૂકવો . તમારે જીવન માં ઠબુતરને ચકો નરી નાખવી આવી બાધા લેશો ની અનાજનો નો આક્ષા જીવ બચી ને વૈશયથી આવું જ માને છે. તૈમ તરસ્યાને પાણી નદી પાવું તો પાણીના જીવની રિસા બચશે. માટે ધર્મમાં જેટલી હિંસા થાય છે તે બધી બંધ દરવી છે, - તમારે લગ્નના વધs staવામાં વાંધો નથી પણ ધર્મના વરઘs sa) નહીં. આવી વિચારધારાવાળા વાયડા ને વિવેદી છે. પીતાના જીવનમાં હિંસા થઈ રહી છેતે રિસાથી થતી ધર્મ ને જે ધર્મ ન માને તો તે મિથ્યાવી છે. સમધીત પણ ના રહે અને બૌધી વીજ પણ દુર્લભ થાય . સભા:- પણ સાવ સાધુઓ પણ આવી ઉપવા બાપે છે. સાવજ - ન સમજેલા હોય તે જ ગોટાળા વાળી. ( Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જ સભા:. તમને વહીરાવવામાં શ્મિા છે; સારેજી:- શું અમને વીરાવવામાં દિશા હૈ ! ક્રયા ગણિત ક્યાં પાડી છ સાધુ જે ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ ગૌચરી લેતી હોય તો જરાપણ રેસા ન લાગે. તમારાથી અમને વહોરાવતાં રસ્તામાં એક મરચાંની જીવ પણ મરે લો હું વા ખરો? તમારાથી અમારા માટે હિંસા થાય તેમ હોય તો હું વહે ખરી ? માટે અમારી વ્યવસ્થા જુદી છે. દા, ખાસ મારા માટે બનાવી તો બાબર, પણ તમે ક્રાંઈ રસોઈ મારા માટે બનાવી છે, ન જૈમ બ્રીડીને પોતે જાતે મારે તો પાપ લાગે. ઘાટીને કો 3 પીવું ૩૨ અને ડીડીચો મરે તો પાપ લાગે. પેલું જાતે ર્યું અને મા બીજા પાસે કરાવ્યું. તેમ બીજુ ડો ડરનું દોય અને તેમાં તમારી સંમતી દય અને વપતર લવાની ભાવના, તૈયારી હોય માટે વાયા વાથા પણ ઈન્વોલ્વમેન્ટ હોય તો પાપ લાગે. પણ ક્યાય પણ ઈન્વોલ્વમેન્ટ હોય તો પાપ ન લાગે . સભા:- પણ તમારા માટે બનાવે લી3 સારેબુ :- ઠૌઈડદેશે હૈ મારે તમારા નામથી કીડીને આ મને પાપ લાગી! બે શ્વામ જ પાપ લાગતું હોય તો છું તો પછી નરકમાં જ જઈને! માટે જ્યાં ર્યું, ડાવ્યુ, અનુમોલ્યુ હોય તો જ પાપ લાગે . માટે ટેમેશા પાપની વ્યાખ્યા સ્પષ્ટ છે. : लो ૐ મારું શું . તમારે ઘરે સાધુ ન વૌવા આવે તો શું તમે સોઈ નથી બનાવવાના? ભૂખ્યા રહેશો ? અમે શું ' તમને રક્ષોઈ ૩૨વા માટે કહેવા અાવ્યા હતા? કાંઈ તેના માટેના મલાર સૂચન પ્રાપ્યા હતા? માટે અમને પપ ન લાગે થૈ તમે તમારી જાત પર હિંસાની ૭૧૫ મૂકી, તમે નક્કી કરશે તે હું - 3દી પા વાનમાં નહી બેમુ . તૌ તમારૂં વહામાં બેસીને જાણ કરવા જવાની નથી. ૪૨ શ્રામ તમે યિાથી શીખરજી 3 પાલોતણા ાવ તી રસ્તામાં Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૦ વહારે જીવ મરો કે રેશમી કપડામાં વધારે ગરી: હવે જે રેશમી ડપડાથી વધારે પાપ લાગે તો પછી તમે પાલીતાણાની જગા કરીને આવી તો એમ sદેવું પડશે કે હું માપાપ ડવી ગાયો લી. આ સભા બટની સીલ્ડ મુજા સિવાય પહેરી શકે સાબ" - પૂજ સિવાય પહેરવાની વાત નથી. હું તમને ઐમ પાક શું હુઈ સારા કપડા બૌ પહેરશ્ન , બે પૈડના બદલે ચાર જ રાખો . અમારે ધર્મના વિષયમાં ધ્ય, વીધ, ઉપદેશ આપવાની જવાબદારી છે , સુખ ધર્મમાં બોલવાનું ચાલુ કરે એટલે શું સ્વીકારી લેવાય? માટે તત્વને બરાબર સમજે. મેનકા ગાંધી કહ્યું કે મને જ્વાબ નથી મળ્યી પકા sોઈ સાધુને મળે ની જવાબ મને ને તમારે આ ડાયેના તેને તે રોડ દિવસ . અમે શજડીટ હતા ત્યારે ત્યાં ચાવી હતી, તે વખતે હુ વાચના માપતા હતી. પછી શુ ઐટલે મારી પાસે આવીને કરે છે તમારું જીવન જઈને ખુશ થઈ છે. પણ તેમાં શ્રાવી મંદિરને તો હિંસાનું ધામ બનાવ્યું છે. એના પર : તે આવું જ એક આપ્યું. ત્યારે મેં કહ્યું તમે જૈન શાસ્ત્રની હિંસા અહિંસા ભચા છો ને ના પાડી. ત્યારે કહ્યું તો પછી તમને ચા થોરીટી ડીકી પી છે માટે પહેલા ભાગી. - તમે શાકભાજીની શિંસા કરી છે. હવે ઈ મહેમાન આવે તો તમે તેને - ખવડાવો તે સા મ છે ને? હવે મા કામને મારું માનીને શું ખવડાવું ? ના. ડારકા મેં જવા માટે છોડી દીધું છે. માટે તે સમજ્યા પડે. . સભા:- પોતાના જીવનમાં મનનગાયની બાધા હૌય ની રહેશર બંધાવાય? મ :- દહેરાસર બંધાવતા અનંતકાયની હિંસા થાય હૈ. તેના માટે પથરના મિત્રોની દિશા થાય છે. હા, ત્યાં પણ બીનજરૂરી શિક્ષા કરવાની નથી. પણ બીજવસીનો અર્થ કરી ઉત્તમ ભાવને પૈદા કરવાનું સાધન ન બનતું હોય તેવી હિંસા $૨વાની નથી. પણ પથ્થો લાવનાં ૨ હિંસા થાય તે ચલાવવાની છે. તેમાં તેલ નથી Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પદ્મ પણ . તેને દોષ માને તેનામાં મિથ્યાત્વ છે. હવે મુળ વાત પર આવીએ. મનડા કુરે હૈ દુધ, ઘી વાપરે તે માંસાહારી છે. આપણા તીર્થંકરી ઘી . દુધ ખાધા હૈ. નમારા ડો કરે છે કે દહીમાં બેક્ટેરીયા છે. એ હોય તો આપણા ભગવાન વાપરવાનું કરૈ નહી. પરંતુ તમારી બાયાલોનું અધુરી છે. જો તેમાં જીવ હોય તો વાપરવાનું ન કરે. જો તેમાં જીવહિંસ હોય નો પો? વાપરે ખુશ! પોતે ષટ્કાયના રીઝ, તેનો ઉપદેશ આપનારા.. અપ્રતિમ, સૂક્ષ્મ અસિાને બતાવનારા આવી હિંસા થતી હોય તેવો ખોરાક બતાવી પરંતુ બેક્ટેરીયાની વ્યાખ્યા શું ખબર છે? તમારા બાૌલીજીના નિષ્ણાતને બેસાડી નો અમે વિજ્ઞાનના ઘીશ્યુથી પણ પુરવાર કરી ાકીએ તેમ છીએ . ચર્ચા કરવા તૈયાર જીએ સભા:- અત્યારે સાધુ કાંઈ કરતા નથી. : સાદેવ :- અમને ડોઈ પુછ્યા માવે તી જ્વાબ આપીએ. ડાઈ સામેથી પુછડા ભરાવવા જવાય નહી. અમારી વિદ્યાનું પ્રદર્શન કરવા ગમે કોઈ પાટ પર બેસતા નથી. જીજ્ઞાસાથી માનવાર ગરજ હોય તે શાંભળવા વ્યાવે. તેને ઉપદેશ આપવાની છે. ડાઈ તેના ગળે વળગવાનું નથી. જૈનધર્મ સમજાવવાની અમારી જ્વાબદારી ખરી પણ જૈને સત્યની રમ હોય તેને. સત્યની શોધ કરવી હોય, મૈં ઉદાત્રહ વગર મમાકત્તાથી, સરળતાથી ભગવા વ્યાવે તેને તેની વિરોધી વાતો હોય તો શાંતિથી સમજાવીએ. ૩૧ પા સભા:- પણ માદેબ, વામનની દિલના થતી હોયની ના કહેવું પડે? સાહેબ: શાસનની લિના કોણ કરે છે? તમે જ કરો છો માટે જ તેમણ ધ્યાન દીસ માટે તમારે ચાવી ખોટી સમીકાને સમર્થન નહી આપવું જઈએ. ચા બાઈની પ્રશંસા કરુ છુ મૈં આટલા ડોમળતાના ભાવ આવી ડોમ્યુનીટીની હોવા છતા છે, પણ જૈન શાસ્ત્રને ઝ્યા વગર આાતી . સમીના કરે તે જરાપણ ન ચાલે. છુ. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૨૨ સબ:- આમાં માગેવાનોની ઉપેક્ષા કારક નથી. સાહેબ - આગેવાનોની ઉપૈતા હૈ જ ભારભાર તેમાં ભાગ ભર્વે ઈ. ઈની સાથે ઝઘડ, માશમાહી કરવાની નથી. ધમાચકડી કરવાનું ભગવાને કહ્યું નથી માટે સારા શ્રાવક જે તૈયાર થાય અમે શાસ્ત્રીય રીતે વધુ ફીલીંગ કરીને મૂડી. તેવી હીતે અમને ફોઈ પુછવા ભાવ ની અમે સમજાવવા તૈયાર છીએ. અમારી જવાબદારી છે કે મા પાટ પર બૈલીને શાસ્ત્રના સાધારે જ દલીલી આપવાની છે. ભગવાનનું શાસન ગહન છે. શાસ્ત્રનું તત્વ મામુલી નથી. માટે જૈન શાસનની અહિંસામાં સૂક્ષ્મતા છે. - ઐઠ બાજુ કહે કીડીને મારવામાં પાપ છે, હિંસા છે. અને સાથે લીલીવરી બચાવલ્લાની પાર વાત કરીએ. , - અમે પર્યુષારમાં લીલોતરી વાપરવાની મનાઈ કરીએ . પણ પર્યુષણમાં ફુલ વાપરવાનું કહી. સૌથી વધારે પર્યુષણમાં આગીમાં ફુલ ચઢતા હશે ને? માટે ખાવામાં પહેલો ત્યાગ કરવાનો છે ભકિતમાં ત્યાગ કશ્યાનો છે - તમારી શુ એવી માન્યતા છે કે ઘરમાં રિસા ફરીએ પણ ભક્તિમાં “ કિસ કરવાની નથી. પર્યુષણમાં લીલીવરી પાઈએ પણ ફુલ ચઢાવીએ નહી. એટર્સ પબુભક્તિમાં દયા પાવાની પણ જવનઝાં ન પાપીએ તો ચાલે. પરંતુ જાત માટે પહેલી હથા પાળવાની આવશે. . અમે અહિંસક જીવન જીવીએ છીએ, અમારી દયા ઘણી જ ઉચી છે, અને દાંઈ ખાવાનું ડીઈને આપતા નથી. છતાં કહ્યું ને વફા,ગાય, ઉન્ને કોઈ મારૂં હૌથતી અટકાવવાનું છે. રીડીને હું બચાવવા જઈ ને મારી સામે મારતું હોય તેને બચાવવાની જવાબદારી ખરી. ઉર્વ માવું કૈમ જ્યાં દલીલ આપી કે તમને કોઈ મરવા અાવે તો તમે શું કરો છો ? અમે અત્યારે sઈ દલાના સાધુ છીએ અમને sઈ મારવા આવે તો લાગી જઈશ. અમારી જાનું રબા છીએ છીએ. માટે બીજાને બચાવવાનું . જ્યારે અમારી ચૈવી શકતા આવે છે ઉભા ઉભા અમને વીકી નાખે પણ હાલી નહી) કાંઈ થાય નહી ત્યારે અમારે વળાવવા જવાનું નથી. પરંતુ જ્યાં સુધી જાતનું રક રીયે ત્યાં સુધી જગતનું હક્કા કરવાનું છે. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ પન્જ શ્રી યુગભૂષાવિજ્ય સદ્ગુરુભ્યીનમઃ। વિઘ્નજ્ય ભાવધર્મ ૧૧-૯-૫ સોમવાર લાસુદ બીજ 43 ગોવાળિયા ટેક અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માએ ચાત્માનું પરમ શ્રેય કરાવવા માટે ધર્મસીર્થની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની ટીએ - આત્માનું પરમ શ્રેથ કરવું હોય તો પેક જ ઉપાય છે. સર્વ કર્મનો નય કરી ગુણોથી થપૂર્ણ થઈ મોકમાં જવું. જ્વે પાવી સાથેના જબરદસ્ત પુરુષાર્થ માર્ગ છે. જેટલું લક્ષ્ય ઉચું તેટલી સાધના કઠણ હોય છે. જેમ ssc થવું ોય તો કેટલો પુરુષાર્થ જોઇએ ! આગળ ગ્રેજ્યુએટ થવું હોય તો કેટલો પુરુષાર્થ ઐઇએ ! અને એનાથી માગળ વધીને PH-6 કરવું હોય તો કેટલો વધારે પુરુષાર્થ એઈએ? જેમ લાખ્ખો પતિ બનવા કેટલી મહેનન ઠવી પડે ૧ અને કરોડપતિ ૐ અબજપતિ બનવા કૈટલી વધારે મહેનત ડવી પડે. તેની જેમ લાઈની પોસ્ટ લેવા જેટલી લાથડતને મટ્ટેનતની જરૂરી હૈ તેના કરતાં ચોદીસર બનવા માટે વધારે મહેનત અને લાયકાત જરૂરી છે. માટે જેમ હોી ઉંચી તેમ પુરુષાર્થ અને લાયકાત વધા૨ે જાઈએ. મૌકામાં તો વ્યનેતા અનંત જન્મ મરણના વ્યાધિ, વ્યાધિ ઉપાધીથી મુક્તિ છે. તથા સાથે અનંત સુખની પ્રાપ્તિ પણ છે. માટે મો પામવા માટે કૈટલી સાધના જોઈએ ! સુખની દષ્ટીએ તો આ પાડાષ્ટાનું લક્ષ્ય છે. માટે આવા ધ્યેય માટે સાધના ઉંચી કરવા પુરુષાર્થ વધારે જોઇએ. સંસારમાં નિયમ હૈ કે રૂપ મોટું એવું હોય તો પુરુષાર્થ પછા વધારે જોઇએ. તમારે સંસારમાં તો બધે ફળ મોટા જ બેઈએ જેને હવે તમે પ્રણિધાનનું લય બાંધ્યુ. અને તેને બનુરૂપ ભાવો કરવા તમે પ્રથન ડી છો. જ્યારે પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ આવે ત્યારે તો જીવ પૂરી શક્તિ શૈવીને ધર્મ આરાધના કરવામાં માનદ થઈ અથ છે. તે જીવ મન-વચન-ડાંયાથી તેની પ્રવૃત્તિ ડવામાં થાય ક્યાય રાખતી નથી. તે જીવ પુરુષાર્થ કા Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ บ સાધના અલીત પછી કરે છે પણ તેને તેમાં વિદ્ધ આવે તો બધા સવના Sારી તે મટી જાય છે. અત્યારે વિદ્ધ ડીને દૈવાય તેની સમજ બહુ જ સ્થલ 6. ધર્મમાં વિજ ચાવે ગેટલે શુંતમે તકલીફ આવે, $ આવે તૈને વિદ્ધ માનો છો. જેમ ધિંધ? ૩૨વા જતાં માંદગી આવી ગઈ, જેનાથી બજારમાં જતાં તમે બંધ થઈ ગયા. અથવા જ્યાં ધંધો કરવા જાય છે તે જગ્યાએ પુષ્કળ મરછર છે, ત્યાં ખૂબ જ ગરમી , ભરૂારી છે. આવી નાની નાની તકલીફને તમે વિદન માનો છો તેની જેમ ધર્મના કળમાં પણ આવી નાની તકલીશે ચાવે તેને તમે વિલ માનો છો. ડ્રોઈપણ પ્રકારનું ઉષ્ણ કાવવું તેનું નામ વિદ્ધ નથી. પણ તે કૃષ્ણની અસર થવી તેનું નામ વિદ્ધ છે, દા.ત. ૮. થવું . તે કામ સારી રીતે તો છે પરંતુ ગરીબ છે. માટે તેને સગવડતા નથી. મડે ઘર ભેડડું છે. ચારે બાજુ અવાજ, ઘોંઘાટ છે. વાતાવી તેને વાંચવા માટે વિપરીત છે. જૈમ ગદડી, કડા, અવાજ, ગરમી, બા વિગેરૂને લીધી. હવે આવા વિનીની જૈ જૈ બસ૨ લે તો તેની સ્પીડ અંડી જથ. પણ જે તેનું પાવરફુલ ધ્યેય હોય તો આવા વિનોની દ૨કાર દર્યા વગર ભણી. માટે જેને જે તકલીફ આવી અને તેની અસર એ લીધી તો તે વિદ્ધ બને છે. નહિતર વિન બનતું નથી. તૈમ ધર્મના પૈડામાં પણ તમે વિનનો અર્થ જ કરી દ. 5 માપના ઉદયથી આવે છે. સંસારના કઠોમાં પણ 52 પાપના ઉદયથી આવે 8. ચળતા મળે છે તે પુણ્યના ઉધથી મળે છે. - અનુરૂપતા અને પ્રતિકુળતા બન્ને સાધનામાં વિલન બની શકે જે. સ્મ પરીક્ષાનો ટાઈમ હોય અને તમારે ટી.વી. પર સારો પ્રોગ્રામ આવે તો તેને Rવાનું મન થઈ જાય અને જોવા બેસી જાય એટલે ભરવામાં વિશ્ન ઉભુ થયુ કવાથ, તેમ ઉમા હેરમાં અનુકુળતા પ્રતિકુળતા વિન બની શકે છે. પાવી aોજ વિક્તા છે તેવું નહીં માનતા . પરંતુ અનુકૂળતા પ વિક છે. તમારી સાધનામાં Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જે પણ આડખીલી રૂપ થાય તે વિદત છે. - ધંધાની સીઝનમાં બે દિકરાના લગ્ન આવે તો તે વિદ્ધ બને . વ્યવહારમાં આવું તમે જુઓ પણ જો તેની તમે અસર લો તો સાધના. સ્પલીત થાય ઈ. * સભા:- અસ૨ લેવી તે મનનું કામ છે ? સાહેબ - હા, ચોકડમ . તેમાં તમારું મન જ ડર છે. ઉપાધ્યાય યશોવિજ્યજી વિવેચન કર્યું છે કે જેટલા વિલો માર્યું : છે તેમાં મૂળ ઝારણ મૌનીય ક્રમે છે. વિસ્તારથી તેનો વિચાર કરીએ તો ચાર ઘાતી કર્મ છે. બન્ને ટામાં અનુરૂખતા. પ્રતિકુળતા પુણ્ય અને પાપના ઉદયથી જ આવે છે. માટે ધંધામાં આડખીલી આવર્તી, ભમવામાં તકલીફ આવવી, દિકરાનું સગપણ ડરવું, ધ્યેય વાયુ, પણ તેમાં ગાડખીલી ઢોવવી. આ બધા પાચ , પાપના ઉદયથી જ ભાવે છે. માટે બન્ને પ્રકારના 3 પામ્ય, પાપના ઉદયથી છે. 4 વા વાય નીમીતીની અસર ઘાનીથી થાય છે. માટે ઘાતીઝર્મની ઉદય આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં વિહ્નરૂપ છે. 8 ધર્મની ઝિયાના ભાવો કરવામાં અવરોધ ઉભો ફરે, તે તે વિમ્બ છે. મા થવીધ s૨વામાં પ્રધાન રૂપ મૌનીય કર્મ છે. પછી તે નાનું વિશ્વ રોય મૌટુ વિદ્ધ હોય. મીહનીય કર્મના કારણે જ દ્વારાધનામાં વિદ્ધ ઉભા થાય છે. દાન. મ પૂબ ઉલ્લાસ સાથે ભગવાનની આ મુજબૂ અણીશુદ્ધ પૂજા કરવાની ભાવના ભાવે શકિત પ્રમાણે સામગ્રી લઈને પુજા કરવા માટે નીકળ્યા છી. જો કે તમે કોઈ આ રીતે કરવાની ભાવનાવાળા નથી પણ સપઝ હવે તમે દશમર પહોંચ્યા, પૂજા કરવાની તૈયારી કરી ત્યાં તમારી દિશી. સમાચાર પ્રાપવા ધાવે છે પ્રરજન્ટ ઘરે કામ આવ્યું છે માટે વાવીધે મા વાત તે વૃંખતે તમારા માટે શું બની? વિદ્ધ માટેનું પ્રાણ નિમિત્ત ઉભુ થયું. અત્યારે મોટે ભse શું થાય! બધું મૂકીને તરત જ ભાગી. પછી જે Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ધર્મમાં વળગી રહેનાર હય તેને શું થાય? દાચ ન જાય ની પ્રજમાં મન રે ! મક્કમતા હોય તો હમ ડરે પણ મન વ્યાકુળ થઈ જાય. મનમાં સત્તર વિકલ્યો ચાલુ થાય. હવે આ માનસીક અસરે વ્યાખના ચાલુ થાય તે વિલન છે પરંતુ કાશે દોડની તમને કહેવા આવ્યા તે વિદ્ધનું નિમિત્ત હતુ. પરંતુ તમે જેને વિષ્ઠ માનો છો તેને અમે વિશ્વ માનવા યાર નથી. અને અમે ને વિક્ત માનીએ છી તેને તમે વિશ્વ માનવા તૈયાર નથી. ઘણી અમને જોવા આવે છે સાહેબ ઉપવાસ ઠરવો ગથી ને તબિયત બગડી. વિબ ચાવ્યુ માટે આરાધના ન થઈ. પરંતુ હકીકતમાં આ વિન નથી. મા તો વિદ્ધ માટેનું નિમિત્ત છે. તમે જરા નિમિત્ત મા રિલે પાણીમાં વસી જાય છો. તમે તેની અસર લો છો માટે સાધનામાં સ્કૂલના થાય છે. - સવા રૂમ કરતાં મૃત્યુના સમાચાર ચા નો રૂમ ફરી ફરાય શાબિજુ - હાં, ચૌકસ કરાય, ગાલૌકના નાથની પ્રબ કરવામાં શું વાંધી છે. ગામ ની વિધિ પ્રમાણે કોઈ બોલાવા ધાવે તો બાર જ્વાય નહી. તમે વિધિ કરી માટે આવા સમાચાર મળ્યાને ૧ માટે ધારાધના કરવામાં કોઈ વાંધો નથી. પરંતુ મલ્મ સત્વ હીવાના કારણે નિમિત્ત મળતાં તેની અસર ઝીલાઈ જાય છે. . માટે જ સાધના કરતાં મન સાથ૬ રાખવાનું છે. ગમે તેવા નિમિત્ત માવશે પણ હું તૈની ભામે ફાઈટ ડરીશ. આવા સંકલ્પથી વિધ્યય થાય છે. ને આત્મા એને પશે તેનું માનસ કેવું હોય તે વિચાત્યાનું છે. તમને “ટલા અનુ૬ળ, પ્રતિકુળ બિમિનો ઉભા થાય અને તેની અસર ઝીલી નરે વિદ્ધ બને નદિની જરૂર પડે તે જ નિમિત્ત નમને વિદ્ધ કરવાના બદલે . સહાયક બને. સભા:- સહાય કેવી રીતે સાહેબ - દા.ત. તમે સામાયિક દરવા વૈદા અને તાવ આવ્યો અને તે વખતે નમે " સ્થિર થઈ, તાવની અસર ન ઝીલા તી તે વાવવા, તમારુ સામાયિક વધારે ડમ નિર્જાનું સાધન બને છે. તે તાવ ચડપીતી ક્યારે બને છે જ્યારે તમે તેની Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અચર લોટ લો. જેમ તમે ઝાઉસગ્ગ ડરતાં માણ વીસિરામી ડરી ડાઉસના ક છ ત્યારે ધારોડે મચ્છર તમને કરડે છે. કારણ તમારી પાપનો ઉઘ્ય હૈ. અશાતા વેદનીય કર્મનો ઉદય છે. માટે મચ્છર કરડવા રૂપ તમને વિઘ્નનું મિત્ત ઉભુ થયુ. વે તમે તેની જે માનસીડ અસર લો તો વિઘ્ન બને. કાઉસગ્ગની એકાગ્યતામાં આડખીલી ઉભી થાય. પણ એ અસર ન લો તો મરછર કરડીને ને કર્મની નિર્જરાનું સાધન બને. 3 3 સારી રીતે અપી જાય છૈ, માટે પાપ કે પુણ્યના ઉદયથી આવેલ પ્રતિકુળતા કે અનુકુનાની અસર લો તો જ વિઘ્ન બને છે, સર જે થાય છે તે મોહનીય કર્મ અને ઘાની કર્મથી જ થાય છે. કારણ ગાત્મ$લ્યાગના માર્ગમાં માટે ચવરોધડ ઘાલીમેં જ છે. તમ જીવ ઉથા ડાંને અવરોધક માનો છો? પર સભા:- મૌનીય અને અંતરાય . સાદેબજી:- તેમાં અશાતા અને પતાયને, પણ એતરાયમાં ઉત્ સભા:- લાભાન્તરાયનૈ. पुरुषार्थ સાદવજી:- સંસારના ઢામાં લાભાનરાય નડે છે ૐ ધર્મના બેગમાં! સંસારના ડીનમાં લાભાન્તશય નડે છે ને હું જાગુ છુ. તમે. જેનાથી ત્રાસી ગયા છો : : સંસારમાં નમારે ૨૪ ૩લાડ લાભ, લાભને લાભ જઈએ હૈ. તમારે જીવનમાં ઘણી ઈચ્છામી અધૂરી રહી ગઈ છે તેમાં કારઙ્ગ શું? લાભાન્તરાય છે. ગમે તેટલો કરીને મરી જાચી પણ જ લાભાન્તરાયન ઉચ્ચ હોય તો મળે નહી. તમાહી ઈરછા પ્રમાણે તમને યક્ષ, દીપ્તિ, માનપાન, સત્તા, સંપત્તી, સંયોગી ન ~નુકુળ મળ્યા, ઉરણ લાભાન્તરાય ખરું? જૈઈદ્ધે તેવી દીકરી પણ ન મળ્યો કારણ આજ માટે દરેક કૉંગમાં લાભાન્તાય નડ્યું છે. લાભાનરાયનું ફીલ્ડ ઘડ્યુ જ વિશાળ છે. ડર્મનું સ્વરૂપ, તેની વ્યાખ્યા અને પછી તેના પેટાભેદનું જે વર્ણન જૈન ડર્મવાદમાં છે તેવું બીજ કોઈ ધર્મમાં નથી. તેનું ગ્લાસીફોડેયાન બાબર સમજે ની આડીન થઈ જ્વાય. ડીઈ ઘટના એવી નથી કે તેમાં ચોક્કસ પ્રકારનો Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કર્મનો ઉદય વતાવી ન શકાય. આમતો બધા ધર્મ કર્મને માને છે. પરંતુ તેનું માટલું વિભાજન કયાંય નરી મને. - ગા ભાઇની ચામડી ધખી ડેમ આમને ચશમા કેમ અને સામને ચશ્મા ની બધે પ્રકારના કર્મ બનાવી શકાય છે. પાછું એક કર્મ બીજ શર્મમાં ધુમતું નથી . કર્મની અને બીબ ડર્મની પ્રસરમાં પણ થતી નથી. દુનિયામાં જેટલી વસ્તુની ઈરછા હોવા છતાં મળતી નથી. તેમાં લાલીનરાય જ છે. મ ધર્મના કગમાં પણ છે. તમે ઈરછ કે મારે સમદીન પામવું છે પરંતુ લાલાન્તરાય હોય તો મરે નહી. આ માત્માનું સુખ પામવું છે તેમાં માલિક ની ૧ તમારા માત્માની વસ્તુ તે કાંઈ પારડી નથી. હવૈ જે લાભાન્તરાય | નડતી હોય તો તમારી માલિકની વસ્તુ પકા ન પામી હકી, કે ન ભોગવી ડી. તૈમ સમતાની સ્વાદ લેવી હોય, પણ લાભાનરાયના શરી ન પામી શકી. માટે બંને પ્રકામાં લાભારથ કામ કરે છે. પરંતુ તેમને કયા કલરનું લાભાન્તિરાય ખટડે 8 - સભા:- સાબુ કાલે અમે તૈમને ઘ યુ પણ થાયે વ્યાખ્યાન આગળ વધારે - ચલાવ્યું નથી તેમાં અમારે લાભાનરયનો ઉય હતો? સાહેબ - હા, એટલુ જ નહી. હકીકતમાં હું સમજવું તેમાંથી અમુક ટકા જગM ઉતરે અમુક ટડા ગળે ન ઉતરે, અમુક તમને સમજાય , અમુક ન સમજાય. સાથે હોય તો પણ અમ ૨૭ જ માની હૈ બધામાં લાભાનરાય જ છે. તેની શાખ દુનિયાનો વહીવટ કરે તેમ છે. * સભા:- અમારી કથોપકામ કરે છે, સાહેબ":- હા, પણ કથામ કેમ નથી થયો, જ્ઞાન ગુન કોનો? તમારી પોતાની માલિક છે, છતાં તમારે જોઈએ ત્યારે નથી મળતું. તમારી વસ્તુનો છીને લીધી છે. જ્ઞાનાવરણીય નડે છે અને સાથે લોભાનાથ પણ નડે છે. ઘાની છે ' 'બીના સ્ત્રો છે. તેને જોડીદાર થઈને ડામ કરે છે. ૩ર્મમાં મેપ થી સમજની Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - પ૯ ' ધણી જ છે. બીભ ઐવા હળીમળીને કામ કરે છે કે ક્યાંય વધી લાવે નહી. સભા:- વીયન્તરાય કયાં નડે છે? સબ - વીયન્તરાય પણ ૨૪ કલા નડે છે. તમારે ઘણી શનિ “ઇની. ફ્તી ઇતાં નથી મળી. કારણ શું ? ક્વામાં ઉડવાની શકિત જોઈતી હતી . પણ ડ્રમ નથી મળી૧ પથ્થરમાંથી સોનું બનાવવાની શક્તિ જોઈતી હતી પણ નથી મળી , “ મળે તમે ન્યાલ થઈ જવ ને ? દુનિયાના બધા પથ્થરને . સૌનું બનાવી દી ને ૧ માટે બર્વે વીર્યન્તરાય પણ નડે છે. તેથી તમે 4 ટાઈટ પs છો . કર્મ હલાવી શ તો જ હલી શકો તેમ છો, જ્યારે જે કર્મની વાત આવે તે બતાવું છું જ્ઞાનાવરણીય નડે છે માટે તો દુનિયામાં કેટલીય વસ્તુના નિષ્ણાત બનવું હતું પણ બની શાળા નથી, Á તેમાં નિષ્ણાત થવાની શકિત નથી મળતી હૈમાં વીયત્તિશય કારક છે. પણ નિશાન બનવાનું જ્ઞાન નથી મળતું તમાં જ્ઞાનાવરણીય શાસ્ત્ર છે. ચાત્મા સર્વે ગુણો , શનિ, સુખોનો ભંડાર છે. છતાં તેનું બધું સુખ, શનિ, ગુણ કાઈ ગયા છે. આપણે અત્યારે જેવા દેખાઈયે છીછી તેમાં મુખ્ય કા કા ઘાવી કર્યો છે. ત્યારે થાળ વાત કરી ગયા તા વળવાન - સિંહ પણ જે પાંજરામાં પુશય ની માથા વને છે. તેની જેમ માત્મા પક યા થાતી રૂપી પાંજરામાં પુરાવાથી પ૭ થઈ જાય છે. તમે સંસારમાં પણ વધી શક્ત વાપરી નથી વાતો માટે ૨૪ કલાડ ઘાલી કર્મ નો છે. તૈમ ધિર્મના દ્વઝમાં પણ છે. જે વ્યકિત યાત્મકલ્યાણના માર્ગમાં જય વૈને આ વાની " ક્રમસર ડીસ્ટર્બ કરે જ છે. સર્વે તેમાંથી જે ને પાર ઉતરી જાય તો વિલાય થાય છે. માટે યાત્મકલ્યાણની સાધના કરવામાં અથર્ષ aiદ૨માં વહેલાં . ધામોની સામે જ સ્થાન છે. જ્યારે તમે ડાઈટ ડીની સાથે કરી જો તમે પુજ્ય અને પાપ સામે જ ફાઈટ કરી છી . તમને દુઃખ આપનાર ઇમથી ગભરામણ છે અને સુખ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આપનાર કમની લાલચ છે. માટે સુખ આપનાર ની ફાન પકડી પકડીને ઉદયમાં લાવવાનો પુરુષાર્થ તમારો ચાલુ હૈ. અને સૈની સામે દુખ આપનાર ની સામે જ ફલાડ ન આવે તેની લક્ક ચાલુ છે. રોડ પાપડ ઉદયમાં મા શૈટલે તેની સામે મીરથી માંડી કી. શ.. લીવ આવ્યો , પેટમાં દુખે છે શું કરશો ? સભા:- દવા લઈએ. સાહેબ - ખાલી દવા જ લી & બીજ વધી રીતે પણ ફાઈટ કરી ૧ કામ નમને એક દિવસ ન્હાયા વગર ન ચાલતું હોય, પણ તાવ માd ને કરે છે ન્યુમોનિયા થઈ જશે તો ચાર દિવસ સુધી ન્હાવ ખરા પાણીને પણ મડી નહી ને. માટે જે 32 ઉલ્લુ થયુ છે તેની સામે ચારે બાજુ સુરક્ષા સલામતી ગૌઠવી છી. ૧૦૦ માકાસમાં તમે જ કેમ માં પડ્યા છે કારણ અશાતા વંદનીય કર્મ છે. દસ મારામ જ રસોડે જમતાં છતાં તમે જ કેમ માંદા પડ્યા છે માટે કર્મને માનવું જ પડે. ત્યારે વિજ્ઞાન છે રસીસ્ટન્સ પાવર તેનો છો તો માટે તે મારો પડ્યો. પણ દસમાંથી રેસીસટન્સ પાવર સૈન જ કેમ છો? માટે મને માન્યા વગર છૂટછા જ નથી. તમે જે માંદા પડ્યા તેમાં જો ફાઈટ ને આપો તો ૨૫ દિવસ સુધી તે ઇષ્ટ ન જાય. તે ઘણુ જ ઉષ્ટ આપે તેમ છે. પરંતુ તમે તેની સામે ફાઈટ આપી માટે તે કર્મ ભાગી ગયું. એટલે તમે કમને સીધું કરી નાંખ્યું. મને ફેઈલ કર્યું - સબા કમને ફેઈલ થી ફાય? સાહેબજી - હા, થઈ હાર્ટ માટે જ થાય છે. ચાન્મા ૫૨ બાંધેલું મે જ્યારે ઉદયમાં આવે તે વખતે તમે જો અવળો પુરપાઈ કરશે તો ડર્મની તાકાત તરે છે. અને તેને અનુ9ળ પુરુષાર્થ કરે તો તે કર્મની તાકાત વધે છે. તમારા પુરુષાર્થ પર કર્મની અમરની ટડાવાથી થાય છે. કર્મ જેવું બાંધ્યું છે તેવું જ ઉદથમાં ' માવો તેવો પણ નિયમ નથી. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સભા:- પુરુષાર્થ કર્યા પછી મચક ન આપે તો નિકાચીન મ સાબિજ:- અધિકચરો પુરુષાર્થ ન ચાલે. ૧૦૦૮. પુરુષાર્થ કર્યા પછી ડર્મ મચ6 ન આપે તો તે કર્મ નિશાચીન માનવું. પછી ત્યાં પ્રકારના કર્મ છે નિદાચીત કર્મ અને અનિડાચીન ફર્મ, * નિકાચીન કર્મમાં તો તેના ઉદય પછી ગમે તેટલા માથા પછાડીને મરી જાઓ તો પણ તેનો હિસાબ અને ૩૨વો જ પડે. પણ અનિવાચીત કર્મને તો પુરુષાર્થ નિષ્ફળ બનાવી શડે છે. માટે જ તમે ઘણા પાપડMી અસરને Mળ બનાવો છો, તમારી મહેનત અને પુરુષાર્થ. - હવે ઐ મારામ પડી રહ્યો છે. તેને તમે જે સપોર્ટ માપ તો તમારા સપોર્ટથી તેની દીવાની સ્પીડ વધી જાય. જેમ ચાના માણસને ટેકો આપે તી તેની થવાની સ્પીડ વધી જાય પણ સામેથી જે ભટકાવ ની શું થાય? જૈમ બે ઊર્સવાળી વસ્તુ સામસામી અથડાય ની છૂગર્સ પેલાને કીવરટેક દરે છે. એટલે વૈs Bર્મ ઉદ્યમાં આવે છે તેની સામે તમે ઉંધા ફર્સથી લડી તી તે કર્મની તાકાત ઘટે છે. લૈ હીવર્સમાં ફર્સ થાય તો કર્મની અસર માઈનસમાં થાય છે. માટે તમારી હુમલો જે કર્મ સામે વધારે હશો ની ૧૦૦ કર્મ ફેઈલ થઈ શકે છે અને મેં તેને 23 માપો તો તે પુરુ રૂપ આપે છે. પરંતુ જ નિગચીન 9 ઉથમાં હોય તો માઇનમાં થાય નહી. માટે જેને દર્શનની કર્મવાદ પ્રેકટીકલ છે. જે કર્મમાં એકને જે થવાનું છે તે જ થવાનું છે તો પછી પુરુષાર્થ શું કામ કરવાની આપણે ત્યાં ભાગ્યવાદની સાથે પુરૂષાર્થવાદ પણ ઈ ઐ કર્મથી તાવ આવ્યો અને કર્મ પુન થી ચારે જ લવ નહી તો પછી તાવ કાઢવા મહેનત થવાની જરૂર છે? આ સભા - સાહેબજી.પશુ સૈ વખને શું પુરૂષાર્થ 68 69 , માબ" - અરે તમને ખબર નથી, માણસ કરતાં આ બાબતમાં પશુઓ વધારે ડાહ્યા છે. તેઓ ની વાળનમાં વધારે જશ્ન છે. તેવી જ માં પડે એટલે પહેલાં ખાવાનું બંધ કરી દે છે. જ્યારે માણસ ની માંદો પડે તો પણ ખાવાનું Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દી શખે ને વૈશ્વ રોગ થાય ત્યારે આપ મેળે ચરી પાડવાનું ચાલુ કરે છે. અને જરૂર પડે થી પાખવા માટે અમુક પધિ રૂપ પાડા વગેરે ખાય છે. શાના માટે એક લૅબ આવ્યો હતો. આ વાત નીખી છે માટે કહ્યું છે તેમાં લખ્યું હતું કે માપણાને જ ખાલી રોગની બાબતમાં દવા વગેમ્ભી જાણકારી છે તેવું નથી. પશુ પણ શગની બાબતમાં વધુ જાણે છે. લખ્યું હતું કે વાંદરાઓ શું કરે? જેમ સવારે વહેલા ઉઠી જાય પછી જંગલમાં જઈ તૈમાં ચોક્કસ પ્રકારના ઝાડીને સુંધીને વનસ્પતિ ગીનીને તેઓ નયા છે ધિ તરી8 ખાય છે. તમને એમ છે તેને ભાવતી ફી માટે ખાય પાણા તેવું નથી. તેઓ શું કરે છે પ્રાતા જાય અને મોટું બગાડ્વા જાય. અને પછી જ બીજે ખીચડ ખાવા જાય. આ તૈને બરાબર સ્ટડી કરીને લખ્યું હતું. માટે તૈમને પણ તે બાબતમાં અક્કલ છે. યા તમારી ઉધઈ કેવી લાગે ? તમે તેને નકામી ગો છો થાય તેવી ખલાસ કરી નાખી છો. પરંતુ મારામ જત ૩૨તાં ઉધઈમાં પરસ્પર કેવી વ્યવસ્થા છે. રાફડામાં કરોડો સાથે રઈ શ8 છે. તમે ચાર ભેગા થાય તો પણ ઝઘડો ને ? તેમની નગર વ્યવસ્થા, ખાનપાનની વ્યવસ્થા કેવી સે કરીડ સાથે હૈં તો ઝઘડે નથી. તેથી માટીમાંથી નગ૨ બનાવે. તમને તો તે બધુ દાવચીન લાગે. પણ લખ્યું છે કે તેની અંદ૨ ૨૩ન્ડીશન જેવી કંડ% હોય. માટે વિચારને તેમનામાં ઘણા મઠલ છે, પાવન છે - આ બધુ ની માત્માની જ્ઞાનશનિ , ભાવકન કૅટલી છે તેના માટે ધરદસ્ત પુરાવા છે. વગર ભણાવે, વગર સમજવે વિહીષતા બીલતી હોય છે. તમને આત્માની શક્તિ પર વિશ્વાસ કરાવવી છે માટે જ મા વધી વાતો છુ. તમને જ મા બ્રટિ જતા શ્રાવડે તો માત્માની શક્તિ પર વિશ્ર્વાસ વસી જાય. A. માત્માની ગ્રી અને હાનિનો પાર નથી. તેના પર જડવૈભલા વિશ્વાસ બેસી જવી ઐઈ. માંદા પડેલા પશુ પણ તેમની શકિન, માવડન, સમજણ વાસણો પુરુષાર્થ કરે છે. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તમે પાપડની સામે લડી છો માટે જ તે થોડા ફળ આપીને ચાલ્યા જાય છે. તમે પુણ્યકર્મ સાથે ભાઈબંધી મિત્રતા કરી છે અને પાપ9મી હલા મારીને પાછા પાડવાનો પુરુષાર્થ છરી ઝી માટે તમારે ૨૪ કલાક કર્મ સામે સંઘર્ષ ચાલુ જ છે. પરંતુ તમારે ખર સંઘર્ષ ક્યાં ઠરવાની છે ? - તમારે સંઘર્ષ ઘાલીમ સાથે કરવાનો છે. તમને ધર્મના 69માં જ્ઞાનાવરણીય નડે છે. માટે જ્ઞાન છે. દર્શનાવરણીય, અતશય વગેરે નડે” છે. વે ને આની સાથે સંઘર્ષ કરીને તમે વરદ કરી તો તમે મઅલીન પછી આરાધના ૬થી શs. પ્રભુ મહાવીરને ૧૨ વર્ષની સાધનામાં તમારા હિસાર્થ ઘણા વિતી. કાવ્યા. પરંતુ હકીકતમાં આ વિકી નૌતા. પણ વિદ્ધોનાં નિમિત્તા હતા. મેં યા બધા ઉપસર્ગો. પરિષહની તેમને અસ૨ લીધી હીત તો તૈમની સાધના સ્મલીન થાત. પરંતુ પ્રભુ અમર ન લીધી માટે સાધના અલીન ન થઈ. જે 8 પ્રભુ ની વિદ્ધથ જનીને જ વૈઠા હતા. માટે તેમને આ ઉપસર્ગ, પરષણી તો સાવવામાં સક્ષય થયા. બાથ નિમિતીની તેમને કોઈ જ અસર નથી. અંદ૨થી તેથી વોટરપુર ફલા. માટે બ્રોય તેમને સાધનામાં આડખીલી થઈ નથી. - હવે તમારે અણીશુદ્ધ સામાયિક કરવામાં નડત૨ શે તમે શું માની 3 મારી પાસે જઈ તેવા ઉપકરી નથી. તથા તાવ માવ્યો, નિકુળ સંડાર 8 8 સામાયિક થાય તેમ નથી. પરંતુ આ બધા હકીકતમાં વિતી નથી. પરંતુ સાચુ મને અણીશુદ્ધ કરવા માટે તમને જ્ઞાનાવરણીય દર્શનાવરણીય અતરાય અને મીશન નડે છે. તૈના કારણ સાથે સામાયિક ઠેમ કરવું તેનું જ્ઞાન નથી, જાણકારી નથી. પ્રયત્ન આવશ્વ સૈઈ નથી. તેમાં 3થા કર્મ નડે છે. માટે વિચાર તમારે ક્યાં સંઘર્ષ કરવાની છે. તૈમ પ્રભુભકિત માગીશુદ્ધ કરવા વ નડે છે જ્ઞાનાવરણીય આદિ નડે છે. જેમ વીવશગ ને કહેવાય તેમનું સ્વરૂપ શું તેમના ગુણો થા, તેને શિખખીને પ્રભુને ભજવા માટે વ્યારે વારે 8થા ભાવ લાવવા જોઈએ તેની રે Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૪ જાણકારી નથી તેમાં જ્ઞાનાવરણીય નડે છે. માટે તમારી સ્પીડને બ્રેક લાગી જાય છે. માટે તેની સામે જ ફાઈટ આપશો તી આગળ વધી શકાય. જેમ સામાયિકમાં સંસારની મમતા છોડવાની છે. પાપના ભાવો છોડવાના છે. આ બધાની જાણકારી છે છતાં તે વખતેં તેને છોડી ઉતા નથીકારણ મૌનીય કર્મ નડે છે. ઈરછા હૌવા છતાં જો પુરુષાર્થ ન ૩ી તી વીતરાય નડે છે. સભા:- તે પ્રમાણે નથી થતું ની ખટડી તી ઉભો થાય છે. તે ક્ષયપાસ ભાવ રૈવા સાબિજુ તે તમારા ગુણ છે, પણ કયોપમ ભાવ ન કહૈવાય. અત્યારે ત તમારે શું છે કોણ તમને ક્યાં નડે છે તેની ખબર નથી માટે હવામાં ગોળીબાર કરવા જેવું થાય છે. જે ઘણી વખત હક્કીકતમાં તમને છડાવવા આવતું હોય તેની સાથે જ બાખડીને પડી. તે સમજાવવા માંગુ છું. - - આ થાલીક નડે છે માટે જ તમારી પા શિયામાં ઠેકાણું પડ્યું નથી, જે પથરી નાખ્યા છે. અત્યારે તમને સંઘર્ષ ફરવાની રીત બતાઉ છે. લોકોનો સ્વભાવ શું છે 9ના, પરિશ્વરનું વનિ સાંભળીને ગભરાય છે. માટે નમને લાગે કે આવું 38 આપણને ન આવે તો જ સાધના સરસ થાય. ઘણા મહાપુરુષોને 5ષ્ટની ઝડી વર્ષ પછી તેમાંથી પાર ઉતરીને મોક પામ્યા છે. આપણાને આવું ન આવે આવી માન્યતા છે. ; સભા:- એટલે રાજી અમે ધીરજ રાખી છે. સાબT:- ઘીરજ રાખી તમને લડવાની તલસાટ જ નથી. મધમાં, વનસુખ છે. તેવું મનમાં વૈઠા પછી મીકા ઐળવ્યા વગર ચેન પડે ) પછી . સંસારમાં એક ભવ પણ વધારે જાય તો કેવી વેચેની થાય. તમને મોબના સુખની બશર ખબર નથી. માટે મોકનું નામ સાંભળતાં થોથી મજા આવે. જ્યારે સમ્યગીને મળનું નામ પડનાં વાડા ઉભા થઈ જાય. તમને તો કરોડ રૂપીયાનું નામ પડે ત્યારે વાંs ઉભા થાય છે . - તમે ગુછ સુધમાં મન સુખ માનીને હરખાલી ઢો. તમને મધની સાચી પલ્પ નથી તેનો તલસાટ નથી. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૫. >ણ ઉત્તમ વિઘ્ન, મધ્યમ વિઘ્ન અને વિઘ્ન એ જઘન્ય વિક્કી વિઘ્નજયના વર્ણનમાં પાવે. જેની સંકલ્પ કાચો છે તેની વાત આપણે નથી કરતાં પણ જેમ પુણિયા શ્રાવકને સામાયિક કરવું છે તે તો કેવા સંકલ્પ સાથે સામાયિક કરશે. હવે તેને પણ આ ત્રણ પ્રકારના વિઘ્નના મિત આવી શકે છે. જેમ કોઈ વ્યક્તિ સામાયિક કરવા બેસે. બારી હોવાથી વારીમાં બેચેની થઈ ડું ઘોઘાટ છે અથવા ગાભ બીજ નાની તેમાં જયન્ય નિમિત્ત દેવું હૈ છે ત્યારે ભય૩૨ ઉનાળો છે માટે તેવું વાતાવરણ છે. મચ્છરની છે. કીના બાધ નિમિત્તો છે. હવે બે તે વખતે આ કષ્ટોની તૈ અસર હૈ વી વન જયન્ય વિઘ્ન આવ્યુ કહેવાય. જરાક પણ માનસીક અસર થાય ની પ્રાથમિક ઠાનું વિઘ્ન કહેવાય. તેનાથી તેની સાધના અટડી તી નથી. પણ ગતિ તેની સૌથી થાય છે. શાસ્ત્રમાં આા વિઘ્નને છંટક મુલ્ય વિઘ્ન જણાવ્યું છે. જેમ કોઈ એક માણસ ઉઘાડા પગે બીજા ગામે જાય છે ત્યારે રસ્તામાં ઝાંઝર, કાંટા તેના પગમાં વાગે હૈ તેથી સૈની જ્વાની સ્પીડ થી થઈ જાય છે. જેમ કોટી વાગવાથી ડાઢવા માટે ઉભો છેૢ છે માટે સ્પીડ ઓછી થાય છે, અશ્યિા તે મક્કમ છે. માટે બેસી નથી જતી પણ તેની ગતિ મોછી થાય છે. તેમ નાના વિઘ્નના નિમિત્તથી વિચલીત થાવ તો સાધનાની ગતિ ચોથી થાય છે. ચાંના માટે મૈથ ુમારનું દૃષ્ટાંત આવશે. ગરી પ્રકારના વિઘ્નો માટેના શ્ચંત આવી. તે તમે તમારી સાથે પ્રશબર ટેલી કરશો તો ખ્યાલ આવશે કે આપણે ક્યાં ફેઈલ ઈડી લી. માટે સાબદા થવાહૈ. આ રાતને બાબર સમજશો તો આપ પૃષ્ટી ખૂલી જશે. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -૧૨-૯-૫ કે ગવા૨, ભાદ,વ૮. ગીજ - I-પ-પૂ. યુગભુષાવિજય સદગુસચ્ચી નમ: ગૌવપિયા છે અને ઉપકારી અને નાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા શર્મના સ્વરૂપને વિષમતાથી સમજવવા ધર્મનીની સ્થાપના કરે 8. માપુરુષોની ટીવી અને શખથી આત્મા માટે સર્વ બંધનુ મુળ કારડર્મ છે. આમ પાછુ ફર્મનું સર્જન સન્માનું પોતાનું છે. બીજો કોઈ આવીને આત્મા પ૨ કર્મ વર્તી ગયી નથી. કે જકડી ગયો નથી. પણ માત્માના જ અવળા પુરુષાર્થથી કર્મ બંધાયા છે. અને તેનાથી જ મત ડાણથી સન્મ સાધનામાં આડખીલી ઉભી થઈ છે. આત્માની સુતિ 8 સુખ પામવામાં મા શાર્ક કમ બાહઠ કે, મોદી જ્યામાં 48 કૈક માં વિખરૂપ છે. આ કમનો સ્વભાવ શું તમારે માત્મગુણોની, સંપત્તિની ભોગવયે કરવામાં આડખીલી ઉભી કરે છે - કર્મ દીપક ધર્મ સાધનામાં સદાય થતું નથી. પણ ધર્મ સાધનામાં બાધક જ થાય છે. શ્રમની સહાયથી ક્રીઈની પણ મોત થયો હીટ વેવ પૈકામલી નથી છે કે અત્યારે ઘણા શું કહે છે કે સાવ અમાસ ક્રમ ગ્રેવું છે કે ધર્મ છો થાય છે. જ્યારે અમાર શર્મ ઉદયમાં આવી ત્યારે ધર્મ કરશું. પરંતુ તે વખતે આવુ બીલનાર ભૂલી જાય છે કે ધર્મ કરાવનાર કર્મ શાસ્સામાં માન્ય નથી. * પાપ કર્મ કરાવનાર Bર્મ માન્યુ છે. પરંતુ ગુણોનો વિકાસ કરે તેવું ડર્મ એડ પણ નથી. પરંતુ ગુનો રાસ રે તેવા ઉમે છે. સલા:- પાપ કરાવનાર કર્મ છે તો પછી ધર્મ ડરાવનાર કર્મ કેમ નથી ! સાહેબ - દમનો સ્વભાવ માત્માનું બંધન કરવું છે. માત્મા બંધાય ચ્યારે દુર્જથ્વી વાવ તી માત્મા બંધાય છે તેવુઘી આવે તો લેવાય? તમારા જીવનમાં પણ તમે શારે ફસાયા છો જેમ તેમ ભાગીદાર પર વિશ્વાસ મુકથી અને તમને ખ્યાલ ન રહીને તમે ફસાયા. માટે કર્મનું કામ જ ઉંઘી બુધ્ધી, ઉધી , ઉવી. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જગાએ દોઢી જ્વાનું છે. સભા:- સમક્રીત મોદનીય ? સારૃનુ :- સમડીત સાહનીય બંધાય છે ! પરંતુ તે તો આત્માના પુષાર્થની પેદાશ છે. જ્યારે મિથ્યાત્વ મૌનીય કર્મ બંધાય છે. હ્લે મિથ્યાત્વનું કામ શું? અવû રસ્તે લઈ જ્યુ. હ્યે તેને આત્મા પુરુષાર્થ લારા શુધ્ધ ડરી રીફાઇન ઝેરી અનુકુળ કરે છે. *મજદાર અને હોશીયાર મારાસ ની વર્ધી પણ સગવડતાના સાધન બનાવી દે છે. ચા માવત વ્યક્તિની પોતાની છે. દા.ત. ડૌઈ પુરી જ્યાં માટે દોરડું બાંધી â ગયું. પા માણસ બે હોશીયાર હોય તો તે દીાનો પણ સારો ઉપયોગ કરી લે. જૈમ મચ્છર કરડે અને ખાવા માટે તે દોરડાનો ઉપયોગ કરી શાંતિ મેળવે. માટે તેને તો તે દૌડુ પા ઉપયોગી થયુંઃ મા આવડત મૈં વ્યક્તિની છે. જેને દોરવું બાંધ્યુ તેને તો તેને ફ્સાવા માટે જ બાધ્યુ હતુ. તેમ આત્મા ડર્સને સાયક બનાવી લે તે તો તે આત્માની વિશેષના છે. પરંતુ મુળથી ડર્મનો સ્વભાવ તું ? જેમ ડરિયાતાનો સ્વભાવ ડવાશ છે. પણ વ્યક્તિ તેમાં ગોળ સાકર નાખીને ઉપયોગી બનાવી શકે છે. હવે સમ્યક્ત્વ મોનીથ પણ જીવ જ સાવધાન ન રહે તો તે અતિચારનું સાધન બને છે. મદરમાં રસ તો મિથ્યાત્વનો છે. મુખથી તે રસ અશુભ છે. સૈની જેમ તમારા જીવનમાં કર્મો છે તે તમને સંસારમાં રખડાવવા, કામ કરાવવા, તેનાથી નવા કર્મી ઉભી કરવા, અને તેના વિપાક રૂપે સસારમાં ખોસી રાખવા. આજ તેનું કામ છે. પણ ડાઈ મલ્હાર્યાં ડરાવવા, સદ્ગુણો વિકસાવવા તે ડાઈ કર્મનું મુળથી કામ નથી. ખોટા બાધડ ડોને સહાયક તરીકે ઉપયોગ કરી લે તે સાધકની દુશળતા. પર માધાર શખે છે. ભાપણો આત્મા શરીરમાં પુરાયો છે માટે જ આપણને પ્રાસ ઉભો થયો છે ને? પથરી વાગે અને વૈદના ઉભી થાય છે. માટે તેના કારણે જ ભવની વચમાં રહેવાનું વ્યાવ્યુ ને ! કારણ શું ? પથશે કોઈ મામાને વાગે 5 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શરીર છે ને તેને વણ છે જ માટે જ વેદના થાય છે. નહિતર આત્મા તો પહાડમાંથી પણ પસાર થઈ જાય છે. મારે શા દેહ જ આત્મા માટે બંધન . છતાં મારાઈડ જીવી મા બંધનની જ ઉપથગ કરીને મારી માધના કરી મોબ પામે છે. ગામ ની વારીર મુuથી શોનું સાધન છે. છતાં માધડ જવો કેવો ઉપયોગ કરી લે છે, આમ મા ડ માત્માને બંધન રૂપ , ધર્મની સાધનામાં અવરોધક ક્યું તે જ તેનું કામ છે. માપણી કાગળ જોઈ ગયા છે, પાપકર્મ છે, પુણ્યકર્મ છે, પાપ કરાવનાર કર્મ છે પણ પુણ્ય કરાવનાર કર્મ નથી, કારણ મુખથી ફર્મનો સ્વભાવ જ નથી. તે સતકાર્ય ૩૨ાવવા દે, મત પ્રેરણા ૩૨વી છે ધર્મ કરાવવો તે તેનું ડામ નથી. પરંતુ કમની સામે ફાઈટ કરી પુરુષાર્થ કરી ગુણો કેળવવાના છે. મમતા &ળવવા માટે લઈ પુરુષાર્થ કરવી પડી નથી. પણ ઉદારતા &ળવવા ૩ સામે સંઘર્ષ કરવો પડશે જ. મારે મમતા કરાવનારા કર્મ છે. પણ ઉદારતા પૈર કરાવનારું ડર્મ નથી. - તમને ડીધ ઠરાવનાર કીધ સૌનીય ક્રમે છે. પણ ધમાં પેદા ડરાવનારુ એકે કર્મ નથી. મમાં તો પુરુષાર્થ દ્વારા જ કેળવવાની છે. ડી મૌનીય પર તમારી પ્રભાવ, વર્ચસ્વ સ્થાપીત કરી લૌ જ ક્ષમા પૈર કી વાડી, માટે ધમાં કેળવવા પુરુષાર્થ કરવાની છે. ડીથ કરાવવામાં પુરુષાર્થની મહ્ના 8 8 કર્મની મહત્તા છે માટે દરેક હૈડા કર્મનું ડામ છે તે સ્પષ્ટ હોવું એઈએ. " હવે માત્મકલ્યાણ કરનાર જીવને પ્રાર્થ કરીને વિનો આવવાના જ. તેના માટે લખ્યું કે મુવ મારા કામ કરવા નિકળે એટલે સો વિદ્ધ ગાવે. અને તેનાથી ઉલ માં લખ્યું છે મધર્મ કે પાપ ક૨વું હોય ત્યારે વિક્ની છું થઈ જાય છે. માટે જ દુનિયામાં પાપ વધારે કરી શકે છે. પુથ aiઈ વરે કરી વાડતા નથી. માટે માડખીલી પુથ ૬૨વામાં જ છે. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૬૯ ૌ સ ધ્યાનમાં રાખવા જેવુ કે જ્યારે પાક ખીરુ વામ કરવાનું મન થાય, અા ભાવે જ તે કર્મની જ અસર છે. માટે તે કર્મની અસરને સંઘર્ષ કરીને લોકો તો જ ધર્મનું કામ થાય. માટે ધર્મનુ શમે વી માટે ઉથારે પu &ા નદિ શખવાની છે મ હ તી ધર્મ થશે. ફર્મ ધર્મમાં સહાય કરતા જ નથી. માટે તે પૈકા જ બીટી છે. કર્મનું કામ ની તેમાં પથરી નાખવાનું જ છે. આડખીલી ઉભી કરવી તેજ તૈનું ઝામ છે. માટે આ કર્મની ખાસીયત આસ ઓળખવાની છે. તમે મને નથી જાણતા માટે જે કર્મનું લઈને બેસી જા છી. પરંતુ જીવનમાં ધર્મ સાધના સ્વા. પુરુષાર્થ જ છે. A સભા:- પુજ્યથી શુભ નિમિત્ત મટે છે. માટે વધારાધના થાય છે ને, સાહેબ -શુભ નિમિત્ત મળે છે તે ણ, પુણ્યથી મટે છે. પણ તે મળવાથી શું સાધના થઈ જાય છે માટે વિચાર શર્મની તાકાત કેટલી? આપણી આગળ વિચારી ગયા છે અનુપુળતા અને પ્રતિકુળતા પાણી સાથે છે તેથી જ આવે છે. માટે તેનો તો આપણી પહેલાં સ્વીકાર કરી લીધી છે. કર્મ તી ખાલી તમને સામગ્રી આપી દેશે. પછી શું કર્મની તો માટલી જ તાકાત છે. સભા:- એક દ્રવ્યની બીજા દ્રવ્ય પર અસર નથી થતી. સાબ:- આવું બોલનારને લાશી મારે તને શું ? કુદકા જ મારી ને અખતરો કવો છે ? હમકા ભીંત સાથે માથું પછાડો તો બુમ પાડીને માટે બધી વાહીયાત વાત છે. આ એક પેધાએ વાત સાચી છે. પરંતુ માથુ ભટકાયુ અને વાયુ ત્યારે ભીંત બીજુ દ્રવ્ય છે ને ? એટલે બીજા મધ્યની અસર થાય છે. માટે આ વાધ્ય બોલવાનો અધિક્કા૨ કોને છે ? જે જ સમતામાં ચાલ્યા ગયા . તેને છે. જેમને ઉભાને ઉભા ચીરી નાખે છે હોઠી ને ની પણ . - બસર ન થાય. તવા ભુવને અધિકાર છે. ડાશા તેથી પુરવાર દરીને બનાવે, છે. અત્યારે તમારી સામે વરણી, પૈડા, ગુલાબજેવું છે તો મોમાં લપલપ થાવ . મને પાછા બોલે છે એક દ્રવ્યની બીજ વ પક અસર થતી નથી. તમારે Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્માની અસર વધારે છે પર દ્રવ્યની અસર વધારે 8 માટે બર્થ વિચારવાનું આવે. ઘણા બR 8 માત્મા સચિદાનંદ , નિરંજન , નિરાહાર ,શુધ બુદ્ધ છે, તેને પુદ્ગલની કોઈ અસર નથી. ડ ને ચેતન જુદો જ છે. જડની ચેતન પર ધસર નથી. સભા:- પણ સાવજ સમાધિ ટકાવવા મા વિચારવાનું નહીં, સાવજ - બધી સુમિકા પ્રમાણે વિચારવાનું આવે છે. માટે અપેક્ષાએ બધી, વાત છે. જે ભૂમિકામાં નવ ગીક્વાથ રે જીમડાના ભાવો ફરવાના છે. માથું ભીંત સાથે ભ&ાયું ત્યારે શું વિચારવાનું કે " ને ભૂતકાળમાં ભૂલ કરી ર માટે જ આમ થયું છે. મારી પોતાની ભૂલનું જ પરિણામ છે. માટે હજુ પણ નહી સુધરતી અધિક દુ:ખ આવવી. વીતરાગે છે, શુધ્ધ છું , નિરંજન છે, નિરાહાર છે. ગાવું બોલવા માત્રથી થઈ જવાતું નથી. હમણાં તી ક મરછર કરડે તો શું કરી દીધું ગાળ આપે તો તરત જ ધુંટાપુઆ થા છી. માટે આ બધી વાતો ન કાસી ઉડાડ્વા જેવી છે. અત્યારે તો તમે નિરંજન થી 8 બધાથી : ખરડાયેલા છો તેથી વાસ્તવીક સ્થિતિની સ્વીકાર કરવાની હૈ. નહિતર ચાન્સવેચના થી, sઈ ભીખારી કહે છે " શહેનશાદ છે, મવપત છે. મારે મોર બધા ઝીલે છે. મને બધા સલામી આપે છે. આવું બીજૈ તો તમે તેને થયું માની , થકમજ ને બસ મા તેના જેવી વાત છે. માટે આપણું સ્ટેજ શું વૈવલ શું છે તે જોવાનું આવે. આમ હીલો પાપડ ન તોડી પડતા હૌઈ અને કિલ્લા તથ્વાની વાત કરીÁ તે કેમ ચાલે, - આપણો ધર્મ વાસ્તવવાદી છે. અત્યારે તો તમારા રે સૈવલના હૌષી છે. તેને શુદ્ધ કેમ રવા તૈનો જ વિચાર ૩૨વાની છે. પરંતુ તમે અત્યારે ખાતા બીલ કે આ હું ખાતી નથી, દેહ ખાય ઈ . ચૈતન જડને ખાતો નથી. પરંતુ કામ પાછા તે વખતે ચકરી ચપ ચપ ખાતા હોય. માટે આતો એક જનની માયા જ હોવાને જે ઠગવાનું છે. પરંતુ તે વખતે તમે વિચારે છે Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L આ શરીરની સ્વભાવ શું? આાત્માની કૈટલી પરવશતા હૈ. આમ આત્મા અનંત ક્તિની ઘણી છે. છતાં જડ ખીશડને ખાવો પડે છે. ૧ અજંતા જીવોની હિંસાથી બને છે. આ બધી વસ્તુ ડૌડને ડોડ જીવના ક્લેવર જ છે. તેને મારીને મારે જીવવું પડે છે. માટે આ સંસારનું સ્વરૂપ જેવું છે. જીવોને મારીને મારે તેમાંથી સ્વાદ અને માનદ લેવાની ? બે મારા શરીરના લીટ્ટી, માસનું ટેસ્ટ હી વર્ણન કરે તો મને તેવું લાગે ! તો પછી મારે કોઇ જીવોને . ખારીને સ્વાદ, લઈ તેમાં વ્યશક્તિ શું કામ ડરવાની! મારા પર કોઈ અન્યાય કરેલી મને કેવું લાગે ! એ પણ જીવ છે. માટે જે આમાં આશક્તિ રીશ તો કમ વધારી. અને જ્યારે ભોગવવાના આવી ત્યારે શું ડરીયા. સભા!- સાદેબ, સમીતી આવો વિચાર કરે, સાહેબશ્વઃ J:- હl, ૩ ભાવા વિચારી કરૂં, પણ તેમાં તેની વિવેક ખૂબ જ ઉડો હોય. અત્યારે તમારી દશા શું છે 3 નપેટીમાં ઉભા રહેવાનું ઠેકાણુ નથી અને શિખરની વાતો કરવી છે. અત્યારે કોઈ એમ ક? હૈ બૈક ટૂથ્ય પર બીજા દ્રવ્યની મસર નથી એજ રીતે સારી અનુભુતિ છે . તો હું તેને હમણાં ખમાસમણું આપું. પણ એ કોઈ ↑ માટે બર્થ ભૂમિકા વિચારવી પડે. . ઉપાધ્યાય થશોવિજયજીએ લખ્યું છે કૈ પ્રભુની બ્રેષ્ઠ પૂજા કઈ છે? અભેદ ઉપાશના છે તે શ્રેષ્ઠ ઉપાસના છે. જેવા આપ પરમાત્મા છે, તેવી જ હું છું. તમારા બાત્માનું સ્વરૂપ જેવું છે તેવું જ મારું સ્વરૂપ છે. નમારી માત્માની શુધ્ધી છે તેવી જ માશ માત્માની શુધ્ધી છે. આપની માણ્ડ શુધ્ધ, બુધ્ધ, નિરંજન, નિરાડાર છું. આજ ખરી ઉપાસના છે. પરંતુ આ રીતની ઉપાસના ક્યારે કરવાની છે 1 જ્યારે જીવ સમતાની ભૂમિકામાં આવે ત્યારે આ અભેદ ઉપાસના કરવાની તું . પણ જ્યારે અત્યારે તી ભેદ ઉપાસના કરવાની છે. ભગવાન શ્રાપમાં કુંવા ગુણો છે અને શું ખામીઓથી ભરેલો છું. આપ દેવા માના સાગર છો ને.હું ૐવા ોધથી ધમધમી ક્ષી છું. આટે પરમાત્માના ગુણોની અત્યારે સ્તવના Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ગ ૨ કરવાની છે અને માપણા દોષની નિશા કરવાની . માટે સ્ટેજ પ્રમાણે ભાવના, ભક્તિ છે, - હવે આપણી મુળ વાત શું હતી ૮, જેટલા પણ છે કે તે પ્રસંગે ખરાબ અસર કરે છે. આત્મકલ્યાણમાં ઉપયોગી થાય તેવું એક પણ કર્મ નથી. માત્મ ઉલ્યાણમાં તો ખાલી તે નિમિત્ત માપવાનું કામ ફરે છે. ' સંસારમાં કે ધર્મમાં જે અનુકુળતા આવે છે તેમાં પુણ્યકર્મનું શમ છે. જૈનું પુણ્ય ઉંચુ હોય તેને ધર્મના કંગમાં પણ ઉંચી સામગ્રી મને. અને આ 'પુણ્ય હોય તો નીથી ઝબાની સામગ્રી મળે. જેમ મનુષ્ય ભવ મળ્યો, પEL મવસરપીણીમાં, ભરત હીરામાં મહાવિદેહમાં ન મથી રણ આપણું એટલું પુણ્ય કાયુ હતું. જેને કાાસન મખ્ય પણ મરતાં સુધી પકા સાત તીર્થદરનો યોગ નહી થાય. ડેવળી કે ૧૪ પર્વધર, મન:પર્યવક્ષાની, અવધિજ્ઞાની છે બુલવણીનો યોગ નદી થાય. જેથી ધર્મની વિશિષ્ટ સમજાની પ્રાપ્તિ નહી મળે, કારણ આપણું એટલું પુણ્ય કર્યું. માટે ધર્મની સામણી મને તેમાં પુરા ઝારણ છે. | ત્યારે મનુષ્યભવ, ઝાર્યદેશ, નળ, જૈન જાતિ, પાંચે ઈન્દ્રિય પરિણ, લાંબુ આયુષ્ય, ધર્મ સમજવાની બુધ્ધિી, આ બધુ પાક પુયથી મળ્યું છે. અત્યારે ઘણાંને આવું નથી મળ્યું તે પચઠા છે. માટે મીન્સ પ્રોવાઈડ કરવાનું પ્રમ પુણ્યનું છે. પુષ્ય વધારે હોય તો ધર્મMી સામગી ઉંચી મને. ગ્રેવી રીતે ભોગ સામગ્રી અપાવે તેવું પુણ્ય બાંધ્યું હોય તો ભવાન્સમાં ભૌગ સામગ્રી મળે 8. માટે જેવું - પુજ્ય વધુ હથિ તેવી વિપાઠ વખતે સામગ્રી માટે માપ અનંતીવાર વુિં પુષ્ય બાબુ કે જેનાથી મનુષ્યભવ, ચોથી બારી , ન ફુખ, જૈન શાસન , સાત તીર્થની યોગ, સમવસરામાં રસપૂર્વક દેશના, પાંચે ઈન્દ્રિયથી પશ્કિલા, ધર્મ માટેના બધા જ અનqળ સગાં મળ્યા હતા. | દેશના સાલખીને શ્રધ્ધા પૂર્વક પુરુષાર્થ કરી નિરતિચાર ચાર પામ્યું આવું પુજ્ય બાંધ્યું અને ભોગવ્યું પણ ખરા, તાં જીવ ચરી ન શક્યો. શાહ તે વખતે માપકા પુરુષાર્થ ન હતી Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 53 સભા તે પુકથાનુબંધી પુણ્ય ન હૌય સારૈબલ્સ:- પુસ્થાનુબંધી પુણ્યમાં પપ પુણ્યનું શું કામ? R નવું પુજ્ય ઉભું દરે, પરંતુ આત્માના ગુણીનો વિકાસ કરાવવી તે ડામ દઈ પદ્યાનુબંધી પુણ્યનું નથી, આત્મામાં પુરુષાર્થ કરીને સી ઠેળવવાના . માટે તમારા વિધાન સાચુ બનતુ નથી. પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનું કામ પણ સામગ્રી અપાવવાનું જ છે.' હવે લાયક જીવ જ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બાંધે છે, માટે લાયક જીવને સામગ્રી : મો. શ્રેટÁ તે પુરુષાર્થ ભાવે શો જ. કર્મબંધથી થારે પણ મુક્તિ મળતી નથી. પણ કર્મના બંધને તકવાથી જ મુક્તિ મળી. માટે ધર્મ છવામાં ઝેરી પણ કર્મની અદ્ધિા રાખવાની નથી.' જેમ તમે ગુગ પા દાનની ગઈકા શર્મા તો કેવું કહેવાથી તે તમને લુંટી લેરી છે દાન ચાપી ? બસ કર્મની જાત પણ તેવી જ છે. ” - સા:- અમને પુરુષાર્થ કરવામાં સાબભુ કર્મ કુમ ૩૨ ? સાહેબ" :- પુરુષાર્થ ઠસ્થામાં જ કામ ન કરે પછા, કર્મને તક તો પુરુષાર્થ થાય. વીર્થાન્તરાયનું શું કામ હૈ અણી છો ? તે આડખીલી ઉભી કરે છે. માટે પુરુષાર્થથી ડર્મ તીડવાના હૈ. આતી તમારી પ્રેવી વાત થઈ મારે સાજ થવું છે તો તૈમાં મને કઈ માંદગી સાવ ઠરે ૧ માદગીને દૂર 8 તી સાજા થવાય તૈની સહાથ લ તો સાજ થવાય? બસ તૈના જેવી તમે વાત કરી. જ્ઞાન મેળવવું હોય તો જ્ઞાનાવરીયને તોડવું પડે છે. માટે તેમાં તી, કર્મનો ક્ષય, ડર્મોનો ક્ષયીપકામ, કર્મનો ઉપામ 3વાની છે. આ ગીમાં મને તીવ્વાના જ છે. થી આત્માના ગુણી મગરે કર્મ એટલે લી કરી પર ધ્યાવરણ છે. અવરોધ છરી માત્માના ગુણોને તોડી દેવાનું કામ ફર્મનું છે. માટે આન્મ ગણા વિસાવવા મMા આવરાણાને જ તોળા પડે. માટે ધર્મ s૨વામાં ડર્મ સામે સંઘર્ષ કરવાનો છે. કર્મ જ વિછ છે. તેમાં મુખ્ય ઘાતી જ વૂિબરૂપ છે. જે મા ઘાતી કર્મો ન હોય તો ૨ અઘાતી હમ તો માયકાંગલા છે. તે ધ્યાત્માને ઝડી વાડે તેમ નથી. માટે જ્યા સુધી માત્મા પર ઘાતી કર્મનો * Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૪ ઉદય છે ત્યાં સુઘી ચાત્માને માયકાંગલા બનીને જીવવાનું છે. તમારી વ્યાક્તિ ઘાતી સપેશ કરે છે. આપણે આત્મામાં અનંત વીર્ય માનીી છીએ. છતાં આપણે અત્યારે નબા બની ગયા છીએ. તે શક્તિનું આવરણ વીનિરાય છે. ' ડ સંસારમાં ૐ ધર્મમાં જે પણ પુરુષાર્થ કરી છે. તે હીના કારણે ૧ થોડું વીન્તિશય तुट्यू માટે જ ને ? અત્યારે તમારા હાથપગ હાલે છે, યોગપી હલાવી શકો છો, પાંચ ઢીલો વજન ઉચી શકો ? । પામતો આત્મા ટચલી ભાંગપી પર પહાડ ઉચડી ાઅે તેમ છે. લૈ શક્તિ અત્યારે દબાયેલી છે. પણ થી વીન્તરાય માટે આટલી દૌડધામ કરો છો ! તેમાં કાણું પાડ્યુ ડ્યુ તેમ સંસારમાં પણ થોડી બુધ્ધી વાપરી શડો છો. કારણ શું1 લીડ્યુ માટે. માટે બન્ને ડીગમાં ઘાનીકો જે આડખીલી રૂપ છે તેનું નિવારણ કરીને સફળતા મેળવવાની છે. ઘાતીડનું નિવારશો તો જ આત્મશક્તિ ખીલી શક્શે. જેમ એક માણસને કરીઽતિ બનવું છે પણ નૈની ઉપાય તૈ જાણતી નથી. એટલે ફાંશ મારે છે છતાં તે ડોડપતિ બની શડતો નથી. આમાં ારા અજ્ઞાનતા છે. હવે એ જ્ઞાનાવરણીય કર્મ તૂટે તો હોશીયારી ચાવી જાય. માટે કોઈકા કામ ડરવામાં વાનીકર્મની જ નડનર છે. તમે જીવનમાં દરેડ કળા, જ્ઞાk, વિજ્ઞાન નથી પામી ૨ાકુના ઝારણ ઘાલીડાનો ઉધ્ધ છે. પૈટાભેદથી અસંખ્ય ઘાસીડીનો ઉથ્ય છે. તમે જેટલા ભોગ ઈચ્છો છો તેટલા ભોગવી શકતા નથી. તમારે વ્યાન્માના ગુણોનો સ્વાદ માણવો છે છતાં માણી શકના નથી. ભૌગમામગ્રી હોવા છતાં માણી શકતાં નથી તેમાં ડાણ્ ભૌગાન્તશય છે. સભા:- સંસારના માં સફળતા માટે પુરુષાર્થ કામ નથી કરતો? સાટેબજી:- જો મેલું પુણ્ય જ કામ ૬નું હોય તૌ ધંધો કરવા જ્વાની શું જરૂર હૈ. પુણ્ય કી ની એમનેમ આપી દેશે. માટે બારે મટિના ગોદડા ચીઢીને ઈ બચો. સભા:- પણ પુરુષાર્થ કરીએ છતાં મપનું નથી. સાહેબજી સંસારના દામાં પુણ્યની પ્રધાનતા છે. પણ સાથે પુષાર્થ ખૈઈએ જ. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gu એકલા ભાગ્યવાદને માનનારા બોલે છે 8 નસીબમાં હશે તો મuથી. તો પછી નસીબમાં ખાવાનું કરી લી મારી. ની દેમ સોઈ બનાવાની પુરુષાર્થ કરી રહી છે આ સભા પણ ઘણી વખત પુરુષાર્થ નકામી જાય છે. . સાહેબ:- નૈ પ્રબળ અંતરાય હોય તો પુરુષાર્થ નકામી જય છે. પકા નસીબમાં હોય તો આખી જી. પૈવું જ હોય તે ઘેર બેઠાં જ મળી. . સભા:- શાલીભદ્રને સપનું હતું ને સાહેબ - તે વખતે તમને સ્વીકારવા હાથ ન લંબાવ્યો ત તો મળી? માટે . મેલા પુષ્યથી મખ્યાનો દાખલ નથી. ડદાચ મીમાં આવીને પડે તો પાક ચાવવાનો અષાર્થ કલ્પી પડશે. નહિતર ડુચી વળી. અને તે જ વાસ્તવવાદીને અનુરૂપ વાની છે. ભગવાને કહ્યું છે એકલી ભાગ્યવાદ માને કે છેલ્લી પુરુષાર્થવાદ શાને, તી તે મિથ્યાત્વ છે. માટે બનેની સમન્વય કરવો પડે. તેથી દરેક ડર થાનું આટલા ટકા મહત્વ છે ચાનું માટલા શા મહત્વ 8. ત્રિમ બૌલાય, સંસારમાં ભાગ્યવાદની મહાનતા . પરંતુ એકલી ભાંયવાદ ની મનાય જ નથી. આપણા શાસનમાં જ અનેકાન્તવાદ છે. બધા ધમએ માન્યુ છે. પરંતુ જે કર્મથી જ થવું હોય તો પુરુષાર્થની શું જરૂર છે અને પુરૂષાર્થથી જ થવું તો કર્મની શું જરૂર 1 માટે હૃપની પ્રાપ્તિમાં ચેડાને ભાગ્ય કારણ નથી. $ળની પ્રાપ્તિમાં તેને પુરુષાર્થ ફારણ નથી . અને આ સમજ અન્ય ધમ પાસે ન હોવાના કારણે તેમને જ્વાબ આપવામાં મુશ8ની ઉની થાય છે. વૈ આપકો વિથ ૫૨ શ્રાવી. સંસાર અને ધર્મ વને ઢામાં વિદન માટે કર્મ જ કારણ છે. ધર્મના દ્વઝમાં વિચારીએ. જ્યન્ય વિદ્ધ, મધ્યમ વખ, અને ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ, , દા.ત. એક માસમ ચીક્કસ ધ્યેય, સંકલ્પ સાથે દિલ્હી જવા નીકળ્યો Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છે. હવ તેને પુણ્ય સાથે હોય તો રસ્તી પણ રૂમ, સીધા, ખાડા ટેડા, કાંકરા વગરની મM . ડીઈ વ૨મી નહી, ઠંડી નહી, વરસાદ નહી પરંતુ જે પાપની ઉદય હોય તો ત્યારે જ તડકો નીડો, બધી જતના નાના નાના ટી આવે. માટે તેને મુશ્કેલી ઉભી થાય. હવે આ બધી મુશ્કેલી ઉભી થઈ તે દર તુલ્ય વિન . તૈને જઘન્ય વિન કહેવાય છે. હવે મધ્યમ વિધા માટે વિચારીએ. જૈમ કોઈ માણસ નીકળ્યો છે. તેને રસ્તો પણ સારો છે. ગાડી, તડી, ઠંડી કોઈ નતું નથી. પરંતુ રસ્તામાં ચાલતાં ચાલતાં એકદમ માથું દુખવા આવ્યું, તાવ આવ્યો, વા ભરાઈ ગયી. મારે એક ડગલું ચાલતા પણ મુશ્કેલી પડે છે. ચાલે તો મહાપ્રયત્ન ચાલે પણ સ્પીડ પકડાય નહી. પેલામાં આપણી વાત નાસ્તો લીધ, અણિયા શરીસ્ના ડટ લીધા છે. જેનાથી તેને ઈચ્છા હોવા છતાં પણ જી ચાલી શકે તેમ નથી. મને ગતિ મ ધીમી થઈ ગઈ છે. આ વિદ્ધીને મધ્યમ વિન ઉભા છે. : હવે ઉત્કૃષ્ટ વિના વિચારીએ. દવે એ માણસને બાણ વધી અનુક્રુપતા છે. હીર પણ સ્વસ્થ છે. તેને જવું ઈલ્ટિી પણ ચાલતાં ચાલતાં તેને જમ થઈ ગયો આ ઉત્તરને વહૈ કિ દિશા છેમાટે તે નર ચાલવા લાગ્યો અને પછી sઈને ફળ્યુ ત્યારે તે સુખ Rય છે તેની ઈરાદો ખરાબ હોય તો દિલ્હીનો તેજ રસ્તો બનાવે. માટે તે હવે ગમે તેટલું ચાલે તો પણ દિલ્હી પહોંચે ખરી? અથવા ચાલતાં ચાલતાં ચા ચાવે, વૈભાન થઈ જાય, ઠ વળગાડ વળગી જય, ગાંઘક આવી ગયું. તે વખતે તેમ હતું હાલત થાવ જેથી સાચા લથ પર પહોંચે નહી. મને ઉબૃહ વિન બતાવ્યું છે. મા તો ઉપમા છે. રીતે ત્રણ પ્રકારના વિદ્ધો બતાવ્યો . જઘન્ય વિહત છંટકતુલ્ય મધ્યમ વિદ્ધ શૈગનુલ્ય અને ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ દિશાબ્રમ, બુધ્ધીબમ તુલ્ય. સર્વે sઈ રીતે Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 છે તે વિચારીી. જૈમ તમે સામાયિક કરવા બેઠા તે વખતે બહારની પ્રતિકુળતા, અનુકુળતા આવે. મને તેની જો અસર થાય તો વિઘ્ન કહૈવાય જે કાંટા તુલ્ય . જે મામુલી વિઘ્ની છે. જેમ છોકરો ઘોઘાટ કરે છે અને તમે અમર લો તી મન અસ્વસ્થ થાય. તેમ ડોઈ મહેમાન આવ્યા, તેમ ધંધાધાપા, કુટુંબના કઈક સમાચારના નિમિત્તો આવ્યા. જૈ બધા મામુલી ફ્રંટેડ મુલ્ય છે. જો તે વખી તમે જે તેની અસર ન લી તો આર્થના કરી શકી. અને એ સી તમારી ગતિ શ્રીથી થાય. હ્મા ાંટા જેવા જઘન્ય વિધ્ન છે. હવે મધ્યમ વિઘ્ન અસર લી જેમ સામાયિક કરવું છે. પણ ૪ ડીગ્રી તાવ આવ્યો, ઉભા નથી થઈ રાઙતા. પૂજા કરવા જ્વે છે પણ પગમાં વા છે. જેનાથી ઉભા નથી થઈ શકતા. ઈચ્છા હૈ છતાં કરી શકતા નથી. જૈમ સામાયિક શુધ્ધ કરવું છે તેના માટે ઘણી મêનત કરે છે, પણ સામાયિકનું સ્વરૂપ મહેનત કરવા છતાં ઠંડાથી સ ડતો નથી. માટે ક્રિયા શુધ્ધ કરી વાડતો નથી. ખામી વાળી ક્રિયા થાય છે તે મધ્યમ પ્રકારના વિઘ્ન છે. હવે ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન વિચારીએ. હવે તેને બદલે પૂજા ૐ સામાયિક કરવા બેઠા, તેમા seી આવ્યો. ટીવીમાં સારી પ્રોગ્રામ આવ્યોને ઘરમાં બધા તે પ્રોગામ જુયે છે; મા ડરે હૈ, 1 વખતે થાય ૐ આ બધા દૈવી મજા ડરે છે, વ્યાપી પ્રશઈ ગયા, ફસાઈ ગયા. જેમ ઔઈએ ઉપવાસ કર્યો તે દિવસે સમાન વ્યાવ્યા. જેથી બધા માલપણી પ્રાથ છે. ત્યારે એમ થાય ૐ બધા માલપાણી ખાય છે. આપી રહી ગયા. આપણી મા ચાલી ગઈ. આ બધા ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન છે, કાર પાયથી છુરવાનુ લક્ષ્ય હતું. માં થાય પાપને છોડીને અહિયા ક્યાં બેસી ગયો ! જે પાપમાં હોત તો મજા પડત. માટે દશાભ્રમથી બુધ્ધી ખરાબ થઈ ગઈ. હવે તમે વિચારો આવું જીવનમાં કૈટલી વખત બને છે ? Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જેનાથી આવા વિચારોને પ્રાધીન થઈને ધર્મ અનુદાનમાં છબરડાં વાળતા જીવ થી. ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધથી અનુષ્ઠાન ટીલી ફલ થાય છે. જઘન્ય વિદ્ધ - ડાંટા જેવું | મધ્યમ વિક્ત - રીંગ જેવું ઉજૂર વિદ્ધ દિશામાં બુધ્ધિજમ જેવું છે, સભા:- સામાયિક કરતાં વિલ આવે તેને પાપ વધારે બંધાય હૈ ન સામાયિક કરે તેને વધારે પાપ બંધાય. સાબ- સામાયિક sફ્રી હોય ન ડરતો હૌય પણ તેને ચાવા વિચારથી ભય૩૨ પાપ લેવાય છે. સામાયઝ ન કરે એટલે શું ? વિદન નહી ? આ સભા:- આપે કહ્યું કે મારા કામમાં વિશ્ન આવે. સાહેબ - સારુ કામ કરવા નિરૂછે ત્યારે ખબર પડે છે વિન આવ્યું. પછી ન નિકળે તો વલેન્મ તરીકે સી પડ્યા જ હૈ. વૈઉના ભાવ સરખા છે માટે સરખુ પાય બધાય છે. ઘણા 88 કે બાધા લઈને તૂટી જાય તો પાપ લાગે. આ સભા:- પણ સાહેબજ એક ચીર શૌરી કરે છે અને ઐક જ ચોરી કરે છે તી તેમાં ડરને પાપ વધારે બંધાય સબજ- તમે જે આ ઉપમા આપી છે તે પ્રીટી છે. ઝારા સામાયિક કરે છે તે પણ સંસારી છે. રહસ્થ છે. નથી કરતો તે પણ સભ્ય છે. માટે તમે એમ કહે 8 સંસારી માણસ જ વધે અને સાધુ જ બોલે રે ) ત્રમાં શૌને પાપ વધારે કામ હો તો બાવર. અશિથ માધુને વધારે પાપ બંધાય . કાશી બાવઝના વામાં સહસ્થ જ બોલે છે એના કરતાં સાધુના વૈશમાં સાધુ જ બોલે ત્યારે વધારે પાપ લાગે. માટે ભૂમિઝા - જેમ તમે પૈસા પી ની પાપ લાગે છે. અત્યારે તમારા ખિસ્સામાંથી થીડા તો પૈસા નીકળવાના જ. જ્યારે મને તપાસે ને પૈસા નીકળે તો કોનું પાપ મોટું કહેવા બદલવી પડે. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સબ:- આવુ થાય તો પછી બાપે થાય. સાવ - તમારા વા બધા વૈઠા છે માટે ચઢાવે . પરંતુ આ તી ભયંકર પાપ 4. તમારા કર્તવ્ય છે કે તેમને સમજાવવા બીજી રીતે પ્રયત્ન ક૨વી જોઈી. જેમાં ધર્મ નિદાય નથી. પરંતુ જો આવી રીતે કરી લો .. તમે ભવ ભવ ખઈ નાખશો. | માટે કા બદલાય તો પાપ લાગી. માટે સાધુ ઊભા તો વધારે પાપ લાગે છે. તેથી સામાયિક દસ્થા વેલાને વિના નિમિત્તની અસર લેવાથી પાપ લાગે છે. તેમ પેલાને પણ વેગ સામાણિકે તેવા ભાવ હવાથી પાપ લાગે . માટે બાધા લઈને તૂટે તો પાપ લાગે અને બાવા ન લેતી પાપ ન લાગે તેવું નથી. માટે એવી શૈઝાને નિયમ ન લેવાય. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ગુરૂવાર ભા.વ. પથમ - " પફ શ્રી યુગભુષાવિજયનુ સદ્દગુર સ્ત્રી નમઃ ૧૪-૯-૫ વિનય, સિધ્ધી ભાવધર્મ ગવાણિયા ટેક અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી નીઠ્ઠિર પરમાન્માએ આપણી આત્મા સર્વ પ્રકારની સિધ્ધીને પામે તે માટે ધર્મતીથની સ્થાપના કરે છે. | મહાપુની દૃષ્ટીએ મિચ્છી પ૬ એટલે તેમાં માત્માની સર્વશક્તિ અને સૌનો પરાકાષ્ટાનો વિજ્ઞાભ થાય છે. સિદ્ધ ભગવંત સર્વ રીતે પરિપૂર્ણ છે, જ્યાં અનંત શક્તિ અનંત વીર્ય નિરાવૃત થયેલુ છે, સિધ્ધ ભગવંતને ભૌનિક wતમાં કંઈ રસ નથી. પરંતુ તેમને જૈ મળ્યું છે તેને માણવામાં અને ભોગવવામાં જ રસ છે. માટે તે સન્માના ગુણોને ભીઝર્વે 8. સિધ્ધી મરડામાં સમાયેલી છે. અરે કેવળજ્ઞાનીમાં પણ તમામ પ્રકારની ભૌતિક સિધ્ધી , લબ્ધિ, ચમાર સમાયેલા છે. આ બધાનું ફળ કેવળજ્ઞાન . - તમે ગૌતમસ્વામીને મત લબ્ધિના સ્વામિ શો છો. તેમના જેવી બધી - લબ્ધિ વખશાનીમાં હોય છે. ગતમસ્વાભિજુએ ખીમાં મંગુઠી રાખી તેને અતૂટ રાખી હતી. તેમ કેવળજ્ઞાની વગર અંગુઠો પે મતૂટ બનાવી શ8 8. ઢવાનીમાં . ન તેમનાં હતાં પણ વધારે છે. -- - - જગતની બલ્લી રીધ્ધી, સિધ્ધી, વર્ન મેળવીને પામવાની તાકાત , - સિધ્ધીમાં છે. માટે જ તેમને માપણો સિધ્ધ કરીએ છીએ. આવી પરાકાષ્ઠાની શિલ્પીને પામવા માટે ધર્મ સાધના સાધન છે. તેમાં એક પછી એપને સિદ્ધ કરવા પડે. અધ્યાત્મની દ્રૌપની ભૂમિકા મક્ક છે, પણ તેને પામવા માટે નીચેની થવી અથાત્મની ભૂમિકા મસર સર કરવાની છે, | તને પામવી અને સિધ્ધ થવી, તેનું નામ જ મિથ્થી ભાવધિર્મ છે. હવે તે પામી ઝીણા કે જે વ્યક્તિ ઉર્મ ધરાવના કરતાં વિલય કરી શકે તે જ સળીને પામી શકે છે. તમને કઈપણ સદાચાર, આરાધના સિદ્ધ થઈ હારે દૈવાય જ્યારે તમે તેના વિરીધી વિને જુસ્થા કૌવ ન. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નૈમ અમુઝ સદાચાર, ઉદારતા પામવી છે. તેમાં તેને ૨ લેવલના વિકાસ કરો છો તેં ક્યારે સિધ્ધ થથી કહેવાય છે જ્યારે તે લેવલના વિદ્ધ આવે તેને પાર પામી શકો તો જ સિદ્ધ થયો છવાય છે. ધર્મ આખો સદાચાર, સગુણીમાં સમાઈ જાય છે. ધર્મના ત્રિમાં પ્રેરણા કે ઉપદેશ સગુકા, ભચારની જ અાપવામાં અાવે છે. દુશથાર મને દુર્ગાની નિ ને સદાચાર અને સરકારની આદ૨ પૈદા થાય તેનું નામ જ ઉપદેશ છે. - - હૈ સગુણ સદાચાર સામાન્ય રીતે $ માંદલા, માલા કરી પણ અસ્થિમજવ્રત ન થાય તો તેને સિદ્ધ થયા ન કહેવાય. તેના પર તમારો અધિકાર, ઝીપ સ્થાપીત થઈ ક્વો ઈરી, ગ્રીન સિધ્ધ ડરવા માટે તૈના વિશૈલી વિક્કીને પાર કરવાની વાત “ઈએ. તમે ધમાની પ્રયત્ન છતાં દવ ચારે ધ્યાં સુધી ધમાં કેળવી શકો શ,3ય પુણ્ય હોય અને ક્રીધનું નિમિસ ન મળે ત્યાં સુધી ને જેમ તમે અત્યારે વ્યાખ્યાનમાં શાંત બેઠા છો એટલે તમને કામાં સિદ્ધ થઈ ઠ£વા ખરી નિમિત્ત મને તો હમણા જ ઉશ્કેરાઈ જવ તેમ છો. માટે તૈની જેમ મીટાભાગની થિામાં પણ જ્યાં સુધી વિદ્ધ નથી આવ્યું ત્યાં સુધી કરી શકે કી. મારી એકપણ એવી ધડયા ખરી કે વૈમાં વિલો વાવ્યા હીયા ત્યારે તમે તેને દેશવી, તોડીને તેમાં સ્થિર રહ્યા હોવ. અત્યારે તમે વિક્કીને બનેલા નથી પણ વિદોથી તમે ઉનાળેલા જી. સભા:- આ કાળમાં આ ભાવધર્મ આવે ખરી ? સાબ":- સંપૂર્ણ ન આવે પણ અમે રડા આવી શકે. પરંતુ અત્યારે તો તમને અમુડ યા પણ નથી. પૂજા કરતા નિમિત્ત મણે મને વિચલીતતા આવે. 8. માટે ૨૪ કલા વિદારીની અસર નીચે જ છી, સિધ્ધી ભાવને પામનાર માણસનું સ્તર લેવલ ઘણું જ ઉચુ હોય છે. પાંચ સાવધર્મમાંથી એક ભાવને પામવ પણ મહા માધ્ય અને તેમાં એક ભાવધિષ્માથી બીજમાં શ્રાવ Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૌટલે તો સીધી હાઈજમ્પ જ કહેવાય. અને જેને પાંચેય ભાવધર્મ આવી ભય તે સૌ પછી સંસારની મહેમાન જ છે. તેને તરત મૌર્ય જ્વાની તૈયારી છે. વિદ્ધજય કરવી તે તો મહાસાવડ માટે પણ કઠણ છે. આપણી આગળ ગક પ્રકારના વિનો ઈ ગયા. જઘન્ય, મધ્યમ, ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ જરા થોડું વિચારી લઈએ. જઘન્ય વિM - બાથ નિમિત્ત 5ષ્ટના, દુખના જેને કંટ વા કહ્યા છે. જૈમ એડ મમ મુસાફરી કરવા નીsો છે તૈને રસ્તામાં કાંબા, ખાંડ, ઝ, ભુખ તરસ , ગરમી ઠંડીના ઝારી તેને મુસાફરીના પ્રયાસમાં આડખીલી ઉભી થાય. માની ને તે અસર હૈ તો તેની ગતિ મંદ થાય. પણ તેનાથી તેની સાધના મટતી નથી. - હવે મધ્યમ વિન, જૈમ મુસાફરીમાં તાવ આવ્યો વા કાવ્યો, પગ મચકડાઈ ગયે, કારમાસર મશક્તિ આવી, જેના શારે ચાલી ન શકવાથી આગળ વધવામાં કસૌટી ઉભી થાય તેમ સાધનામાં પણ આવા વિલી આવૈ, ત્યારે સાધનામાં અવરોધ ઉભો થાય છે. આ મધ્યમ : પ્રકારના વિદ્ધ છે. . ' ઉત્કૃષ્ટ વિશ્વમાં વ્યકિતને બુદ્ધિ ભ્રમ થાય છે. જૈમ મુસાફરીમાં જતાં કોકને રસ્તો પડ્યો અને તેને ઉંધી રસ્તો બતાવ્યો. તી વખતે વ્યક્તિ ગમે તેટલી ચાલે તો પણ તેના બૈર્ય પીવે નહિ. કારણ માર્ગદનમાં જ ભ્રમ થયો & અને ઘણી વખત સ્વયં પોતાની બુદ્ધિ બગડવાથી પણ ભ્રમ થાય છે. અથવા ચાલતાં ચાલતાં હાથ કંટાળો આવે મુડી હવાના ફારણે થાય છે વું નથી. "માટે ઘડીકમાં હાં, ને થડી માં ની એમ તેના સંકલ્થ બદલાલ હોથ સ્થા ધ્યેય બધ્ધતા ન હોય. માં બધાને બૂમો ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ શું છે. આ બધા ઉપમા સર્પ થ્થા . તેમાં ટાંત રૂપે પણ વિચારી લઈએ. જેમ તપ, ઉપવા, સામાયિક. ૪જ કરવી છે. તેમાં વિઘ્ન આવે જેમ ઉપવાસનું પખાક લીધુ છે. ને પિત્ત ચાલુ થાય, સુખ, તરસ લાગે. શા મા તો 'શરીરનો સ્વભાવ છે. એક સી તપના શાહી અંદરની ગરમી નામ અને બાણ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ‘પણા ગમી હોય તો વચ્ચેની વધે. અને આ બધાની જે અસર થાય તો માનસીઝ વ્યગતા , થારૂપતા આવે ની તપની આરાધના અશુધ્ધ કરવામાં અલના માર્યું. પરંતુ તમને પરચખાણ લેતા પહેલાં જ , ભાવ દીય છે. પચ્ચખાણ લેતાં પહેલાં જ કહી દે એવું પચ્ચખાણ આપી. હું કોઈ sષ્ટ ન ચાલે. માટે ધર્મ કરવા જતાં પહેલા જ તમારી શું સંકલ્પ છે બસ સાધનામાં કોઈ જાતનું ૪ષ્ટ ન આવવું જોઈએ. વગર ઝષ્ટ પાર ઉતારવી જોઈએ. પરંતુ કોઈ ઝટ નહિ માવવું તે ભાવના છે તે જ અમારી .. ટીએ વિદ્ધ છે. તમને શારીરિઝ, ઈન્ડીયની ટીએ બધી રીતે ત્રનુરૂપતાની અપેક્ષા છે. અનુપતા સાથે ધર્મ આરાધના કરવાની જ ભાવ છે તે આધ્યાન છે. - અડ્ડપતાની મા અને પ્રતિકુળતાનો તે તે માર્તધ્યાન ટી. માટે આર્તધ્યાન સાથે ધર્મ આરાધના કરવાનો તમને ભાવ છે. સભા:- આવો ભાવ આવે પછી આત્મા દુઃખી થાય છે. સાદેવ -તે સાત છે. હું તેની ના નથી પાડતી. પકા પહેલાં આર્તધ્યાન તો આવ્યું જ. - જૈમ તમે ઉંઘતા શૈવ ત્યારે ચી૨ સપનીને લુટે છે તે તમને ખબર નથી પડતી. પરંતુ જે તેની ખબર પડે તો તૈનો ઉપચાર થાય તે માટે ધ્યાન, યોગ, આરાધના , સાધના કરતાં અદ્ધિા છે કે કોઈ તક્લીફ ન “ઈએ. માટે જ ધ્યાન કરતાં પહેલાં ડ્રીમ પી લો છો. સાથે શારીરીક અનુષ્ફળતા માટે પણ પંખા, ડનલોપીલો બધાની વ્યવસ્થા શી છો. આ બધાનો શું અર્થ થાય છે માધ્યાને પહેલાં સ્થિર કરીને પછી પલાંઠી વાણીને ધ્યાન કરવા બેસવાનું. માટે તેનાથી તેનું ધ્યાન થાય અને તેમાં શું બંધ બંધાય તમારે મહુપતાની અપેક્ષાએ કેટલું ફીલ્ડ છે. અને પ્રવુિનાની Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - કેરલી મરચી છે, હૈષ છે તે વિચારજો. તમને ૨૪ ડલાડ પ્રતિકુળતાના વિર્યોગની અપેક્કા અને અનુકુળતાના સંયોગની અપેક્ષા રહે છે. અને તેનું જ નામ માર્તધ્યાન છે. વૈમ સામાયિક ઠરવા બેસી તો શું ભાવ 8 મને મછર ન કરો, ગરમી ન લાગે, ઠંડક જોઈએ. આ બધી અપૈધા છે માટે આર્તધ્યાન અંદ૨ પડેલુ જ છે. સભા - ધર્મકિયાને અનુષ્કુળ મામગી મને લૈ આર્તધ્યાન છે, માવજ - વિઠિયાને નુઠ્ઠળ સામગ્રી મળે ને ભાવનાને કાંઈ વાર્તધ્યાન નથી દેતા. જૈમ મને પ્રભુ સારી ઠરવા સારા ફળ સારા વેદ, કેસર, પુષ્પ મી જાય તેવી ભાવના રાખો તે મારી છે. તૈનાથી સાની ભક્તિ કરી ત્રા તે આર્તધ્યાન નથી. સામાયિક દવા બન્મતાં મિ ભાવ થાય કે હું વિધિ મુજબ બરાબર સામાચિઠ કરી હ તે માટે કોઈ એવો પ્રસંગ ન આવે છે હું સામાયિક ન કરી શકું. મા ભાવ શુભ ભાવ છે. બાર્તધ્યાન નથી. એ સભા - સંયોગી બરાબર હોય તો ધર્મક્રિયા બરાબર થાય સાહેબ તમને કેવા સંયોગી જઈએ છે? બરોબરનો તમે શું કર્થ કરશો? સુખક જ થાય. એમ તો તમને વિદ્ધ આવે છે સૈને મને ડરવાનું બળ માંગી. જે નિમિત્તો છે તેની અસર તમે લો તો તે વિદત છે. અનુકુળ સંયૌગી દવા જોઈએ છે ? તૈમ સંસારની બધી જવાબદારી, શ્રમ, ચિંતા, . પાર ઉતરી જાય પછી નવરા પડો, એટલે ધર્મ કરવાનો. બરાબર : તમારે સંસારનું કામ સાથે વેટલે તમે ધર્મને પડતી હો જી.. .- જેમ સામાયિક કરવા વસતાં અચાનક ન આવે તો ઘરાક. વિસે આવ્યો છે. સારો સીદી થાય તેમ છે. આ સમાચાર મળતાં શું કરી સામાયિક પડતું મૂઠાને સંસારમાં ની નાના બી હજાર રહે છે. માટે તેને - પહેલાં સુલટાવા ને પછી જ ધર્મ કરવાં વસવું તે તમારે નિર્વિકતાનું ભક્તિ છે. તમે સંસને પ્રાયોટીકી ચાપી દી. અને ધર્મનો તો તમે Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છેલ્લો નંબર છે. સંસારનું બધુ પાર પડે પછી નવરા ધુપ જેવા છીએ | માટે સ્વ ધર્મ કરી, આવો અનુરૂપતાનો અર્થ નહી કરવાની. તમે સામાયિક કરવા બેઠા ને ન આવ્યો. તેટલા માખથી તેને વિશ્વના દેવાય. પરંતુ સાથિક કરવા વસતાં અચાનક પગમાં લચકા પડી ગઈ જેથી વડા પણ વધી છે . માટે બરાબર ખમાસમણ આપી શકો તે માટે આ દૂર થાય તેમ માંગવાનું છે. . પ્રાથમીક શ્રદ્ધાના વિદ્ધ આવે અને સહન ન કરી શફી તી છે થઈ તેનું સંત મેથીનું છે. | મેઘમાર રોકીઝના પુત્ર છે. તેમને આગલા ભવની આશાથી એવું પુથ વાંછે કે જેનાથી ૨પ, ચતુરાઈ, બુધ્ધિ. Jવર્ષ. વિવીપ મળેલ 8. ભૌતિક ટીવી તેમને બધું જ મળ્યું છે. પણ પ્રભુ મહાવીરની વખત દેશના સાંભળી ને ઉત્કૃષ્ટ વચગ્ય થવાથી રીક્કા લેવાના ભાવ થયા છે તેમને દીક્ષા લેવાની ખૂબ મામને છે માટે તેમની માતા ધારકોને પગે લાગીને કહે છે હું પ્રભુ મહાવીરની દેશના સાંભળીને આવ્યો છું. મારા શલપતા માના રાજુ થયા પછી પણ કહે છે કે “હું આ સંસારમાં થવા માંગતો નથી." આ સભા માતા વૈભાન થઈ ગયાં. જ્યારે ભાનમાં આવ્યા પછીથી તેમને ધક્કા ન લેવા માટે ખુબ જ સમજાવે છે. સંયમ પાપવું તે હાઈ રમત વાત નથી. પરંતુ તેમના મનની માતા છે. માટે માતાના વધની કોઈ જ અસર થતી નથી. અને કો એ માત્મગુણોને વિસાવવા કે હું બધુય હબ કરી. રીવરાજ પણ તેમને ખુબ જ મનાવે છે કે મોટી ઉંમરે મા લેજે. પરંતુ તે માનવા તૈયાર નથી. . છેલ્લે પિતા એ છે કે દીક્ષા લેતા પહેલાં હું તારો છે રાજ ઉપર રાજ્યાબિડ કરવા માંગુ છું. કમીશરાજને તેમના વશરથની કસોટી દરવી છે. મગધ રાજ ઉપર રાજ્યાભિષેક કરી મગધની સમા. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૮૬ બનાવવો છે, મેઘમાર તેમની ઈમને પુરી કરવાની હા પાડે છે. શ્રેણી શા પોતે રાજ્યાભિષેક કરે છે. કિ વખત જતીલક કરીને ગાદી પર બેસાડે પછી વિના હૌય તો પણ તેમની સામે હાથ જોડીને ઉભા રહૈ. શ્રેમી રાજ પુછે છે ફ૨માવો મારા વાં છે ત્યારે તેમની પાસે આટલી સ્ટા સંપતિ હોવા છતાં કહે છે કે મારી આશા છે કે આવો અને પાતરા લાવી., વિચારને તેમની કેવી વૈરાગ્ય ની માન્ય સંકલ્ય કેવી હશે? પછીથી પ્રભુ પાસે જઈને દીક્ષા લે છે. સર્વ દીક્ષા લીધા પછી પ્રભુએ તેમને સ્થવીશને સોપ્યા છે. સંસારમાં ગમે તેવી મોટી વ્યકિત હોય પણ દીક્ષા લીધા પછી તો કમ પ્રમાણે વર આવે છે. વર્મલા કેન્દ્રમાં મા સત્તા, સંપનિ. એશ્વર્યથી મોટી વ્યક્તિ ગાય નહી. ચડવવી પાપ દીધા લે તો તેને નાની માર્યું જ દૈવાય 8. - સબાપા નવદીક્ષીત હય તો તેના પરિણામ તો અપવવા જોઈએને? - સાબ - બીલી પરિણામ જાળવવા શું કરે? ખીણામાં લઈને કરે પરંતુ નવ દીધીવને બધા સાધુભગવંતની વૈયાવચ્ચે સીધી દેવી કે પાણીના ઘડા લાવવાબધાની ભક્તિ કરવી, ગૌચટી લેવા હલવા, આવુ બધુ નરત જ ન મોપે. પરંતુ વિથ ધર્મ તો શીખવાડવી પડે. માટે નાનાને કઈ મીરી બનાવાય નહી. નવાબીતના પuિમ જળવવા તેમની પાસેથી - ઠૌર ચર્ચા રે વવાની સેવા, શુકાની અમો આય નથી. પરંતુ તે અપરિપક્વ રીવાબા કાશી જર પડે રા યુગવેલ તેમને સાધુ શિયામાં સાથ રે. -- -- - - - - - - - - - - મને એમને વીલને સોંપ્યા છે. હવે આમને ધનથRબોલે gવી એ છેલ્લે વાગે સંથારો કરાવતાં તેમના ૭મ પ્રમાણે છેલ્લો નંબર ટીવાથી તેમની સંથારે દરવાજા પાસે બાવ્યો. કુળની થામાં સુનારને હા સુવાનું આવ્યું? પવમાં શો થા મીહી હવા છતાં પણ તમે Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દ રાત્રિપૌષધ ડી નહી ને ! કારણ આ રીતે સંથારામાં સુવું ફાવે નહી ને! હવે યિા શું બન્યુ કે હજાર માત્માનો ઘડીમાં ધ્યાન માટે, સ્વાધ્યાય માટે, કૈ માનશ માટે બદાર નથ આવે છે. માટે તેઓની અવર જ્વર ચાલુ હોવાથી રેતીવાળા બધાના પગ તેમના ગ્રંથાશ પર પવાથી તેમાં આખી રાત સૂઈ નાડતા નથી. તેમને આ પ્રથમ ડમાનું વિઘ્ન છે. તેમને હાથા પરિષ ચાલ્યો છે, માટે તેમને આવ્યુ આમ હું એ પાંચ ોિનટ પાન સુઈ શકુ તો આ રીતે આખી જીંદગી કઈ રીતે જીવાથી, માટે તેમને લાગે છે કે હું સંયમ નહી પાખી શકુ. માશમાં ગ્રંથમ પાળવાની મતા નથી. થયુ ૩ આ હૈ ભાવ થયા છે તેમાં તે વિઘ્નની અસર થઈ છે. આ અસરથી સંયમ પાળવાનું કામ સહ નદી એમ એમને થાય છે. પણ ગેમનો ખ્યાલ નક્કી હતી 3 સંસાર તરવા માટેનું ખરું વ્યાધન તૌ સંયમ જ છે. માટે તેમને સંયમ માટે જ અત્યારે પણ જાગ છે અને સંસાર પર અત્યારે પણ વૈખ છે, તેમને એમ નથી થતુ હૈ હું ક્યાં આ વ્યયમમાં ભરાઈ ગયી. જો આવો ભાવ થયો હોત તો તે ત્રીજા પ્રકારનું વિઘ્ન બની જતે, પરંતુ તેમનો ભાવ છે કે આ ઉત્તમ માર્ગ છે તે જીવવા શૈવો છે પણ મારું ામ નથી. સભા:- તેમને સાદેબજી પહેલેથી આ બધાની ખબર નહીં હોય? સહેબજી:- આમ પોતે ૨ાકુમાર છે. સુકુમોખ દે છે. ખુબ જ સુખના ઉય હોવાના કારણે પ્રેક્ટીકલમાં આમ થાય તેવું ખબર ન હોય. તેમને મા ડોઈ અખતરા રૂપે ડરાવ્યું ન હોય. પરંતુ વર્ણન સાંભળીને માનસી ૨ીતે સેંડલ્પ કરીને દીા લીધી હૈ, જેમ તમે અત્યારે બંગલા અને ફ્લેટોમાં રહી છો, હું અત્યારે તમને ઝુપડપટ્ટીનું વર્ણન ડરું તો કેવી અસર થાય! પા જ્યારે પ્રેક્ટીડબમાં રહેવાનું માવે ત્યારે દૈવી અસર થાય ! અત્યારે ઘણા માધુૌના નાના નાના ટોપી જોઈને સાદ આપતા હોય છે ૐ . ન કરવું જોઇએ, આમ ડરવું નૈઇએ, સાધુઓ અત્યારે ડથું ડરતા નથી. આમ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પણ ભાવ sનાને દેવું પડે કે તમે એક વખત તો તમે 4 પ્રમાણી કરી { બનાવો. ઘણા કરે છે ત્યારે એક માધુ ગુરુ બનવા લાયક નથી જે ન લાગતા હોય તો તમે બવાના ગુરુ બનીને વતા. તમે સાવ સાધુને મા કાળ પ્રમાણ પાક. મુલ્યાંકન ન કરી શકો તો કેમ ચાલે? મને શીથીલાચારી સાધુની વાત કરતા નથી. પરંતુ અત્યારે એક વાડીનું સામાયિડ પણ કરવું નથી અને આવી વાને કરી દેમ ચાલે, | હવે મેઘમાયને અનુભવથી લાગ્યું છે અહિયા રામ ગજુ નથી. માટે સવારે પ્રભુ પાસે જઈને લઈ ઘરે જઈ. મામ વિચાર કરે છે. મા પ્રાથમિક કક્ષાનું વિધ્ય છે. મધ્યમ કે ઉત્કૃષ્ટ વિઝા નથી. તેમ તમ વિધિ કરતાં વધાવા ભાવ આવે, કે આપણું કામ નથી, માટે જુદી દેવાનું મન થાય છે તેમાં છુટછાટ લેવાનું મન થાય તો પ્રથમ કક્ષાના વિશ્વની અસર છે. જે પારાવામાં આવના, અવરોધ ઉભા કર્યા કરે છે. મથા ખાસ ઉપાધ્યાય થવિગે ક્યુ છે કે વિને નવાનો sમ ઉલટો . પહેલાં ઉત્કૃષ્ટ પ્લાના વિસ્તોને જીનવાના છે. પછી મધ્યમ બાવા, અને પછી થવ્ય કળાના વિદનીને જીવવાના છે. અને આપણે અહિંયા જ થાપ ખાઈએ છીએ. ઉષ્ઠ ઠઠ્ઠાના વિકથી તો મુખથી જ આઈના બગી પડે છે. જયારે જઘન્ય અને મધ્યમ વિનોથી તી માંદલી, માંદલી પણ આહાધના ચાલુ છે છે, માટે ઉત્કૃષ્ટ કળાના વિદ્ધાનો પહેલા, વિજ્ય થવાનો છે નહીતર ધર્મ જ લિપ જો. . . છે. જેમ સમેજઠરવાડામાર તે એવો ભાવ આવ્યો કે મા ધંધાની સીઝન પોષાખા કારણે સ્ત્રી પણ કથા કરાઈ રહ્યા છે : ૬ અત્યારે ક્યા કાવ્યો માટે શ્રી ઈ. અથવા લાંબી રાઈમ ફજમાં થવાથી હવે હોમ લખી છે જ.૪2 પ્રકી થાથ તો સારુ. અથવા ની આપપ્પી આ કષ કરી છીએ પણ આપણને તેનાથી હું મળે છે, જે નથી કરતાં હતાં લહેર કરે છે. માટે કાંઈ પૂજા કરવા વધી ખવી. ૨. આવા બધા Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૯ 1 બધા ભાવ આવે તો તે દિગમ . કા સારાને પ્રબ માની થી, ખશવને સારુ માનો છો. જેમ હિશાબમ થવાથી ગમે તૈટવુ ચા તો પણ. તે સ્થળે પણ નથી અને સૈની આરી-atપયો . તેની જેમ ઘમ -. આરાધના વિજ્ઞાથી પીગટ થાય . ------------- - પરંતુ મેઘમારને વિશ્વની અમર થવાથી થોથ છે કે આ કામ નથી. માટે સંયમ છોડવા તૈયાર થયા છે. તેમાં લીલા આવી પણ શ્રમ નથી થતું છે મેં માવી ઉપાધી વહોરી, રાજસત્તા સુખ વૈભવ. આટલું હોવા છતાં હું થા દયા ભરાઈ ગયો. માવા કોઈ લાવ થતા નથી. - મબા - ૧દળા છોડે છે તે વધારે ખરાબ ન દેવાય સાહેબ - દો છોડે છે પણ અત્યારે પણ તેમને દીધા તો લેવા જેવી જ. લાગે છે. તે વખતે રીબા લેવાની ખરાબ લાગે તો વધારે ખરાબ કવાય. તેમને અત્યારે પનિયાપ જીવન જ ગમે છે. સંભારન કથા શગ નથી. તમે જ કરો છો, લાંબા ઈમથી ભક્તિ કામ કરો છો. મને ભડિત ન કરતા વ્યક્તિ તમારા કરતાં વધારે ઇશાઈ જાય તો શું થાય? આવા ભાવ આવે છે, સાબ- પણ સાબિજ ભક્તિ કરનારને ધન વધતુ જય માટે વિટ ભકિત કરે તો હ૧ : સબ - અદિયા તો તમે ભક્તિનું ફળ નાં માન્ય ભક્તિનું રૂપ પાપ માન્યું છે. નેમ પાપ વધતું જાય તેમ તમે વધારે રાજી થાવ છો. રોટલે સંસારની પાપ પ્રવૃત્તિ તમને સારી લાગે છે. માટે સારો માજમ છે. દિગમ છે. બેઠ પા ગુણ કેળવવા જેવી ન લાગે અને પણ હોય શૈળવવા જેવી લાગે તો ગમે છે. માટે આવી ભાવના માસૂડલ્યાણાનું સાધન બને નહી . તમે સીટમાં બેસીને સડસડાટ એડ જગાથી બીજી ગામે પહોંચતા ધ ડી. ત્યારે અમને વિહાર કરતાં તડકો, ઠંડી, ગરમી, સુખ વૈઠીને જવાના કારણે જે હમ થાય કે આ લોકો કોઈ તકલીડ વગર અય છે ત્યારે માપણી sઈ રીતે Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( સ્વાનુંઆવી ભાવ ભાવ્યો એટલે વિના આવ્યુ દેવાય. પછી દીધા છે કે ન છડે. પરંતુ મેઘદુમાર જ્યારે ટીકા છોડે છે ત્યારે માને છે શું કે દીકરો જ સારો માર્ગ છે. દીધાને જ સારી માને છે. પણ પોતાની નબળાઈના ડારી છોડવા તૈયાર થાય છે, પરંતુ એ ભગવાને બનાવેલ માર્ગ પ્રત્યે અરૂચી થઈ જાય તો દિગમ્મદ થવાથી ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ કહેવાય. સબા ઉત્કૃષ્ટ વિ દયા કર્મના ઉદયથી ભાવે ? સાહેબ - ઉત્કૃષ્ટ વિન મિથ્યાત્વ મૌનીય જર્મના ઉદયથી જ આવે છે. | સભા- વૈને જોડવા છે ડવાનું? સવજી:- તે બાવી, પણ ધર્મ કરનારર્ને ખબર છે છે આ મને ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ આવ્યુ કે પછી તમને તે વિશ્વ, વિધ્ય જ નથી ખાતુ માટે જ તમે ગુલાટ ખાઓ છો. અને મહામાધના કરનાર પણ માના ગુલાટ ખાઈ ગયા છે. મેઘમારને પ્રાથમીક શાળાના વિદ્ધથી મૌનમાર્ગની સાધના કઠી ક્લી નથી. સભા - Yથી વિહન થા દમના ઉધ્યથી ભાવે સાબિજી તે ચામિનીયના ડર્મના ઉદયથી આવે છે. જઘન્ય અને મધ્યમ બને. માં ઉપવિત સ્થન મોલીયના ઉદયથી લાવે છે. જેનાથી મીક્ષ માળી મારાથના વડાઈ જાય છે. સભામમાછલીને ઉશ્વષ્ટ વિલ લાવી . સાહેબ તેને પણ આવી શ6 4. શ, બાકી સમીતીની વાત કક્ષા કૌવત બરાબ - દd મેઘમારા સંતને તમારી જાત સાથે તુલના કરી. તમને ધર્મ ભાવના બાના ઝમાં મૂકવાનું મન થાય તો તે પ્રાથમીક વિદન છે. જેમ કામા દેખવવી છે. પિકા ૧ણા સુધી નિમિત્ત બથી મળ્યું ત્યાં સુધી પ્રાથમીક વિજ્ઞ ભાવે એટલી વાર. જેમ ઘણા સાહેબ પાઈ છો પણ તેમાં માવાની નથી. પરંતુ તે વારે ખાવા બે ચારે તેને વધુ ગરમાગરમ વસેલું હોય. ભાર્થે ચી, , પાપડ બધુ જ ઈ. મેડલી રોઢી તો ભાવે નહી. શહ, ચણી સાથે નઈ છે. અને પછી તે મને આપી Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નથી. અમને ભાધુ માટે પણ કમીટી કરવા કહ્યું છે કે સારી વસ્તુ ખબ વસ્તુ બને તૈગી થઈ જય ની ચિંતા કરવી નહી. ડ ા, બે શઠ, કમાણા બધુજ ભલુ થાળ તો જરાપણ ચિંતા કરવાની નથી. પરિણામ બગાવનાવણી મા-ઉધીયુ થઈ જાય.---- સાબિજુદા લખન તમે અહિયા માવો પછી તમને મારી ખાધી.. પરંતુ તમારી બધી ધમાન શું હોય છે ચીન ઉમાડી હોય છે. તમે રોટલી હાડ જુદા હોય અને ભેગા કરીને ખાઈ-લી પગ દૌપ, હોય તે અરૂચી કહી ખાઈ લી પર દોષ. સભા:- માને સિંહ ભોજન કરે છે, સબ-વૈની ભાખો જુદો ગલ . જૈમ મિ ભોજન ફરવા ની રે ગલનું કોઈ પ્રાણી તેની સામે બાથ ન સીડી છે. છતાં કક્કડીને ભૂખ લાગે ત્યારે તે ભોજા ડવા ની છે. તમારે આવો નિયમ ખરી? શતા પછી સ્સોઈ વળવા બનાવ સાહેબ - તે વખતે રસોઈ કરવાની વાત નથી. પણ કડકીને હૂખ લાગે ત્યારે જ જમવા બેસો છોહું બીગ૨ તાબ બોલું છું. તમે વધારે અત્યારે ડબ્બામાં પર છો ને અને કોઈનું નામ ની માથાન થાય અમારે છે કારણ વગર ગીચકી લેવા નીકપાય નહી. જેમ સહન ન થાય તેવી ભૂખ હોય, વિનય વૈયાવચ્ચની બ હોય, - ભક્તિ યાદ કરવાની હોય સ્વાધ્યાય, તપ કરવા સહિતની જરૂર છે માટે. સભા:- હીંગનું કામ્બ નહી માલપુ:- હોય પણ તે અપવાદ માર્ગ છે. રોગ છે જે ન હોય. પરંતુ મા તો દ૨ોજ ગોશી લાવવા માટેના જ ઠારી છે. અને આ કહાણી ગથરી લેવા નીકળે પછી પકા ગીથી કેવી રીતે તૈ? એમ મિર સત્વ સાથે તે Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ge તેમ નિર્દોષ રીતે સત્વ,ખુમારી સાથે ગીથી લેવાની છે. ૠભા:- બધું ભેગુ ડરીને ખાવાથી શરીરમાં વિતી ન થાય? સાદેબજી – શરીરમાં વિકૃતી થાય તેવી રીતે અમને ભગવાને ખાવાનું ક્યુ નથી. ભગવાને કારણે ખાવાની છૂટ આપી છે તેમાં ડઈ રીને શું ખાવું ? બધી જ તાતિનો વિચાર કરીને પથ્ય ભોજન દઈ રીતે લેવું તે બનાવ્યુ છે, કાંઈ લીબુને દ્ધ ભેગા કરીને નથી ખાવાનું કહ્યુ . ધન વાદ ઢાંઈ ભેગા કરીને નથી માવાનું કહ્યુ . પરંતુ વિવેક સાથેની બધી વાતો છે. અદિયા સૌ સ્વાદને મારવાની વાત છે ડાઈ મારીર 3 ઈન્દ્રયને મારવાની 3 તોડવાની વાત નથી. માટે રીંગ. ઉભા થાય તે. રીતે ખાવાનું નથી. માનામાં પૂરો વિવેક છે. મારાધનામાં નારીરી વિડીય ઉની ન થાય તે રીતની વિવેક જૈ, નહિતર તો બકરું કાઢતાં ઉંટ પૈમે ધ્રુવી વાત થાય . પરંતુ અનાસકતી કૈખવવામાં બે ભાત એકલા આપે અને ન ખાવ તો પ્રાથમીઝ વિઘ્ન દેવાય. ગમે તેવા રોગના કારણે જીભ બગડી ટીવાથી ગમે રવી. બેસ્વાદવાળી વસ્તુ કદાચ ખાઈ જાય. પણ ત્રીજા પ્રકારના ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્નમાંથી પણ ઉતરવું ઘણુ જ મુશ્કેલ છે. શ અત્યારે પ્રાથમીક મને મધ્યમ બ્રાના વિઘ્નોને નર જીની વડો તેમ નથી. અમે અપેા પણ રાખના નથી. પરંતુ મારી મારાધના કરી માત્મ સાધનામાં માગળ વધવા તી ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્નીને જુનવા જ પડે, તમે કરો છો 3 સામાયિકમાં ખરાબ વિચારો આવે છે. પણ કઈ કાના ને વિચારી માવે છે. તે જેવા પડે, જેમ લડ્યા માઘ્વીનું ટ્રષ્ટાંત આવે છે. તેથી બાખ વિધવા છે. તેમને કામ મુખ માખ્યુ નથી. તેમને પહેલાં બાબડતી ભાવ હતો પણ પછી છોડીને હીના લીઘી હૈં, એક વ્યકલા, ચકલીનું નાનું નિમિત્ત તેમને મધ્યુ. ચૂડલા ચકલીને ડીડા કરતાં જોઇને ભાવ ભાવ્યો કે દેવા નિર્દોષ આબેલ્લી કયા ડરી રહ્યા છે. ઘણાને પંખીનું જૂવન નિર્દોષ લાગે છે. તે મામિથ્યાત્વ છે. પંખીબો પણ વિકોથી ભરેલા છે. તેમ બાખડોને પણ Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૩ નિર્દોષ સાનો હૈ મિથ્યાત્વનું લક્ષણ છે. હવે બમણાશ્રીજીને આટલો વિચાર આવ્યો તે ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન છે, આ સીટી ભૂલ છે. તેમને પછીથી ખ્યાલ આવવાથી પાછા વળ્યા છે. તરત જ મિચ્છામી. દુš આપ્યુ છે. અને પસ્તાવો ી છે, જે ઠાની હૈ માત્રાની જુલ ડરી તે પ્રમાણે સજ્જ મળે. મોટી ભૂલ કરે તો અમરબંધી પણ સલામત નથી. સલાઃ- સંસારના સુખ માટે ધર્મ કરે તો? સાહેબજી-- હૈ તો ભયંકર ભૂલ છે. મ તો કોમનીન્સની વાત છે. તમારે ઘર્મને ક્યાં ડાઉન્ટ વી છે, ધર્મ પવિત્ર થવા કરાય ? ઘપવિત્ર થવા થ! પવિત્રતાને પોષવા માટે ધર્મ છે હૈ • અપવિત્રતાને પોષવા માટે ધર્મ છે. સંસાર આખાને આપણો પાપમય કહીી છો. માટે સંસાર વધારવા બે ધર્મ ઠરે તે નૌ ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન છે. બુધ્ધિનમ છે, મહાદોષ છે. જૈન શાસનમાં ડોઇના આટે પ્લાઝો માર્ટી નથી કે ચાવી ભુલથી મહાદોષ ન લાગે. જૈન શાસનમાં કોઈની ઈજારો નથી. ઘર્મની તો ચોખ્ખીને સ્પષ્ટ છે. વ્યાખ્યા ઘણા શું કરે છે કે સંસારની કામનાની ી થાય તે માટે પાપ કરીએ નૈનાં કશ્માં ધર્મ કરીયે તો શું ખોટુ ! તું ઐ તમે સંસારની કામનાની પ્રતી માટે ધર્મ ડવી સારી તે નથમ બાંધી તી કાલે શું કરે, ચોર ચોરી કરવા ાથ ત્યારે નવાર ગણીને જાય ? મારું . એટલે ચૌરીમાં સફળ થવા નવકાર ગણે તે વ્યાજ્મી. સભા- પા લેનાથી નવકાર પર તેની શ્રધ્ધા વધી ને ! સાદેબજી? ચૈટલે તેનો અર્થ તમે છું ક્યા હૈ અનામના સફળ થાય તેમ શ્રધ્ધા વધશે. પરંતુ આપણા શાત્મનમાં પ્રધ્ધાની ચાવી વ્યાખ્યા ક્યાંય નથી. અત્યારે ઘણા કૈટરીને ટ્રુ વીલોને, ધર્મની થમત્કાર બનાઉ ની પાછળ કરે. ત્યાં તેમને તેની શ્રધ્ધા થઈ હૈ. મારા પર હૈ ચમત્કાર પર શ્રધ્ધા હૈ ! જે આવી રીતે ધર્મમાં શ્રધ્ધા કરાતી હોય તો પ્રભુની તૈય્સી પાછળ. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯ વનિ હતી દેવતા હાજર હતા. બધાની પાસે ચમત્કાર કરાવીને ઉપમાડી દીધી હતી. પરંતુ પ્રભુ આવું ન કર્યું તે તમારી ટીમે તેમને શું ભૂલ કરી ! મારી શ્રદ્ધાથી ઠાતા ધર્મથી માન્મ કલ્યાણ થવાનું નથી. સભા - હાસનના ઠામો તેનાથી થઈ ને , સાવજ - પણ પહેલાં તમારી શકિન તેટલા તો શાસનના ઢામાં ડી. મામુલી ડામો ની કરવા નથી અને મોટી મોટી વાતો કરવી છે. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | wwી ગણવિ સભ્યો ના ૧-૯-૫ વિદાય ભાવ, ગોવાળિયા કે કાય. માંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થક પરમાત્મા ભગતના જીવોને , આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં ગુજ, વધુના ખ્યાલનો વિવેક ઠરાવવા ધર્મ તીર્થજી , સ્થાપના કરે છે. માપુરુષોની ટીમે માત્મ કલ્યાણ કરવા નીડમન્ય અવને વળી હવું પડે કે માત્ર અભ્યાસ કરવા માટે ચાવીદ ગુણોને દૈવવાના છે. અને પહેલાં આવા દોષોનો ચા કરવાની છે. તેમાં પ્રાયોરીટી ઠીત કાપવી તે સમજવાનું છે. ગુણા બધા જ સારા . દોષો બધા જ ત્યાગ કરવા જેવા છે. પરંતુ જે ગુણોની પાયામાં જરૂર છે તેને પહેલાં કેળવવા પડે . પછી મોટા મોટા એમ દૈવવાના . તેની જેમ પહેલાં મોટા ભામ દોષનો ક૨વાની છે. પછીથી નાના નાના એમ ત્યાગ કરના જવાનું છે. નાના, ના દોષી હશે લાખ છે. વક એ નથી ૪ ગ્રેડ આ સર્વોપોણું ઉમ્મુલન ડી તા. | માટે ઘરે Aવામાં પ્રાયોરીટીનો સવાલ માવે . ગ્રામ તો તરત જ બધા જ તી સા. પરંતુ પછીની કક્ષાના વૈપની પહેલી વાર ક બાબર નથી. માટે ગ્રામ પ્રતિ અને ષના થાનો દમ બરાબર સમજવા જઈએ. બાવથડ ને મિઠાના વિસ્ત્રોની થાય તેમ સિદ્ધિ મળે છે. તમારે તડ દુનિયામાં પણ આ સિદ્ધિ પામે છે તેમને લાબ ઈ છે તે તેના વિહીને જીવવા પડે છે. ધણા વા છે તેમને મોટા મોર લાભ કોઈ પણ તેના માટે પુરુષાર્થની તૈયારી નથી. આવી રીતે કામ * ક૨ના૨ને તી બોવિક દુનિયામાં પણ લાખ મણના નથી. ધંધામાં વસતા પુર્વક પુરુષાર્થ કરી સપના અપની હોય છે. માટે કોઈપણ ડિવામાં . જેટલી તેની વિધિ ઓછી જપવો તેટલું તેનું ઘર મળતુ હોય છે. અને Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ‘સીટી વિધિ કરો તો ટોલ ડેઈલ વાગી છી. હવે પ્રધાનમાં ધ્યેયની સંકલ્પ માંગે અને પછી તે આવવાથી તેને અનુરૂપ પુરુષાર્થ કરવાની બધી ને તૈયારી માવે કૌટ પ્રવૃત્તિ ભાવધિ આવે છે. જે જીવ ઉપકા કે વેદરકારીવાપી વૃત્તિવા હોય તેને તો અણીશુદ્ધ કરવાની બાવ હોય છે. અને તે જ પ્રવૃત્તિ ભાવવમાં આવે છે. તમારી અત્યારે ઘણી ડ્યિા અધકચરી . કાષ્ટા તેમાં વાપસીદ થયા જ છે. અશુદ્ધ ઠરવાની ચોકસાઈ છે ભાવ નથી. જૈને ગણીશુદ્ધ ક૨વાની ભાવના છે પણ પછીથી તેને આડા થવા નિમિત્તો આવે ને તેની અસર લે તો તે વિશ્ન આવ્યુ છેવાય છે. તેમાં ત્રણ ગાડી પાક છે. - પ્રાથમીક કળાના વિદ્ધાથી ધનાની ગતિ માં પડે છે. સાધનાની સહી તૈયારી ઈ. માથાના ભાવ સાથે મન -વચન-કાયાથી વિધિ અપવવાનો ભાવ છે. પણ ગોચિતા સુમારે શesી કરનથી ચાવી જાય તો તે વખતે સામાયિકમાં પણ હરખ, હરધ્ધ થાય તે માટે સામાયિકમાં તેની અસર થઈ. એટલે વા પ્રથમ વિદ્ધ મા કહેવાય. સામયિકમાં કુલ કવીલા બધા પ્રત્યેની અમના વીસીવીને બેસવાનું છે. ઘણા ની મમતાને સાર્થે લઈને જ બેસે છે. તેનું તો પહેલેથી જ વિદાવા સામાચિઠ છે. પછી જે મમતાને વીસીવીને બેંક 8 અને તેને બાવા નિમિત્તની અમર થાય તો પ્રથમ વિશ્વ માવ્યું કહેવાય. તમારી પરિસ્થિતીમાં તો તમને ઉપમા જ હોય છે. તમે સંસારમાં માત્વની વસ્તુમાં કેટલા એલર્ટ ૨હી છે. ઘણા કરે છે સંસારમાં પણ બીજા વિઘાર આવે છે. પણ તમારે અંધારામાં જવાનું શ્રેય ત્યારે કોઈ છો યા રસ્તામાં ક્ષાપ નીવે છે તો ત્યાં તમે બેધ્યાન થઈને ચાલી ખરા ત્યાં ની કવા લઈ રહી છીપ ઠાકા નાં પાછા જવાની શક્યતા છે, જેમ કે, 'બથ છે. માટે રમના વિપણમાં તમે એકાકાર થઈ જવો છો. માટે હાર થવાની તમારા વાલિ. પાશ્ચવા . ન ધ ડેમમાં બધે ઉતા છે. સભા સામાયિકમાં ઉથ આવે તો પાક છે ૪ વિદા છે, - સાબ - માથામાં વાગીના ઠાગે ઉંઘ માર્વે તો પ્રમાણ છે. અને કાપવું Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૭ રાખવા છતાં ઉંઘ આવે તૌ વિઘ્ન છે. ધણી વખત તમે સામાયિકમાં ઝોડા, બાણા ખાવ છો તે તો ઉડાવી છે. ત્યારે દોષ ન લાગે તેવું માન્નાથડ ડરવું હૈ તેવો મેપ જ નથી. બધે તમે શરીરની અનુકુળતા જુઓ છો, કાગ સામાયિકમાં તમને પૂરી નવરાશને! માટે હંઘ વ્યાવે ને ! સભા:- પ્રતિજ્ઞભામાં ક્યાં નવશા હોય છે ! સારેબજી:- પ્રતિક્રમણ તમે કઈ રીતે લગાવો છો! માં ચાલતુ હોય અને મગજ ઉંઘતુ હોય ને ! હૈ પછી ક્યાયનુ ધ્યાય દોડનું હોય છે. તમે જેલી ધર્મ આરાધનામાં નવરાશ અનુભવો છો તેવી સંસારમાં તમારે નવરાશ હોય છે.! સંસારમાં તો ઠામ મળતુ જ હોય છૈ. ડારા તમને ત્યાં બધા જ ડામ મનગમતાં છે. થિા કરી મનગમનુ ડામ હૈ ખરું! માટે ઉપમા પાવતા ઠારીને વિઘ્ન ન કહેવાય, પરંતુ બધી રીતે જાગૃત હોય અને એલર્ટ થઈને કરે અને આવુ થાય તો વિઘ્ન આવ્યુ કહેવાય છે, પરંતુ તેનાથી ક્રિયા પાયમાલ થતી નથી. પણ ગતિમાં થોડી થોડી અવરોધ ઉભો થાય છે. જૈમ તમારી પૂરી તૈયારી હૈ પણ એવા ચંતાથ ચાવે કે તમે મારાધના બરાબર ન કરી શકો . જૈમ ઘણાની બુધ્ધી એટલી ઓછી છે કે તે સામાયિકની ઠંડી વિધિ, સોમય ભાવાર્થ, પરિપૂર્ણ રીતે ન સમજી શકે. ા, થોડા થોડા સમજે. જેમ ખમાસમણું આપતા પાંચે એગ જમીનને પડવા જોઈએ. વાદમા આ રીતે આપવા ખૈઈએ. આવુ સમજી શકે પરંતુ િિો આવો અર્થ છે . ડરેમીભંતેનુ આટલુ ઉંડુ રહસ્ય છે. આ બધું તેને સમજાવે ત્યારે તેનો સમજ્યા માટેની પુરો પુરુષાર્થ છે છતાં તે સમજી ન હાડે તો જ્ઞાનાવરઙ્ગીય ગાઢ છે. ડાણ યથાશક્તિ પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ સમજી ન નાદે માટે તે મધ્યમ વિઘ્ન છે, જેમ પગમાં રોગ થયા હોય અને ઈચ્છા હોય તો પણ ખમાસમણું ન આપી શકે, રોગના કારણે મનને બરાબર ગીઠવી નવાઈ. બધા મધ્યમ વિઘ્ન છે. રોગથી મુભારીમાં ચાલવાની ગતિ એકદમ મંદ પડે પણ વીલપાવર હોવાથી સંપૂર્ણ અઢી જતી નથી. થોડી થોડી પણ ચાલુ ૨૨ે છે. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જયારે ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધમાં માણસ સાચો પુરૂષાર્થ ન કરી શકે તેવો જ સ્ટોરેજ આવી જાય છે. જેને ઇદે છે. ઘણા ઉલ્લાસ સાથે પ્રવૃત્તિ ચાલુ કરે પણ વીવરીંગ માઈન્ડ હીવાના કારણે હા, ના, હા, ના હોય આવા માણસો ૨૭મ લાગે ને ? જેમ દિલ્હી જવાનો ટાર્ગેટ કરીને નીખે અને પછી કંટાળો આવે ને પાછી ફરે. દ્વારકા સચી પલાઈ ગઈ છે. અથવા કોઈ તૈને પ્રવૃતિમાં મીમગાઈડ ૪૨ જેથી તેની દિશા બદલાઈ જાય , અથવા ઘણાને મગજના રોગ આદિ થવાથી , ગાંડપણ આવવાથી તેનું ઉલ્લુ મુલ્ય થઈ જાય. ઠા બધાને ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ કહ્યા છે. - જેમ કીઈ માકામ તપ કરે અને અમુક ઉપવાસ થાય ને ઝડડીને સુખ લાગે ત્યારે બધાને ખાતા જોઈને થાય કે હું રહી ગયો. ઉપવાસ ન હોત તો આવું ખાવા મને. માટે તપમાં કંટાળા આથી. તપ ન કરવા જેવું લાગ્યું. આવા આવા તો ઘણા વિકલ્પી આવે છે તેં બધા ગિણિ છે. અને માનાથ સાધના ખલાસ થાય તે ૨ ક૨વા જેવું છે તે માનીને ક૨તાં તેમાં કંટાળે, ઉદ્વૈગ મચી થવા માંડી. છવ્વા જેવું છે તેને મેળવવા જેવું લાગે, મેળવવા જેવાને જોવા જેવું લાગે. માટે સાધના કરવા છતાં ધ્યેય સુધી પહોંચી ન શકે. પરંતુ કદાચ તેમાંથી પાછા ફરે પણ જેટલા ઉંધા ચાલ્યા તેટલી તો મહેનત વૌગટ જય ને ? માટે ઉત્કૃષ્ટ વિત અતિશય જોખમી છે. માટે આત્મરૂલ્યાણ માટે તેને જુની વૈવા જ “ઈએ. સભા:- સભ્યશ્રષ્ટિને ઉત્કૃષ્ટ વિન શાવે ત્યારે શું કરે? સાહેબ - સમ્બષ્ટિને તે વખતે શરૂયાનમાં અતિ રોય ઈ માટે તે ફાઈટ આપી. જેમ તમે જગનાં હોવ ત્યારે કોઈ હુમલો કરે તો પ્રતિકાર કરી શકો છો. 6થતા દુમલો થાય તો તે હુમલાને ખમી શકતા નથી, પા જગના હુમલો થાય ત્યારે પ્રતિકાર ક૨વા છતાં ખમી ન શકી ની પછી તેને તાબે ઉદેવું પડે છે. - જઘન્ય અને મધ્યમ વબ ગાઢ ચા મોહનીયના ઉદયથી આવે છે. જયારે ઉત્તર વિના દર્શન મોહિનીયના ઉદયથી આવે છે. માટે ઉત્કૃષ્ટ બિન તી તેને ધનામાંથી અન્નતિ ન હોય તી ઘંટીચો પડીને પાડે છે. જ્યારે પેલા બે વિદ્ધ Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૯ ચાલુ સન તી ગતિમાં ભવરોધ કરે છે, માટે મૈથડુમારને જૈવિઘ્ન ૧ પ્રાથમિક વિદ્ધ છે. નૈની જેમ મરીચીએ જ્યારે દીક્કા છોડી તે વખતે તેમને પ્રાથમીક વિઘ્ન છે. માટે દીા છોડવા છતાં તેમની સાધના ચઢી નથી. તે વખતે પણ તેમનામાં વિશેષ પુણ્ય તથા ગુણો ઘરબાયેલા છે. તેમનાંમાં જુદી ાક્તિ પણ હૈ માટે જ ટીના છોડ્યા પછી તેમને ઉપદેા આપીને કૈટલાયને પમાડ્યા છે. વર્ષો સુધી મરીચી ગ્રંથમ સારી રીતે પામ્યું છે, પહેલેથી પરિષદો વૈદ્યા છે. પરંતુ ચડવીના પુત્ર હોવાના કારકો સુડોમળ હૈ. મુલની નૈમ ઉછર્યાં છે. માટે મારાધના ડરે છે. પરિષદી ભૌગવૈ હતાં મન વ્યાડુ થઈ ગયું છે, તેમને એક વખત શું થયુ છે હૈ ઉનાળાના ધોમ ધમત્તા તાપમાં વૈતીના પટમાં ખરા ન વિહાર કરવાનું આવ્યુ છે. ત્યારે ચાલતાં પગ નીચે દાઝે છે અને ઉપર માથુ તપે છે માટે બામસણ ગરમીના કારણે તેમને સંયમ જીવન પાવું હવે 5. થઈ ગયું છે. એમને થાય ? હૈ આ રીતે સંયમમાં કષ્ટી કઇ રીતે કરી શકીશ. તેમને સીધા સંસારના સુખના ભોગોનું બાકર્ષણ નથી. પણ અતિ કષ્ટ સન ન થતાં લાગ્યું હવે સંયમ પપ્પી નથી. માટે વૈ Sરવું. શું પોતે લાયક હોવાના કારણે ઘરે પિતા પાસે જઈ શકે તેમ નથી. કારણ પિતાએ ના પાડી હોવા છતાં હઠ પકડીને દીા લીધી છે. માટે કરવું શું 1 લેથી તૈયો વચલો Ć શોધે છે. આમ તેમને ભૌગની ઈચ્છા નથી પણા ડાટ સદન ન થતાં વિચારે છે 3 હું પામાં શેજ્ડી પહેરીશ. તકો સહન નથી થતો માટે માથે રાખીશ. કપડાં ભગવા પહેરી કારણ મારામાં આ બધી શક્કી છે. માટે વ્યથ્યિ ભાવ ડેવી છે? દીસા છોડી ત્યારે તેવો ૧૨ વ્રતધારી શુધ્ધ ગાડીતી છે. તેમને ચારણ સમારંભ ર્વાશ્મદ નથી માટે વડના વ્રત પણ ઉંચી ડબાના પાળે . અને તેમની પાસે જે આવે તેને ઉપદેશ હારા પમાડીને भलु પાસે મોકલે છે. પ્રભુનો ભાગ પમાડે છે, માટે તે વખતે વૈમની સાધના ાટકતી નથી, પણ ગતિ મંદ થઈ છે, પ્રથમ હુનાના વિઘ્નની ચાલી જ ત્યાત છે. પરંતુ ટીના દોડતાં મેવો થયો હતૐ ક્યાં અદિયા સાઈ ગયો. માખી જિંદગી સંસારના રંગ રાગ વગર ચાલી ગઈ ભાવ R Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૦ 'સંસારની લવ તી કરવા જેવી છે. જો આ ભાવ હોત તી ઉત્કૃષ્ટ વક્ત દેવા, માપણી બધી ધ્યિામાં સંસારના રંગ-રાગ દીવાના છે. જેમાં સંસારની મોજમજની ત્યાગ છે. પરંતુ તમે ધર્મ ડરવા ડેવા ભાવથી થાવ છો? જે. મોજમજનો ત્યાગ ક૨વા લાય છે. તે જૈ તમને માણવા લાયક લાગે તો શું ખેવાય તમારે ત ધર્મ કરવાની બાબતમાં લીમીટ છે ને ! અને કોઈ વહારે ધર્મ કરે તો અતિરેડ લાગે ને ! જૈમ તૌ દાન છે પણ ત્યારે પા શું માનો છો? કાન પણ લીમીટ્ય કરવું જોઈએ. ધનની સંગા કરવી જોઈ. બધાનું દાન કરી દેવાય નહી. માટે ધનને વાખવું તે તમારી રાણીએ પાપ નદી ને 1 અપરિગરી ની સાધુને જ બનવાનું છે. મા બધી સૈન્ટાલીટી હોય તો ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ મનમાં પડેલા છે. પૌટા મને સાચો માર્ગ માનીને ઉંધી ઉપામાં ચાલો છો માટે ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ છે. સંસારની ચી, માજ બહુમાન છે. સંસારનું સુખ મેળવવા જેવું છે. તેને વન હારા સૈપવવા માંગો છો. માટે તે ઉગૃ વિહાર છે. કારણ બુદ્ધિનો ભમ છે. - સભા:- ઉત્કૃષ્ટ વિM વિદ્ધ જ નથી લાગતો. મહેબ - તે તો બુધ્ધિના ભ્રમની પણ ભ્રમ છે. જેમ ગાંડપણ છે. છતાં તે - ગાંડપણને પણ માને છે. માટે ભગવાનના શાસનમાં કહ્યું કે ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ સાથે પણ આરાધના કરે તે જીવોનું આત્મકલ્યાણ થાય નહી પણ ખાલી પુક્ય બંધ ઇશ. જે સંસારમાં રખડવૈ. - લક્ષ્મણ સાધ્વીને ચકલા ચકલીની ડીડ જોઈને થયું કે આ મજા માણવા જેવી હૈ. તેઓ કેવી આનંદ ભોગવી રહ્યા છે. પ્રભુએ સંયમ જીવન માણવાની છુ ડેમ ન વાપી ભત્રવાન ની અવી છે તેમનૈ વેટની પીડા થી હોય? તમે તમારા જીવનમાં આવા આવા કેટલા વિકલ્પો કરતાં હોવ છો. જેમ તમારી દિકરી પ પછી લહેર કરવા માટે હનીમુન માટે જાય ત્યારે તમાવા દેવા ભાવ હોય છે. તે જય ને બરાબર 6. જરૂર પડે પ્રે , તથા સગવડ પણ કરી આપી. તે વખતે આ દેલ્લો વિવેક દેવાથ આવી રીતે મોજમજા કરવી તેમાં તમે તેની સાર્થકતા માની Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ છો ઐs 2ઠ્ઠી પણ એવું માનતા શીવ તો ઘોર અવિક છે. તેમાં શરીરની શક્તિ વડવા શિવાય કાંઈ નથી, છતાં તેમાં તમને સાર્થકતા દેખાય છે. માટે ઉત્કૃષ્ટ વિધ્ય દેવાય હૈ. જેમ ટી.વીમાં જતાં ઘણાનું રંગ-શગવા જવન મા રૂપે લાગે- Aખવવા વુિં લાગે, માટે તમારે મનુષ્યભવની સાર્થકતાની વ્યાખ્યા શું જ્યારે ભગવાન નો મનુષ્યભવની સફળતા ધર્મ આરાધનમાં જ બનાવે છે. માટે પ્રભુએ કરેલી વાત જ મગજમાં બેઠી નથી. માટે મહા વિર છે. - a લકેમ સાધીને આવી વિચાર આવ્યો છે તે ઉત્કૃષ્ટ વિદત . " તારા પ્રભુએ સાધુ સાધીને વહચર્યનો ઉપયા આપ્યો છે. આદર્શ તરીકે બધાને બાવ્યર્થ છે. તે પાપવામાં જીવનની સાર્થકતા . જ્યારે તેના બદલે લક્ષ્મણ સાધ્વીને સાર્થતા મા ડોમ લીગમાં લાગી. ચરિંયા તેમની વીર વિવેક છે. આમ તેમને તે વખતે કાંઈ અનુચીત પ્રવૃત્તિ મન-વચનડાયાથી ડરી નથી. બાલી ભાવ આવ્યો છે. પ્રભુએ દલા વચનથી ઉધી દિશામાં ભાવ થયો તે માટે ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ કહેવાય. માટે મારાધનામાં તમને પણ પચી, લાપાનો ભાવ થાય. ગાવા એગલ હોય તો ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ છે. સભા પછી શું થશધના બંધ ક૨વી; સાહેબજ. આ તી ઉધી વાત છે. શુ આરાધના બંધ રશ તારી જીક ધંધામાં તમારે કોઈ તકલીફ માવે તો શું ઘધ બેઉ કરીને ઘરે વૈસી જી તો શું થા. તસ્વાની માર્ગ તી ધર્મ જ છે. તેમાં શું શું જોખમ વ્યાં છે ? બનાવ્યા. માટે શું તમારે આહાથના બંધ કરી દેવી ? યા તો સાવ ઉવી વાત છે, સભા:- ઉ૪ વિદન ઢીને ન આવે છે સાહેબ: કથિડ સમડીનીને ઉત્કૃષ્ટ વિલન ન આવે. પરંતુ બીજને તે આવવાની સંભાવના છે. પરંતુ વ્યક્તિ જો સાવધાન જગ્યા હોય તો તેને ન પરમ આવેં. ન ઉર્જષ્ટ વિદ્ધને ખમી શકી તેમ છો. માટે ઉત્કૃષ્ટ વિદનને Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જીતથી પછી જ બીજા વિછીી જીનવાનો ક્રમ આવરી. સભા:- વિઘ્ની શ્ચાવવામાં ડયા ડર્મની પ્રધાનતા છે? ૧૦૨ સાદેબજી:- જઘન્ય અને મધ્યમમાં ચારિત્ર મોહનીયને પ્રધાનતા અપાય છે, પરંતુ આમ તો ગીય વિદનોમાં ઘાનીર્મનું ઝનેશન હૈ. તેનાથી ઉદય આવે છે. જૈને મુ સમજવવા છતાં ઈદમ,પૂર્વાય સુધી નથી સમજતું નૈમાં ડાકણ જ્ઞાનાવરીય ડે છે. માટે નૈ ચંતશય થયા ઝહેવાય. તેથી શૈ૧ વિઘ્ન ડહેવાય. સભા:- ધાર્મિક ક્રિયા ડક્કાં સંસારના વિચાર આવી જાય ? ભારેડમી કહેવાય? સાદેબજી :- ખાલી સંસારના વિચાર આવવા માગથી તે ભારેઝર્મી ન બી. પણ તે વિચારો ડઈ ડેટેગરીના છે તે જોવું પડે. તમે મા મોઘમ બોલો છો. સમ્યગ્ ટીને પણ સંસારના વિચાર આવી જાય છે, તેટલા મગથી ઠાંઇ નેની સાધના પડી ભાંગતી નથી. પરંતુ તે વિચારી ન ભાવે તો વધારે સાપ્ત છે, અને આવે છે તે ખામી તો છે જ, પણ લેટલા સાથી ભારે ડીન બને. જેમ તમને વિચાર • આવે કે વ્યા કરવાનું દત્તુ ને રહી ગયું . મા દેવાનું હતુ કહેવાનું હતુ ને રહી ગયું, માની ગાડી મામ દોડતી જ હોય છે, પરંતુ સંસારની પ્રવૃત્તિ સારી છે કરવા લાયડ છે તેમાં થીનો ભાવ ન હોય અને વિરતીની પ્રવૃત્તિમાં અરુથી, ઉપમાનો ભાવ ન હોય તૌ ભારે ડી ન બને, પણ વ્યક્તિને એ ધર્મને બદલે અધર્મની દિશામાં જ શ્રી વ્યાવ્યો જાથ તો તે વિચારો ભારેડીને સૂચવનારા છો. અને તે ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્નો છે. ܘ કરી થય પહેલાં ભાગ્યુ ૩ ડોધ નથી કરવા જેવી, બમા કૈખવવા જેવી છે. ધમુક હદ સુધી દૈવી પા શક્યા. પણ પછી થયુ હૈ મા દેખવવાથી બધા દબાવી જાય છે, દેશન છે. માટે પ્રસંગે કીધું ક્રવા જોઇએ. અથવા ડાધ ડવાથી મળ થવાય છે. માટે માળે બલ્લે ક્રોધને કરવા જેવો લાગ્યો. માટે વલણ બદલાઈ ગયું. તેથી આવા ભાવી ભયંડ૨ થઈ ગયા. જે ધર્મ સાધનામાંથી ઉથલાવી નાંખી, પી સાવચેતી રાખવાની બહુ જ આવશે. હવે મધ્યમ વનનું મૃત્ત લઈયે છીએ. જે સાનખીને તમાશ જીવનમાં Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૩ સમીકા છે. આ સંત બહુ પ્રચલીત નથી. વલત નામની દેવ છે. જે ભાગલા ભવમાં જાણક ફ્લો. તૈના ઠા અને પત્ની તથા પોતે તૈમ વાવ જ છે. તેઓ નોન સે હતા. પરંતુ 'ક વખત ગીતાર્થ મહાત્મા સ્થિરતા વિચરતા તેમની બાજુની વસ્તીમાં પરે છે. પૂર્વમાં તો માત્મા ફળીમાં ગોચરી માટે જતા. તેથી તેમના ઘરે પણ જય આવે . મામા નજીક હોવાથી તેમના આધાર વિચારો ને જાણવા મળે છે. માટે તેમના તરહ બરૂમાન થવાથી મહાત્મા પાસે જાય છે. . માત્માને લાયઇ જવી લાગવાથી તે ચરેને દેશના આપે છે. દેશના સાંભળીને પછી તે ચારે ધર્મ પાળે છે અને આરાધના કરે હૈ. હવે આરાધના કરતાં કરતાં થાય છે કે જે માન્યા જેવું જીવન મળે તો મનુબવ સાર્થક થાય. માટે તે ચરે જપ કીધા લે છે. પછીથી પણ આરાધના સારી ડરે 8. - હવે વર્ષોના વાણા વીતી જતા થાપ છાપ ધર્મ પામી ગયા. પછીથી બન્ને ભાઈઓ પછી મારી પ્રારાધના કરે છે. પરંતુ નાના ભાઈ થોર્ડ માયાવી સ્વભાવની છે. મામુલી માયા વિના સ્વભાવમાં છે. સામા કાવાદાવા, ઉંડા દાવો છે કોઈને બાટલામાં પૂરી દેવાની વૃતી નથી, નેમ વિહાર કરવાની હોય ત્યારે શું 21 પોતે કરકસર મીઠા ઉધ્યા હોય, અને ભાઈ તૈયાર થઈ ગયા હોય તો દે હું હમણાજ આવું . અને બા છવાઇ બી બો. હમણાની ચર્થ શું? . ડાઇ લાગે તેમ છે છત કે હમણાં હું આવું છું. અને બા લાડ લટકાવી રાખે. મા માયા દેવાય. તમે મારી માથાને માથા માનો છો ખરા? સભા - જુવ પ્રત્યેની માયા છે. માટે તેની સાથે ન્યુ છે. તેથી કામ દરે છે. માટે તેની સાથે જવું છે. પણ માયાનો અર્થ અરયા મમતાના વ્યક્તિ નથી. પણ તેની બધીગ કપટના અર્થમાં છે. જે તમારા સ્વાર્થ વા પૂરી થાય ત્યાં ગમે તેટલી મમતા હોય તો પણ તેને પડી શકો તેમ છો. પરંતુ મા ની ભાઈ ખૂબ જ મu છે. માટે વાડલાડ થવા છતાં કોઈ વાંધલ ધમાલ થતી નથી. ચા પણ તમે હેવ ની મઝાવા માંડી ને ? પરંતુ નાના ભાઈઓ સ્વાવ Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૪ આવી હોવાથી દરેક બાબતમાં આવી આવી થોડી થોડી માયા કરે. મ કામ મા તી કે માથુ દુ:ખે છે, પગ દુ:ખે છે. તમે આવા બશના ઠાalને? આ 'બધી નાની નાની માયા છે. મલા - પરંતુ કોઈને કહ્યું હોય કે પાંચ મીનીમાં આવું છું ને પછી ગુરુભગવંત મા ને મોડુ થાય તો માયા કહેવાય? સાબિજુ - તે માયા ન કહેવાય, હા તમારે ઈશદી નથી. ગુરુભગવંત વીતા આવ્યા છે. પરંતુ તમને ખબર હોય 8 on ક્લાક થાય તેમ છે તો કહો પાથ મીનીટ માં જાવું છે તો તે માયા કહેવાય હૈ. ઐમ તમારી બુધ્ધી ચૌકી હોય ને વધારે બતાવો વધારે હોયને પછી બતાવો. દારા કોઈ વખત લાગે છે ગુegી વધારે ઈ રે બતાવશું તો કામ માથે આવી પડી. માટે તૈય તેનાથી થોડી બનાવો તે માયા છે. પરંતુ તૌ તૈને માથા નથી માનતાં પણા ને પીયાની માનો છો. પરંતુ આ એક મતની છેતરપીંડી છે. ઘરમાં પણ તમે જૈનોના જ ચોરીમાં પણ વધું લખ્યું છે કે ઘરમાં તમારા ભાઈની, હિબાની, પત્નીની વસ્તુ - પુષ્યા વગર ઉપાડીને વાપરશે તો તે વીહી કરી ગણાય છે. કી ભાવ વિચાર | માવ્યો છે તેમ જેટલા પાના છો તેનાથી વધારે રૂપાળા દેખાવા મેકઅપ કરો છો ને આ માથા છે. કારકા ઉઠા ભણાવવા મેકઅપ કરી છે. --- * સભાની મચ્છર પાઘકાને છે અને લોહી પીએ છે તો તેને ચોરી કરવાથી સાહેબ થોરી કરી કવાથ , તેનાથી તેને પાપે પણ ભાડી 4. પણ તે વખતે તમે તેને ઉડી તો તમને પણ પાપ લાગે છે. ગ્રાહક તમે ખાવામાં વપરાય હો હો. ' સમાન ઉડાડે તો ચોરી કરવામાં તેને માથ કી દેવાય : - માબ ચોરીમાં તેને સહાય કરી થારે રેવાય જો તમે તેને થોડી કરવામાં સાધન પુરા પાડો લી. તમે ભૂખ્યા હોવ અને ભાસેથી કોઈ ઉકાડે તો વાં જોવાય આમ ની તમે પણ ભાણામાં જે જે લીધુ 84 બધી થોડી કરી કહેવાય છે. તે ઇવીએ કહ્યું હતુ મારું શરીર લઈને વાટીને મસાલા નાખી, ધી પાજે. માટે આમ તો તમને સારું બદનાદીનને પાય લાગે છે. માટે સામાજીક ન્યાયથી મા Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૫ મામુલી સદાચાર છે. એક મામની ભનક થા કરી તેના દ્વતા વ્યક સામાયિની આરાધના તે ઉંચી બારાધના છે. ઉંચી દયા છે. તેમાં સર્વ જીવોની વ્યા છે. હવે આ મામાના જીવનમાં વાવી નાની માયામી છે. જેમાં તમને પ્રતિકમણા ઉભા ઉભા કરતાં પગ દુ:પણ ગ્રામ કોઈની સાથે ગપાટા મારવા હોય તો એડ લઇ ઉભા રહો. માટે પ્રમાણીતાથી સરખતાથી જીવન જીવવું સરળ નથી. જેવા દીલના અંદરના ભાવ છે તેવા જ બહાર રહેવાનું છે. પરંતુ. આ બહુ જ મુશ્કેલ છે. જેમ તમારી પત્ની સામે મીડુ મીઠુ બોલો તો તેને લાગે : ને તે ચોક્કસ કાંઈ કામ આવ્યું હશે. માટે આ બધી માયા વક્તા, લુચ્ચાઈ છે. માટે આ રીતે જીવન બરબાદ કરી દેવા જૈવું નથી. | મા માયાવી મહાત્મા આખી જીંદગી શાાિ પામ્યું છે. કોઈ વભાગની વૈમ જીવન જીવ્યા નથી. બધા મહાવ્રતો પામીને મારાધના કરી છે. પણ માથા કરતાં જાગૃતી નથી. માટે અવલોકનના અભાવે માવા કરી તેનું દુ:ખ છે પરતા નથી. માટે અંતરાય કર્મ બંધાય છે પણ સાથે અનેક દર્શક સદાચાર છે. માટે દેવગતિ વધે છે. આવી માથી સાથે ચાર્જિા ન હીલ, અને સાથે જ ભાવ માવડના દેશવિરતના ભાવ પણ ન છીય તી વીચીતમાં જાત. પરંતુ આ જીવન માધુપાનાં ભાવ છે. માટે દેવગતિમાં પણ સ્વૈમાનિમાં સભા:- સજ્જડીત ન હૌય તો પણ, શાસ્ત્ર - મિથ્યાત્વની અવસ્થામાં પણ થિથી શિકામ પણ માવી હોય તો પહેલા ગુણસ્થાનમાં પણ અધ્યાત્મની ભૂમિડા છે. તમે સામાયિકમ કવ્યભાવ પણ લાવી શકો છો. મને શવ્ય ચારાના પામ છે. અમદીનની હાજરીમાં તો જીવને મામુલી કર્મ બંધાય છે. પરંતુ મિથ્યાત્વની વ્યવસ્થામાં પહેલા . ગુણસ્થાનથી અધ્યાત્મની ભૂમિકા છે. બા બન્ને મરીને દેવલોકમાં ગયા છે. તૈસી ધર્મના સંસ્કાર પણ ગાઢ પામીને દૈવલીડમાં આવ્યા છે. મારે દેવલમાં ગયા છે Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૩ આટલો વૈભવ છે. ઉંચા ભોગો છે પણ તેમને થાય તે આપણે ક્યાંથી આવ્યા છૂંઢી. માટે ઉપયોગ સૂડીને જુઠ્ઠી છે, ધર્મના પ્રભાવે વ્યા છીએ. માટે પરમાન્માની સુંદર ભક્તિ તૈયીને કરવી છે. પામ તો દેવલોકમાં સ્થાપના તીર્થંડી તો છે પ તેમને આઞાન તીર્થંડરની ભક્તિ કરવા માટે ઉપયોગ સૂદે છે તે પ્રભુ ક્યાં છે! હવે મહાવીર પ્રભુ દેવળજ્ઞાન પામીને વિચરી રહ્યા છે. અત્યારે સમોવસરણમાં બીરાજમાન છે. "માટે ભક્તિ કરવા બન્ને દેવો ત્યાં આવે હૈ. ભક્તિ રૂપે ચંદન લેપ બાદ કરીને પરેલા વ્થ ભક્તિ કરે છે. પછી ભાવ ભક્તિ માટે સ્તુનિ સ્તવન શ્રાદિ ડતાં ખુબજ ભાવીલ્લાસ માવવાથી લાલબધ્ધ નૃત્ય સાથે નાટડ કરે છે. તેઓ દેવતાઈ થતિ પ્રમાણે જેવા પાત્રો ભજવવાની ઈચ્છા કરે તેવા ભજ્વી દ્વાદે . પહેતુ આ માત્રા કરનાર જીવને શું વન હૈ કે એ જેવા ભાવ ઠરે તેનાથી ઉંધું થાય. જેમકે તેને થાય છે અત્યારે ડીલીનું પણ આ ઠેકો ભજવવું છે પણ તે પ્રમાણે કરી શકે. કારણ પૈલી માયાના ઠારણે બાંધેલા બંતશય તેમને નડે છે. ન Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ।।૫૪.શ્રી યુગનુષાવિજ્યનું સદ્ગુ‚ભ્યો નમઃ।। વિઘ્નજ્ય ભાવધર્મ ૧૦૭ ગોવાળિયા ટેક બનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાન્મીએ જ્ગતના જીવોને આત્મકલ્યાણની સાંગોપાંગ મર્ગદર્શન બતાવનારા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. મોન અને મોનમાર્ગનું વર્ણન કરનારા ઘણા ધર્મો છે, પણ પૂર્ણ રીતે વન કરનાર તો જૈન શાસન જ છે, જેમાં લક્ષ્ય શું? તે લયને મેળવવા પુરુષાર્થ ડેવો ડાનો! અને એ પુરુષાર્થ ઠરનારને વિઘ્નો ડેવા દેવા આવે તે બધાનું જૈન શાષન દર્શન ડશવે છે. અને સાથે આ વિઘ્નોના નિવારણના ઉપાયો શું તે પણ બતાવે છે. મને જે વ્યક્તિ આ વિલ્હીનો પુરુષાર્થ દ્વારા વિજય ડરે હૈ તેને પછી ક્ષધ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે, અને પછી તેનો વિનિયોગ કરવી. પટેલ ભાવધર્મ :-૭) પ્રાધાન ભાવધમ c) પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ ૩) વિઘ્નજ્ય ભાવધર્મ ઇધ્ધિ બાવધ (૫) વિનિયોગ ભાવધર્મ. આ પાંચેયમાં મોનમાર્ગની તમામ ભૂમિકા પાવી જાય છે. સિધ્ધ ભગવંતી મુક્તિ પ્રાપ્ત ડર્યા પછી તેઓ વિનિયોગ કરે હૈ. બસ પછી તેમને મળેલું માણવાનું ભોગવવાનું બસ. ભોગવટી જ કરવાનો છે. આપણે જ ટાંતો વિચારીયે છીએ તેમાંથી આપણને વિઘ્ની કઈ રીતે બંધાય છે. તેની પર્ણ ખ્યાલ આવશે. ગઈ વખતે આપણે મધ્યમ વિજ્ઞમાં જવલંત દેવનું દાન વિચાર્યું હતું. જેમાં આગલા ભવમાં ચારેય જણાએ, માખા કુટુંબે દીા લીધી. મયમ પાખી સારી આરાધના કરી. બે ભાઈમાં મોટાભઈ સરળ છે. નાનો ભાઈ માયાવી ?, આમ તેના જીવનમાં નાની નાની માથાઓ હતી. બે ઘણી વખત અવલોકન-ન હોથ તો તે માથા, માથા તરીકે લાગે પછા નહી.. જેમ નાની નાની ચોરીના પ્રકાશને ન વિચારો નો થોરી લાગે નહી. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૮ શત. પાણી પાસેથી કોઈ સાધનની તમારે જરૂરીયાત છે. ગામ નેને આપવું ગમતું નથી. પણ તમે જેની પાસે કોઈની હાજરીમાં માંગી તો શરમની Sારા ના ન પાડી શ8. માટે તે રીર્ચ કરીને તમે તે સાધન મેળવી, એટલે કે ચોરી ઝરી કહેવાય. કારણ તેની ઇરછા નથી છતાં તમે મેઘવીને વાપરી છી. ની વસ્તુની માલિકી રોય અને તેની ઈરછા વગર તમે વાપરી તો અદત્તાદાન કહેવાય. જેમ ઘરમાં પણ ભાઈનો ટુવાલ બીજો ભાઈ વાપરે તો ગમનું ના હોય અને તે ના ન પાડી શકતી હોય. તેમ છતાં તે ટુવાલ વાપરી ની અદાદાનનું પાપ લાગે. તમે તમા૨ા ભાવી અને બીજના ભાવીનો વિચાર જ કરતાં નથી. બીજને જે લાગવું હોય તે લાગે. ઉલ્યું પરાણે વાપી માટે તે શા ન હોય. બા ભાવ ૨૪ કલાડ કર્મ બંધ કરાવે છે. - તમારી સ્ત્રી દેવી હોય છે કે બીજાને ઘમા આપવી પરનાને ઘસારો હોઈ આપવા આવે તો બહાનું કાઢીને છઠ્ઠી જવું. મારે માયા, મૃષાવાદ, વડના આવા બધા ભાવી હોવાના કારણો જવી ૨૪ કલાક કર્મચંધ ચાલુ છે. આ સભા:- આપનારની ઈરછા ન હોય તો તેને પાપ લાગે સાબ:- વ્યાજબી માંગણી દીય છતાં ન આપે તો સંગીતાનું પાપ લાગે. આમ પાડોશમાં, એવા સંબંધ હોય કે ગમે ત્યારે એક બીજાની વન્યુ પર તો વાંધો નહી. આમ પતાને જોઈતું હોય ત્યારે માંગવામાં વાંધો નથી. અને લાવીને વાપરે. પકા પનાને માપવાનું આવે બૈટ ઉંચીનીચી થાય. માટે પાપ લાગે છે. હા અથથ માગણી માટેની વાવ નથી. કોઈ સીધા તમારા ઘરબાર માંગવાની નથી. સામાન્ય જરૂરીયાતની માંગણી હય. ગામ પછી તમાતા ઘરમાં તે વસ્તુ તે વખતે શ્રમનેમ પડેલી હોય અને આપવાની ના પાડે તૌ પાપ લાગે. | હે મા જ માથા કરેલી ત્યારે માથે તેમને ચાાિના પરિણામ છે. માટે તેમનો બચાવ થથી છે. માર્તધ્યાન, માયા, સુષાવાદ 2 બધા તીર્થધગતિના કારણો છે. અને ભાજ પરિણામો પાછા લીધગતિમાં પીવાય છે. કુકે જીવજંતુઓ પણ કેટલી માયા વિા મહે છે. દા.ત. મરછરનો સ્વભાવ ? ઘરેથી ઘુસી જાય, અને એવી Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૯ હળવાશથી કરી ડડ્યા પછી ચચરે એટલે ખબર પડે, તેમ ડીડીમાં પણ શું? હૈ તમે તેને અડી તો એકદમ મદા જેવી થઈ જાય અને પછી થોડી વારમાં દીવા લાગે, જ્યામ સન ઠશુ થયુ ન હઔય. આ બધી માયા છે, જેમ નાના છોકરીમાં પણ શું૧, રસ્તામાં ઇ જોઇનું હોય અનૈ મમ્મી ન પાવે તી આપીટવા માંડે, ૨વા માંડે, માત્ર વ્યાપમાં પાણી ક્યાંય ન દેખાય. હવે બા બધી માયા જ છે ને ! ઘણા ડરે છે બાપડો નિર્દીષ હોય છે તેમનામાં માયા, આક્તિ, ઈ વગેરે બધા જ કષાયો હોય છે. પર્ણ ખુણામા પશુયોનીમાં જન્મથી જ માયા હોય છે. જેમ ક્રૂતાન શૈલી નોમ લો શું કરે? બીજૈ ના ઉપાડી જાય એ પહેલાં પોતે લઈને ખાવા માટે ભરાઈ જાય. જ્યાં ઉદરનું દર હોય & સ્તરના માળી હોય ત્યાં બિલાડી પા દેવી છુપાઈને શાંતિથી બૈમી જાય. જેથી ખબર જ ન પડે. આ બધી માયા જ છે. માટે પશુયીનીમાં માયા પોષવાના કારણે, મરીને પાછા તે પશુટીનીમાં જ સવ છે. . સભા:- અડામ નિર્જરા હોવાના કારણે પક્ષી લગભગ મરીને દેવલોકમાં ન જાય! સરબજી:- એવરેજ માંડો તો અનંતા પશુએ એક પશુ દેવલોકમાં જાય. સભા પણ ફુલની અપેલાએ અસંખ્યાતા જાય! સાદેબ -દા, ફુલની મીરા અસંખ્યાતા જાય, પણ કથા પશુની દેવલામાં જય. અામ બર્નશ કરે તેવા. નીથી દેવલોકમાં જાય . પરંતુ અડાસ નિગ કરતી કાંઈ સહેલી છે? ખાવાના ખેલ નથી . જેમ તમે કોઇનું ડાઈ ગાડ્યુ ન હોય અને તમને આવીને ડોઈ ઘોડા માટે તો શાંત રહો ! નો, વગર વી તમને કોઈ ગામ આપે, વૈદના આપે ત્યારે શાંતિથી સરન ડશે તો અકામ નિશ થાય. માવા વખતે સામેની વ્યક્તિ પ્રન્થ વૈષન કરવા ચી સન ડવું ને ઝાંઈ અરેલી વાત નથી. મારે મનેલામાંથી એક જીવ પશુયોનીમાંથી બહાર નીકળે છે. સભા:- દેવલોકમાં પશુયોની અને અનુષ્યમાંથી જ ભાવે ને ! સાબવુઃ-હા, વલોડમાં મનુષ્ય અને પશુયોનીમાંથી જ આવે છે. મા ગતમાં Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૦ મનુષ્યની સંખ્યા ગૌલી છે. મનુષ્ય ડરતાં દેવની સંખ્યા અસંખ્ય ગુખ્યા વધારે છે. માટે બધા મનુષ્યો મરીને દેવલોકમાં જાય તો પણ દેવલોક ખાલી હૈ, માટે ત્યાંની જ્ગ્યા દૂરી પશુઓ જ ડરે છે, પણ કયા પશુચી ઠરેલું જે અડામ બર્જાથી મરે ૧. સભા:- અઠામ નિર્જરા ડવા શું કરવાનું ! સારેવ:- વગર કારણે દુ:ખ આપનાર પ્રત્યે જરાપણ દ્વેષ, મંડલે નહી ડરવાનો આના માટે એક દષ્ટાંત આવે છે. એક હાથી હતી જૈને પ૦૦ હાથીણીમો હતી. તે વ્યાખો સ્વિમ તેની સાથે જંગલમાં ૩, ડીડાથી ડરે. ભોગસુખો ભોગવે. એક વિસ શું બન્યુ હૈ તૈ હાથી તેની ૫૦૦ હાથીણીમાં તથા તેના સંતાનો સાથે તે જંગલમાં ફરતો હતો. ત્યા જેગલમાં દાવાનલ થયો. મા દાવાનલ જોઈને મોતના ભયથી ને હાથી એકદમ ગાયો. તેથી તેને શું કર્યુ? ૐ પોતાના ભાખર પરિવારને પડની સૂદીને પોતે ભાગ્યો. દૂર દૂર જંગલમાં ભાગતાં ખ્યાલ ન રમી, એક મોટા ખાડા પર પાંદડાથી પડેલા હોવાથી ખબર ન હી દે ા ખાડો છે. અને તેમાં જ તે ઉધે માથે પડ્યો. હવે તેની તેમાંથી બહાર નીકળવાની ઊઈ શથતા નથી. પોર્ન પદ્માથી ઘણી જ ઘાયલ થયો. તેને હવે વેલ્નાનો પાર નથી, સાથે ભ્રૂખ, તરસની પણ વેદના છે. તેને કોઈ જનાર નથી. હવે આ ટાઈમે હાયવોય થાય, દ્વેષ આવે, 'પણ તેને તો આના બદલે એવા વિચારો આવે છે કે હું આજ લાગનો ફ્લી. હું કેટલો સ્વાર્થી છું. માર્થા સંતાનો અને હાથીણીને મોતના મુખમાં પડતાં સૂડીને માટે જીવ બચાવવા બાથી. માટે હું મા લાગની જ હતી, મેં મારે બન્નીત રહેવાથીના ૨ાડે લાગણીઓનો ાપણ વિચાર ન કર્યાં. આવા વિચારે તેને આવે છે. માનાથી તેને મુકામ નિર્જા થાય. મભા સમુદિમ જીવો બડાન નર્કશ ડવી શહેરૂ સટ્ટાનુ રા ડામ નિર્જલા ડરી દ્વારે. મરુદેવીમાના આગલા ભવમાં બસની તો. તેમને તે વચ્ચે મઠામ નિર્જરા કરી છે. તે નવમાં તેનો ઠેળના ઝાડમાં છે. અને તેની બાજુમાં જ એકક્ષ્મ અડીને બાવળિયાનું જાડો દેખના પાંદડા બેડમ મીરા અને સુકોમળ Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૨ દીય ઈ. હવૈ શું બને છે કે વારંવાર મા બાવડીયાની ક્રાં પાંદડાને વાગે, અને પવન આવે ત્યારે તો એકદમ જોરથી પાંદડમાં પેસી જય. માનાથી તેમને સખત કામ થાય છે. આવો ત્રાસ આપતા હોય તો શું ભાવ આવેલીલી પી સી .. થાથી ની મા. આવા ભાવી તેમને થતા નથી. તેના પ્રત્યે &ય છે કાંઈ થતું નથી. સને વેડ સેના છે. પણ તેમને સુખદુ:ખનો અનુભવ તો થાય જ. આમ તેમને ઝીકા મારે છે નૈ ખબર ન પડે. પણ બાજુમાંથી વેદના થાય છે તે તો ખબર પડે. ઉદારતા, મા, સષ્ણુતા હોય તો મઠામ નિજા થાય. : સભા:- સનીને આર્તધ્યાન થાય સાહેબ - તેમને વાર્તધ્યાન હોય છે. તેમને શુદ્ધ કે ધર્મસ્થાન હોય નથી. અમેનીને માર્તધ્યાન, ધ્યાન અશુભ લેધ્યા દોઢ છે. અશુભ ધ્યાન, અથુન (શ્યા મંદ 5%ાની હોય છે. પરંતુ સગતિના છે ડારમાંથી એક ડાર પડી લો તો શનિ નક્કી થાય. પછી ભલે તે વખતે સગતના બીજા પાંચ ડર ન હોય. દુનિના પાંચ ફાર હોય. ગ્રામને કામ કા પડી છે માટે જ માદેવા માતાને દેખના ઝાડમાંથી સદ્ગતિ થઈ છે. | હ તીવ્રતાથી દુઃખ આવ્યું અને સહન કરવા અતય હાયથ ડરે લી કર્મ પણ દુ:ખ ભોગવતા જે દમ ખપાવે તેના કરતાં વધારે નવા ડમી બંધાય છે. રોટલે શું થાય છે બાર કાઢતા ઉંટ પરે છે. તીવ્ર સંડલેવાથી દુ:ખ ભોગવે તે અશામ નિર્જરા થતી નથી. નિર્જરા શબ્દનો અર્થ જ શું છેકર્મ અપવું જોઈએ. જે 9 ખપીને ઘરે તો જ નિર્જરા થઈ ઠહેવાય. કમ ખપાવીને ઠમના સ્ટોકમાં ઘટાડો થવો જોઈએ ત જ નિર્જરા થઈ ડદેવાય. - શાંતિથી દુખ વૈદનાર મીઠમાર્ગની બહાર હોય તો તેને ચકામ નિહા થાય છે. ઘણા પશુઓને તેમના માતા પ્રત્યે વૈષ થતો હોય છે. ઘણા પશુઓને તને દુઃખ તો ડે છે. મને દુ:ખની અસર થાય છે તેમના માલિક તેમને ખાવાનું પણ કસી કમીને જરદ કામ ડરે તો ઠંડા દોડે, તેની Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧ હો ડા માલ કાઢતાં હોય છે. આ બધાથી તેમૌનું હૈયું વલવાઈ જતું હોય છે. માટે ઘણી વખત તૈમી રડતા હોય છે, મા બધાના ડાર તૈમને માર્યો માવો હોય ઈ પણ પરવશ થઈને કાંઈ ન કરી શકે. અને દુ: ખ ભૌગર્વ. પણ રિયા તેમને દુખ ભૌગવતા છતાં અઢામ નિર્જરા ન થાય. સભા - સકામ નિર્જરા દ્યારે થાય? મહેબ- સામ નિજા માટે તે અધ્યાત્મ જોઈએ. જેને માત્માના સુખનો અનુભવ થયી નથી, જે મધમાખી મિડાને પામ્યો નથી. તેને સકામ નિર્જરી ન થાય. ઉર્જ ડરના૨ જીવ મૌનમાર્ગની બશર હોય તો તેને સદામ નિર્જરા ન થાય. પછી ભલે. સાધુપણુ પાળે તો પણ. સામ નિર્જાને બદલે ચડામ નિર્જરી થાય. મધમાખી પરેલી ભૂમિઝા આવે ત્યારથી મઠામ નિર્જ વાવની ચાલુ થઈ કહૈવાય. અપુર્નબંધક દશાથી સકામ નિર્જ ચાલુ થાય છે. માં માર્ગનુસારીના ગુનામાં સકામ નિર્જશ થાય ? અબજ - તમેં કથા માગબુક્સારીના ગુમ લો થી ૩૫ ગુણોમાં મીલમાર્ગ નથી. એ ૩૫ ૩ોમાં અદામે નિર્જી થાય. પાકા મક્તમાર્ગાનુસારીના ગુણ વૈતા હવ તો તેમાં સામ બિરા થાય. હવૈ વ્યારે સાધુપણાના ગુર દેખવી છતાં મોત - માની બહારથ તને મામ નિર્જરા છે તો પછી આ પાંઝીસ માનુસારીના ગુકર્પમાં ક્યાંથી સકામ નિ જા થાય આ સભા મકામ ના કરતાં સડામ નિર્જામાં લાભ વધારે - સાધુ મહામ નિર્જ કરતાં સકામ નિર્જવામાં અનંત ગણી લાભ વધારે છે. સભા સકામ નિર્જ એટલેસાબિજુ સામ. કામ હૈ વામના. જે વાસ્માર્ટ સમક્ય છે, ધાત્માના મુખની ચણા છે. તે મુનિની તમાથી સાધના કરે, તે સાધનાને સામ સાધના ઠવિાય. ગ્રી તે સાધના ઇરતા નિર્જ થાય તે મામ વિરા ઠવિાય. આ સભા:- સૅનિમાર્ગમાં પ્રવેશતી વખતે મઠામ નિજ ઋામ નિશા - સાબ - પ્રવેશતી વખતનો બર્થ શું કરો ? મૌલમાર્ગ પામતી વખને અંત: ભુતિ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . વખતે સામનિશ છે. તે પહેલાં અઢામ નિર્જી છે. મૌકમાર્ગની જુમડા પામેલી જીવ પ્રતિમા સફામ નિર્ભર કરે છે. સગરથી અવને ઉથમાં પગ પ્રતિકા સડામ નિર્જી છે. અસંખ્ય ભવ ભૌગવીને જે કર્મ અપાવે તે ડી તે મનમાં ખપાવે છે. સભા:- અનંત ગુણ વિશુધીમાં. સાહેબ - તેમાં તેની અનુભુતિ અને સુખી થતી જય હઝા તે માત્મીક પણ છે જે ગણો છે તે ક્ષતિ આપે. આમ ડીઈ ગઈ અશાંતિ ની પૈદા કરતા નથી. વિડ ભાવના ગુણો મનની શાંતિ આપે 8. સમ્યગરીને અધ્યાત્મીક ગુણીની વિકાસ છે. માટે તેને પ્રતિમા આ ગુણીના આત્ની અનુભુતીના ધારકો ગુણ તેને શ્રધ્ધા રૂપી સાધન થતુ જાય છે. તેને પ્રતિક્ષા નિર્મપતા વધે છે. ઉથમા પણ આ નિર્મળતા ચાલુ છે. ઉંઘમાં પણ કોઈ જs નથી બની જતા જેમ ઉંઘમાં ટહgી પી વી પડ પાડી છો ને કોઈ બફાવામાં સુવાડે અને પછી મઠન્ડીયામ સુવાડે તો બે વચ્ચેનો તફ્રાવત ખ્યાલ હૈમ આવે છે કારણ તમારું સુખ પ્રત્યેનું વલણ ઉંઘમાં પણ ચાલુ જ છે. રાજુપ અને નારીનું વલણ ઉધતા અગતાં ચાલુ જ 6. માટે ભચાષ્ટિને ઉંઘમાં પણ ગુણીની પ્રતિકણ નિખિતા વધે ઈ. મને તૈથી જ સ ગુફાને પ્રવધમાન ગુp sણી છે જે વધતી જાય વધતો જ જય. સભા:- ઉંઘમાં વિચારીયે તો પાપ ન સાહેબ - ઉઘમાં તમને ટisણી ખોશને તો વાગવી, વાગી તેમ વિચાસ્તા હોવ છો. ગમે ત્યારે વગર વિચારે સુખ આવે તને ચૌટી પડી છે ને કે અને દુખ માવે તો ભાગી એ ને. નરન નેવી બાઠ પણ સભ્ય ૨ી હીય છે. અરે ગર્ભમાં પકે સમડીત હીય છે. આમ તેને ની ખબ૨ ન ય છતાં પણ સમડીત હોય છે. તમારે પહેલા અમદીન મેળવવા અને તેને ટકાવવા દયા ભાવ જોઈએ તે સમજવા * પડે. તમને ખબર નથી માટે જ ગોટાળ ઠરી છો, સભા - મુડી હોય તો ટડાવવાનું મન થાય ને? માબ:- તો પહેલા મુડી ભેગી કરી. પણ મન છે ખરા ? મન નથી માટે જ Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૪ પુરુષાર્થ થતી નથી. સભા:-મોડમાની મિઠા આવી ગઈ છે તે કેવી રીતે ખબર પડે સાહેબ:- નેના લક્ષણો પરથી ખબર પડે. તમને શરદી ૮ નદી તેની નિશાની છે? તેના લક્ષણો પરથી જ જાણી ડાય. તઐ મૌનમાર્ગમાં છ 8 નહીં લૈની બધી નિશાનીઓ શાઅદારી માપી છે. પણ તે ભણાવી પડે. મકામ નિર્જ કરતાં સામ નિરા ઘણી મફ્રન્વની છે, પાછા સુળ વિષય પર આવીએ. મા ભાઈએ આવી નાની નાની માયા કડી પણ ચરિત્રના નાદે તેનાથી તમને તીર્થધગતિ ના બંધાઈ. તેમને દેવગતિ બાંધી છે. બીજા દેવતા છતાં તેમની ખામી વાટી દેવગતિ છે. વિગત બાધ છે સાથે માયાના કારણે પાપ પ્રકૃતિ પણ બાંધી છે. અને તે જ તમને આ દેવના ભવમાં અનરાય કરે છે. તેમને તેમની માયા . માયા તરીકે ઓઈ નથી. માટે રમીએ રાયશ્ચિત છું નથી. એ તૈમને ખ્યાલ આવે તો પ્રાથમ્બિન કરે તેવી તેમનો સ્વભાવ છે. પરંતુ તેમને તૈમના લોકો દેખાયા જ નથી. માટે માયા કરત અનાથ બંધાય છે. આ ટતી પરથી તમને ખ્યાલ સાવવો જોઈ8 કમી sઈ હત બધાય . દેવતામાં વકીય લબ્ધિ હૌય છે. મનુષ્યમાં આવી લબ્ધિ નથી. દેવતા આ લબ્ધિત કારણે તેને વ પ , હાવભાવ દરવાં હોય તેવા તે કરી શકે છે. તમને મારીને તારા ૩૫ ઘાલતા આવડે તો શું ક તો . ગામને હાલ મળી . પણ થાય છે તૈમને યુવાન સ્ત્રીનું પણ ભવવું હોય તો યુવાનના વા ની કળીનું પાક તૈમનાથી ભજવાય. ક્રારા ૧ જે માથાની માળખા ભવમાં સંતશય કર્મ બાંધ્યા છતા તે અત્યારે તેમને નડે છે. # પ્રભુભક્તિ માટે નાટકમાં તે વિચારે તે રીતે બરાબર પાત્ર ભજવીનાં નથી. સ્ત્રી માટે મધ્યમ વિદ્ધ છે . તમારે ભક્તિ માટે સુમધુર સંગીત સાથે ગાવું હોય ઈચ્છા હોય છતાં ન ગાઈ છો તે અંતરાય છે. માટે જેને ગણા સુધી ૩૨વાની ઈચ્છા હોય છતાં ન કરી દે તો તેને મધ્યમ વિક્ત કરે છે. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૫ જૈમ દાનાતરાય નડે છે. પણ એટલે શું ફાન માપવાની શક્તિ છે, સયોગી પણ છે. સાથે ભારોભાર ઈચ્છા પણ છે. અને ન આપી વાઈ તો મધ્યમ વિહત દેવાણી. સંસારમાં લાખ ખરચતા થ સડસડાટ ચા. અને ધર્મના કસમાં પ, આ પ્રચવા હોય તો હાથ પાછી પડે ત્યાં કામ 1 મોહનીય કામ , જ્યારે અહિયા દાનાંતથિનો અર્થ છે કે દાન આપવાની ઈચ્છા છે. પોતે માને. છે ધનનો સદ્ઉપયોગ દાનમાં જ છે. છતાં દાન આપતાં હાથ ન ચાલે તો , દાનતશય છે. જેમ ખાવા ન મળે તો તોગતરાય ડે ખાવાનું મળેલું હવા છતાં, સાથે ઈરછા પણ છે, છતાં ન ખાઈ દે તો ભોગાતશય સમન્વે. . તેની જૈન ધર્મમાં આરાધના કરવાની ઈરછા . છતાં મુશ્કેલી ઉત્ની થાય તો મધ્યમ પ્રહારના સંતાય છે. રેમ પ્રતિક્રમણ વિધિ પૂર્વક ઉર્યું છે તેના માટે ઈરછા અને મહેનત હોવા છતાં વિધિ ન લાગી ગડો નો વિક્તરૂપે સંતાય નડે છે. મલા શીખવું જ નથી તેનું શું? સાબિજઃ- જેને શીખવાનો પુરુષાર્થ નથી તેને તી સમ્યગ જ્ઞાન જ ગમતું નથી. તે તો ઉત્કૃષ્ટ વિસ્તારમાં શ્રાવી. મોટા ભાગને તો ઉત્કૃષ્ટ વિહી જ ડે છે. માટે જ બધી ધન બધાથી અને માલો થાય છે. ધર્મને ધર્મ સામગ્રી પ્રત્યે અણગમો છે ત્યાં તો ઉત્કૃષ્ટ વિન છે. સભ્ય જ્ઞાન, સમ્યગ દર્શન , સમ્યગ વ્યાસની અરજી છે ત્યાં ઉત્કૃષ્ટ વિલન છે. સભા. ૨ સાધના ન કરે તેને વિદનો નડે! સાબ:- જે સાધના છે કે તેને વિરની સામે લબાનું ગાવે છે. પરંતુ જે સાધના નથી કરતાં તેના પર વિનો આ જમાવીને બેસી ગયા છે, તેઝીન વિતી ગમે છે, તેને જ થાબડે છે. માટે સાધના ન કરનાર નો ઉત્કૃષ્ટ વિનમાં જ સર્જે છે. જેના જીવનમાં ઉત્કૃષ્ટ વિજ્ઞ છે તેની સાધના લેખે લાગે જ નહી. માનુષ મુનીની દખલો આવે છે. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૧ . તેમને શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરવાની ઈચ્છા છે. તે માટે મહેનત પણ કરે છે. પરંતુ જ્ઞાનાવરણીય એવું નડે છે કે ગુરુભગવતે વાસ્કાના મા૨ ૨૫ બે વાબો હા જ્ઞા તે પછી તે ભણી શકતા નથી. તે પછી આવી વ્યક્તિ ઈરછા હોવા છતાં શા ધ્યાથી ભાગી શકે. શિયા તેમને અંતરાય નડે છે વિદ્ધ નડે છે. - ઘાને શું હોય છે 8 વરમાં બરાબર કામ કરી શકતા હોય, બધી જ સુઝ, સમજ પડે. પણ ધર્મ શ્વા જાય તો વિદ્ધ નડે, જેમ રોડ સુસ્પષી પણ બરાબર ન પપૈવી ગઈ. ઠાકર મંતરાય નહ્નાં હોય માટે તે સમજી જ ન શકે મુહપની કેમ પલેવવી ; સભા-પાણી તે વખતે તેનું ન્યૂ ઝપાઈ જય ખ? સાહેબ - મધ્યમ તાન વિન હોય તો ન કરી ઢાડવાથી તેનું રોય કપાય, દુ:ખ થાય. પણ ઉત્કૃષ્ટ વિન્ન હોય તો કાંઈ ન થાય. માટે મંતરાય મને નિવારવા માટે હાઈટ ડવી જ પડે. સભા અંતરાય મને ડઈ થી નિવાસ્થા સાહેબ9:- ડોન ખિવા માટે છે ? ઉપાય બતાવ્યા છે તે વીતે ઉપાય ઠંધીને વનરાય નિવારવાના છે. દાનાંતરાય તોડ્યા ને ઉપાય બતાવ્યા છે તે પ્રમાણે ઉપાટો કરી તે આત્મઘાણા . . સભા:- સદૈવ સૈકી મહારાજ ન પ ણ નહીના લઈ હતા અને લૈ તો તેમના પછાપ સાંગી જતા તે સાચી વાત છે સાહેબ - આ વાત ખોટી છે. શૈકીક મારાજ વ્રત લઈ શકતા હ્મા અને જિંદગી સુધી સારી રીતે પાખી હતા પણ હતા. પરંતુ તેમને ભાવ વનિ નહીતી. વાસ્ત્રમાં છે શોખીઠ મહારાજા પણા પ૨૭માણી લીધો છે અને કૃષ્ણ મહારાજી પણ પઠાકો લીધા છે. સમોસામાં નમિનાથ ભગવાને પ્રારંભ, સમારંભન વખ કર્યું. તેમાં ગમ ગમન સારા છેલ્લી સ્મિા થાય છે. મા બધા વર્ણવી તેમને રોટલી અસર થાય છે કે તેઓ ઉભા થઈને પ્રભુ પાસે પબા લે હજુ મને ચોમાસાના ચાર મદિના વારિકા નગરીની બાર વવું નહી, તથા શાસના પગ ભરવી નહી. દારા તેના માટે કેટલાય રાત્રી Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' બહારથી આવતો. જેથી શિલા થો માટે રાજસભા ભરવી નથી. અને મા પચ્ચખાણ માગીશુદ્ધિ પામ્યા છે પ્રફની સજા 3 નવકારસીનું પરચખાણ પણ નહોતા કરી શકતા, તે સાન્યતા તી, એ ભ્રમ છે. સ, ચણિયા એમ કહેવાય છે તે ભાવથી પચ્ચખાણ નહોતા કરી શડતા. ભાવથી પચ્ચખાણ જુદી વસ્તુ છે. દ્રવ્યથી પચબાગ જુદી વસ્તુ છે. વ્ય પણ તે લઈને શુદ્ધ પાણી શકતા હતા. સભા:- ભાવથી પચ્ચખાણ સમજવીને સાહેબજી:- તેનું વર્ણાન આમાં જ ગાગળ આવળે . - સ્થાન યોગોમાં ભાવવિનિનું પચ્ચખાણ છું તેનું વિવેચન આવો. મા ૨૦ ગાવાના સંથમાં ગાખી મોક્ષમાર્ગ સમાઈ ગયી છે, સભા- બગીકરાને તેમના ડોગી રડા માસા હતા કારણ? માવજી:- શ્રી રાજ અને ઢીખીઠ 2 siઈ સામાન્ય વ્યક્તિ નથી. પણ બન્નેના ભૂતકાળના વૈવા ડમ બંધાયેલા છે કે સામ સામા માવા સંયોગો ઉભા થયા છે. માટે મધ્યમ વિશે ઘણા પ્રકારના જીવનમાં આવતા હોય છે. - તેને કઈ રીતે દૂર કરવા તેનું ચિંતન પૂર્વક સમીકા ડી ની પ્રતિક્રમણ, સામાયિક , ભક્તિ જ, તમણી બઘી સાધના સારી રીતે કરી શકશો. માટે શુદ્ધ ધર્મ કરવા નિર્બદ્ધ થવાની જરૂર છે. અત્યાર સુધી જાળમાં માયા સંતાથી બાંધ્યા છે. પણ યા બધાના ચિંતન હાશ નવા બનવાથી ન બંધાય સ્ત્રી સાવચેતી રાખવાની છે. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯-૯-૫ મંગળવાર ભાર. સુદ દસમ ૧૫.પૂ. શ્રી યુગભૂષાવિજય સદ્ગુણ્યાં નમઃ।। ।। વિઘ્નજ્ય ભાવધર્મ ગોવાખિયા ?ઠ ܘ અનંત ઉપડારી અનંત નાની શ્રી લીર્થંકર પરમાત્માઓ પરમાનંદને પ્રાપ્ત ડરાવવા ધર્મનીર્થની સ્થાપના ડરે છે. માપુરુષોની દષ્ટીએ વ્યાત્મા મૌને જય એટલે પરમ બાનંદ પરમ સુખને પ્રાપ્ત કરે તે પરંતુ વ્યા આાનંદને પ્રાપ્ત કરવા માટે આત્મા સ્વયં સાધના કરવી પડ્યો. અને આ પ્રાપ્ત કરવા માટે ઈચ્છા થવી તે જ ઉત્તમતાનું લક્ષ્મણ છે, અનંત ડાખથી આત્મા સંસારમાં રખડે છે. તેનું કારણ જીવને સંસાર ગમે છે, તેને મુક્તિની ડામના નથી માટે જ સારમાંથી બહાર નીકળતા નથી. જીવની ઈચ્છા વગર ડાંઇ જ બનતું નથી. હવે મુકિતની ઈચ્છા જ જન્મ નહિ તો સંસારમાંથી છુટવાનો પ્રશ્ન જ ક્યાંથી આવે પરંતુ આ સંસાર ઘોર હૈ, સંસાર અસાર છે. મા ભયંકર હૈ, આવા સંસારમાંથી બહાર નીકળં સી જ પરમ સુખને પામી થાશું. આવી ભાવનાવા જીવ જ પ્રધાન ભાવધર્મને પામે છે. જગતના જીવ માગને ૧૧ પણ વે ડોઈ જીવને ગરીબાઈમાંથી છુટવું છે અને શ્રીમનાઈ મેળવવી છે. તેન મેળવવા માટેનો જો પુરુષાર્થ ન થાય તો તેને શ્રીમંતાઈ મળી શકે! તેની જેમ મુક્તને પ્રાપ્ત કરવા માટે પણ જો પુરુષાર્થ ન થાય તૌ મુક્તિ મેળવી ઢાતી નથી. આ સંસારમાં જેટલા જીવી છે તેમાંથી અનંતા જીવાએ એક જીવને મુક્ત થવાની માંડ ઈચ્છા થાય છે. અત્યારે શું છે કે ઘણાને મોલ ખૈઈએ છે પણ વગર મહેનને સળે તો જઈએ છે. આવા જીવોને પ્રવૃત્તિ ભાવધર્મ ન પાવે. ન પણ જે વ્યક્તિને લગ્ન પામવું છે, લબ નિશ્ચિંત છે, તે પામવા માટે ભગીરથ પુરુષાર્થ કરવાની તૈયારી હૈ. હવે આવા જીવો પણ સિધ્ધિને પ્રાપ્ત કરી સૌ સુધી પહોંચી વડે તેમાં ડાણ વિક્કી છે. જેને મોયે જ્વાની તમન્ના નથી તેની તી મોડા થતી જ નથી. ડારપુ તેની ઈચ્છા જ નથી, એટલે તેની પુરુષાર્થ નથી, પણ ઈચ્છા છે, પુરુષાર્થ છે છતાં નથી પહોંચી ાડતાં તેમાં ડાણ વિઘ્નો છે. દા.ત. મજુ મહાવીરે દી લીધી. તેમને ખડે પગે ૨૪ લા5 ઉભા શ્દી માધના Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડરવાની તૈયારી 8. માત્મા સાધના માટે ઉપવાસી ડરવાની તૈયારી છે. તેના માટે જૈવી પુરુષાર્થ કરવી પડે તે માટે કરવા તૈયાર છે. છતાં મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે તેમને વર્ષોના વહાણાં વીત્યા, કારણ વિના નડે છે. | ઘણાને તો શું લક્ય જ બંધાયું નથી. કાં લવ બધાય છે તૌ પુરુષાર્થ : નથી. માટે જ તેને મૌદ્ધ મેળવવામાં સીધી વિલબ થઈ રહ્યો છે તેને નિષ્ફળતા મ0 8. પણ અશુદ્ધ કરવાની તૈયારીવાયા જ . સાથે પુરુષ છે. ક્યાં નથી . પામતાં તેને વિન્નો નડે છે. ઉત્તમ ભાવને પણ ચા વિના ભંસારમાં લાંબો થઈમ જકડી રાખે 4. સભા:- સાહેબનું આત્માની તાડાન વધારે નહીં . મહેબનુઃ- અમુક અધિએ માત્માની તાકાત વધાર, પાકા અમુક રોગોમાં નિરપેકે પક માત્માની તાઠાન વધારે તૈમ બોલો તો પછી જે ક મુનિની ઈચ્છા થાય તેની બીજ એ જ સૌદ્ધ થઈ જાય. પણ તેવું બને છે નાદાન છે. પણ જેમ અમઠ સંયોગમાં ગમેતેવા પહેલવાનની તાકાત પણ કામ લત્રેખડી છે તેની જેમ માત્માને છે. - અનિપ્રાચીન મને સન્માવી છે, તોડી પણ નિકાચીત માં કિપડી વાર તોડી ન શકે. શ્રને પહેલા સિંચીત ડઉદયમાં આવે તો ભૌગવવા જ પડે. તમે બં ને પરત નથી અને એ પણ સ્વતા પણ નથી. - તમારા હાથમાં કમની નક છે. નિકાચીનદમન નિમિત્તી, લેબની, પુરુષાર્થ હા તમે તોડી છી છો, ખમી શકી છે, રને નિu બનાળ છો. અને તમે તેનું ઉઘુ રીઝલ્ટ પણ લાવી શકો છો.---- - - મબા નિકાચીત કને હળવી બ ઠરી શકાય ! - સાબિજી ના જરાપણ નહી , તેમાંથી કાકીચો પણ અમે નહી. પુરુષાર્થ લાશ તેમાં જાપ્તા પરિવર્તનની શકતા નથી. આ સાતપ કરીએ તો નિકાશીલ ખપે - સાબિજુ = ઉગ તપથી નિરાચીન-કર્મ અપને વાત સાથીપણ વાતપની અર્થ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સમન્વો પડે. ઉપાધ્યાય વિરે લખ્યું છે કાનથીગતપશુધ્ધ ...... તપથી નિર્જી થાય, ઘરમાં થી નિકાચીન મ પ. ક્યા ભયંકર 9 ખપાવી નાડી ત્યાં તપ કામે લાગે. તપ દ્વારા રૂમ ઘાસના પૂળાની જૈમ સળગતા ચાલે છે. પરંતુ તય થી લેવાતો ? તમે ત૫ તને માની : ઉપવાસ , છ, અમ ,મા ખમણ બધા તપ છે. પણ તપના પણ ઘણા ભેદ છે. તેમાં છ પ્રશાસ્ત્રી બાલ તપમાં આકાશને તપ આવે છે. પણ તે તપ અત્યંત૨ તપનું સાધન બને તો જ તૈ ખરી તપ કહેવાય. નહિતર તે તપ બલી ડાયા ડીશ છે. જે અગામ નિર્જરનું સાધન છે. હવે અત્યંત સપનું સાધન બને તેવી નપ થારે દેવાય? જૈમ તપ કરે તો કેવી છે પ્રદરમાં કંઈક વિશુધી પૈદા કરે, વૈરાગ્ય પેદા કરે અનાન , વિકારોનો સુખમાથી થીડી ઘણી ઉછેદ ડરે આવા તપને અધ્યેતર સપનું સાધન બનનારી કહ્યું છે. - તમે ભાવપણામાં માસખમણ કરી. પણ કેવી રીતે હોય. તમે ઐક મહિના માટે ખાવાના પચ્ચખાણા લીધા છતાં મામ તમારા જીવનમાં જુદી કેટલી હિંસા હોય? -કોઈ તમારા પૌષધ સાથેના ઉપવાસ હોય છે. તમારે મા ખમકામાં અનેક પ્રકારની હિમા હોય છે. માટે ખરા ભાવ સાધુના શૈક વિસના ભાવ ચારાનું ત્રણ તમારા માસપ્રમાણના બની તોલે ન આવે. ' આ સભા:- તો પછી માસ...મા ડામ કરીએ ? સાહેબજી:- માવો લાડવો લેવી હોય તી લઈ લોને ભવાની. આ તો શું ? સર્વવરતી લેવી નથી અને મામખમામ પાકા ડરવું નથી. મામખમોમાં લાભ નથી તેમ નથી. પણ સર્વવિરતીમાં વધારે લાભ છે. માધુની એક નવડાથી પણ શ્રાવકના આખી જીંદગીના તપ આગળ વધારે છે. અદિયા ભાવ માવદ અને ભાવ સાધુ લેવાના. અમે પા ભાવ સુધી નથી. સર્વવસ્તીનું ધ્યાલું ઉંચુ ફળ બનાવ્યું છે. અમે પાક દાવ નથી કરતાં 8 બર્મ ભાવસાધુ છીએ. આ ગ્રંથના મણીતા પણ ડરે છે કે અમે ભાવ સાધુ નથી. અમે વ્ય સાધુ છીએ હજુ અત્રે ચારાનો અOામ ડરીએ છીએ. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨. માટે ગુણ સ્થાનડ ભણો તો ખબર પડે કે ભાવ સાધુ શ્વા છીય. તૈમને શું કહ્યું કે, 4 . શુ ગુણાઠા ભવઅડી . તૈમને શું કહ્યું કે જે ભાવ સાધુ પામે તે સંસાર રૂપી અવીને પાર પામ્યા છે. મોટે - ભાગે એક વખત જીવ ભાવસાધુ પામે તેનો મી એકાદ ભવમાં થાય છે. અને કદાચ પાછા પડે તો પણ - ભવે નડઠી છે. ભાવ ચાહિરાના સાત-આ ભવ ગણાવાના . તૈના સંભાર થડમાં એક વખત ભાવ સાધુ પામેલ જીવ પાછી પડે તો પણ તેના ભાવ સાધુના સાત-માઇ ભવમાં તેનો નો મોક્ષ થાય. જેમ ગીશાળાએ ઘોર પાપ કર્થ માટે તેમને કર્મ પછાડે જ. પણ તેમના માટે પણ ભાવ સાધુના ભવ સાતથી આઠ જ હીય. સભા:- ભાવસાધુના માન-આદ ભવ પામવામાં ઠેટલો ટાઈમ થાય સાહેબ - આમ તો ભાવસાધુ પામ્યા પછી તરત મોહ થાય પણ ઉદાચ પડે તો પછી વધારેમાં વધારે સાત-સાઠ ભવ પામતાં સુધી રહ્યો sળ રાખવું પડે તેટલી જીવ રખડે. આમ તી શું છે જેનો હૈ આવી ગયો છે તે જે છ ગુણાસ્થાનડ પામે. - મહાપુરમાં લખ્યું છે કે આવા જ ગુણસ્થાન પામેલા મણસ્માના સૌભાગ્યની ચમે ગમે તેટલા પ્રયત્ન કરીએ તો પણ વખાણ કરી પીવે તેમ નથી. માટે વિચારજો તેવા જુવૌની અવસ્થા કેવી રીતે મબાર ભાવ શ્રાવ પાક માટે કહ્યું ગુણસ્થાનક! ભાબિજી તેને પાંચમું ગુણસ્થાનક હીજન રૂપે ઈ. હવે પાંચમું શાસ્થાન saહે મા ચૌથ આવે પછી જ માટે શ્રાવક માટે બોલાય છે મેં હા --- સભ્ય સુલ વાવન, ભમ્યધૂ મુલ ધર્મ મધ્યત્વ સુલ કે વિત. માટે પાયો . મમઠીત છે. સમડીત પામેલા બધા જ ભાવશ્રાવડપણ પામેલા હોય તેવો નિયમ નથી. પકા ભવિશ્રાવડપણ પામવા માટે સર્ચીને તો જોઈએ જ. -- એકી મહારાજ, પણ મહારાજા હાથીડ સમકીન પામેલ લીવિના Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૨૦ જીવ છે. તેમની મહાવીર પરમાત્મા પ્રત્યે ભકિત, બહુમાન કેવાં છે; દૃષ્ણ મહારાજને ' આવીને સંદેશો આપે કે નમિનાથ પ્રભુ સમવસરામાં પધાર્યા છે. આ સમાચારથી એટલા દ૨ખીલા થઈ જાય કે વધામણી આપનારને ૧૨ ઠરી. સુબ્રા અને પોતાના શરીર પરના બધા અલગારી આપી દે, માટે વિચારને કેવી ભક્તિ કરતાં રહી? વધામામીના સમાચારથી આટલી ઉલ્લામાં આવે તેવી વ્યકિત પ્રભુના દર્શન, વંદન ઔવી રીતે કરતા , દર્શન કરવા જાય ત્યારે કેવા ઠાઠ સાથે જતાં હતી! તમને આવો ઉલ્લાસ ફરી જીવનમાં આવ્યો તે ખરી? મિ એની મહારાજની પણ દૈવી ભક્તિ છે. તેમને અભિગ પણ એવો લીધેલ છે કે સવારે ઉઠીને પહેલાં શૈવડીને મારતે ઘોડે પ્રભુના સમાચાર લાવવા મોકલે. મબુ sઈ દિશામાં વિચારે છે ઈ પૃથ્વીવલને પાવન કરે તે તેમના માં નિરાયમના પૂર્વ સુખશાતા છે. આ બધાના સમાચાર મળે પછી પ્રભુ જે શિામાં વિચરતાં હોય તે દિશામાં પ્રતિ ૨૫ સોનાના જ્વલાથી સાથિયા કરે અને તેમાં મીતીના સાથિયા ફરે. અને તે ાિમાં મનુને વૈચવાન આદિ ભક્તિ કરીને પછી જ મીમાં પાણી નાંખે. આવી મને ખબર છે. સાચુ કદ મા બવાની દેવી ભક્તિ . છતાં પણ ઢામાં કહ્યું કે મા પચ્ચખાણ પણ ભાવથ નથી. કથથી છે. આખી જીળી એક નાનું સરખું પચ્ચખા પણ તેમને ભાવથી નથી આવ્યું. ભાવથી પચ્ચખાણ ઉવાં તે કાંઈ બચ્ચાના ખેલ નથી. અભ્યારે તો થા વિષયોની લાક્કી કરવાની જ ચાલુ કરી છે. કોઈ . જરા દાન કરે ચઢે કરે છે આતી વસ્તુપાળ જેવા દાનેશ્વરી . જેમ ડીઈ જવા - વવારે ભક્તિ કરે તેને શું કહે અનુપમા છે. જેમ તમે ન છો, કાવડ થી મને તમને ગમે તેની સાથે સરખાવે તો શું થાય? આ વીર્ય ભરાવે તો ડીવેલ્યુવાન લાગે તે માટે મહાપુરુષોને ગમે તેની સાથે સરખાવાય બી. સભા - અત્યારે બધા કુમારપાળ બનીનૈ આરતી ઉતારી છે, | સાવજ-તે વીતે આની ઉતારવા માટથી કાંઈ કુમારપાળ બની જતાં નથી. શું કુમારપાપનો ડેટા પરવા મારાથી કુમારપાપ બની જવા માટે ગમે તેને ગમે Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨ ત્યાં જડી દેવાય નહીં. | મા તો ઉત્તમ પુરુષનું અનુકરાય છે. જેમ સ્નાટામાં જમદારાજના નામથી પ્રભુને sળા ડગે છે માટે શું ઈજ બની ગયા. ઈન બનવાની વિડ પણ છે ખરી. અનુકરણ પા ચૌચ ને ડરવાનું હોય છે. પ્રભુના પેચ . કલ્યાણક ઉત્ત્વ છો ત્યારે પ્રભુના માતા-પિતા બને ઈ. ત્યારે હું માસવા માતા તૈમ માની લેવાય ખરુ 1 તિ બનવાનું આપણું ડૉઈ લેવલ નથી. આની શાસ્ત્રોની વિધિ છે માટે અનુકરમ દરીએ છીએ. પણ મારા કોઈ લેવલ નથી. શ્રા તી દેવું દવાથૐ કોઈ ઠંડા ગોપાળ હોય અને ઇદ છે હું બને પતિ છે. • એટલે શું અબજોપતિ થઈ ગયો. આમ વિચારવાથી વગર કારણે જીવનો વિકાસ સેવાઈ જાય છે. Sારા જે પાચા નથી ને પામવાનું બાકી છે છતાં માને કે હું પામી ગયો છે. માટે વિકાસ થોથી થાય? ભાવ શ્રાવકપણ પામવું માત્માને દુર્લભ છે. અણિશુધ્ધ સમડીત સાથે વિરતિનાં પાંચમાં ગુણસ્થાનદ થીષ્ય પામ પ્રગટે તો ભાવ શ્રાવ પંખાને ‘પમાય છે. તમે એક પગ બાધા ભાવથી સ્વીકારી છે - ભાવથી સ્વીકાર્યની અર્થવ તમે જે પખાણી લો છો તેમાં તેનો ત્યાગ વિવેક ટુ ડરો છો, સમ્યગમુલ સર્ક ત્યાગ કરવાની છે. ત્યાં શગહેબ જે કાઢવાના હૌય તે કાઢી શકો તો વિપ્રણ ડદેવાય. નૈમ ૬ખલા તરી8 તમે કંદમુળની જે બાધા લો છો તે sઈ શકે છે. તમારે કંદમુળ ખાવું નહી તે હીતની હિંસાનો ત્યાં ત્યાગ કરી . પછીઈપણ રીતે કંદમુળની હિંસા નહી કરવી તેવી ત્યાગ નથી કરી શક્તા માટે શ્રાવદ સુખની આખી વાવા લઈ શકતા નથી. સભા:- sઈ રીતે ? માવજ - જેમ તમે રસ્તામાં ગયા અને ગાડી નીચે કંદમુળ આવીને ચગદાઈ ગયું Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૪ તો દિમા થઈને ૧ ૧૨ વ્રતધારી, ભાવ શ્રાવક્ર જીંદગીમાં ઐક જીવને પણ સંપૂર્ણ અભયદાન આપી શકે નહી. મૈક દાખલા બનેલી વાત છુ. એડ ડોટર મારા પ્રસિધ્ધ ફોરેન જઈને માવેલા. તેમને જીવધ્યામાં ખૂબ જ રસ. નૈ પ્રસંગે શું ડરે 3 બૈઠ જીવને મભયદાન આપવામાં સોનાના ઠરીડ મંદિર બંધાવી તેના કરતાં વધારે લાભ છે. એટલે તેનો મતલબ શું થયી હૈ. અબન્ને રપિયા ખર્ચીને જૈ ફળ મેળવી તે ખાલી એક વખત ૨૫૦, ૫૦૦ રૂપિયા ખરચીને એક જીવને અભયદાન આપવું તેમાં વધારે લાભ છે? માવું તેમાં એક વખત મારી સભામાં બોલ્યા. પછી શાંતિથી તેમને તમને ખબર હૈ દેવા અભયદાનથી આ લાભ મળે? શામાં શું લખ્યું છે તે ખબર છે? * ते ભય તમે બેડ જીવને અભયદાન આપીને છોડાવ્યો. હવે આગળ જતાં ડદાસ્ય જીવ તમારી મોટરની હડફેટમાં આવીને મરી ડે છે. માટે તેને તમારા તરફથી છે ૐ અભય છે! ગમે ત્યારે દિસા કરવાની તૈયારી છે માટે ડર્મબંધ ચાલુ જ છે. પછી પ્રવૃત્તિ થાય ૐ નથાય. માટે તમે જીવને સંપૂર્ણ અભયદાન વ્યાપી વાડો નહી. જેમ યિયા ખચીને કુતરી લઈ આવ્યા છો. જે જીવથી તમને વહાલો છે. તમારા ફેમીલી મેમ્બર જેવી હોય દવે એ કુનરી કદાચ તમારી જ ગાડી નીચે બેસીને આગમ કરતી હોય અને ખબર ન દેવાથી તમારી જ ગડી નીચે ચગદાઈને મરી અથ! માટે દિક્ષા થવાની સંભાવના છે. ખુન ડરી તો જ પાપ લાગે ૐ ખૂન કરવાની ભંભાવના છે માટે પણ પાપ લાગે તમારા ઘરની ભીંન પડેને મરી જાય તો, સી પણ તમને પાપ લાગે, તમારા સાધનથી ડીઈ પણ મરે ની તમને પાપ લાગે. માટે ભાવક ૧૨ વ્રત ઉંચામાં ઉંચી રીતે લઈી પાખે તો પણ તે સંપૂર્ણ અભયાન ન આપી શકે, સંપૂર્ણ મબયાન આપવા માટે તો માધુપણુ જ સ્વીડારવું પડે. આ આ ભભયાનનું આટલું ડળ છે. દાન કરતાં અભયદાન ઉંચુ તે મા અપેાએ છે. માટે અપેા વિચારવી પડે. ગમે તે વાથ ગમે ત્યાં બેસાડી દો તો ન ચાલે. બૈઠ નર્મ Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ ગાય કે બંને છીંડાવી દ ઔટલા માત્રથી દહેરાસર બંધાવા કરતાં વધારે લાભ થાય તેવું નથી. અનુકંપા દાન તો દલડી ધર્મ છે. અને દહેશર બંધાવવું તે તો દઈ ગડી કંથી દુકાનો ધર્મ છે માટે sઈ uપેલાએ બોલાય છે તે સમજવું પડે. સંકુર અબથદાન ભાવઢાવડ આપી હડતી નથી. સંત અભયદાન ને સાધુપણામાં જ થઈ શકે છે. અમારે એક પણ જીવ નથી મારવાના રિવીર્ધ શિવધના પરચા છે. એ હીતના પચ્ચખાણ તમારે સંસારમાં થઈ શકવાની નથી. માટે તમને ૨૪ કલાક અવિરતીનું પાપ લાગે છે. ભરપાઈ જવાય તેવું અવિરતીનું પાપ હૌય છે. અવિરતીમાંથી છોડાવ તેવા વિરતીના પાિમ નથી માટે જ અવિરતી છોડવાનું મન થતું નથી. તમે સંસારમાં બટેટાની હિમ નહી કરવી તેવા પચ્ચા લીલા પણ તમારા કપડાં, શ બધામાં કંદમુળ વપરાય . ચટલે શું થયુ કે તમે તેને ખાલી નહી બાવા નિમિત્તના પખાક થયા. તેમ તમારું ઘર કરવા માટે પણ જમીન માફ કરવા મુખીથી કાપી નાખી છેસતડાય છે. માટે તે અનંતકાયની હિમા થઈને તમારા લીઘેલા પચ્ચખાણામાં શું છે કંદમુળ જરાતમાં ભારે પ્રકારના છે. શ્રીન્ટીટી પણ તેની ઘણી છે. જેના લાઓ ન થાય. હવે એક એક કંદમુળમાથી. કેટલી વાળી બનતી હોય છે. આ બધી વાનગીઓ ની ખાવાના પણ તને લીધા તેમાં પણ કંદમુળ ખાવા રૂપે જ. તમારે પચ્ચખાણ છે. કાંઈ પવશતા ર લ નહી ને આ પચ્ચખાણાથી તમારા મનમાં આ વર્દી બનતી વાનગીઓ પ્રત્યેની શગ-લેપ કપાઈ જ ઈી. પરંતુ તમને મસાલા માની સુગંધ આવે તો મનમાં પાણી રે ને ભલે તમે છોડ્યું છે પણ સ્વાદ ગમતી હોય તો પાપ લાગે. કારણ મનમાં બની છે. તેથી પચ્ચખાણામાં ખામી ગણાય. દુનિયામાં કંદમુળમાંથી બનતી લાઓ વાનગીઓ પ્રત્યેનો ગમો છે મગમો મનમાંથી Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૧ નીખી ર્વી જઈશ, અનંતા અનંત ડાથી મા પરિણામો અંદર એવા પડ્યા છે કે ભાવ વિરતીને લાવવા માટે કષાયના ઝુંડને ફુડ સાફ કરવા પડે. ઠેટદ્વીય વિશુધ્ધી કરશે ત્યારે ભાવ વિરતી આ 8 - તને કરિયાતુ પીધી ન પી પણ તેને પ્રત્યેનો અણગમી ચાલુ જ ઈ. માટે કર્મબંધ ચાલુ છે. તમે ઉપવાસ કરશે ત્યારે પણ તમારી ભાવતી વસ્તુ પ્રત્યેની શગ પડ્યો હોય ને તમે પરચખાણામાં શું વોસિરાવી દી વસ્તુને વૉભિવવી છે? તેના પ્રત્યેના રાગ-મ માનીને વીસીશવી , આ સભા - વસ્તુને વસીવીએ છીએ. સાવજ - વસ્તુને વીમીશવી દેશો તો પછી વસ્તુને સડાય પણ નથી. માટે વસ્તુ નથી પણ તના શગ-પ વસાવવાના છે. મને તો જ ભાવથી વિહતી આવી કહેવાય. ભાવવાની એ મહાન ધર્મ છે. સૈફ અને પંડિત આપા નું પુસઠ વાંચીને સખન વધ્યપ્રેમ થયેલા. તે કt £ આવી રીતની વ્રતો, તૈના ભાગ વિઠ્ઠી થાય મેં વાંચ્યા નથી. મારે જ મહાપુરુષ યોગ શાસ્ત્રમાં લખ્યું છે અન્ય ધર્મના સભાસી ડરતાં પણ અમારી શાવક ધખો 6ચી છે. બાવડના જવનમાં વિનિના ધરી છે તેવા ઘરબાર છોડેલા અન્ય ચાંસીના જીવનમાં નથી. માટે સંસારી જવા માટે પણ મrી વી ધર્મ બનાવ્યો છે. પરંતુ તેમને મારે તો ૧૨ વ્રત વૈવાનું મન જ નથી થતું. ચૌમ થાય છે જે વન લઇ ની ફુલવાઈ જા. તે સંસારમાં રહીને મઝથી ૧૨ ની પાખી શકો તેમ છો રાજા મહારાજાને રાજપાટ ચલાવવાના હોય તો પણ તે પાણી શ8. પરંતુ તમે ન પાખી શીને આમાં વાંધો તમને ક્યાં છે 9 ઈચ્છા જ નથી માટે ૧. પરંતુ આ વનો ન લેવાથી કૈટલા પાપ બંધાય છે તેનો કદી વિચાર કર્યો છે અહી માટે વિરતિનો મહિમા સ્કી જછે. ભાવ માવઠના મામખાના પરથખાણ કરતાં ભાવ માધુની નવઠાથી થતી જાય છે. કારણ ત્યાં ભાવથી સર્વ વિહત છે, સર્વ માપ અગાખના મુદા પર વિચારીએ. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આપણી વાત હતી કે તપથી નિદાયીન ડર્મ ખપે ની મહાવીર પ્રભુએ વંદનમુનીના ભવમાં નિર અતિયાર થાઅ પામ્યું છે. જ્યાં નિર્મપના કદ અ પાબુ દ્રો તે વખતે તેમને ૧લાખ વર્ષ સુધી મામખમલના પાર માસમ Á . પણાને વખને એક પછી નિરાચીન ઠર્મ ખડું નથી. અને જે નિડાયીત કમ ખપી ગયા છે. તો - પછી તેમને ૧૨ વર્ષધી આવી ઘોર સાધના દરવી પડને નહી . માટે ચા તપ ફરતા ઉંચી તપ નાનથીગની તપ છે. કર્મયોગ અને જ્ઞાનયીગ મ હૈ હૈદ . - કર્મયોગના તપ કરતાં જ્ઞાનયોગમાં અસંખ્ય ઘણી નિર્જ વધારે હૈ, હમ ખપાવવાની તાકાત તેમાં ઘણી છે સભા:- જ્ઞાનયોગ એટલૈ, સાહેબનુ. જેમાં બધી ઈજયના વિધ્યો વિરામ પાણી ગ્યા . શુભ, શુભ ભાવોમાંથી જે પર થઈ ગયા છે. ન ધામા માંજ રન કરનારા જેવી હોય છે. આવા જુવીને જ્ઞાનયોગ માળી કહેવાય છે. - અન્ય ધર્મમાં જ્ઞાનયોગનું વકૃતિ ગીતામાં પ્યું છે. તેમાં પણ લખ્યું છે કે માત્માને છોડીને બીજી ડીઈ વસ્તુમાં કાનયોગવાળાને હોય નદી. તેને માત્મામાં જ રસ હોય. આવા જવીને રતિ એટલું નહીં પણ તેમાંથી બે માસ્વાદ મળી રહી છે તેમાં તેની વૃપ્તિ છે. તેમને ૨૪ કલાક આત્મરમાણીતા છે. તેમને હા ભણવામાં કે ભક્તિ કરવામાં - ૨મ નથી. આવા માનવીની માત્મા બાજુમાં જે પ્રભુ હોય તો પણ તે દખ જવાત જય. બને છે તેમને દર્શન કરવાની ભાવના થાય તો તેમને જ્ઞાનયોગમાંથી નીને ઉતરવું પડે. એ કે અત્યારે માપણા માટે આ વધુ પૌમીબબબથી શી વાપરે ભક્તિ બધુજ રેવાનું છે. સાર આ ભૂમિકામાં કેટલી વાર કી શકે સાબ-લાંધી રાઈમ ન ઉપર વડ નીચે ઉતરે. સમતામાં બાંaraઈમ છે તાડાય. પા કાનથીગ ની સમતાથી આગખની મિાની વાત છે. અમનામાં શૈલા અવને . પણ પરમાત્માના દરમાં ડરવાની ભાવના ને હય. તેઓના આચાર-વિચારજ જ હોય છે આવા માત્મને સામે ગુન મળે તો પણ હાથ ન લે. તેનું એજ જ જુદુ . બધા માટે મા વાત નથી. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨ અત્યારે તો કાપી નાઠાત કેટલી & અનિડાથી ડમીને પુષાર્થ દ્વારા તોડી શકીએ. પણ નિડાચીન કમીને તી હલાવી હકીએ તેમ નથી. અત્યારે તમારે સમતા જાબ બહુજ સીધો થઈ ગયો છે. પણ ગમે ત્યાં વાપરવાનો સવાલ જ નથી. સમતાવાના અવનું માનવું છે તે બધા માટે કલ્પનાતીત છે. તે ભૂમિકામાં ભગવાન જૈવા આચારવિવાર પાણતા હતા તે આપણે પાખી શકીએ તેમ નથી. હરિરી ઇષ્ટ રીતે નથી પણ જેમ મનુ આદિનાથ જે ઉપયોગ સૂછે તો ખબર છે કે તેમને ૧૨ મહિના ગોચરી મળવાની નથી છતાં વીજ જાય છે. જેમ ખબર છે ? આ પિયાથી 3ળ મળવાનું નથી. તમને ખબર છીથ કે આ ડિવાથી ફળ મધ્વાનું નથી તો તમે તે કિયા ડી ખરા? સંસારમાં કોઈ લકથ વગ૨ કિયા કરી તેમ નથી. જ્યાં લકચની ઈરછા કાવી ત્યાં સમજાની ભૂમિકા ચાલી જાય છે. માટે મોક્ષમાર્બી ભૂમિડાકો બરાબર સમજુને શબ્દો વાપરવાના છે. તે હવે તમે મનિષ્ઠાથી કામ પુરુષાર્થ ભાર ખપાવી લો . પણ વર્ષ નિકાચીન 3 ઉદયમાં આવી જ્ય લો તેને ભોગવ્યા સિવાય છુટ નથી. અનિડાચીન ઇમર તોડીને તમે આગળ વધી વધી તેની ગેરંટી છે. તે ઉત્કૃષ્ટ કક્ષાના વિદ્યાનું ન જોઈએ. તેમાં અતિદત્તનું રત છે. જેમાં સ્પષ્ટ કર્કના વિની વા ભાવથી બંધાય. તથા તે ઉદયમાં આવૈ ત્યારે ભલભલા સાઠની દૈવી દશા થાય છે. તેની તેમાં થનાર અાપ્યો છે. આના માટે મેનારજ મુનીનું પા રત આવે છે . તમે ધર્મના કમાં દેવ-ગુરુની ભક્તિ ક૨તાં હોવ પણ ત્યારે ખબર પણ ન હોય કે વા કેવા ભાવથી ઉત્કૃષ્ટ વિઝીના ડમાં બંધાય છે. જૈમ તમે દરરોજ પૂનમે વાંખેશ્વર જઈને ભક્તિ કરતાં હોવ. અથવા તમારા બાજુના દરિસરે પબુની ખૂબ જ ભક્તિ કરતાં હોવ, પ્રભુની સજા કર્યા વગર મોમાં પાણી પણ ન નાંખતા હોવ. હવે કોઈ વખત એકધારુ 312 આવે ત્યારે શું વિચારે? આપાગ આક્ષી ભક્તિ કરી છતાં માપણાને માવું કષ્ટ આવ્યું. ભગવાને મારવું પણ ધ્યાન ન રાખ્યું Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૯ સભા:- શ્રધ્ધા નથી માટે આવા વિચારો આવે છેક સાêબજી:- હા, ચોક્કસ. શ્રધ્ધામાં પૌલ હૈ માટે જ. નહિતર વિતરાગને ભજ્વાથી આવા વિચાર આવે ખરા! તમે અત્યારે ભગવાનને નમાશ ચોકીદાર માની લો ને ! તમે જેને વખો. તેના બાર જ વાગે ને ૧ તમાશ ભાવે તી ભગવાન તમારા વડને ! તમને લાગે કૈં ભગવાન અખા ૨હે છે. પણ અળગા મેરે તે જ ભગવાન કહેવાય. અત્યારે રટીમાં જ. મુળમાં ખામી છે. તત્વન વિવેક ન હોવાના કારણે મગજમાં ઘણો કચરો ભર્યાં છે. માટે પુ જ ચિંતન. મનન માંગે છે. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૦ - ૧પ-રૂ. શ્રી પ્રભુષાવિજય સદગુરુ Oી નેમ://. - વિદ્ધજય ભાવધર્મ ગોવાણિયા 25 અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાન્મા ગતના જીવ મણ શુવિશુદ્ધ યોગના માને પ્રાપ્ત કરે તેના માટે ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે તે મહાપુરુષોની રહી ગઈપણ ધારા ચોગને ન પામે ત્યાં સુઈ તેને માત્માનું સુખ પામવાનો સવાલ જ માવતી નથી. જીવ થોડાને પાને પછી જ ઉત્તરી-ત. વૃધ્ધિ કરીને પરાકાષ્ઠના સુખને પામે છે. મારું વન કરતાં પહેલાં હરીભરીને મણિધાન યાદિ પાંચ ભાવનું વન બનાવ્યું છે. ભાવથમને પામ્યા વગર ચડી બનાનું નથી. પાંચેચ મસર થરીયાના છે. હવે પહેલા પ્રધાન ભાવધર્મ પામ્યા છે. પછી સારામાં સારી અભિલાષા પ્રગટી છે તેને માગણની ભાવધર્મ પામવા માટેની યોગ્ય પુરુષાર્થ પણ ચાલુ છે. પરંતુ અપેક્ષા મુજ્યની યોગ ન પામી શ તેમાં કારક ભૂતકાળમાં કરાયેલી જીલી છે. તે ભૂલો ધર્માન્તરાયનું ઠાર વન . આપ પ્રગળ જઘન્ય વિદ્ધ માટે મેઘgવારનું દષ્ટાંત વિદ્યાપી ગયા. તથા મધ્યમ વક્ત માટે જ્વલંતદેવનું વિચારી ગયા. હવે ઉત્કૃષ્ટ કલાના વિન માટે તદનનું રણ આવે છે. આ થાન નથી પપ્પા તેમાં તત્વસભર વાતો છે. - : અનશનું નામના રાજા છે તેમને ત્ર પ્રા એનું નામ અપરાજીત અને બીજા "મનું નામ છે. જે બન્ને યુવાવસ્થાને પામ્યા છે. ૭૨ ફલામાં તથા શાખામાં નિપુકા થયા છે. અપરાકૃત ને યુવરાજના પદે સ્થાઈ 8 અને બીજ અમુક શર્થની વાહ.સી વીજ કરોને સીપે છે. હવે એક વખત શું બન્યું કે સરહદ પરની બંડી જ સત્તાના મોના કારણે તૈમની સામે બળવો પદાર્થો છે. જુનારાજ પોતે લધ્વા જવા તૈયાર થાય છે. ત્યારે તેમના પુત્ર અપરાજીત ના પાડે છે. અમે બેઠા હોઈએને આપ જો તે અમને શોભતું નથી. માટે પિતાની સંમતી લઈને પોતે લડ્યા જાય છે. પછી મપાન વીને રાજાને જીતીને પાછા કરે છે ત્યારે ચીનુયોગ શું બન્યું છે ત્યાં મહાકાળ આચાર્ય મહાત્મા પધાર્યા છે. તેઓ તેમના દર્શન વંદન કરી વિનયથી તેમની દેશના Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૧ સાંભળવા બેસે છે. - દેશના ઐટલી હધ્યસ્થ છે કે તેમને પ્રેમ અમર થઈ ગઈ માટે ઉત્કૃષ્ટ વૈરાગ્ય થવાથી પિવાની મંજુરી મંગાવી ત્યાં ને ત્યાં દીક્ષા લે છે. તેમને મારામાં મારી સંયમની આરાધના કરી, અદભૂત રીતે તત્વની બોવ કરી શકે તેવા વિદ્વાન - થયા છે. ગીતાર્થ થયા છે આમના ગુરુને મને લાગ્યો છે. તેમાંના અમુક શિષ્યો જે ઉજન નગરીમાં હતા તે પધાર્યા છે. તેમની બધી ગિા પતી ગઈ પછી ગુરૂભગવે તેમને ખબર અંતર પૂછે છે ત્યાંના રસ્તાના છે અનભવ છે. ઉજૈન નગરીની સંઘ કેવી , ' દેવી ધર્મ આરાધના ચાલે છે માધુ-સાધ્વીજી વિહાર માટે કેવી સ્થિતિ ત્યાં , અનમોદી કેવા છેઆ બધી વાતચીત ચાલે છે ત્યારે અપરાજીન ભાન્મા ચાં બેઠા છે. હવે શિષ્ય જવાબ મળે છે ત્યાંનો સંઘ બજ સારે છે. ભદ્ધિવાળી છે. દરરોજ હાથી જુન મણીલ્ચવી પૂજ, ભકિત, વરઘોડા થાય છે. આરાધના ભાવી થર છે. વાર્ષિક આરાધના પછી મારી થાય છે. પાન-ધ્યાન સંયમ માટે સારામાં સારી સામગ્રી ઉપલબ્ધ છે. આમ બધી રીતે ત્યાં ઉનમતા છે. પણ ત્યાં એક મોટું વિલન છે. જે વિદ્ધ સાધુ-સાધ્વીને વિહારમાં મુશ્કેલી કરે છે છે ત્યાં હાજનાં યુવરાજ મને ત્યાં પુરોહિતનાં પુ બંને મિત્ર છે. તેમની બને ન સાધુના ખુબ જ હેપી છે. તૈમના સંપર્કમાં જે પણ મહાત્મા આવે તેને ખુબ જઇgબ, દેશનગતિ કરે છે. ઉપસર્ગો ઉભા કરે છે. માટે આ એક મોટું જોખમ. આ બધી વાત અપશજીન માં છે. તેમને વિચાર વાવે છે કે મા નાહી લી મારા ભાઈને બે રાજ્ય સૌણ હતું તેમાં જ આવે છે. ત્યાંની સજા તો મારા ભાઈના શથમાં છે. માટે તેમને ખુબ જ માથાન લાગે . માવા ખાનદાનમાં ધાવા પી પાડ્યા . ચિને સવા મથત કર્યો છે તો પણ તેમને પિતા તેમના પર કોઈ નિયમ હતા નથી, તેથી તેમને લાગે છે કે આ કામ માટે જ કરવું પડ્યો. નક્કિર આવા શહી તે બધા જ દુતિમાં જો Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨. અહિંયા મહાત્માને ઠાઈ મમતાના ડારી આ બધા વિચાર આવ્યો નથી. તેમ નો નિર્ધ મહાત્મા છે પણ પેલા બેની દુનિના કારકી ભાવદયા માવવાથી મા અવળા માથી વાળવા માટે વિચાર કરે છે માટે ગુરુને એકાંતમાં જઈને પૂછે છે કે આપની માશા હોય તો મા વિર્નનું નિવારણ કરવાની મારી ઈચ્છા છે. ગુરુ નાની 8 માટે હા પાડે છે. આ પણ ગીતાર્થ છે. આ વાત ચોથા માાની છે માટે ગીતા એકલા વિચરી શકે. તેથી ગુસી તેમનેં સંમતી આપી. પછી તેને ત્યાંના સંઘના ઉપાશ્રયે જાય છે. ત્યાં બીજ ધમચાર્યે પણ પોતાના પરિવાર સાથે સ્થિર થયેલા છે. અમારે નવા આવેલા મહાત્માને પ્રકાડ કરી છે. તમે જેમ મહેમાનોની વિવોએ સરભરા કરે તેમ અમારે પમ હોય હૈ. માટે ગુરુ તેમના શિષ્યોને કરે છે તેમની ખૂબ ભક્તિ કરે. ચાપ ગોચરી માટે પધારી, અમે ગચી લાવશે. ત્યારે યા મહાત્મા જ છે કે હું માન્મ લબ્ધિથી ગીથરી લઉં છું. માટે શિષ્યોને ગુસ કરે છે કે આ નગરમાં તેથી નવા છે. માટે ગોચરી માટેના યોગ્ય ડુul, ભક્તિવાળા ડું, જ્યાંથી - નિર્દીપ ગોરી મળી હડતી દીય સૈવા ઘરી બનાવવી. - ચા બધુ જાણ્યા પછી તે શિષ્યોને ઈ છે કે ઉપદ્રવવાના ભકિન વગરના ઘી કથા છે ત્યારે રાજકુમારનું અને તાજપુતિનું ઘર બનાવે છે. અને પછી તે ઢિા પાછા ફરે છે . હવે આમન હરેશ ની સાવ જુદો હતી માટે સીધા રાજમહેલમાં ગયા છે. અને દરવાજે જઈને ઐથી "ધર્મલાબ" કાપીને ઉના હરી છે ત્યાં દાસી અને ખીમી ગામને જોઈને ઈશારાથી ચુપ રદૈવા ડરે છે. વહોરીને પધારો નહીતર ઉપથી હમ ઉભી થશૈ. પણ આ તો ફરીથી નિરથી "લાબ “ બોલે છે. બંદર રાજકુમાર અને પુરીતિ પટ બર્ન બૈઠા છે તેમના કાને અવાજ પડે. છે માટે તે બહાર આવે છે. - આમની પ્રસિદ્ધિના ઠારર sઈ મન્મા પધારતા નહોતા. વાણા વખને ટીખળ મસ્તી કરવાનો તેમને ચાન્સ મખ્યી, માટે પહેલાં જ નથી મભની દરવાજે Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( બંધ ઝી 2 8, જેથી મહાત્મા જતા ન રહે. સાધુ મહાત્મા ગ્રામના લક્ષણો કરી ગયા છે. હવે એ બન્ને મા તેમને કઈ છે કે "તમને નાચતા આવડે 4 " જે આવઝુ ફીય તી નાચીને બનાવી. જૈથી અમને થોડું મનરંક્સ થાય. ત્યારે મહાત્મા ઝરે છે ઝઈ એમનેમ નાચવાની મજા ન આવે પણ સાથે સંગીત વગાડનાર, તાલવધ ગાનાર હોય તો આવે. તે ઈ છે તમે ચિંતા ન કરે અને એ જગ વગાડ અને એક જ ગા. પણ તમે નાથ. . ત્યારે મણભા કરે છે કે મને નૃત્ય કરતી વખતે મુળ આવે તો હું અદ્દભુત રીતે . પણ ગાનાર, વગાડનાર બરાબર તાલબધ્ધ, અવીર વાખા શ્રી જે તેમાં ક્યાંય પણ સુલ થાય તો પછી મારો પિત્તી જય.. . મરિયા બની મિત્રોને થાય છે કે આમને ખીતમાં શું ખબર પડવાની અને ખબર પડશે તો તેઓ શું કરી શકવાના છે પરંતુ શા મઘત્મા ૭૨ કલાને ભલા જ છે. તે એવું કૃત્ય શોધે છે કે જેમાં ડપથી તાલ, મારી, અવરોદ બદલાતા હો. હવે તેમને આવા પ્રદારનું નૃત્ય દરવાનું ચાલુ છું નાથી તે બને તેમાં થાપ ખાઈ ગયા . જેથી મહાત્મા ચાઈને બનેને ધમકાવવાનું ચાલુ કર્યું. શ્રા વને પણ સત્તાના મદમાં થયેલા હતા માટે નાનમાં આવવાથી બોલાચાલી પરથી કે મારામારી સુધી પહોંચી ગયા. | મા બાજુ બે જ છે અને બન્ને જુવાન છે. જ્યારે પેલી બાજુ ઈંડલા મહાત્મા છે ને તે પણ મોટી ઉમરના છે. પણ મમ્મા ખુબ જ શળ રવાના ડારણ બનેને દેવી તેમને પડડમાં પકડીને તેમના મોં, હાથ, પગ કમ્મર વધારે મીડીને સાંધામાંથી શsઠા ઉતારી દીધા. આખું શરીર મથકીડી સીધુ છે. ઠા પણ ધ શા છે. મરવાના વાંકે જીવતા હોય તેવા વીને તેમને કરી . નાખ્યા છે. ગ્રામ ઠામ પુશ છવીને તેઓ તો પછી લતા થયા. પરંતુ ગમે નેમ તો માધુ હધ્ય . કીડીને પાન દુભા નૈવું સાધુનું હદય હોય, તો ચા પાળ પન્મથ મનુષ્ય હૈ તો તેમને Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૪ ' દુભાવવાથી તેમને ઠેટલું દુઃખ થાય માટે માત્મા ખુબ જ દુઃખી . અંદરમાં તેમને તેની ખુબ જ અસર થઈ છે. તૈમને થાય કે મેં તેને કેટલો અજાથ કર્યો છે, તૈમને આહાર, પાણીમાં પણ અંતરાય કર્યો છે. મારે પણ ગોચરી, પાણી લેવાનું શું કામ છે માટે તેઓ ગોચરી લીધા વગર ઉપાશ્રયે પાછા ફરે 8. પ્રસ્ત ભાવનાથી કામ કરે તેના વ્યાંતષ્ઠિ પશિગ્રામ દૈવા દીય તેની આ નમુનો છે. તેમને લાગ્યું કે આમ ધર્મ પમાડવો હોય, તૈaોને દુર્ગતિમાંથી બચાવવા હોય, શાસનનું હિત ઠરવું શૌય તો આના સિવાય બીજો ઉપાય નથી. માટે જ તેમને આ રીનની પ્રવૃત્તિ કરી છે. સભા:- લાભાલાભની શ્રેષ્ઠીર્ય પાત્ર 1 સાબ- દ, ચીડમ, થારે નુબ્રાન શીઘુ છે ને ભાવમાં લાભ વધારે છે, માટે વિવેકથી આ પ્રવૃત્તિ કહી છે. મહાત્મા ઉપાશ્રયે પહોંચીને ખુણામાં સ્વાધ્યાય ક્રરવા બેસી જાય છે. પણ તેમનું ચાય મન ચીટનું નથી. વારંવાર તે બન્નેના વિચારો જ તેમને માવે છે. ત્યાં તેમને દમ મોટુ શુકન થાય છે. તેથી તેમને લાગે છે કે શુકન સરસ છે ' માટે ચોક્કમ ભાવિ ભાસ 3ાા તેમને નિમિત્ત હાસ્યાની જાણકારી છે. તે પરથી તૈમને થાય છે કે ચીઝ વેનું ભાવિ હિતમાં છે. માટે તેમનો શીક દૂર થઈ ગ, ચિંતા વધી થઈ ગઈ. તેથી સ્વાધ્યાયમાં મગ્ન થઈ માધના ચાલુ કરે છે. * હવે મહેલમાં વળ્યું છે. આમ તો માથે માન્યા આવ્યા પછીથી અવાજ ઘરમાં કરીને વસી ગયા હતા. બધાની જવ તાળવે ચોંટી ગયો દલો દમાં sઈડ થી ન્યાં થોડી મારામારી. બોલાચાલી સાંભી , પણ પછી ગેમ વાતાવરણ શાંત થઈ જવાથી તે બધા બહાર આવ્યા. પરંતુ આ બન્નેની દશા જોઇને બધા ગભરાઈ ગયા. રાજમહેલમાં દોડાદોડ થઈ ગઈ. શબ પક ચાવી ગયા છે. રાજાએ બધી પછપરછ દરતાં ખબ૨ પડે 8 કે આ પરિસ્થિતિ ઉઈ દીનથી થઈ છે. માટે જ તરત જ તેમના પરિવાર સાથે ચીન ઉપાશ્રી માને છે ત્યાં ગુરુભગવંતને વંદન કરી વિનયથી બેસે છે અને કરે છે ભગવાન Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૫ મારા દિકરાને જૈ જલ કરી છે તેની ૬ ક્રમા માંગુ છુ. ચેતો તો દક્ષેશા ઉદાર દિલના હોય માટે તેની ભૂલને મા માપી તેની મજા પૂરી ઠરી! તેને ફરીથી સાર્જ ડરી આપો. શુભગવંતને વાતની ઝંઈ જ ખબર ન હોવાના કારણે મા દીક્ત સાંભળીને તેયો નવાઈમાં પડે છે, પછી તેઓ વધારે પુછતાપ કરીને હડીત મેળવીને શિષ્યોને બોલાવીને પુê છે. કે ચા કામ કોણે કર્યું છે! પણ વધા જ શિખી ના પાડે છે, ત્યારે એડમ ખ્યાલ આવે હૈ ૐ આ† નવા માત્મા પધારેલ ી. તેમને પુછી જુઓ. જ તૈથી રાજા તુરંત તેમની પાસે જાય છે પણ જેવા વંદન ડરવા જાય છે ડે ત્યાં જ તેમને સોળખી જાય થૈ કે આ તો મારા મોટા ભાઈ જ છે. ચોક્કસ મારા અવળચંડા દિડરાની દ્વાન હૈડાો બાવા જ આવુ કૃત્ય કર્યું દો . પહેલાં રાજા લોભ પામી બેસી દે છે. ડાઈ બોલતા નથી. પરંતુ થોડીવાર પછી કહે છે ઢે આપ માં આપો, સ્કૂલને માર્ગ કરો ત્યારે મહાત્મા કહે છે કે આપણુ ફુળ યુ ! ખાનદાન યુ! આપણા ક્રુપમાં ચાવા પુત્રો પાડે ! મને ચાવી અનુચીત પ્રવૃત્તિ કરે અને છતાં તમે ચલાવી લો! મૈના પર સમાન ડોઈ નયા નહીં ત્યારે રામ ડ છે. આ અમારી ખુબ જ મોટામા મોટી ભૂલ થઈ હૈ હવે રીથી ડીપણ આવી થશે નહી. આપ તેમા પાપો. કારણ તેઓ બન્નેને અસહ્ય પીડા થાય છે. વનાની કોઇ પાર નથી. આપ આવીને તેમને માન કરી, તેમના ગુનાને માર કરી. લ ત્યારે ગુરુભગવંત વિચારીને કરે છે કે આવા ગુનાની માહી પ્રેમખેમ ના મળે. જૈ તૈચો બન્ને ચા ગુનાના પ્રાયશ્ચિત રૂપે દીા લે તો જ તેમને માદી મળે, રાજ્યને પણ ખુબજ અમર થઇ છે માટે ડરે છે તે-રે તે બન્નેની દાહોયતો મારી તી નેબને સંયમ માટેની વજા છે. માવા મણે વ્યાવે તો હું ખૂબ જ ખુદ્દા છુ. नभे વિચારશે રાજને પણા દેવી મગર થઈ હશે કે વ્યાવા ઉદ્ગાર તેમના માંથી નીખ્યા યે ભવે વિદ્યાની ઉપેાના ઠારવુ? લ થઈ હતી. l બસ્તિ મળનાં તેમને કેવી અસર થઈ છે! જો તમારા કુંવન ચાવી પ્રસંગ બને અને તમને Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬ પતી આપે તો શું થાય? અને તેમાં માનના પાછી થવી વાશ્ત કરે તો શું કહે મા ઠેકાણે તમાને શું જ્વાબ દૌઘ? તમારું જ્ઞાનમ ડેવું છે તેના પાશીબીન માટે પૂછું છું. આ ગાલે તમે ગુરુને ના આપવા બેસી જાવ ને, ભારે વિચારે ડેઓ તદાવત છે. નમારી ટીએ ભા થઈને આવું કડક પગલું ભરે તે વ્યાજબી છે તેમાં આટલો ભયંડર ત્રાણ આપવો, હાથ, પગ, ડોડ બધુ જ મથી નાંખવું અને આવી અમણ વૈદનામાં મૂડીને ચાવ્યા વુ. અને તેમાં પાછા મા માંગવા આવે ત્યારી આવી ડઝ નારલ વી રાખેતો ભાયદ દીવાના ડારી ખૂબ જ ચગર થઈ માટે તેમને તો દીઠા આપવા માટે પૂરી સંમતી બતાવી, પણ માન્ગા ડરે છે તમે પહેલા તેમને પુછી આવો રાજ કરે છે પહેલાં આપ પધારી તેમને સાજા કરી, ડારા જ્વાબ આપી શકે તેવી પોથિતમાં નથી. ܕ માત્માં ત્યાં પંધારે ૐ અને પહેલાં તે બન્નેની ડીકે સીઘી ઠરી આપે છે. મહાત્માને ઝાંઈ એવી ઈચ્છા નથી તે વૈનામાં સબથી ડરે, પણ ભાવિ દિતમાં લાગવાથી જ આવુ પગલુ ભર્યું છે. ગામ હૃ પશ્ર્વિર્તન વગર દીા બાપી શકાય ની, ને વૈશગ્ર દીય નદી અને સંસારમાં જૈને વધારે મહીય તેને દીા અપાય નહી. માટે "મહાત્મામે તેઓની કોઇ સીધી ક્યાં પછી દેવાના આપે છે. Axi મા ૪ લાખ જીવાથીનીનું વિષય, કષાયોનું, ભેંસારના સ્વરૂપનું એવું હૃદ્યસ્પર વર્ણન કરે છે કે આ દેશના સાંભળીને તેઓ બન્ને કી રહ્યા છે. આવા ઉત્તમ મનુષ્ય ભવને પામીને તમે આન્મ કલ્યાા માટે નું આધના કરી ? તેના માટે નૈમો ઝાઈ જ્યાવ આપી વાડતા નથી. દેશનાની પેલી અમર થઈ ી કરે તે કે, અન્નન ... ભેંસારમાથી ડપથી છીંડાવી. ત્યારે શા પણ સંમતિ આપે હૈ, અને પછીથી કે બીનસા ડરે છે, પહેલાં આવી વીતે બધા દાડા સાંધામાંથી ઉત્તારી કાઢવા અને પછી પાછા બરાબર વા ના લેવા તરત જ રી આપવા આ બધી એક જાતની ધાવ્યો છે, કલ્પનમાં વ્યાવે છે, ભદ્રબાહુસ્વામીએ ચંપી કરનાર આમનું વર્ણન ડરતાં લખ્યુ છે. મેડ ફ્લામાં પડીલો તેલ માલીશ કરીને ઉતારી આપે. બસ અમન Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૭ પાછુ सबै पछी કદી તો તે પાંચ કિલો તેભ બહાર પણ કાઢી આપી શ આ બધી દાબી હતી, ડાઈ ગપ્પા નથી. જેમ કોમ્યાનું વર્ણન વ્યાવે છે ને ૐ બે ચંપાના કુલ ૫૨૨ા ડલાડ નાચી હતી. માવી તો ઘણી વાતો શાસ્ત્રોમાં આવે છે. વે મહાત્માએ આ બન્નેને સાજ ડર્યા પછી તેમની વ્યભિ×દ પૂર્ણ થવાથી ગોચરી લેવા ગયા. અને ગોચરી લાવીને વાપરી. આ બાજુ બન્ને મિત્ર વૈશન્થમાં થનગની રહ્યા છે. માટે તેમને દીા આપી ગુરુને મોપ્યા. પુનમ તેમને ભણાવી-ગાવી, ધડતર કરી અનુશાસન સોંપ્યુ હૈ, તેમાં બન્નેને એ અમને આવા ગુરુ ન મળ્યા હોત તો અમે બન્ને દેવા ફુકર્મો બાંધતા હોત જૈના કારણે ચમારું શું થી! માટે દરરોજ ગુરુનો ઉપકાર તેમાને દેખાયા કરે છે કૃતજ્ઞતાના કારણે માન ઉપકારી દેખાય છે. પણ આ બન્નેના માનસમાં ક્યાં. તદ્દાવન પથી . થાય ગુરુ રાજાના ગી તો થાય છે કે આ ગુરુપે એકાંતે અમારા ત માટે જ આ બધું કર્યું છે. અમારા ખુબ જ ઉપારી છે. આ ૪ લાખ જીવાયોનીમાંથી તેમને જ મને તાર્યા છે, પરંતુ પુરોહિત પુત્રને આવા વિચારો માથે પ્રેમ વિચાર પણ આવે છે શું અમને જે બળજબરી કરીને ટીમા આપી તે એક વ્યાજબી નથી. . મા દેકાણે તમને એમ થતુ શેઢે આ પુરોહિત પુગ આવુ કેમ વિચારે છે! પણ તમને શૌક બાજ્બરીથી સામાયિક રાવે તો નાં થાય! અમને તો જાતે વગર ડારી વર્ષ દર્શાવવા પાછળ પડવાની ના જ કરી છે. વિશિષ્ટ કારણ કે વિીષ લાયડાત જીવ હોય તી જ કરાવવાનું છે, પરંતુ તમને બધાને બેઠ પૌષધ ડશવીઢી લો થાય ! આમ તો બા બન્નેના ભાવ માશ જ છે. દીા લેવા જેવી જ છે. લીધી ? પણ ભાત જ કર્યુ હૈ, આવ અનુપમ માર્ગ મળે માપી વુલી ને માન્મકલ્યાણના માર્ગમાં સ્થિર કથા ખુબ જ અમારા ઉપડારી છે. પણ શપુરીશ્તિ પુત્રને ચાટલો ત્રાસ આપીને બાની કરી ફી એ તેને બક્ષ ખટકે છે. સાથે Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ માટે તમે ૩ી છો ને ? કપામી જવા જેવું નથી, સભા:- મા તો ચોથતા એને છે ને, સાબિજુ - , થીગલી અને આમ કર્યું છે. શ, મારે અમારે મર્યાદામાં પીને ડરવું છે મને પણ મને દઈ મા મુકવા માંગતા નથી. પરંતુ તમારી યગ્રતા જોઇને પણ તમારા પાર ભલુ કર્યું તો પણ તમને કેવું લાગે, જેમાં પાછો તૈમનો કોઈ સ્વાર્થ ન હોય. તમારી જ શિક્ષિાની વાત સાંભળી વડર, સ્વીકારી શકો ખાલ સભા:- એક વખત અખની દો. સાહેબg:- અમારે કોઈ મખની કરવાની જરૂર નથી. પણ તમારા મૌઢ અને જ અમે મબજુ જઈએ છીએ તમે ધ્યાં છેટલામાં છો માટે અમનો ડવા જેવો નથી. તમને સદગુરુ પણ થી મળે છે. અને મને પછી પણ ભાગ્ય તી લાભ થઈ શS - સભા - થાપંથક પણ ન સાહેબy- યોગાવંચાપ તે જુદી વસ્તુ છે તેમાં તો સદ્ગુરુ પણ ખખી ન શકે વંથડપ અને સગુન મળે પછી ઓપખીને દર્શન કરી દે તે થવવેચડપ. પરંતુ તમારે તો કારામાં તમારા અપલક્ષણ છે. અત્યારે મોટામાં મોટી દુખની વાત છે ૪ ૨૪ કલાક તિની ચિંતા કરે તેવા તમને જોઈતી બાર તમે કોઈને ખ્યા છે ખરા? ન જાપક સમા રાશિની ભાવના ન હોય. ઉલ્યા મિર, ઇલ્યકાર ઇરછુડ સગુ આ બધાની જરૂર ખરી પરંતુ જ સતત પોતાના કથાકાની ઈચ્છા હોય તેને જ સદગુરુની ખપ પડે. ( સભા:- એલ્લે જ અમે લાવીએ છીએ ને. સાહેબ- બમ આવીને મને પાટ પર બેસાડી દો, અમારુ વ્યાખ્યાન સાંભળી લો, ૌર્વે પતી ગયુ છે પરંતુ તમને વાલા યોધ્યાથીનું મહત્વન જોઈએ છે ? જેને પોતાના હ્યાની પડી હોય તે તો મારુ હિત 4 1 Mણત અધ્યા વગર રહે ખરા બધુ જ શુકને પુછી પુછીને ૬૨. રે સાહેબ ખોટામાર્ગ ક્તો હોઈ તો Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૩૯ મને વાપ, મારી ખામીમી બનાવજે. જે બનાવશો તો હું રાજી થઈશ. જેને સાચુ સમર્મ ફીય તેને જ આવું વધુ થાય. જ્યારે ગુરુ શિત બુદિધથી બુલ બનાવે તો ખુબ રાજુ થાય. તમને અત્યારે બુલ બતાવી એ તો શ થાય કે અsળાઓ ભગવાનનું અનુશાસન 8 ભક્તિ લેવા માટે લાયક થી | સરગુન મળ્યા પછી જેને ગુરુની આપેલી શિક્ષિકા ગમે નહી અને . અંગત કારણોથી ગુની અવગણના કરે તેને કેવા કર્મો બંધાય ? સભા:- ભાગ્યશા. સાસ્વ:- શ, ચીડચ. સરગુરુ મખ્યા છતાં ઉપેક્ષા, અવગણના કરવાનું મન થાય તોનું તો ભાગ્ય બદલાયું ભાચ રડ્યું છે. અને તડામમાં જે મળ્યું નથી. અને મને છતાં આમ થાય તેને બીજું શું કહેવાય છે. દરેક ધર્મમાં દેવ-ગુરુ, તા વધુ છે. તેની સાથે તુલના કરશો તો ખબર પડી કે નમત્રે કહ્યું ઉત્તમ મળ્યું છે. જેમાં તમારું એઠાં ભવ્યું . કાં તેનો અનાદર કરી, પેa ડશે, અવગાના ડરે તો શું થાય ? સારા મગુરુ જુએ કે સામે લાયક નથી તી અનુશાસન ન આવે. સામે પણ ઝીલે તેવી વ્યક્તિ જોઈએ. અત્યારે તમને યોગે માર્ગદર્શન થયા મામ: આપતા નથી? કાકા, તેમને ખબર છે કે માનાથી સમય અને Aક્તિ જ બગો . માટે મનંતીવાર સદગુરુ મા પાક લાયકાતના અભાવે, રખડતા રહ્યા છીએ. રાત્મકલ્યાણ કરવા આ બધી પાયાની લાશનો , ઈકો. ધર્મના ત્રિમાં ચામણી કરીને વૃક્ષને પસંદ કરો અને યોગ્ય લો. પછી તેમાં સમપાવું એઈએમ મ ય વઘગવાનું નથી. બીલો છો અશ અમને ઉંચામાં ઉંચા દેવ મળ્યા પણ ચા પણ મમરા કૈરવું તેમની માત્તાની વાત આવે ત્યારે શું થાયમ હીરો છે મને ઉત્તમ વાપ મળ્યા છે. પરંતુ તે જ બાપની વાનની દિશે સ્વગણના કરે તોનું વાય માટે એ મર્વોડ દેવ-ગુરુ લાગતા તો ક્ષમા દેવું હોય , ભગવાનની માતા ચાવતાં તરત જ થોડી જ કબા પરંતુ આવુ માનવા Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાળાનું માનસ દેવું હોય તે જ તમે સમય નથી. ક મુળ મુદા પર આવીએ. | મા ગુરુ સામાન્ય સજા કરી નથી. ભયંકર દ8 કાપીને રીઢા આપી છે. પરંતુ બન્નેનું એને અથાણા ઈરાને તા આપી છે. છતાં પુરિત પુરાને એમ થાય છે કે ગુરુ બધુસાર કર્યું પણ આ રીતે જે તે બરાબર નથી કર્યું. મારે તૈમના મચે થોડો બસંતી, અરશી છે. આમ મને આબુધ્ધ સંયમ પાવ્યું છે. બંને સમાધિર્વચશન પદ્ધ સંવૈષમા વી-ડા થઈ. પ૭ પેલો જે ભાવ હતો તેની માલોચના દહી નથી. માટે માનાથી ગાઢ મિથ્યાત્વ બંધાયુ નથી બીધિ દુર્લભ પામ્યા. અહિંયા તમારી ટી આ નાની હોય છે ને પણ આ દોષ નાની નથી મોટો દૌલ છે. સુવ, સગર, સુધની બી. ઉપૅકે, અગાના તે કાંઈ નાની દોષ નથી. જ્યારે ગુજ રિલમાં ડી ચને બચી થાય તે કાંઈ નાની દોષ છે? આ ઉત્કૃષ્ટ વિલન છે. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૧ “શુદ્ધાર ભjદ-વદ તૈમ ૫-. શ્રીયુગભુષણવિયભુ સ ભ્યોનમ ા - યોગવિલી. ગીfપયા ઉત્કૃષ્ટ વિજ્ઞ અનંત ઉપકારી અને જ્ઞાની શ્રી નીડર પરમાત્મા આત્માનું જ્ઞાન શાનું નિવારણ કરવા ધર્મનીની સ્થાપના દરે છે. મહાપુરુીની ટીમે મારા અનંતકાળમાં દુષ્કાર્યો પાપી દ્ય છે. તેમાં જે કોઈ મોટાભાગનું જ્ઞાણ હોય તો તે અજ્ઞાન દશા છે. ગ્રામ ૧૮ પાપસ્થાનમાં ક્યાંય અજ્ઞાનને સીધુ પાપ નીદે વસાવ્યું નથી. અજ્ઞાન કર્મબંધમાં કા૨ણા છે, તેવી વાત પણ કર્મવાદમાં નથી. . . . પણ માનમાં તાકાત છે, પાપને પાપ ની પખાવે નહી. માટે અપેક્ષાએ માનને પાપના બાપ તરીકે કહ્યું છે. જેમ તમારે સંસારમાં બબુક : બાય ગમે ત્યાં હાથ નાખેને ગમે તે વસ્તુ સૌમાં સૂઈ રે ! અને નાની વસ્તુથી પક મોટુ ખિમ ઉભુ કરે. રમતાં રમતાં પણ બરેલી ડીલમાં ઉવ માથે પડીને ધણા બાળ મરી જ્યાં હોય છે. અજ્ઞાનના કારણે તેને siઈ જાતિનો ખ્યાલ નરવાથી મામુલી નિમિત્તથી મોટા જખમ ઉભા કરી દે છે. તેની જૈમ જવ અશાનતાના કારણે એવા જ બાંધી દે છે કે તે ક્યારે ઉદયમાં આવે ત્યારે જીવના બા૨ વાગી જથ. - આના માટે કાલે આપણો દાંત વિચારેલુ કે પુરોહિત છ જે મન્ના હૈ તેર તૈના ગુરુ પ્રત્યે થોડી બચી શી છે. આમ તો ઠહક પણે વ્યાજબી લાગે નૈવુ વૈ. ગુએ રીડી આપી તેમાં પહેલાં ને વ્યવહાર શર્થી તેમાં આવો ભાવ આવે તે નવાઈ નથી. જે તમારે ત્યારે આવો પ્રસંગ નથી થય તો તમે શarsીને લ્મ ડાયનાખી ને ! આ ગુજએ તો વિવેકપૂર્વક, હિતાણિતનો વિચાર કરીને અપવા, માર્ગે કર્યું છે. અને લાશને પણ પ્રેમ છે. જ્યારે આજના અને આની જાપ૭ રંજ નથી. તેની સહભાવ તો ગુરુ પ્રત્યેન ટકી રહ્યો છે - પુરોહિત મહાત્મા સરભાવ છે પપ્પા સાથે થોડી જ રહી ગળો છે. કારણ અનુચીત કર્યું છે માટે તેમને મથી રહી છે. શ્રા રૂપીના ઠારકો તેમ સંઈ ગુરુ સાથે ઉધ્ધતાઈ ભર્યું વર્તન કર્યું નથી. કે વ્યાંય જીવનમાં તેમને અશથી Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'અભિવ્યક્ત પણ કરી નથી. પરંતુ આ વાતથી તેને કેવું કર્મ બંધાવ્યું કે ભવાંતરમાં વર્ષો સુધી ગમે તેટલો પ્રયત્ન દરે તો પામ ધર્મ પામી શકે નહીં. બધી બીજ દુર્લભ યોગ્ય કર્મ બાંધુ. એક સમે સામાન્ય માણસ પ્રી ગૌષ કરી અને કર્મ બંધાય, અને એક વિશેષ વ્યક્તિ પ્રત્યે રાગ-દ્વેષ કરી તેમાં કર્મ બંધાય. તે ત્રમાં ઢળમાં ઘણો જ તથાવત છે. વ્યકિવ બેરલું ઉથ તેની મરવી, અવળાણાના ભારે કર્મબંધનું કારણ છે. જેટલી વ્યક્તિ ગુન્નીથલ તેમની કરવી, અવગણનાથી ભારે કર્મ બંધાય. આ ગુરુવો ઉત્તમ સદ્દગુરુ છે અને તેમને તે તેના હિત માટે જ આ કામ કર્યું છે. છતાં તેમને બસથી થઈ માટે આવું બંધાયું છે. માટે ઉત્તમ પુરૂષ, ઉત્તમ માન્મા, ઉત્તમ ધર્માસ્મિામો પી અથી, અગમો કે અભાવ ન થવી જોઈ. આનાથી બંધાતા કોને છોડનાં જૂઠા બોલાઈ જશો. આ પઢાત્મા પ્રત્યે પણ ઉપક. કે અનાદર ભાવ થાય તો ત્યારે માં ભારે તીવ્ર ઇમ બંધાય છે. પ્રભુ તો ઉત્તમમાં ઉત્તમ પણ છે. જેમ તમે પ્રભુની ઘણી ભક્તિ કરી અને તમને કશી તેમની પ્રભાવ ન દેખાય તો શું થાય? જે સંસારની અપેક્ષાથી ધર્મક તેને તો આ મોટું જોખમ છે. ફળ ન મળવાથી નસ બોલવા માંડી છે કશી પ્રભાવ નથી. એટર્સ. પ૨માત્માનું અવમૂલ્યન થયું. આટલા ઉથા વ્યક્તિત્વના ડગેશનથી કેવા કર્મ બંધાય " મા ઘણા ભગવાન કરતાં દેવ દેવીને વધારે ભજે છે તેમાં પણ અવમુલ્યન છું દેવાય સાવ - શ, ચૌબ એને તો ભગવાન કરતાં બીજનું મુલ્ય વધારે છે, અને ભગવાનનું મુલ્ય યg છેમાટે જ તેને વધારે કરે છે. તમારે ત્યાં સામાન્ય મામાન આવે મને વિશેષ મહેમાન આવે તે શું પડે કે નહીં હૈમ દુર કંથી તેમ હૈ પડવો જ નઈ છે. માટે આયા પણ થ્થાં પરમાત્મા અને અથાં દેવી દેવતા. તેઓ સંસારમાં ખડતાં પામર જુવો છે. પણ પરવશ છે. આ ચાર વનિમાં પડતાં માં મેં તેમને દૈવલોડની ઉચો ભવ આપ્યો છે. પછી ત્યાંથી કર્મ સ્થા ગળિયો ત્યાં જશે. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૩ સમ્યગટી દેવતા વિરતિધરથી નીચા ક૨ેવાય. ભાવ શ્રાવક કરતાં પણ વૈતા નીયા ડદેવાય છે. જ્યારે ભાવ સાધુ તો છઠ્ઠા ગુરુસ્થાન છે, માટે દેવ-ગુરુ-ધર્મ પછી દૈવી દૈવત્તાનુ સ્થાન છે. અને તેમાં પણ પાછા હૈ પરમાત્માના ભક્ત હોય, તેમનું જે સ્થાન પણ હૈ મૈં ભક્ત માટે, જેમ મોટા હોઠને માણસ હોય તો તેની સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર ક કી! દેવી-દેવતા ભગવાનના ભગત છે માટે પુજે છે. ભગવાનના નાતે માનવાના છે. આતો કેવું ભગવાનને પડના મુડવા અને તેમને પુજ્વા, જેમ રીકને પડની મુકો અને તેના સામને પકડી તેવી વાત કહેવાય. સભા:- મણિભĀવીરનું સ્થાન કઈ રીતે ? માદેવ્યજુ:- તપ્ ગચ્છના રક્રીડ તરીકે તેમનુ સ્થાન છે. તેમને તેના માટે વચન વ્યાપ્યુ છે, અને ભુતકાળમાં રક્રિષ્ણ માટે તેમને ડામ પણ કર્યું છે. તેમનું સ્થાન ઉપાડ્મયમાં હોય. ડારા ગરછના ૨ીક છે. માટે સંબંધ ક્યાં થયો. તેથી ઉપાશ્રયમાં જ હોય. પણ તમે તો અત્યારે દેશસોમાં લઈ ગયા છો. મને લાગ ભાવે નો એકદમ ભગવાનની બાજુમાં ઘુસાડી દો તેમ છો. મા બધામાં કારણ તમને સ્વાર્થની બુધ્ધિ છે. સાથે તમારે પેનાથી જ સંબંધ હોય છે ને! તમારી અર્પી ન ગુરુ પણ પોષાય ત સ માટે પા અરૂચી થતાં તમને વાર લાગે તેમ નથી. તમે વંદન ડરવા માવો ત્યારે ને અમે કામમાં દોઈએ તો જરા ભાવ ન આપીએ ની શબ લાગી જાય ને માટે તમે સદ્ગુરુ પાસે પણ અપેા રાખો છો. જ્યારે તમારી બાવી પાસ્થિત છે તો તમને કદાચ પ્રશંગ માā મદ્ભુજ તમારી ભુલ બનાવે, કપડો આપે, કદાચ ઉચા અવાને, ડડાઈથી કરે તો સરન કરી વાડો ખા! માટે વિચાર કરશે. અત્યારે સારી-ધમાત્મા પણ અમારી પાલે આવે અને ડાય તેની અપે ન પોષાય તો ખરાબ લાગી જાય છે. ઘણાને શું હોય છે તે પ્રશ્ન લઈને ગમે ત્યારે ભાવે છ માધુ તો નવા જ હોય. પણ માધુ ડામમાં હોય અને કદાચ તે વખતે ના પાડે તો ખોટુ લાગી જાય. સભ્ય:- ગુર્જ પાસેથી શું અપના હોય ' Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪ 'સાહેબ - તમારા હિત માટેના માર્ગદક્તિની જ અપેક્ષા હોય. સાથે પૂરી ભકિત સમકા શૌચ. અત્યારે તો તમારા સંબંધ ગુરુ સાથે જુદી વોલીટીના હોય છે. આત્માલ્યાના નાનાથી તમારો સંબંધ બંધાય છે પ૧ તમને પ્રેમ થાય છે કે તેમની શૈવી ભધિક 8 મારુ હિત કરવાનું તેમને મન થાય. હું લાયક છે તેમ બતાઉ તો મારા ગુરુ થડક્સ માજ હિન ક૨વી. તે તો નિષ્ણુ ગીથલ છે. ચોક્કમ મને સાયુ માર્ગદર્શન આપો. આવી ભાવનાવાળી વ્યડિન જ દેવ-ગુરુની સાચી ભક્તિ કરી શકે. નહીતર ભકિત ક્યારે મહિન બનો તે કહેવાય નહી. માટે આપ ગુરુ પામે તમાશ હિતની જ રખાય. ગુરુ હિત માટે બહુ ડરે બધુ કહે, ભાવી અપેક્ષા સાધુ ૩ ભાવક રાખે તો દોષ નથી. સભા:- શુ વાંકાનું સમાધાન ન કરે ? સાહેબનુઃ- કરે, પણ તમારે એમની પર અનુકુળતા જેવાની છે નારી! તમાશમાં કદાય લાયકાત ન લાગે તો ગુરુ ધ્યાન ન પણ આપે. લાયક ન હોચ ની ૨મ ન પણ લે, અમે પા ભમ કી તી તેનું ફળ તી માંગીએ તિ છે હલ્યા તો અમને ખાવું -એઈી ને? અમારે આરાધના માટેના ઘણા યોગ છે. માટે ખૂબ લાયક જીવ હોય અને શિત દેખાતું હોય, તો અને મહેનત કરી, જેમ ફળદ્રુપ જમીનમાં એક બી વાવ તો પર ટાલ રંગ મળતી; તેની જેમ અમે પણ ખાત્રી કરીને લાથ પાછળ મહેનત કરીએ. સભા- તો પછી ભગત ઘણા નહીં થાય. સાહેબ અમારે મારી સાપક વ્યક્તિની જરૂર નથી. અમે માખી સંસાર છોડીને નીuથા વૈ. તો પછી હું તમને ગળે ભરાવીને અમારે ફરવાનું પ્રમાણ વધાભડલ્યાણ કરવા અમે નીકળ્યા છીયે વધારે ભગતના જિલ્લા ને અમારે કરવું નથી. આના માટે કંઈ બર્મ સંસાર છોડીને આવ્યા નથી. તે - માવી અપેક્ષાવાણાને સફગુરુ ગૌ જ નહીં. અને કદાચ મારગુરુ મળી જાય તો પણ તે તેમની પાસેથી લાભ મૅળવી શકે નહીં. માટે મોકલ્યાગ માટે ભાવ બદલવા જ પડે. મા બધા મા દોષો છે. આ બધા ભાવોથી એવા કર્મ બંધાય છે જ્યારે તે Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૫ ઉદયમાં શ્રાવો ત્યારે મારી જી વનરી પામી શકશે. પરંતુ અત્યારે તો તમને માન છે તે માટે વિચાર જ ચાલી આવે. પણ દૈવ-ગુરુ-ધર્મની ધીર ઉપૈકી, અવગણનથી એવી કમ બંધાતી ભવાનરમાં મા શુ મળી નહીં: અત્યારે ઘણાને શાસન મળ્યું છે જ એના માટે કે ભવાંતરમાં ન મળે : સભા:- સૌરલે દુખને દુર્લબ બનાવવા માટે જ ને ! સાહેબ":- હા, દુર્જન્મને દુર્લબ બનાવવા માટે જ ધાને મળ્યું છે. કદાચ તે . બીજે છત તો માટલી ઉપેક્ષા કરવાની તેને વન ન આવત. અહિયા છે માટે જ ઉપેક્ષાથી આવા કર્મ બંવાય છે. દેવ-ગુરુ-ધર્મની અથી, ઉhઅના, અવગણના આ બધાથી દુલ્લિ બીઘી થાય તેવા કર્મ બંધાય છે. જૈનાથી જન્મજન્મનાર વર્મસામગી ન મ. સને મળે તે ધર્મ ન પામી છે. અત્યારે. મિથ્યાવ સહનીય છે. જેટલાં કમી ત્રિમાં કામ આપનાર, સંભામાં રખડાવનાર, ભારેમાં ભારે મિથ્યાત્વ છે. અને વૈમાં લીધી દુર્લન થાય તે * ભારે જહા૨ છે. - - - હવૈ પુરોહિત પુરાને મા અજ્ઞાનથી બંધાયુ છે. તેમને અશુદ્ધ ચાલિકા પામ્યું છે. માટે મરીને દૈવનમાં ગયા છે. પરંતુ ધર્મના એવા સંસ્કાર પડેલા હોવાથી તેઓ દેવબવમાં વર્મન ભુલ્યા નથી. માટે તેઓ પ્રબુંના કલ્યાણ ઉજવવા જાય છે. તીખામી કરે . શાસ્ત્રના પ્રથથન હવે હૈં. એમ ધર્મમાં દિવસો પસાર : ડરે છે. - - - - - - - 6થા દેવલીમાં દેવતા ને એટલે દૈવતા તેમને બધી જ માહિતિ આપે. બા વિના મનો , વિનવાબી છે, તેમની આ રીતે કરવી તે તમારા ડર્તવ્ય છે. મા શાસ્ત્રો છે. તેનું ચિંતન, મનન, અધ્યયન કરવું નિમાર્તવ્ય છે. વધુ : ઉમક્તા દેવને મા વધુ મવાથી બહુ જ ઉલ્લાભ થાય. તેઓ જીનેશ્વર દેવની - દાઢ હોય તેની પ્રજા પાડ. ૧થારે નિર્વાણ પામે પછી દેવતા તેમની દાળને વિલમાં લઈ જવ. તમે ભક્ઝામમાં વીલો છો પરમામાનો નિરસી વામિન થ્વ પરમારામાંથી બનાવેલ છે. શરચ્છની છાવાવાળી છે. તૈમના દેશના Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૬ પરમાણુના સાનિધ્યમાં આવે તો શાંતિ થાય. માટે દેવલોડમાં તેજી દાઢા લઈ જય છે. અને તેની પણ ડરે ઈ. વાવખત શું ત્યાં પણ કષાયોનો ઉદય છે. માટે પરસ્પર ઝઘડા થાય, મારામારી પા થાય , લડાઈ યુધ્ધી થાય, મામ સામે બળીયા હોવાથી ઉપદ્રવ થઈ જાય: મા અશાંતિને શાંત કરવા માટે આ કામનું આગ કરી તેનું નવ લઈને છાંટે જેનાથી આ બધા હાર થઈ જાય. નહીતર દર વર્ષ સુધી મારામારી ચાલન. ત્યાં દરેકની સંપત્તિ ચોક્કસ રીતે સોપાયેલી રહી છે. છતાં વીજને વધારે મળેલ હોય તે જોઈને દાક્યા કરે. માટે ત્યાં પાશાંતિ નથી. નાના દેવતાઓની તો એવી સ્થિતિ હોય છે 8 sad મડબાં ડરે તો મારીને બહાર કાઢી મુકે. વ્યાં સુધી ઝર્મનો ઉય છે ત્યાં સુધી ચાલુ રહેવાનું છે. સભા - મરિયા જેવા શાસ્ત્રી હૈ તેજ ત્યાં છે સાહેબ - ત્યાં શાસ્ત્રી શાશ્વત છે. ઉત્નીથી મઢેલા છે. અહિયા પ્રભુ મહાવીરના થાય છે. તાત્પર્ય, ભાવાર્થ બ ડ જ હોય. લવમાં કયાંય તફાવત ન હોય. અર્થથી તે દ્વાદશાંગી એક જ છે. પણ શબ્દોમાં ફેર હોય. જેમ કોઈ આત્મા 82, aઈ ચેતન ઠરે કોઈ જીવ કરે તેમ શોની વજુબાનમાં ફેર હોય. સભા ત્યાં તે શા સમજાવે છે 'સાહેબ- હાં હોઈ દેવતા ભાવે નહીં તેથી બધા દૈવળશાની પાસે જ વાય. અણિયા છેવપજ્ઞાની વિગરના તો તમે મારું મોટું જો ખરા? અને કોણ પસંદ કરે. નીર્થ, કેવળજ્ઞાની પાસે જાય. .. સભા:- ત્યાં સમાજ વ્યવસ્થા છે. સાહેબ- હા, માલિક છે. પ્રજ છે ડીયર છે, ઝાડુ વાળનાર છે બધુ જ છે. સમાજ વ્યવસ્થા નીચેના દેવલીમાં હોય. સભા:- ત્યાં ઉપાશ્રય છે, મહેપશુ- ત્યાં વિરતિની વિા નથી માટે તૈનો સવાલ જ નથી આવતી. જિન મે છે. ક્લ તીર્થમાં બોલો છો ને જન પ્રતિમાઓ હોય. દીપ્યમાન મં િોય. સમાજ વ્યવસ્થા નીચેના દેવલીમાં છે. ત્યાં પોસ્ટ પ્રમાણે ઐશ્વર્ય મહેલા હોય છે. તમારી Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૭ ભેંસાર પ્રમાણે જ ત્યાં પણ ચાલે છે. માટે ત્યાં ઘણા જીવો તો એવા માનસીક દુ:ખી હોય કે મારે શું આખી જીંદગી આમ જ રહેવાનું. તેમને આખી ભેગી મફતમાં બીજા દેવીની સેવા કરવી પડે. ડમ્પલસરી વી જ પડે, ન ફરે તી માર પડે. સેવા કર્યા પછી વળતરમાં તેમને ડાઈ મળે નહીં, જ સ્નાત્રમાં આવે છે ને કે વુજ ઈન્દ્રી મેરુપર્વત પર પ્રભુની વ્યભિષેક વા ડરોડો દેવતા સાથે જાય. અદિયા તેમને બિલૈક દ્ગશ્યો થૈ સારે, બીજા દેવતામીન ઓર્ડર ડરેને કે આટલા પ્રણો લાવો, આટલા પુષ્પો લાવો, એન્ડ્રુ માની ધર્મની ક્રિયા છે. પણ કામ સોપે ને ? માટે જે જીવોને ત્યાં સેવાનું કામ સોંપેલું છે તેને . આખી જીંદગી સેવાનું જ કામ કરવું પડે. અહિયા તો સેવક પણ શેઠ બની શકે છે. જ્યારે ત્યાં તો સેવક આાપી જંગી સેવક જ દે છે. સબા:- દેવલોકમાં સ્વાધ્યાય કૈવી 4ને ફ્રોય ૧ સાહેબજી:- સ્વાધ્યાય 2 વિત્તિની ક્રિયા થોડી હૈ! ચાશિમાં ધ્વનિ આવે. સ્વાધ્યાય એ સૌ સમ્યગજ્ઞાનનો પ્રકાર છે. સભા- સ્વાધ્યાય તપ તો પછી કઇ રીતે પુસ્તઃ સાદેભજ:- િિત,ગુપ્તિમાં ફ્રીને સ્વાધ્યાય કરે તો તે વિનિમાં જાય. માટે ત્યાં તે તો નથી. તમે લોડો ગોટાળા ડરશે છ. જેમ સોડામાં લાંબા પગ ડરીને બેસીને ધાર્મિક વાંચો તો ૩દેથી અને સ્વાધ્યાય ક્યોઁ. તો તે શું સ્વાધ્યાય ડદેવાય ! સ્વાધ્યાય તપ માટે તો પહેલાં મિલિ ગુપ્તિમાં આવવું પડે. માટે સામાયિક કરવું પડે, કાં ઈયિાવિશ કરી મેકલ્પ સાથે બેસો તો સ્વાધ્યાય કહેવાય. સભા-ભુત સામાયિક ૧ સાહેબજી :- શ્રુત સામાથિક માટે પણ બાર કહીને બેચવું પડે. સંસારના બધા જ બાવી વિચારી, બાાતિને વોશિાવીને અદિયા આવી છો? ઘરે ડરનાં પછા ઇરિયાવિદા કરીને ોસવું પડે: મંડલ્પ સાથે, એક વ્યાસને બેસીને સંસારના ભાવોનો ત્યાગ કરીને બેબી તો સ્વાધ્યાય થાય. વિશત પ તપ લેવું હોય તો ક્યાય પણ પાપનો વિશ્વમ ડવો પડે, તમારા બધાનું શું અત્યારે ૠત સામાયિક છે ! A Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૯ દક્ષણા ઘરેથી તમારો દિકરો બોલાવવા આવે તો મને પડતી મૂડીને ઉભા થઇ નવનેશ્વ ગમે તેવું મહ્ત્વનું કામ આવે તો લેવાદેવા નહીં ને ! એ મા બધુ નથી તો ક્યાંથી શ્રુત સામાયિક પણ થાય. વિત રૂપ સ્વાધ્યાય લપ ડહ્યો છે તે દેવતાન નથી, દેવતાને ના સપ્લાન ચિંતન, ખનન રૂપ હોય છે. અદિયા રહેલા જુવી ધર્મશ્રધ્ધા ડરી શકે, ધર્મની વાતો સાલખી કે તેમાં થી પૈદા કરીવાદ, અત્યારે તનવાદીનો કહે છે હૈ, નત્વચિંતન કરી4, વાંચીએ એટલે બધો ધર્મ તેમાં આવી ગયો. મને કરે અને સ્વાધ્યાય રૂપ તપ કરીએ છીએ, પણ સ્વાધ્યાય નપશું છે તેની જ ખબર નથી. સૌામાં બેસી લાંબા પગ કરી ધાર્મિક પુસ્તઠ દિવસમાં પાંચ કલાક વાર્ચ એટલે દેવો પાથ કલાકનો સ્વાધ્યાય ડાઁ. સભા:- તો પછી આને શું કર્યું કહેવાય ? સાદેબજી:- ધાર્મિક પુસ્તઠ વાંચતી વખતે પણ વિવૈપૂર્વક તત્વ મેળવતી હોય લી સમ્યગ્ જ્ઞાનનું ચિંતન હેવાય. ભગવાનની આજ્ઞા મુજ્બનું પુસ્તક ખૈઈએ. જેમ ધ્યાન માટે પણ શું ! એઝાઝના આવી તેને ધ્યાન માનના હોય છે. શ્રુત કૈટલું સત્વ, સંકલ્પ, ત્યાગ એડાઞતાની શુધ્ધિ માંગે છે. દેવતા પણ સ્થિતન, મનને ડરીને ધર્મભાવી पुष्ट કરે છે. પણ તેમને સ્વાધ્યાય નામનો તપ આવતો નથી. દૈવલોકમાં સામાયિક નથી. તો પછી વિતિ રૂપ સામાયિકની સવાલ જ નથી. ત્યાં કાનાચાર, દર્શનાચારની જ ધર્મ છે. થારિત્રાસ્થાર અને તપાચારના ધર્મ ત્યાં નથી. તમ અનુકુળ ભવ નથી. વ્યભાઃ દેવતા દેશના સાભળે ત્યારે સામાયિક ખરું? સાહેબ: દેશના સાભળે ત્યારે પણ દેવતાને શ્રુત સામાયિક નથી, ઈશિયાવિહા પણ ભાવથી જીવુ હોય ની પાચમું ગુણાસ્થાનક ખૈઈવે, श्रुत આપણા શાસ્ત્રમાં બે મહાવાક્ય છે. (૧) મિચ્છામી દુડાં (ર) અપ્પાણ વોસિરામી, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 970 કોઈપણ પચખાણા લેવા હોય તો "મus વોસિરામી" આવે. કાવ્યમાં "મિચ્છામી દુai " આવે. માં પાપના ત્યાગની સંલ્પ છે. અને રિયા પાપનું પ્રાયશ્ચિત છે. આ 4 મહાવાક્ય છે. આ બે વાઢી પર પાનાના પાના ભરાય તૈયું મારુમાં વન છે. તમે સામાયિકમાં "અધ્યારૂ વસિરામી" બોલો છો ત્યારે આખી દુનિયાના વિભરાવો થી ઘર-બાર, કુટુંબ, પરિવાર, ધંધા, ધાપા બધાને વોસિરાવાના છે. એટલી ૪૮ મિનિટ માટે બાપને રિડર તરીકેની કોઈ સંબંધ નહીં. તે વપતિ તમે સાધુ જીવનની નજીકમાં આવી છે. જે સાધુ વા નથી બનતી. તમારા સામાયિકમાં અને અમારા સામાયિકમાં જમીન આસમાનનું અંતર છે. તમારે જીવતે જીવતાં કુટુંબ દિડવા, પત્રિવારને વોસિરાવવું ઘણા છે. અહિયા હૈયામાર્થી મમતા કાઢવાની વાત છે આ ક્રોઈ રમત વાત નથી. ખાલી મીટેથી બોલી કે "વૉસિરામી "દિલા મારાથી નથી થઈ . પાંચમા સ્થાનક વગર એકપણ દિથી આ રીતે ન થઈ તા. સભા - તી પછી શું અમારે આ હી પણ નહીં બોલવાનું ! સાહેબ- ભાવથી લાવવા માટે પણ બીલતી હોય તો વાંધો નથી. તેને એડડી શીખવી છે તે પહેલાં લીટીડા પાડે તો વાંધો નહીં. તેની જેમ જેને માનું સામાયિક પામવું છે તેના માટે તે કરે છે તો વાંધો ની. પરંતુ જેને પામવું જ નથી , બંડલ્પ નથી કોઈ ધ્યેય નથી તેની ની ગમી ગણાતી જ નથી. હજી ચાપકો પામ્યા નથી તે નક્કી છે. કદાચ તે અર્થ પણ હોય, પણ પામવું છે તેવો ને. ધ્યેય હોય અને કરેલો મંજુથ છે. -મભા:- અવથિક્ષાની શાન ભાગવા પડે સાહેબ - અવધેશાન વિષથ જુણો છે. શાસ્ત્રોને બફાવા તે વિષય જુદો છે. બંનેની હૈજ જુદી છે. અવધિજ્ઞાનીને પકા ઋતજ્ઞાન મેળવવા શાસ્ત્રી ભણાવા પડે છે. અવધિજ્ઞાની તો તેની જ પ્રમાણે ખાલી જઈ શકે છે. બાબા બનને વિષય જુદા છે. હવે આ બન્ને ની રેવના ભવમાં ધર્મ આરાધના કરે છે. ૨૦-૨ાગમાં માયા નથી. દેવલીમાં દેવતા અને અન્ય જ્ઞાન નજીડ આવે ત્યારે અમુક Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧પ૦ ' લમણો દેખાય છે. આમ તૈમને થાપા જેવું ઘડપણ આવતું નથી. છેલ્લે સુધી વાની હોય છે, પણ મૃત્યુના મહિના પહેંલાથી શું થાય છે ગીરમાં જુલીવટે તેજ ઘટે, તેમના બામાં પ૭ હેવ પડે, ફૂલની માળા દરમાય , થાવા આવા ઘણા લક્ષણો દેખાય. તેથી પુરોનિપુન આવા બધા લકણો દેખાવાના ચાલુ થમ્યા તેથી તેને લાગ્યું કે મારા સન્થ દવે નજીક છે. તેને થાય છેશ્વે મારું ભાવિ શું છે માટે જાગવા માટે તે મહાવિદેશમાં જાય છે. ત્યાં પ્રભુની દેશના સાંભળ્યા પછી પ્રભુને પુછે છે "પ્રભુ મારુ ભાવિ શું છે ?"ચારે પ્રભુ દરે છેતારી મનુષ્યની ભવ છે. ડબ નગીમાં તુ મનુષ્ય થઈ . તમને કઈ છે કે તમારી સદગતિ છે. તો તેટલા મારાથી તમે ખુશ થઈ જવમ : મા આને તો આટલું જાણ્યા પછી ખુશી ની માટે પુછે છે "પ્રભુ હું ત્યાં ગયા પછી સુલભ ચોઘી દુર્લક્ષ્મ બોધી “ જેને આત્માની ચિંતા દૌથ તેને જ આવા વિચાર આવે. પ્રભુ કહે છે "નું સુવીધી છે." તી કાગળ પૂછે છે આ છ તીવ્ર મંદ છે અતિતીવ્ર કર્મ હોય તો અનંત કાળ સુધી ધર્મ ન મળી . પાકા અને અભ્યાખનું દુર્લમ બીધી છે. કાગળ પુd - મનુ અને વીધી કઈ રીર્ત પ્રાપ્ત થ વેજ ભવમાં પ્રાપ્ત થશે. તો પુછે છે કે દોના દ્વારા પ્રાપ્ત થશે. ત્યારે પ્રભુ જ્વાબ આપે છે કે તારો ભાઈ મુકે તેનાથી તેને બધી પ્રાપ્ત થઈ. હવે તે ડ ઢ તેનું પણ શષ્ટિ જણાવા જેવું છે. દર છે. " saiધી નગરીમાં તાપસ નામની નૈ બહુજ શ્રીમંત છે. આ દિ માખી દિવમ તેની સંપત્તિ, ધંધા-ધાપામાં જ પૌવાલૈલા ઉદે છે. તેથી આધ્યાન આદિના ડારાને મરીને તે તેના ઘરની બાજુમાં ગટર પાસ નુંs તરીકે જન્મે છે. આમ આ મેરે. sઈ ખૂન , વીધી કર્યા નથી, અન્યાય, અનનિ, વિશ્વાસઘાત છે બદમાતાગીરી કરી નથી. પાછા તેમને થતું કે બસ આખો દિવસ પૈસા કમાવવા તૈનાથી મોજ મજા લુંટવી. તેમ જ પરોવાયેલા રહેવું. જેમ અન્યારે પણ ઘણાની દુનિયા છેટી ૮ ઘર-કુટુંબને, પૈત્રી વભ તેમાં જ પવાયેલા દેવું. થા અત્યારે કહે છે કે આરબ અમે નિતિથી જીવીએ છીએ. અમારા જીવનમાં મે ચાંચ અન્યાય, અનિનિ મિતાં નથી . એટલે પોન ગેમ માનતાં હૌય છે કે આ રીતે Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧ પ૧ "જવીએ છીએ માટે મારી સગતિ નક્કી છે. પણ આ શીદ વીના ડરને મરી નું થાય તે જરા વિચારજો. - હવે આ ભુંડ ફરતાં હતાં તૈના આગલા ભવના ઘર પાસે આવ્યો. જેવું તેને થર જોયું. ત્યાં તેના દિકરા , પત્ની પરિવારને જોયાને ઉણપ થયી. તેનાથી . તેને સ્મરણ થયું. તેથી તેને તેની આગલી ભવ બરાબર યાદ આવ્યો. આના કારણે તે આખી દિવસ તે ઘરની આજુબાજુ ફર્યા કરે છે. હવૈ બન્યું છે તેની જ બાર મહિનાની તીથી આવી . માટે ઘરમાં પણ આજે મહેમાનો માટે રસોઈ બનાવશે. તેમાં માંસ આદિની વાનગીઓ ડાવજે. પાણીની આવી તિથિ છે. પણ રસોઈ તૈયાર થયા પછી બિલાડીએ તેમ માં ઘુસાડી £ધુ. દવે ચાવી . રસોઈ કરણા બાય 1 યિા ની મહેમાનો આવવાની તૈયારી હૈ. બીજી રસી બનાવવા માટે શું કર્યું કે આ બંs આજુબાજુ કરતું હતું તેને પકડીને લઈ આવ્યા. અને તેમાંથી જ નવી મોઈ બનાવી. અહિંયા એ જીવનું ડોકા મોતને . આ ઘટના પરથી વિચારો સંસારનું સ્વરૂપ કેવું છે? યા પણ તે આર્તધ્યાનથી મર્યો. મારે તે જ એશિયામાં સાપ થયો. મમતાના કારણે પાણી થી લઈનમાં ( ફુતાં કરતાં ને જ થર તેજ કુટુંબ, પરિવાર જોયા જેનાથી ઉહાપ થયી. જાનિસ્મરણ થયું. આ જીવને તેના પૂર્વ ભવો નજરે ખાઘ ઈ . માટે હવે તેને આન્મ, પરી, પાય, પાપ બધુ બરાબર મગજમાં બેસી ગયા છે. અહિયા તે તેજ થરમાં થવે એક દિવસ બહાર નીuતાં રસોઈ કરવાવાળ બાઈએ જોયો, જેથી હી મચાવી દીધી. પછી બધાએ બેગા થઈને મારી નાખ્યો. આથા અત્યારે તેને મના પિડની અમર થઈ છે. તેને થાય છે કે માયા જ ઘરમાં મારી દેવી સ્થિતિ સંમપનું આવ્યું 24પ છે. આ બધા વિચારો આવવાથી તે શાંત થી છે. ગામ ની આપની ભાવ ફંડા મારવાની હોય પણ નજર મામૈ કર્મ વિપાકો જુએ છે. માટે શાંતિથી ભોગવી અદામ મિક્સ કરે સૈ નથી તેને પુજ્ય બંધાય છે અને તે જ જીવ મરીને પૌતાના દિકરાને ત્યાં પુત્ર તરી જજો . હયા પર અમુક ચઈમ જરા પણ ઉપ થતાં વસતિમ્મર થાય છે. તેને થાય છે કે આ થરનાં માલિક છે. અત્યારે Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૨ મારા બાપની બાપ હું જ તી. માટે એટલી અસર થઈ છે કે દિકરાને હું બાપ વી રીતે ૐૐ. દરાની વહુને હું ડેમ ડરીને 'મા' છું. તેને જાતિસ્મરણ દરેક ભવમાં થયુ છે. , સભા- અમને અમારો પરલોક દેખાડી આપો, તો અમે સુધરી જઈશું. સાબનું:- અત્યારે કોઈ જ્ઞાની પુરુષ નથી. વળજ્ઞાની, તીથંકર ડોઈ જ નથી. અને બે એના માટેની રાદ જોઇને બૈમી રહેલી સી આમને આમ રખડનાં દેશો, હું તમને બીજને તિસ્મરણ થયેલાના દાખલા બનાવી શકુ. પણ તમારી પરલોક બનાવું તેથી અપેક્ષા રાખશો તો મોં વડાસીને બેસી દેશી. અમારી કોઈ એવી નાડાત નથી કે અમે આવી તમારી અપે પૂરી કરી શકીએ. ઘણા શું કરે છે કે સાપને પ્રભુએ બુઝબુઝ ડહ્યુ માટે નરી ગયો. અમને પણ એ એમ ભગવાન મળે તો અમે તરી જઈએ, પરંતુ આપણુ પુણ્ય ડાચુ હૈ માટે ભગવાન મળ્યા નથી ! માટે જ સામગ્રી મીઠી મળી એક પણ જ્યારે પ્રભુ મળ્યા હતા, દેશનાબી સાલખી હતી છતાં પણ તા નદી ને? અત્યારે દેવી, અવધિજ્ઞાની, મન:પર્યાયવજ્ઞાની કે લીદર ડોઇ જ દિયા નથી, અને તમે બપેા રાખી કે શ્રમને અમારો પલીડ દેખાડો, બી તે કરી શક્ય નથી. પણ અમે બળથી દવા સાથે હીએ છીએ તે જ ઠોડ નાસ્તીઠ પા ભામે આવે તો નવતત્વને નર્ક સાથે માબીન ઠરાવી ડીએ. શ્રુતના Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૩ ।।પન્ન યુગભૂષાવિજ્યનું સગુરુભ્યી નમ:11 11 વિઘ્નજય ભાવધર્મ ગોપયા ટેક અનંત ઉપડાવી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીથર્ડર પરમાત્માઓ જગતના જીવ માત્રને કર્મના સમ્યક્ વિપાઠની બૌધ કરાવનારા ધર્મ તીર્થની સ્થાપના કરે છે. ઘણા મહાપુરુષોની ટીમે અજ્ઞાન દશામાં લગની નાની ભૂલોથી થકા મોટા બંધાતા હોય છે, અને તેના વાડો સખી રીતે સમાવે તેવા દાખલાથી ન શાસ્ત્રમાં છે, તેમાં ધ્યાન શખવાનું કે ડર્મ બંધાય છે ત્યારે ડાઇ તે વીરનીંગ આપીનૈ ૐ પ્લાનીગ માથે બંધાનુ નથી. બંધાઇ ગથા પછી તો ઘણા વર્ષો સુધી ખબર પણ ન પડે, જ્યારે તેનો વિપાક આવે ત્યારે ખબર પડે, જેમ ટાઇમ બીબ સુથી હોય તો કશી ખબર ન પડે પણ જ્યારે તેનો ટાઈમ પાર્ટી અને તેની વ્યપાઠ બતાવે ત્યારે કુËકુરચા બોલાવી નાખે, જ્યાં સુધી કર્મ ઉઘ્યમાં ન આવે ત્યાં સુધી ભારે ડર્મ સ્ટોકમાં પડ્યુ હોય તો ખબર ન પડે પણ ઉદયમાં આવે એટલે મોટા એપ્રમ ઉભા થાય. વ્યવહાર આ રાજ્જા અને પુીશ્તિ પુગે દીા લીધી, અણિશુધ્ધ સંયમ પાખી દેવલીડમાં ગયા. ત્યાં પણ આગલા ભવના ગાઢ ધર્મના સંસ્કાર હોવાના કારણે ધર્મ ભૂલ્યા નથી. આટલા દેવલોકના રંગરાગ વચ્ચે પણ ધર્મ આરાધના કરી છે, ધર્મની તીવ્ર ભાવ તો માટે. સામાન્ય રીતે તેમની લાયાત કેટલી છે! ધર્મને અંતરથી વિસરે નહી તેવી લાાન છે. ગુણીયલ, ઉત્તમ ગુરુએ ઉચીત વર્તન કર્યું છે પણ દેખાવમાં ડાઈવાળુ તુ માટે તેમન યુ હૈ મૈં આટલી બળ જ્ગરાઈથી તે રાનો દો! આ ભાવથી કૈં 3 બંધાયુ 2 સ્ટોકમાં પડ્યું છે. પણ પરભવમાં દેવ ભવ છોડીને બીજ ભવમાં જો પછી તે ઉદ્યમાં આવશે. એ મનુષ્ય ભવમાં જશે ત્યારે ત્યાં એવો લીયાઈ જળી કે ધર્મ ભુલી જો, વલોડના રંગરાગમાં તેના ભાડામાં ધર્મ ગયો નથી. દેવલીમાં ચાશ્ટિાચાર અને તપાચાર દ્વાવ્ય નથી. જ્ઞાનાચાર અને દર્શનથાર શક્ય છે, સમડીતની મિકા શક્ય છે, ત્યાં ડ્થ બધી જ આરધના રી છે. ઘા તો ધર્મજ મેવો કરે હૈ માત્મા પર ધર્મના ડા જ સંસ્કાર ન પડે, જ્યારે ઘણા એવી રીતે ધર્મ સર્વે હૈ ધર્મના વ્યાત્મા પર ગાઢ સંસ્કાર પડે, વર્ષને બોબા સાથે રાખવી Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ તીય તો ધર્મના સંસ્કાર આત્મા ૫૨ આધાન થાય તેવી ધ કરવી પડે. નહીતર બીજ ભવમાં ધર્મ ભૂલી જ્વાય. સભા:- એટલે તીવ્ર રચી પૂર્વક ધર્મ ક૨વી જોઈૌ. સાબા , ચીક્કસ. સંસાર સ્ટીક જીવને પુછીએ તમને શીખ વીની 6 કોઈને થવા ૨વા, ખાવા, પીવાની, સંગીત, પિકચર આવા અનેક પ્રકારના શીખ હીથ.પણ ૨ વસ્તુ તેમાં ૨સની વિષય હોય તે મળે ત્યારે તે ભોગવવામાં કેવી ઠાર બને છે. ધાને ખાવામાં જ ખુબ ૨સ હોય તો વ લંપટ થઈને ખાય છે વા સંસ્કાર માત્મા પર પડે છે ત્રીજા ભવમાં તીરો ગતિમાં જાય ત્યાં ખાવા માટે ગમે ત્યાં મોટું નાંખ્યા છે. ઘણા ધર્મ કરે, શ્રધ્ધા પણ છે. ડરવા લાયક છે તેમ માનીને કરે પણ તેમાં સ્મ, રચીની એવી ઉભી ન આવે કે આત્મા પર તેના સંસ્કાર પડે. સભા:- પહેલાં તો પાપની તીવ્રરૂચી હતી તેને બદલવી પડી. માહેબ જેમ ઘણાને શ્રીમંતાઈથી આટલી શ્રનુકુળતા છે, ખાવાપીવા મોજમઝા મળે છે. શ્રીમંતાઈના દેવા પણ લાભ છે તે બધા જડબેસલા બેસી ગયા છે. તેમ ગરીવાઈના આટલા નુકશાન છે તે પણ જડબેસલાક બેસી ગયા છે. તેની જેમ ધર્મ-અધા લાભ અને નુકશાન જો જડબેસલા બેસી જાય પછી થી બદલાતા વાર લાગતી નથી આપી બા દુઃખ આપનાર કર્મથી કરી છીએ, ૬૨ ભાગી છીએ. શું આ આપનારા ક તૂટી જાય તો આવી જ છીએ. હવે તમે ઉગમાં ઉગ્ર દુઃખ વેઠીને જેવા & નારીના) કર્મ અપાવો તેટલા કર્મ તમે એક નવકારશીના પચ્ચખાણમાં ખપાવી છે તે જે જડબેસલાઇ વેગી જાય તો યથાશક્તિ તપ સુ ખરા? આમાં આટલી લાભ છે તો કડી ખશ૧, “ તમને દલામાં કોઈ એવી ટેકનીક બનાવે છે જેમાં થોડામાં ઘણી લાભ છે તો તે વ્યકિતને પણ ન છોડી અને તે 25ની આખી જીંદગી અજમાવ્યા વખ રહે ખરા? તેમ શ્વરિયા આ કૌરમાં પની શ્રદ્ધા નથી માટે રૂચી વદલાઈ નથી. જેમ વ79 સામાયિડ ૩૨વામાં એટલો લાભ છે વિશ્વાસ બેસે છે ખરી કે પછી માધુળી તી દીધા છે. શાસ્ત્રોમાં લખેલ બથે વાતોમાં અતિથી લાગે છે ને કે ઉપજાવી કાઢેલી લાગે છે, મજા - ઉપજાવેલી લાગતી નથી પણ વિશ્વાસ બેમત નથી. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૫ સાહેબજી:- ઉપાવેલી લાગતી નથી, મને વિશ્વાસ પણ બેસતો નથી, માનો અર્થ ની શુ થયો કે દાખમાં ઠંઇક ડાખુ છે. એ ઉપાવેલી ન લાગતી હોય તો શાસ્ત્રમાં જૈ થૈ. તેમાં વિશ્વામ બૈમવી જ એઈએ. તમે મુત્તિના બોલમાં બોલો છો ને લખ્યુ ハ 'સૂઝા મથું તત્વ કરી... '' ગધર ભગવંને રચેલા સૂગો કે નૈ દ્વાદશાંગી રૂપ છે . તેમાં કરેલો અર્થ જે જગતનું સત્ય છે. જે મા મગજમાં બેસી જ્ય નો પછી તો બુધ્ધિ જ દુરી જાય. સંસારની વાન જ્યાં મગજમાં બેસી જાય છે પછી ત્યાં ડવી પુરુષાર્થ કરો છો? સભા:- અશ્થિા ક્રમ બેસતુ નથી ? સાદેબજીઃ- આા બાજુ તમારી નિર્વિચારીકતા છે. એક કૂળ એવુ નથી કે જે નર્કથી બુધ્ધિમાં ન બેસી શકે. માટે મુળવાત. નીવ્ર રૂચીથી કરાયેલો ધર્મ જ માવતા ભવમાં સાથે આવશે. દેવલોકમાં બન્ને ગા ધર્મ ભુલ્યા નથી. પુરઐતિ પુરાને પોતાના જ્યાં લણો પરથી ખ્યાલ આવ્યો કે હવે પોતાનું મૃત્યુ નજીક છે, અવધિજ્ઞાન અમુડ ીનું હોય અને તેનાથી બદારના ડગમાં એ જન્મ હોય તો દેખાય નહી. દાચ તેટલાં મૈગમાં જન્મ હોય પણ જો વિશેષ અવધિજ્ઞાન ન હોય તો જ્યાં જ્વાનું છે તે ખબર પડે પણ લાંબુ ભાવ શું છે તે ખબર ન પડે, માટે તેને થાય છે કે મારું ભાવિશું છે? તે પુછવા માટે મહા વદમાં ગયા છે. તમને કદાચ ભવિષ્યવૈતા કોઈ સારા મળે તો પહેલાં યું. પુત્ પૈમા કેટલા? ડઇ રીતે ? મા જ બધુ પુો ને! તમારા જીવનના સારનો સમ પૈસા જ છે ને? જ્યારે માસને દ્યું પૂછ્યું છે ૐ હું ભુલન બોધી તે દુર્લબ બૌઘી ચિંતા રીની છે? ધર્મ મળેલો ગુમાવી તો નહી નાંખું ને! તેની જ તેને ચિંતા છે. વિચાજો ડેટલો ધર્મશગ થશે પ્રભુએ કહ્યુ દુર્જન બાંધી છો તો લાવા ગાળાનું હૈ ટૂંડા ગાધાનું ! ટૂંકા ગાળાનું જૈ નો ડર્મ પુરું થયા પછી ધર્મ ડોનાથી પામીશ નારા આવતા ભવમાં જે મૂડ નામનો મોટો ભાઈ છે જે સમડીની હૈ, આમ તેનું નામ અશૌકત્ત છે. પણ મુડ નામ પ્રધ્ધિ થઈ ગયું હૈ. તેનાથી ધર્મ પામીશ. o o નાપમ નામનો લોક તેના કુટુંબ પરિવાર સાથે ધંધા ધાપામાં રાશ્યો માથ્થો શે છે. આમ તેના જીવનમાં ડૉઇ રીધ્યાન કે દસાઓ, લુટના ભાવો નથી પણ તીવ્ર Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૧ જ તૈના . મેં આશક્તિના કારણે મરીન તીર્થંચ ગત્તિમાં જાય છે. ખાવા પીવામાં, હરવા, ફરવામાં સંસારના સુખો ભોગવવામાં જ મસ્ત રહેનાર નીચે ગતિમાં અય. પશુબંધના ડારમાં આર્તધ્યાન પણ કહ્યુ છે. નીલ ઠાપોત સૈા હોય છે, આ વીક મરીને બાજુની ગટરમાં ભુંડ તરીકે જન્મે છે. ઘણાને શું અમુક હત્યાની ખુબ આશક્તિ હીથ લી યોગ થાય. જેમ અમુક વ્યક્તિ અમુક વસ્તુની ખુબ રાગ હોય તો તેનો વારંવાર યોગ થયા કરે. તમને જૈનો તીવ્ર રાગ છે તે આવતા ભવે મળે, મળે, મોજ. જૈમ ઘણા ફરવા ભય બન્ને અક્રુડ સ્થળ એકદમ ગમી જાય તો આખી શ્લમ તેનું આશક્તિ પૂર્વર્ડ વર્ણન f કરે. ખુબ અનુરાગ બંધાઈ જાય ૐ ત્યાં પછી ઘાસ ૐ ડીડી તરીતેની ભવ મળે, જેમ ગોળ ૫૨ ખુબ શગ હોય તો મરીને તેમાં ડીડી થાય. ટન આવે છે ને? સ્ત્રી પર ઘણી રાગ હતી. તો તે મરીને તેના જ પેટમાં ડોડો થયો. રૂપ, લારીર પર મોર નો માટે રીર ફરી મળ્યે . બસ હવે તેમાં પડ્યો યોગ ડશવી દીધો, માટે તીવ્ર રાગ ગમે ત્યાં નહીં ડરતાં, સારા માણસો કે ઉત્તમ બન્યા પર રાણી વી ની તેમનો યોગ થી તમાશ ઘરમાં ડોઇ વી હોય અને તેના પર રાગ કરી અને તે મળશે ત્યારે તમને ધર્મમાં ઉપયોગી થશે. નર અત્યારે ડાઈ વિસાગ નથી. ૨ાગઢ વગર કોઈ હી વાડો તેમ નથી. માટે કરી લી યોગ્ય પાત્ર ૫૨જ ડલ્લે, ભવાંતરમાં ને ગમે લેવી વ્યક્તિ બટકાવી ત અધઃપતન થઈ જશે. માટે ણ કરવો પડે ની ગુરુ પર, ધર્મ પર, દેવ પર શ કરી. -ગોને `પાત પર રાગ નઽથ્થરે એઇએ. અધમી પર ગડા નો બધ્ધાદ થઈ જશો. તમારા જીવનમાં ૨ગ કરવા, સંબંધ બાંધવા માટે વ્યક્તિની પસંદગી રે. ઘણાને મનો-નાસ્તિક હોય, આથમી હોય, અને તેમાં જે બધુ જ હગ થાય તો તે જ્યાં જતી ત્યાં નાગ સમને પ્રેથી જથી. તે તી બરબાદ થી પાલમે પણ બબાદ થઈ જવી, કણ તેનાથી તમને દલડી ભવ ઉઘ્યમાં આવે છે, શગ દાંત આવે છે ને કે રાજાને વાણી પર અનહદ અનુનાગ છે. જૈ ઘુરવીર,ખીચ, માચાર, નિતિમાન રાજા છે. પણ તેના વાયુએ શું કર્યું કે તેને છાપટ કરીને મારી નોંપ્યા. તે શુરવીર હોવાથી યુધ્ધમાં ભડનાં લાનાં મર્દ છે. ખુબ ખુમારીથી લડ્યા છે, ખુબ Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૭ પણ आवेश ખુબ આવ્યો છે 3 આવા લુચ્ચા બદમાશ છે ? જૈ છક્કપટ કરી2 જીતવાની પ્રયત્ન ડરે હૈ. આવા બદમાશ ગાખીને તી બાર પૂરો કરવો એઈ માટે આવેલા પૂર્વક ઠેઠ છેલ્લે સુધી તેને આર્તધ્યાન છે, ક્રુરતા ચારના ભાવો છે. માટે મહીને છઠ્ઠી નડે જાય છે. આ મૃત્યુના સમાચાર પત્નીને મળે છે, તે ખુબજ ૐ છે અને કરે છે ચિતા સળગાવો, મારે મરી જ્યું છે, હું જીવી થાડુ તેમ નથી. અમારે એક થ્વિસનું પણ આંતર ન પડવું ોઇએ. માટે રમાં જ ચિતા સળગાવો. તે રાણી પણ આમ તીવ્રરાગથી મરીને વ્હી નરકે ગયા. મરતાં તેમનો સંકલ્પ શું છે ? જ્યાં જા ગયા હૈ ત્યાં તેમના સહવાસમાં રહેવુ છે. વ્યા ભાવ નૈમને તીવ્ર છે. માટે આગમાં ભડ્યા ત્યારે તેને અનુરુપ ભાવ આવે છે. તે એમને મળવું છે. તેમનો તીવ્ર અનુરાગ છે માટે મહીને ત્યાં છઠ્ઠી નરદે ગયા છે. ગ્રામ ડાઈ ઠ્ઠી નરૐ ન તે, પણ આવા પગના કારણે હવે કોડી, અને વર્ષ સુધી માર ખાઈ ખાઈને જીવન પુરી કરશે. માટે સૌથી પહેલાં તો શગ કરવો જ નહી પણ એ શા ડર્યા વગર ન રહી શઠો તો ઉત્તમ પાત્રો સાથે કરશે . • હલકા પાણી સાથે ૨ણ કર્યા તો એખમ ચોક્કસ ઉભા થવી. શ્રીપાળ થાનું દષ્ટાંત આવે છે ને કે આગલા ભવમાં શ્રીપાળ અધમ છે. જ્યારે મઘણા સમ્યફ્ટી છે. પણ શ્રીપાળ સાથે શૈવા ભાગ બાંધ્યા ‰Î કોઢિયાના ભવમાં મળવાનું બાવ્યું. સમ્યદૃષ્ટી હોવા છતા મધરી સાથે રણ બાંધ્યા છે, તમને જેના પર રાગ છે. તેના જીવનમાં પાપની અનુચીત જૈટલી પ્રવૃત્તિ દ્વી તેની અનુમોદનાનું પાપ લાગી, સભા- તેની જેમ ધર્મની પ્રવૃત્તિ હોય તેની અનુમોદનાનું પગ વળ મખ્ખને સાદેજ: હા, તમને શ્વે ધર્મનો રસ હોય તો, ડર્મના કાયદામાં પુછ્ય, પાપના સિદ્ધાંતો બેલેન્સવાળા છે, અશુભ ભાવ જેટલા છે. તેનાથી પાપ બંધાય, શુભ ભાવ જેટલા છે તેનાથી પુણ્ય બંધાય, જેમ તમારા દિદરાને તમે ધી બનાવ્યો હીય અને તે ધર્મ કરે તો તમે હાજી થતાં હોવ. તો તેવા સ્વભાવવાળો બાપ મરીને પરલીડમાં જાય પછી આ શ્કિરો જે ધર્મ કરે તેની અનુતિ અને અનુૌદનાની વાભ મળે. ડરાવાની Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૮ પણ લાભ મળે. હવે નૈવી ને પાપ કરવા માટે વાર પ્રાપ, એવા સાધનો આપ્યા પાપ પ્રવૃત્તિ તેના જીવનમાં ગીડવી હોય તો તે તેનાથી જૈટલું પાપ દ૨ તેમાં અનુમતિ અને અનુમોદનાનું પાપ લાગે છે. સભા - વીસીવી લઈએ તો બાબઃ- મોઢથી બૌલી તે જુદી વસ્તુ છે. પણ અંતથી મમતા મરતી વખ વીમીરાવવાની છે કોઈ જ્ઞાની પુરૂષ એમ છે કે તમારી દિશૈ પૈસા બીઈને બિમારી થથી 8 ની શું થાય ? અસર થાય કે નહીં ભભા:- સંબંધ તુટી ગયા પછી અસ૨ ન જ થાય. સાબ- સાધુ બીલ ચાર કોઈ એમ કૈ આ બંગલો તમારો નૌ, આ જરા ઝવેરાત બહુ તમારુ હનુ તો શું થાય? માટલુ બધુ મારુ હતુ માટે અંદ૨ મમતા પડી છે. માસ અને મારા હાથમાં નથી માટે જન્મૌજન્મના શબ વોભિશવવા તે સહેલી વસ્તુ નથી. છે. સભા પાકા અમે પાપ, પુત્રલ વોસિરાવવાની થિા દશઐ રીએ. - સાબ:- ના માંડી છે લી યિા કરી લી ટલ્લા મારથી પતી ગયુ હૈયાની ડીર જેવી તમારો વિશે ભય અને બીજા ભવમાં જ્ઞાની રે તમારી દિકરો છે તો બસ ન થાય છે. અત્યારે ખાલી ડકની સુંદર ગાડી નકશા જુઓ છો તો ગલગલિયા થતા હોય છે. અને તેને sોઈ ડરે આ દૈવલી ના તમાશ જ ઝવેશન, દેવ વિજ્ઞાની આ બધુ તમારુ હત નો શું થાય નજરે દેખાતું નથી પણ નજરે દેખાવાનું ચાલું થાય તો Aનું થાય ? મનને પહેલાં , નર્મપ બનાવવા માટે સીધન દરવું પડે તૈમ છે. મૌટા ભાગના લોકોને દેવલીક ન બનાવ ની મા નનર જઈને ગાંડા થઈ જાય. | હાળા પ્રાસા જે ની જેવી . આવી પૌસ્ટમાં રહેલી અક્ષા ઐઇને 4 હાલન થઈ છે પ૦ને પડતી સુડીને જૈને વિશગ નથી ને ભૌગોમાં તીવ્ર શગ છે તે તો દેવલી જાય તેટલી વાર તેની તો હાલત વિચારવા જેવી નથી. સભા - દેવતા મુળ સ્વરૂપે આવતા નથી ને બાજુ- મુળ સ્વરૂપે સર્વે ને હાલત ખરાબ થઈ જાય. બિઝાથાર્થ માથાર્થ Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૫૯ પાર ઈન્દ્ર આવ્યા ત્યારે બધા જ સાધુ ભગવંતો બહાર ગયેલા છે. તેમને અને મહારાજની ઓળખાણ થયા પછી કહ્યું હમણાં બધા માધુ આવવી. શાસ્ત્રોમાં ડોવી દેવલોક પ્રય છે. તેની ખાટી તમારી હાજરીથી થી. માટે ઉભા . ત્યારે જી મહારાજ કરે છે કે આવો અખો કરવા જેવી નથી. મારુ મુળ .. સ્વરૂ૫ “કો તો ઠેટલાય સાધુ નિયાા કરી. માટે હું રૌડતી નથી. પરંતુ ઉપાશ્રયના બધા રઘાજ ને ભીત બદલી દઉં છું. આને ચમત્કાર દદૈવાય. આને ચમત્કાર તરીકે અમે માનીએ પાછા ખરા. આ રીતે કરવું વિજ્ઞાન છીએ પણ છાશ નથી. આ રીતની કેપેસીટી કાંઈ શષ્ય છેપરંતુ ઈન્ત મહારાજ તો રન : ડરીને ચાલ્યા ગયા. હવે મહાત્માઓ આવે છે પણ જ્યાં દરવાજે લો ત્યાં ભીંત જુએ છે માટે આમતેમ ફર્યા કરે છે. ' - ભરત મહારાજને ઈશ્વ મહારાજા સાથે સંબંધ કેટલો હતો. સમોસામાં >ષભદેવ પાસે ઈન્દ્રમહારાજ આવ્યા ત્યારે ભરતરાજાએ કહ્યું અમારે આપનું અમલી ૩પ એવું છે. ત્યારે તેમને કહ્યું કે તમારે માટે યોગ્ય નથી. ખુબ સાગર 'ધ્ય પછી ફકત અંગુઠી દેખાડ્યો છે. અને તે જોઈને પણ ખુબ જ ચમઠી ગયા છે. ૌડ અંગુઠો આવી છે તો દેહ કેવો હોય સભા - મનુષ્યોને દેવલમાં લઈ જઈ . માવજી - મજેથી લઈ થઈ છે, જે પુજ્ય હોય તો પાંચે પાંડવોને ધક્કો જે તેમની મોલમાં લઈ ગયા . ભક્તિ કરી બહુમાન કર્યું છે. પણ તેના માટે પુજ્ય જોઈ. દવે મા ટોકને શગ છે, શનિ છે માટે મરીને લંડ થયો છે. નાં પાનાં તે સ્થિામાં આવતા તે સ્થાને આવતાં, બંગલો ઉણપ થાય છે કે, ભતિર્મારકા થાય હૈ. જેનાથી ખબર પડે છે , પત્ન, બંગલો બધુ માન છે. પણ કોઈ અત્યારે બંગલામાં પેસવા દે તેમ નથી. અંદરમાં દેવું થયું પછી તેની જ તીથી લાવી ત્યારે તેને જ મારીને મૃત્યુ તીવીની ઉજમણી થાય છે. ધી જ ચીચીયારીઓ પાડે છે. પણ માંજ પછી ગરીને માપ થયો. તે ભવમાં પણ જ વસ્તુઓ વીના તસ્મષ્ઠા થયુ. તેને શર્મના વિપાડી" Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૦ અનુભવમાં આવ્યા. માટે સાપ હોવા છતાં થોડી શાંત બન્યો. ત્યાં પણ તેને માર મારી, મારીને મારી નાંખ્યો. પણ મરતી વખતે મા ડર્મથી દેવી હાલત થાય છે તે વિચારે છે. માટે કજભાવના હવાના ૩૨ તે મરીને તેના દિડાના દિકરા તરીકે જી . પછી ચાં થs? સમય પમાર થયા પછી ઉહાપો થતાં ધારી ધારીને ? એનાં અતિસ્મા થયુ. ! ગામને ભવથી ભતિસ્મરણ થાય છે. માટે ભવમાં પડતો માર દેખાતી જાય છે. અને અબ્ધ છેડા ધાવતી જય છે. બધાનો વડીલ હું બંડ થયો, સાપ થયો, હવે સિડાને ત્યાં દિવો થયો, પણ હું ડિશને બાપ કેમ કશું? તેની વહુને મા ઠેમ ૪૬૧ માટે તે ખાય છે. પીએ છે પણ કાંઈ બોલતો નથી, આઘાતના કારણે તે મુગો થઈ ગયો છે. માટે જાય એવી પડી છે તે મુંગી છે. ગામ ખs પાયા વગરની 6. બુધ્ધિશાળી છે. પણ બાળઠ તરીકે પણ સાવ શાંત થઈ ગયો છે. મારે અડદત્ત નામ હોવા છતાં મુઠ નામ પડી ગયું. યુવાનીમાં આવતાં પણ કોઈ ઉન્માદ, તોલાન, મસ્તી કે સંસારનું આકર્ષક રંગ દેખાતા નથી. : આમ ધર્મ પામ્યો નથી, પણ સંસારમાં ડા ગેટલા ખાધા છે કે કોઈ પ્રીય વિકારી આવડત દેખાતી નથી. યુવાનીમાં પણ ઘીર વીર શોર થઈને જીવે છે. વડ વખત જ્ઞાની નગ૨માં પધાર્યા છે. તેમને ઉપયોગ સૂ ચા નગરમાં શોક લાયક જવ , તેને શોધીને મહેનત કરીને ધર્મ પમાડુ. આમને લાયડ જીવ તરી ૪ આ મુંગી દેખાય. ઉપામવા લાયક છે. લાયક વર્ગે નિર્માણ થાય તો ઘણા તોના આવેગો શાંત થઈ જાય. આ જ્ઞાનીએ તેમના શિષ્યને બોલાવીને વાત ફરી. * શિષ્યને ગોળી વહોસ્વા મોકલ્યા છે. જૈવા મહાત્માને જોયા છે ઉલ્લાસથી ઉભી થઈને વહાવે છે. ઈરછા, ઉલ્લાસથી પ્રવૃતિ ઝવે છે. ત્યારે મહાત્મા કહે છે છે તાપસ શ્રેષ્ઠી હોઠ માવતિના કારણે ભૂંડ થયા, સાપ થયા, પર્વ મુગી થયો . પ્રત્યક્ષ ભવ થા ઈં છતાં હજીપણ તું આવું સંસારનું સ્વરૂપ અને ધર્મ પામવા તૈયાર નથી. હવે તો હું પામ. તેને થયું છે મારી ઈરછા આમને કેમ કરી ? માટે તેમને પુછે છે તમે નક્યું થોથી મને ઉપહેલા આર્યો. તે છે છે કે અમે કહ્યું Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૬ જણાતા નથી. અમારા ગુરુએ કહ્યું છે, તમે ત્યાં આવી. તેથી તે ત્યાં જાય છે. ' ગુરુ તેને ધારદાર દેશના આપે છે. તેથી તે મિથ્યાત્વ વમીને સમદીનને પામે છે. અત્યાર સુધી તેને તત્વની વિવેક નહોતો માટે સમદીનને પામ્યો નથી.' દીક્ષા લઈ શકે તેવું નથી માટે આ મુક શ્રાવડના ૧૨ વ્રત પાળે છે. આ મોટા ભાઈના નિમિત્તથી પુરી રિત પુરા સમડીત પામશે. તે પ્રશ્ન કરે છે દૈવી ને પામી? આના જવાબમાં જણાવે છે 8. - વૈતાઢ્ય પર્વત પર મિથ્યાચક મંદિરમાં મમરીન પામી છે. ત્યાં શ્રા ઠંડળ નું જઈ ત્યારે સમડીત પામીશ. માટે વંદન કરીને તે ત્યાં ઉપી, તેને અત્યારે મોતના વિચાર આવતા નથી. પણ સીધી તે દેવ મુગા પાસે આવ્યો. આ વિચારને કેવો ધર્મ હશેમુંગા પાસે આવીને ચમત્કાર દેખાથી, દૈવના ની મુળ સ્વરૂપ બનાવ્યું. અને બધી વાત કરી કે હું આવતા ભવે તમારો નાનો ભાઈ થઈવા. તમારે મને ત્યારે વર્ષ પમાડવાનો છે. ભગવાને કહ્યા પ્રમાણે તમારે મને વિર્ય પમાડવાનો છે. તેમને ડુંsળ આપે છે. ચિંતામણી રત્ન આવી જાય છે. પછી આરાધના કરતાં કરતાં સમાવી દલી એમને ત્યાં જમે છે. તે વખતે શું થાય છે કે દેવીની સીઝન ન થવા છતાં તેની માતાને ડેરી ખાવાના હૌદ થાય છે. તેમને દૈવી ખાવી છે. બાળ ગર્ભમાં માતાની મથી નિકટ હોય છે. માટે માતાના વિચારો પ૨ બાઉના અને બાળકના વિચારો પર માતાના વિચાજોની અમર થાય છે. તમારે માતાને શું ખાવાની ઈચ્છા થાય . . સભા:- શૌભમા ખાવાની ભાવનાથી થાય છે. 'સાહેબ - જે બાદ ઈરછા છે. જે ભાવિ વ્યક્તિ ઉત્તમ હોય તો ઉત્તમ ભાવ થાય. શિલામાતાને દેવા ભાવ થયા છે. રાજપાટ પર બેબ, બધાને બથદાન આપુ. કેવા કેવા ભવ થાય છે. કારણ દેવર ઉત્તમ જવી, ' તેમ કામને કેવી ખાવાના ભાવ થયા છે. કેરીની સીઝન નહીવાથી મનોરથ પુરા થતા નથી. પરંતુ મુને લાગે છે કે તે જ જીવ આવ્યો છે માટે ચિંતામણીથી તે કોને પુરે હૈ ફર્વ તી ઘરમાં બધા આ રોડની બવ Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૨ (મ) ભગવાથી ધર્મ ડર 6. ધર્મને અનુકુળ વાતાવ૨ણ . જેવો ભાઇ જન્મે છે તેવા જ ભાઈ તેને નવડા સંભળાવે છે. નામ પણ અતદત્ત એ છે. ૪૦ દિવસ પુરા થઈ ગયા પછી તેને મુજ હશd 8. મુર્તિ દેખાડે છે જેથી ધર્મના સંસ્કાર પડે. ધર્મ પામે માટે ક્ષક્શનના ચરણનો સ્પાઈડરે છે. મારા માટે સંસ્કાર આપવાનો પ્રયત્ન કરે છે. પાઇ વે માને પેલુ મધ્યાન્વ: - મૌનીય ઉથમાં આવે છે. - આ વડ આમ ખીલનું રમતું હોય પણ જૈવા ભગવાન દેખાડે , ગુરુ. બનાવે ને થવા લાગે. હા મચાવી દે અને ભાર લઈ જાય તો તરત જ વાત થઈ જય. વિશાળજે માગલા ભવમાં ધર્મ માટે કેટલા વલખાં મારો હક્કો . માટે જ ભાઈને સાવધાન ઇવી જાય છે. ભાઈ પણ થાપણો જ પુરુષાર્થ કરે છે. ઘરમાં પણ પુરેપુરા ધર્મનું વાતાવરણ છે. પણ ધિર્મ ગમે નહીં. જેને બીવી પામવા માટેની સામગ્રી મળી પણ ધર્મ ગમે નહીં તે માટે બધા સંહાર અત્યારે કેઈલ જય છે. જેને બહાર લાડી અડવું હોય તો આરામથી ઉખડી વડે પણ દહેશસમાં પ લાદ પાન બેસી aછે. તેવું તેને કર્મ બાંધ્યું છે. માટે સામાં તેને આ જ પડતો નથી. અને આ સાધનામાં ઉત્કૃષ્ટ વિન્ન આવ્યું. મુદેવ, મુગુરુ, અધર્મની આલંબન ખ્યિા વમે નહીં તે જીવ આત્મહત્યા કરી નહીં. ઉત્કૃષ્ટ વિદત ભલભલા માથાને આવે તો તેની સાધના સ્ટોપ થઈ જાય છે.. ચાને નાનપણમાં બધા સંસ્કાર ટ્રેઈલ ગયા. પછી મોટી થયો, બધી રીતે તૈયાર થય છે. તેની મોટી ભાઈ વારંવાર ચાગલા ભવમાં કરેલી વાતો યાદ રુવે છે. પણ આને ગમતું નથી. બધી ઉપાધી વાતો લાગે છે. તેને ભજવાની આવી છે. રૂપાળો ઢે. કડવા માથે પરણ્યો છે. રંગમાં મસ્ત થઈ છે. યામ વર્ષોના વર્ષો વીતી ગયા ઈ. ભાઈને થાય છે કે આ જીવ આગલા ભવમાં ધર્મ અને સમઠીત માટે વલખાં મારતો હતો, થારે અત્યારે તો તે જીવની પરિસ્થિતિ જુયો. કેવા ભાવથી કેવા કર્મ બંધાથ. જ્યારે તેની વિપાઠ આવે છે ત્યારે જીવની શું પરિસ્થિતિ થાય છે. આવું એલાખનું સ્વ૫ જતા મોટાભાઈને નિર્વેદ થવાથી ખુબજ આઘાત લાગે છે. તેથી થાય છેઠે આ Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૬3 સંસારમાં રહેવા જૈવું નથી. જે આવું કર્મ બંધાઈ જaો તી બાર વાગી જતી. માટે સંસાર છોડીને દીક્ષા લીધી. પેલા જુવે દેવુ ફર્મ વધુ જ્યારે ઉદયમાં આવ્યું ત્યારે કેવી દશા થઈ ભુતકાળમાં કર્મ બાંધલા ઉદયમાં ન આવે તે પહેલાં મારી અથવા પારણા કરી લેવા. એ. ઉત્તમમાં ઉત્તમ જવને પણ નારવા સાક્ષાત તીર્થકર મળે પણ તેને ઉત્કૃષ્ટ વિશ્ન આવે તો તેને પડતાં કોઈ ન બચાવી છે. એક વખત તો તેને પડવું જ પડે. સભા નિડાચીન ડમડઈ વીતે બને સાહેબ નાચીન ર્મ પરીના તપમાં તુટે. બિડાથીન ઉદયમાં આવે તે પહેલાં ભડી જાવ તો જોખમ ન થાય. આ મોટાભાઈએ દીક્ષા લીધા પછી સાધના કરી લા ડરી વલમ ગયી. • ત્યાં ગયા પછી ઉપયોગ મુક્યો. આગલા ભવની બધી પરિસ્થિતિ જાણી તેથી તેમને ખુબ જ અશક્ત થાય છે કે હું તેને ધર્મ ન પમાડી હાડયો. મારા વચન પ્રમાણે હું ચાથી ન પડ્યો. મારે ને વચન પુરુ ક૨વું છે. પણ ભાઈ ધર્મ પામે તેમ નથી તો હવે શું ડરવું? માવી શીશ્ન પાછળ પડનાર ન હોય, જીવ જરા સાવચેત ન રહેતી દુખીમાં જાય. દેવતાના ભવમાં ગયા પછી પણ ભુલ્યા નથી માટે આવ્યા છે. પણ રજુ મા વિર્ય પામે તૈમ નથી. મા ૪ પત્નીજો માળે એવામાશમથી મોજમજા ફરે છે. માટે ધર્મ પમાડવા શું કરવું? | દેવતા તેના શરીરમાં ભયંકર યોગ જૈથી પેટ થઈ જાય છે. અને વૈરાના કારણે ત્રાસ ત્રાસ થાય છે. તે હવે યમા યોય બાપ રે 8. ઉપચાવ કરવાનો થઇ જ પ્રયત્નો ડરે છે પણ આ વણિમ દેવતાઈ શકથી ઉભુ થયેલું છે. માટે માનું નથી. આવી પરિસ્થિતિ શૈવાથી મંત્ર-તંત્ર પણ વધ્યા છે. ભભા:-દેવતા ડર્મની ઉતીણા મારી વાત મોબg:-હ, દેવના અનાથી જર્મની ઊંચા કી આપે. તમારા કર્મમાં ઉલટસુલટ કહી આપે, પાતર પણ ડીઆઈ અજુક પ્રકારની તેમનામાં વાનિય છે. બધી Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૪ ઉદયમાં લાવે, સેઇમમાં પણ ક્રરી આપે. હવે આના કારણે શું થયું કે તેના એટલી થાય છે નેમાંથી છુટવાનું મન થાય છે. માટે કહે છે હું મારી ઈ તો જ મને હાંત થયો. માટે ચિતા સળગાવી અને મારવાના સંકલ્પ સાથે ઉભો થયો છે. ત્યાં મા દેવના ભીલવેનુ રૂપ લઈને આવે છે. અને તે છે હું ગમે તેવા રોગને મટાડી શકું છું. સર્વ રોગની ચિત્મિડ છે. મામ ન માવા કોઈ વૈરને બતાવે નહીં પણ એટલો ટાસ્ય છે કે વાય 68 વાગ્યુ તો તીર નહીં તો તુક્કી, મારે તેને બોલાવે છે અને રોગનું નિવારણ દવા કરે છે તેવી બધી રીતે તેની તપાસ કરી 8 છે આ બવંડર વોગ છે, જેમાં જીવનું જોખમ છે. પણ મારી પાસે જડીબુટ્ટી છે. તેનાથી તે જ પણ તેમાં ડડડ શરતો છે. ઘરબાર છોડી દેવા પડી. પત્નીઓને છોડી દેવી પડતો. અને પછી મારી પાઇપ હવું પડશે. મારે નૈવી દિનચર્યા પાખવી પડશે. બધી ચકી પાખવી પડયો. પૈલી તો અત્યારે બધુ ક૨વા તૈયાર છે. મારે શ પાડે છે, અને પછી આ ને ડુગમ વગને મટાડી દી. પછી તેને તેની સાથે આવવા કરે છે. જડીબુટ્ટીનો જે કોથળો છે તે તેના ખભે મુકીને સાથે લઈ જય છે. અને પછી શરત પ્રમા રવાનું કહે છે. તેને ડુગમ સાધુનો વેશ માપે છે. અને આખી દિનચર્યા બતાવે છે, સાથે ભણાવી ગણાવીને તૈયાર થી પછી કરે છે કે આમ હવે કવ્વાનું છે. . હવે થોડા ટાઈમ પછી તે દૈવના ગયો. થી થોડી ટાઈમ વિત્યા પછી તેને તેની પત્નો , મોજમજા યાદ આવ્યા મારે વે પનો જીડીને ઘરે આવ્યો. મામ કથા લા. મા વિતાએ તેની પરિસ્થિતિ જણવા પાછો ઉપયોગ મૂળી. ઉડા અવધિજ્ઞાનથી મામાના મનનું રીડ કરી છે. દેવે જોયું કે મા જ ધર્મ પામી શકે તેમ નથી માટે ફરીથી રોગ પેદા . તીવ્ર વેદના ઉભી થવાથી પાછી મરવાની તૈયારી કરી ઉભો થાય ઈ ત્યાં પેલો વદ પાછી આવી છે છે મારુ છવું ન માન્યુ માટે મા થયું છે. આ સાંભળી તે ૪ ઈ. હું હવે કદી આવું વર્તન ફરી નહીં. આમ કબુલાત કરાવી રોગ મટાડ્યો. પછી વિચારે છે ? ધર્મ પમાડ્વા 4 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વમાયાથી રસ્તામાં તેને મ ય . આખુ ગામ સળગતુ બનાવે છે પછી પીઢ ના દાવવા માટે તેમાં થામ નાંખે છે. ત્યારે પેલો છે ? 'બgs ડામ ડો છ આગને ઠાવો તો sી વાસ નખાતુ આવું ઉંધુ ડમ ડેમ હરો છો ત્યારે તે વદ ચને સમજાવે છે કે મને તું સંલાટ આપે પહેલું સમજ બાવિષથ shથ સધી “ કાસ્વા સકતા પાણી છાંટવાના બદલે વિષય શષાયને વધારે તેવી પ્રવૃત્તિ કરે છે, તે આ ગુપચુપ સાંભળી છે માટે ટેવને થાય છે જે અમર થઈ નથી. માટે બીજુ ટસ્થ દેખાડે છે. - મુંડ વિઝામાં માં નાખી ખાય છે. સારી વસ્તુને તે ખાતો નથી. માટે આ જોઈ પેલો બોલે છે કે બંડ કેવો છેસારી વસ્તુ છોડીને ગંદામાં ગણી વસ્તુને ડેલી સી ખાય છે ત્યારે વૈદ % હૈ 8 નું કેવી છે તે 4 કર્યું સારી વસ્તુ છીણીને મધુવેર તું પાણી થ્થો ગયો . ' છે, હવૈ ટાઈમ થઈ ગયી . - બે વાદીનું ટાંત વિચાર , . Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૬ ગ ' • 1 પપૂ. શ્રી યુગભુષાવિજ્યજ સદ્દગુરુ ભ્ય નમઃ | 'સંગળવા૨ યૌગવશીડા | ગોવાળયા ટેડ બીજ ઉત્કૃષ્ટ વિદા અનંત ઉપકારી અનંત જાની શ્રી તીર્થકર પરમાત્મા જગતના જીવોને મોક્ષમાર્ગ થી અનુપમ બુખની સામગ્રીને આપના ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે, - અતિ દુર્લભ અને શ્રેષ્ઠ સામગ્રી માપવા પરમાત્માએ માંગીયાર માત્મ કલ્યાણાની માર્ગ બનાવ્યો . જગતની અંદર જેટલા ધર્મ 6 તેનાથી ખ્યાત્મ ઘણા ન થઈ શ8. પણ માપક ધર્મ તેવો નથી. અન્ય મોમાં અાવી છેઠ માંગોપાંગ સામગ્રી મળે તેમ નથી, માટે જ કલ્યાણ થઈ શઠે તેમ નથી. મારી સામગ્રી પુણ્યનો, મરી જ જન્મથી મળે છે. પરંતુ આ હાસન ગર્મ ધ્યરે? મિથ્યાત્વ ગાઢ બ હોય તો જ ગર આપણી મગલા ટેનમાં મૈઈ ગયા તૈના પર જરા પાઈપથી વિચારીએ. પુરત પગને દેવલીના ભાવમાં લક્ષણો દેખાવાથી અન્યૂ સામે દેખાયું. તેથી ચિંતા થઈ ડે ૬ વર્ષથી વિખુટો તો નહીં પરૂ ને ભવોભવ ધર્મ મારી સાથે ટકી 2 તેવી ભાવના છે. જેમ ડીઈને પૈડમ પ્રિય વસ્તુ હોય તેની વિયોગ હોઈ ઈરછ નથી. સંસારની ગમની વસ્તુ પર ડાયમ રહી છે તેવી ઈચ્છા થાય છે, - તેની જૈમ ધર્મશગ તેના જીવનમાં વણuયેલો હતો. માટે ધર્મથી વિખુટી પવા તૈયાર નથી, પણીના ભવમાં તેને મમ્મી પણ મપી છે. તેનો ભાઈ મગટી . પછી ક્રમની વિપાક ચાલુ થાય છે માટે શાસન મળવા છતાં તેને ધર્મની ચાદ૨ બહાર થતી નથી. જર્નેલું વાઇડ હોવા છતાં તેને દેવરમાં લઈ જાય ની છે. ગુંજ પાસે લઈ જાય તો પણ છે. પછી કરાવડાવે તો મચાવૈ. પાછી સંસારની બધી પ્રવૃત્તિ મજેથી ડરે. બાળકને દર વર્ષ માટે રાષ નથી પણ મનના ભાવ કેવા 8 બેથી વર્મનું સાધન જ ન થઈ છે. યુવાન થયા પછી પરણીને બધા ખ ભોગવે છે. અને મીશભાઈ વચ્ચે પામી હી લે છે. મા નાના ભાઈને કરણ જ સિને નિવેદ થાય . સંસારનું સ્વરૂપ કેવું છે તે વિચારે છે. તે દીક્ષા લઈ આશધ ડરી દૈવલોકમાં ગયા છે. ત્યાં તો આયુર્ણ પા લાંબા હોય છે Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૬ પ્રસંગો પણ લાંબા હોય 8. માટે બહાર નીકળે તો અહિયા તો પૈકીબોની પૈકી પુરી થઈ ગઈ હોય. સભા - ત્યાં ૩૦ મીનીટનો ઇલાક હરક | સાદેવભુઃ આ બધી રીતની ગણી તો તમે ફુગમ ઉભી કરેલી . આ માપ . તો હમણાં થયું છે. ૨૦૦ વર્ષ પહેલા બોવું. ત્યાં શાસ્ત્રીય રીતે છીય. - સભા - ત્યાં વિન્મ શત હોય 1 -- સાહેબ - દિવસ રાત સી ન હૌય. ત્યાં અંધારા થતુ નથી. વિમાની જ એવા તેજસ્વી ઉથ ડે પ્રકાશ, પ્રજ્ઞા જ પથાયેલો હોય ત્યાં ઘડીકમાં ઠંડી ગરમી ન હોય. ખુશનુમા જ વાતાવરણ હોય. બધી ગામ મનુષ્યલોકમાં જ છે.' સભા:- તેલી ઉઘતા નથી ? * * સાહેબ - થાઈ તો થોડો રેસ્ટ ડરે. ઉથા દેવલોડમાં અનુત્તર તેના દેવતા જન્મે ત્યાથી મરતાં સુધી ત્રીયામા જ હોય છે, અને મજેવી સમય પસાર થાય છે. સભા બત્રા વણીના ઉદયનું ૧ , સાહેબ નિ વીન, ઉદયમાં પ્રમાદ સાવે એટલે ઉપયોગ થsો મેહ પડે. તે નાની ઉદય છે. તમે જો ખાઈને ગબડી પડો છે. નાની અમલ થpu મારે માની છે. તમારી માઠ થરા પાટ થઈને સૂઈ જાય તેવો ઉદય નથી. સામાન્ય રીતે થોડી ઉપચોગ મ પડે તેને નિ છઠ્ઠી છે. ત્યાં મેan ખુશનુમા વાતાવરણ હોય . કાયમ ત્યાં એફડી ન હથ્થ. બાગબગીથા હોય. તમે જન્માનાશમાં ન જોયા હોય તેવા કોથ. ધર્મના પ્રભાવે કન્યા જઈ શકાશે. ત્યાં ગયા પછી જે ધર્મ ભુલી ગયા તો પ્રડામાં જ પડવાનું છે. સભા:- ત્યાંના બાગ-બગીચામાં ઉત્પન્ન થઈ દ્વાઢીને ૧, સાહેબ , , પગ મારા ઝાડપાન થવા માટે થયું પુણ્ય વધારે છે. ધામ દૈવી તે 63.8 એવી જગ્યા ઉl હજુ તો પછી ફરે ત્યાં તો પગ નીચે કચડાઈ કચડાઈને મરવાનું આવે. ઘણા રાક પાન એવી રીતે ઉગે છે Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૮ ખોરાકનું પાણી ન મળે અને રીબાઈ રીબાઇને મરવાનું આવે. ધા દેવી ફીતે ઉગે ડે ક્યાં છુપ જમીન હોય, ખાતર રસઠમ મળતાં હોય ઐથી પાઈપીને થાક ઘટાદાર બની જાય. ધાણા ઐવી ડીરેશનમાં ઉગે કે તડશાની હુંફ મળે અને જ્યારે તડકો ન જોઈએ તે વખતે બગલાની છાયા મો. માટે પુક્ય હોય તો બધુ મળે . નહીનર જન્મથી જ થોડા ચાલુ થાય. ત્યાં બુદ્ધિ, દામન લગાડવાથી અનુપુળતા મળવાની નથી માટે પૃથ ૩૨ ઈ. ઘા ધનેરા કેવી રીર્વે જન્મે સીધો જન્મ ભરેલી ગ્રગમાં જ થાય. પુણ્ય અને પાપની અમર જુઓ તી પ્રચલિત છે. આ ધનેરા નૈવું તો શું કર્યું છે ડે તેને જન્મથી ખાવાની મોજ મજા મળે છે. વીજને મખનું નથી માટે ડારકામાં પુણ્ય માનવું જ પડે. દેવલીડમાં ઝાડ બનવું છે? આવા ઝાડ બની તમને સંતોષ છે બોલો જવું 01 નાસ્તીકને પણ પુછો તો ના પાડી. ગત ની સાડી જ જોઈએ. અને સારી ગત વવાય તેના માટે શ્રેલરનેસ જોઈ . મગતિનું એક કાનખર જો જડબેભલાઠ પકડી લીધુ પછી વાંધો નહીંતેનો કોન્ફીડન્મ ચાવી જાય પછી થાય છે મારે માટે દુર્વતી નથી. દુનીમાં તે વચા તેટલી વાર છે. પછી તો ત્યાં ધર્મ માટેના વિક ચાલુ જ હોય. આ સંસારમાં સનિમાં જવા માટે બહુ જ ઓછા ભવ છે. પછી તો ધર્મ સામગ્રી મળે તો ઉંચે આવવાના. નહીતર અગાથ દરિયામાં તકમ નાખ્યું હોય પછી ખબર પડે શા છે તેવી હાલત થયો. ત્યારે પાયોનિમાં કેટલા પ્રકારના જ જુઓ છો. ઠઈ કે આમાંથી પસંદગી કરે તો 4 ભsળીને જ ભાગને . સંસારની આ જ સ્થિત , પાછુ પસંબ્બીથી કોઈ જન્મતું નથી. ડરાજ થાં લઈ જાય ત્યાં જવાનું છે. sોઈ મારામ શીખર પર બેઠો ફ્રીય અને ચારેબાજુ લીસ્સી an હોય .નીચે ચારેબાજુ ઉડી બી હોય , હવે ખર પર ઉઠેલો ગવડે તો હાલત થાય. વો પણ હાફ મો બસ તેની જેમ આપણી સંસારમાં બેઠા છીચે. ૨૪ દંss. જ વાપ જવાની ખુલ્લા છે. બધા જ દરવાજા ખુલ્લા છે. પણ જો દુનીમાં ગયા Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નો ભયડ૨ હાલ થઈ જવાના છે. , હવે મા પુરોનિપુગને ઉચી ધર્મ સામગ્રી મળી છે. અનુo વાતાવ પક મખ્ય પણ પૈસા કર્મનો ઉથ એવો છે ? ધર્મ પ્રત્યે ગરવી જ , મોટાભાઈ દેવતાના ભવમાં ઉપયોગ મુદી વિચાર દવે છે સૈ આપેલું વચ4 વાડી છે, માટે અહિયા આવે છે , અવધિજ્ઞાની ઉપયોગ દ્વારા સામેનાનું મન ડીઠક્કી છે. તેને લાગે છે કે . દ" આ ધર્મ પામી થોડે તેમ નથી. પ્રભાવતી વાળીને ઉદયનજારનું પણ ટન : આવૈ છે ને કે રાજાને વચન આપીને પ્રભાવીતી ગયા છે. માટે પ્રબાવતીનો જીવ આવે છે પણ રાજા ધર્મ પામી છે તેમ નથી. જ્યારે શહીએ દીક્ષાની વાત કરી ત્યારે ઘણી નાઠાની ડવેલી. પણ પછી મને ધર્મ પાડવા અવે ની દીક્ષિા યા. માટે ધર્મ પામવાની હૈરી તાલાવેલી દર્શને ધર્મ પામવો પામી શકતા નથી. ડાકા ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધ ઈ. વિધ્યત્વ મોહનીય નડે છે. અતિવારીમાં રસ પડ્યા જ છે. માવો ભવ ધર્મ દરે તો જ પદ8 ધા નામથી અધર્મ ગમે. અથવા ધર્મ જ ન ગમે. જ ઈચ્છતા નથી. તેને ઉત્કૃષ્ટ વિજ્ઞ ડરે છે. પણ ઘણાને વિ ગમે છે પા દેવ-ગુરુ- દુધર્મને પકડીને કહે છે, સભા :- આ વેહમાં તેને પ્રાપબંધ વધારે , સાબિજ:- મારા ઉપર જ દેકો. મોરી રોગ પણ મંદ હશે તો દૂર થઈ જાય નેમ નાની છા પણ જો તીવ્ર રહી તો હટકો નથી. | દર્ય આ દેવતાને થાય છે કે આને હજુ ધર્મ પમાડવો બહુ જ મુશ્કેલ છે. મારે હતી તે તેના દ્વારીમાં એવો લોગ ઉભો કરે છે. તે સહન ન થવાથી તેને મરવાની. તૈયારી ઠરી છે. ત્યાં દેવ ઉઠી વૈદનું રૂપ લઈને આવે છે. પછીથી કાગળ અમર ઇવી રોગ વાત થાય છે અને પાછો પોતાની સાથે લઈ જાય છે. રસ્તામાં દેવતા એવા ર ઉભા કરે છે અને તેના દ્વારા મ વૈધ [aખામી આપે છે. તેનાથી એ પલું ડ જરા હળવું પડે છે. તેને અસ૨ થયા વગર રહે નહીં. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૦ પરેલુ રમ્ય આગ ઠારવા ઘાંસ નાંખે ? . પછી ભુંડને વિષ્ટા ખાતા બતાવે છે, ત્યારે પેલો કરે છે આ ભુંડ દેવો છે. સારુ છોડીને ગંદામાં મોં નાંખે છે, ત્યારે વી ડરે છે તુ પણ ધ્રુવો છે, તે શું ડર્યું ભાવૈયા જોડીને પાછી ઘરમાં ગયો. તેનાથી આગળ વધીને પ્રભાવશાળી દેવતાની મુની બતાવે છે, પણ તેને પગે પાગે તો નીચે પડી જાય. પાછી ઠંડી ક્રૂડી ને કોઈ પગે લાગે તો પડી જય. પગે લાગી તો ગબડી જાય અને પગે ન લાગો તો ઉભી હૈ. સામાન્ય રીતે ભક્તિ, વિનયને ઝીલીને અક્કડ થાય ત્યારે મા નો ડોઈ ભક્તિ ડરે તો ગબડી પડે છે. મારે તે આ બ્રેઈને હમે છે. ત્યારે કરે છે દસે છે. પગલું ડેવી છે! તને મધુવેશ આપ્યો જેનાથી બધા તને નમસ્કાર ડરે, પગે લાગે, ભક્તિ ઠરે છતાં તે મુડીને નું ઘરે ભાગ્યો. તેમ એક ઘોડી, બીજને હથોડી, ીજો આમ પ્રહાર થતાં થતાં તેનું કર્મ દીવુ પડે છે, તેને હવે સતત વિચાર આવે છે કે ભલે આ વેંટ થઇને સારી માથે ફરે હૈ પણ આ વૈદ નથી લાગતો, ડોઈ વિશિષ્ટ વ્યક્તિ લાગે છે, માટે ચડાસગી ડરે છે. તેને ચડાસણી ડરતા દૈવી પુરુષ હોય તેવી વાંડા થઇ. માટે જ આરલુ તે મારું ધ્યાન આપીને ડી રહ્યો છે. પેલા વર ઉપયોગ સૂડી પણ ક્યુ ૐ ધાને હવે ખબર પડી ગઈ છે. માટે.તેની સાથી બોખપ્રાણ આપે છે. તારો જ ભાઈ મરીને દેવતા થયો છું. ભાગલા ભવમાં તને વચન આપેલું તે પાપવા આવ્યો છું. તેને બધું થાદ ડરાવે છે પણ દન યાદ નથી આવતું. વિચારમાં પડી ગયો છે. તેને હજી શ્રાવણ ગાઢ છે, માટે પ્રબલ મંમિત્ત વગર યાદ નદી આવે. તેથી નૈને વૈતાઢ્ય પર્વત ૫૨ લઈ જાય છે, સિધ્ધાયતન મંદિરમાં લઈ જઈ ડુંડપથી યાદ ડશવે છે. મારી સાથેની તાવી શસ્ત યાદદર, આગલા ભવનો વિચાર ઠર, પ્રભુની વાણી યાદ ૬ર. આમ ખુબ દેરીંગ કરે છે. ત્યાંsર્મ ખસ્યું હોવાથી ઉપ થાય છે, જેથી જાતિસ્મરણ થાય છે. આગલા ભવમાં હું દેવતા, પુનિ સુ, પછી તો તેને વધુ જ ઉપન્થીન થાય છે. સત્ય દેખાય હૈ, હવે હૃદ્ય પલટો થવા માટે વેધક પરિસ્થિતિ ઉભી Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ થયેલી છે. ડર્મનો નૈ તહssો હતી તે હવે પુરી થયો છે. નિડાચીન 5 પુરુ થયુ ? 8 દવે 2 વાડી છે તે મનડાથી કર્મ 8માટે દેવતાની અને તેના પુરુષાર્થ ઉણપ થવાથી ખ્યાલ આવ્યો કે હું મારા ભાઈ“ આટલે મારા માટે પુરુષાર્થ છમાં જવાનીમાં મારી સંભાર એણે રચી. દેવતાના ભવમાં ચપ્સશીથી ન . ધરાય તો માથા માનવદેહમાં માયી. હું તેમાં શાં લપસઈ ગયી ઝાંક્વાન જપની માફક સાથી. | માટે ખુબ જ ઉચ્ચ થવાથી મોકાભિલાષ એટલે થાય છે કે હવે છે, મિનિટ પણ આ સંસારમાં રહેવું નથી. આમ તો અંદર વધુ પડ્યું છે. પરંતું : મહાપુરુષને પણ જે 2. વપન ઉત્કૃષ્ટ કર્મ બંધાય તો પગ પછાડીને પણ પાછા પાકે. દવે ના જીવ મારા સદગુરુ પાસે થી લે છે. અને વિજ શિવસે અભિમા કરે છે કે મારે મરતાં મુળ હવે ઉત્તમ ગુરુભતિ, વૈયાવચ્ચ ૩૨૧ી. હવે તેને ખબર છે કે ગુરુ પ્રત્યે અરૂચીથી ડેવું કર્મ બંધાય છે. માટે ખુબ જ ગુણ ભક્તિ કરી મહિના કરી sળ કરીને દેવલોકમાં જતો અને ત્યાંથી વીજ ભવમાં મહાત્મા થઈ સાધના કરી મીઠો ચાલ્યા જવી. આ ઉત્કૃષ્ટ વિદતનો દાખલો છે. નાનામાં નાનું પણ ઉત્કૃષ્ટ વિશ્ન આવે તો શું હાલત થાય. મા જીવે તે કર્મ બાંધુ નવી વીતે કર્મ બાંધનારા અત્યારે કેટલાક ઘા સાધુની મિ હરે, ઘસાતુ બોલે. અત્યારે વાને સાધુઓ માટે લડી બ્રા. પાછા કોકો અહિયા પણ સંમત છે તેમ ત્યાં પણ તૈમને સંસાર જ છે. બધા જ ધુ. મિથિલા ભ છે બબ છે, ખામીવાળા , તમને બેચારમાં અનુભવ થાય એટલે બધાને એ અને મુકવાના ન દુનિયામાં એક - એવું બ ન્ને પાંચ કા ઇssઅનુભવ ન થયા હોય. બે પાંચ ડોના વડવા અનુભવ થાય તો વા એમ ડી બઉ હોટલી ખરાબ. અભ્યારે પ૦ પાની નજરથી થઈ છે. કાર પાસેથી બીન : જય ચેઠીની લીલી પડાવે છે. ન જીય તી પણ બધા રે શી. જેમાં મને પ મીશન મળે. સારા વાતા ડોક્ટરની પાન આ હાલન છે. તો કોઇ સારા અને પાછી ss 8 stો અને સેવાનું કામ કરીએ છી- stોને તંત્ર Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭૨ સમાજમાં વિદુત માનો છો ને ? * સભા:-વૈપારીમાં પણ કડવા અનુભવ થાય છે. સાહેબને છતાં પણ વેપાર ચાલુ રાખી ને દરોડાની રાહે ચાલુ રાખી ને ખાલી બોલવાનું ન થયા જ છે ને! દલડા અનપ્રાય બાંધી નિંદા કરે. તેમાં ઠેટલાક બાંધ છે. એ માટે પણ અભાવ એટલે સાધુ સંસ્થા માટે અરૂચી, મારા ગુરુ માટે પણ સાચી થઈ. મારા દાખમાં ગુરુ માટે જે બહુમન તુ ના કરતાં પડતાં ઢાપામાં તી સારા ગુરુ માટે વધારે બહુમાન થવું જોઈએ. જ્યારે અત્યારે તમને ઉંધુ , આવું કેમ ? વળ્યું છે સભા:- ભારતમાં ભવ્ય સંસ્કૃતિ છે છતાં ડેમ માસ બને છે. સાહેબ ભારતની ભવ્ય સંસ્કૃતિ ટક્કી છે તો કેવી વાત થઈ રે પોલીસ હતો જ નહી * જે પીલીમની હાજરીમાં થોડી ઠેમ થઈ ત્યારે તમારા ઘરમાં સંસ્કૃતિ અને તેમ છે એ ઘર એવું બને છે જે આર્ય સંસ્કૃતિ પ્રમાક જીવવું હોય? આવી સરસ દવા હોવા છતાં શગમ થયો પણ દવા ખાય તો રોગ જય તે મમ દવા હોવા મારાથી રોગ જય ચોપડામાં લખેલ ભવ્ય. સંસ્કૃતિથી ઉધ્ધાર થઈ જાય છે તમારા ઘરમાં સંસ્કૃતિ રાખી હોય તો ઉધ્ધાર થાય . ઉત્કૃષ્ટ વિરની જુવ શોધી શઠે તેવા ભય સ્થાનો બનાવવા જેવા છે. આ જાતમાં - ઉથ દેવ, ગુરુ ધર્મની સામગ્રી મપી . આના કાચ ઓછી થાય તેવું બને પણ તેનો અનાદર, મરચી ઉપેક્ષા, અવગકાના ટીલના ન જ થાય, તમને આવું નથી થતું તેમ નહી બીવી હાથ ધકે પછી પ્રસંગ માટે સાતે પ્રમાણે, સાધુ સંસ્થા માટે ન બોલવાનું વોમાં જોનેજૈમ થી શું કરે છે તેમ ઘણા થયા છે, હવે નવાની જ નથી. પણ બનાવને ખબર છે કે રામ બોલીને દઈ વસ્તુની આશાતના દરે 2. તેનાથી દૈવા s* બંધારી, - તમે દેવદ્રવ્યને ઓપો છો આ જગતમાં જેટલા સારા દર્યો છે તેની મુખ્ય આધાર લીબા છે, કથ્થો તો જિનમૌન કિકા થતી. જિનમં ી ચાં માઉ એવો આવશે. જેનાથી જુનવાણીનું શ્રવણ થશે. સગુકોનો પ્રચાર થી Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧ 1ઉત્કૃષ્ટ, સારી વાતી હરીફાઈ તરીકે પણ છે. માટે આ વાતમાં જે પણ સારું છે તેની આધાર લીલા રેવદ્રવ્ય છે. આમ અમે પબિન્ને પાપ કરીએ છીી છતા વિક્રવ્યની શ્રાવકે દર્શન કરવા . પવિત્ર છે. શાસનની આધારશીલા છે. જેથી શાસન અડીખમ . ટકા. શાસનની શુ વીક દેવકળ જી. | દેવકથની વ્યાખ્યા શું ઉપયોગ થશે લાભ શુ ખબર હોય નહી ને સીટ બાધી છે 8 દેવદ્રવ્ય ઘણુ છે. લૈ જરૂર નથી. બીજુ બધુ ઉભુ કરી. માથમિક ભક્તિમાં વાપરવા જેવું છે. હા, સાધર્મિક ભક્તિમાં વાપરવા જેવું છે પણ તમારે ઝટ થા કરવું છે. આજ મળ્યું છે તમારા મોજ શોખ ઓછા ડીને બોલો ખરા માટે પેટમાં કથા એ છે જેમ મીરો મોભવ થાય તૌ ૨૫ લાખ ખરચાય તો શું છે માટલા સાધર્મિકો સુખે મરે 8ને આવા લાડવોમાં ઉભા ખરચવાના * ઉપધાન થાય, ઉજમા થાય, સમ્યફ દન-જ્ઞાન ચારિકાના અધ્યાત્મ અનુષ્ઠાનોની સરખામણી માનવતાના કામ સાથે કરે છે. માટે ઠંથી વસ્તુની સરખામણી નીચલી વસ્તુ સાથે કરી છે, માધુને માલપાણી વહીરાવો ત્યારે કહે છે આટલા ગરીબો ભૂખ્યા રદે ને માધુને માલપાણી વહાવે છે કે શ્રીટ સાધુને તમે સામાન્ય બપારી સાથે સરખાવી છે છેલ્લા પદમાં ભાથે સરખાવ તેમ છેમ ચાલે? સભા:- શી વ્રુક્ષેત્રે સાહેબનુ તન ખોટી વાત છે. શાસ્ત્રા કરી અર્થ શું થાય? મારો અસાથી તેને મારે દાવો કરી નથી. પણ મનભેર પડે ત્યારે પાણી નૈવાના અભિપ્રાય લેવાના નહી પણ તટસ્થતાથી સત્યનું મુલ્યાંકન કરે નૈવા વીલર વિલાન સાથે પ્રામાણિક વ્યા હોય તે દોઈનાથી ખરીદાય તેવો ન હોય તેને ઈ. અમે અમારી ચાચો . છે તેમ દાવ ડરતા નથી. મારુ એ સાપુ નહી પણ માન્યું છે માસ એજ ન્યાયથી કમ નવમી સ્વીકારે છે. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તાંબર, દીગમાં મનભે છે, જે કોઈ સમાવી આપે & ગબર સાચી તો હમણા એમ માને તિલાંજલી આપીએ. સંસાર માઓ, પુરુષ પવાર, સત્તા સંપાન બધુ છોડ્યું ત્યાં વગરડા મમરાનું મમત્વ શું દામ કરવાનું ગમે તો જામે કહીએ છીએ કે અમે બંને લોબીર્થ છીએ તેમાં જૂલ હોય તો નાનામાં નાની માણાભ પણ અમને સમજાવવા આવો તો સમજ્યા તૈયાર છીએ. અમે પણ અમસ્થ છીએ કે અજ્ઞાનતાથી ખુબ થઈ શકે છે. ધ્યાન દોરવાની જવાબદારી ખરી. પણ ધ્યાન હોવાથી ચઢી બેમે તે ચાલે નહીં. કીગંબર આવે ત ડહીએ 3 વરાની વાત ખોટી છે તે સમજવી આપ, વસ્ત્ર ભાઈ ધર્મ શય નારી ને નાતામાં જ ધર્મ છે તે સમજવી સાપ. અમે દમણમાં છીદી ઈ. ડુટુંબ, પરિવાર સત્તા બધુ છોડ્યું ને છે બે કપડામાં અમારો જીવ ભરાઈ જશે. મારે પહેલાં પુરવાર પણ એમનેમ ચઢી બેસે તે ન થા, મામેથી અમારી આ પ્રસ્તાવના છે. અમારી ભૂલ હોય તો સમજવું. પછી અમે સાચુ કદી ની અsણાવવાનું પાની. ભાચુ કહીને ખોટું લાગે, મોઢ ચઢ, ખીરુ લાગે સાંભળવાની તૈયારી નદી ને કેમ ચાલે વચમાં કોઈ શ્રીમ માટે પ્રશ્ન પુછેલો. તે વખતથી જ સમીકા સાબપીનૈ તે ભાઈ શ્રાવના અધ થઈ ગયા. અમને એ વ્યક્તિ પ્રત્યે દાંઈ કેલ નથી. પણ તેમનું આટલું સાચું અને આહલુ ખાવું તે પુરાવા ને દાખલા આપી સમજવી થતાં ખોટું લાગે તો ડેમ ? ભગવાને 8 આવા માણાને ન ધર્મ સંભળાવવી નહી. - તમે તમારા જીવનમાં સાચુ શું ખોટું શું ન સમજુ તાડો ને મમત્વને પડશો તો ડદાથ એટલુ નુક્શાન નહી થાય પણ ખરાની પડઠડ ન હોવી એJી. ફલાણાં આમ, કરે છે, એ આમ કરે . અને ખોટાની સામ, દામક શખશો તો તેને તરવાની કોઈ જ આરો નથી. કુદાઝદવાળી એ ચા હશે તે પણ રે મોીિમાઝી બહાર છે. સભા સાથી વાનગી પછડ ચાલે. માબજી - માથી વાનની પગ પss ન ચાલે. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૫ પીટાની સદાગર સારો પણ સાચાની ઉદાર્ગર ખરાબ. તમને જૈનમાં પણ શ્વેતાંબર દેશવાસી ધર્મ મળ્યો છે. હવે પ્રસંગ આવે સામે દિગંબરની વાત આવે ત્યારે ખંડન કરે ત્યારે આ સાચુ કૈમ છે ? તૈખબર ન હોય ? ખોટુ'કેમ છે તેની પણ ખબર ન હોય પણ હોય! જન્મ્યા છે માટે આ સાચું.મને પેલુ ખોટુ . એમ માનીને એ મમનાથી પડે તો ખોયુ. સમજુને પ્રામાણિકતાથી સાચી પકડ હોય પણ કદાચ તેને ખબર પડે કે આમાં તુલ થાય પણ સમજવાની તૈયારી ન હોય અને સમત્વથી જૈન ધર્મને ગરછને ગુરુને પડે છે તે બધા દામી છે. SU's તે ભગહીક મિથ્યાત્વ છે. તે જીવોની મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવેશ નથી, માટે પહેલાં સરળતા, તટસ્થતા, સત્યના ધડ બનો. તમને ઉથામા ઉંચી ક્વીલીટીનું શાસન મળ્યુ હૈ તેને પ્રમાડતાથી ઓળખતા બનો. તો જ આત્મ કલ્યાણ કરી શકશો. વ્યત્યારે ઘણી વસ્તુમાં પરસ્પર વાદવિવાદ ચાલે છે, પરંતુ બધી બાજુથી વિચારી તટસ્થતાથી સમજીને પ્રમાણિક્તાથી મુલ્યાંકન ડો. ન સમજને ત્યાં સુધી બન્ને બાજુ સમાન રાખ જોઇએ. અને જ્યારે સાચુ પકડાય પછી તેને મરતાં સુઘી પડી રાખવાનું છે. દેવદ્રવ્યનો આ અર્થ થાય . એમ અમે નટસ્થતાથી પ્રમાણિકતાથી કરીએ વીએ તાં બરાબ૨ ન લગે તો જૈનેતર વિજ્ઞાનને પુછી જુથ્થો . સભા: દેવદ્રવ્યથી પુત્ર થાય સાદેબજી:- અપવાદ થાય .પા ઉગ્રંથી ન જ થાય. અત્યારે તું થાય છે કે વાનને એવી ચોપીને શ્રીખ઼ી દવામાં આવે ? કે મમત્વના કાને અન્ય જમાઇ જાય. જૈના ડારી ભોળા લોકો તેમાં લેવાઇ જાય. વગર કારણ ખોટાના પ્રચાર તીથી શાસનને ડોળે તેને એવા કર્મ બંધનો હૈ નો ડલ્પના પણ નહી. ઠરી શડો, ઉદ્યમાં આવો ત્યારે શું હાલ હવાલ થશે. હાશ અમને સૌ કોઈના પ્રત્યે દ્વેષ નથી. સારી વાતોનું બહુમાન છે. પ્રભેઠી પ્રભા Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૬ કરી સમા પણ આપીએ છીએ. અરે ભગવાને એટલૈ મુવી sધુ છે & નાસ્તીની પણ સારી અને સાચી વાત હોય તો વિરોધ કરવો નહીં. માટે જે ગમે તેનું પેડન કરીએ તો તે શાસનનું જ ખંડન છે. સત્યનું ખંડન છે. પણ ઉન્માર્ગથી 45 વસ્તુ સ્થપાતી હોય તો કહેવું પડે છે મા ઉન્માર્ગ છે. તેમાં કોઇને ખોટું લાગી જશે તો શું મારે સત્વને છુપાવી દેવું ? ખોટું ન લાગે, વાદવિવાદ ન થાય તે માટે હામાં હા ભણાવવી અત્યારે તમારી શું માન્યતા છે એના કરી. પગ મચ ખાતર વિરોધ ન કરી નો દોષ છે, અને અન્ય ખાન૨ ઝઘડો ડરો ની શાસ્ત્રમાં હોય કહ્યો નથી. , એટલું ચીડમ અમાટે બિનજરૂરીઘડો ઉભી કરી નથી. પગ જરૂર પડે ખંડન ઝરવું જ પડે. - ભગવાન શીવ સામે ગોશાળી ગુસ્સે થયો ત્યારે ભગવાન કહે છે વિરાગ છે છતાં સત્ય છોડતાં નથી. મને ઝઘડા ન થાય તે માટે જે સત્યને તે છોડે તો દૌષ છે. કોઈ ચાવીને એમ કહે છે માત્મા નથી, પુષ્ય નથી, પાપ નથી, પરલૌડ નથી આમ દરે ટલે શું હું સ્વીકારી લઉં અપેક્ષાએ વાત સાચી છે તેમ કહી ને થાબડીને માડું જે ખોટુ શુ લી થી થાય. ધર્મની સ્થાપના કરવા માટે અધર્મ સાથે ઝઘડો થવાનો જ. સત્ય પડવું છે તેને અસત્ય સાથે ઝઘડી થતી,થોને થી જ. બઉ સાથે એમ સમજુ, સમન્વય, એના કરે તો શું થાય? બાંધછોડમાં સત્ય જનું વવાનું જ ધાવૈ. ધર્મના માં ગત રાગ-પ રાખવાના નથી. જે અંગત છા-વૈષ રાખીને ૪થશી તો પાથમાલ થઈ જશો. એમા૨માં તેને દબાવીને જ આવM. લાગા સાધુ આમ બોલે છે પણ તે કયા પક્ષના છે આ પોના માટે બોલે 02 પ્રો અને ગામના મધુ છે ને બોલે છે માટે સાયુ. ડીઈ કહ્યું માલ બિમાય છેમહાવીર દર હૈ મારે માથુ નથી માનનો પણ મહાવીર ડરે છે તે સાચું છે માટે મહીને માનું છું. ગુરુ બોલે છે કે રામનું જ આયુ તેમ નથી પણ મા, ગુરુ વીલ છે માટે માનું છું. મને તો તટસ્થતાથી બીલવા માંગીએ છી. કોઈ દિગંબર ખોટા છે. બેનાંબર સાચા છે. હા, જે દિવસે શ્વેતાંબર Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ખોટા લાગી તે દિવસે અમે બરિયા નદી હા હોઈએ. અત્યારે અહી ૨ વેal છે તે જ પુરાવો છે કે શ્વેતાંબ૨ ભાચો લાગે છે. દુનિયા કરે તમે જ માથી. ના, અમને જે માથુ લાગે છે તેને જ અમે પડ્યું છે. ડદામણ કરવાની નથી . serગણ જેવો કોઈ ભયંકર દુર્ગુ નથી અને - - ભાગ વો- કોઈ સગીરા નથી . . . માટે પ્રસંગ મા સચના ખપી , શોધક બનશે. મધુ સંસ્થામાં અત્યારે જ છે. પરંતુ અમે નીખાલમનાથી શહેરમાં કરીએ છીએ, શિથીલા ચાર, મનને સિંધન, વિરુધ્ધ ઉભી થાય તેવી પરિસ્થિતી છે. માટે અમારે ભલામણ દરવી પડે છે સાથા સને ઓળખી પાડી, પણ બધાને નિકી ન નાખી : ' હા હૈ પાંચ દશમર કદાથ ઠાઠ જરૂરી ન હૌય અને ઉભા થયા હોય તો Rટલા સારથી આખા દેવAવ્યને નદી નાંખવાનું તેનું ઘસાતુ બીલ લો કેવા કર્મ બંધી' એરેસ્કીટ આરાધનાના અનુષ્ઠાન કેવી રીતે કાપી નાંખી છ મામ કરવું મીઈod, આમ ની દશથ નહી ન શાખાની કલાની 6 જણાતા હૌવ નથી ને શિખામણ આપવા બેસી જી. સાધુએ પણ કામ કહેવું ન જોઈએ, કામ કર્યું ન છે. શાખા ગામનું ગુરૂપદ તમને સોપ્યું છે વાસ ભથા છો ૧ ચાલુ બોલીને કેવા $ બાંધી છો ખબર છે પુરો પુત્ર જે કર્મ બાંધ્યું તે કોઈ નથી. પાછા આનાથી તો લામ્બો દરોડો બવ સુધી ધમમપે નહી અને મને નો ધર્મ ગમે નહી તેને તો દુનિયામાં રખડવાનું ફિક્સ થઈ જાય. ઉત્કૃષ્ટ વિજ્ઞાની મમર જે આવે તે વખતે ખુબ જ સાવધાન રહેવું પડે. આખુ જીવન ઓછી વસ્તી ધર્મ થાય તો ચાલે પણ ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધના તો નવા ઠર્મ ન જ બંધાવા જોઈએ. બાથના બી પાર પામી જવા ધર્મનું ઝ ઈ. ધર્મ ક લવાનું ઉત્કૃષ્ટમાં ઉર્દૂષ્ટ સાધન છે. તેમ મનું નિ ડુબવાનું પણ ઉત્કૃષ્ટમાં ઉત્કૃષ્ટ સાધન છે. મા શાસન પામીને અનંતા તય છે. અને મા શાસન પામીને અનના ડ્રવ્યા છે. તીવ્રમાં તીવ્ર શર્મથી છુટવાનું આ સાધન છે તેમ Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ તીવ્રમાં તીવ્ર દુર્મને બાંધવાનું પણ માં સાધન છે. ઉચા પાપ બાંધવા ધર્મનું ઝા સાધન છે. ઉંચા પુણ્ય બાંધવા પણ ધર્મ કે સાધન છે. ફર્મન થ ૬૨વા ધર્મનું > છે. ડર્મની બંધ ૬૨વા પણ ધર્મનું કિટ છે. સભા:- સંસારમાં નથી સાબm: સંસારમાં પ્રજા ઠરે તો તેની દરે અહિંયા ની ભગવાન મહાવીરની મુખ ૩૨. માટે પુષ્ય અને પાપ બંધમાં નહાવા પડશો જ. જેટલી વ્યક્તિ ઉચી, પવન નૈટલો પાપ, પુયબંધ ઉચી. માટે આ કંગમાં માવનારે બુદ્ધિ ડેડાણી રાપવાની છે. ' તમારે ફોડ ન થાર થાય કોઈ મીઠા-મરચાના વેપારમાં થાય તેમ મોટું નુકશાન પણ ઘીમાં થાય! તે માટે તમે ધારી તો મા કીટાને તાર પણ બનાવી શકો છો અને ધારી ની માઠ પણ બનાવી શકી થી. * પુરોહિત પુર આખો સંસાર છોડ્યો, ગુરુભકિન પટ ઝેવી કરી, બહુમાન પનું કેટલું છે. પણ બ્રેક મચિ થઈ તેમાં કેવું ભોગવાનું ચાવ્યા Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧.૫૪. શ્રી યુગભુષાવિજય સ ભ્ય નમ: ગોuપયા ટે. તા ૨૮--૫ ગુવાર , મામ દ વીથ અનંત ઉપકારી અને ક્ષાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા સર્વ જીવોના અજ્ઞાનને સમ્યત્વનો બંધ ડરનારા ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની ટીમે ન શાસનમાં ગાધનાના માર્ગમાં આત્મતત્વનો અનુપમ મહિમા છે. પારા આત્માને ભવધઠ તત્વ શર્મ છે. જેના કારણે જ આત્મા અનંત અને ડાથી ખડે છે. કર્ણ વ્યારે બંધાય ત્યારે ખ્યાલ નથી આવી. જેમ તમાર, શરીરમાં રોગ થાર, શાં પેદા થયો. અને તેના વા નુકશાન થી તેનો પહેલેથી ખ્યાલ આવતો નથી. ૨૪ ૩લાડુ વાપીર સાથે રહી થી. તેના પર એટલુ તાદાસ્થ કેળવ્યું છે, પણ અંદર શું થઈ રહ્યું છે તેની પણ ખ્યાલ નથી આવતો. ડાર અજ્ઞાન દશા હૈ, તેમ આત્માને કયું કર્મ ધ્યારે બંધાયુ દેવુ ભયંકર, દેવુ સામાન્ય કર્મ બંધાયુ તેનો ખ્યાલ નથી આવતી. માટે કર્મવાદનું જ્ઞાન અતિ આવથડ છે. કર્મ બંધાતા વખતે ઘણી જ સાવચેતી માગે છે. માટે કહ્યું કૈ ને 8 " બંધ સમય જુવચેત ઉર્થ સો સંતાપ , પુરેપુરી સાવધાની કર્મ બંધાતા સમયે ખાસ રાખવાની છે. બંધ દેવી રીતે થાય ઈ, કે માંગોપાંગ શ સમ િતી જીવનના દરેડ દ્ધ ખબર પડે કે " ચાપ શા ળાં સાવચેતી રાખવાની છે. હવે ત્રણ પ્રકારના વિક્ત આવે છે તેમાં મુખ્યતા મોહનીય દર્મ અને મિથ્યાત્વની પ્રબળતાથી આવે હૈ. તે મgઈ રીતે બંધાય છે તેની માવવાની હોય તો ધે ભવિષ્યમાં આવા બનો ન મારે. ૨ મનીષાથી આ કમ બંધાય છે તેનો ત્યાગ કરી ઈચ્છે તો ભવિષ્યકાળ માં વિક્કી ન આવે. અત્યારે ભૂખના શમના દિમાd, પુરા ડાકુ લઈને આવ્યા છો મારે જ ઉડા - શિવસપિકનીમાં, માવા દેવા માં જન્મ થયો છે. માધાત તીર્થકર વળી, અવધિજ્ઞાની કોઈ આપકાને ઉપલબ્ધ થયા નથી. પણ સાથે થોડું પુષ્પ પર બાંધવું માટે ઉત્તમ મનુષ્યભવ, બાઈકુળ, જૈનધર્મ, દેવ,ગુરુ, ધર્મની યોગ તેવી સામગ્રી મળી. પરેવુ સાથે Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ બુવ્યુ પણ ઘણા 8 ડારકા ગયા ભવમાં જ્યારે આ ડર્મ બાંધ્યું ત્યારે શુભ ભાવના પરિણામ કાચા કૃતા. માટે ડાચી સામગ્રી મળી. પરંતુ પર્વ ઉત્તમ સામગ્રી અપાવે તેવું પુણ્ય બાંધવાનો પ્રયત્ન કરવાની. અત્યારે ભલે વિક્તો આવે પણ ભવિષ્યમાં આવા વિક્કો ન આવૈ તેની વાજુ તમારે હાથમાં છે. સંસારમાં એવી રીતે જીવ, અને ધર્મના માં પણ એવી ચીને પરિણામ સાથે પ્રવૃતિ ડ૧ ધર્મમાં અનરાય ડરે તેવા ડર્મ ન બંધાય. વર્મ ન જ બંધાય તેમ નો નથી કહેતો. માત્માને -માત ગુમાસ્થાન પણ કર્મ તો બંધાય છે તો પછી સંસારીને તી બંધાવાના જ. ૨૪ લાઠ માને માત કર્મ બંધાય છે. એક માગ પણ બંધ વગર જતી નથી. | મબા - તેને અટકાવવા 2 ડરવાનું? સાબ:- ટેસ્ટ્રીઝ ન અટકાવી શઠી. પણ શું ૩૨વાનું છે ભારે કર્મના બંધ ન થાય તે એવાનું. ભગવાને દીક્ષા લીધા પછી પણ તેમને જણાઠ કર્મબધાના શતા, માયો ત્યા બંધ બે પ્રકારના હૈ.c૧) ખમી બંધ ૧ ખમ વગરના બંધ. જોખમ વગરના બંધ શેડો વર્ષ ચાલે તેટલા બંધાય તો પણ ચિંતા નથી. ભગવાનને દીધા પછી પણ છોડી ભવ ચાલે તેટલા કર્મો બંધાના હતા પણ ઐખમ પનોતુ. તેને કાગળના પત્તાની જેમ ડી વાય. પરંતુ મજબુત બાંધ ની હાલત ખરાબ થાય. - - - - ધર્મમાં વિહન કરે તેવા કર્મ બધા ભારેખમ જ હોય. અસંખ્ય પ્રકારની કમ ધામા પર હોય, પણ મંદ ઝાના હોય તેને જરા પુરુષાધિી વિખરાવી લાઠી, માથાપાઇડરી વાળી. જઘન્ય વિદ્ધ પછી સામાન્ય કર્મથી પ્રાવના નથી. મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ તો સવાલ જ નથી. આ બધા વિદ્ધૌથી જ અસ્મિા મુક્ત થયી તેની ભવિષ્યની સાઉના નિર્વિન થઈ જાય. પછી કર્મમાં ઠાઠ ૩sી છીએ. તેમાં દરેક કર્મ પલાની અસર, ખાસિયત ધરાવે છે. તેમાં મુખ્ય વિભાજન વે છે. આ ઘાનિક અને અથાત ઇમ ઘાનિયનું કામ છે. આત્માની શાન અને તેનાથી પેથનાં ગુણોનો ધાન સ્વ. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જેમ જ્ઞાનાવરણીય ૪ જ્ઞાનની શક્તિને છુંદીત કરે દર્શન મોલ્મિીય કર્મ વિવેક શનિની ના કરે. મહાય પુરુષાર્થ વાદ વદલ ના ડરે. . . ā મઘાતી કર્મ છે. તેનું શું કામ તૈથી સીલી માત્મા પર અસર ઝરતા નથી. પણ તે જડ પદાર્થહારા અમર કરે છે. જડ દ્વારા માત્મા પ૨ વિકૃતિ પેદા કરી. માથુષ્ય . ડમનું કામ છે માત્માને ખોળીયામાં ટકાવી રાખવાનું તેમ ગડમનું મન તમને ભાનુવંશીક વારસો સારો છે ખરાબ આપવો તે ગીગાર્મનું કામ ઈ. જેમ . ‘ક્રોઈ વ્યકિત ઉચ્ચકુળમાં જન્મ પછી ભલે તે કુટુંબ ગરીબ થાય પછી તેનો જન્મ તો ઉચ્ચçળમાં જ ગણાય, તેમ થાયી વખત હલકા પૂળમાં જન્મ થાથ, પાને વૈભવશાળી હૌય છતાં પણ કહેવાથી શું છે હલકા કુળમાં જન્મ થયો છે. કુળની લોહીના વારસા માથે સંબંધ છે. હલ કુળમાં પાગ ધમસ્મિા હોય તો તેનું ગૌણ તો નીશ જ ' કહેવાય છે. તેમ ઉચ્ચ ગોઝમાં બદમાશ કવ તી પણ તેનું ગોત્ર ની ઉથ જ દેવા. તમારા શરીરમાં સાનુવંશી વારસી સારી કે ખરાબ અાપવો તે તેનું કામ છે. જૈમ દેવા અને ઋષભદાસ શ્રી બાલા છે. જો કે બાહળ અપેક્ષા ઉચ્ચકુળ છે. પણ તીર્થકરના જન્મ માટે યોગ્ય કુળ નથી. આ બારણા છે પણ સામાન્ય નથી. તેમને ત્યાં સોનાના સિંહાસન હતા, સખાના બાટી તા. કાઈ બીખ માગીને ફરનારા નાના. માનવશાળી હતા. તમારે 2બલ, ખુરશી ઢીની હૌય? અત્યારે તો તમનેં લડડુ પ૭ પોષાય તેમ નથી. માટે જ નેતર સપીયાની ચાવી ગઈ? દેવાનંદા ને ઢીયામાં સૂતા હતા તેનું વર્ણન વાંચો તો ખબર પડે. તેમના હાથનામ પણ છેવા હતા, તમે તો જમાનારામાં જોયા નઈ છીય. વૈભવ નીચJબની છે. પગ વારસાની રાખીએ તીર્થકરને યોગ્ય ગોળ નથી. - તમારા બાપદાદાની બે લાહાણીડાતા હોય છે તે વારસામાં ઉતરે છે. ડોક લાણીતા બાપની હોય કે કોઈ દાદાની હોય છે જે માની હોય. પણ આવે તો કુળ-વંશમાંથી જ આવે. માટે ગૌરકર્મની અસ૨ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે જેમ ઈન્ડયન બાપ નીને ચાં જન્મે પરી અને ઈન્ડિયનને ત્યાં ની વ્યાખs જન્મે ખરી? Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઈન્ટડાસ્ટ મેરેજ ડરે તે જુદી વાત. નીગના બાપ ને દાખી ચામડી , વાડીયાવાળ, હીં જડા જ આવવાના. માટે શહીર પર પગ વારમાની કેટલી અમર છે મન અને પ્રકૃતિ પતી અસર પડે જ છે. માટે ગોરકમને સ્વતંત્ર દ માન્યુ છે. તેની જેમ નામકર્મ 4 Sામ તમને બધી રીતના લેબલ લગાડવા તેના માટે નિમિત્ત ઉભા કરી માપવા. શૈક રૂપા, એક દાખી એડ લાંબી, ટેકો આ બધામાં કોનો પ્રભાવ છે, નામ કમી. બામ ની બધા આત્મા આ છે તેમ કાગળ પકા બધા સરખા છે. પાન . શાળ શિકારને આપે તો કેવું સરસ ચિત્ર બનાવે. જ્યારે વીમે ડાગળ સામાન્ય માણસને આપી તી કેવા લીટા પાડે. તેની જેમ ચિતારાની માફક તે કામ ૩૨ હૈ. તમને ચા કીર્તિ, શોભાય. ઠંઈ પણ તે બધામાં નામકર્મ જવાબદાર છે. જૈમ પંચેન્દ્રિય કહેવાય છે , મામ દવાઓ શો, નૈ બધામાં નામઠર્મ જ્વાબદાર છે. બાણ વાવીર સાથે જોડાયેલા આડારી, બધામાંજ નામઢવાબદાર છે. સંસારમાં રાજા મહારાજ, ઇ બધી પોસ્ટ મળે તેમાં પણ નામ જવાબદાર છે. તમ ભીતિક દુનિયામાં કઈ રીતે સંકળાયેલા છે તે બધાની અસર, વિપાક્કો તેમાં નામકર્મની અસર છે. • ' હવે વેદનીથકમનું કામ શું તમારા જીવનમાં સુખ અને દુખનુ વેબ શવવું અને તેની સામગ્રી માપવી તે સૈનું કામ છે. જૈમ તમને શ્રીમંતાઈ મળી, શાતા વૈભનીય ક્રમ તેમાં પણ છે. જેમ તમને દિપક મનગમને મળ્યા. ઘણા લોણું મળ્યા જ નથી. વાડીયા કરે છે જ્યારે ઘણાને મળ્યા તો માથું ! તેવા મળ્યા છાષ્પ માતા વૈિદનીય છે. વાતા વેન્દ્રીય પક ચક્રખ્ય પ્રકારના છે. સુખ-દુધની અનુકુળ પ્રવુિળ સામગ્રી મને તેમાં ઘણા-અઢાના વશનીય છે. - જડ જગતમાં અનુષ્ફળ મળે છે પ્રતિકુળ મળે તેમાં ઈનો ઉદય માનવો જ પડે. કર્મના ઉથ વગર જડ વસ્તુનો સંયોગ થાય નહીં. ચૈતન એવા શ્રાપનો સાથે સંયોગ બા ઉથથી જ થાય છે. નાનામાં નાની અનુખના પટ્ટા ન મો નો શાતાdeીય ઉદયમાં છે. અને અનુકુળતા નાનામાં નાની પણ આપે તો નાવેદનીય ઉધ્યમાં છે. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮3 અત્યારે માત્મા પ૨ લાખ પ્રકારના શુભ ઝર્મની 6ય છે. સાથે લાખ પ્રકારના અશુભ કર્મનો ઉધ્ય છે. માટે ઘણાને ન ધારેલું મળ્યું છે અને ધારેલું મખ્ય નથી. અત્યારે તમારી જે મવસ્થા વૈપાય છે રેમાં અનેક પ્રારના ડમની અસર ફારણા . આ આમ મુખથી આત્મા સરખા છે. આત્મા અનામિ, અનંત જ્ઞાન , અનંત : ગગનો ધણી છતાં બધા જુદા સ્વરૂપે છે. દરેઠ વ્યહિતનું જે સ્વરૂપ દેખાય છે તેમાં sણ ડર્મ છે. જેમ કાનમાં પણ દરેકને જુદા જુદા સસર ની હોય છે. માટે : સંસારની દરેક પ્રવૃત્તિમાં ઘાતકર્મોનો ક્ષપણામ જોઈ અને અઘાતનો ઉદય નઈ જેમ પૈસા મળ્યા તા લાબાનાથનો લોપામ થઈ અને શાના વૈબીયનો ઉદય એઈ. જેમ પૈસાથી મેવા-મીઠાઈ ભૌગ મળ્યા પણ તે ખાઈ ઢાડી, ભોગવી હાડો તેના માટે ભોળાનાથની હથોપશમ જોઈ. અને સાથે સારી હીરી, જીભ જોઈ, તેજસ નામનો ઉથ જોઈએ. તમે અત્યારે હાલો, ચાલો,વિવારે કાંઈ પણ કરશે તેમાં કર્મની અમર છે. એક માંગણી કલા તેમાં પણ દર્શની અસર છે. ન ડોઈ વસ્તુને આમથી જ તેમાં પણ દર્યની ઉદય છે. ભારત તમારા જીવનનું કોઈ પાસુ એવું નથી છે જેમાં કર્મની અસર ન હોય. પાછુ ખાલી એકધુ કર્મ જ ભાગ ભજવે છે તેવું નથી. પણ માથે બીજા કેડર પણ કામ કરે છે. તમારે જૂવનમાં પૈવી ટેવ પાડવી જોઈએ ? કંઈ પણ બને તો તેમાં ખ્યાલ સાવવો જોઈએ 8 મા કથા ડીની અમર છે. અને આ કર્મબંધાયુ હુઈ ને. ડો. શિવમ માવો વિચાર આવે છે અને સભા - ફર્મનો ઉલ્ય છે માટે અમ એવા વિચાર આવતા નથી. સાબ- કર્મનો ઉદય સાથે ખરી પણ મુળ ને તે ન ચાવવામાં તમે જ કાર ડી. તમને જડતા ગમે છે માટે જ જડભગત થઈને ફરો છો. તમને જીવનમાં ભૌતિક લાભ દેખાય ત્યારે વિચારશીલતા થવી જાય છે. પણ તમે બધે વિચારશીલ બની . જો તો કામ થઈ જાય. જેમ પેટમાં દુખે છે ત્યારે વિચાર આવે છે ખરી છે કથા કર્મના ઉદયથી આ થયું છે. અને તે કર્મ બેથયુ ઈ રીતે. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૪ સભા:- ખીરાડથી, સાહેબસુ - તમને જે ખવડાવી તે જ બીજાને ખવડાવીએ તો તેને ફોઈ ન થાય. તમારાથી તે જ વસ્તુ ડબ્બલ ખાય નૌય પચી જાય. હા તમે એવું ખાધુ મારે ઘેટમાં દુ:ખ્ય પાક બીજને તેનાથી નથી દુખનુ તેમાં પણ ઈજી કારણ છે માટે ખાલી ખોરાડને Sારણ ન મનાય. કમને માનવું જ પડે. માટે સંસારની દરેક પ્રવૃત્તિમાં દેખાવવું જોઈી ૮ માવા પામના દ્વારા બાંધલા મથી ટાઉ છું. તે જ ભાન આવી. પરંતુ અત્યારે મંદિરમાં અવલોકન નથી. તમને પૈસા મળે ત્યારે તમારી ખાલી હીયારી યાદ આવે ને ? લાભાં «રાથની. &યોપશમ છે તે થાદ આવે? મેં જોઈને સુવડાપમાં વાતા આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો માટે મને મળ્યું છે. અને જ્યારે મા જાય ત્યારે એમ થવું જોઈએ 8 મેં કીડને ઉત્સા મેળવવામાં નુકશાન થાય તેવો પ્રયત્ન કર્યો હો. તમારા કોઈ વિરોધીના ભા જાય ત્યારે તમને શું થાય ? એ જ લાગનો શતો. માટે દર શું ભાવ થયો કે તે ગરીબ થાય તો મારા. મા ભાવના કારણે ડેવું - બંધાય છે ભવિષ્યમાં તમારા કરવાનું, કમાવા નું ભય, ડા તે વખતે ભાવ કેવો છે. * જેમ જ્યારે તમારે પાંચ પચ્ચીમ જાય ત્યારે અથવા કાંઈ ખોવાઈ જાય ત્યારે વિચારવું જોઈએ કે કોના માટે આવું વિચાર્યું હશે માટે તે ઉદયમાં આવ્યું છે. તમારી પાસેથી ટ્રેનમાં ડચ ટીકીટ ચેકર પણ વધારે લ તી એ વખતે તો આપી લો. પકા પછી શું બોલી માલો બદમાતા છે. ચોર છે. ૫૦ જય તો પછી તમારી - આતરડી 3 અને વીજના ગમે તેટલા જણ તો વાંધો નહીં ને એકે એક મવૃતિનું સમીબાગ હોય તો સાવધાન થઈ જ્યાથી. તમારી ઈચ્છાથી sોઈ ડુબી જવાનું નથી. સૈની જે પુથોથ હશે તો તેનો મિનારો ચમકતો રહ્યો. માટે ખોટા ખોટા મીની વાવના ભાવથી જેમાં કોઈ લેવાદેવા નથી તેનાથી જ ૪. તમે ડર્મ ભાવો છો. કારણ એ તમને બળતરા ચાલુ જ હોય છે. જેમ ઘમાં બીજની સાડી કે કઈ વસ્તુ સારી હોય તો પહેરી લઉ. વીજનું ઈચ્છા વગર વાપરી લેવાની ભાવનાથી ભવિષ્યમાં કેટલું ગુમાવાનું આવે. નમાઝ Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડોક તડાવી 4, ઉપાડી જાય, દૂર ઉપયોગ ડરી . - જેટલો ડર્મવાદ સારી રીતે ભાગ્યો હોય તેની સાખ દેથા ઉધાડી જય. અત્યારે તમારી પરિસ્થિતિ એ છેડ ડઈ રીતે વધાથ છે તેની ખબર જ નથી ને આપને કો પ્રકારના વિધ્યો sઈ શર્ત આવે છે તે જોયા. ઘn વિશ્વ માટે મેથામણનું મધ્યક્તિ માટે જવલેતવનું, અને વિષ્ટ વિહત માટે મતદત્તનું કેવા ભાવ મને કૈવા બંધાઈને ઉથમાં આવ્યો ત્યારે જ થયું. વિવાહ. મથકુમારે શું કર્યું હaો 8 વિષય- કાયમાં જ્યા ચાકિન હાથીના ભાવમાં sી હતો. તેનાથી થાછા મોનીથ તીવ્ર બંધાયુ. માટે દીક્ષા લીધા પછી પણ જયાં. 802ના કારણે વિચાર આવી ગયો કે એશિયા આપણું કામ નથી. મારે ઘરે જ. આવુ ચાાિ મોહનીય બંધાય કઈ રીતે જીવને જરા પ્રતિપુના મને વૈટલે મામા થાય અને જરા અનુકુળતા મળે એટલે જીવ રોલમાં આવી જાય તમે ા મેળામાં ભોગ ભોગવનાં આયાતિ ડી alહે આવા મો બંધાય. - કર્મમાં વિષચક છે. જેમ કે દેવી એટલે મોહનીય બંધાય, તે ઉધ્યમાં આવે ચોટ માપવો પાછુ મોદનીય બંધાય. તેમ ચાલ્યા જ કરે. જેમ ઝેરી વીને વાવી તો ઝહી જ ઉm - તેને ફરી વાવ તી કરી રૂરી જ બી 6ઝે. તેની જેમ આમ ચડ ચાલ્યા જ રે, મૈઘડુમારે એવું કાંઈ મોટુ પાય નહીનું શું છે sઈને પાર કરી શું લીધા મારી લીધા. પણ જરાડ ગાઢ આલિનથી જવ ની આવા . બંધાય. જનાવી વર્મમાં જઘન્ય વિદ્ધો ચાલે. સભા:- પળે પળે ભાવત રહેવાની જરૂર છે. સાબ-હા, કર્મ તો મને શડીને ઉભુ જ . ડર્મનો બંધ ને જીવ જરા ભાન ભુલેને 6 ચો. જેમ અવાવ, ખાડા2ા રસ્તા પર જીવ સાવધાન થયા વગર ચાલે તો શું થાય? બસ તેની જેમ છે. સભા શ્રેષ્ઠ માધના થી માધના ,નવી તાવ થાયને. ભાબા નું શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ ધર્મક, ઉંચી આરાધના , મારો પહેલો નંબર આવે તો , પણ હું જ ધર્મારાધનામાં પહેલી માનુ. ઉન ના ચાર જ વધારે Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '- પણ બીજ નથી. બધામાં હું જ માવ્યું તે ભાવ દોષ છે. આ ભાવથી શું થયું ? હું જ ધર્મ વધારે કરુ બીજ ઓછી ધર્મ રે. અથવા ન કરે. માવો ભાવ થયો, એટલે બધા પ્રત્યે અંતરાય કરવાનો ભાવ છે. માટે ૨૪ કલાક મંતરાયનું પાપ લાગે. એક માસ ઈચ્છે છે મને સારુ મને 8 % અને મને જ જ્ઞાન મળે, હું જ આગળ આવ. ટી બીમનું નામ મારુ જઈ શકે તેમ નથી. તમારુ ચાલે તો તમે વીમને સારુ મેળવવા દો તેમ નથી. આવી નથી અનંતા જીવોને અંતરાય ક્યનું કર્મ બંધાય. અવ વૃનિ ડેવળમાં સાવધાન ન હૈ તો ૨૪ ૩૭ કેવા પાપો બંધાય છે . મલ્લીનાથ ભગવાને દેવી ભાવના કરી હતી . તપ કરવાની ભાવના તે સારી ભાવના છે. બધામાં હું આગળ ૨૬ તે મારી ભાવના છે. પણ હું જ આગળ રહું ને cો છે. તેમણે માયાડની પણ આમ તો ભારા કામમાં માયા કરી છે. ભાવ સારો છે. પણ તેમાં આડકતરી રીતે શું આવ્યું છે વીજ ઓછી ધર્મ છે. માટે આવા તીર્થર બામર્મને બાંધનારા યોગ્ય જીવને પણ થયું ૧ ઠેઠ મિથ્યાત્વ પર આવીને ઉભા રથ મમાં પણ મોમની ઈચ્છાથી ડરે તી. સાહેબ.. પણ મોકના અમિલાવી જ છે ને એક દીક ગમી ગયો ને મિથ્યાવ "એવી ગણે. . અવિડ માટેનું વાસ્કામાં ટટાન મળે છે ને ? એ સાધુ મહાત્મા ગાચાd. આ વાંચના આપી રક્ષા છે. તે વાંચનામાં તેઓ વૈયાવચ્ચનું મહત્ત્વ બતાવી રહ્યા છે. પર્સમાં એક સામાન્ય સાધુ અલ્ય બુધ્ધિવાળા છે તેમને થાય છે 8 ડું દઈ ભાણી થડનો નથી અને જે મા વૈયાવરાથી માટલી બધી લાભ છે. અને મારી ડિત પર્વે છે હું થાવ મારી ઢીને કરી . માટે તે ઉભા થઈ પાયખાર મેં છે? મને stઈ પણ રધુ માં પડે તો તેની વૈયાવચ્ચ ડરવાનો લાભ મળે. પા અભિગ આઠી. દિવ દgવ, મણિના વીતતા જાય છે પણ થીગાનુયોગ એવું બન્યું છે કઈ સાધુ માંદા પથા ની માટે તૈત્ર થયાદો છેઠે ધ્યમિસદ કર્યો પણ મને વૈયાવચનો લાભ મળ્યા નથી. માટે મંદિરમાં અસોભન ા ડરે છે. રોટલે ભાવ શું થથો કે કોઈ માંદા Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડેલી મને લાભ મળે. માટે કોઇ માં પડે તો સા. હવે આ ભાવથી ઢવા કર્મ બધાથ. તમે ચારે બાવા, આવા ઠેટલા ભાવ ડલ્લા હોય છે . તમને ખબર પણ નથી શોની. ન્મ તમારા જન્મ દિવAd માય સાને તે થી બીલીને પહેલી પૂજા ડ. હવે તે વખતે ડોઈ સહારથી સામે આવી ગયો માટે દરરોજ ૨૫મમા લાભ - ત્ર તેના બધે તે દિવસે ૨૫૦ મણામાં લાભ ન મળી શ૮ ની શું થાય ઘી વોલત એમ જ થાય છે તે નવોહે તો સારુ મને જ મળે તો સારું. અને તેના વહેરોજ ૫૦૦ મણામાં ધકે સુ હોય અને તમને કદાચ ૫૦ ૧૦૦ મકામાં લાભ મMી જય તો શું થાય? રાજુને આડઠનરી ભાવ ૧ થયો મને લાભ જે ચારે કોઈ ન બોલે, શ્રેય કોઈ દાન ન આપે તેવી ભાવ થયો ને સાથે વિચાર્યું સ્થાળાં હો છો. સ્ત્ર જ કરવામાં શું વચમાં ઘુસીને ફાડી. ત્યારે ભાવ એ થયો .બીજને 'તશય થાય તો ચાલે. માટે આવા પરમાત્માની પૂજા કરવામાં અંતરાય ડોની ! છા ફર્મ બંધાથ૧ જૈમ ઘાને છે કે સંઘમાઠીમાં અનુષ્ઠાન કરાવવાનું હોય તેમાં તેમને પાપ, દસ : લખાવવા પડે તેમ હોય એટલે કરે છiઈપણ બણના આપી અનુષ્ઠાન ઉડાડી . જૈછે અત્યારે ધંધાની સીઝન છે કોઈ આવશે નહી, પરીક્ષાનો ટાઈમ છે. અત્યારે કોઈ પ્રાણતા નથી ૮ મારી રીતે થઈ શકે. માખા અનુદાનના લાખના પ્રશામાંથી તેને વૈ પાંચ જ માપવાના આવે પણ છતાં આખું અનુષ્ઠાન ઉનકી દે. આવી ભાવનાથી કેવા કર્મ બંધાય ? ચા બધાથી ઉત્કૃષ્ટ વિશ્વ બંધાય. જેનાથી ભવાંતરમાં કામન ન મળે , બૌધી દુર્લભ થાય. - અત્યારે ઘણા મોટા ભાગના એ છે કે સાધુ વના વિલાન હોય ઉપથોગી થાય તેવા જોઈએ. પણ આવા સાધુ પામે પણ ચપે શું હોય તેને ચાર - મોટા ધર્માચાર્ય કેમ બલવતા નથી. હાથી બાંધવાનું દમ આપણે નરી એટલે શું થયું માથે ભાર ન આવવું જોઈએ. ઘણાને ખબર પડે છે આ સાધુ નિસ્પૃહી છે. રાઈ ધાંધલ ધમાલ ડરસ્તા નથી. માટે યાં રોડ અને રે અમને મિલ્ચી સાધુ ગમે છે Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮ માટે આપ ચોમાસા માટે હા પાડો. ત્યારે આમ કરવાનું કારણ છે હું તમને સાધુન : નિશ્વરી ગુફા ગમ્યો માટે નિષ્ણાહી સાધુ વાગે છે, તેમ બીજુ બાજુ પગ કે તમે આ કામ માટે અગા કરી. એટલે અમે મર્યાદા સુધી તો તમે વાણુને આમ ન બ વિચારમે. તમાં સંઘના વહીવટ કરી, ડામ છે, બધુ જ સંભાળી , પણ એમાં ભાવ થી છામાં પતે તો સારુ. દૈsણ તમારે પહેલાં તમારી શક્તિ માપી લેવી જોઈર્થ અને તેની સાથે ડાં સુધી ભાવ છે તે જોઈ લેવાના. પણા વણના દાઢીને સછવાની વૃત્તિ. આની રોપી આના માd, આની ટીપી આવા માથે. મારે ચાર ભાવ 41 માટે મારી ભલામણ શું છે જરની રાખીને કોઈ પણ કામ કરે. નીતર આવા ભાવથી જેટલાને ધર્મમાં અતશય વતી નથી એવા ઝમ બધાને છકડા ધડાવી નાંખશે. - તમે સાધુને ઉલ્લાસથી દાન આપી, અને પછી પાળ થી અાસોસ થાય ની રહીને મમ્મત થશો. શાલીભદ્ર ની ખાલી ખીર વહાવી હતી જ્યારે મમ્મર તો ઉંચામાં ઉંથી વસ્તુ છે રીક્ષા લાડુ) વહોરાવી છે. તે વખતે ઉલ્લાસથી આપ્યું છે પણ પછીથી ખુબ જ અફસોસ થઈ છે. માટે પરિણામની વાવ ખુબ જ સમજવાની છે. સંઘમાં ઘણા જ આઠ જીવી છે. તમે પણ ધર્મ સારી રીતે કરી અને સાથે બીજ પણ મારી રીતે પ્રાર્થના કરી કાર્ડ તેવી મારી અનુકુળ સામગ્રી પ્રાપવી ૐ સારુ વાતાવરણ આપવું તે પ્રત્યેક ધર્મ ક૨વા આવનારી ફરજ છે. માટે દરેક કિ. વિચારવાનું આવે. મધ્યમ વિદ્ધના ટાંતમાં એક દેવતાના જ નાની માયા દી તેમાં ઉવા ડર્મ બંધાયા. : - તેમ ધર્મના કવામાં આવો પણ તમારા થડી ડીઈને નાચ ન થાય તેની વિક શખવાની. * સભા:- ભાથથી જ મળે ને ? સાહેબનુ ધર્મના દ્વમાં જે ગીધ ઠરી તે પામો. સંભારમાં પણ જે મળે છે તે જ મળે છે. ઘરે બેઠા કોઈ મખ્વાનું નથી. શિયા માવીને તરસ છીપાવવા ધ ડરથી પડી. અનંત કળમ આપા મિથ્યામોમાં ભથ્થા બીબે ડાછા સત્યને શોધવાની Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૯ તાલાવેલી નોની માટે આયા પણ તાલાવેલી નહીં હોય તો કાંઈ મમવાનું નથી, પણ અત્યારે તમારે શું કરવાનું ઈ પણ ધર્મ કરાવવામાં. માધના કરાવવામાં અનુકુળ થવાનું. અમારા માટે પણ થયું છે, 8 જે મારા વર્તન કે વ્યવહારના કારણે આવનાર વ્યકિત ધર્મ હારીને જય ની મને પણ કેવું પાપ લાગે છે. સારામાં સાસ ચારા પાપુ પણ એવું વર્તને 8 નાથી શૈટલાય જુવો ધર્મમાંથી ૬૨. થાય તો પાપ ને ગુરુ થઈ ગયા એટલે શું અમને બધુ જ લાથમને મળી ગયુ ભગવાને અમા પ૨ પણ ઘણી જ મથ, બંધનો સુવ્યા છે. મારે અમારા ઉપરા, આચાર વિચાર એવા ન જોઇએ 3 જેનાથી જીવી વર્મ હારી જાય. કાગળ શું લખ્યું છે sઈ સાધુને મીનીમમ આચાર વિચાર ન પાણી થઈ તેમ હોય તો સાધુપણ છોડી ને રહસ્થ જીવન જવું. પરંતુ જો એ રીતે એટલું પાણી ન ઉત્કૃષ્ટ વિશે ચાવે તેવા ફર્મ બંધાય. છે , મે પણ કાંઈ સર્વ સંપન્ન નથી. માટે કોઈ નાની ખાત્રીથી ઉકળી જવ તી તમે વર્ષ હાથી જી. નૈમાં અમારી ભૂલ નથી . : : -- - ઘણી વખત છે કોઈ ફાઈ કછવા પર્વ ત્યારે અને કામમાં વન હજી જે ના પાડી વોટ થાય - - - - - - - - | દ, કમાશથી ધમ, હાસનની અપના થાય તેવા વ્યાચાર વિવાર ન ઐએ. જે આવા ભાથુ તે ન મળે અને તેને પ્રોન્માન આપનાર પકા મરી તેની જેમ તમે વ્યવહારથી આ વાસનામાં સભ્યપદ થી. મારી મા તીર્થકરે ને શાસન સ્થાપ્યું છે જેમાં તમારા થકી ધsો ન લાગવો જોઈએ. તમારી મનિ ઐતી ન હોવી જોઈને શાશ્મનને નુક્શાન થાય, - મધ્યમ વિદ્ધ ધર્મ પ્રત્યેની અરૂચી, દ, ઉગથી આવે છે. આ વધારે ધર્મ વવારે ધારાધના શ્વાની માવે તો શું થાય છે જેમ ઘાને વ. બાવાએ કહેલા થોગોમાંથી અમુ થી જ મને અમુડમાં અરધી હોય, અનાદર ઉપેક્ષા હોય તો પ્રથમ વિધી બંધાયા - - - - - Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૪ ઉત્કૃષ્ટ વિષ્ણુ શાસનની અપાંજના, ગુરુ દ્રો, શાસન પ્રોટ, તીર્થની પ્રોટ, નૌની નિંદા ઉત્સૂગ ભાષણ આદિથી બંધાય. ડમાં જણાવ્યું કે તેવા પોન્નામથી વિઘ્નો માવે છે, અને આવે ત્યારે જીવની દૈવી દયા થાય છે. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧ . . પશ્રી યુગભુષણવિજય સદગુરુચોનમ : અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થકર પરમાત્મા આત્માની કર્મ જય Sાવવા માટે ધર્મ તીર્થની સ્થાપના કરે છે. - મહાપુરુષોની ટીએ અનંત.ઠાણથી આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં એ gઈ વિજય તો તે મેથિત દલા કર્યો છેજે નકાળમાં કર્મ બંધાઈ ગયા છે તેને અઢાવાળો ઉપાય નથી. માર ને કર્મ વિપડ પે આવે ત્યારે તેની અસર જો ખમી શકી તો તે કર્મ વિરૂપ બને નહીં. આ વિપાકની ખરાબ અસર થવી ના જોઈ છે. બક્તિ ચારાધના ૬૨વા માટે આ એક જ ઉપાય છે. આપણા આત્મા પર અનંત ડ છે. જેમાં મીની ટાઇમ લીમીટ કુરીથી ઐરહે તે કર્મ ટપકી પડી. સંસારમાં કહેવાતા મહાનાને પછા ધારેલું બને છે. વિન ઉદયમાં આવે ત્યારે જે તેની માનમીદ અસર ન થાય તો તે વિદ્ધ નથી. મારે માપનને અવાભ અસર જ થાય છે ડમી ઉધ્ય આર્શી ને શરીરશા નક્કી પણ થઈ. ટુંબમાં પ્રશ્ન ઉભો થય ને તેની રગ રૂપે અસર થઈ નો વિન કહેવાય. સાજકલ્યાણામાં વિશ્વ ઉભુ ફરી શઠે તેવી તાકાત ધર્મમાં છે. અને તેની સામે આપણા ઝઝુમવાની તાકાત નથી. પણ સાવવી અસરમાંથી મુક્ત થાય તે જ સારી રીતે આરાધના ઠવી . વે જથ, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ વિરો > માનભીર અસરથી ઉભા થાય છે. - જેમ તમે સામયિક ૩૨વા વૈઠા તેમાં જળ વિદ્ધ નબુ થવાથ છે * ઠંડી પડી ગરમી પડી, માંs mછર કરડવા લાગ્યા, સુખ, નભ, થાડ થા વધી નકલી ઉર્મી થઈ બર્ન તેની બે તમને માનસીક અમર થાય એટલે જઘન્યવિહ્ન કહેવાય. - મણમવિલનમાં ઉથ છે કે તમે મહેનત કરે તો પણ સામાયિકના ઉ પશિકામોની જોધા, પરિઝf વિધિનો ખ્યાલ ન આવે. અને તેની સમી, અસર થાયણી મદથમ વિજ કવાય. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૨ ' ધ રે ઉ૮ વિજ્ઞમાં તો સામાથામાં ચરથી, ઉષ્ણ, દંટાપો ચાલુ થાય. જેને મનમાં થાય તે પણ ઉત્કૃષ્ટ વિદ્ધનું બહણ છે. જેમ કુમારીમાં એક માણસ ચાલ્યો જયો - થાય યા ૨સ્તો બરાબર નથી અને પેલી વાજુ જ્વા જવું છે તેમ માની ગાડી રો પડે તેને માજમ વાય. તેની મા સામાયિક ડરતા ચરથી, ઉગ છે ડંખ માર્યું એટલે એનો મતલબ શુ થયો છે જે સીડી વાની માઈ તે ખોટો માર્ગ છે માટે તેમાં રાખી આવ્યો. એટલે તે મતભ્રમ થયી. એ વિરનિ દ૨વા લાયક નથી અને અવિરત ૬૨વા લાયક લાગી. માં માર્ગના ઉત્તમ માર્ગમાં ન મ પડ્યો અને સાથો માર્ગ છોડવા જેવો લાગ્યો મારે તેને ઉત્કૃષ્ટ વિક્ર કહેવાય છે. દિશામાં વ્યક્તિને માર્ગમાંથી ઉન્માર્ગમાં રેડી દે છે. પ્રસંગે દયા, દાન, સહિષ્ણુના , તપ, પીપડા, મગુગી હૈપવતા જ વધારે | ફરવાનું ચા એટલે થાય ાં માથુ એનો મતલબ નેમ દર્દો, ઇંટોળ આવ્યો. જેમ મેઘામાર હાથીના ભવમાં આ દિવસ એક પગે ઉભા રહ્યા તે વખતે ઉદારતા , સહિષ્ણુતા, પરોપકાર, મેડી ડાની ઉો ભાવ છે. પોતાની જગ્યામાં પોતાની મનાથી માંડલુ બનાવ્યું. પછી મહિના ભયથી બચવા તેમાં ચાવ્યો ત્યારે આખુ માંડલુ ભરાઈ ગયુ હ૬ છતા તેને મારી ક્યારા ધી બધા ભરાઈ ગયા અને મારા માટે જગ્યા શખી નહી આવો અાભ વિચાર સાવવાને * વર્લ્ડ મારા વિચાર જ આવ્યા છે. અને તેમાં પણ વથા પ્રમવા માટે પગ ઠંથી ડર્યો ત્યારે એક સમલુ પગ નીચ્ચે આવી ગયુ. ર્વે માવા વખતે જીવને દેવા ભાવ થાય ! પરંતુ તેમને તે વખતે પણ દયા ઉપકાર, પરોપકાર, મૈત્રી, કાના બો ભાવ પ્રગટેલા છે. " માટે દવાનાં કારણે ચઢી દિવસ પગ ઉંચી રાખીને સ્થા. અને તેનું પકિામ એ આવ્યું છે ને રીવાઈ રીબાઈને મરવાનું ચાલ્યુ. હવે ત્યારે સાચીના ભાવ થાય તે ઉત્કૃષ્ટ વિન આવ્યુ દેવાય. પરંતુ તેમને તો જાપ અથીની ભવ થથી નદીની .પા માં તમને સમજાવવા માટે સંત આપ્યું હતું. જે ઉત્કૃષ્ટ વિન આવી જથ તો કરેલી વાભ મન ઉપર પ વી જાય. ક્રોધને , પણ ધર્મ ડાવવા આગ્રહ અમે નથી કસ કારણ શું? અફથીના ડાક તેને ઉત્કૃષ્ટ Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૩ E', વિઘ્ન બંધાઈ જવી ની ભવાંતરમાં ધર્મ મળશે નહી. અને મળી તો તેરે ગમો નદી બાડને પ્રંસાથી વાધમડીથી, અને લાભથથી ધર્મ ડરાવી ડાય. તેને તી ધર્મનું વાતાવરણા મળે અને ધર્મના સંસ્કાર મળે તેના માટે, ધર્મ કરાવીએ રે, અને વિકીય ભાષાભાભ લાગે તો: ઝીનાર્થ પુરૂષો પરાણે ધર્મ કરી, પણ આમ સૌ પરાણે ધર્મ ડશવાય નહી. જૈન શાસનનો વિવેક ઘણો છે. ભથથી, લાલચથી પણે ધર્મ ઙવવા હોય તો જીગ્ટનની જેમ' આપી પણ લાલથી ધર્મ ડશવી ઘડીએ તેવી પખ્ત આપણી શાસનમાં માતા નથી. નહીતર ભગવાને કૈલાયન જૈન બનાવી દીધા હોત. ધર્મ ની હૃદયમાં ઉતારવાની વાત છે. ભારે આપણે ધર્મનો પ્રચાર કે દેલાવા પણ ડરતા નથી. આપણી જૈન ડોમ્યુનીટી નાની હોવા છતા પણ દાનના કૌટામાં આપી જ શન વિશેષ થાય છે. માટે આપણે ક્રીસ્થ્યનની માદઠ વધુ ડરી દીધી . ભોકોને તો ખાવા, પીવા, કપડા આપો અને કહો નેે જૈન બની જાવ તો તે લોકો આ બધુ આપવાથી જૈન બન્નીાય ૧૩ એમ જૈન બનાતુ નથી. મુસ્લિમાં પણ ભૂતડાળમાં ઘણાને પશો બનાવ્યા છે. છે. હા, આચાર્યોના ઘણા દાખલા આવે હૈ કે જે જૈન દોતા લેયોને જૈન બનાવ્યા પણ ઉપદેશ લારા બનાવ્યા છે. જેમ ગયોને પણ જૈન ઉપદેશા દ્વારા જ બનાવ્યા હે, તેમ પ્રભુધે પણ કેટલાય અજૈતને જૈન બનવ્યા છે, ભગવાનના ધાવામાં ભાર પણ છે અને લુહાર પણ છે . શૈલે તેનો અર્થ પ્રશ્નબે પ્રતિબોધ કરી જૈનોને મન બનાવ્યા છે. પ્રતિબંધનો અર્થ શું પ્રતિબંધ ક્યાં થાય! હથમાં, એટલે હધ્યમાં ધર્મ વસાવી આરાર્થના ડશવવી. અન્ય થમ પ્રસંગે પ્રભુના પથિયમાં બાવ્યા ત્યારે પ્રભુચે મિથ્યામતને સમજાવી હૃદય પરિવર્તન કરી જૈન બનાવ્યા. અનને પણ ધર્માન્તર કરી જૈન બને તો આપ રાજી છીએ. પા હૃદયપલટો કરીને બને તો. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૪ માટે તમે પણ જે ધર્મ sછ્તાં હોવ તેમાં પણ ક્યાંય ઉજ્જૈન, ઝંટાપો જોઈએ નહી ઘી સ્પૂર્વડ કરવાનો હૈ. આમતો પદેલાં ચાલું ડરનાં લગ્નને ઘણો ઉમળડો દોય છે પણ પછીથી જ હ્યુમ ઉડી જતી હોય છે, પરંતુ ધર્મ કરનારે ખામ આવધાની રાખવાની છે ૐ ધર્મ ડશ્તા ક્યાથ અરૂચી, ડૅટાખો આવવો એઇ નથી. હવે ત્રણે વિઘ્નોને જીતવાળું કરવાનું ! જઘન્ય વિઘ્નને નવા માટે – પ્રતિસ્પર્ધી ભાવના કાની હૈ ભાવનાના બખવી મુખ દુ:ખને ડરનારા કર્મના ઉધ્ધથી જૈ માનસીક અભ થાય હૈ મૈં વિલિન થઈ ય. જેમ સામાયિમાં તમને તક્ષ્ણ, ગરમી, મચ્છર ડરડવા આવ્યા, હવે આ બધા કષ્ટના કારણે અમર થાવુ થાય તો પ્રતિસ્પર્ધી ભાવના લાલવાની. આ સૌનીય ડર્મનો વિડા છે. 3 આપરે બાળ બનાવાનું છે, તે માટે વિચારવાનું છે ? સંસામાં અનંતા જન્મમાં કેટલા કર્ણે આદન કર્યા દુર્ગાતીમાં પાો ડુંગરી જેટલા દુઃખો વેઠ્યા છે . એવું કોઈ કષ્ટ નથી હું? હુકમના ઉલ્થ રૂપે વેળુ ન હોય . થાણીમાં પણ પીલાયા છીએ, કુવતથી ડપાયા છીએ, ચુલામાં પાછા રોકાયા છીએ આવા તો ઘણા પ્રકારના દુષ્ટો વેઠ્યા છે. વે તેની ભારે તો અત્યારે, બા ડાઇ ડર નથી, તેમ આ ભવમાં પણ અર્થ કામ માટે, ભોગ માગી માટે કૈટલું કષ્ટ વૈધ્યુ છે અને વઠીએ છીી. હવે આ કર वेहीने પાછુ પાપજ બાંધીએ છીએ. જ્યારે ધર્મસાધનાથતી કષ્ટ વેઠીધે તી ામાની નિર્જાશ થાય, ‘ગુણોની વિકાસ ાય તેનાથી મનને, આત્માને કૈટલું સુખ મળશે. મામ વિચાશી લી વિસ્તોને પાર ડરી નોંધણી. જ્યારે ઉદયમાં આવે ત્યારે વ્યાત પો સિવિôા ભાવના જોઈએ. તીર્થંકર પરમાત્મા કૈટલું સહન કર્યું ? તેના દસાથે નો વ્યાપ બધું સહન કરતાં નથી. તેબ તો મ ારીરી હોવા છતાં કેટલું લુટ વૈધ્યું છે. આ બધી ભાવનાથી જઘન્ય વિઘ્ન થશે. ' નાબુદ મધ્યમ વિનનું તો ખાલી ભાવનાથી નિવા થાય તેમ નથી. જ્ઞાનાવરગીય, દર્શનાવરણીય, અતશય મોહનીય નડતાં હોવાના કા૨ણ શું થાય હૈ ાની હૈ ગામાથકની વિધિ સમજાય ની સૈનામાં ઉડાણપૂર્વઠ સ્પષ્ટના સમજાતી નથી. માટે મધ્યમ વિઘ્ન છે, પણ હવે શું ડરવાનું કે તેની વિધિ ભાવ ખુબજ પુરુષાઈ જીવાનો, ܐܩܛܢܐ Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૫ ઉહાપો ઠરવાનો, ચિંતન, મનન કરવાનું. માટે પૂરેપૂરો પુરુષાર્થ કરવાનો છે, જેમ માતુષ મુનીને ડૉઈ યાદ નદીનુ શંખુ, એક શબ્દ યાદ રાખવા તેમને કેટલો પુરુષાર્થ ી અને પુષાર્થથી જ્ઞાનાવરણીય સીડી, શાસ્ત્રનું વિધિજ્ઞાન" ર પ્રાપ્ત કરી. માતાની નીના અન્યા. અને ગ્રુવનું જ્ઞાન ીખવી પડશ્રેણી માંડી આપણે ત્યાં પડશ્રેણી ભાવાભાટે પૂર્વનું જ્ઞાન જોઈએ. शुद्ध ક્શન મોડવાન ઐઇએ. મારે આત્માય મતાની જીવો નીચલી લીમડામાં જ હોય છે, તે હાની બને સૌ જ ઉંચી ભૂબિડામાં જાય. અજ્ઞાની ઘણા તા પણ અજ્ઞાન સામે ઝઝુમી નાની બની નથ છે, માષતુમુની મત્તાની હતા ત્યારે ખુબ ઉલ્લાસથી વ્યનિ પાનાં પા, આ પ્રવૃત્તિ ઉચીત્તલે હૈ અનુશ્ચિત છે તેની તેમને નદીની સાવતી . તમને ખ્યાલ આવી જાય 3 આ સ્થિત પ્રવૃત્તિ છે કે મનુચિત છે સભા:- સામાન્ય રીતે તો આવી અય . જ્ઞાન પ્યાલ સાદે બંજી : - તો એકાદ સૌ દાખલો આપો. રમતો. સાસાયિડમાં બેઠા છો અને તે વખતે તમારા ઘરના બધાને બ્દાર જ્વાનું થયું. खने ते वखते બહાર જતાં ડ? અમે બધા બદાર જ્જીએ છીએ. તમે " ઘરમાં 4કલા છો, ખ્યાલ રાખે. ત્યારે તમે શું કહી ૧ ભરે તમે બૌલી નહી પ માથુ હલાવીને1 કુંડા પણ ડશેને ? માસ કરવાથી દોષ લાગે તે ખબર પડે છે, બેઘડી માટે ા ઘર તમારું નથી તેમ માની "અપ્પાણ વોમિશમી બોલીને બેઠા જો. હવે કુંડારા ભણીને ઘરની જ્વાબદારી સ્વીકારી લીધી ? પછી. તેમોના આવ્યા પછી થમાં દિક્ષા થશે, હવે બાદમા દવાના સાધનની તમે રીડરી મેટલે શું તમે દશાનું સાધન દિયા તમને નથી દેખાની ડાવિધિનું અજ્ઞાન છે. આપ્યું. ત્યારે સંસારની પણ વાત કરે સો જ્વાબ ન આપોને ! અને તે વખતે તે વાન એ પછી માંભળી લો નો ԱԿ બી. જુલ લાગે છે ખરી? પા તમને મુલ બાદ તો તે વખતેવું કહે દેાજી: ડો બે ઘડી મંસાર છોડીને બેઠો છું. આ સાથે અત્યારે વિષય નથી. પ તમેતો સંસારને સાથે લખીને જ સામાયિકમાં બૈમો જોને તારે જેમ Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૬ ધ્યાન રાખવાનું છે તેમ અમારે પણ ધ્યાન રાખવાનું છે. આષતુષ મુનીથી જૈવી પ્રવૃત્તિ થઈ ની હોય દે વાયા વાયા મજ્ઞાનતાથી વ્યાશિમાં દોષ લાગી જાય . આમ ડાઇ તેમને સ્કૂલની ઉપકી નથી, તેમને તો અણિશુધ્ધ ચરિત પ્રાખવુ છે. જૂલ કરવાની દોઈ તેમની વૃત્તિ પણ નથી. એ તેમને દોષ હૈ તેમ ખબર પડે તો સાબદા થઈને તેમને છોડવાની તૈયારી છે. પણ મજ્ઞાનના કારણે બનતું. ખબર ? અમને નાના નાના દોષ પણ દેવા લાગે – જેમ રસ્તે જતા અમને કોઈ પુષ્ઠ કે ફલાણી જગ્યા, મંદિર, અામ ક્યાં આવ્યુ ૧ હવૈહું રસ્તો બતા તો દોષ લાગે. તમને ખબર નદી હોય, પણ અમને ચાવીને શ્રાવડ જ પૂથ્રુ ને ? ભારંભ દિયા કેવી રીતે જ્વાય? તમે અમને આવી માહિતિ આપવા જ નિમ્યા છે નૈ તું દો સભા:- પદ્મ પુ‰ મૈં પાયધુની વું છે કૈવી રીતે જ્વાય? તો આપ ભા૨ેબજી :- પહેલાં ખબર ન હોથ તો, કરીએ ખબર નથી. ૐ પણ ખબર હોય તો એમ કહીએ. આ અમારી વિષય નથી. બીજાને પુછી લેશે. સભા- બીજને પુછી લેજો, તેમ કહેવાય! સાહેબ :- આજ્ઞા પે નહી, પણ અમે કરીએ બીનને પુછ્યુ ઉચિત છે. અમને પુછ્યું થિત નથી. ડર્તવ્ય, સ્થિત અર્થમાં બોલીએ. પાતા પે નહી. તમારા કરતાં કૈટલી મર્યાદાવાળુ અમારુ ધુપણુ છે. ગીતાર્થ ન હોય, ભાસ્કાની અભ્યાસ ન હોવાથી, દીર્ઘદી, વિવેક ન હોવાથી કેટલીય પ્રવૃત્તિ એવી થઈ જતી હોય હૈ દે વાયા વાયા દિશામાં ઈનવોલ્વ થઈ જ્વાય. તેમ તમારે સામાયિક ટે. સંપૂર્ણ વિધિ જાણવી જરૂરી છે. પણ અબાઃ-ધર્મ સ્થાનડો પર જવા માટે રસ્તો પુ લોનમે બતાવી વાઠો ખરા? સાવજ:- તેને બનાવવાનો પા ચમારી વ્યવહાર નથી. પણ આમ તે ભ્રુભમાં જાય, છતા પુત્ર અમારો વ્યવહાર નથી, અમે તમારા શ્રાવકોના વ્યવદાર એઈએ ને તો એમ થાય કે સાવડ અમારી પાસેથી શું અપેા રાખે હૈ, જેમ નમારે બહાર જવું Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ હોય તો શું કરશે ? છે, આ થેલી મુદીને જઉ છું. મારે તને મહારાજને ચોકીદારી : સોપીને ૧ થેલીમાં જે સામાન ભયો હોય તેનો ઉપયોગ તમ સારમાં જ ૩૨ો ને, તેમ ઘણી વખત અમને દવાનો ખપ હોય ત્યારે લાવવા તમને કદી ત્યારે તમે પુછશો કે સાબિ આ દવાની તમે રોના માટે ઉપયોગ કરી પાછા stી આ તી મા શિને તકલીફ છે માટે પુછુ છું. એટલે મારી પ્રવી ઉપયોગ મંમારમાં ૩૨શી. અને અમે ન શીએ ન પીવું લાગે. પ્રેમ થાય છે અને મારા વેરીએ ન મારુ - વમથાર્થી આયુર્વેદે, આરોઝ શાસ્ત્રી જાણતા હોય માટે લા પરથી * તકલીફ પણ ભાગી શકે અને તેના નિશાન ઉપચાર પણ જતા હોય પણ તમને કદી વાઝે ખરા ? મને ન તો દેવા લાગે મારા મામાથી સમજો છો અમારે વિદ્ય-વિધ ત્યાગ હૈ, મારે ઘેટલી ચણ આવે તમારા આરંભ, સમારંભમાં અમે saોય ઈનવોલ્વ થવા તૈયાર નથી. અને થઈ તો કેવા દોષ લાગે મર્થ ,નિ ધ સમજતી પાપથી દૂર થશૈશો. તમારે સામાથામાં ભૌતિક પરોપકાર પણ કરવાની નથી. ઈચ્છવાનો પણ નથી. ચા અધર્મની વાત નથી, પણ ધર્મની વાત છે. તમારોથી સામાથામાં દવાની માણિત અને અધ્યય. સભા - સાધુને માપી શશથી - સાબg - દ, ચૌમ. સાધુ તો જીવન જીવે છે. મારે હાથનો ઉપય આશઉનામાં જ વપરાયો. જ્યારે હૈયામાં લો કે વાયા વારા પણ આન, સમારંભમાં ઈવધ્યને માવે છે. મામલુકમનીને જ્ઞાનાવરણીય જ છે. તો તેની ઉઘામમા પુષાર્થ વ્યા છે. વાનાવીથ મારે તે લડે છે, જ્યારે કાપા કરી માએ . જજુમવાની તૈયારી નથી. જા બાટલે પલાંછીવાઈને બેસી જઈયે. પરંતુ ધામનું તો મરીન ચાલુ જ છે. બિહાથીન પુરા થયુ એટલીવાર પછી તી જે એatબ્દ ચાદનીની રાહ જો તેમને અનેક શીનું જ્ઞાન મેળવી લીધુ Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯ત તમને આમ વિદ્ધ આવે તો પાછા પડીને તોડી નાંખ ખા) જ્ઞાનાવરણીથમાં પણ ઘણું છે8વળજ્ઞાન પામવા માટે ઘણા તબક્કા છે. પક તેમને પહેલું નાનાવણીથ ડયું તીર્થ છે નિતિચાર ચાશિ પામવા કૈટલુ જાન જોઈએ તેટલું તેમને ખવ્યું. એણે તેટલી દિશા પ્રમાણ છે. એમાં તેમને હગ ઈ. માટે પઈની બ્રામિડ પામવા માટે પણ સતત મોત ચાલુ છે. પછીથી મમતાની ભૂમિકામાં ગયા. મમતાની ભ્રમિકામાં જવા નિશાચાર થા િડરતાં વધારે જ્ઞાન જોઈએ. તેમ છલ્લાં દેવપાન પામ્યા પહેલા નું જ્ઞાન મેખવ્યું. માટે વિચાવજો તેમના કેરલ થઈ, મનન હતી ? - મધ્યમ વિન પુરુષાર્થથી જ જુની ફાડાય છે. જયવિદ્ધ લાવની ભાવવાથી અની શકાય છે. પાંડ આની સામે તો પુરુષાર્થ જ જોઈ. જે કર્મનડે છે તેની સામેનો પુરુષાર્થ જોઈી. સભા:- મુવીમાનાએ કઈ ચીને ફનું જ્ઞાન મેખવ્યું હતું સાહેબg-મદેવીમાના ભણ્યા વગર આવા તોડી નાન ખવ્યું હતું. જ્ઞાન તી મોર જ છે, સાવર છે માટે જ્ઞાન છે. કોઈ વ્યકિત હતું તે પ્રથાને લઈને દરવનથી ઘણી ઘસીને ડો. અને તેની મા મેં કોઈ બળવાન વ્યનિ હોય તો આમ દીને કાપી નાખે. તેની જેમ છે . - થાપાને નાનાવાયના સાવરકાથી પહેલાં કઠાની નહૌનો આવડનો. પણ : ધીમે ધીમે પુરુષાર્થ ભાવેશ થાવણ નીના ગયા તેમ આગળ વધતા ગયા . આપને | વાહ ભાગે આવે નુ નથી. પરંતુ ક્વાડકી માતા નીશાન જોઈએ. " માષષ મુનીને લા બળ્યું તે ચમત્કાર છે . ધારે તો ચાન્સ બધુ જ ડરી વાકે તેમ છે. હવે ઉત્કૃષ્ટ વિલા માટે તો તે ઉત્કૃષ્ટ વિન્નો ભાવાવાળા છે તે ઉદયમાં ન આવે તે પહેલાં સઢી જવનો જ પી મજા છે. સભા:- 'દાશા, નિરારા Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૯ સાહેબ" - જૈમ સાવ ખુબ છે. તો વાવમાં ઉભા ઉભા કાઉસ કેમ કરશો માટે વિન્ન ઉભુ થયુ. હોગાદ હોવાના કરી તે ધર્મ ડિયામાં શું પુરુષાર્થ પડી હવે તેમાં અપથ્ય ભોજન ડાળ બને છે. મારે મધ્ય અને ઉતારી ભોજન ડરવાનું છે. સાધુને પણ પથ્ય અને નઠારી બોન જ વાપરવાનું છે. ' અત્યારે નવા ટડા રોગો ભોજનના ફેરફારના કારણે જ થાય ઈ. બધાજ પોષક નવી પેટમાં પેટ થાય છે. હવે તેમાં રેસાર થાય એટલે વાણિી પાવ4 થ. માટે જ હોળી પેદા થાય છે. જન કલ્પી સ્વીકારેલા મહાત્મા પાસે શરીર કાન છે. તૈમને ખ્યાલ આવે છે વાયુની વીગ થયો છે માવા, બાવા વિરોધી માદા | લM ની મો. માટે તે વીતે માણાર લઈ નિવારણ કરે. મીરા ભાગના સાધુ આ રીતે જ રોગોનું વિવા૨ા કરતા હોય છે. બને ત્યાં સુધી વિઝા esો પણ મે નહીં. માટે ઘણા નિરાર સાધન . તેમાં ખાલી બાવની નહીં પુષા જોઇએ. આ માધ્યમ વિન માટેની વાત થઈ. ઉત્કૃષ્ટ વિશ્વમાં ની વાળ મોનીયની ઉદય ભાવે છે. તેનો થઈમ પ્રી થાયને નૈ ઉદયમાં આવે તે પલાં જીવ સરી જાય તો લીલા લહૈ. સભા ક્યારે ઉદ્યમાં આવે તે કેમ ખબર પડે? સાહેબજી:- બાંધૈલા મતત્કાળ ઉદથમાં આવતા નથી. મિડલના સમયમાં જે જીવ માથામાં માગ વધી જાય તો કામ પતી નથી. ભગવાન મહાવીરે આટલી સાવિના કી છતાં ભરાવી ભવ થયા અને છેલ્લા ભવમાં પSા વાવર્ષની માધનામાં ઉચા વિદ્ધ સ્થન કરવા પડ્યા. તેની સાd gayદારીધાવા ડુડમ ક્યલ પકા જ એનામાં વીગયા. પ્રભુ તો માળા ભવમાં સંથમ પામ્યું છે. માં છેલ્લા બવમોટો તપ ઉત્કૃષ્ટ પરિષી સબ કરવા પડ્યા. સ્વ હકીકતમાં મા માં ભારે મીરા ) 28મદારી છે તમારી જૈષા પા તો ભગવાને થનથી. છતાં તેમની સમય લંબાય. પૈસા પાર ઉતરી ગયા કારણ ૧ ભગવાન મહાવીરતા આન્ય પ૨ ટિલા ની સ્ત્રી તેના કરતા પ્રાણીના આમા પર વધારે સૌsઈ. ને એ જ Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૦ 'બધા ઉદ્યમાં આવ્યા હોન તો તે જીવના છક્કા છોડાવી નાંખન. પણ હજુ આ કર્મી સ્ટોકમાં ? અને નૈ ઙાઁ ઉશ્યમાં આવે તે પહેલાં તે જીવ સરકી ગયો. જેમ તમને સામે ખિથી મારવા ચાવે, ત્યારે તમને લાગે હૈ તમે ભાર ટી દ્વાઠો તેમ નથી આરે તે તમને પકડે તે પહેલાં જો મઢી જીવ તો કોઇ નદી પણ એક વખત મૈં બોચી પકડી લે તો પછી માર ખાધે જ છુટડો થાય. તેની જેમ મહાવીરને માની ઉથ્થા થઈ ગયી,માટે તેમને ભોગવ્યા વગર ચાલુ ઘુટડો નહોતી. જ્યારે મહારી છડી ગયો. પ્રભુ તમને અવમરે ખબર પડે 3 જોખમ છે તો ઇડી અવને બધાને ખબર પડે તેવી નિયમ નથી પણ અત્યારે ખબર જૈને કે આપણે ગમે ત્યારે ડર્મ રામનું પ્રમ છે. માટે સાધના કરી છઢી જાવ. ઉત્કૃષ્ટ મિથ્યાત્વ ક્રમાં 3પ્રહારીને સત્તામાં છે, જો તે ઉદ્યમાં આવે તી ધર્મનો અભાવ દ્વારે, પણ તે ઉથમાં બાવે તે પહેલાં ને છઠ્ઠી ગયો. ઉદયમાં આવે તે પહેલા 6થી સાધનાની નઃ ઝ્ડપી લીધી. પુષાર્થ ચાલુ કરી દીધો, વ્યવમર ને તડ પ્રમાણે આવાન થઈગયા, અત્યારે આપણા ધંધા પર ભારે દર્શન મૌનીય પથ્થુ જ દો. તેમા કોઇ શંકાને સ્થાન નથી. અજ્ઞાનદશામાં દેવ-ગુજ-ધર્મ પર વિશેથી ભાવ દેખવી, અરૂચી પડી હોય તો આવા કર્મો બંધાય જ. એ ઉલ્થમાં આવે ત્યાં સુધી ધર્મથી વિમુખ જ શીવાં. આ મોટી ભાઈ-મટેનન ડરીને મરી ગયો છતાં કૈલો ધર્મ ન પામી ક્યો ને 2 માટે આપણા માટે પણ આવા કો ઉશ્વમાં આવે તે પહેલાં છટડી જ્હાનું છે. સભા:- પ્રભુને અવધિજ્ઞાન ની હતુ નૈ? માં છડી ન શક્યો મા યજુ:- હા, તેમાં નાના રતા છતાં ઉદ્યમાં આવે તે પહેલાં છટડી ાથાની ૩૦ વર્ષ ઘરમાં તેમ થા ! મા ાવલી હતી માટે† પાવિઘ્ન દરખા) ડ તુ માટેજ ચ્છા છે, મંથન માટેનું નિકાચીન ઠર્મ સ્ટોકમાં ધૈ પણ જુ શ્યમાં નથી. મારે પછીથી બાગળ વધી ગયા, પણ જૈવખજ્ઞાન માટે હજુ છે. માટે પામ્યા નથી. દેશ્નારી સુરંગ કુટવા દે તેમ નથી. અત્યારે માપો તો અટકીને કેમ બૈઠા હૈ 1 સાધનામાં માથે મોક્ષ ચાલીને બેહો માટે. આગા માટે આવા વિઘ્નોના ર્મોનો ઈશ્ય થાય તે Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહેલા માધના દ્વારા આગળ પહોચી જઈ તો મરીમલામત નીપી જવાય. પણ તમને તો ઉનાવા નથી ને? સ્ટોક ફર્મ છે તેને ના મળવી જોઈએ ન.પણ સાધનાની લડ મપે તો જડપીને આગળ વધારી દેવી ઈ આ સભા:- આ શખમાં બ્રાં સુધી પહોચી શકાય? સાવ: - ઈચ્છાથોગ ,માધાન બાવધર્મ, શિક નિભાવથર્મચોથ, પાંચમાં, છા ગુણસ્થાન સુધી જઈ શાય છે, તેટલું કરી લો તો આગલા ભવમાં વધારે આગળ વધી પાર પામી જવાય. દર્શન નીચનો 6ય આવે તો તીર્થને પણ ડીઈ બચાવી શો બી. ઉલ્દ8 વિદ્ધ ચા પહેલાં જ મરી જ્વામાં મજા છે, પણ માં , થાણા જુવોઈ ઐવા નિશાથી બાંધ્યા હશે કે જે તે ઉથમાં આવી જાય તો બીગવી, ભોગવીને ડુચો નીuી જાય. પણ જે જીવ તે પહેલાં સાધના ડરી છઠી જાય તો અસંખ્ય ભવ દુખ આપે તેવા કામો વાસીને રહી જાય. થા જીવી આ રીતે કરી ગયા . સભા-પા ભાવ આ રીને તો નિમના થોડા જીવન કીય સાબ:- ના ના હોય સમગ્ર જીવ સૃષ્ટિની અપેક્ષા રતા હોય. છેલ્લે સુધી આત્મા પર એટલા નિયાથી ૩ શેતા હોય છે. માટે જ ભરીને જ જ્યા હોય છે. લંડ saોડને શું થયું છે, ઝાડના પાનને વાવવા નથી. બધાને બાખીને ખારી દીઘા છે. તથા તેની દ્રવી છે ની ; સાપને દેવા જગ કૈલી લઈએ પણ મમત્વ, કેટલો છે. હવે આ બધા ભાવોથી કેટલા ભવ સુધી બરકમાં જવું પડે. છતાં રે જો ગણી ને મરી ગયો. આવા ક્ષ હાથી, લાખ્ખો ટન છે. સભા:- નસીબ ફામ કરે સાવજ - ના પુરુષાર્થ રૂમ કરે છે. સબમનું મળ્યા તેમાં નશીબે ડામર્થને? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સદેવજી:- ઇ, પ્રભુ મળ્યા હો તેને પુછ્યથી મળ્યો, પણ પ્રભુ જેને મળે એટલા બધા જ તી જાય↑ મળ્યા પછી તેને પુરુષાર્થ દેવો ક્યો છે, અગાન કરી દેવી રીતે રહ્યો . આ જીવ ઙર્મને હાથતાખી આપીને મરી ગયો છે. સખા:- બાનો મતલબ હમણાં જ પુરુષાઈ કરી લેવી જોઈએ ને? સાહેબજી: હા, ચોક્કસ. ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન આવે તે પહેલાં જ વનસારને પાર પામી ગયો તો જ સમાજ ભલુ છે, માટે બને તેટલી ઉત્તાવાની જરૂર છે. અત્યારે તમારે ધર્મમાં શનિ ને ધીરજ છે ને! જ હવે તો સંસારમાં કેટલું રખડ્યા મારે ભારો વ્યા તો મારું, પરંતુ તમને તો તલસાટ નથી, ડર્મનો ભય નથી. મિથ્યાત્વ મોહનીય ઉદયમાં આવો તો બુધ્ધિ બગાડવો, બીજ કર્મી ની ડાય કષ્ટ આપો. સભામાં તમે એડ આમને થમ ડરી એટલે તેનું બધુ પુણ્ય નડાનું વૈ! પણ મઠ મમ બલે સામાન્ય દો પણ બુધ્ધિશાપી દશે તો તેને જીવવા જેવું શૈવો. પેલું સંસારનું ભૌતક ગાંડપણ છે, જ્યારે ઉત્કૃષ્ટ વિઘ્ન તે આત્માનું ગાંડપણ છે. ગઢડર્સ ઉથમાં આવે અને રમાઈ જાવ માટે શું કરવું? જેમ દેવતાને તો ખબર પડી ગઈ હું ધર્મથી વિમુખ પડવાની છુ માટે તેને પહેલાં ઉપાય કરી લીધો. પગ અત્યારે તમારે ડરી લેવાનું ! તમે અત્યારે સંસારમાં ડોઈ કલ્યાણ ગો છે ખરા. કલ્યાણ મિત્રો રાખવાના અને તેમને કહેવાનું કે મારું આામ આટલુ કરજે. ક્યાય પણ હું ધર્મ ભુલુ તો મને પમાડજો. તમે સંભારમાં તો ડોલ ડાર ડરો છો, તેશ ઘા ડોલ કરાર કર્યા એ પ્રા‰ સંખ્યા ખશે ધર્માન્તા તો તેને કહે હૈ હું ડ્યારેય પણ ધર્મ ભુલનો હોતો અને ધ્યાનમાં રાખીને પમાડો, આય આત્માનું હિત ફરશે. गुरु સાથે કર્દી ખશ? જરૂર જ નથી 19, પણ આવા ફશર સભા:- અમે તમારી સાથે કરી. સાદેભજી હા, પગ પછી અમે સ્પ્રંગત નહી પણ આટલી હૈ તમારે તેના માટે અત્યારે જીવનમાં ચાલી ધર્મનો એઈએ અમુ ૨૦૨ અપેા તો ાખીએ તે Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઉપદેશ હમ્ચમાં રાખવા એ એ લખ્યુ છે કે જીવનમાં અવશ્ય ઉલ્યાણ ભગો કરવા અને સભા:- કલ્યાગ઼ મગ્રીની વ્યાખ્યા શું ૧ સાહેબજી:- નમારી પાસેથી તેના આત્માના દિત, કલ્યાણ સવાયની કોઇ અપેા ન - હોય. અને સાથે તમારા આત્માની હિત ચિંતા જ હોય. તેના આત્માની તિથિના હોય તેવી જ તમારા આત્માની ચિતા હોય, પ્રસંગ આવે ધર્મ માટે તે પ્રેરણા કરે, સપોર્ટ આપે. આ બથા કલ્યાણ મિત્રો કહેવાય. તમારા ફ્રેન્ડ સર્કલમાં આવી વ્યક્તિયો છે? પણ તમારે તો સરધે સરખા જ ને! પરંતુ મા તમારે ખુબ ની સાથે નિકટતા હોય, પ્રસંગે બધી દિલખોલીને વાત ડરતાં હોવ તેવી ડિનને તમાર હેવું જ નૈવ એ છે મારું ધ્યાન રાuછે. પ્રસંગે સારી ચોટલી પ૩૫૪. સાત દિન ડર જૈન ગ્રાસનના બ્રાગમોની રચના સુધરસ્વામીએ કરી છે પણ ગ્રંથારદ તો ઠામભી કરી છે. આ મહાત્માની મદાન ઉપકાર છે. આગલા ભવમાં તે દેવના હૈ રાયિડ ઇન્દ્રના હૈ . 6ર્સ આરાધના સાથે દેવનાની ભવ વિતાવે હૈ. પણ અંત સમયે ભાવિશું! માટે તીક્ડરને પુછ્યુ . ખબર પડી હૈ ધર્મ પામવી દુર્લભ છે. માટે તેમને તું ડર્યું ! દેવલોડમાં ઇન્દ્ર, સામ્રાનિ સેનાપતિની પોસ્ટ છે. એ પોસ્ટ પર એક દેવના ડાખ ડરે અને એ પોસ્ટને થોગ્ય પુણ્ય પૈદા કરે તે વ્યક્તિ ત્યાં જશે. માટે તેમને તે જગ્યા ઉપર લખ્યુ સુહૈ આ પોસ્ટ પર આવના દેવનાએ આ દેડી આવીને મારું આટલું ડામ અવથ છે . તેથી તેમને આવનાર દેવનાી ધર્મ પમાક્કો છે. તેમ બખદેવો દ્ધા લે, તેમને પ્રતિબોધ દવા કોણ આવે ખબર છે ? પલાં બખદેવે લેશની સાથે વ્યસ્ત કરેલી હોય તે સાવે. માટે પમ્પ આવા સંકલ્પ ડરેલા હોય, ભલામણ ડરેલી હોય, તો પ્રશંગે વિઘ્ન આવે તો ાયી થયો. સામ સાથે પણ બાવા સંકલ્પ કર્યા હોય તો ભારેમાં ભારે કર્યું પણ જેમ ઘુખીની ધા ષોની જેમ તેમ નીકળી જ્વાય. પતેતુ મા વધુ બ્યુગોને ૨૦3 11 ને એમ હોય કે મારાથી બધુ અણુ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થાય નો વાંધો નહી, પણ ધર્મ તો અપગો ન જ થવી એઈએ. પરંતુ જેને દિયા જ ભાવી શ્થિતિ છે તેને બવાતમાં વ્યુ સખી. પરંતુ ધર્મ ની થવો જોઈએ તેવું ભાળે તે જ મમ્મી આાવી ભલામણ કરે. મરતી વખતે ની શું ભલામા ડશે? સૌથી અગત્યનુ કે જ્વાબદારીનું માનતા હોવ તેવી જ ભલામણ કરો ને ન જ આપી તેની જેમ કલ્યાણ મિત્રો, ભદ્ગુરુ પાસે સંકલ્પ ડણ્ણા એઇએ . ૨૦૪ Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૫ પ• ઘી યુગનુષgવચનુ માગુરુભ્યો નમ: ગૌવાયા સોમવાર ૯-૧૦-૯૫ મામને વ૬ થોડમ. અનંત ઉપકારી અને જ્ઞાની શ્રી નીરિ પરમાત્મા આપણા આત્માને સમિધ્વી પ્રાપ્ત કરાવવા ધમલીક્કી સ્થાપના કરે છે, મહાપુરુષોની ટી એ મુળથી વિયાવીસૈ ત યામામાં શક્તિ વધે ગેટ છે કે જગતની રોટલી શક્તિ છે તે બધી વાત્મામાં મમાયેલી છે અને આ વાનગીને ખીલવવા માટે જ ધર્મ છે. તે રૂમમર એવી રીતે પીલવાની છે જેનાથી પરમ પદને પામીવાડી. આ સંસારમાં બધાને કળ મીઠા લાગે છે પણ તેને મેખવવાની સાધના જ સીરીયલ ઈ. અનાડાથી આત્મામાં અધિષ્મા ગાઢ સંસ્કાર જડાયેલા છે તેને મમર માધનાથી નવાના છે. - હવે સાવવાના ડમી સ્ટેજમાં પહેલું પ્રધાન ભાવધર્મ છે. વગર માથી સાધના થતી નથી. પ્રાિધાન પામે એટલે ને ઐયને મેઘવવાની બાબતમાં શૈથમાં સ્પષ્ટ થવા છતાં તે જીવને ધ્યેયને પામવા માટે પુરવીન પુરુષાર્થ કે તરમતા પ્રવૃત્તિ ભાવધિમાં જ આવે છે. પહેલા ભાવધિમાં ખાલી ઈરહ્યા છે જ્યારે આ વર્ષમાં બરાબર રમતા સાથે પુરુષાર્થ છે. હવે પુરુષાર્થ લારા ધ્યેયને પ્રાપ્ત કરવા જુવ મચી પડ્યો હોય, પણ જે ભૂતકાળના મ થ ત તેને વિક્કો આવે છે. હવે તે વિનો ય ન કરી શકે તો સિધ્ધી. ભાવથી પામી શકતો નથી. | વિક્તા ડરેલાને માથામાં વિનો આવે છે પાણી ને સાધનામાંથી કોઈ હલાવી શકતુ નથી. વિન આવે કે ન મા પા વિક્કીને જુનવાની તાકાત પણ કરી લીધી છે તેને જ ભિલ્લી નામની ભાવધર્મ પ્રાપ્ત થાય , વિજ આવે તેવા કર્મો જ જૂતામાં વહ્યા હોય અથવા વાધેલા તે ક સ્ટોમાં જ પડ્યા હોય અને તેની ઉથ આવે તે પહેલા જીવ ચર્થી સાધના કરી આગ નીડથી જય તો તે નિતિ પમ પાને પામી જાય છે. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૬ - ૨૪ નીષ્ઠરમાંથી ૧૭ તીર્થજીની સાધના ઈ નો જે આગલા ત્રીજા ભવે જ પહેલવહેલી સાથો ધર્મ પામ્યા છે. બંનડાપમાં સાચી ધર્મ તને પામ્યા નથી. શ, વ્યવહારથી હાથ મારાધો હોય, પણ પલવલી તો શ્રા આગલા બીજા ભવમાં જ સાચી વર્મપામી, સમદિન આદિ પામી, શથિના કી નિરતિચાર ચાર પાણી ન ડરી- દેવલોક પામી પછી સીધા નીર તરીકે જન્મ્યા છે. સભા તેમાં કારણ શું સાબg:- Sારકા વિનો આલે તેવા ડો બાંધ્યા ન હોય, અને બાંધ્યા હોય તો તેને ઉદય આવે તે પહેલાં તો ભાવના ગ્રી મઢી જાય. માટે બધા માધડને પુરાવું પડે તેવો નિયમ નથી . જેમ તમે સામાયિક વબર કરવા માટે વિજ્ય કરીને બેઠા છે. નેમ બીજી વ્યક્તિ તપ કરવા માટે વિષ્ણજય કરી લીધી છે. જેમ માથાનું દહન વ્યાપક ઓપીમાં એવું છે તેને જીનભત દૈવી સિદ્ધ કરી લીધી છે. તેને જનભકિત કરતાં વિદ્ધ આવી શકે પણ તેને તેની ક્રોઈ ચભવ થાય નહીં. તેનું વર્ણન અનુષ્ઠાન છે જે વિકો વગરનું જ હોય. * સબા - ડીપા તીર્થ, તીર્થકર નામકર્મ ક્યારે નિયત કરે ? સબ-દીપક લીઘર આગલા ત્રીજા ભવમાં જ નીર્થકર નામકર્મનાવીને કરે. 'શપરેલા બળે તેવું બને છે, પછી નિરાચીન કથ પછી તો ગેલેરી છે કે અવશ્ય તેની બનશે. અનિડાથીન કર્મ તો ખોરવાઈ પકા જાય. જ્યારે નિકાચીન કર્મ ઠમ ળ આવે છે. શુબ ખરાચીન અને અશુભ નિકાચીન અને પોતપોતાની રીતે વળ આપે જ પડશ્રેણીમાં મારા જીવ ભોગવ્યા વગર નિડથી કર્મોનો ટેબલો કરી શકે છે. શુભ નિશાચીન કર્મથી તો જીવને અનુકુળતા રહે છે. જ્યારે અશુભ બિડાયીત કર્મ જોખમ ઉભું કરે છે. વિદ્ધરનામકર્મ તે આખા જગતમાં કીર્વાદ aપ છે. પૌતાના માાને અને જગતના જુવો તે કલ્યાણની બની. શ, બધા જ પુજ્ય પિપી ને જ તેવું નથી. પણ તીર્થ૨નામ નો ધwભાવનાની પરાડાણ છે. તે ક્યાં જાય Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૩ તેના દર્શન માથી જીવો ધર્મ પામી જાય. તેમની માનિ એવા માગથી તો ઘણા જીવો બાંધીબીજ, સાડત્ત આદિ પામી જાય. તેમની પ્રશાંત આવૃત્તિ, અહિનીય |ાઈ થાયૐ આવા જીવને ડેટલા ભોગ મળે તેમ હૈ છતાં આટલો ત્યાગ, આવા અદબાવથી જ આકૃતિ જતાં ધર્મ પામી જાય. રૂપ જ્યારે ઘણા પુણ્ય તો એવા હોય કે જીવને ઉલ્થમાં આવે એટલે ચાન્સી રીએ પાયમાલ કરી નાંખે. અને તેના પનારે જે પડે તેને પણ બરાબર કરીનાએ. બાબાને હિતકારી બને છે . તીર્થંડર થવાશે. માટે તો સ ભવ નિશ્ચિત છે. બીજ જીવો તો ઙદાચ એજ ભવમાં સાચો ધર્મ પામી સાધના કરી નવી પરમપદને પામી જાય. પણ આ પુછ્ય ગત વ અજ્ઞા દશે સા ભક્તિ કરે ૐ ત્યારે તેને દશે૨ે વિઘ્નો આવે નેવું નથી. પણ કદાચ ત્રણે પ્રકારના વિદો ધાવે તો તેને તે જીતેલા છે, ૩ પ્રશ્નારનું સત્વ શી આત્મવળ તેનું ખીલેલું છે. બે વ્યડિત એકચિત્તે એકાકાર થઈને ભક્તિ કરે છે, તેમાં બ્રેડને તેવું છે કે તેનો રસ જે વિઘ્ન આવે તો ને ભક્તિ કરતાં ગઘડી પડે, જ્યારે બીજને વિન ચા તો તેને ડોઈ અસર થાય નહી. માટે બન્નેની એડડારતા,ઉલ્લામ, વિધિ, અણિશુધ્ધતા સમાન દેખાય પણ 28નાની કરીએ પિથારીએ તો વાવત કૈટલો બધો છે. ભાવી ધર્મની ઢતા અને ચાલી ગઈ છે તેને વિઘ્ન પા આવે પણ વિઘ્નજ્ય તેને થયો છે. of અથાણાનું સત્વ કેટલું છે. તેને જીન વથનના સમાન ખાતર ગાવુ પગલુ બ તેને ભકિત ડરનાં ડોઈ વિન્ન ભાવે તો વિશ્વળના પેશ કરી શકે નેમ નથી. મારે તેનું અનુષ્ઠાન મૃન મનુષ્ઠાન છે, સામાયિક, પુજા, ભક્તિ, તપ હૈ કોણ ક્થાઙસ્તાં દ્વંઈપણ વિઘ્ની અમર ન થાય તો જ તેને તે સ્થાનો વિઘ્ના કહેવાય. અને વિશ્વજ્યવાખી વ્યકિતને જ ને ધર્મની સંધ્ધી મળે, મભા ત્યાખ્યાન માં નબ્બાની પ્રિથામાં વિનય ક્યારે થયો કહેવાય Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦ "સાદેબ :- :- વ્યાખ્યાન સાંભળતા ડોઈપણ વસ્તુની મૈં કોઇયણ વાતાવરણની અસર ન થાય. નત્વ શ્રવણના ભાવોમાં ગર્મીવા વાતાવરણની અસર ન થાય તો વિનય ડદેવાય. અત્યારે તો ઉપરથી એક પાટીયુ પડે ની પણ નજર ક્યાં જાય ? સભા:- તેને તો 'ચડીના ડોવાય. ન સાદેબ!-- તમે માને વડીતાં કહેતા હશો તો પછી મેડાઉભમાં વ્હેલા વધારે ચડી દેવાયો. તેમના મપ્રમાં અસંખ્ય વિચા૨ે વ્યાલ્યા જ કરે, જરૂર હોય કે ન હોય. હમણા ધા વિચાર ડરનાં હોય ત્યાં બીજી મીનીટે બીજો વિચાર હોય, માટે મગજમાં ગમ ત્યાંથી ગમે 1 વિચાર ચાલતા હૌય તેને ડાઈ કરસ્તા નકહેવાય, પણ નમ ગમે ને વાતને, તેની ઉપયોગીતાને બધુ જ ઝ્ડપથી પડડી ઘડી તેનું નામ ચક્રોના હૈ અત્યારે તમારૂં વ્યાખ્યાન સાંભળતાં બૈજુ ક્યાં ક્યાં ચાલતું હોય શે? કોણ આવ્યુ, ડોણ ગયુ, કોણ શું કરે ! અરે જરૂર ન હોય ત્યાં પણ ન હસ્તી હોય ને ! ોઈ વ્યક્તિ ચાવીને જા રાડ પાડે તો તમારી વ્યાખ્યાન સાંભળવામાં ક્વેડાગના દેખરી ધ્યાન તમારું ક્યાં થ? માટે ચેડાઞના નથી. ܗ 〃 જૈમ ની એક ખમાસમણુ વ્યાપતા "ઈચ્છામિ" બોલો છો. એટલે ઈચ્છાથી ખમાલમક્યું આપુ છુ. દેવ-ગુરુને જ ખમાસમણુ આપવાનું છે. આ જ તત્વ પૂજનીય, વદનીય છે. તેવું લાગ્યુ છે માટે સ્વેચ્છાએ કોઇના પણ દબાણ વગર કે શરમ વગર તમે આપી છો . બધી ધર્મ ઈચ્છાથી જડવોને હૈં માટે જ દરેક જ્ગ્યાએ "ઈચ્છામી “ ગૌવ્યું છે, " જાવણિજ્જાઐ " બોલો ત્યારે ાઈ શું થયો? માના સાગરૢ વંદન કરી છો ને વખતે મન-વચન-ઙાથાની એડાડારના જોઈશે, માટે મારું મન, ઇન્દ્રિય, ઊદારના નિમિત્તીમાં,વિષય, કષાયોમાં નહી` ાય. તેવા બેંકલ્પ માથે ખમાસમણૢ આપુ છું. ખાલી બીન જરવી વિઘ્નો કરે તેવા જેટલા વિષય, કષાયો છે. તેની નિરોધ કરી ખમાસમણું આપવાનું થૈ . પછી નિિિદયાએ મેં બોલો છો ચેટલે માના ધા ભાવોને વીસીરાવીને વ્યાપવાનું છે. અત્યારે સા) સંગીત વાગવાનું ચાલુ થાય નૌ પછી મારા શબ્દો તમને ડાન અથડાઈને જ પાછા આવે ને! દેવલાઈ સંગીત પણ જો વાગતું હોય તો ખમાસમણામાંથી Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૯ બીજે મન ભય નહી. તમે તો અત્યારે બીલો થી જુદુ અને ડર જો જુદુ. પ્રત્યેક યિામાં બોલ્યા પ્રમાણે વર્તન કરવાનું છે. ત્યારે તમે કરો છ ? જે પ્રતિજ્ઞા છો તેનાથી વિરુધ્ધ જ વર્તન કરતા હોવ છો. એડ માટલા ખમાસમણામાં પણ ડેલો ત્યાગ સુણો છે. દુનિયાના બધા ધર્મોમાં વિનય, નમસ્કાર, વદે પણ ક્યાંય આટલા નિત નિયમ નથી. અત્યારે દરેક કિયા તમને કેવી લાગે છે, સભા:- મહામુલી લાગે છે. ભાવ-મહામુલી જ લાગવી ઈગે પણ તમને તો મામુલી લાગે છે તેવું જ તમારું વર્ણન . સંગીતની વાત કરી પણ તે વખતે બે કદાચ તમને મનગમતી * વાનગીની ગૌડમ આજે તો મોમાં પાણી ઘુસે ને ? તેમ પાચેય ઇન્દ્રિયની વાત છે. અરે કોઈ ડચ રૂપાળી વ્યક્તિ ન હોય પણ જે તે વખતે ધાવે તો ધ્યાન ઢાં જયી એક ખમાસમણું માપવું ને પણ એવરતિની દિથા છે. '' માપણી એકેયા એવી નથી કે જેમાં હજારો પાપોનો ત્યાગ નહી.એક બમામમામાં અદા કરી છે સત્યનું કાવ્ય આ પરિબની ત્યાગ કેટલી આવે તે વખને પૈસામાં મન હોય તો ન ચાલે ખરા ? મમરાની ત્યાગ sી ખમાસમાં આપવાનું છે. એક ખમાસમણામાં પણ ઠેટલા પ્રકારની ઘર છે. ખાસમઆપનાં ઉદાચ કૌઈ બોલે ને વપને ગુસ્સો આવે તો ચાલે ખસ દુનિયાના કોઈ ધર્મમાં આવું વંદન નથી. માટે વિન ડીઝ ખાણું આપવું જે ઈ-વચાના ખેલ નથી. ઘણા ય માને છે. પાંડ્ય છે નમાવી પૂજા, પ્રમાના ડમી , ભુગોના અર્થ બરાબર સમજ પ્રમાણુ કાપી ઐસે બરાબર વિધિ સહિત સ્થાપ્યું દેવાય. પણ પાંચેય બાવધર્મ પુર્વક ખમાસમનું આપવાનું છે. તે જ બરાબર આણુ કહેવાય. આવુ થાપી કાળી બી. આપણને પાથ માં " લવજી “ થઈ ગયા. તેમને ઘણી સુંદ૨ ૨ચના કરી છે. તેમને "ભવનાથ" પશુના વનમાં ભળુ છે "ોડવાર નું વેદના રે આગમ લીન થાય ધન આગમમાં કરી ને પીને જ મારી { આપને વેદના થાથની મારી મા ભવ સાળ છે. હું આપને પ્રાધાન્ય ૩ Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કે એક વખત વિધિપૂર્વક વરબા કી હાફુ. માટે વિચારને આવા મહાપુ એ થાવું કહ્યું છે માટે કેટલું ૬૭૨ વી. અત્યારે તમારાથી ખવિધિવેદ ન થઈ શકે. પણ એક ટકો વ્ર ઠા, પાંચ ટકા એમ કરતાં કરતાં આગળ વધી શકાય. પણ તમારી નો અત્યારે એક થામાં પણ નંબર આવે તેમ છે ? સબા - આવી સમજી જ નહીતી. માર્ણવ - રસ નહોતો માટે સમજણ નહીની મેળવી. પણ હાસ્યામાં બધુજ લખાણ છે, “જવણજા" ની ભાવાર્થ વાચી ત્યારે તેમાં હજ પ્રકારના મન-વચન- ડાયાવી પાંચ ઈન્દ્રિય દ્વારા થતા તમામ વિષથ-કષાયોનો ત્યાગ કરવાનો છે, જે મદુષ્કર છે. Aણમહારાજા નેમીનાથ ભગવાનના ૧દાર માધુને વંદન કર્યા જેનાથી જ નારીનું નિવારણ થયું. તેમાં Zટલો લાલ થયો કે ધાયિક સમીનને પ્રાપ્ત કરી જનાકીનું નિવારણ કર્યું. સાથે ચબુત કર્મની નિ . વાત્માના સુખનો અનુભવ થ્થરતા તે વેન થિથી જ હતું. તે ભાવવંદન નદીનું. તે માટે વિચારજે ભાવવન 82ધુ દુર હશે. સંત ને કરવું મામુલ છે. ને શામનનો વેદના ઉમે લોકોત્તર ધર્મ છે. સામાન્ય ધમમાં શું માને છે બહુમાન પર પગે લાગવુ નમસ્કાર કરવી તેનું નામ વંદન. દવે વ્ય વેદનથી જે ૪ નારદી 1ી આટલુ ન હોય તો ભાવવન નું તો ઠેટલુ પ : ..' સભા:- "ઈssોવિ નમુદાયો" તે આ નમસ્કાર આરબy:- તે તૌદ્ધપકીનો નમસ્કાત છે. તે તે પછી તો જુવ એવઃ મુનમાં વિજ્ઞાન પામે. એ નમસ્કાર લાવવા માટે બેકગ્રાઉન્ડ પે તો લાખ્ખી નમસ્કાર ડવા પડશે. ઉથી જૂમકાન નમસ્કાર પ્રાપ્ત કરવા આવ્યામ રૂપે થા ભવ જય. સભા કૃષ્ણાશાને વન ૦૨નાં ભાવ ભળ્યો તો બીજી ત્રણ નારી તરી જન ? , લાવવિહતમાં નરગમન થાય પોષ તે વખતે બાથ ભી હોત તો વિશેષ લાભ મા. પણ ટકી નારી તુટી Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧ જાય તેવું ન કહેવાય. ભાવિાતની હાજ્જીમાં નગમન થતું નથી. તેમને તેમ વુ પડ્યુ 3 તેમી ભાવાતિ પામ્યા નહોતા. ગયા છે. જ્યારે ભાવ નવવાદમાં વ્યા ૭સ્તા હૈ ડૈ સમદીની નો ફૈટલા મરીને નરી કસ્ ચારિત્રી તો એકે નરડ ગયા નથી. પણ બાંધેલુ રોડમાં હોય તે ખપી જાય તેવું નથી. નડ્ડામાં જન્મનાર પણ એ ભાવથી વિસ્તૃતી પાસે તો તેને ઉચ્ચકુપનો ઉચ્ચ થાય. અશુભ ડ તુટી જાય . પાપકર્મનું પુણ્ય કર્મમાં તત્કાળ કૂળનું રૂપાંતર થાય . મભા:- ભાવિરત દેમ ન પામી વાળ્યા૧ સાહેબ :- યાગિ મોદનીય નિકાચીન છે. અત્યારે તે તોડી શૐ તેમ નથી, ચાિ મોદનીય તોડ્યું મહેલું નથી, તીર્થંકરને પપ્પા તે કર્મ બેસાડી રાખે છે, બધા દોમાં મોદનીય કર્મની તાકાત વધારે છે, અને તેમાં નકાચીત મોદનીય હોય તો તેની સી વધારે તાકાત છે. હતા હવે મયખાનું જીનગ્નિમાં વિઘ્ન માવૐ ન આવે પણા બુનભક્તિમાં જે ભાવ વિજ્યવાળા જ હતા. વિશ્વોથી તે તેમાં વચલીત થાય તેમ નથી. ઘણા એટલા સત્વશાળી હોય છે ૐ ધર્મ કરવા બેઠા એટલે બેઠાં. તેમાં સંસારના કોઈ સંયોગની કે વ્યક્તિની તાકાત નથી કે તેમાંથી તેમને વિચલીત ડી શકે. જેમ સામાણિક ઝરાવૈ। ત્યારે દિના ખપ્ર સમાચાર આવે પા ડાઈ થાય નહી. પછી મામાશ્ડ પુષ્ઠ થાય પછી તે ગમે તેટલું રહે, પા આ વિઘ્નયના તેને પરિણામ છે. लो જેમ કૃષ્ણમહારાજા યુધ્ધો કરે, સામ્રાજ્ય મેખતે પણ અઠ્ઠમની સાધના કરવા બેને ત્યારે કેવી રીતે બેચે. તેમની એકાગ્રતાને ડોઈ તોડી ના વા મા વિષ્ણુની નિશાનીઓ છે. આપણે એક પણ ક્રિયામાં વિશ્વજ્ય મેળવ્યો છે? જો થોડો થોડો પછા વિશ્વજ્જ થયેલ હતી તેટલો લાભ મળે. પા ઉત્કૃષ્ટ વિસ્તવાખાની ક્રિયા ત જવા ભાદાયી બનતી નથી. હવે જેને તમામ વિદ્ધય થઈ ગયો તેને સિધ્ધિ ભાવદર્ભ આવી જાય. . Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧ ૨ સિધ્ધિભાવધર્મ કે જે ધર્મ સિદ્ધ થયો નૈ ધર્મ તેના જીવનમાં નિરતિચાર અનુષ્ઠાન હોય. જૈમ સામાયિક દવા બેઠા તે વખ બેથીમાં મન-વષ્યન- ડાયાવી એકપણે અતિચર ન લાગે તેવું તેનું સામાયિક હૌય. તેને નિરતિચાર ક્રિયા દૈવાય. તમામ થિા અતિચાર વાત ઠરવા યોગ્ય ભાવ. આના માટે નવાર એક પ્રકારનો દોષ છે. આપણી ત્યા દષિના ૪ મદાર બતાવ્યા અતિક્રમ વ્યતમ તથા અનાચાર. લીધૈલી પ્રતિજ્ઞાનો ભગ નિવારથી થતો નથી. અતિચાર સુધી બન અનુષ્ઠાન ગણાય છે. તેમાં ખામી છે. પણ વત ભાળી જવું નથી . પણ અનાચાર મૈવાથી એટલે ઘર ભાગી જાય છે. જેમ ઉપવાસનું પચ્ચખાણ લીધું અને તેને ખાવાની ઈરછા થઈ તી તવાર લાગે પણ પરચા ભાંગી નું નથી. પણ પચ્ચપાડા લીધા પછી તે જે ખાવા બેસી જાય તો ન ભાંગી જાથ હૈ, દારૂ અનાચાર સેવાઈ ગયી છે. ખાવાની ઈચ્છાથી અતિચાર લાગે પ૭ મુળમાંથી વ્રત તુટનું નથી. ; સભા:- ઉપવાસમાં પારકાની ચિતા 33 તી મતિચાર લાગે. સાંજી:- તમ પથ નજાર વોલો છો તે છે " પારક તની ચિના કીધી “ પણ પાંઉ, સામયિક ન લીધુ હોય અનૈ પારાના દિવસ માટે કાચ વાનગી બનાવી તો પાપ નથી. ઉપવાસ કરો ત્યારે મારે આ ખાવું નહી તેવા પચ્ચખા છે પક દાવે ખાવું નથી તેવા પચ્ચખાણ નથી. વૈમ તે દિવસે મારે ખાવું નથી તેવા પચ્ચખાણ પમ બીજને ખવડાવવું નહીં તેવા પuળ નથી, માટે તો ખવડાવો ઉપવાસ બની થી. તેમ છલના સાદ sઈ વાનગી બનાવે તેટલા મારાથી અનિચા૨ ન લાગે. પhઉમ રિની ચિંતા છો, ઈરછા કરી તો કોષ લાગી. હવે તમે પારનાની ચિંતા થા શારાથી seો ઈ 1 વ્યવસ્થા રૂપે વિથાર ડો ડી ડું પેટમાં કુરકુરિયા બોલે છે કે મી પછી આવે છે. જેથી સવારે ગરમાગરમ રાબ પીવું, મગ ખાવ. આવી જે ઈચ્છાથી થિના ત વાવ્ય, મનમાં આકર્ષણ છે માટે દો છે. અનિચા૨ ભાગે, જૈમ પારણા માટે માર્ગ બનાવે તે વખને તેની સુગંધ માથી મોંમા પાણી Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ૨૧૩ આવે. માટે અનિવાર લાગે છે. ઉપવાસમાં ભાવતી વસ્તુ મી માડકા થાય તો ચોમ અતથા લાગે પણ જે ધ્વસ્થા માટે બનાવે તો અતિચાર ન લાગે . ડારા અત્યારે જે વસ્તુનો ત્યાગ કર્યો છે તેની વિરુદ્ધ ભાવ નથી શબ્દો - નિરતિચાર એક નવારથી દરવી છે ઈરથા કરવા છે પ્રમાણમાં આપવું ઘણું જ મુશ્કેલ છે. સામા કહ્યુ છે કે ધ્યિા નિરતિચાર કરવી "સધાર પણ 56ણા છે. જે અત્યારે તમારે વેદ રણા જ નથી. તમારે અન્ય એ શસ્ત્રી, આવ્યા છે 8 મિતિપૂર્વક એ ભવું હોથ તો પણ લડથ વણ તીર્થ જ્ઞાની દવા છતાં પણ મિસાઈલોને હાથીને આઈ નથી. હું નિતિ શું અનિન બધાનું વન તીથર્ડર કર્યું છે. ચોથી ડરનાર મા કામને પણ નિતિ નિયંમ ય ને પર બતાવ્યા છે. સભા- ચોરી થવી એ જ અનિતિ ની મારેબg:- કપરા સંયોગોમાં ચોરી કરનારને નાલાયક ન કરી શકી . આ ઢામાં બહાર વંટીયાન શું છાપ, ઈમેજ હતી. બહારઘથા ઈમાનદાર જ હોય. તેવી જુવાન જોધ ી નીકળે હાથ પર ન ચડાવે, કોઈને પણ ગમે તે રીતે ન લે. જંગલીની જેમ ન જ લેટે. ' અરે ભાઈની વાને પણ કુબાવાર હૌથ. જૈમ ગમે તે વ્યક્તિ ગણિી સ્થા જઈ વરે તારે આમ કરવાનું છે તો તે પાઈ, 9 મા તો અમારા નાથારની વિશ્વEદ કામ છે. અમે પણ અમારે હૃાચારથી વિધ્ય જવી તો પાપ લાગી. તમને તમારા દુખાવાની ખબર છે તને કૈટરી હાઈ કાસ્ટ કરવાથ. છતાં તમને પુરી તમારા કુળયાર, કુકથા તો ખબર છે; જ થાવિશીકા લખી તેવી તેમને કુલ વીમ વિઝા લખી છે. તેમાં લઈ વિંs છે. તેમાં દરેક વ્યક્તિ માટે પોતપોતાના ગુણધર્મવા છે તેનું પાલન કરી તૌ પુજ્ય બંધાય તે બધાનું વર્ણન છે. જ કામમાં ઉદ્યો ડુચાર ધર્મ એવો તે ખબર છે તથા Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૪ આશ્રમમાં છો સભા:- ગૃહસ્થાશ્રમમાં છીએ સાહેબ - અરે ઘણા લ વાનપ્રસ્થાશ્રમમાં છે. નેની ધર્મ શું છે ને ખવ૨ છે. મ્યુનીટી તરીકે તમારા વૈધ્ય કુળ ઈ. હવે તેમાં સમાચાર છે ઈ ને ખબર છે ધના સાર્થવાહની જુવ આગલા ભવમાં શ્રેષ્ઠીપુર તા. ને વખતે તેમને મિસ્ત્રી સાથે બગીચામાં ન કરી. તેમના બાપાને ખબર પડી તૈથી દદે છે સપા કુળને મા પ્રવૃત્તિ હથિત નથી. ભલે તે સામ સારું કામ છે પણ આપણા સુખ માટે 6થત નથી. - પા તમે અત્યારે ક્યાં પહોંચ્યા છો? તુળધર્મ બરાબર પામે તો વ્યક્તિ અનેક શુકનો વિકાસ કરી લઉં. અને તેનાથી તેને પુણ્ય બંધાય. ભૂતકાળમાં પ્રિય પછી ત્યારે જનમા દીન જય વર જાય છે તેનું ખાડુ ' જય અને કન્યા પણ તેની સાથે પો. ક્ષત્રિયાણી પણ ઈરઈ પરાડની દ્વત્રિજોઇએ. આભાર સાહેબનું અમારે ત્યાં લગ્નમાં શું આવે સાહિs - તમારે માટે વૈષ્ણકુળમાં દિકરીના લગ્ન થાય તો મા-બાપ ક્યારે આગામાં થથાલડત ધન-વૈભવ, સંપત્તિ આજીવન ચાલે નૈટલું આવે છે. માટે જ શા છીએચીઝ છે. અત્યારે તમારે ત્યાં ચડખડ હોની ચાલd કરી મુનીઓને સાર્થ વ્યવસ્થા ૩રવા પાછળ ગહન શસ્ય નું - દિડાને વારા પે સંપત્તી મને, પાપ દિકરીને ક્યારે બાપની સંપત્તિ છે. પરાનીને અથ ત્યારે જ સ્થાવર મિલ્કત તો આપી શકે નહી મારે આમા જ યથામતિ સંપત્તિ આવે. સભા. આમ આપે તો શનિવાથીની થાય સાહેબજી - ચા બધ મા ખો ગપ્યા છે. દિડ તમે જેસ્લી વાર આપ્યો તેનાથી કરી કિરીને વધારે આપ્યું હોય તેવું બન્યુ ખ આ પરપો તો પી ૨ દિકરી આદિ વાળથીથી જેશી સુધી સુખી છે તે માટે પ્રભુપં, અને પિત્ત બને યથાપ્તાડિત આપે. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૫ દક્સની જ વ્યવસ્થા છે ? 'મા' તો સ્ત્રીને જ બનવાનું છે. કુદરતે તેના પર સંતાનોને ૪૨ જુડય છે. માટે તેના ઘડતર માટે, તેને સંસ્કાર આપવા માટે માતા ઘરમાં જ છે. પરંતુ અત્યારે તેં પરિસ્થિતિ સાવ ઉંધી ઈ. આ તમારા શિક્ષક, બને છાપા મેગેઝીન મીડીયા દ્વારા બધી પરંપરા તડી ભથદર સ્થિત સતી કી છે. સંસ્કાર, શીલ, માર મારે શીધ્યા જડે તેમ નથી. તમારી દિકરી ચિત્થાટે ડોલે જમાં જઈને દેવી તૈયાર થઈ છે. વાન થાય નેમ ૧ માટે આ બધુ દુધર્મની વિરુદ્ધ છે. ઉચ્ચકુળની ચીરી બજારમાં ફરે ૧ વખ જતા દૈયામાં સ્ત્રીઓ ને પણ ઢીલ, સદાચાર છે તેમ નથી . લગ્ન લોકો ડુમન વરી જ પ્રાપ્ય 8, જૈમ સામાયિક પ્રતિમાને, પૂજા , ભક્તિ અધ્યાત્મીક ધ0. જ્યારે પેલો સામાજિક ધર્મ છે. માટે સામા જકાતને તારી જતી નથમાં ન પામે તો પાપ લાગે . શુળધર્મને ઊંડવાના કારણે તમને આ બધી વાત બાબામામની જમાનાની વાત લો છે. જુની વાતો ખરાબ હોય તો અમે વusવા તૈયાર છીએ. પગ આ બધી વાતો લખનાર તે પૂર્વધર નજીક છે. માટે બધા ડુળધર્મ પામવા ચોગ્ય છે. અને પાખનાર મગન આદિ બધા પુચ ધાય છે. ' દહેજ પ્રથા માટે આજે કેટલું ઉખાડાય છે. પાગ ખબર છે આ વ્યવસ્થા gોને સ્થાપી છે તે માપુરુષોએ સ્થાપેલી વ્યવસ્થાની મિા કર, વખોડેલી પાપ બંધાથ હું નહીં ૧ પ્રભુ તમારી સંસા૨ પાગ ઝટલી ચિંતા ઉરી હશે. કુળધર્મનું વન એ સ્વતંત્ર વિષય છે. માટે વ્યવસ્થા તૌડવાથી સ્વ. અને પરનું ખૂબ જ મહત્ત થઈ રહ્યું છે. દવે મિદ્ધિ ભાવવધાખા અનિચાર રહીન, અશુદ્ધ કિયારે એક પણ દોષ ન લાગે તેવી તેમની યિા હોય. જો એક દોષ પણ લાગી જાય તો : જીવ સિંધિને લાય? નથી. જેમ સામાયિકમાં અતિચાર દેવા દેવા વ્યાં લાગે છે, હવે તમે સામાયિકમાં બે હી અને હું મયણા શ્રીપાખનું વન 8 9 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૬ માં આવે છે કે ધવલના નિકી દ્રાક્ષને મારવા વાવ્યા. આ પાપ આ પાત્ર છે એટલે તેને શી શી જાડાય. ચા પા પર આદમણ થાય તે વખતે મને સાના એમ થાય છે શ્રીપાળ જેની જાય તો સારુ, ધવલ હારે તો સારુ. જે લાવી ભાવ તમને ભામાથામાં આવે તો પણ અનિવાર લાગે, નૈમ શ્રીપાળ ખાલી ! હા મિજા છે પણ જ્યારે તેમને જ-વ- મસા બહુ મ ઢ ત્યારે તે ' સાંભળતા જ ઘણા થા લી શોક લાગે , - જે તમારી દિકરી સાથે કે ખોથા ના sઈ સમાચાર તમે સામાયિકમાં હોવ મળે. તે વખતે શગ ધ થાય વાર લાગે. ના સમાધિમાં તમને મઘ ડાઢવાની, આંગી ફ૨વાની, પ્રભુની આરતી ઉતારવાની આવી આરંભ-સમારંભવાળી ધર્મની પગ મનની ઈચ્છા થાય ની ૌષ લાગે. , સામાધિમાંથી ઉડ્યા પછી આ બધુ જ વિશેષ રીતે કરી શકો છો , જેમ ઉપવાસમાં ખવાય તો નહીં પણ ખાવાની ઈચ્છા હશે તો પણ દોષ લાગે . માટે માન થાર થી ઉંડી વસ્તુ છે. તેથી નિતિચાર ક્રિયા કરવા માટે પહેલાં ખુબ સમજવું પડે છે અને છ a sઈ વી અનિવાર લાગે . ? કથા ભાવ દોષ રૂપ છે, કથા ભાવ ગુખ પે , સબા - સામાયિકમાં શું ભાવ બાય , સાહેબ - વિવેદ ભાવ વાય . સારી ખરાબ શિક્ષા ન હોય તેવા પ્રકારના ધર્મના વિચાર કરી વાડી. જૈમ ભગવાનના ગુણોના, સ્વરૂપનું ચિંતન, સોના સ્વરૂપનું ચિંતન , ભાવાનની સંથમાળની સાધનાનું ચિંતન, આત્માના સ્વરૂપનું ચિંતન , નવતત્વનું ચિંતન, સ્વાધ્યાથ આદિ કરી વાડ છો. અનેક પ્રકારો છે, પણ વાથી વાયા પણ સાહેબ- મારંભવા પ્રવૃતિ નેના ભાવી ન કરી વાડાથ. ઠાણ તમે પ્રતિકામાં સાઉથ પાપોનો ત્યાગ ધ્યછે . : જેમ તમે સામાયિકમાં 48 છો ને ટપાલી આવીને 8 આ નામની પાબ તમારી છે અને તમે ૨ પાડો. હવે એક ટપાલમાં seી તમારા દિકરા Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૭ ૩મીના સપા ધંધા માટેનું સુચન 58121 બાબતની વાત હોય, ૐ પછી હોય, અને તે પ્રમાણૈ ડરે ત્યારે તેમાં જેટલી દિક્ષા થઈ તે વામાં તમે ભાગીશ જૈમ ટપાલ આવ્યા પછી જ તે સૂચન પ્રમાણે શિદિઠમીના સગપણ થથા અને પછી જે તેનો મલાર ચાલી તે બધામાં તમારી દિસ્યો, હવે આવું મામાયિકમાં ચાલે ખરું?, મારે આ વા દોષો છે. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * ૧૦-૧૦૫ Finale: આસો વદ બીજ. | પ-પૂ. શ્રીયુગનુષણોવાળ ભગુભ્ય નમ: મધ ભાવધર્મ ગોવાણિયા 25 અનંત ઉપકારી અને જ્ઞાની શ્રી તીર્થક્કર પરમાત્મા બાપા આન્ના માટે નિરતિચાર ધર્મ અનુષ્ઠાનને પ્રાપ્ત કરાવવા ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની ટીએ ક્રોધ ધર્મયાત્મામાં થાપ નિરતિચાર પણ પ્રગટે છે ત્યારે જ તે જીવ તેના પરિરૂપને પ્રાપ્ત કરે છે. પરિપૂર્ણ ફળની ઉપલબ્ધી માટે અગિદ્ધ, ચૌડસાઈ સાથે નિરતિચાર અનુષ્ઠાન જ જોઈએ. જેમ વસઈ બનાવામાં પણ જો તેના નિતિ નિયમો બરાબર ન પાડી તો ફળ બરાબર મને ખ જૈમ sઈ તળવા બેસશો ત્યારે જે તેલ બરાબર ગરમ ન થયુ હોયને વસ્તુ નાખી તો શું થાય અથવા વધારે પડ્ઝ તેલ ગરમ થઈ ગયુ હોય ને વસ્તુ નાખી તો પણ શું થાય ૧ માટે વગર ચોકઠસાઈ ક્રિયા કરી ની અધુરુ ફળ મળે , ઉ, ઢ મળે તેવી આપણા બધાની ભાવના છે. શાળીમાં વાંચો ! આવા પછી આવુ , માવી ભકિતથી આવુ ફળ , ચેક સામયિનું ? આવું , આ બધુ જાણી ત્યારે એમ થાય છે અમને પણ આવુ ળ મળે . પરંતુ જે અગ્નિ, નિરતિચાર અનુષ્ઠાન કર્યા હોય તેને જ માવા ફળ મળ્યાના દાખલા શાસ્ત્રામાં છે. છે પણ કિÀામાં મન-વચન-ડયાને સમઝનાથી જોડવા જોઈએ. પરંતુ મન થથળ છોવાના કચ્છ ધ્યિા કરતાં બીજૈ બર્થ મન જતુ રહેતુ હોય છે. જેમ શાયા પછી પુરી સાથ આપતી નથી, પરંતુ નિર્જનથાર ડરનારના ઉપયનું વનિ વાંચી તો ખ્યાલ મા 8 તેમના મન-વચન -ડાથાને બીજે ક્યાંય જવાનો સવાલ જ ન હોય. ચાવી લગતા લાવવા માટે ખુબ જ પ્રયત્નની જર છે. સભા - ૨મ નથી માટે પ્રયત્ન થતો નથી ને. સાહેબ - જેમ આ નથી તેને ની પ્રિધાન સાવધ પણ નથી .અવનમાં ધર્મમાં કંટાળો, ઉગ, અભાવ, ઉપકો જે આવે છે તે બધા મિથ્યાત્વનો ઉથ છે. ઉલ્દષ્ટ વિનો છે. આવા જીવને તો પ્રધાન ભાવધર્મની અનાવ છે , Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૯ ૨૧૯ જ્યારે મિધિબાવધર્મવાળાને તો ધર્મમાં પુરેપુરી ૨ છે. સાથે પુરૂષાની તન્યસ્તા છે ઉપર્શત વિરની આવે તો તેને ઢતાથી જુની ઢાડવાની પશિગામ છે. માટે જે આગલી અને પાસ નથી કરતો તેને ઉપલી s&ામાં પ્રવેશ મપી ફાડતી નથી. અત્યારે તો આપણી નિરીનહાર સ્થાવાળાનું માનસ દેવું છે તે સમજવાનું શાસ્ત્રમાં વજ ામીનું દર્શન માવે છે કે 26 વખત તેમને હાથીથયેલા, ત્યારે શિષ્યોને કહ્યું કે સુઇ ગથરીમાં લાવજે. આયુર્વેદની ટી શરદી માટે સુંઠ અમીર દવા છે. ગીથી વબને ગુરુ મહારાજને ઉપસ્થીત કરીને સંદનો ગાંગડી આપ્યો. તે પછીથી વાપરવાની હોવાના ઠગે તેમને જ્ઞાન પાછળ : ભરાવ્ય . દળે ભોજન થઈ ગયા પછી તે સુંઠની વિસ્મૃતિ થવાથી ગાંગડો પર્વ હી. પણ જ્યારે પ્રતિમા કરતાં મુહપની સડવાથી છેક નીચે પશે. તે વખતે તેમની ઉમર ૦-૫ની છે. તેમને ત્રણ વર્ષMી ઉમરે &િા લીધી હતી. આટલા લાંબા સંયમ પથથમાં આવી વિસ્કૃતિ પહેલી વખત થઈ છે. માટે વિચારજી તે કેટલુ ઉપયોગ પૂર્વ જીવતા રહી આપણો વધ લો વાતવાતમાં ખૂલી જતાં હોઈએ છીએ. છે પરંતુ કોઇપણ કિથામાં શું બોલવાનું શું કરવાનું. દેવા ભાવ કરવાના તે ભૂલી જવાના ઠાર] ન કરી શકીએ તો તેમાં પ્રતિચાર લાગે. નિરતિચાર અનુષ્ઠાન S૨વાવાળાને ય વિલ ન હોય. વર્તમાનમાં વડિયા ડરવાની છે, ભૂતદાખમાં કેવી રીતે ક્રિયા કરી તથા ભવિષ્યમાં કેવી રીતે કરવાની છે તે બધાની સગોપાંગ ઉuથા તેને હોય. જેમ ગોળી મારી જાય તો ચાલતાં, ચાલવાર જ ઉપયોગ હોય, બૌલતાં બોલવામાં જ ઉપચોગ શોથ મારે નમની સ્થિીમાં થોથા અન ઉપથ : . ન હોય. સભા:- "ઉપયોગ એ ધર્મ આચર્યમાં બોલાય છે. સાર:- "ઉપયોગ બે ધર્મ " તમારે વ્યવહારમાં બૌલાય છે. તે જય રા અર્થમાં વૌલાય . માટે જ્યા ડરવાની હોય ત્યાં કહીએ છીએ ઉપયોગ ખમે. આમ ત ઉપયોગ, એ પાગલાને ખાલી ધર્મ ન કહી જાય .ટમમાં જેમ ઉગરા Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Po હોય તેમ અશુભમાં પણ ઝાઝતા હોય છે. * તમે અત્યારે એકાગ્રતાનો પણ છે અર્થ ડરો છો ? જેમ ભારતમાં કોઈ તલ્લીન થઈને બધું જ ભૂલી જાય તેને તમે એકાગ્રતા માનો છો. પરંતુ આમ બધુ જુલો જવુ નૈને પ્ર એકાગના નથી હોતા. આ તો એક ધુની કહૈવાય. ઘેલા gવાય. ફુગાવતીનુ ટન aવે છે. ભગવાનને સમવસરામાં સૂર્ય, ચક મુળ સ્વરૂપે માવ્યા છે. પ્રભુની દેવાના પાણી ચાલી રહી છે. પણ સુઈ, ચન્ટ હાજર હોવાના દાર રાગી પડી ગઈ તે ખબર પડતી નથી. તે વખને ડાકાર થઈને તે દેશના સાંભરી રહ્યા છે. પણ ખ્યાલ ન રહી 8 શગી પડી છે. માટે શાસ્ત્રમાં તેમને માટે શું લખ્યું છે તેમને ભૂલ કરી, દોષ લાગી. મારે જે સમયે જે ઉપયોગ કરવો જોઈએ ને ન ડરી. થડથી. માટે તેને ડારતા ન કરી પણ જુલ બી તેમ કહ્યું. જ્યારે તૈમનું ખ્યાલ આવ્યો કે રાષ્ટ્રી પડી ગઈ છે તેથી ઉઠી ગયા. ડારા તેમને સમયનું ભાન હતું. માટે સમયનુ ભાન ન હૈ તેને ઉપયોગ શુન્યના કહેવાય. પણ એકાડારતા ન દેવાય. મનુવાણી તી ૧૬ પોર ચાલી છે. તેમને હાસ્ત્રના કોઈ બંધન ન હોય. તે ન શો વિશર પણ કરી શકે. શાસ્ત્રના બંધન તો છટમસ્થ માટે છે. માટે શ્રોતા નરીકે વાપરી આવે શક્તિ થાય પહેલાં ઉઠી જવું જોઈએ . . સભા:- સાધુ ભગવંત વટી બેસી રવાના સાંભળી શકે, ભાદ- શ, મોબd aછે. તેથી તો આખી રાત પણ રહી શકે છે, સભા સંબખવા આવેલા શ્રાવિકાઓ એ બેમી શ૧, સાવજ - તેમને સ્કા ચાલ્યા જવું જોઈએ. હાથ મ ાથ નીને વિનિમાં નથી. થાયે સાથી સર્વવિનિમાં છે. તેમને પ્રશ્વની થાિ પાડવાની આવૈ. ! માટે ઉપયોગ, માવધાનીનો અર્થ જુદો છે. સભા:- તો બધા ગાય છે "અમે સમયનું ભાન ભૂલ્યા” માધુ:- તેવું હોય તો દીક જ છે આવી બક્તિને ઘેલછા કરી છે. જૈમ નમે સામાયિક પુરવા બેસો ત્યારથી તમને બરાબર ખ્યાલ હોવો જોઈએ કે શુ કાં ૩રવા Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૧ ચીશ વી. સભા સામાયિક - મિનિટે પાણી જ લેવું જોઈએ . સાહેબજીનિરિચાર કરનારનેં તો પાણી જવું જોઈયે સમયનું પણ તે જાત પૂર્વકનું ભાન જોઈ છે. હકીક્ષાની તને ખ્યાલ રહેવો જોઈએ. સભા તો પછી અમારે બદલે પતલત મીનીટ થાય તો હૌષ લાગે. સાહેબજ - વૈષ ખરી, પણ તમારે જે મોય મોટા દોષોનું નિવારણ કરવું નથી અને આવા નાના નાના દૌષોને પડી ચિડાસ કરશે તો. પરંતુ પહેલાં મોટા બી જ કાઢવાના છે સાથે નાના દીપી ડ્યા લાગે છે તે સમજવાનું છે. પણ દૂર તે પહેલા નમો જ દોષી ૨વાના છે. સ્વ તમે ભક્ત થતા વા ને જે તે વખતે તમે શાસ્ત્રાના તત્વનાથનનમાં પન પીવો ની દોષ રૂપ છે. 2 અવસરે નહોતું થવાનું તેમાં તમે મન પરોવ્યું. જેમ વ્યાખ્યાન સાંભળતા વિચારો આવે ૐ જ પૂજા બા છે મા વિધિ બાકી 4 માવા મારા વિચાર કરી તૌ પણ આરિચાર ઈં. તે માટે યોગ્ય વ્યવસરે ઉથિત વસ્તુનું સમગનાથી ભાન રહેવું તેનું નામ એડાડાના ઉપયોગ છે. જેમ શુ વૈયાવચ્ચ કરતાં બીજા યોગમાં મન જાય તો ચાલે ખરું? સભા:- મંદ બુધ રવાના ડગે ભૂલી જઈએ તો માલજી:- નમને મંદ બુદિધ ધર્મમાં જ નડે છે ને ધંધામાં થોથ કરે ખરી? તમારા રસના વિષયમાં બધાને ભાન હોવું જ હોય છે. તમે કોઈ માણસુષમુની જેવા બુલડા છો. ભર ભામિની ઓળખાણ આપી શકો તેમ છો . ચેટલું જ નહી તે વ્યક્તિની બીજી કેટલીય માહિતી યાદ છે. આ વા સ્વભાવનો છે. તેના ઉs sો, મામા લક્ષ્મ ૧ બીજુ દેટલી પંથાતી ભરેલી હોય છે. બીલો લીટ માપુ સંસારમાં જરી બાબતની માહિતી હીય, પણ અધ્યા જ યાદ નથી રહેવું કારણ શું? પુરુષાર્થની મત્તેજના નથી. ૨સ નથી. તમારી કાંઈ ભાવ Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છી બુદ્દો દ્વીપક્ષમ નથી. પલ્લુ ચાવાડ હોવું જોઈએ તેની જ તમને ખ્યાલ નથી. માટે ઢગલાબંધ અતિચાર લાગે છે. | નિરતિચારમાં આવ્યા તે જીવી સંભાવના છેડે પહોંચ્યા છે. શાહ હ4 તેમને ધર્મ સિધ્ધ થથી છે. જે ઝડપથી તેને ઉપવાનો છે. છે ઘણા ને સાચો ધર્મ મળતો જ નથી. જો મળે તો ગમતો નથી. શ્રધ્ધા નથી, ગમે તે પુરુષાર્થ નથી. હવે પુરુષાર્થ છે તે વિશ્વને જુની છે કે તેમ નથી. માટે મિથ્વિભાવધર્મ પામવા ની થી જ દુas૨ છે. પગથા ઘાવનું સામાયિક આવું હતું. શાસ્ત્રમાં જે રીતે મન-વચન-કાયાની ઉપયોગની સમગનાથી એક ડારતા સાવધાની સાથે બનાવી છે. તે રીતે તેનું આ અનુષ્ઠાન હતું. જેમ તમે કાઉસગ ફરતાં પણ જે તત્વચિંતનમા ચડી જાય તો દૉષ લાગે. સભા:- તે વખતે અશ્વિનન કરે તો દોષ. સાહેબજી - તમે તે વખતે વિસ્તારમાં ચાલ્યા જ ને સમય વધારે થાય તો દોષ લાગે. જે થઈ સમય થાય તે પણ દોષ લાગે. ગબળવે રાખો તો પણ દોષ, અને વધારે સમય લો તો પણ છે. માટે નિરાચાર અનુષ્ઠાન ખુબજ જાગૃતિ માંગે છે. : સબા -વિજયવાળા અણિશુદધ અનુષ્ઠાન કેમ નથી દથી વાતા. સાહૈબજ - તેને કિયા તાં એમ થાય કે કદાચ કિથામાં જૂલ ન થઈ જાય. મારે 'જે સાવધાની રાખવી પડે છે તે જ તચાર . ભૂલ થવાની ચિંતા છે તે જ • બતાવે છે કે હજુ મનુષ્ઠાન સિધ્ધ થયું નથી. ભૂલ ન થઈ જાય તેની ચિંતા રહેલી હૌય તે પણ એક ભૂલ છે. જેમ ના 3પડના વેપારીને લાડો લાડના ચિંતા હોય છે તે આડો ફાકી જો કે કાકા , 1 સભા:- આદત પડી ગઈ છે માટે સ્વાભાવિક થઈ ગયું છે. સાહેપ- અત્યારે તમારે ધર્મ, સદાચાર આન પે થયા છે કે પરાણે ૧૨વા પડે છે બસ જ્યારે સ્વાભાવિક થઈ જશે ત્યારે સિદ્ધ થઈ જશે. તમારા વ્યવહારમાં ૬ છે ને હું અને આ પગાસન સિધ્ધ થઈ ગયુ છે. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ૨૨3 એટલે શું છે ઉભા પણ તે માસનમાં બેસી છે ને તેને કાંઈ થાય નહીં. મકો બેસી શકે. નેચરલ જેમ બેસતી હોય તેમ બેસી શકે. માટે નગરલ લેવલમાં જે થાય તેને સિદ્ધ થય ઉદેવાય, તમારી યામાં ખામી માવ તેવી પણ મેં તેને ચિતા હોય તો સિદધ થતું ન કહેવાય. સફ મણિશુદ્ધ ક્રિયા કરવા કૈટલ હાઈદૈ લીધર . હજી બાપા તો તેનાથી દેટલા દૂર છીએ. જ્યારે મયણાને બધી જખબર છે ભક્તિ કરતાં ક્યારે કથા પરિણામથી ડરવાનું છે. એક ગ્યા કરતાં બીજે વિચાર ન હોય, જેમ ટીવી કરતાં, ચામર વીજવાના બાકી છે તેવો ભાવ પણ ન આવે. ' સભા:- સાબિજુ ૪૦ મીનીટ પછી સામાથડ પારો તે દોષ નહી ૧ હજી વાત | મગજમાં બેસતી નથી. સાહેબજી:- દીષ ચૌમ છે પણ નાનો દીક છે. પરંતુ પહેલાં તો મોટા દોષો કાઢવાના છે. માટે મહત્વ મોટા દીકને આપીને ફૂર કરવાના છે. જેમ તમારે ભામાં મોટો ડચશે પથ્થી હોય તેને પહેલાં દૂર કરી બાજુમાં જ પડી હોય તેને પહેલા ૬૨ ૨૨. Rની જેમ દયા આવે. ઘર સાફ દરના પહેલાં મોટા મોટા બાવા દૂર કર્યા પછી નાના ચરી ડાયને સબા - જમિનિટ પછી પાણી છે તો તે વધારે સમયનો લાભ મળે. સાહેબT:- રોટલા વધારે થઈમ સુથી જે પાપપ્રવૃત્તિ નથી કરી તેનો લાભ મળે, પણ લીઘો બીજા સામાયિકનો લાભ મળે. પણ સામાયિક ય થઈ ગયું છે. - ગઈકાલે ટાંત છાપે તને મામાયિકમાં હોવાને હાથને તમારો દિકરી અમેરિકાથી શૈવ આવ્યો હોય તો ખુશ થાઉનૈs Aસર થાય ને તેના આટાનો આનદ થથી એર થિા આવતા સુધી જે મિા થઈ નૈ વધામાં તમારી અનુમોદના થઈ ā મા દીષ મોટો દે રેલી દોષ મોટો માટે સમજુ, આણી મસર દોષનું નિવારણ ક0ાનું છે. તમે જે પાછલીધા તૈના વિદધ ભાવોને પ્રવૃત્તિ પુરી લો લી મોથ a d. તમે તો શું કરે છે મોટી છી ૨ કસ્તાં નથી અને નાની નાની Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૪ ગદડીની પીંગ al. હવે આને માટે શાસ્ત્રમાં ઉપમા આપી છે. જેમ શરીરમાં દંડી ઉભી થાય ત્યારે તેને ૨૧ ૨વા મીથુ આગમાં જ ઝંપલાવે. હવે ઠંડી ચઢી છે તેને હરવા ગમીની જરૂર છે. તેથી તાપણુ પચવી પણ પછી કરે છે તેની બાજુમાં બેમી તો ઠંડી ૬૨ થતાં વાર લાગતો માટે લાવ, સીધુ તાપણા પર જ બચ્યું. ચીલે કહ્યું છે નાની એવી ઠંડી ઉડાડવા માટે સીઘુ આખુ બની સસ્થાનું પસંદ કર્યું છે તો છેવી વાત કહેવાય . મારે તમે નાના ડી પી ટોકને ઉડાડવા માટે મોટો બની મરવાનો દોષ સેવ્યો. તમારી હાલત છે કે નાના નાના દૉષોની પીક્સ કરીને મોય દોષો થોડતા નથી. પણ પહેલાં તો મોટા દીધી જ ડાઢવાના છે. અત્યારે નાના દોષોની તી ધ્યાન દોરવા પુરની વાત છે. ખ્યાલ રાખવાની છે કે ચા યા દોષ લાગે છે. | ડિવામાં ભૂલ ન થઈ જાય તેની ચિંતા તે રોષ છે. પણ તમારે તો અત્યારે થિામાં જલન થઈ જાય તેની ચિંતા ક૨વાની છે. આવી દયના દોષરૂપ છે. નાં તમારા માટે અત્યારે સેવવા લાથ . કારણ શું? કઈ વમડામાં 9થા દોષ શૈવવા, કથા છોડવા તેનું બરાબર જાન જોઈએ. પુજ મધ્યાહન સમયે જ ડરવાની છે. ચૈત્રવહન કરતી વખતે આ સુત્ર વને યા , આ જ વીર્ય શબ્દોચ્ચાર, મ અટકીને બોલવાનું હોય ત્યાં મગ બોલો, ઉંચા અવાજે ક્યાં બોલવાનું હોય ત્યાં નીચા અવાજે, લંબાવીને બોલવાનું હોય ત્યાં ટૂંકાવીને. આવા લો ફેટ દેટલા રોપી છે. જે બધા જ અતિચાર કહેવાય. માટે ગઈકાલે કહ્યુ હતું ને ધાવેદ ડવો દઈ મરેલો પગનિની ચાર માનુષ્ઠાન કરવું મશ૬૭ર . ઐમ ધાવેદ કરવો પણ કેટલો સુલ છે. ધનુષ વિદ્યામાં કઠણામાં sઠા આ 3ળા છે. પાંચ પાંaોથી ખાલી અન જ શીખી વાથી. ડીવી પર કોઈ ના શીખી ગ્યા. દ્રોણાચાર્ય જેવા ગુણ હોવા છતાં એકલા અર્જુને જ શીખી લાવ્યા. પાછા છે? Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫ ખબર હૈ રાધાવેદ કઈ રીને ડરવાનો હોય છે . જેમ નીચે એઇ-ઉપર રહેલી ફરતી આ પુનીમાંથી વચલી પુતીની ડાંબી આપ વૈદવાની છે. કુરનાં રતાં ૦૧ એડન્ડ કદાથ પુનપીની આંખ દેખાય તેમાં તેનો વૈદ કરવાની છે, મારે વિચારને “કેટલો ઉપયોગ, કુશળતા, અંડાગ્રતા જોઈએ. આટલું કઠણ હોવા હાં ૬૩ ધુ હૈ આ શું સરેલુ તે પણ જીનાસનની નિતિચાર ક્રિયા કરવી દુષ્કર છે, માટે નિરતિચાર ધર્મ મામુલી નથી. જેમ અત્યારે ધણા ડેડોગીમાં લખે છે તે તેમનું આટલા વર્ષોનું નિરતિચાર વ્યાગિની અમે અનુમોદના કરીએ છીઢો. પરંતુ ચા કાપમાં નિરતિચાર ક્રિયા કુવાવાળુ ડોર છે ખરું 1 સભા:- પ્રધા ૬શ્માં સાળ પાળે એટલે નિર્સિંચાર .. પર સાદેબજી:- ધંધા ડસ્તા એટલે પૂર્વના મહામુની પાખતાં તો તેના કરતાં સારું પા ૐ વર્તમાન જ્ઞાખની અપેઢી માટે આ ડાળમાં ગમે તેટલું સારું પાખનાર હોય તો પણ આવું વિધાન હૈ આવો થવો ડવો તે અસભ્ય ભાષણ છે. જેમ ડોઈ સામાયિડ ધર્મ શ્રાવક સારી ડરે તો પુણિયા દ્વાવડના સામાય સાથે સાવું તો કેવું લાગે ૧ સભા:- "કલિકાલ સતિ' એવું વિરુદ કૈમ વ્યાપ્યુ સાદેવજી:- ડાણ નો "કલિકાલ સર્વજ્ઞ" તો માટે, સર્વનનો અર્થ થ ડો થાય છે તે ખબર છે ? તેના અનેક ઈ છે . સર્વજ્ઞ એટલે સર્વ શાસ્ત્રના નિષ્ણાત. સર્વજ્ઞ એટલે જ્ઞાનકઘામાં નિષ્ણાત તેમ સતાનીને પણ સર્વજ્ઞ કહેવાય. આ ડલિડાખમાં જેટલા શાસ્ત્રો છે. તેમાં તેવો નિષ્ણાત છે. અને સારે જ આ બિન દ આપ્યુ છે. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२७ hપYશ્રી યુગનુષગ્નવિજયજી સદગુસભ્યો નમ: | ગીવખયા ટે : ૧૨-૧૦-૫ શરૂવાર માવદ ચોથ. અનંત ઉપકારી અને જ્ઞાની શ્રી તરઈડર પરમાત્મા જગતના જીવાને રત્નાકીના સુખની પ્રાપ્તિ માટે ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે, માપુરૂષોની ટીમે ન શાસનમાં સમ્યગ ન સમ્યગે જ્ઞાન, સમ્ય ચારિક વાયેલું છે. મ પ્રાથમિક ધમાં આંશિક રહી અને અતિશય ધર્મમાં વિશીષ રીતે રત્નત્રયી વણાયેલ છે. વૈમ તમ પાંચ રૂપિયાનું દાન કરો. નવસારથીનું પચ્ચખાણ કરી છે એક ખમાસ મણ આપી, ઈરયાવિદા કરી દે સામાયિક ન પ્રતિક્રમણ કરો પામ બધામાં મગ દળખ , સમ્યગ જ્ઞાન , સ ચારિત્ર સમાયેલ છે. નાનામાં નાની ક્રિયાને નિતિચાર s૨વા માટે ટીવી ભૂમિકામાં પ્રવેશ કરવ એઈી અત્યારે મને &લ્પના જ નથી. અને તેને ખિરિચાર મનુષ્ઠાન કયા શેવાય તેની પરખબર નથી છે જેમકે નિતિયાર કિયા કરવા માટે શાસ્ત્રમાં તે શયાની જે રીતે વિધિ,ભાવો બનાવ્યા છે તેને ૧૦૦૪. વાગી રહેવું પડે. જેમા અંશા પણ ખામી ન જોઈએ. ' . માપાત્રામાં નાનામાં નાનું અનુષ્ઠાન પણ કરવું હોય ને ઉસ્થાનકમાં જઈને જ કરવું જોઈએ. ત્યાં મા ના સંસારના બધા બાવીનો ત્યાગ કરવોનો આવે. વોટ્સ "નદિ આવે. - - - - - - - - - - - - તમા પશિથિલ વ્યકિત છે વનું માટે તમને સંસારમાં અનેક પ્રકારના શગ , તેમાં જે અશુભ ભાવ છે ને બથા અનુચિત ભાવી છે. આ અનુચિત ભાવ કિયા કરતાં નીવે નહીં તો કયા અશુદ્ધ કહૈવાય નહીતેમની ખમમમણ આપી તે વખતે તમારે દુખમાં છે વિરીથી છે કે ચીનને - ભાવ પડ્યો હોથ ની ખમાસમણ અશિશુદ્ધ અપાથ બળી - * આ પૈધા હોવાના કારી સેક્સી મનિકા કરતાં પલાં કમાપના આખી જિલિ રૂડી છે. આમ તો માપન દર દ૨વાની છે. કાંઈ બાર મહિને એક વાર જ ડરવાની નથી. પગ ધર્મ નો શું અપેક્ષા રાખે છે કે તમે સ્મભામાં Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૨૨૦ રાગ-રેપ થતાં હૌથ પણ ધર્મ ડરવા બે તેટલો ટાઈમ તો અશુભ ભાવી લિલ ક્લી આપવી જ જોઈએ. અગિgધ ધર્મ કરવા માટે આટલુ ની મીનીમમ જોઈ. સંસારમાં ડીઈ બધા અશુભ ભાવોથી મુક્ત નથી, જે તેવા હોય તો અમે બિરદાવી . પણ સંસારમાં તે અશુભ ભાવ વતી હોય પણ ધર્મ કરે ત્યારે, તેટલો ટાઈમ તેને કાઢવા જ જોઈએ ; સભા:- અમને તો એક એક બને અશુભ ભાવ આવ્યા જ કરે છે. સાહેબજી: - કારામાં તી અનનખ અશુભ ભાવીને ગાઢ સેવીને અસ્થમજવા . ડથી , જૈમ એને જન્મથી જ રોગ થયો હોય તેને શૈગ જ પ્રકૃતિ બની જય . તેને આગનું સુખ તી કલ્પના બહારની વસ્તુ છે ને દારકા શૈગ સ્ત્રનાય ગામ વાઈ ગયી છે. તેની જેમ અલીવાર જીવે અધુબ ભાવ ૐળવ્યા હૈ. આપણે મોટે ભાગે દુધીમાં જ ડાખ વિતાવ્યો છે. અને દુર્ગતિના ભી જી ભગતની ભવ પામ્યા છીએ. જેમ પુર બિલાડાના ભવમાં કયા સ્થાને થી હa ઉદારતાનો ભાવ થવાને છેદો જ ભૂખ્યા તરસ્યા રદેતા હોય તેના કારડી ડીઈ રોટલાને કર્યું છે તો બધા જ કુતરા તરાપ મારે. અરે એક બીજાના મોઢામાંથી છીનવી લે. પશુ ની મા, દિરાના મોમાંથી સુથ્વી લે. દિલ્ડર માંના મોથી છીનવી લેઅરે એક બીજને બચડા પણા ભરે. એ જૂખી દૂરી હોય તો તેના તાજ જ જન્મેલા બચ્ચાને ખાઈ જાય છે. સ્થિતિ વધુ છેઆવી સ્થિતિમાં શી ઉશર સરિણું, પોપડા બની શકાય? સ્વાથી જ બને ને! મારે આવી ભવમાં જ્યને ત્યાં ત્રાટ અશુભ ભાવો ખવ્યા છે. સ્વાભ ભાવ ડાવા માટે પહેલા અશુભ ભાવ ને વાચ, ચભ ભાવ વોને કરવાથી તે ભમવું એઈ , તમને કોઈપણ વ્યક્તિ પ્રત્યે અધુબ કામના થાય તો અશુભ ભાવ થયો. અત્યારે તમે સાવ લુખ્ખા બની જાય તેવી વાત નથી. નમે લાગી હા પણ દેવી શખવાની. તેનું ભલું થવાની ભાવના જોઈએ. અત્યારે તો આપને કેવું છે કે આપણને કોઈ શક નડે એવી Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૮ થાય ૐ ક્યારે આ થાથી ટળે. તમને સંસારમાં નિમિત્ત મળે ને અશુભ ભાવ થાય પણ ધર્મ દરના સ્રો અશુભ ભાવ નડવો જ વીઇએ.. આટલી સીડ ધર્મમાં . પ્રતિક્રમણ કરવા બેસો ત્યારે જીવ મારા પ્રત્યે સમાપના થાય પછી જ સાચું. પ્રતિક્રમણ થાય. મનથી પણ કોઇના માટે અશુભ ભાવ ક્યા હોય તેને પર્ણ ઊમા આપવાની છે. હવે જે મરછામી દુક્કડં આપીને પ્રતિક્રમણ ડરવા બેસો ને પછી પ્રતિક્રમણની ક્રિયામાં તો તે ન જ એ/એ . થઈ ગયેલી મિચ્છામી દુકંšમ છે. માટે સિધ્ધભાવધર્મ પામેલાનું માનસ ડેવુ હોય કે તેમને જીવમાત્ર પ્રત્યે ઉચીત ભાવ હોય. અને મૈં જ સિધ્ધી નામના ભાવધર્મમાં પ્રવેશી શકે. બ્રહ્મનુ હવે ઉચીન શબ્દ બરાબર ધ્યાનમાં રાખને, ભાવ ડવાના એટલે કે માટે શું ભાવ ક૨વાના ભાઈ-બર્ધન માટે કેવા ભાવ દરવાના, દેવ-ગુરુ પ્રત્યે દેવા દુશ્મન , E ભાવ ડરવાના, પાપી તે અધમી પ્રત્યે પણ શું ભાવ ડરવાની, બધા છે ડેડાણે એક સરખો ભાવ ડરવાનો નથી. પણ દ૨ેક પ્રત્યે કરવા લાયદ જ ભાવ કરવાની છે. એક‘સરખો ભાવ શખી તેને ડોઈ નિરતિચાર નથી દેતા. જેમ શ્રીપાળ, મયણા ચૈત્યવંદન કરે ત્યારે તેમને જગતના જૈવા જીવો છે તેને અનુપ્ ભાવ તેમનામાં પ્રગટેલા હોય. જેમ કુટુંબમાં, પરિવારમાં, હૈ પ્રજાજનોમાં પણ તે ઘણી કડવા અનુભવ થયેલા, તેની ઘણાએ નિંદા પણ કરેલી છતાં પણ ક્રિયા કરતાં આ ડોઇના પ્રત્યે પણ અરુચી, અણગમાના ૐ ક્રોધના ભાવ ન હોય અથવા મા માટે લાગણીના ભાવી હોય, ઢે તેના ટેકામાં લાને માટે ગગની જો પઙ્ગિામ હોય નો નું ચૈત્યવંદન ધામીવાપુ કહેવાય. તમારા મનમાં ડોઇપણ કથા કરતાં જાતના જીવ માત્ર પ્રત્યે ઉચીત ભાવ લાવવાના છે . જો અનુચીત ભાવ દોય તો તે ક્રિયામાં દોષ લાગે છે. અન્ય વર્ષોમાં ભગવાનના દર્શન કરતાં ોય આવા ભાવોને વોસિરાવાનું ડતુ નથી. માવા આધારો યોય નથી. આમ શ્રાવડ દહીને પ્રનિયાગ કરી ામાપના દનો ય છે. પણ ન Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૯ 'ડો જોય તે પણ ૧૨ મહિને એક વખત પ્રતિડમ કરી ધમાપના આપવાની છે માપના એટલે જેટલી પણ ગેરવર્તાવ થયો હોય તેની તમામ શધ થયે, ડોઈની સાથે વેરઝેર થયો હોય તેનું જ ખાલી મિચ્છામી દુgડે શમાં થથાદોથ તેનું પણ મિચ્છામી દુક્કડં આધ્યાનું આવેને માટે પણ " યુવા પ્રત્યે અનુનિવનિનું મિચ્છામી દુess આપવાનું આવે, ડીજીપાના જીવ પ્રત્યેનું અનુચીન વર્તબનું મિચ્છામી દુહs માપવાનું આવે. . અનુચીત કિયા એ દોષ :- ધષ્યિા કરનાનું હદય હૈયુ , તેના માટે દેટ, દાબીબર અહીન છે, તમને ભામાં કરાં પાડોશીના દીવા ખર્ચે અણગમાની ભાવ હોય તો સામાયિકમાં અતિચાર દે છે. આમ ની બધા શુભ ભાવોને તિલાંજલી આપવાની છે, પણ એ આ રીતૈ ન આપી શકતાં ની એટલીસ્ટ ધથિાપી ડાં તો આપવાની જ છે. '' આ સભા- મન ઉપર અમારી કાબુ નથી, સાહેબ - મનની ચાવી ડોની પાસે વીજ પાસે ને? હમણા ડોક સ્વીથ તેરીવાર ને તમારા મન-વચન-ડાયા અને સૌપી દીધા છે. આંતર ટીએ વિચાર તો તે આપણી પાસે જ છે. સામેનાને દવા જવાની જરૂર નથી. તમે "ખામેમિ મળે જવા" બોલો છો ત્યારે કાંઈ બધાને મળવા જાય છે આ જગતમાં એક જીવ એવો નથી જેને કાપા પીડા ન આપી હોય. આ સંસારમાં રિક જીવ સાથે બનેલીવાર સંબંધ બાંધ્યા છે. દરેક ભવમાં બધાને હેરાન છે. આ ભવમાં પણ જાણ્યા ત્યારથી કેટલાય દુ:ખ આપીએ . અને હજુ અનંત જીવોને દુષ્પ અપાય છે ને મારે તે વખતે નાના નાના જીવની પગ માપન થવાની છે ધમાપના આપવા કોઈ ધાને મની લાડવાજા વથી મારે અદિય બે વેદ જ નથી ધમાપના કાપવાની છે. તમે આગલા ભવમાં દેશન કરેલા અવીને દાંઈ અત્યારે મળીને કમાપના કરી શકવાના નથી, પરંતુ તેને ધમાપના તો કરવાની છે. મારે પણ દિયા કરતા સારવુ માનમ ર્તી એ જ. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૦ • ગીઝ મહારાજા કૃષ્ણ મહારાજ ધાયિક સમીકી હોવા છતાં તેમનામાં આવું માનમ ન હોવાના કારણે ભાવથી શિયા-વિન નહોતા કરૈ ધ્યા. ધર્મ શાસનની બધી ક્રિયામાં હિત સમાયેલી છે.' સભા:- તો તેમને સમકિત કૈમ મળ્યું. ' સાબજી - કૃષ્ણ મહારાજને ૧૦ હજાર મધુને વન ડરના ઉમuડો ટલો છે સાક્ષી વિલ ૩૨વા તે લઈ મન વાત છે. તમે ની ૧ સાધુને પણ વેદન કરતાં થાકી જવને સભા:- આટલા વંદન કેમ થઈ an સાહેબ - તેમનામાં ત્રણ ઠેટલુ હોય? વાસુદેવનું છે. અત્યારે છેવ સંઘયામાં પણ ૨૦૦ ૨eo ઉખેમ ડરનારા છે. ચેઠ લીખડા સખિયાને પગ તોડી નાખવો તેમને મન વાત હોય છે. અને તેમનાં હાડકા સબયા કરતાં મજપૂન થયા ને? આવા તો કેટલાય તમારી હલ્પના બહારના ખરાડી કરી વાડતા હોય છે. હવે તો છેવા મેથયા, પાંચમી અરો, 6s અવમર્થિણીમાં આવું થઈ શકતુ હોય તો આ તો વાસુદેવનું બળ સાથે પહેલું સઘયકા તો કેમ ન કરી શકે. તેઓ તેમના બળથી એક કરીને પાણી સામે પહોંચી શકે. તમે તેમને તમારી સાથે સરપાવો તો કેમ ચાલે? તમે તો એક સાધુને વંદન કરવો હોય તો પણ મરતાં મરતાં ડર છ. -- | શ્રીeણા વંબ કરે છે ત્યારે સ્મની સાથે ફરી ખંડીયા રાજ છે. શાસ્ત્ર આટલા ઉલ્લાસથી વંદન કરે તે માટે સાથે બધા શપથી પણ વંદન કરે છે. બઉ શબ હવા માં પણ એક એક કરતાં બધા થાકીને વીમી ગયા. ફત તેની બર્થ "વિકીમાંથી " સેવા કરે છે. તે પણ આમ તો થાકી ગયો છે.પણ તેમ થાય છે કે વાભુદેવ વંદન દરે ને હું કેમ વી શ્રેણી જઉ માટે છેલ્લે સુધી તે વેદન કરે છે. જેમ જીવ થી પ્રભુને પામ્ય દરવવાની ભાવના દરી અને અભિનવ હી પણ આવ્યું છે તેમને ત્યાં ૧ ૩ મોકાની વૃદ્ધિ થઈબા વખતે પી Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૧ જરા વીકને મળ્યું છે. થર બનવ યોને રી સન ૧a sals સોનાનું જ છે મળ્યું છે, અને તેની ખાતે માલિક કેમ થય કારણ આગલા ભવમાં એવું પુણ્ય બાઈલ હતું. માટે જ સૌરયા થા છે, પરંતુ ભગવાનને દાવ રવાથી તેને કોઈ મળ્યું નથી. પુથબંધ પણ નથી થયો . --------- - -- આ સભા:- પુણ્યવેધ પાન થાય સાહેબઇ - શુભ ક્રિયા પણ જો શુબ ભાવથી કરે તો જ પુણ્ય બંધાય. હવે શ્રીકૃષ્ણ પ્રભુને દે છે કે "પ્રભુ મહા 393 યુધ્ધ ખેલ્યા ત્યારે પણ મને જેટલો થાક નહોતો ભાગ્યે તેનાં હસ્તાં કંઈ ઘણી વાર આજે મને લાર્ગો છે.” ત્યારે પ્રભુ દો એ છે "વા લાગી તેમ ન હી પણ થાક ઉતરી ગર્લ તૈમો ', ડારકા ધાથિ સમ્યત્વ પામી તીથર નામકર્મની બંધ થાય છે સાથે ? નારી ના નિવારણ થયા છે. રાજા ભાવવિભોર થઈ છે કે મા તે મા ભાગ ખુલી ગયું. આ રીતે ક્રિયા કરવી તે પણ કાંઈ રમન વાત નથી. તમે વિચાર તમારી પસ્થિતિ અત્યારે કaો છે 1 ઈ આગળ. જીવ મા પ્રત્યે આપણી આ ડરવાની ઈ. ' ગુણીયલ માટે પ્રભાવના Mી માટે સગાનો ભાવ જોઈ. પછી તે આપણુ દુગ્રન હોય દે મિ હીય. તમારો જીગરજાન મિગ પાપી હોય તો કશાની ભાવ આવે પર છે રાગના કારણે વધુ કાઈ જાય. તેની સામે તમારી દુહમન ગુણીયલ હોય તો પ્રમોટ ભાવ આવે ને , માટે અતિ ભાવ ન હોય તે ક્રિયા ખાવાઇ ગચ્છા.. થમ ઈદે છે આ સાબિજુ અમને સાથ ઉતા ખુબ આનંદ થય. સુંદર ભાવનાથી સામાયિક થયુ ઈ. એડ પણ ખરાબ વિચાર આવ્યો નથી. આ સભા:- મા જે આનંદ થયો તે કથા ઘરને થથી આત્માનો કે મનની 1 ભારબT:- hથી પક્કમ ભાવના હોય તો માત્માનો બાદ, અને થિઇ ભાવની હોય તો મનની માનદ દેવાય. આમ ન વિવારથી ક્યારે પણ માને મળી શકે નહી. કોઈપણ જીવને ભીના ઉંઝામાં દે ધાર્મિક ઉત્રમાં આનંદ તો Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 'ગુણથી જ અખરી. ી ગુણ પણ ઔદયિઠ ભાવના દર્દી ની મનની આનંદ મળશે, અને કોપીમ ભાવના ગુણથી તો સૌ આત્મી આનંદ મળશે. અભા:- અમારે ખાત્રી કઇરીને કરવી હૈ આ કથા ઘરનો આનંદ છે સાહેબશું:- તમારી જાતને તપામી. દર્શન સોનીયની ીયોપીમ કર્યો છે? કર્મોમાં ૪ ઘાતિમાં લયોપદ્ધમ ભાવના હોય, ૪ અથાતિમાં કીયોપક્રમ નથી. વેતેમાં સૌથી પૌલી દર્શન મોહનીયની બયોપક્રમ કરવાનો છે, જેને દર્શન મોહનીયની યોપમ નથી તેને બીન બધા ગુણો વાવી નથી. જ્યારે જૈને દર્શન મોદીયનો ડાયામ ર્યો હોય તેને તેના ગુણી આત્મી આનંદ અપાવી શકે. પણ જો દર્મ્યાન મોદનીયની નયપદ્મમ ન હોય પણ સાથે લાખ ગુણ બીજા હોય તો તે ગુણો તેને આત્મીઠ આનંદ અપાવી દેનહીં. પણ તુ ગભા:- અમને ભ્રભુના વચનમાં ખુધ્ધ જ શ્રધ્ધા છે ? સાહેબજી થી અનેશ્ર્વર દેવો પ્રી શ્રધ્ધા છે! વે તમે તેમની વાર્તો માનો છો, પણ ગમે છે! ચવી ભગવાન B તેજ ભગવાન તેમ તમે માનો છો, સાચુ તે ગમે છે ખરું ! જ ત્રમનું હોય તો મેળવવાનો પ્રયત્ન કેટલી હોય? પ્રભુ કહેવુ શૈથમ જીવન જ સ્વીઠા૨વા વુ હૈ, તો ચારિત્ર ગમે છે! મેળવવાની તલસાટ હૈ! નથી મળ્યું સૌ દુ:ખ છે! મારે ખુબજ વિચાર માંગે તેવો પોઇન્ટ છે. ખાલી એમનેમ બોલવુ જુદી વાત છે. સભા:- તો પછી તેના લણો શું ? સાબ:- પુર્રબંધકના હૈ લઢાણો બનાવ્યા છે તે દર્શન મૌનીયના થોપમનું પહેલુ બના છે. હવે તેને બેચાર માટે બહુમાન હોય તેને અપુનબંધક દશાન હોય." બહુમાનની અર્થ એટલે સૌથી વધારે માન. તમે કહી શકો તે સૌથી વધારે અમને સંભાર કરતાં પણ દેવ-ગુપ્ત-ધર્મ પર છે ? ખાલી મેથી બોલવાનું નથી. પણ પુરવાર કરવાનું છે. સભા - અમને દેવ-ગુ૰- ધર્મ પર ૨ડા છે. દેવજી- ઉઠા કેમ ભોગાવો છો! તમારા હાથ-પગ એમનેમ ચાલે છે ! તમારું મન Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૩ Tઓર્ડર ડરી તો પગ ઉઠવીનૈ માટે આ બધા તમારા ગણ્યા છે, તમારા મી. પણ એમનેમ ઈરછા ડશે પછી જ બોલે છે ને મારે છે ઈન્ડિયન સૂનના ગુલામ 8. તમાં વાવીર પર હાઈ કોરેટી ચાલે છે. મન ઉપર મને ઉથની અમર થાય છે પણ તમે તોડવી તે માપણા દાથી વાત .. સભા - સમગીનીનું મધમાં વિશ્વ છે અને શરીર સંમારમાં છે ઈ ી) સાહેબ - આજ બોલાય છે તેવદાર ભાષા છે. કિમ સંસારમાં ઉત્કૃષ્ટ પ્રેમીઓ . જુદા પડે છે તે રવી જ પડે છે કે મનથી જુદા પડે છે. વર્ષ જમા ગમે તેટલા : દૂર હોય તો પા બનેનું મનથી મિલન ત ચાલુ જ હોય ને ? તૈને ૫૦ વાર " દોશે જુઓ છતાં આનંદ આવ્યા જ કરે , કાગ મનથી તે જેaÁલા , તા : તે ખાવાની થા કરતી હોય, વંધી કરતો ય, વાથી કથા પણ કરતી દીવ છતાં પણ તે વખતે તેને શગ તે વ્યક્તિ પર વધારે છે. છે તેમ તમારો મીથી વધારે શગ ને મો પર દૌથતી અમે છીએ કે તમને મીઠા માટે શગ છે. પછી ભલે તમે સંસારમાં ખાવા પીવો, ઢોઈપણ દિયા દર મારા તે વખતે તમારી મનોહા કેવી હોય છે આમ તમારા ભાગીદાર સાથે દેવી હિને વાત ઠાલા હોવ ત્યારે કે તમને તેના માટે દેટલ શગ છે. પણ તે વખતે પણ નમાવી પ્રિય પાર માટે જ વધારે શગ હોય તેનું નામ આવે છે જે બાચી તેમ તમને sોઇ દિવસ મનની વાત સાંભાનાં , નાથી ઉષ્ણ છે રવાડા ઉભા થઈ ગયા છે, માટે સમડીનીની કાચા મોક્ષે જવા તૈયાર નથી તેમ નથી પણ અત્યારે છીપ નથી, સાડાસ નથી મારે તે સંસારમાં વોડો છે. " " કુમાર જે નોન જ છે. પણ તેની ાિ તેને પ્રભુના દર્શન માટે લઈ ગયો છે. ત્યાં તેને મૂર્તિ મૈતા ઉuો થતાં, જાતિસ્મરણ થયુ અને વધુ યાદ આવવાથી સમદીન સુધી પહોંચી ગયો. ત્યારે તે પ્રભુની સ્તુતિ ગાય છે. તેમાં લખ્યુ છે કે જે પ્રભુ આપના દર્શન , આપના સ્વરૂપની ઝાંખી થા છે આપની પામે છેવો આનંદ છે, તે પછી દઈ મને આ સંસારમાં હાડકાં નથી, શગ નથી, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अने ति પણ નથી. અને આગળ દર્દી હૈ પણ અંદરના ડર્મના વિપાડી એવા ૐ મને જે દિયા જવુડીને રાખે છે, જેને તોડવાની મારી પાસે અત્યારે તાકાત નથી ડે જેને તોડીને તમારી પામે હું ચાવી શકું. માટે સમીલી મોર્ગની ઉત્કૃષ્ટ બના હોય છે. માટે તેને પરમાત્માના વિશ્વની વૈદના હોય છે. તેમ તમે ભગવાનને યાદ ઠરતાં ક્યોય વ્હેચેન થઈ ગયા છો ? આ સ્વરૂપ દે ક્યારે પામી તેવું થાય હૈ પ આનંદાનજી એ લખ્યું ત્યાં ભટવા તૈયાર છુ. દરિયા પાર્ ડ, શ ૐ પ્રભુ તામિલન થતુ હોય તો ? પર્વતોમાં ૨ખડુ, ણોમાં àખડુ, તું કહે ત્યા જવા તૈયાર છું." માટે વિચારને દૈવી ઉત્કૃષ્ટ અભિલાષા દો] તેમાં કારણ તેમને ખરા માનંદની અનુભુતિ છે. જ્યારે આપણને કેમ થતુ નથી. જી મૈં વ્રુમિડા સુધી નથી પહોંચ્યા માટેનેજું પોવાની ઈચ્છા છે ખરી ? સમ્યગ્żટી આત્મા ભગવાન જુએને અડધી અડધી થઈ નથ. હવે આગળ – સિધ્ધિ ધર્મ પામેલાનું માનસ ઢેવું હોવુ નૈઈએ તે બરાબર સમજ અધિક ગુજ઼ી પ્રત્યે વિનય, ભોતાની બહુમાનનો મવથ ભાવ શૈઈએ. પછી ભલે તે માપણી અંગત ગમે તેટલો વિશૈઘી હોય . આપણો દુશ્મન પણ હોય પગ ગુણી હોય તો ભક્તિ બહુમાનનો ભાવ એઈડો. એન હોય તો તે મિધ્ધિ ભાવધમ ' લાયક નથી. પથિક り ها હૈ ૨૩૪ સભા:- પ્રેમ શબ્દ વપરાય છૈ તે ચાદાજી: આપણા શાસ્ત્રમાં પ્રેમ શબ્દ નથી. જીવ માગ પ્રત્યે સીભાવ લખ્યો હૈ પ્રેમ શબ્દ વાપર્યો? આ પ્રેમ હો તમારા મેમામાં કથા રૂપે ઘુમી થી છે. આપણે ત્યાં વાત્સલ્ય શબ્દ વપરાય છે. માટે આપણે માધર્મિક વાત્સલ્ય બોલીએ છીએ. સભા:- નૈદ દ્વાબ્દ વપશય છે. -4 . આદેવાજી- તેમાં પણ રિત ચિંતા વણી લેવી પડે, ભાઈચલમાં આવે છેૐ "લવ ઈઝ ગૌર અને ગોડ ઈઝ લવ ! બ્લૂ આખી દુનિયાને થારે છે. માટે માનવ માત્ર પ્રê એમ ડેળવો. માટે આ દેવી છે કે ધાળકના પ્રેમ ઢાશ ભાલાનનો ગ્રંથ કરાવે છે. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ૨૩૫ પરંતુ માપણી તો દિકરાના પ્રેમને પમ મોદી 2 તેને દોષ કહૌ છે. પાપબંધનું કારણ છે. જ્યારે તેઓ માને છે કે મારા વખું વ્યાપક જે મરે ની a વન જ મળે છે, તેં જાતમાં ક્યું નથી. ડાકા ભાખ8 હજુ કાંઈ પાપ નથી. માટે તે વનમાં જ અય છે. તેમને વન મોલ છે. તેથી પશુમાં આત્મા માનતા નથી. માનવ માંજ આત્મા માને છે. માનવ પપ્પા એ બાઈબલ પ્રમાણ ન ઠરે તો તેને પાય લાગે છે. અને તેના ઉણ પ્રમાણે ડરે તેને વન મળે છે. જ્યારે ત્રણ વર્ષનું બાખડ હજુ કાંઈ પાપ ઇર્ન્સ નથી માટે જ તેને | હેવન મળે છે. ત્યારે સામે દલીલ કરી છે જે બધા નાના બાળ મી ડયમ ખાતે સ્વર્ગમાં જ્યાં હોય તો બધા નાના બાપને મારી નાખ્યું. ત્યારે પાદરી કહે છે હૈં પા નું નરઠે . તો કહે છે 8 ભલે, લાખો સ્વર્ગ જતાં શ્રેય તો હું આ ઠરવા તૈયાર છે. ત્યારે પાદરી કરે છે કે તું આ બધા નઈ ઇવે છે. માટે ચાલુભવું તો ઘણું છે દારે આપણા શાસનમાં મા- બાપ-દિકરા પ્રત્યે પ્રેમ મૌદી પશિઝામ છે. જે પાઘલ્વળનું કારણ છે. મારે બધા ભાઈ- બન, પતિ-પત્નિ, મા-દિગ્દરા બધાના પ્રેમ કોળા લાયક છે. - આર્મે ત્યાં મસ્ત શગ કરવાની પણ નીચલી મિઠામાં છે. ' તમારા કરતાં દલડી જીમહામાં હોય તેને પ્રત્યે રુકાનો ભાવ ફરવાનો છે. અત્યારે તમારા ડરનાં દુનિયામાં લાખ્ખો લોડો નીચલી ભામાં છે. તૈના પ્રત્યે અંગત શગ-વૈપ નથી , કરવાની પણ જણાને ભાવ લાવવાને છે. અને સાહિતીનું સ્થિતિ છે. જે તમને નૈમના પ્રત્યે તે થતો હોય તો તે અનુથીન ભાવ છે. મારે નમે સેલ્ફ ડી માટે એક દિવસ ડેનમને થ ઈનિ પ્રમાણે કેવા ભાવ હાથ છે. અને ત્યાં દેવા ભાવ કરવા જોઈી. તેનું બરાબર અહી કરશો તો ખ્યાલ આવ્યો કે આ અનુ ચીન ભાવ જ ય છે. જેની પાસે હિતાદિનની ઉas Rય તે ઘોર પાપ વધારો. ધથિ ગુરુની પ્રત્યે ભકિરવાની છે, સમાન ગુણ પ્રત્યે વાત્સલ્ય ભાવ $વાનો છે. દીની પ્રત્યે સગા ભાવ રવાના છે. માટે ધ્યાન માગ પ્રત્યે યોગ્ય પ્રતિભાવ જોઈ . . Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૬ . .૫-. શ્રીયુગભુષણવિજ્ય સરગુરુભ્યાં નમ: ગોવાપયા 25 ‘૧૩-૧૯૯૫ sue મામ વટ પાંચમ અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી નીદિર પરમાત્મા ઝલના જીવમા અને 6થીન ભાવને પ્રબોધ કરનારા નિર્દની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની ટી પરમાત્માનું શમન ગનના જીવ માત્ર અને કઈ રીતે ઉચીન ભાવ કરવા તેનો બોધ અને કરવાથી તેના લાભને થોધ કરાવે છે. જગતના જીવ માત્ર અને એ અતુથીન ભાવ હોય તે અનિવાર લાગે છે. આ mતમાં નવા જીવી છે. તેમાં બધા જીવો ઝાંઈ સમાન સ્કિામાં નથી, સયા સંગીમાં પણ નથી. હુ માન્ની પીચ ગુણી છે. થાણા જવી હીનકરી છે. ઘણા સેલામાં સુખી છે. ઘણા સંસારમાં કુપી છે. માટે બધા જીવો જુદી જુદી કક્ષામાં છે. તેમાં જેવો જીવ તેવી તેના બી ભાવ થવો જોઈએ. જે મનથી ભાવ પ્રગટે તો તેમ લાંડો છે, કે હવે મહાપુરુષોએ જ ભાવની તારા પ્રત્યેક જીવ બચે દેવા ભાવ કરવા જોઈએ તે બનાવ્યું છે. આ જગતના જીવ મા અન્ય સ્ત્રી ડરવાની છે બીમાંથી કોઈ જીવની વાણબાઈ નથી. પછી ભલે તે ગુંડો હોય કે વામ કમાઈ હોય. પણ બધા પ્રત્યે મીલાવ કરવાનો. 8 બીન અ ના પ્રઢ લાગણી. જોઈએ તેવું નથી પણ જીવ તરીકે તે ચેતન છે. માટે તેનું મન થા શ્રી કામના છે. જેમ બાપને દિકરા માટે સાચી લાગી હોય તો તેને ધમકા પણ છે, ત્યારે તેમના કોહમાં પણ તેના હિનાની બાળા હોય. એનીભાવવા પર નિશાની છે. શગમાં પણ તિબુધ્ધિ ને લય તો ૌરીબાવ નથી. તેમાં નિgછી હોય તો સ્ત્રીબાવા હી શકે છે. સભા નિશિતા સામાજીક અને ધાર્મિક AGીલ કરવાની ભાબિg:- હા, બને પીને નિચિંતા કરવાની ઈ સાધુ તરીકે પણ અમે તમારા. બીના પીએ સારા નથી ઈછનાં પાન પાથ પણ નથી ઈચ્છતાં. તમે ગરીબ થાય તો ભાજ, જયા એ તો મારુ, એવું એ અમે ન ઈચ્છીએ. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૦ જેમાં ડોડનું ભલુ હોય અને બીજાનું તેમાં બુરુ હોય તેવી શુભ ભાવના અમારાથી ડરાય નહી. પણ અમે ભૌતિઠ તમારુ ખરાબ ઈચ્છતા નથી. પણ જે ભૌતિઠ તમને ધર્મમાં ઉપયોગી બને ≤ તેવું અમે ઇચ્છીએ. માટે તો પણ મ ધમમિા હોવ તો કેવું ભીનિક ઇચ્છા છે કે ભૌતિક તમને ધર્મનું સાધન બનતું હોય, જૈમ માંદો માણસ જ્લી સાથે થઇને ખાઈપીને મોજ કરે જેથી પાપ ચાંદી, માટે આવું શ્રાવક ન ઇચ્છે, અને ચાવું ઇચ્છે તો તેને મારે પાપ છે. પરંતુ ધર્મનુ સાધન ન બન્ને નવું ઈચ્છો તો શુભ ભાવથી પુણ્ય બંણથ કુ-જૈન તરી યોગ્ય ભાવના નથી. પ્રશ ભલુ પણ સમ જેમ તમારા મેબંધીમાં તકલીફ આવે, માંદગી આવે ત્યારે થાય ઝટ જાય તો સારુ, જેમ ડોઈને સંતાન ન હોય ને એમ કરે તેને પિડી થાય તી . ત્યારે તમે હું ઈચ્છો છો ૐ તેની તકલીફો દૂર થાય. માટે આ ભાવના બધી સારી શુભ હૈ. મૈં વ્યાજબી નથી. सारु પણ ช ભૌતિક ટીએ દોઈનું ખરાબ ઇચ્છવું ? પાપ છે. માટે જ ભૌતિડ રૃષ્ટીએ ડોઈનું બુરું ઈચ્છતા નથી. પણ ભનિક ટીએ સા ઈચ્છે તો તે થયો કહેવાય. પણ ધર્માિ તરીકે તે બરાબર નથી. શુભ ભાવ તથા તમાશ પરિચયમાં ડોઇને ધંધામાં વ્યાપસી આવી ત્યારે તે આપત્તિના ઝારણે સજ્બુધ્ધિ જાગે, તે પુણ્ય, પાપને માનતો થાય,ધર્મમાં વધારે જૈડાય અને તેની સંપત્તિ ડદાચ કમાઇને તે ધર્મમાં ઉપયોગ કરે તેવી ભાવના કરો તો વાધ નથી. ↑ '' સભા:- પછીતે કદાચ ધર્મમાં ઉપયોગ ન ઠરે તો 1 ડોરી ભાવના કહેવાથી સારેાજ:- નીર્થંકરીી "ભાવ થુવ દશ શાસન મી " આવી ભાવના કરી પણ તેધી ડાઈ બધાને વામન ન પમાડી શક્યા. તેઓ કહી ડૌરી ભાવના ના રે. માટે જ તેીએ આ શાસન સ્થાપીને પુરુષાર્થ ો છે, પરંતુ જીવીની લાયકાત નથી, તેમનો સહયોગ નથી દ્વારે જ તેઓ તરી ન શક્યા. ડીરી ભાવના ક્યારે કહેવાય ૐ કર્યા પછી ડોઇ પુરુષાર્થ ન કરે અને રચ્યુહર થઇ જાય. માટે ભાવ તો જીવ Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (મા પ્રત્યે શુભ રાખવાની ઈ. - તમારી ભાવનાથી તમારા કુંટુંબમાં ધર્મ પામે પણ ખરા અને ન પણ થામ છતાપણા તમારા અંતરમાં તો શુભ ભાવના જ ઈએ. વૈ તમે સંસારમાં એક છી માટે કદાચ બીજુ બધી ભાવના તમારા શિકરા, દિડરી માટે હોય, જેમ es મોટો માણસ બને, શ્રીમંત બને, મોટી ડીગ્રી મેપવે, આવી બધી ઈચ્છા છે કેપણ તમને હોય, ઝાઝા તો ઢોઈ હજુ વિતરાગ નથી . ગ છે માટે લોન : ઈચ્છા હોય પર ખાસ & સમજ્યાનું છે ત્યાર ની સામાયિક, પ્રજ, પ્રતિકમણ કરી ત્યારે આ બધી ઈરછાઓ ની જ વી જોઈ. - બિરતિભા થાજિવાતા જીવનું કેવું માનમ છે તે સમજવાનું છે જેમ શ્રીપાળ ઘરેથી દમાવા માટે વિદાય લે છે ત્યારે મયારા તેમને વિદાય આપે છે ત્યારે તેને મનમાં એમ તી ન હોય છે મા જે જય ને હીને પાછા ચાર્વ, પશુ એવી ઇરછા હોય 3 માં પણ મારા તૈખવી, સા ચાઇને પાછા આવે. દા જુ તેમાં સ્થિરતની મિડામાં નથી. મને પણ સંસારના ભાગ મેળવવાની ઇરછા છે. મહેનો રાજુ પણ . અને ભોગવે પણ છે. પરંતુ હૈ જ્યારે પ્રભુભક્તિ કરે, સામાયિક દરે ત્યારે મારી ઈચ્છા હશે હડે પણ વ્યક્ત પાણી પણ ન હોય અને જે હોય તો અતિચાર લાગે. જેમ તમે સામાયિકમાં હોવ ત્યારે એમ હોય પેઢી વીખની વાલે કરી ખૂબ કમાય તો પારા અતિચાર લાગે. ' સભા:- તો પછી ભામાથડ ન કરીએ, સાબ:- તો પછી તો અસિથારનું પણ મહાપાપ લાગતી. વન લો અને ભૂલ થાય તો જ પાપ લાગે પણ એવું નથી. તેમ ધંધામાં ભૂલ થાય તો પોટ થવાની એટલે શું કરેલો દૈવે વૈધ વો જ નથી. તો પછી તે છે ઐખવો. અત્યારે થા દમાવાના બદલે નુકશાન પણ કરે છે. તો શું તેની ખણી લઈને ઘરે લક્ષ્મી દેશો માથા નો ચેમ થાય છે ભલે તે ભૂલ થી પણ મારાથી તો જલ થતો જ અહીઃ સંસારના ત્રિમાં તમે ભાવાર્થ થઈને સો થી. રે ધર્મના બ્રમાં જ નિવાસી કે મારે એ બની soખ થા જ ગુમાવાનું થાય છે. થોડો ઘણો પણ લાભ થયો ની Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ માટે સામાયડમાં મમતા હોય તો પણ ચાર લાગે. બારે ભાવાયના અને થાક્યમાન કરવાની ઈ. મી જુવ પ્રત્યે ચર્ચા ભાવ જ જોઈએ. મા બધા અધ્યાત્મના શિખરો છે. આ સભા:- hભવિ નિરતિચારવા_નું મન કેવું હોય સાય:- ગુસ્થાન ના નિરતિચારવાળાનું મન હોય તેવું જ તેનું મન હોય. દોટ દક્ષિી જ હોય, પણ તેને પ્રાન શા છે કે તે જીવ ગુણસ્થાનઠ નથી. મારે એના બધા ધર્મની વેલ્યુ નથી. ગુણસ્થાન વગરના ધર્મની સ્વસ્થ કુટી કોડી સ્ત્રી પાછા નથી. અનંતકાળમાં થાપણો જીવ બધુ જ પામ્યો છે પણ સ્થાનક નથી પામ્યો. લખ્યું છે કે વિધાયા વગરનું મોતી ગમે તેટલું સુંદર હોયં પકાને માળામાં પરોવાઈ શકતું નથી માટે તેની કિંમત રેલી નથી. તેની જેમ ગુણસ્થાનક વંશની ધર્મ વિધાથા વગરના મોતી જેવો છે. તે આ થર્મથી પુજ્ય વધય પા પામી eી 2 નડામાં છે. તે ચાાિ લઈને બરાબર આરાધના કરી. ત્યારે તેની માસગી બહેનને ઉબા મારી નાખે તો પણ તેને મના રૂપે અમર થાય. એને પોતાને પણ મારી નાખે તો અસર ન થાય. લખામાં ધમ, દયા, ના બધા જમાવી . એ સિવાય ઈ નવમો સૈયદ ના મળે. નવમાં ધેયક ક્વા માટે પણ શુભ પરિણામ જોઈી. તે તેમાં જ ઝીલતો હોય. સભા - તેને મોની ઈચ્છા હોય છે. સાહેબજી:- માળની ઈચ્છા તેને અપચારિક હોય મોર્ડની ઈચ્છા તેને તત્વથી ન હોય. મોર્કના સ્વરૂપની સમવા તેને તાત્વીદ ન હૌય. વિઘામ રૂપે, મહા , દીય છે ભગવાન ઠરી ગયા 6. શાસ્ત્રમાં ના હોય. માટે ચીસ મી છે. સાથે લખ્યું છે મોધમાં અનંનુ સુખ છે. માટે મેડી જવા જેવું છે. પણ અનુભુતિ રૂપે ને, સુખની પ્રાણી છે ઝાંખી તેને નથી. બમ ડોહો વિશ્વાસ છે. અધ્યાત્મના કામ ખાલી વિશ્વાસ ચાલતી નથી. સભા-૨માતમાં વિશ્વાસ કામ ન લણે. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pos સાથિજી શકાતમાં વિશ્વાસ મા ગાવામાં સહાયક બને પણ પછી તી અનુભૂતિ ભળવી જ નથી. તત્વ સંવેદન વગર બીમાર્ગમાં પ્રવેશ નથી. અpધ દશ પામે છે તેને તત્વનું સંવેદન , જેને સત્વનું સંવેદન નથી તે એથી પુષ્કા યોગની ટપીનું વર્ણન કરતાં જણાવે છે પતી ટીના અધ્યાત્મ ભાવને પામેલા અવને માત્માના માધુખી અનુભવ દેવો હોય તો sણું કે તમે શેરડી ખાધી અને જે મીઠાવાની અનુભવ થાય તો આનંદ પહેલી ટકીમાં યાં ગાંઠા વગરના વૌવડીના ભાગમાં ટુથા, ના હોય તો ખાનારને તેમાં મીઠા માનદ હોય - જ્યારે ડોઈડ 8 લ ગાંધી ખાવ. ની દવે તેમાં 2 હોય પદ રીજનલ મીઠાવાન સ્વાદ તેને ન ભાવે. તેને ૨સ મ, પણ પરી શરડીની અનુભવ તેને ન ઠરાવૈ, પ્રભવી, દુર્ભવીના જીવન માં ગાંઠાના ૨મ જેવો અનુબવ હોય છે. જ્યારે માસન્નભવીને વચલા દીઠાના જેવો ૨મ હૌય છે. જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વ હોય ત્યાં સુધી ધર્મના મોરીજીનલ સ્વાદ મેળવી શકતા નથી. તો ગુણોને વિકાસ કર્યા હૌય ને તેના જીવનમાં માનસિઠ સ્વસ્થતાનો અનુભવ તેને થાય છે. કારણ તેમનામાં પણ થયેલા ચાંડિ ગુણી છે. - જેમ ગાડામાં છે પર તેનામાં વિશિષ્ટ સ્વાદ નથી. તેની જેમ મા થવીમાં શુભ તૈથ્થા માસિક પાનદ ની ભનુભવ ઠરાવે છે. પણ તે માન્માનથી તો વિખુટ " આપણે વઘા ભવ્ય નથી. ભા ધીર્થ પણ રોરઠીની માંદો એ રોમમાં પડ્યો તો તેનો વ્યાંથી વાર આવે તેને મમરાવવી પડે. બસનૈની જેમ ભવિને પણ માત્માની સ્થાને મમરાવવા પુરુષાર્થ દરવો જ પડશે. - ભબા :- sઈ રષ્ટિમાં નિરતિચાર ચાત્રિ આવે તેને અનુભવ હોય છે. માદેવનુ યોગની બી ટીમાં નરરચાર ચરબ આવે. તે ભારથી પણ વધારે મીઠાશનો અનુભવ હોય. હવે આપ આગખ વિચારીએ . પુમીયા વાવડનું સામયિકમાં દેવું માનમ હોય. યામ નો તેને સારમાં શગ-દ્વેષ Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪૧ "શુભ જ હોય તેવું નથી. તેને બાન પણ રાગ-વૈક થતા હોય. જેમ પત્નિ પર પકા સગ છે, પરંતુ તે જ્યારે સામાયિકમાં બને ત્યારે તો મા બધા ભાવથી તે અલિપ્ત હોય તેના મનમાંથી બધા રિચાર તે વખતે નીકળી જાય. જો આ બધા ભાવોની . અસર વદે તી અતચાર લાગે. માટે મન નિર્લેપ ભો . સભા:- મન નિલય શારે બને. સાધુ:- સ્થાનક છે, તેના માસ્વાબિી રેગ લાગે તો, જેમ કોઈ વાનગીની સ્વા2 . ચોંટી જાય તો તે વાનગી ન મળે ત્યાં સુધી તમે જોયો પરી જેમાં લાલચ લાગે પછી . તેને મેખવ્યા વગર શાંતિથી બેસી ખરા નિવચાર ચાલિસની અનુભૂતિ હેવી હોય , તેની તમને ઝાંખી નથી. સભા:- અત્યારે નિરતિચાર શા શa , ' સાહેબજી:- મ શર્થ નથી. પણ તમે પ્રયત્ન કરો તો તેની નબુક પહોચી શકો. નિયર સવાઉટ પ્રાવી શકો. પાણી અત્યારે સ્થિતિ છે 8 થષ્ઠાન કરતાં કૈલા લીચા લાપસી ભય છે. છે નિરતિચારમાં જે આટલી અપેક 4 પછી સમતામાં તો કેવી અદ્ધિ એઈ) નિરતિચારમાં જીવ માત્ર પ્રત્યેથીન ભાવ છે. જ્યારે સમતામાં સુવા માગ પ્રત્યે માન ભાવ છે. નિરતિચારમાં જીવ મા પ્રત્યે સમાનભાવ કરવાનો નથી. મ મધમી પણ શ્રીમંત આવે તો તમે શા થાયોને તેની મનાઈની જ પ્રભાવ તમારા પર પડે નેપરંતુ તે માળી છી પી . છતાં તમને તેના પ્રત્યે ઉણાનો ભાવ ન જન્મે તો ચીન બાવ નથી. જૈમ અંતિરીએ છી નિા ખર્ચે કશા ન જન્મે તો દિલ થિ થાય.- -- જૈમ તમારા પગ ની દોડી આવી ગઈ તી ભાષઘાયઅરે મેં તેને પીડા આપીતેને માર થઈ જાય તો મારુ, મી નથી માટે તે બાજુ પર * લઈ ડી. તે વખતે તમે બી હેપ્પી ચિંતા છ મી ન જાય તે માટે ઉપથાર પણ કરી. પણ ચાર માથે થાય છે મા ૪ લાખ વાયબીમાં પાપકર્મથી દથી માટે આવી તેને મળી છે. તે સંદર્ય બાંગ્યો તેમાં પy તેના Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાપ કર્મી જ કારણ છે. આપણે પણ આવા નવા પામ્યા છીએ. તું ડતું નહી તો મા ભવોમાં પડ્યું પડ્યો. અત્યારે ચા બવમાં તે તેના આત્માનું ડેઈજ કલ્યાણ ડરી થડની નથી. માટે નુ માગ પણ તેનું શું થશે ૧ તમને ખાલી તે વખતે તેના શરીરનું 8:ધ દેખાય છે તે તેના આત્માનું પણ દુ:ખ | દેખાય છે તે વખતે આ બેસારના સ્વરૂપની વિચાર આવે છે ખરો? આ ડીડી બન્ને પ્રકારે દુ:ખી છે . માટે બે તેના પ્રચે બન્ને પ્રકારની ઝરણા ન જન્મે નૌ ઉચીત ભાવ અધુરી છે. આ ગતમાં જીવો પ્રત્યે જેવા ભાવ કરવા લાયક છે તેનાથી વિરુધ્ધ ભાવો ડરી આ માટે તેનું ૨૪ કુલાડ પાપ લાગ્યા કરે છે. તેને સખ્યુ સુખ સભા:- ખાલી ભસિડ ખીચે સુપ્રીને જોઈને હું ભાવ કરવાના? સાદેબજી:- ભતિક ટીએ પુણ્ય કર્યું દવા માટે ભૌતિક છે. પણ હજુ પણ તે ધર્મ નથી ડરતો માટે મા સંસારમાં તેનાં માત્માનું પરિભ્રમણ ચાલુ જ રહેશે. માટે અનેના દુ:ખીને પામશે . માટે તેના વ્યાત્માની ચિંતા થવી જોઈએ. સુખી ખ઼ી પણ ઝરણા ન કરો તો ન ચાલે. તેની જેમ દુ:ખી પ્રત્યે પગ ફુલણા ન કરી તો ન ચાલે. ગુણી પ્રત્યે પ્રમોદભાવ ન કરી તો ન ચાલે. ગુગ્લીન પ્રત્યે પ્રમોદભાવ ઠરશે તો પણ ન ચાલે. અને લાયક પ્રત્યે મધ્યસ્થ ભાવ કરી તો પણ ન ચાય . તેની જેમ ગેલાયડ પ્રત્યે મધ્યસ્થ ભાવ ન ઠરશે તો દોષ લાગે. ભૌતિક ટીધે દુ:ખી હોય તો આર. ડગા રસ્ટીી દુ:ખી ન દોય અને કણાદરી ની દોષ લાગે. જે જીવ પન્ન જીવ ન જેસ્ મહાત્મા ખુલ્લા પગે ગોચરીએ જના દીય ત્યારે થાય. આમને કૈટલો ગામ છે. ફૈટલા ડાઁ છે . જો આવો ભાવ પ્રગટે લો પાપ લો, ડારા આ અનુચીત ભાવ છે. જ્યાં ડા ડરવાની નથી ત્યાં તમે દાણા કરી હૈ. જેમ પન્ન ા,દેન, બાપ પ્રત્યેના ઉચિત ભાવધર્મ કુતાં બેઇએ . કારણ આભા ને ત્યાત્મીક જર आरे Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪3 (તમારે આપી મનિને બદલવી પડે. સભા તે વખતે પ્રતિ વલી શકાય? સાબ- હા, abસ. ૨૩ કલાક પેલી પ્રતિ ચાલતી હોવા છતાં પણ તમને જે અગત્યનું લાગે તો તમે બદલી શી થી ! જેમ ઈન્ડસવાળાને જીતી કેવી પ્રીત બદલાઈ જાય 8, સભા:- ત્યાં ભચ દેખાય છે. . માવજ - ભય, કે લાલ દેખાય તો પ્રકૃતિ બદલાઈ જાય છે. ઉથલપાથલ થઈ જય તેવા વખતે થામ આવી જાય છે. જેમ કોઈ કામની પહેલા વાહ વાહ હોય તો તુમાખીથી ચાલે. પણ પછી ઉપર સાભ અને નીચે ધરતી હોય એવું બને. તો સીધા ટટણ થઈને ચાલે ત્યારે ડવી પ્રકૃતિ બદલાઈ જાય છે | સબા - નો સંગ કરે છે. - સાહેબજી:- એટલે તમે એમનેમ ગીથા ચાલો તેમ નથી નેસંજોગ છવા લજ સીધા થાય. પણ ભાવ ઉમાશથવા લાયે રે 8 : તો શું જેના પ્રત્યાખાની કાયદોય તે જ જીવન ધર્મ ઠરવા લાયા sણ છે. જે પાયને જ્યારે એડવા હોય ત્યારે એડી ! મને ારે તોવા હોય ત્યારે સીડી છે. ના સુતરના તાંતણા વાડજાય હોય માટે સામાયિક આદિમા હોત 1 ઉષાથોને તોડી પાડે. અને જ્યારે સામાયિકમાંથી ઉ૪ પછી જેવા હોય તો – ડી થી. આવા જવો જ રૂરી લાવે છે. આ તમે મામાયિડમાં બેસતાં “ઈવિદ્યાવિદાબવો . તેમાં કોઈ જુવાની&માપના બાકી રહેતી નથી. કલમને કિરવા હોય માટે માલો મારુ એવભાવ હોય. ઢોર માર માલા જેટલા યુવાને ગામ - તેમાં રે વળી કાપણુ-૨થાબથી. ઘણી વ્યાવિ બોલતા સારી હમાપનાથોથી થયો. મારે ચોરે ભાગે તથથી જ પ્રિયા થાય છે. અત્યારે તમને કદી કે ધ્યથી મળી છે તે ઘણાને બહુ લાગી જાય છે.------ -પ્રાણા ઈાિવિા -ત્રથી ભાવથી નથી. વાછામાં Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જ દીલ દીયર બતાવે છે. તમભાવથી ધ્યાન કરવાને લાયક હૌવ અને હું શું ? ન લાયઝ નથી તો મને સયાવાનું પાપ લાગે, સભા- પાગ અત્યારે જ સ્થાન, સમાનાની ઘણી વાતો થાય છે . " સાવજ દર અત્યારે સિદ્ધિનાવની યિા ધનોરા નથી. ત્યારે ધ્યાન અને મમતા તો તેનાથી ઉંચા છે. જેનું આમાં ઘણું પડ્યું ન હોય અને હવે સ્થાન અને ભમાની કરે તો એ કહેવાથી શાતા રા ભાવની વા દરે તેને માટે છે કે સ્ત્રી હોજરી મગનું પાણી પચાવી વાતી નથી અને બાસું ખાવું છે તેવી વાત કરે તેવું કહેવાય ? ધ્યાન ૬ ૩ ૦ તેવી વ્યક્તિને અશુદ્ધ સામયિક ઠરવાની વડનથી ન ધ્યાન કરુ છે. તો હથોથી થવાનું | માટે લખ્યું છે પોષાના રસ્તાં ચદ્દિગી માર્ચ વિશ્વ વૈયાવચ્ચ ભક્તિભાવ જોઈએ. સમ સિડાવા માટે વાત્સલ્ય છે. અને જે પોતાનાથી હીન છે તેના માટે ડાનો ભાવ જોઈએ. જે આ ભાવો ન હોય તો તે મિધિ બાવળમાં નથી, - પરીચા ઢgs 8 શ્રીપા મથાળા ધર્મ આરાધના ડરના કેટલા ભાવોમાં ચેન્જ લાવતા હોય છે. જેમ શ્રીપા માથા પર રાગ છે. ભોગની ઈચ્છા પણ છે, શજ વૈભવ, સત્તા પણ તેમને જોઈએ કે, અત્યારે સાધુ થવાની તૈયારીવા નથી પણ સ્ત્રારે ધર્મ કરવા બેસે ચારે તેમને સંસારના ભાવો કોઈ અનિચાર લગાડી શ નહી . અમને સાધુ જીવનમાં પણ છે અનુચીન ભાવ થાય તો પાપ લાગે. ન્મ બે શ્રાવક ચાવતા હોય, તેમાં એ માવદ ભક્તિ કરે છેબન્ને ભાવ ભકિત કરતો નથી . જોકે અમને ભક્તિની પડી ન હોય. પણ જે ભક્તિ નથી કરતી તે ઉંચો ધમમ્મી છે. ક્યારે ભક્તિ કરે છે તે જો ગ્રહ છે. પણ તે માની ભક્તિ કરે છે. મારે મને તેના પ્રત્યે ઉંચો ભાવ આવે અને પેલા મ હલવો ભાવ આવે ન અમને દૌ થાબુ થઈ જથ. અમારી ભક્તિ કરનાર સારો છે તેનું બધું જ સારુ થાય જો આવેલ વાવ અમને આવે તો તમારો આખો સંસાર અમને વાગો. જેનાથી અમાસ ચારા Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તો ખીરીએ જ ટીંગાઈ જય. અમારે પ્રિવીર્થ પ્રિવીર્ધાના પચ્ચખાણ ઈ. - સાધુ માટે ની એવી જ છાપ હોવી ઈગે છે તેથી અલિપ્ત જઈ, તેમની પાસેથી તે આત્મકલ્યાણનું જ માર્ગદર્શન મળે. શ્રાવકે ગુરુ પાસેથી આ જ અપેક્ષા રાય બીજુ કે કઠ ઉપાય નથી. તમે સામાયિક કરવા બેસો ત્યારે એવી છાપ ખરી ૐ આ વ્યકિત સામાયિક ડરવા ત્યારે તેને મરી પણ શાય ની શુ જ કરી પાન કાળથી | સામાયિડમાં બેઠા હોવ અને કોઈ બહારગામથી મારે તો sો ઉગાવી . ૐ ઈશારે કરે તો પણ મતવાર લાગે ને , આ બધી સમજ નિરતિચા૨ . અનુષ્ઠાન ૧૨વા માટે અપીલ છે. • સભા:- સામાયિડમાં ય લખાવાય માવજી:- મુળ મા સામાયિકમાં શપ પણ ન લખાવાય, પણ ટીપ લખાવવામાંથી છઠી જ્યા માટે સામાયિકનો ઉપયોગ નથી કરવાનો. જે પાંચ અંશનું પા દાન વ આપી શકે તે વ્યક્તિ "યu વશિમી વખત કેવી રીતે વોમિરાવી શકશે ? સબા - દિડા માટે સંસારમાં શુભ ભાવના હશય એવી કાયા સાહેબT:- હા, દિકરી આત્મકથાને અનુરૂપ સંસારમાં યોગ્યભાવ અને ઉચીત પ્રકૃતિ સાથે જીવે. જે તેને ધર્મમાં માધનરૂપ ધરે. ભાવી દિશા માટે પણ શુભ ભાવના હોય તો તમને લાડપુ િધંધાયપરંતુ તમારી શુભભાવના મામા થડમાં પાણી રીય અને વા૨ સામયિડે પણ જુદી હોય તે ખાસ લક્ષમાં રાખવાનું છે. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨ - સમવા૨ - "Ifપપૂ.શ્રી યુગભુષણવિજ્યનું સાચું નમ:| ૧૦-૦૫- -- -- મિથ્વિભાવ - ગીવાખિયા 2 - અને ઉપડાવી અને જ્ઞાની શ્રી તીર્થકર પરમાત્માએ ધર્મ-ધર્મની સમા, થાણા સમજવવા ધર્મસીદ્ધી સ્થાપના કરેd. - મહાપુનીટી મા જગતમાં ધર્મ અધર્મ સ્થલતાથી સમજવું મુડ નથી. દુનિયામાં સારુ ? ખરાબ શું છે તે સામાન્ય માણસ પછી સમg શકે છે. પણ તેને સુકમતાથી સમજવા માટે જ ઉંડી પ્રજ્ઞા ઈ. મધ્ય ધમાં પ્રર્વશ ક૨વા, નિરતિચાર અનુષ્ઠાન ક્યા આ માર્યાનિવાર્ય છે. આ દસ્થા મૌદ અતિચારોનું સાંગોપાંડા કાન બનવાર્ય છે. છ પ્રવૃત્તિનું અંતિમ રીઝલ્ટ ત્યાં સુધી જે વ્યક્તિની સહી પહોંચે તે જ વ્યક્તિ નનિવાર અનુષ્ઠાન ડરી રહે છે. શાસ્ત્રમાં એક ટાસ આવે છે ? ભગવાન મહાવીરના વખતની વાત છે. એક મહાત્મા જીર શલ્પ સ્વીકારીને વિહરતાં ફરતાં પ્રભુ આચાર પાળે હી જ આચાર પાખીને જીવતા શીય લૈ જુન થી વાય. જીન લ્હી પલાંઠીવાળી જમીન વ્ર ીસે નહીં. નૈ ઉધે પણ નહીં ભગવાન ૨૧ લા સ્થાનમાં છે. તેમ જુન કલ્પી પણ ૨૧ કલાક ધ્યાનમાં ૨૨, પ્રભુના સાચા જેવા જ તેમના પ્રચાર હોય, ધ મેદાન્મા ને લેવલના છે. . તે વિચરના પિથરતા કાઉસગ થાનમાં મધ્યમ કક્ષાના નગરમાં ઉભા છે. તેથી વાગરમાં થી પર રસ્તા પર વ્યાં પછી આવે તેવી ક્યા પર ઉભા રી માટે ત્યાં ઉભા છે. નારી શા મધ્યમ ડાનો છે તે શાને એક સુંદ૨ ૩ન્યા છે. તે ગુમથી યુદ્ધ છે તૈની કીર્તિ લોઢાં ઘણી રેલાયેલી છે. આ કન્યાની વાત થspયોત રજા સુધી પહોંપી છે. તે જ સમી સત્તા ધરાવનાર છે. તે ખુબ જ ડામી પ્રકૃતિવાળને છે. માટે તેને આ ઇન્શા માટે માંગ મીડબ્લ્યુ. પળ ડજ્યાના પિતાને થાય છે કે આ જ તી. ધની ચા પડ્ઝ 8 માટે મારી દીકરી માટે તે યોગ્ય નથી. તેથી તેને ના પાડી. આ કાકાથી શાને થશે આ જ તો માણી બાની કળાનો રોલ છતાં મારુ માંગુ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦ પાછું ઠેલ્યુ." માટે તે લડાઈ લઈને ચાવ્યો. ચા શબ્દ ની ગભરાઈમૈં પ્રથા કિલ્લા બંધ ડરીને બેસી ગયો. પેલી શા ની દેવી ઘાલીને બેઠો છે. માટે રાજ્ય ખુબ જ ચિંતા થાય છે, તેથી મંગીને બોલાવીને કરે છે ૐ મા આહત ક્યારે ટળવળી ? તમે કંઈડ વિચાર ડરી, તે આપી શું ડરવું૧ મંત્રી શસ્ત્રોનાં જાડાર છે તેમ થાય છે હૈ ડરી જાન જીનવ પડે, ડાં ૐન્યા આપવી પડે. આ બે સિવાય ઝીને વિકલ્પ રૈપાતો નથી. પણ ડઇડ ધાર્યું એવુ બને ૐ જેના નિસિથી ખબર પૐ ૐ આપણે શું કરવું. સુ મારે તેવી બ્હાર નીકળ્યા છે, હવે નિમિત્ત શાગમાં ૩૩ તમારી સાથે ડોઈને સંબંધ ન હોય, માટે તે ગણિતથી કોઈ બોલે, અને તે વખલે ડાંઈઙાડીક તમારી જ ઘટનાને અનુલીને લોભી જાય, અને તેના બ્રાધારે તમે પગલાં ભરો તો સફળ થાય. શાસ્ત્રમાં આવે છે જે ૩ ઉથ્થન મંત્રી પદેલાં એક સામાન્ય ડાના સામ હતા. પોતાની રીતે પોનાનું ડામ ચલાવે તેવા જ હતા. હવે ચંડ વખત રસ્તામાં જ્યાં ખેતરમાં લોડો વાત કરતાં હતાં. ત્યાં ઈને તેમને મુક્યુ ૐ તમે ડીના નૌકર તરીી ડામ ઠગે છે ! ત્યારે કરે અમે ફુલાણા, ફલાણાના નોકર નરી ડામ ડીયે છીએ. ત્યાં આ પુછે હું આરા નોકર ચાકર ક્યાં હૈ? તો સામે ડૌઈનાથી બોલાઈ ગયુ ૐ તમામ બોડર ચાકર ગુજરાતમાં છે. બસ તેના પર તેમને નક્કી કર્યુ કે મારુ બાલિ ગુાનમાં છે. માટે સીધા ગુજાનમાં આવ્યા અને ત્યાં તેમનું ભાવિ ખુલ્યું. હવે આ મેકની રસ્તા પર નીકળ્યા છે. ત્યાં કૈટલાદ, છીંડાઓ ગેલમાં રમતાં દનાં લેધોને મંત્રીએ વ્યાવીને એકદમ ાવીને ખુબ જ ધડી આપી. જારો ભારવા સુધીનું વર્તન કર્યું. જેથી આ બ્રશ ગબશને ઉંધી પૂછડીએ ગ્યા. રડનાં, ઘીમાં પાકનાં દોડતાં. તેમાંથી ગ્રેગ છડા આ મહાત્મ્ય કાઉક્સગ ધ્યાનમાં ઉભા હતા તેમની પાછળ ૨iણ માટે ભરાઈ ગયા. * માન્ય ચાનમાં તલ્લીન છે. પણ ઉપયોગ કૂદી આજુબાજુની પરિસ્થિતિ Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪૮ જોઈને બોલ્યા "ડશે નહી તમને કોઇ ભય નથી." આ રીતે તેમને આશ્ચમન આપ્યું. આ ભાંભપીને સંગીઐ સેવન પકડી લીધો. આવા માત્માનું વચન ડી મિથ્યા થાય નહી. આટે ને દાને દમણાં જ લાઈ કરીએ તો ચોક્કસ આપી વિજ્ય પાસે આવીને દે છેૐ બમ આપા દાંને હમણાં આ થાય. મારે શમ શા પર ચડાઈ કરવી હૈ લશ્કર સાબદુ કરી.ડિલ્લાના દરવાજા ખોલી યુધ્ધની નવન વગાડી. મની પર રાજને વિશ્વાસ છે. માટે શા હા પાડે છે અને લડાઈ માટે તેમને પ્રયાણ કર્યું. આ બાજુ ચંડપ્રયોના રાજા કલ્યના પણ નદી હૈ આમ ચાઈ છી, માટે તેનું સૈન્ય ભાર ન હોવાના કાય આ રાશય વિજ્ય મેળવ્યી. પછી તેને પાડીને નગરમાં લાવે છે. વ્યુતન બનાવીને હવે દડીના પિનાને થાય ૐ ૐ આવા ખોટારાજને દેશનવાનો મીનીંગ નથી, માટે મેમ્બર પૂછે છે કે આપણે શુ કરવું ? મંત્રીશ્કર કહે છે કે આરા શ્મિબે સૌ આમ જમાઈ બનાવામાં ડાઈ વાધી નથી. મારે રાજનૈ સન્માન સાથે મરેલમાં બોલાવીને પોતાની ઠન્યાને તે પરણાવે છે. તેથી ચપ્રથોન ગજા ખૂબ જ ખુશ થાય છે, હવે બૈઠ દિવસ આ રાજાણી બહાર વા નીખ્યા ? ત્યારે શાને ચાખુ નગર તેનાં થાય કે ૐ ભાનું વર્ય, સંપત્તિ, બખ ડાંઈ નથી છતાં નૈને મને કેવી રીતે જીત્યો, તે ખબર ના પડી, તેથી શણીને પુછે છે તે વખતે ધા ડળ્યા હસી પડી. તેથી રાજાને થયું થોડસ આમ કાંઈ ભેદ છે. મારે ખુબ જ માત્રથી વાત છે છે. ત્યારે કન્યા વિઝનવાર પ્રસંગની વાત કરે છે. વાત સાંભળી શા મઞા ડરે હૈ કે મારે આવા મહાત્માના દર્શન કરવા માટે બન્ને દર્શન કરવા ગયાં. ત્યાં આવીને જ બોલે છે । નમસીદ મહાત્મા ભાવિના ભાપન રાજી આપ શાનામ છો ? ત્યારે મહાત્માને સ્ટ્રાઈક થયું ૐ કોઇ ભાવિ ભાખ્યુ નથી ઇતા આ કૈમ હાવું એાધન ડરે છે. ઉપયોગ મૂક્યો. જીનલ્પી ખૂબ જ સતેજ હોય છે, આરે તેમને ખ્યાલ આવ્યો તે મારે બોલી ગયેલી હૈ " ભય નથી ચિત્તા નથી " તેનું જ આ પરિણામ છે, મહાએ રાણીને ધર્મ સંભળાથી જેથી રાજારાણી ખુબ જ ખુશ થયા છે. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પણ માત્માને તે ખુબ જ લાગ્યું મારા ઠાર જ આટલુ યુધ્ધ ખેલાયુ આમના લગ્ન થયા, દેલા શગી વાંધારી ડેલા આરંભ-સમારંભ થયા ન થવી. 'મારા એક વાડકના ત્રાસથી આટલુ બન્યુ અ આ માટે તાર બચ્ચે, માટે તેમને પ્રાયશ્ચિત દ્વારા શુધ્ધીકરણ કર્યું પછી અજાના પક હવે ગાવું ને ' બોલાય તેના માટે ઝિલ્પ કર્યો સભા - લીડરાયના રા માટે પણ ન બોલાય? સાવ -તમને ની ભવિષ્ય વક્તા તરી જ સાધુઓ જોઈ ને તમને ખબર પડે એવા ઐ સાધુ પાસે દોડી ગયો દાચ ઠઈ માથુ ભાણાના એ તો નહીં પણ કરે તો શું થાય. ના બધા પુરાવા છે. અમને કોઈ ' આવીને પુછે કે "ભuતનું ભાવિ છે કે આ વર્ષ દેવું જ ! માવુ તારાથી છાય ખરા ? અને અમારાથી giઈ બોલાય ખરું? મને જ આવીને રૂ 8 : વર્લ્ડ વોર ધ્યારે થયો ત્યારે મે કહ્યું ભાઈ અમારો આ વિષય નથી. કદાચ ભાગના cોઈ પણ વેચાય નહી. અને બોલી અને તે પ્રમાણે વર્લ્ડ વોર થાય ન અમારા તો મશશ્વની ઠંડા પડી જાય. * : - માટે તમારા સ્ટેટમેન્ટનું વાયા, વાયા પણ થાય કનેશન આવી જાય ને નિરતિ ચાર સામાયિક આદિ થાય ના. તમે નાની નાની બાબતમાં સામાયિક આરિમાં ભાવ વ છો. પણ વાયા- વાયા ને પ્રકૃત્તિનું શું રીઝલ્ટ આઉં તે તમે વિચાસ્તા નથી. મારે જ નિતિચાર અનુષ્ઠાન થતું નથી. આવી બુમ વિચાર ઈ ઉર્મમાં નથી. જેમ પs ધોઈને પાણીની ડોલ પાથજમમાં પી થી ચારે વ્હાલ થાશે? આનું અલ્ટીમેટ મઝટ | માવો જે ધ્વાભ માટે ની તમે ભલી જીજેમ તે પણ ડીવ૨વધુ છે, તે પછી તમે ઢળતી ત્યારે ગટરમાં તે . પાણીથી ૨જી ઠs જુવો ગુંગળાઇને મઢી. આ દેટલી ભાવ મિrછે. પાકની aોતાં ખ્યાલ આવે છે કે હું આ પ્રવૃતિવી રેલી બયે કિ કરી છું, જેમ પીલી પલ છે તે ઉપાડીને સ્તામાં રડી દીધી. ત્યારે થયું ? Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ખોડ પાપ . જેમાં તમારે વીવીઓ આદિમાં પીની મારેલી હોય છે તે પડુ ખોલીને પીને સાથે જ કુશવજી રસ્તામા રૂડીરો. એજ ફાગણને પુથા ગાય બાહી ચારે તેના પેટમાં જી, બસ પછી શું થશે સેપ્ટેડ સુધી તે બીન પાડો એ કીબાઈ શીવાજીને તરસ્યું તે જનાવર મરચી. તમને ઈ થાય છે ખરુજ છે અને કેવા કેવા પાપ બીએ છી. જરા વિચાર કરશો તો ખ્યાલ થાય છે તેવી તેવી સ્થાએ પાપો થતા હોય છે. તેવી 9તી બાબતમાં | નાર ભડાતા હોય . જેમ ડૉઈ વ્યકિત નવી નવી જ ધર્મ કરવા ઉપાશ્રયમાં ધાર્થ અને તેને ખબર ન હૌથ કે તે કોઈ ભૂલ હરે ત્યારે તે તે બતાવવા માંડી. બમ પછી તે ગભરાઈને ધર્મ દવા આવતો બંધ થઈ જાય. ચારે તમને લાવવતા ખ્યાલ આવે છે અને કેટલો મોટો અતિચાર લાગી રહ્યો છે. આમ પાછr તો તમારી ક્રિયામાં દર દોરે સેવતાં દવ છો. પણ બીજે કઈ બાનો હોય એય નો પણ અકળાઈ જવ. તમને જે ગુપદ આપ્યુ છે. અમને પણ સામૈ વ્યક્તિ લાલક લાગે અને જે મોટે દોષ હોય તો મને કહીઐ નહીન વધુ ઉપદેશમાં જ સમજાવીએ. જેમ તમે રિયા સહાયિક દરની પ્રજાના પs, અલંડા પહેરી છો . હવે આ બધા દોષોમા અમે વ્યનિ ગન ના કાર્ય પણ સંડો ઉપદેશમાં કહીએ 6 માર્ગ આ છે - તમારે sદાચ sāવું પડે તેવું હોય ત્યારે પણ જે તે વખતે દેલાં ન આવે છે તે ખ્યાલ યાકે "અસ્થિીરીર" અનિવાર લાગે છે. મા બધા અતિચાર મને લાગી રહ્યા છે. આ માટે નિરતિચાર ક્રિયા કરવા પણ શાસ્ત્રજ્ઞાન જઈએ. કોઈ વિમા યતાની નિતિચાર કિથા કરી શકતી નથીતમે ઘરમાં દ૨વાને ખુલ્લી રાખી, અણી બંધ gીને સામાયિક ૨વા બેઠા સ્થાને હવામાં આવી છે કે વન છે નહીં, થને તમે ડી; હલાવો, ત્યારે થાય છે પાપ 8 નગ્ન શા પાડી એટલે – રીંગ વગાડશો તેમ સા .પછી ૨ બહેન બહાર આવશે ત્યારે આવતા પણ મા, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ રપ. પિછી કે દુધ ઉછાખી તેમા પણ મિા માટે વિચાર એડ પાવાથી કેવા પાપ થાય. - આમ તમને ૭ લોઠની સર્વ વસ્તુનું પ્રાપ અનુમતિ at તો લાગે જ છે પણ આ ઈશારો કર્યો તેનાથી તો કાવ્યાનું પાપ લાગે હૈ , સભા- જેમ અમારે પાપનું નેશન છે તેમ પુણ્યનું કનેકશન ખરુ ને સાવજ - હા, ચોઇસ, એદરમાં એવી ભવ હોય પુડી બંધાય. જેમની એક સારા સાઘર્મિને ધરવા માટે સારી અનુકુળતા દરી સારી પડીને અનુકુળનાના શાને જે ધર્મ કરો તેમાં તમારા ભાવ પ્રમાણે તમને અસુકડા લાભ મળવો. જેમ પાપમાં માન તેમ પુછયમાં પણ છે. . પરંતુ તમને ન લાગની બાબતોમાં પણ તમારા દેવા પાપો સંદળાયેલા હોય છે. જેમ તમે ઊંઇ વાતને કોઈ સલાહ આપી , તેને વધુ સમજવી દીધુ, પછી તે વ્યક્તિ તેનો કરે તેમાં જે બધા પાપ થાય તેમાં તમારી લી લાગી જાય. માટે માનસિ0 - વાચિઠ -યિક શાં શાં અતિ વાર લાગે છે તેની ખુબજ ભણાવી જોઈએ. તેનાથી વધીન જારી તર્મ caોય હલવા નહીં. ઘણી વખત બહેનો સાથ અથાણુ છે વાનગી મા જણાના હોય તો શા બહેનોને સમજો. હવે તે બોજ ઘરમાં બનાવો. તથા તે જીવ શાને - સમજવશે આમ ટપાથને શીખવાડવી. ત્યારે ખબર પડે છે કે મારાથી કેટલી હિંસા થશે બા- આમાથ ભગવાને બધી જ વ્યવસ્થા કેમ પતાવી માવજ-ને આપણે કષભદેવ થામાં ધ્યાવતી. તેની શાસ્ત્રમાં ખુબ જ ચર્ચા છે. બુepદે છે તમારા ભગવાને મારામારી ઉંમરવી તે શીખવ્યુ છે આ બધાનું વ ાળમાં બુધ જ છે. માની પાછળ ભગવાનના ધાય - • ચાખી જ છે મારે જ શ્રાવ, વતાવતાં પણ તેમને પુષ્ય જ ધાં છે. અત્યારે ચા પખવકારે છેડની નવી. -- -- -- દુાિમાં જેટલા માઉની થાય છે. તેના ઉપર જેટલા રક્ષા Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૨ ( પી થાય તે બધામાં તે માધન શોધનારની વારી આવી છે અને એવા શોધિને પાછા નાખીઓથી વધાવો. મારે વિવાદે પાપ લાગે છે. - જેમ એક મિઠથર હોધાયુ હવે તેના દ્વારા કેટલી વખતન-તુચ્ચરધાણ નીડલો , બસ શીવનારને તો વાનર સાથે મતલબ છે. જેમ એક સામાન્ય વસ્તુ મા લો. હવે ચશ્મા પહેરીને રધુવન ઉપયોગી જશે, વંથલી , જ્યાં ત્યાં ચરમ પરી આંખનો ઉપયોગ થી વા બાંધી તેનાથી પણ શિવના દેટલા દર્મ બંધાણો. પાપની શરમાળનો ખ્યાલ આવે છે સભા:-- ભાબિજુ ચલન અપાય ખરું. ભાવ- ચબુદાન પર છે ગેરલાયકને અપાય તો પરલોકમાં પાપનું ભાથુમખ્યા બળે. સલાં પાપ ધ ની સારા ભાવથી વ્યાપી એ થી યે , સાહેબ - સારા ભાવથી ખુબ ડર તો ચાલે? સારી ભાવનાથી તલખાનું પોલી નો થાને ગરીબોને ફી થી ચાર્જ ખાવા માટે માંસ આપવા છતલખાના ખોલી ને શકે ખરા માટે પાલી ભાવ સરે ન ચાલે પણ સાથે પ્રવૃત્તિ પગ સારી એઈએ . sોઠથી દબી દવા ફરતાં ધાનું રીઝલ્ટ પબ આવવાથી દરીમરી જાય તો પગલા લેવાય છે નહીં ત્યારે ડોક્ટર છે કે મેં તે દવા મારી ભાવનાથી આપી હ્ની. વ્યા sોને 8 મેડીકલ વિદધ આ દવા ન અપાય તો કેમ આપી.જજ તેને જવા દેશ માટે પ્રશ્ન પણ સાથે મારી જોઈ. ભાવ સારા માત્રથી વસ્તુ મારી નથી બની ક્સી તેનું સ્વરુપ પર જવું પડે. માટે બધે જ સ્વરુપ, માવો. કઈ કરે માછીમાર નબળા છે માટે તેને વધી s૨વા જળ અપાવું તો શું કહ૧ માવા ની સૌ પોત છે. ઘણી વખત વીમા ભાવ સારી હોય પણ તે પ્રશ્ન ઘણી વખત મણ ભયંકર બનતી હોય છે, સભા: લોહીનું ડોનેશન હાય. સાબg - દુપાકને પાય નહી. તમને ખબર હોવી જોઈછે કે આપણી વસ્તુ આપણે લાયકને જ આપીએ છીએ. ખાલી બ્લડ બૅન્કોમાં, વધુ લીહી સુધી તે અને પછી તે કર્મ તેને કાપે તે ન ચાલે. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૩ અનુ કંપામાં ખાલી પ્રાથમિઠ જરૂરિયાતનું દાન આપવાનું હૈ સુપાગમાં ગમે તે દાન આપો તેમાં વાંધી નથી. માટે પાનનો વિચાર કર્યા પછી જ દાન આપવાનું આવે છે. સબા જેનેરશ્ન અપાય ભાવ૬:- શ્રીનંતર પણ જો ભજન, ભણુણી દીલી અપાય. દાન હતી જરૂરિયાતવાખાને અપાય છે. આવા વચલા તીની માલીક બનીને બેસી જાય તે &મ ચાલે? જેમ તમે એને સાથિમિ નક્તિ કરવા પાંચ લાખ આવે. પછી વહીવટ sી દવે તમારી દઠ નથી માટે હું મૈ ત્યાં આપુ ની ચાલે ખરું? મારે જેની તે માલિદ છે તેની ઈચ્છા પ્રમાણે જ કરવું પડે. ત્યારે તમારી ચેડીકલ લાઈનમાં ઘણા બધા દાદા બની થમી ગયા છે. પા દાન આપનારની ઈચ્છાને 'માન આપવું જ પડે, : આ પરંપરામાં દાન શું દાન આપનાર દઇ દાન લેનારના દઇએ. આ બધાનું વિવરૂપ છે. અત્યારે તો વિજ્ઞાન માનવ જનના ૨૬ પડાવી લીધા છે 'સરદાર પણ બધે જ માથુ મારે છે. દેશમાં દઈ દવા લાવવી, કઈ વાન લાવવી તે થધામાં સરકાર માથું મારે છે. ચારે તમારા ઘરમાં કોઈ પણ શું બને તો મારે પણ ચાsતરી રીતે સરકાર માથે મારે છે. આપણા શાસ્ત્રમાં બધુ જ વક્ત આપેલ છે. શથ વ્યવસ્થા કેવી હોય, સમાજવ્યવસ્થા કેવી રીય ૧ - પાદ બચાવે બિલાલના નામથી અર્થ મનન ચાલી રહ્યું છે, છે આપણી ટાઈમ પૂરી થઈ ગચી. વિહોપ વાં. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૪ ૧૭-૧૦-૯૫ મગપવા૨ ખાસીવાદ માડમ ૧પ-પુ. શ્રી યુગભુષણવિજ્યજી ગુરુભ્ય નમ: વિનિયોગ ભાવધર્મ ગૌવપિયા રોડ અનંત ઉપકારી અને નાની શ્રી તીર્થદર પાસાચો વિનિયોગ નામના ભાવધિર્મને પ્રવૃત્તિ રૂપે ધર્મતીર્થMી સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની શ્રેણી થાપણ ત્યાં મારાથના, સાધના દ્વારા અમુક ગુણોને સિધ્ધ કરી પછી તેનો વિનિયોગ કરવાનો છે. એટલે કે પોતાને પ્રાપ્ત થયેલો સિદધ થયેલી, ધર્મ બીજમાં મકાન કરવું. એનું નામ જ વિનિયોગ છે, જેને સિહ્ય ઘર્મને પ્રાપ્ત તેના માટે જ વિનિયોગ ભાવધર્મ છે સિદ્ધિ નામના ભાવધર્મને પાપલી માત્માી ટોપલેવલમાં પહોંચવાનો પ્રયત્ન કરે ત્યારે જ વિનિયોગ આd, છે. જગતમાં માર્ગદર્શ પુરુ પાડતા પહેલાં તેને સિદ્ધ દર્યું છે. જેમ તમારે દાન આપવું હોય તો તમે ક્યારે આપી વાડ મારી પાસે જે હોય તેનું જ તમે દાન આપી ડૉ. સંસારમાં વન દાન હોય છે. તમે સંસારમાં કમાઈને તમારી પાસે ધન હોય ત્યારે જ તમારે મારા દીગમાં દાન આપવું હોય તો આવી શst ' અત્યારે નર્ચ કાનનું દાન કરી શકવાના નથી. શા મારી પાસે સમ્યમ્ શાન નથી. તીર્થશે હક નાનને સિદ્ધ કરે છે. પછી જ જગતને વિનિયોગ કરે છે. આ જ ઉંચા સ્ટેજની વાત છે. અત્યારે તો વિનિયોગ પામેલાની મનોદશા, અધ્યાત્મીક સ્તર કેવું હોય તે જવાનું છે. નિરતિચાર ધર્મ ચાખો માત્મામાં ગ્રાન્ટમાન થાય પછી કાગળ જવા માંગી ત્યારે વિનિયરગ નામની ભાવધર્મ ચાલુ થાય છે. તે ધર્મમાં સમજાનું અનુસંધાન છે. સમતામાં આવેલા જીવનું અવિનીય મનોબળ હોય છે. તેમનો વિલ પાવર, આત્મબળ, ચબુન ખિલેલી હોય છે. સમન્વયોગમાં આવેલ વ્યક્તિને ગમે તે વ્યક્તિ ગમે તે સંયોગામાં આવેગો પણ ન કરી શકે. પછી શા મહારાજ હોય, દૈવતા હોય, સત્તાધીશ દીય છે ઈન્સ હોય પણ કોઈની મજાલ નથી કે તેને સમજામાંથી વિચલીન કરી શકે. તમે Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨ ૫૫ તીર્થરના ટાંની જુઓ છો ને? મહાવીર પ્રભુ રીક્ષા લીધા પછી સમન્વયોગમાં સ્ત્રી હોઈ તેમને ચલાયમાન કરી શઠે તેમ નથી. તેમને વિહાર કરવો હોય તો ડૉઈ શકી ન શકે. સ્થિર રહેવું હોય તો કોઈ અટકાવી ન દે. સંગમ દેવતા છ મહિના સુધી દેવ પાછળ પડ્યો છે. તે પણ તે તેમને ચલાયમાન કરી શaો નથી. ગામ ની સંગમ વિના સામાનક દેવ છે, તેનું ઐશ્વર્ય, બળ ઈન્ટ ને ઇનું હોય . ખાલી સામાન્ય વૈમાનિ . દેવની તાકાત પણ લી હોય છે તે પાપા જંબુલપને ચપટીમાં ચોલી નાખે. જ્યારે સાતો જ સામાજિક વિ છે, માટે નવી આખી પૃથ્વીને તે વેલાવી ૮. હૈ આવો દેવ ત્રીજું શું ના કરી કે ખરાબ જવું હોય તેનું ખરાબ કરી છે. સારુ કરવું હોય તેનું ભાર કરી છે. આવતા જ ફાઠ ગ્રેવી મા છે કે પ્રભુમાવીને તેમના વિજળી ' ચલીત છે. અને તેને માટે તેને જેટલા વિકલ્પો જુઠ્યા તે બધા અજમાવી જોયા પછાત જરાપણ સફળ ન થઈ alsી પૂરેપૂરો બિપળ ગયો છે. તેને ઘણી વખત લી મનુ ગૌચરી માટે ગામમાં જાય એવી ચોરીનો મારપ તેમના પર સુડે છે આખુ ગામ તેમને સારવા દોડે. કોઈ વખત પોને પ્રભુ જેવું ૩પ કી ગામ દીવ મિની છેડતી કરી પ્રાવે. કેટલાય વખત સુધી ગોચરી પણ વરવા ધી નથી. આવા આવા ને કેટલાય ઉપખવી થછે. પ૭ પ્રજને ચિંતા નથી દેશ રે અલી. છારે ગોચરી પાણી માટે તેનો પણ વિચાર થનથી. પ્રભુ તો સમન્વયોગમાં સ્થિર છે. માટે વિચાર સમવ થગ પામેલા જીવનું કેવું માન હૌય છે. છે જ્યારે ભગમ વ થાડીને જાય છે ત્યારે તેને લાગે છે ? પ્રભુને મેં આટલો પ્રાસ આપ્યો છે કે મારાથી તે તંગ થયા હશે. મા મનુને જ્યાં કરે છે 2" ગાઈ શમણા આપ આ પવીતલ પર સુન શનૈ વિચરી પાડો જે ડું - આપને ઉપ 3 નામ નહીં . આજ સુધી જે કર્યું છે તૈની ધમા, યાચના કરૂ છું." મામને સાધ્વાસન આપે છે. ત્યારે ખબર છે બુ જ્વાબ આપ્યો છે આ તેમના જવાબ પરથી ખ્યાલ આવે કે પ્રભુનું મત્વ કેટલું હી પક હું તમને Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૬ પૂછુ છે કે પ્રભુએ શું જવાબ આપ્યો દશે? સભા:- તારી જેવી અરજી. સાèહ્મજ્:- શું પ્રભુ એની મરજી પર વિચરૈ છે, આજ સુધી તેની મહેરવાની નહોતી માટે હેરાન થતાં હત્તા! પણ હવે તેને આવું આશ્વામન ચાપી ભરવાની કરી આટે अलु શાંતિથી વિચરી શકશે? જો આવો જ્વાબ આપે તો નૈમાં તૌ દીનતા આવી ૐદેવાય. પરંતુ પ્રભુ તો સત્વવાખા છે માટે દર્દ હૈ હૈ " હું વિચરુ છું ને કોઇની દેશ્માની હૈ માયથી વિચરતો નથી. અને સ્થિર હું શું પણ કોઈની સહાયથી સ્થિર રહેતી નથી. પરંતુ હું આશ સ્વપ્નથી સાધના કી છું. તું કરે છે કે હવે હું પ્રાપ્ત ઉદ્ભવ નહીં કરું, આપ શાંનિથી વિચશે, પણ લી લાશ કહેવાથી ડાય વિચરવાની ? વાંનો નથી. પણ હું સ્વેચ્છાચારી સ્વતંત્ર છું. મારા મનની ઈચ્છા પર ડોનું આધિપત્ય હૈ કંટ્રોલ નથી. ૐ આપણે આવું કહી શકીએ ખરા? ના, અેમ? કારણ આપણા મન પર ડેટલાયના ડાબુ છે. સમનામાં જઈએ એટલે ડોઇને પણ ઊંબુ નહી. અત્યારે તમે કોઇની લાગણી, દબાપુને વશ થઇને જેટલુ ઠો છો ! બધી રીતે આપણે બંધાયેલા છીએ. જ્યારે સમના એટલે નો ખરી મુક્તતા છે. જૈનામાં પણ રાગ-દ્વેષ આવેગો છે. તે વા બંધાયેલા છે. જેમ ખીલે uધાયેલ ઢોર હૈ દોડાની રેંજમાં દરી કરી શકે. તેની ઈચ્છા મુજબ, મન ફાવે ત્યાં ન ફરી છે. તેની જેમ આપણે વાધા પણ બંધનથી બંધાયેલા છીએ. બંધન તમને દેખાય છે ખરું? પ્રભુએ કેવો જ્વાબ આપ્યો, ને ૫૨થી સમજાય હૈ દેવી મનોદા, સત્વ હશે? સભા આ દેવતા છે સારનાથી વધારે ઉપદ્રવ કરી શકે? સારેબ: હા, વર્ષો સુધી પણ કરી છે. ન સભા:- પ્રભુ તેને રડાવવા ભય ખરા! અને ય સૌ લેમને વજ્ઞાન ન થાય? ભા૨ેબ :- પણ પ્રભુ અડાવવા જ તૈમ જાય? તેમને ડોઈ ઈચ્છા દોય તો 4ટકાવવા જ્યને પરંતુ તૈયોલી સાધનથી મુક્ત છે, તેભ્યો દેશમાં દેજે પણ હૈદથી સુક્ત છે. શાસ્ત્રમાં ૩થુ હેતે તેવી ચા ભિકામાં 02-ક્લેગ- ડાળ- ભાવ બધાથી અપ્રતિબધ્ધ છે. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ૨૫૦ 1 પ્રતિબદઘ એટલે કોઈ સાથેનું બંધન નથી. જ્યારે અત્યારે આપણી જારી વસ્તુથી બંધાયેલા છીએ. બધી વસ્તુનો આપણે વિચાર s૨વી પડે તેમ છે. માટે બધી રીને પરાધીનતા છે. - જ્યારે સગવ ચોગમાં રહેલા માત્મા પર કોઈનું વર્ચસ્વ નથી, વાિવી રેલી - નિરપેક મારે તેને શું થઇ રહી ઈછા પણ ન હોય. હવે જે ઈચ્છાઓ તી બા આવી કહેવાય કા એ બંધન છે. જ્યારે સમતામાં સી બધા બંનથી મન હોય છે. તેમને વિશલ્પ, માન્ની ૩૫ નરેડી, લિની જાગતા નથી. જેમ દરિચાના પીમાં મોષ ઉછાનાં હોય ત્યારે ચારે બાજુ તરંગો હાર ઉવવાટ ચાલતો હોય . પણ થારે પવન શાંત થાય –ારે તેમ વિલ્ય ૨૫ પૈડપણ ના પાન થાય ત્યારે મમતામાં માને છે. તેમને ઈચ્છા હોય તેવું માનસ ૪ લોકસાવી . મેન્ડ પા જેવું નથી. તેમને માટે બધી ઈચ્છાઓ વિલિન થઈ ગઈ છે. તેમને ઈચ્છાઠ ભેરાઈ ગયુ છે. શુભ અશુભ એડ પણ કામના નથી. સબા - માધુવેશમાં જ એમના માટે . સરેવન્યુ- ભાવમાધુપણુ પામ્યા પછી જ સમતા આવે છે, છૂા-સાનમાં ગુણસ્થાનઠ ઉંચા લેવલમાં માતે પછી સમજા આવે છે. આવામાં પણ સ્થપણું હોય ચાં સુધી સમતા વાળ નથી. ભાવ માથપણુ આવવું જ જોઈએ. ભાવમાધુપણ હોમ ડર્યા પછી જ તે જમા હથ્થ . સમા:સાહેબ તેમને વિકલ્પ દૂર કર્યા છે. પણ અવ્યક્ત વિકલ્યો પડ્યા છે. સાધુને ભાવથ કષાયોની ચાગ છે. તેજોને નિરવ થાય હોઈ શ. તમારે માવય કષાય હોઈ શકે. પણ તે સાવય ઝાય પછL પાછા મત જ દવા છે. જ્યારે માસાવય મહાપ્ત કપાય પણ ન ડરીવાદે. તેમને નિરવ, sષાથીજ હોઈ . જ્યારે એમનામાં રેલાને નિરવચ sષાયોનો પણ ચાગ હોય છે. જ્યારે આપણે ત્યાં શ્રેગીરનારને પણ ધ્યાન જાથ મળ્યા ઈ. ઉસને ગુણસ્થાન Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫ 'પણ અવ્યવૃત ડષાય હોય છે, દવે ની ઘણી વખન કોઈ વસ્તુ જુમી ત્યારે તે તમને ભારી લાગી માટે શગ થાય. એમાં ઘણી વખન વસ્તુ ખૈઈ શગ થાય પણ તેને સેવવાની ઈચ્છાો નદી' જ્યારે ઘણી વખત રાગ એવો તીવ્ર થાય ૐ તેને મેળવવાની ઈચ્છા થાય. માટે જેની મનમાં આવેગાત્મઠ સારી કે ખરાબ ઈચ્છા પૈદા ન થાય તેજ બાત્મા સમનામાં ઈ શકે. જ્યારે વીતશ્મનો અર્થ શું કે જેની બધા જ કષાયો દૂ૨ થયા છે, સમાપ્ત થયા છે, જ્યારે સમનામાં દેલાી એદર ડાયો છે. પાણી ચૈટલા મેર છે કે આવેગાત્મ કષાયી થઈ શૐ . ન સભા-ભેદ કષાય સમનામાં રહેલા અનુભુતિ કરી શકે ! સાદે ભજી:જી:- ટા, અનુભુતિ હોય જ. જે લેવલના ડાય દોચ તે રીતની અનુભુતિ હોય. આગા ડા જાણ છે, ત્યારે જ આપણે સમનામાં પ્રવેશ પામી શકીએ નહી. મારે વિનિયોગ બાલધા આપણે માટે શક્ય નથી. પરંતુ શાસ્ત્રમાં છે. મારે આશ્ નરીકે વર્ણન કરીએ છીએ. અત્યારે વ્યા જમડા વિચ્છેદ પામેલ છે. પરંતુ લેને પામેલાની દેવી અલ્ટ્સન અનીશા, વિશ્પાવર, આત્મબંધ હોય છે, તેમને રીડ મણમ પણતે દશામાથી વિચલિત ડેરી દ્વાદે નદિ. આખી દુનિયા એડ બાજુ હોય તો પણ ચલાથીન ડરીશ નહી. આટલુ અપ્રતિમ બખ દોવાના કારણે જ તે જીવો વિનિયોગ ભાવધર્મને પાસી શકે છે. વે આવા આત્માના સાનિધ્ય માત્રથી લાથઃ જીવ શૌય નો ને ધર્મ પામ્યા વગર રી નહીં. પોને પામેલા ધર્મને બીનમાં સેડાન ઠરવો તેનું નામ જ વિદ્યિોગ છે. એ માત્માએ ધર્મ એવો સિધ્ધ ક્યો છે. સામે ધાવનાર જીવને લાયડાલ પ્રમાણે ધર્મ તે પમાડી જ શકે. જેમ હું કહું ? તુજ કરો અને તમે ખૂબ ડરી હોટલે તું ધર્મ પમાડ્ય કહેવાય! જેમ લગ્ન તપ ડરો,દાન કરી પ્લેટલે તમે ધર્મ પામી ગયા ઝહેવાય! પરંતુ હૈતી પ્રવૃત્તિ કરશે તો ધર્મ પામી ગયેલા કવાદ્યો તેના માટે પહેલા મનનું પરિવર્તન દુશ્માનું છે. ધર્મ મનમાં પદ્માવાની છે, ધર્મ એ હૃદયની વસ્તુ છે, અનેનકાપથી મનમાં જે અધર્મ છે તેની છાપ ભૂમીને ધો રસીડ બનાવવાનો હી. માટે તેના પર મન Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫: પર ધર્મની અસર, પ્રભાવ પાડવાની ઈ. હ્ય આવો પ્રભાવ હોમ પાડી શ8, પ્રબળ મનીશક્તિવાળા નબળા મન પર અસર કરી શ8. નબળા મનવાઈ $iઈ પ્રબળ મનીલવાણાના મન પર અસર ન પાડી શકે. શિની સીઝનમાં પણ આ જ સિદ્ધાંત છે. જેમ કોઈ નાસ્તિઠ વ્યક્તિ આવે ત્યારે અને બુદ્ધિથી સમજાવવા પ્રયત્ન બીએ પણ જે તે પ્રબળ મનોવવાની હોય તો અમારા તની તેને ઢાંઈ વસર થાય નહીં.' કારણ અધર્મમાં તેનું મનબળ વધારે છે માટે અસર થતી નથી. સભા:- શ્રક્રિયા આપનું મનોબળ Sા કવાય. સાવાઃ - જી લા જીવ હોય છે અને તેને અસર ન થાય તે માપ મન ' નબળુ પણ ૨લાયડને તી તીર્થદરી પણ પમાડી શક્યા નથી. પરંતુ વિચાર માટે શું કહ્યું કે જે લાયક છવ હોય તો તેને મવથ પમાડી હાઈ વાર એને seીચ સામે લાયક જીવ હોય તો પણ તેની લાયકાત પ્રમાણે પૂરેપૂરું પાડી શકાય તેવી મિડાન્ને પામ્યા નથી. ક્યારે વિનિયોગવાપા માત્મા તો તેના ઉપદેશ લારા , સાનિધ્ય હા, લાયક જીવને તેની લાયકાત પ્રમાણ પમાડી જ દે છે. અને આવા જુવો સિધ્ધિયોગી ઉદેવાય . જૈમ હાસ્યામાં શ્રીકૃષરના ભાઈ બળદેવનું વાછામાં ટાલ આવે છે. તે દીક્ષા લીધા પછી ઉત્કૃષ્ટ સાધના કરે છે. તપ-ત્યાગ-ધ્યાનમાં મગ્ન થઈ ચાન્સ રમાનામાં છે. તેમને પણ દેહ ટકાવવા માટે મા ખમણના પાર પણ ગૌચઢી માટે બહાર જવું પડે. પણ તેમાં શું બને છે તેમનું રૂપ એવું છે કે જ્યાં ગોચરી માટે નગરમાં જાય ત્યારે ચાખુ નગર શપ જેવા ટપુ થઈ ભેગુ થઈ જય. સ્ત્રીઓ એડીટર્સ સ્થિર થઈ જાય. લોક વા રપ જોવામાં સ્થિર થઈ જાય . પોતે જે ફામ પ્રતા હોય તેને ભૂલી જાય. બધ જેમાં પણ ૨૫ ન હોય તેવું તે ધાર૭ ડરનારા છે, માટે ગીથી જે કુવામાંથી પાણી પંચની હય તો અધવચ દીર પકડી ઝી ટર્સ મૈયા જ કરે, બાળક હાથમાં દોય તો એવામાં બાપ નીચે Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५० નય प्यारे દુધ भवानु પાસેથી મુસાફર 'પડીાય રડ્યા કરે તો પણ ખબર ન પડે. અરે ઘરે ગીયરી માટે ગેસ પર હોય ઉભરાઈને દાસી જાય તો પણ ખબર ન પડે. આવા તો કેટલાય અઘટીત બનાવો બને છે માટે તેમને થાય ઈં ? મારા નિમિત્તે આવા अनो ઉભા થાય 0 માટે ગોચરી માટે ગામમાં વું નહી તેથી તેમને ગામમાં બંધ કર્યુ. અને જંગલમાં જે ડો ગૌથી મળે ના પારણુ ચુ નહીતર તય મગ ચલાવવા આવો તેમને ચાભ કર્યો છે. તેમાં જ્યાં સાધના કરનાં હતાં ત્યાં તેમની બાજુમાં વામિદ -ડુના -સમલા બધા બાજુમાં વ્યાવીને સાથે બેસી જાય. તેમીમાં એડબીઅને આવાનો હૈ દુખાનો ભાવ પણ આવે. પ્રેમની સમ્રનાના કારણે મનોબખના ઠારે, તેમની મનોવર્ગગાની અસર સામે ઘેટલી થાય ડે સામેનાના માવેગો શાંત થઈ ભય. વે જેના પડખે બેસવા માત્રથી જે વિચારી શોત થઈજાય મલીનતા દૂર થાય સી, તેવી વ્યક્તિ ને ઉપદેશ આપે તો કૈવી અસર થાય. સાથે તેમને જ્ઞાન પણ એટલું દોય કે લાયડાન પ્રમાણે ચોડઠમ ધર્મ પમાડી શકે. ન , વિનિયોગવાખા જીવનો પરોપડાર અવંયછે. જેડી પણ નિષ્ફળ ન થાય. સપનાને પામે તેવીજ પ્રવ્રુત્તિન ઘાણ કરનારા જુવો આ દોય છે. જો હૈ અત્યારે આવી ડનીના માત્મો કોઇ નથી. પણ બાવા મહાત્મા સાથેના જીવનું જ્યાં સુધી યોગ્યતાનું ધીરા હોય ત્યાં સુધી તેને પહોંચાડી શકે. હા, લાયકાત ન દોયલી તૈયો પણ ન કરી શકે, જૈન વિશિષ્ટ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય હોય તેને જ આવા મહાત્માઓની મૈપાપ થાય. આપણા ધંધાનું ઘવું પુણ્ય નથી માટે જ આવા માત્મા, ઉપદેશઠ તરીૐ પ્રતિબોધડ તરીકે પ્રખ્યા નથી. સભા:- તમે જે જ્ઞાન પામ્યા છો અને તમે અમને અત્યારે આપોતો ને વિનિયોગ ન દેવાય દેબજી - તે ડાઈ જ્ઞાન ધમારામાં આત્મસાન થઈગયુ છૈ! અમે તો જે જ્ઞાન દાન આપીએ શીએ લૈ ભવ્ય વિનિયોગ 3દેવાય, અમે જેટલું જાણીએ છીએ તેટલું ઈ ધન્માન હૈ પરિાતી û ચમને થયુ નથી . ભમત્તામાં ન આવે ત્યાં સુધી ની Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૬ દથણી અને ડરીમાં તફાવત હોય છે. જ્યારે તેને માને છે તે જ આચરે 4. જે ચાચરે છે તે જ માને છે. તેમને ડીઈ તઠાવત હોતો નથી. મારે અમારે તો મથ વિનિથોડા જ કહેવાય. સભા:- માપની મળ વિનિયોગ ભાવ વિનીયાને પામવાના હેતુથી હોય માટે : તે અવચય થાય? સાહેબ - હા જન્માન્તરે થાય. પણ અત્યારે તો ન જ થાય ચ બની4 થી હૈ અમારી કરેલી મહેનત દેટલા ટકા સફળ થશે. સભા:- સીએ સી . મળ થી . સાવજ - અમને શિખર પર ચઢાવી દો છો. પરંતુ અમે પોપડા બુદ્ધિથી નિસ્વાર્થ ભાવે ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ ઉપદે સ્થાપી તો અમારી ડર્મની નિર્ભર થાય. પણ માને મારી મહેનત મતળ થાય છે ન પાકા થાય. જ્યારે આ મહાત્માની હેલો એકપણ હા નિષ્ફળ થાય નહીં. માટે જ તેમની દેશનાને અમોઘ દેવાના કરી છે. તીઈડરની પણ અમોઘ દેશના હોય છે. સમત્વના દારાણી ધર્મીમધ થઈ માટે દેશના ધાર પસર ઠરે છે, જ્યારે અમારી દેશના તી લ્યા. નિષ્ફળ થાય છે તેમ છે તો પણ ખોટું નહી. સભા:- તેમાં તો અમારે મામી સાહેબજી:- તે તો અમારી ખામી પણ મને તમારી પા પામી છે. કરણ અમને એવું કાંઈ જ્ઞાન નથી કે હું ક્યુ વાધ્ય વપર તો સામેના જીવને અસ૨ થી શાસ્ત્રમાં વડથલનું ન આવે છે. તેમાં વંડચુબને માત્મા ધમ કેમ પમાડી ધ્યા? કાર, આવી સિડાને વરેલા માન્યા છે. માટે તેમને ખબર છે 6 ૬ વે ઉપદેશ આપીશ તો આ ધારી અસર થ૧. આ શર્થતમાં આ માત્માને સેગ આવ્યા છે તેમને થોરોની પલ્લીમાં - રહેવું પડ્યું છે. આ પલ્લીની સરર વેઠલ છે. માટે વિચાર ચીરોના સરદારનું વ્યક્તિત્વ છેવું છે. આમ તો તે ભૂલાખની રાજુમાર છે. Ø માત્મા તેની પાસે જઈને કરે છે છે "અમારે થાર મદિના મારાથના કરવી Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છે.માટે સ્થાન એઈએ છે." ત્યારે આ વેડ્યુલ કરે છે "એક વારત અંદિયા જેવા સ્થાન વ્યાપુ . ચાર મરિનામાં અને કે મારા સાગરીતોને ઉપદેશ આપવાની નહી. કારણ વેડચુલને ખબર ૩ આ મણસ્મા ઉપદેશ લાશ કૈટલાયના હદય પરિવર્તન કરી નાંખશે, જેથી મારું જ્ન્માવેલ બંધુ જ ભાંગી જશે. હવે ક્રિયા વિચારી તેની વૃત્તિ ધ્રુવી છે ? પોતાના ધર્મ પામવી નથી અને બીજાને પામવા દેવો નથી. હવે આવાવ અમારી પાસે આવતો શું વર્ષે ધર્મ પમાડી શડીએ” પાસાત્મા જ્ઞાની હૈ, માટે જાણે છે તેથી ડરે છે... " સારું અરી ચાર સરના ડોઈ ઉપદેશ નહી આપીએ . પણ ! તમે ખાલી અમને રહેઠાણૢ અને પ્રાથમીડ ? જરૂરીયાત હોય તે આપને リ વે તેમને ચાર મહિના સુદર આરાધના કરી છે. બધા સાધુના સુંદર- પ્રકૃતિ ગુણો છે. માટે તેમના ડોઈનાથી આ લોકોને ડીઝ્મ થયુ નથી. ઘણી વખત સાયો સ્વાધ્યાય ડરતા હોય, અમુક માથું ધ્યાનમાં દોય, ડૈટલાક સાધુચો તત્વનું ચિંતન મનન ડરતાં હોય, કેટલાયને ચાર-ચાર દિનાનું તપ હોય. આટે આવુ બધુ ખૈઈને ગ્રેંડ મારી છાપ ઉભી થાય જ. માત્માએ ચાર મનિા સુધી એડ વાદ્યની પણ પિદેશ આપ્યો નથી. પરંતુ જ્યારે ચાર મહિના પૂરા થયા ત્યારે મહાત્માઓ કહે ? " અમે દવે જઈએ છીએ . વ્યા બધુ તમને ભળાવ્યુ પણ અમારે ક્યા રસ્તે જ્વાનું તે ડો. ત્યાર વડયુલ દે હૈ ૐ હું "તમને મુકવા આવું છુ ડારણ આ બધા સાર્દુગોના વર્તનથી. ખુબ જ સારી છાપ તેના મન પર પડી છે. માટે લાગણીથી મહાત્માને વળાવવા જાય છે વે. જ્યારે તેના એયિામાંથી બહાર નીકળ્યા પછી બદાત્મા દે છે તે "અહૈ નામ! ઠહ્યા પ્રમાણે ચાર મહિનામાં ક્યારેય ઉપદેશ આપ્યો નથી. પણ હવે અમે જઈ રહ્યા છીએ ત્યારે જે તારી ઈચ્છા દર્શાયી અને વરી જોઈડ તને આપવા માગીએ છીએ. ત્યારે વડથુલને મહાત્માને ના પાડવાનું મન થનુ નથી. પણ કરે છે તે "મારુ જીવન વું છે તે આપ જાણો જી મારે મારા જીવનમાં જે શક્ય હોય તેવો જ ધર્મની વાત ડશે. માત્મા જ્ઞાની છે. મારે ભણે છે કે આ મુખથી લાયક જીવ છે, હૈ ધર્મ પામી થાૐ તેમ છે. ને ધર્મ ડઇ રીતે પામશે, તેની ભાવિ ઘટનાઓ ચા માત્મા જો છે. ત્યારે સીધો ત્યા, પરલોડ, માર્ગનો ઉપદેશ નથી આપનાં. પોતે ભવિષ્યવેત્તાના કારણે ર Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 053 ; જાણકારી સામે રાખીને પ્રતિજ્ઞા આપે છે. ૨ ચપણ સાવ સામાન્ય મામુલી, પ્રતિજ્ઞામો લાગે. - એક પ્રતિજ્ઞા એવી આપી હતી કે"અમથું ન ખાવું. -વાલી પ્રતિજ્ઞામાં ડોઈને તાળી પડે ન.પા માત્મા જાણો શું છે તે સારી પ્રતિજ્ઞાથી ઘા - પામી શકે તેમ છે. માટે જ કરે છે. તેની ચારે પ્રતિજ્ઞા તેને મદશ્રાવક બનાવવામાં દાયકા બની. તે માઝ્મા જ છે. થારે અમે પાલુન ડી લાઠી-છાલને તો સામે પ્રાણી મનુમાન કરી જ્ઞાન પીરી. મારે ઓછી અસર થાય. કોઈ વખત લાયકાત પ્રમાડે પામી પણ શકે. પરંતુ ડાંસ ઍવો નિયમ ન થાય ? અમારા 6પદેશથી લાયક જીવ પામે છે. સ્થારે ચાવી માન્માના સાનિધ્ય માનવી અને અમ દેશના દ્વારા પર પશુયોનિમાં પણ લાયક જીવ હોય તો પામી જય: જેમ રામ-સીતા- લગ્નગ વનવામમાં નીકળ્યા છે ત્યાં એક ઝાડ પર જાયું 4. તે પંખીના શરીરમાં ઘણા જ જોગી છે. તેના દ્વારા તે ખુબ જ રીભાત . પણ વાજુમા હાઉસઝા સ્થાનમાં મિદ્ધિયોગી ઉભા ઈ. આ મશત્માના ભાવની અસર મા પંખીના મન પર થાય છે. તેથી તે ખુબ જ શાંત થઈ ગયું. તેથી તેને યા મણભાના સાનિધ્યમાં દેવાનું ખુબ જ ગમવા માંડ્યું. તેના પર તેને વ્યા ' માત્મા પ્રત્યે ખુબજ લાગણી પેર થઈ છે. જેમ વદેવની ચિતા પાપપી જ હાલમાં ૬૨તા હતા. તેમાં કેટલાક સ્થાન શી અને મરીન્માએ વાપનથી માટે આજે ઉપવાસ છે. પારાની ચિતા પર પશુપંખી જ કરતા તા. હા શું દર જંગલમાં જઈ સ૬ વાસ ખા... પછી પી લે પછી આવી પાથ ને મ ન્નાના પગમાં વસી જાય. અને તેમની મુખમુદ્રા અને આનંદ પામે રર વધુ તીવ્રર્વમાં દડી તા. મારે તો ફરે છે જેલમાં જોઈ ભાવે કે કોઈ વટેમા આવી છે તેપી પામે ભાથુ છે? ન ૧ અને ૧ી બશર પડે તે મીધિ મહાત્મા પાસે ચાવી તેમના પહેલા ૩૫s ખેંચીને ત્યાં ભિબ્રિા માટે લઈ જાય. પશુપવી પર પણ આવા મનખની છેલ્લી અસર થતી તો પછી લાયક માનવ પતી દેટલી વરહ થાય. તેમ જરાય પણ બા મહાત્માની નાનક ચાવીને વેશી જાય છે. ઘણી વખત Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PSY *ખુબ-ઉલ્લાસ અને મહાત્માના પગમાં પડી તેમના થી સ્પર્શ કરે. હવે મમતામાં દેલાને લબ્ધિ પેદા થયેલી હોય છે તમે નિઝરમમાં બોલો છો ને "ખેલા સાદ .... જેના શરીરને પરસેવો, ખ, થડ, મખ-સુ ષધિ શુલ્ય હોય. માટે આ મશન્સના ચમ્યfથી યુનો શો ચાલ્યો ગયો. તેથી તેની વેદના શાંત થઈ ગઈ. તેથી જ તો થાય છે ? પોતાને નવ ભવ મળ્યો છે. માટે માન્મા જ્યારે પણ ડીઈ જવન ના આ ચારે તે પોતે આવીને સાંભળે છે. આમ રતાં ટેકાના લારા દૈઠ સમડીત ધર્મ પામી જાય છે. હવે સ્થાને રામ-લહેવા- ચીનાને આ મા પદેશ છે ત્યારે પણ જાય તેમના પગમાં પડે છે. મારે રામ પુછે છે કે ચા પછી મ પગમાં પડે છે. ત્યારે માખ્યા છે "ધા પંખી ઘર્મને પામેલ છે. માટે તે સ્નાન કરવા સાધર્મિ છે." મા સાંભળ્યા પછી શમ-લકમ- સીતા ને બધું જ બરાબર પડાવે છે, પધારે છે, તેની માર મેલાપ બરાબર રાખે છે સભા-શાહે જશ ડલો વી ભાધા - ૧ પ૧ જીર થઈ ગયા જેમનૈ પઢાણ સાથે વાણીમાં પડ્યા બ્રા. ચાની દ્ર નામ જ છે. તેમાં જીવ આ જરાયુ છે. ચબ શુગથી અથમથી. ખેર પામે દેશના સાંબા પણ જાય છે. દેશના મોભીને પ્રભાવિત પણ થયા છે. રાજા રામ નાની નથી. પણ આ સાઉપર જે છે તેને દાવપેચ કરીને પામે એવું પુરવાર કર્યું કે આ માલુમ નથી પણ oો છે. આવાની વાણીય ચિ ચાલતા હોય. માટે મને લાગ્યુ? આ સાહુ સાથે જે પ૦૦નાથd Rબરેના સીનિડો છે. માટે તેને વામને માની લે છે અા વ્યક્તિ નાનાથ છે. માટે જાઓ ને ઠીક લાગે છે. કામ વાસી કોઈ કથનથી. પણ મુડ સંગની કાર જે વયિા તેનાથી શમીને ઘણા જ સેગવાળુ પંખી બન્યા. +--- પણ વિશિષ્ટ મહાત્મા મMવાના કારણે નિસ્મરણ થયુ. સારીવની ધ્યા ભવમાં નવી ગયા. વિનિયોગવાળા મહાત્મા મળ્યા છે આ જીવનો ઉધ્ધાર થઈ ગળ્યો, પહેલુ ત્યારે આપણને આવા મહાત્મા મળી શકે તેમ નથી . Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196-90-64 ગુરુવાર તા ૧૯ n૫-પૂ.શ્રી યુગભૂષ વિજયજી સદ્ગુરુભ્યો નમ:॥ ગવાણિયા ડ ૨૬૫ અનંત જ્ઞાની અનંત ઉપકારી શ્રી લીડર પરમાત્માએ શ્રેષ્ઠ પોપડાર ડરવાની પ્રાન્તરી ધર્મતીર્થની સ્થાપના ઝરે છે. મહાપુરુષોની દષ્ટીએ આત્મા અનંત કાળથી જ ભા ભેંસારમાં અડે છે તેમાંથી સમ બહાર જીડી મોીમાર્ગ પર ચઢાવવા, તેજ જીવમાત્ર પર ડરવા લાયઠ શ્રેષ્ઠ ઉપકાર - છે. અને તેના આરે જ તીર્થંકર પ્રણ અતિપ્રિય શાસન સ્થાપે છે, બધાએ તીર્થંકરે પોતે પરેલા ખુદ પામે છે અને પછીજ ચા યા કરે છે, આપણ. ગ્યા ખુબ ધ્યાનમાં શખવા જેવો સિધ્ધાંત છે. પોતાને પહેલા ખુદ પામવાનું છે. હા, તમે તમારી ભસિડ થવા ન ડી અને બીજ માટે તેવી ચિની કરી લે ઉત્તમ છે. પરંતુ અનંતકાળમાં આપણા સ્મારે આ બાબતમાં સ્વનો જયાર ડી 0 : ભૌતિ ગમાં સ્વાથી વનવા કફ્તા • ધોપકારી બનવું છે. सारु પરંતુ આ વાત ખાલી ભૌતિક વગમાં જ લાગુ પડે છે. . જ્યારે અધ્યાત્મના ડોઝમાં આનાથી ? નિયમ છે . ત્યાં પરેલા સ્વની ચિંતા ૬૨વાની છે. પછી જ પરની ચિતા કરવાની છૈ. દવા પહેલા તમારા આત્માની ડશે પછી જ બીજાના આત્માની વા કરવાની છે, માટે અશ્થિા સ્વનું પહેલું લય અને પાનું પછી. ભત્તિક બૈગમાં પરની સ્થિતાને સદ્ગુણમાં ખતવવામાં આવે છે. વર્ષ આત્મને મહત્ત્વ વધારે આપે છે તે જ્ડની ચિંતા ડસ્તોનથી . ના જીવ માત્ર ૫૨ જેમ તમે તમાશ ખાવાપીવાની, ક્ષ્ાફરવાની ને ડીઇપણ ચિત્તા ૬ના દાવ પા એ તમારે બીજાની આ બધી ચિંતા પુરવાની આવે ત્યારે તી તેને ગગગ ગગ? ઉપેા કરી, તે સ્વાથી થયા હેવાયો. તમારી અનુકુળતા માટે ચિંતા પગ વીસન મળે ન મળે તેની પછ્યા પણ નરી. મારે તમારો સ્વાર્થ જ્ય ભાવ નથી.. સ્થિતપ્રજ્ઞની ભૂમિકામાં જીવને જરાપણ સ્વાર્થ હોતો નથી. તે પણ ખાલી - ભૌતિઠ વગમાં જ, પરંતુ આત્માના ડગમાં પહેલા સ્વની ઉપડા૨ ૫થી જ પર Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઉપકાર ડરવાનો છે. પદેલાં તમારા આત્માનું કલ્યાણ કરવાનું પછીજ બીશના આત્માનું કલ્યાણૢ ક૨વાનું છે. તમારે અધ્યાત્મના ડાંગમાં દાન- પોપડાર- ઘ્યા કરવી હોય ની પહેલા તમારે ત્તમારા જીવનમાં તેને અાત્મમાન ડવા પડે.. તેના વગર તમે બીજને આપી ન બ્લડો. પરેલા ધર્મને સિધ્ધ દવાની હૈ પછી જ વિનિયોગ કરવાનો છે, જે આત્મા સિધ્ધ નથી કરતો તે વ્યાત્મા વિનિયોગ પામવાનો ચધિકારી નથી. તીર્થંકરે પા ગતનું કલ્યાણ કરવાનો પ્રયત્ન ક્યારે ? જેમ પોતાનું કલ્યાણ થતું ગયુ. તેમ ના પરોપકારની પ્રવૃત્તિ આવતી ગઈ. 'સવિ જીવ કરું શાસન રસી" આ ભાવના ઝીન્ન ભવમાં ડરે હૈ, જે પહેલાં સમઠીન પામે. વેટલે વિવેક આદિ ધર્મને પીત્તે પામે પછી જાત આખાની ઙલ્યાણ કરવાની ભાવના કરે છે, સ્વનો વિડ ડર્યા વગર આખા ગતના કલ્યાણ કરવા માટે પ્રવૃત્તિ ની નથી. માટે ચાદĆ યું છે? પરેલા પોતાના આત્માની ઉપડાર કરી પછી જ વીષનો ઉપડાર ડવાનો છે માટે આપણે આત્મામાં જે ધર્મનું આત્મય ન માધી વાડીઐ ત્યાં સુધી તે બીજને આપી આપી થડતા નથી. માટે પદેલાં સ્વમાં ઘ` સિધ્ધ ડવો ચાખવાŕ હી: દજુ પાન એન્ડ્રુ ઘર્મ બિધ્ધ થયો નથી. વગર ભી વિનિયોગ થનો નથી. માટે દજી સ્વય માટે ઘણી જ સાધના વાડી છે . 1 અત્યારે તમે ધર્મના ડીંગમાં 3 ભૌલિડ ઊગમાં કૈવ્યથી પરોપકાર ડરી વાડો ભીનિક ડીટામાં જે પ્રામિડ જરૂરિયાત હોય તે આપો તેને ભક્ત્તિડકાનો પરોપકાર ડોવાય. ધર્મના કામમાં જેમ ડો આવતી ના દેય તેની ન આવવા માટે પ્રેરણ ડો. જેમ કોઈ આત્મા, પરલોડ, પુણ્ય, પાપ ન માનતા દોય નેને સમજાવો . 4 01, ડેઇ જીવ આ બધુ માન છે પણ તેને ઉલ્લાસ વગેરે ન આવનો શોય તો તેને તમે સલાદસૂર્યન લારા ધર્મમાં ઉલ્લાસ દશવો. આમતી ધર્મમાં વાપી શકો કે તમે આમ ડરવાથી કોઈને ધર્મના કૉંગ સાથે વી બૈડી આપી. શૅડો છો. પણ સચોટ થ પમાડી બ્લડતા નથી. વિનિયોગ પામેલા આત્માનું ચચચ્છા છે ાજી જ લાયક વ માટે ધર્મ પ્રાપ્તિનું ક Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વડળ | ડારણ બને છે. તેમનું આલ શામળ ઘણા જ હોય છે. તેમના પરથયાં આવે છે તેમાં દહીંનો ઉપયા માબ ન માને લાયકાત પ્રમાણે ગુer પ્રાપ્ત થયા વગર લો નથી---- - આપણુ આગાહી - પાર્થ ભાવધિષ્ક વન ડરું તેમાં માંગોપાંગ પર મોદીના ભાવોમાં તેમાં વળી લીધા છે. આના પછી નવો વિવી. માટે ૨ સિધ્ધિ પામીન-સીડી જોરેમાવધર્મ-પામીને જો ----- - વિનિયોગ પ્રધાન આચારાણા પ્રત્યેક પ્રકૃતિ સમય હોય છે. તેમની મન-વચન-દાથાનો થઈ જ પુરાઈ માળને અપનારી છે. જ્યારે પછી ભાધનાની સવારથી સાંજ સુધીની પ્રવૃત્તિમાં જેટલી સફળ અને છેલ્લી , બિરૂપ છે તે પુરી ચનેલીજીયા . મારો લંડ ઉગમાં પણ બધી જ પુરુષાર્થ સtu જ ચ ચોથ જ વિચાર કરો છો. પરંઅધ્યાત્મના દશામાં વિચાર તમારૂખાણી રહ્યા વૈતરુ જ દો -r------- - જેમ તમે સવારથી ઉો અને જે ભાવ કરે તે વ્યથા ભારે તમારી - સપના પ્રેરિત જ હોય તેવું તમને જે વિચારવાની શક્તિ મખી તેને યોગ્ય ઉપયોગ જ કરો છો ખરા. મોટે ભાગે તમારી ક્ષત્તિ વૈડાય જ . બધી સુર્પના છે. નિફળ પ્રતિ લો ગાંsમાણમાં કરે. ડાહ મામલે ભાજી વિચારીને ગાલપુઝ જ મનિ કુરે પફ અત્યારે તમારી ઢગલાબંધ ન નિષ્ફળ જ છે. આ ડેલામાં ઠેટલા લાઠ બઝામાં વિચારી માં જ જાય છે કામ બોલવામાં પણ કેટલી કામિ વૈવાય છે. આ બધાની sી વિચાર છે ખરી, સભા :- ભલ્યા પછી ખબર પડે છે કે ના બોલ્યા સાજુ ઘામની વિચાર કરીને જ વીલવાનું છે. ગાંડાની હૉસ્પીટલમાં ૪૨તા બહાર ગાંડા વધારે છે. માટે આવી નખંભરી પ્રશનિ વનમાં વધારે છે. થાર વિનિયોગને પામે છે તે કોઈપષ્ટ સનિ નિષ મા દય. એક માંગણી છલાવા પાપ પણ તેમનું પ્રયોજન હોય. વગર પ્રયોને એક વાર Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૬ Sal પણ તેમનાં માંથી ન ની. 3 વગર પ્રયોએ વિચારે પણ નરી, તેમની બોલવા, ચાલવામાં બધી પ્રવૃત્તિમાં ડેલ હૈ, બધામાં સમજ્ગ અને વિવૈઠ શૌય છે. સારે આપણા જીવનને તપામવાની બહુ જ ૠ જરૂર છે. દાપુરુઐ ડાઘા માગમનું લગણ શું ? તો કહે છે i વગર મનનું વિચાર નહી તેનું નામ જ ડાહ્યા માણમાં અને ઉદાચ તેને વિચારમાં આવી ગયુ તો વણીમાં તો તે સદે જ નહી. લખ્યુ હૈ ૩ - મભ :- પણ પ્લાન દરંા તો વિચારવું જ પડે ને જ માèાજી:- પ્લાન કરવા માટે વિચારે પણ જેનું મૂળ કોઈઠ સારું હોય તેવું જ વિચારે ૩ નવરા બેઠા તુક્કર તરંગ કરે. તમારા જીવનમાં આ બધુ નથી તે જ સર્પનાન સુચવે છે. • વિનિયોગ પ્રાપ્ત કરેલની પ્રત્યેઠ પ્રવ્રુત્તિ અવચય અનિઙ્ગળ હોય, તેની દરેક પ્રવૃત્તિ ચોક્કસ પ્રકારની સફળતાને વ્યાવનારી ોય. પ્રભુ ૧૨॥ વર્ષ વીચા એડ શબ્દ પર તેમના મોંમાંથી નક્કામો નીકળ્યો નથી. થંડ ડક પ્રભનું ડબ આપવા આવે છે, ફુંફાડા મારે છે, ત્યારે પણ પ્રભુ શું જ બોલતા નથી, પણ લાગ્યુ કે હવે તે શાંત પડ્યો છે ત્યારે જ ಎ શબ્દ બોલ્યા ? '' બુજ-બુસ્ત પા વાક્યથી ચાલુ તો તેને આખુ વાક્ય પણ બોલે તેમ નથી. શંક તોશિક" બોલ્યા તે તેની પૂર્વભવ યાદ કરાવવા જ બોલ્યા છે. તેના પૂર્વભવમાં થંડોશિક નામ છે, તેજ તેમને યાદ ડરાવવું છે, " ท . ચંડો પ્રભુને કરડે છે ત્યારે લાદીના બદલે દુધ નીકળ્યુ છે, આમ તો તેની રખી માત્રથી જી ભસ્મીભૂત થઈ જાય. જ્યારે પ્રભુને જરાપણ ગભરામણ નથી. સ્થિર છે અને પ્રભુ તો ગંભીરતાથી ડગલા ભાગળ ભરી રહ્યાં છે. અરે તેને લાગે છે કે આ માગમને મારી હાજરીની ડોઈ જ ચમ્મર નથી, માટે તે ખૂબ જ ચીડાય છે, અને નપુર જઈને ડંખ મારી ઓ સામે જેથા કરે છે. ડાખ઼ તેને થાય J2 મારા ઝેરથી ધસર થવાથી મા વ્યક્તિ મારા પર પડશે, જેથી હું દબાઈ જઈશ. પણ તેના બદલે તો તેને મત્સ્ય બનાવ બન્યો. માટે તે નિશ્ચેઽાગ્રતાથી વિચારે છે. ઉદાપો કરે Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૯ 211 હૈ, આમ પીને પૂર્વભવમાં આધુનો પુત્ર છે. ત્યાં તેને તીર્થંકરની પડિત કરી છે માટે પ્રભુની મુભા મૈડાગલાની જૈતા પણ થાય છે. હ્યને બમ તેજ ખને પ્રભુ "જ બુઝ શેંકડી ચકા ચાલુ બથ્થા. અને મા શબ્દ વિચારન તેને કેવી અમર કરી ગયા. હ. આના લારા મૌદ્રસુધીની તેની સાધના બડ્ડીને વિનિયોગ છે. વોથોગ પારેલા માન્માન પરોપકાર દીપક નિષ્ફળ નય નહી. અને તેનાથી સારૈલાન જૈભાવર્ધની પ્રાપ્તિ થાય તે અવિચ્છીન્ન પણ મીઠી પહોંચાડે જ. આવા ઉત્તમ પરપડાર કરનારા મદાપુરુષોની માઘ થવો તે એ ઉંચુ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય હોય સૌ જન્મી. ભાથજીવન 'પણ પુણ્ય કાળુ હોય તો તેને ચાવી સામગ્રીની થોત્ર થાય જ નહી. માટે એવું નથી ૐ લાયક જીવ દીય તે નરી જ જાય. સભા:- ભાવ ાતિી પછી પડી શકું સાદેબજુ.- ૧૧માં કમ્યાનદેથી વીતરાગ પણ પડી શકે છે. તેને પી પડ્યા હૈ, તેને પુરુષાર્થ દ્વારા ડીપક્રમ ડરીને શાર પાડ્યા છે. પા નિમિત્ત “સખતા * ભાવનવ્યતા અશબ હોય અને ભારે ઠાનો ઉદથ હોય અને જીવ જા મ પ્રમાદી બને તો પડતાં તેને વાર ન લાગે, પા જે કાયક ભાવને પામ્યા તે જ આત્મા ના પડે, પણ જેટલા ચડ્યા હૈ હૈ ધાજ પડે તેવી નિયમ નથી. પણ પડે કોણ ? જે થી તે જ પડે ને ઢાઇ પિયે બેઠેલાને પડવાનો સવાલ નથી. માટે પતનની ભંભાવના ચડનારને જ છે . પણ તેમા બધા રેક્ટર ામ કરે છે, પરંતુ મોનમાર્ગમાં ઐક વખત ચડેલી પડે તો પણ રૂરી તે ઉપર થડી ટોપ કૈવલમાં જવાની જ છે, તમારે સેલારમાં રપતિ માણમ જ પોતાની મહત ગુમાવે તો કૈરંટી ખરી કે તે પાછા કોકપનિ બની...જ્યારે આ તૌ અધ્યાત્મીક જુડી છે. એક વખત મુખમાંથી જે અવશ્ય આત્માવે તોળુ ? તેના પ ઝરીવા૨ આવરી થવાનું નથી. અને તેજ માત્માની વિશેષતા છે અને ડરની નબાઈ છે. જેમ ખાણમાંથી સૌનુ નીકી પછી તેના પર પ્રોસેસ દરો તેને શુધ્ધ બનાવો પછી ડદાવ તેના પર મૈલ જામ પણ પહેલાં જેવો ઘેર જામી 2 જ Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭) 'અશુધ્ધ તો ન જ થાય. ડાક પહેલા નૈવી અથનના આવતી નથી. તેની જેમ અધ્યાત્મના માં પણ કર્મ જમીં પણ તે ઉપરછલ્લા જ લાગશે. જે તીવ્વા વ૬ સંદેલા છે { સભા -૧૪પ્રવFપણ નરક ખગોમાં જાય છે તેનાં મોત ક્યારે ? સાહેom - તેવા માત્મા સ્ત્રીનો પણ મૌન મેઝીમમ પુદ્ગલ પાવર્સમાં બઉઠી. આમ તો મોટે ભાગે તે પહેલાં જ મોડો પહોચી જાય છે. આમ તો ૧૪ વી દુનિથાના ભારેમાં ભારે ડર્મ કરે તો પણ તેનો મોક્ષ અપુલ પરાવર્નમાં ન ી. ગેરંટી કેવી છે ! તીર્થે જઈને જીવ પહોંચે તી પણ આટલા ટાઈમમાં ગોળ નથી છે. પણ એ આવા પાપ ન દરે તો જળ માં જ સભા :- અપુગલ પરાવર્ત ડાળ પણ કેટલી બધી લાવ્યો છે. સાવજ - સાપ જૂડીખમા આવા નેતા પુગલ-પાવડાખ વખશા છીએ. માટે તેની પાસે તો આ મગરના બિંદુ જેટલું પણ નથી. - - | ચંs sના જીવન ધ આવ્યો છે પણ પથઈ છે. પણ થવા sી- ઉથ લાવ્યો અને એનું મિમિન મળ્યું કે કોઈ આવી ગયો. |, તેમના માટે શું બન્યુ હૈ કે તેમના પગ નીચે રેડમી મરી ગઈ છે. ત્યારે તેમની . એક બાલમુનીને તેની એટલી અસર થઈ છે તે વારે વારે પ્રાયશ્ચિત માટે કા ડરે ]. | વારે વારેવાથી તેમા જ અડપાઈ ગયા અને વન્યુ પ કેવું છે તે જ વખતે તેમનો આયુષ્યની બંધ પડ્ય. છે. તેની શી જાણવા જેવી છે -- - -- ---- તે ખામાં વર્તન શક્ય હતા. પણ તે વખતની તેમની sધા જ કાચ શ્રાવ પણ મળી શકે નહી. જે કુલ રૂપિયા 5માઈ શકે તેમ છે, છતાં તેથી ભાગીથી જીવે છે. મોટા મોટા શ્રીમંતો, શ્રેષ્ઠી, મરી, લોડો --- આમની મલાદ લેવા માવતાં. તેમની બુધ્ધિ, ચતુરાઈ ધણી જ હતી. શાસ્ત્રનું તિને અગાઉ ઠાબ છે. માટે તે બાહ્ય સભાનો ચાર્જ લઈ લપકા ડોડપતિ થઈ નથ. 'ઇના તૈમને સંતોષ છે, જ્યારે આવા મરી, હોકીથા બધા સલાહ લઈને જ જ્યારે Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તેમને થાય છે બાટલી મના, સંપત્તિ છે ક્યાં તેમને અંદર શાંતિ નથી. ખાતે ભાર થઈ રહ્યોમાં ફરે છે, પણ અંદરથી તો કેટલા ડિબાય છે. આમ વિચારતા વિચારતા તે દરમ વિશગ થાય છે. એક વખત તેને દેવી પ્રસન્ન થઈ છે છે કે"નું માની હૈપણ ત્યારે પણ તે ના પાડે છે. આ વખતે ત ન પામૈ નથી. તેનામાં વિકારો દ્વાન ઈ. માટે એવી પ્રસન્ન થઈ ઈ. માટે વિદ્યારે તેનામાં સત્તાવાર સબ્બર ઠેટલા દો ધર્મ પામી દીક્ષા લઈ શાસ્ત્ર ભણી મા પાડે છે. સૂર્ય તેમા વન્યુ કે તેમને શીશ નાનું પણ 8 માટે ગોવડી મા જઈ . તે વખતે રસ્તા પર ચાલનાં ખ્યાલ ન આવ્યો ને કી એક છેડી પગની આવીને શી' . ગઈ. તે ઝડપથી ચાલી રહ્યા છે. પણ વખતે નાના સાધુનો ઉપયોગ તો માટે તેમને ખ્યાલ આવી ગયો માટે કરે છે કે મહારાજ આપના પગ નીવે દેડકી આવીને મરી ગઈ. ત્યારે તે છે કે મા વડ પર કેટલીય દેડકી વરેલી છે તે શું બધી મેં મારી છે હાથ આગળ વરસાદ ના ૨ વાનીની અવરજવર રવાના 'ફાર ધી જ ઝી મરી ગયેલી દૂતી, ત્યારે મુની ડાંઈ બોલ્યા નહીં. પદ તેમને આ નોનજર છે. મારે જ્યારે ગોરી ચાલવાની આવી ત્યારે પાર્થ યાદ દેવsાર્ય છેત્યાર પછી તેમને ખાલી માગણી વ૬. માટે જ્યારે ગુવંદન s૨વા નથી ત્યારે પણ પાછુ યાદ દેવડાવ્યું છે. તે વખતે પણ બોલ્યા નહીં. ૧થારે પ્રતિમા ક૨તા પાછુ યાદ દેવડથ છે. ગ્રામ વારે ઘડળે યાદ કરાવે છે. ચામ આ માત્મા તપસી 8 માટે પ્રખયા . ભભા:- આલોચના કરી લેવામાં વાધી ૧ સાધુ:- તમે ભૂલ ના કરી હોય અને તમને કોઈ છે કે આટલી આલોચના લઈ લો તો તમે 4 sી : સભા:- પણ બીજા મા જુલ જોઈ છે ને, સાહેબ છે, તમને દઈ વીજ કરે છે તેને આ ભૂલ દહી છે તો માની લી ખરા. માટે ન માથે લલના મળે. આપણે બધાને ૭ આવી સરખતા લાવવી સમિી Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭. નથી. આપણે તો બુલ કરી હોય ને કદ ને પણ સહન કરી શક્તા નથી. તે આ ભશાને સાથે ખરાબ નિહાચીન ડમ પણ ઉદયમાં આવ્યું અને તે જ વખત આયુષ્ય બંધ પડ્યા છે. આમતે નવમાં ઉત્તમ જુવ છે. મોટે ભાવ જવ પડે તો પણ આશ્ચર્ય કહેવાય. તેમને માટે પતન સંભવીત ન ગાય તેવા તે પડ્યા છે. આ મહાત્માને તપના દ્વાર શક્તિ ઘટેલી અને તેમાં કોઇ સરખું હેમીંગ થવાથી આવે આવ્યો છે. માટે ડી લઈને તેમને શકુ તેમ થવાથી તે ટોચ્યા છે અને તે વખતે અરિસાના ચારિત્રના મહાવ્રતોના જે પરિણામ સ્મા તે ચાલ્યા ગયા છે. તે વખતે સભાનતી નવી ૨હી છે આ ડરે છે ને ખરુ છે કે ખોટું છે. માટે વિશ્વક આવી જ્વાથી મિથ્યાત્વ ચાવી ગયુંપરંતુ તે વખતે આત્મામા ઘણ-ગુ છે. લેચ્છા પશુઓ છે. પણ મારવાના વિચારમાં તોડ્યા ત્યારે વાલી મટકાથી અને લોહી લુહાણ થઈને ગડી પડ્યા. તે વખતે એક ભાથુ મારવામાં વિચારમાં છે, હંસાના વિચારમાં છે. ઘણી વખત-સામાન્ય ને રાધા વિચારમાં નરલ જીવના એe૨માં થયુ હોય તો સાથે પય પ્રકૃતિ પB તેને ઘણી બંધાતી રીય છે. માટે જ તે મરીને રેવલોકમાં ગયાં. -૬-ટલી સજા કરી જે માન્માં આવા પશિશામ નગુણા નો તેમ 4માં નવ થાત. પણ તૈના બદલે તે થાતષ દેવ થયા. તેવધર્ત પ્રકૃતિ ઉત્તમ 'ઈ, તેથી શુબથામાં છે માટે વાતમાં કયા છે એ ભૂલ કરી એક થus અપી, પsiઈ સીધા લીચ છે જઇમાં જ ગયા. તેયો રેવલીમાં ગયા પણ ત્યાં તેના ના મોસ્કાર ગયા નહીં ત્યાં પણ અા ભવ સંસ્કાર પુરાવા માટે આગળ જ્યાનું બન્યું નથી. પણ માથે આવીથની આદિ રેલ દવાનr s૨99 મનુષ્યની સર્વ મળ્યો. અમે તમને આપી પણ લઇ તેમને કાપી નથી. ત્યાં પો નાખથયા થા મને સપ, ત્યાગ, મેથમ પન્ચાં પણ તેમની ધગ-મી. સને. ધોવરાળ છે તેમનું નામ રેહ પડ્યું. તેમાં થોર અશુભ રંગવા માd sો પુરી ,ીને મરીને સાપ યથા. સાપ યોનિમાં પન્ન ઢીલી જગામાં ૪થા છે. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અરથા જો તેને પ્રબ નમસ્યા હલ તો તે મરીને નરહે અલ. 12 ફર્મ સત્તા યોગ્ય રીતે જ આજ છે છે. સાધુપણામાં પુજ્ય બાંધ્યું તે તેમને રેવર ઠરે છે. પોચાં સુધી પકવાની છે. માટે ગવડતી જ જાય , પણ પ્રભુ વરિયા પુરી તને તારી લીધી . - - - - - વિનિથી બીજ 20 વાdી થમ ઘનઘોર વૃક્ષની જેમ ખીલી ઉ . માટે ઉઝ ડક્કાની પરોપકાર ને દેવાય તે સમજવાનું છે, -જેમ ડોકટર પૈ લઈને જવા દો તેં પરોપsn૨ નથી. તેમ વાત વગર , પર મજુરીથી ડરે પછી પોપડા ન દેવાય. તમારા જીવન નાના નાના જવાના બલિદાનથી 2 છે. માટે એ બધા ' જીવો છે તમારા ઉપાણી છે તે તમારા ઉપથીની દેવાય.' માટે ઝાડ-પાન એdજય આદિ ઉપયો કહેવાય પણ પરોપકાર ન ઠવાથ. અને તે ઉથારી મા તો વિવેક કહેવાય. તમે શામવાસ લો જે માટે જીવો છે, તે વખતે વધુદાયના કી મટે છે. માટે તે છે ઉપર ધર્મમાં શું આવે છે. વધુણવી, અનિ, સુર્થ ૨. પાણી વધા દેવતાને કારણે એના વગર sોઈ જીવી શકે તેમ નથી. મારે જ તે દેવતા માને છે. જો આવુ માને તો પછી તને તાળા-ભાવી વાહ પણ જીવી દ્વાડો તૈમ નથી. તી તેને પણ તમે પગે લાગી સભા:- દુકાને જાય ત્યારે તેને પગે લાગે છે , સાવજ - આ સીવાદી છે. ધાને જ મિથ્યાત્વ @ છે. ગ્રાહક નથી, તળાવ, બ શાની પ્રજા નથી જ્યારે અન્ય ધર્મમાં છે. આ વિવેક છે. ખ્રિસ્તી ધર્મમાં ઈશ્વરની અા પોપ ગwાય છે. એમના પોપ પહેલા ઘરનીને . ઠીમ કરે છે. કારણ ઈશ્વરનું સર્જન શ્રેણી કરે છે. પણ આપ મા શારી સ્પષ્ટ ૬૭ આ બધી ધર્મ નથી. વધ-ઘરતીને પગે લાગી તો પાપ લાગે . સભા - જનમંદિરમાં થતાં પગથીયાને નમસ્કાર છે તે જાય? Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૪ સાલુ - હા હાય . જનમંદિર માનુ કાનીય વૈ ણ લોકના નાથનું જીન મંદિરનું પગથી પણ આગળ વધારવામાં સાધન બની. શુભ ભાવથી તે વામન થયેલ છે, માટે પૂજ્ય છે. આમ ની ચરવી પણ જડ 4. પણ આન્મ ઘાણામાં જે સાધન બને તેને યવાહી મનાય. જીન- દaર્મ - ચાછિ જૈમ એમ તેમાં બાયડ સાથ પણ મુખ્ય છે. લગ્ન જીનમંદિરને હાથ ડેમ જેવી છેકારણ ને પરમાત્માનું સ્થાન છે. તેમ ગુની પા પ્રત્યે પણ બહુમાન રાખવાનું છે. ગુજ્યને પગે લાગી રહી sણ પરમાત્માના પરમાણથી તે વાણિત થયેલ છે. માટે ડી બાથ નથી. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ 20-90-4-4 "પપૂ. શ્રી યુગભુષ્ણવિજ્યજી મદ્ગુરુભ્યો નમઃ॥ યોગવી વિનિયોગ ભાયધર્મ શુક્રવાર આમાં વટ સમ અનંત ઉપકારી અનેદ જ્ઞાની શ્રી નીર્થંકર પરમાત્માઞોએ જગતના જીવ માત્ર પર શ્રેષ્ઠ પરોપકારની પ્રવૃન્નિ રૂપે ધર્મ તીર્થની સ્થાપના કરે છે. અાપુરુષોની દષ્ટીએ ઉથ્થામાં ઉંચા પરોપકાર કરવો હોયત્તી એના માટે આદ નમુનો તીર્થંકર છે. નીર્થંકરીએ પોતે શાસન સ્થાપીને પોતે સાધના કરી બરેડ પરોપકારી છે. તીર્થંકર સ્થાપેલ રામન દ્વારા ચમધ્ય જીવ મોડી ગયા છે પર પ્રભુ પૃથ્વીના પર વિચરતાં હોય ત્યારે લાયકાત પ્રમા બધાને તેનો ધર્મ પમાડે, વિશેષ જવ ધર્માચાર્ય ગણધર બને. ડોઇ જીવ તીર્થંડર નામ ડર્મ વધે,નૈ ભાવિ તીર્થંકરપણ નિશ્ચિત કરે. સીદી જ જગતમાં સન્નાતન મોક્રમાર્ગના સ્થાપક છે. આમ લીડર્સ શ્રેષ્ઠ પરોપકાર કરે છે. --ગોવાળિયા ટેડ હવે જેટલા વિનિયોગ પામલા આત્મા પા 1. ી ધાના જીવનમાં પણ શ્રેષ્ઠ પરોપકાર છે. તીર્થંકરોની દેશના વિશેષ હોય છે. ખાલી તીર્થંકર પરોપકારીને વિનિયોગ પામેલા આત્મા ન કરે તેવું નથી. અમે પણ પરીયડાર ડરી વાડીએ છે. વિનિયોગ પામેલાને ગીતાર્થ કરતાં પણ વિદ્જ્ઞાન દોય છે. એવું નથી પૂર્ણ તેમને પૂર્વની નજીકનું જ્ઞાાન હોઇ શકે છે. માટે પોપડાર નામના ધર્મ નાક્તિ સંપન્ન જ ૩૨ વાડે છે. અભણ, અબુઝ શ્રેષ્ઠ પોપડાર કરી ાડતો નથી. પરોપડારડવાવાળા જીવો ઉંચા અને સનમ હોય છે. હવે અમારી રીર્ચી ઊંચામાં ઉંચો પોપડાર વ્યો! પરોપકારમાં પણ ઘણી 32ગમી હોય છે. આપણને મોરા ડવામાં મા-બાપની ઉધડાર ખરોડે નહી’૧ જ્યારે મારી પડે છે ત્યારે બાળકની મેવા કરવા માટે આ આખી રાત જાગતી રહે છે. નાના નાના ઉપકાર તમારા જીવનમાં હાર થતાં હોય છે, મહા ઉપકાર નથી . છતાં ઉપકાર તો ધરો ને જ CHIUS પણ લગ્ન નિસ્વાર્થ ભાવે કરી અને સામે વળતરની ભાવનાની આશા ન હોવ ત ને ઉપકા૨ 3 કહેવાય, એ સામે વપતરની ભાવના શ્ચાવો તો ઉપડાની Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ટકાવારી ઘટ. જેમ મા-બાપ સંતાનોને ઉછેર કરે છે માટે દિલ મારે એ ઉપવાથી બને છે. પછી ભલે મા-બાપ અપેક્ષાથી મીણ ડરે. અદ્ધિા થી પણ આવો ત્યાં ઉપહાર બનતો નથી. . હવે દેવ-ગુરુની ભક્તિ કરવાની છે ત્યાં ઉપકાર ડરવાની નથી. માટે ત્યાં બદલાની ભાવના, ઈચ્છા ન ચાલે. જેમ તમારુ ડામ કોઈ ડરી મારી અને તે વખતે તમારે બિલામાં કઈક કરવાનું હોય તો તમને મારી નાવ થાય અને ત્યાં તમે જાણો જી રે સામે રેઝરી ડી લેવાનો છે. ત્યાં સહાયની ભાવના નથી, પગ વાતની અદ્ધિા છે સાયની ભાવના હોય નો ઉપકાર ગણાય છે. ! અત્યારે તમારી સ્થિતિ છે ભાઈ તમારે મારો પડે ત્યારે તમે સેવા ચાકરી | ડરો, અને જો તમે મારા પડો ને ભાઈ તમારા ખબર અંર્નર ન મળે તો શું થાય? તમે કોઇના પાક માટે કોઈપણ કરો છો તેમાં તમને અપેકા ય જ છે. તમારે કુટુંબમાં મનભેદ ને ઝઘડાનું કામ કાજ હોય છે. પ્રસંગે તમે શું બોલો છે આ વધતો ખાલી નામના સગા છે. જેટલી ઉબરે નીડરો તેટલો નાખીને, પરંતુ ખરી મૈત્રીભાવ ઘરમાંથી ચાલુ ક૨વાન છે * * તમારા સ્વભાવની ત્રીભાવની પર તી થરવાળા પર જ પડે. ૨સ્તે ચાલતા મામનું ખરાબ થA & સાર થાય તેમાં તો તમને giઈ વાંધો હોતો જ નથી. પરંતુ તમારા ભાવનું પ્રતિબિંબ ની સામે પડે છે જેની સાથે તમારે રહેવાનું છે. મારે ' ત્યાં પોપડાર ધર્મભાવ કહો છે. જે નાના નાના પરાર્થથી ચાલુ થાય છે. અને શ્રેષ્ઠ પર પડાર ભાવધિને વિનિયોગ નામનો બાવધર્મ કણો છે. તમે કોઈ પણ જનનો પરોપકાર કરી ત્યારે સામે વળતરની ભાવના ડાવાની છે. તમારી બદલાની ભાવના એટલી સુટ થઈ ગઈ છે કે તમે તો ભગવાનની ભક્તિ ૩૨નો પણ સામે વળતરની આવા શખી છે. અત્યારે દૈવી પરિસ્થિતિ છે ? આપણી વધુ માતનું ચાલે પણ આપકો ડીને મનનું આપવા તૈયાર નથી. અને આ ઉક્તિના કારણો જ આપણામાંથી પરોપકારની ભાવના નાબુદ થઈ જાય છે. પરોપકારના ઘા જ સ્તર છે. જેમ મા-બાપની દિડશે ભક્તિ કરે પણ જે Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ રન મહિલા આવે તો ભક્તિ તેની સાચી ભક્તિ બનતી નથી. તો પછી ભગવાનની ' સામે તમે જે બદલાની અદ્ધિા રાખો તો વિચાર એ છે કે તમારી વૃનિ ટલી દીન દેવાય ? ખરેખર સંકલ્પ કરવા જૈવ છે દેવ -ગુની ભકિત ડોu જતના બદલાની ભાવના વગર જ ડરીવા. ઘોલી ડર હૈ સંશલ્પ૧ કી દડી 'બાપની સેવા ખડે પગે કરતી હોય બાપ પાસે વીલ લખાવવુ છે માટે તેમને ખુબ જ રાજુ રાખતો હોય, એ પોતે ખુશ ન રાખે તો પછી તેમાં બીભનું કામ થઈ જાય.' માટે આ ઠારથી તે ગમે તેટલી મા-બાપની સેવા ચાકરી કરે તો પણ તે ચાદરીની કેટલી કિંમત જે દિવસે તમને લાભ ન દેખાય ત્યારે તમે મા-બાપને પણ પડતા salી ને ૧ બમ બાપનુ બધુ તમારા ડબમાં મારી જાય પછી બાપને પણ ઉલાળીયા કરીને માટે જ અત્યારે મીટા ભાગના મા-બાપ મોટી ઉંમરેજ વીલ ડરે છે. અને તે પણ ગુપ્ત રાખે છે. અને કદાચ જગાવે ને એ ડબ્બા અનુભવ થાણે તે વીલ બદલી પણ નાખે છે. આ સંસામ્બી નગ્ન થનાર છે. - જેને તમારા માનીને આખી જીંદગી રાખ્યા જ આવું કરે તો " માટે થાત. વાલમાં એવું પણ લખે છે કે અમારા જીવના નહિ પણ મર્યા પછી તેને મળે. આમ ઠારી શું વિશ્વાસ નથી માટે તેને તમારો આખો ક્ષેમાર જેe ૮ute થી જ ચાલે છે. પરંપદારથી ચાલતો નથી. તમને સુખી રાખવા એ ભાવથી નથી કરતા. ને એ ભાવથી તમે કરો તો ચોકમ પુથ બંધાય .પરે અલ્યા સાથ અને ઉપકારની ભાવના . જ નર્મ. માટે જ અશુભ કર્મ બંધાતા હોય છે. જેમ દીવ માંદો પડે ત્યારે મા બીરાત જાગીને મેવા ફરતી હોય છે પણ તેમાં પફ પરોપકારની ભાવના આવતી નથી. ત્યારે પBC એ મારે થાય ને તમારી અપેક કરી કરે એવા જ ભાવ હોય છે. મોટે ભાગ પરોપકારની ભાવના હોતી નથી. આ જ્યારે તમને કોઈ વાતરની ભાવના વગર સાથે કરી ત્યારે તમારે તીખી . ! ઉપકાર માનવો જ પડે. અને માને જ તમારામાં ધૃતજ્ઞતાનો ગુણ છે. - - જ્યારે મા-બાપ સામે પણ પરોપકારની ભાવના રાખવાની તો પછી ભગવાન સામે તો પવી જ પડે. ત્યાંથી હોઈતની અપેક્ષા હોવી જોઈથી જ નાની અર Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૮ આપણા જૈની ગમે ત્યાં રખડે છે. જ્યાંથી ડામ થયુ ત્યાં બૌવામી જાય ને ૧ આપણા દેશસર છોડી ને બીજૈ ભક્તિ ડરનાળ ડેલા છે . બસ ડદંડ લાભ થાય ત્યાં શું કરે? બમ ચાવી કામ સાચો ધર્મ ડવાને લાયદ નથી. જેમ માવાયની પણ સાચી ભક્તિ ડોક્ક્સ sરી શડે કે જેને કોઇ અપૈયા ન હોય. ખાલી એટલું જ હોય કે બસ મને જન્મ આપ્યો. તમને બધા ધર્મ સરપ્પા અને સાથી ન લાગવા ખૈઈએ. આપણા શાસ્ત્રમાં આવે છે ૐ. ૧) સર્વ ધર્મ સહિષ્ણુતા ૨) સર્વ ધર્મ સમભાવ 3) સર્વ ધર્મ સમન્વય પ્રત્યારે આપણા માટે સર્વ ધર્મ સમભાવના જનથી. પદ્મ સર્વધર્મ સહિષ્ણુતાના સ્ટેજ છે. બધા ધર્મ પ્રત્યે દિવ્રુતાનો ભાવ રાખવાનો છે. સર્વ ધર્મ જો સમખા લાગે તો હું માનું 3 તમારી ચભડી ગયુ છે. દા બધા ધર્મ પરસ્પર વીવી વાત જ કરે છે . એક દિસાને ધર્મ કરે છે જ્યારે બીજે દેસાને ધર્મ કરે છે. એક માંસાદાર અને શોભાજનને પાપ કરે ? જ્યારે વીને માંસાહાર અને ાગભોજનને પામ માનવી નથી. છતાં એમ ડરે બધા ધર્મ સાથ ની સા. તો તે વ્યા જ કરવાય. અત્યારે આ બોલવા માટે આપણુ સ્ટેજ નથી. જેમ એક માણમ કહે હું બોલુ પણ છું અને માન પણ છુ તો તેને શું કહેવાય? બ્રહ્મ એવી જ આ વાત હૈ. હા, બધા ધર્મમા જેટલુ સારું હોય એનો સ્વીકાર કરીએ તેને છતા તો ન જ કહેવાય. ઘણી વખત ચાલુ વૌલનાર વ્યક્તિ જ સંઘનું નેતૃત્વ કરે તો નુક્શાન થાય. સમન્વય અને સમભાવના નામથી ધર્મ અને અધર્મનો શભુમેળો થઈ ય છે. જ્યારે શ્રમનાનું સ્ટેજ આવે ત્યારે જ ધર્મ અને અધર્મમાં સમાન ભાવ આવે. જે અત્યારે આપણા માટે નથી. મા અપર લેવલનું સ્ટેજ છે. સરખા સમતામાં તા. ચાત્મા અને પરમાત્મા વચ્ચે પણ તાવન નથી. એની નો Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ બઈ નિરંજન નિરાકરના જ દર્શન થાય. તેને તે સાક્ષાત તીર્થડર મળે તો પણ એ પગ ન લાગે. જેને પોતાના માત્મામાં જ પરમ તત્વનું દર્શન થાય એ બીજના પગે ન લાગે. માટે આ ઉંચા સ્ટેજની વાત 6. અત્યારે માણે કરીયે તો તન વૈદકી વાત લાગે. અમે થારે ભાગતા હતા ત્યારે પાઠ આવત "મામા સો પરમાન્ના" આ શાખા પાઠમા ની ઠેકી જ છે. માટે કુતરામાં પણ પછી ભગવાનના . દર્શન s . આ એક પ્રકારનું ધર્મના નામે ઝડપણ છે. આ જ બધા આત્મા માટે સમાન વહેવાર કરી તો પાપ લાગે. સમાજની વ્યવસ્થા ના પામી જય. એક તપસ્વી શ્રાવક અને એડ મામાન્ય શ્રાવમાં ભેદ ખો હૈ નહીં જેમા વધા ગર તેવું બહુસ્માન કુવાનું છે. માટે જોરાવ રાખવાનો છે. સર્વ ધર્મ સમાન સમતામાં આવ્યા પછી જ ૪૨વાન છે. - એક યાં ગીતામાં એક લોકમાં લખ્યું છે સાચી પંડત કોણ ૧ સાથે સંત કે રસ્તામાં ડુતરી જતી હોય કે ગાય કે હાથી જ્યો હોય.ર્ત બધામાં સમાનતાનું દર્શન કરે તે જ સાથે નાની બસ આ વાત પકડીને પાંડમાં મુકી દીધુ. પરંતુ સીધી સમજાની વાત ચાલુ ન થાય તે પહેલા અમુક જ પસાર કરવા જ પડે, માટે સ્ટેજ સમજીને વાત કરવાની . આ વર્ષો વિર્તક છે.. . ----- - સર્વ ધર્મ પરિષદ કથા વમવિ ટે હોય. આવી પરિષદમાં માઘ લીલતા હોય, લોકો પોતાના વ િવદાર થઈને બોલતા નથી. દુનિયામાં એવા અનુયાણી - શરત લેવા થઇ હોય તેવી પણ રહી ને દુનિયા સાથે છેતરપીંડી કરે છે. સર્વધર્મ પરિષદ બરવામાં અમને કી-વર્તીનથી. જુનાગમાં પગ ભરાવી લ્લી . પણ તે એ નિયમ & sઈ ધર્મવાપોતાના ઉMી માથી-વાલ પર બીજા ઘર્મનું ખંડણા ના , ને રે તે તેને પુરવાર પણ કરવું પડે. ખાવી બીલી . જવા મથી ચાલતું નહતુ અચાનો પ્રાલી ચમચાગીરી ચાલે છે. વિાને સારુ અને સારુ લાગે એટલે વધાવધા કરે. આવો અમેખો અને ખીચડીયા મા મિથાવ ગાથ. મત્ય અને અમને જાવે તો તે વ્યાજની. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦ કસુ રી ક પુવાર અમને પણ ભગવાને છે એ એકલા જૈનોની સબા હોય તો જુદો ઉપદેશ આાપવાની અને જૈનેતર મા હોય તો જુદી રીતે ઉપદેશ આપવાનો, હિન્દુ નામનો ડીઈ ધર્મ જ નથી. આવી પોપ કલ્પનાથી ઉભી થયેલી વાત છે. આપણ જૈન ધર્મને દિન્દુના સેક્શનમાં ઘુસાડી દીધી છે. હિન્દુ ધર્મ કોને કહેવાય એની ડી/ કૈફીનેશન નથી. પચાસ વર્ષથી આવું ચાલે છે. વિચ માણસ વિચાર કરીને સમજવા જેવું છે. જૈન ધર્મ એ ઐડ સ્વતં દન છે, એ અત્યારે તેમ છું. આપણી પાસે આચાર વિચારની અતીય ડ્રીલોસોફી છે. આપણે પુવાર ડરી ાડીએ તેમ છે. પી આ બધાની નથી. અમને ભગવાને યોગ્ય માર્ગદર્શન જ આપવાનું દ્વીધુ છે. પણ વ્યવહારની બધી પ્રવૃત્તિ આરંભ-સમારેભવાપી જી માટે તે તો ભાવડની જ છે. અને ભાવની જાગૃતી નથી માટે જ અત્યારે શાસનના આવા સેડડો ડા રડે છે. આ ઐડ વિવાદાસ્પદ વિષય હૈ. પરંતુ હજુ શાસન ચવતુ છે વિચણ વડીલો અને સાદુંવ્યો બાજે પણ છે. પરંતુ આ માર્ગદર્શન આપે તેને ઝીલવાની તૈયારી હોવી જોઈએ. એમનેમ સલાહ આપવા માટે અમે નવશ નથી. પણ દઈ નક્કતાથી ચાવે ની અદ્મ વિચાર કરીને સળંદ આપીએ. જ *ભગવાન અમારા ઉપર વ્યાજ્ઞાનની એવી જવાબદારી આપી છે અમે આખી જીંછી ને વાંચીએ તો નવરા ના પડીી, ધર્માચાર્યોને સમય,સમયની કિંમત છે. શાસ્ત્રમાં લખ્યુ હૈ ધર્માચાર્ય ઐડાંતમાં ૨૮ નૈાસ્ત્રનું અધ્યયન કરે. ખાલી જાહેરમાં ઉપદેશ આપવા જ આવે. નીકર પણ દેવાજીંદામાં રહે અને નહેરમાં સમોવમરામાં ઉપદેશ આપવા પાવે. દેવજીંદા સમોવરના બીજા 13માં હોય. તીર્થંકર પોવાના શષ્ટ સાથે પણ સફ્રુક્ષા ન બેસે. તે એકાંતમાં જ રે, ચંતન, મનન ડરે, એજ રીતે ધર્માચાર્ય પાત્ર આવું જ જીવન વિલપ્લે, તમારી રીચે અત્યારે બ્રાચાર્ય 3 ડરે 1 ઘડી ઘડી ઉપદેશ આપે વાસડીપ નપ્લે, પગલા કરે. બંને ધર્માચાર્યનો સમય બગાડ પણ પાપ લાગે. શાસ્ત્રની વ્યવસ્થા પ્રમાણે અમે વ્યાવીયે તો જ લાભ થાય . હવે દિવાપી પછી આમાં વિશેષ વિચારશે. लो Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦-૧૦-૫ મોમવાર " પ-1. શ્રી યુગભુષાવિજ્યજી સદગુરુભ્યો નમ: વિનિયોગ ખાવધર્મ ગોવાળિયા રેડ આ અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા જ્યના જીવ માત્રને શ્રેષ્ઠ પરોપકારની પ્રવૃત્તિ ડરાવવા રુપે ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે. | મહાપુરુષોની ટટીએ ચા જગતમાં જીવ ઉપર ઉંચામાં ઉંચા ઉપવાસ કરવો . મોધમાનું પ્રદાન દઈ પાંચે ભાવઘર્મમાં વિનિયોગ પામેલા આત્મા જ ઉપકાર કરી શકે છે તે જ પ્રમાને ચાવી ઠ ઉપકાર દ૨વાની અધિકાર છે. પરોપકાર, દાન , એ એવી વસ્તુ છે કે, મા કુદરમાં નિયમ છે કે જે તમારી પાસે હોય તે જ તમે દાન અાપી ડો. જેના દ્વારા તમારે પરોપકાર દાનમાં આપવાનું છે તેને પહેલા પામવું પડે. જેના પર તમારું આધિપત્ય, વર્ચસ્વ જોઈએ. તેમાં ધર્મનું દાન, ધર્મ , પમાડવો ૫ પરીપડાર ૬૨વા પહેલાં પોતે આત્મામાં ત. ધર્મને બિધ ક૨વી પડે. • અમે જાણતા હશો, તમને સમ આવતા પણ હીઈ . ઉપદેશ લાલા કોલી થિ અમે જીવનમાં કોઈ ચાન્માન કર્યા નથી. - - - સમાની ભિલામાં સ્થિર થયેલ આત્મા જ યા દરી શકે છે. મોમાખી મિડામાં સમતા સુન ધર્મ શાસ્ત્ર દ્વારા પામી શકાય . તેના પછીની સાધનામ આતરસુઝથી પામવાની છે. શાસ્ત્રાનો વિષય તો મમત્વના યા સુધીનો જ . સર્વ - aiાનાં વિશારદ પણ ક્ષમતા સુધી ડી છે. સભા:- તેને પ્રતિભાન ડઘાયા. -- સાહેબ:- હા, તેમાં પ્રતિબ કાન આવી જાય. સાધના મણમાં, ઉપka હાવા પામી 'હાકાય ? પમાડી શકાય તે આરાધનાની મા મમતા સુધીનો જ છે. અમારે શાસ્ત્ર હાર પામવા યોગ્ય હજુ ઘણું પામવાનું બાકી 8 ઉપર મેળવવા થોરા ઘણા જ થયું મેળવ્યું નથી. અને સાથનામાં મધુશ છી . મારી સામે વધારે લાયકાતવાળ જવ આવે તો પણ અમે પમાડી સદી નહીં. કારણ હજુ અમારે પામવાનુ ઘણુ . બાકીd, તમે પણ દાન થારે છ વાયા તમારી પાસે નૈવેય રેજ ત્યારે ને. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ માટે સર્વ શ્રેષ્ઠ પોપડાર કરવાની અધિર વિનિયોગ ભાષધમ પામેલા વાખાને જ મૂક્યો છે, તઅને ઉપદેશ લા બધા ધર્મને સિધ્ધ કર્યો છે. વર્તમાનમાં એડ મહાત્મા પણ જો આવા હોય લી મેઘની ીન બદલાઈ જાય. અત્યારે સિધ્ધી નવધર્મવાળા પણ એક પછા મહાત્મા નથી, તૌ પછી વિનીયોગની તો વાત ક્યા ડવી. પરંતુ જે ઝાળમાં જ્યારે તેબો વિચરતા હોય ત્યારે તેમના સાનિધ્ય માત્રથી ભાયડ જીતો પામી જાય. અને તેમની દેશના પછા અમોઘ હોય છે. માટે જે જીવોને આવા માત્માની પ્રાપ્તિ થાય તેથીની તો બેડો પાર થઈ જાય. આવા મહાત્મા તને આશીર્વાદ રૂપ છે. આપે? ‘સભા:- સીડર “આ ભૂનિડામાં ઉપદેશ સારેબજી:- જીનકલ્પીમી ઉપદેશ આપે છે. લીકો દીપછી મૌન સેવે છે. પણ લાયક જીવ હોય તો તે જીવને ટઠૌશ જેવી મર્મીદ ઉપદેશ આપે છે. રીક્ષા પહેલાં પાર્શ્વનાથ ભગવાન ઙમને ઉપદેશ આપવાનો પ્રયત્ન કર્યા છે. તેમને 'ખબર છે ? આ લાયક જીવ નથી. પણ તેના ઓઠા નીચે કૈટલાય જીવો પામી ગયા. ભભા:- દીા પહેલાં આ આપેલ ઉપદેશ દ્રવ્ય વિનિયોગ કહેવાય? સાબજી::- હા, દ્ભવ્ય વિનિયોગ જ કહેવાય, કારણ तेभने હજુ ભૂમિડ પામવાની બાડી છે. દર્થમાં આવી ઉપદેશ વ્યાપે પછી દીા પછી તો આપી શકે, પણ ધરૂપ વિદ્યાર્ મોમાર્ગનું વર્ણન થાય તે રીતે ન આપે. પણ યથાપ્રિંચીત વિનિયોગ ઝરના હોય છે. આવા જેને ગુરુ મળે 3 એલાયઠ હોય લો ચોક્કસ તેનો ઉધ્ધાર થઈ જાય. સભા: 'છેલ્લે 'જનકલ્પી ક્યારે થયા? સાહેબજી :- દભરો વર્ષ પહેલા જીન દલ્પી હતાં. સમતાની જીભડા વ્યાજે વિચ્છેદ છે. નિરતિચાર ચારિત્ર પણ અત્યારે શક્ય નથી, પાંચમા આાની ક્ષòચાતમાં આવા મહાપુરુષો હતા. લાયક જુવો તો તેમના દર્શન માત્રથી પાવન થઈ ય, વાઘ, સિહો પણ પામી જાય. જ્યારે આવા મદાત્મા મિંદોની ગુફા પાસે ધ્યાનમાં ઉભા રહે ત્યારે વાઘ, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સિદો પાપેલા જુના જેવા થઈ જાય. સમતા પામેલ જીવનો પ્રભાવ પડે જ. સમત્વ થૌગવાળ માત્મા અહિનીય મનોબળવાપી હોય છે. જગતની કોઇ નાડાન તેમની મન ચલિત ડરી શકે નહીં. તેમના મનમાં હરખ, લૌહ, તિ, અતિ ગાલ્લાની તાડાત ડીએનામાં નથી. કોઇપણ મેગીમાં અમર થવાનો સવાલ જ નથી. તેમના મનમાં અસામાનતા આવે જ નહી, જીવ માત્ર, વસ્તુ માત્ર પ્રત્યે માન ભાવ જ હોય તો જ સમતા આવે, તેમને માડકા, અનાર્ડ હોય નહિ. ૩૪ અન્ની બધા દેવતા બે થાય તો પણ આવા માત્માને ચલાયમાન કરી વાઈ નહી. વિકલ્પ પે શગઢ ગાડી નહીં. મારે વિચારજે કેટલો વિલપાવર હતી ! જેનો વિલ પાવ જેવદાર હોય તે બીજાના મન પર જારદસ્ત પ્રભાવ પાડી હારી છે. આ વાત તો વિજ્ઞાન પણ માને છે. અમારી રાખીએ તો આવા મદાઝ્માના સાનિધ્ય મારાથી વાઘ-સિંહ વાત થઈ જય માં sઈ પ્રાચર્ય નથી. ' અત્યારે તમારી બાજુમાં એક પથરો પડે તોય ગભરાઈ જાવ ને તમને ભયના ઓથા નીચે જ જીવો છો ને અત્યારે કૈલા પ્રકારના ભયો છે, જ્યારે સમતામાં બાને સ્થાથ ભય નથી. તેમને સ્મશાનમાં, નગરમાં, થોરની પલ્લીમાં વાવ-મા વચ્ચે મડદા વચ્ચે થાય પણt #sો તો તેમનું રૂવાડું ય 8 નહીં. તેમને જીવનનો મોહ નથી મૃત્યુનો ભય નથી. માટે તેમની પાસે વાઘ.. હિંદ, કુતરા-બિલાડા જેવા થઈ જાય તેમાં નવાઈ નથી. ડાક્કા તેમનું સત્વ અહિનીય છે આ શાપમાં ધમીન મનોબળ નબળા હોય છેજ્યારે દુષ્ટોના મનવા : મક્કમ હોય છે. જુના જેવી સિમિત લખવી હા તેaોલી માથું હાથમાં રાખીને જ પાપ કરતા દોય છે. તેમનામાં ૩ષ્ટતા ૩૨વાના લેવલની સાહસિડતા હોય છે . સમનામાં રહેલા જવાની સાહસિડના સત્વ કઈ પણ અધિક હોય છે. તેમની એડ ડ ઢબ્દ સામેલાને અસર કરતી હોય છે. આવા મહાત્મા ને મળી જય ને તેની લાયકાત પ્રમાણ પછી જ અય. આવા માત્મા પોપકાર કરી નિષ્ફળ નચ બી તે શ્રેષ્ઠ ફળને આપ્યા વગર તે જની Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४ " શ્રેષ્ઠ પર પટ્ટા ફરવા માટે આ ભાવધર્મ વાખાને જ અધિક્કાર છે - આપણો મોહે ક્તાં પહેલાં આ બાવધર્મને પામવાનો છે. મા જ્યા પહેલા ઉત્કૃષ્ટ પરિષહ આવે ન પણ સર્વે પણ તમામ પરિષહ સદન પ્રવાની કમતા ન આવે તો જીવ કપડશ્રી માડી આગળ વધી શકે નહીં. અત્યારે આપણને સંયોગોની શુભ અમર ઓછી થાય છે, પણ અશુભ અસર વધારે થાય છે. મને હજુ થોડા વધારે આગળ વધલાને શુભ અસર વધારે થાય છે. અને અશુભ ઓછી થાય છે. જ્યારે માં મહાત્માઓ તો બધામાં સ્થિર, પ્રશાંત ન પ દીય છે. તેમને એક પણ વાતની શુભ કે અશુભ અમર થતી નથી . અને પછી જ જીવ પણી માંડી શ8. સભા:- ઈલાચીકુમાર ડઈ રીતે આ ભાવને પામ્યા સાજી - તેથી સ્વયં પુરુષાર્થથી ચા ભાવનાને પામ્યા છે. આ જીવ પૂર્વ ભવમાં મહાત્મા છે. તે જન્મ-જન્મની આરાધના ૪૨ના જીવ છે. પરંતુ પૂર્વભવમાં જા નિમિત્ત મળતાં અલભ અમરમાં લેવાઈ ગયા. આ નટડી તેમના ભાગલા ભવની પત્નિ Rી અતિશય સુખી દાંપત્ય જીવવાવાળા હતા. પછીથી તેમને મહાત્માના પરિચયથી વૈરાગ્ય થયો. અને રીના લીધી. આમ તે બામણા કુંટુંબના હતા. * તેમના પત્નિ પૂબ જ પાળા હતા. તેમને પત્નિ પ્રત્યે ખૂબ જ અનુરાગ હતી. હવે હી લીધા પછી વિચરતાં, વિચરતાં માવાનું બને છે. તે વખતે કાગળને અનુરાગ ઈલાચીફુમારને ઉશ્ય થયો. છતા તેમને ક્રોઈ અનુચીન વર્તન કર્યું નથી, પણ એવો ભાવ આવી ગયો છે પાછો સંસારમાં જાઉં. પત્નિને ખબર પડી ત્યારે થયું કે આ તો શું તેમના પતન મા નિમિત્ત બની માટે તે પમી ગયા પછી તો આ મહાત્મા આરાધનામાં આગળ વધી અામ કરી દેવલોક માં ગયાં. | સમને પત્નિની અનુરાગ થયો છે. જ્યારે પત્નિને કુળનો ગર્વ થયો છે.” - અમારુ ઘણું જ ઉથ વી. દરમાં ચા ભાવ રહે છે. ગ્રામ અને તેમને હલકા ચીતર્યા નથી. અત્યારે અનેકોના મનમાં મા ભાવ રહી હોય છે. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સભા:- આવી નાવ થયો છતાં દેવલોડમાં ગયા સાહેબ - તેમને આરાધના કરી હતી માટે દેવલોકમાં ગયા છે. તેમને ધર્મ મામગી પાણી મપી છે. નછે કે તીર્થમાં નથી ગયા. મા દોષ દેવો છે ? 8 દીપ સમભય તો તૂટી જય તે વીલે મેવાયો છે. મિથ્યાત્વમાં દોષના ફળમાં ગુણાકાર ડરવાની વાત હોય છે. સમી સમડીનમાં દષના ફળમાં ભાગાઢાર ડરવાની તાઠાત હોય છે. નટડીનું કર્મ તેમની પત્નળે બાંધ્યું નિચ ગીર સમઠીનની ' હાજરીમાં ન લેવાય. ધર્મના કામો માવનારને પણ આવા નાના નાના દીષ પાછલા બારણ ઘુસી જય હૈ. જેમ તમે કાઠથી પ્રજા કરતા હોવ તો થાય ને ૪ આણા જેવી પ્રા. ૬૨નાર કોઈ નથી. હું છું તે વિશેષ છે. આ રીતે જમજા તો ઝRવાની હોય. બસ આ બાવ માવ્યો એટલે અહંકાર આવી ગયો. અને આ ખામી જે ન દેખાય તો મિથ્યાત્વ આવી જાય. રોષનું દોષ તરી8 ભાન ન થાય તો મિથ્યાત્વ ચાવી જય. માટે આઠ સબાનદશા તો જોઈએ જ. તેમની મનને ગર્વ આથી તેનો ખ્યાલ ન રહો માટે તેમને પ્રાથAિત નથી. મારે મધ્યાન્વના કારણે તેમને નીચ ગણ બંધાયુ. માટે જ નક્કી થયા ચારે ઈલાચીકુમારને નીચ ગો બંધાયું નહીં પણ તેમને ઉથી પ્રકૃતિ વાળી માટે જ દેવલોકમાં ગયા અને પછી શ્રેષ્ઠીને ત્યાં પુરા નારી જક્યા છે. તેમનો જન્મ થણા મનાથ-માનતા પછી થયો છે. મારૂલની જેમ ઉછથ છે: બુધિ, ૫, ચતુરાઈ સંપત્તિ ઘણી જ છે. સામે ચાલીને રૂપાખા માંગા આવે તેમ છે. છતાં નાખનું દર્ય છે. માટે જ બન્યું. સામાન્ય રી? આ ઉંમરમાં ઉન્માદ, લોકાન કેવા હોય તેના બદલેં આ ઉમર લાયઠ થવા છતાં તેમને વિકાર, ઉન્માદ નથી. તેમને સંસારમાં રમનથી માટે માતા-પિતાને થાય છે. આ કોઈ રીતે મેના રમ લે થાય. મા ભાગMC ભવની આચાઉનાનું ફળ છે. માટે આવા વિકાર, ઉન્માદ નથી. પણ પેલા કર્મથી વાં વન્યું - એજ નગરમાં એક મહા કલાકાર છે.જેજૂથ-વાસ્ત્રનો વિકાર છે. જેને " Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નટરાજ દેવાય છે. તેનો તે પામી છે. તેને એ ક્યા છે. વાજ:3યાને. શરમાવે તેવું તેનું પ . તેનામાં બુધ, ચતુરાઈ લાવા રૂપ અપ્રતિમ છે. માં ઈલાચીકુમાર અને પ્રસંગ જેવા ગયી છે. ત્યાં આ નટકીને જોઈને એવા મૌદિત થઈ ગયા છે ત્યાથી રને ખમવાનું મન થતું નથી. ડારા ત્યાં આગળ ભવનું મ ઉદયમાં આવ્યુ છે. માટે ઘરે આવીને કહે છે કે પરણીશ તો હું માને જ પી .પૈડાઉન્ડ તરી8 તને શી જ ખબર નથી. પણ અર્વની અનુરાગ તેના કંદામાં રસાવે છે. મા-બાપ તી આ સાંભળીને મુક્ત થઈ ગયા છે. પછીથી મને તેની સાથે ન પરણવા ઘણું જ સમજાવે છે. પણ તે ની છે " જો મને સુખી કરવો હોય તો આની સાથે જ પરણાવી " પછીથી માતા-પિતા માને છે તેથી નાડીના બાપને વાત કરે છે. તેનો બાપ પણ કાંઈ ઓછો નથી. માટે છે કે અમારી 'લાન વિશારદ થઈને દુનિયામાં નામના મેળવે તેને મારી ના પપ્પાવું. હવે આ શરત સ્વીકારી બધુ જ છોડીને આની સાથે નીખી પડ્યો, ડર્મ ઉધ્યમાં આવૈ એટલી વાર છે. મોહના આવ૨ણના ઝાઝું આવી - દશા થોડીવાર દે છે, પણ નિમિત્ત મખનાં આગવી આરાધનાનો ડારી આગળ ચાવતા પખ વાર લાગતી નથી - તેમને છેવું નિમિત્ત મખ્યું માથું મંદાઝ્માને વદરનાં લોને જોયા છે, તમને આવા કેટલા નિમિત્ત મટે છે. પણ ૨ થયુ . શરણ લાથ 3ન દા ઓછી છે. . હવે સામને છે થાય શું છે ને અત્યારે આ કલામાં ખુબ જ પારંગત થયેલા છે. આ ફલા ૨૨ના તેઓ અત્યારે ખુબ જ થાકેલા છે. પરંતુ રામ તરફથી તેમને પ્રશંસા મળી નથી. માટે પ્રાંસ ખવવા માટે મા છેલ્લા તબક્કા વઠવાયા છે. શા મામ તો તેની કલાથી પ્રભાવિત થયેલા છે. પણ આજ તે જ નાડી પર મોહિત થઈ ગયા છે અને તેમને ખ્યાલ પણ આવી જાય છે કે આ બન્ને - ૫૨૫૨ મહુવાના છે. એટલે જે આ નટ પડીને મરી જાય તો જ આ નાડી મને મને. માટે તેની પ્રશંસા ડરતા નથી . Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સોહમાં કેટલો ખુવાર થાઉ અત્યારે ઈલાચીકુમાર ખુબ જ થાડેલા છે. તેમને થાય છૈ ૐ હું એક નડી ખાતર જ વખત સામે આંગણામાં સોળ ઢણગાર છું. હવે તે સજલી રૂપાપી, સુંદર સ્ત્રી ડી ઝુડીને સાધુમાન્સને દોરવા ગદ ડરી રાછે. પરંતુ મહાત્મા તો વોશ્તા નથી. અને પોતાની મર્યાામાં જ છે, ઉંચી આખ ડરી તેના દેદ, ઉપને જાતાં નથી. મહાત્માં પણ ભરયુવાનીમાં છે. આમે બોક્સ, આદર બધુ હોવા છતાં આ જોતાં નથી. ત્યારે તેમને થાય છે કે તે પણ યુવાન છે, હું પણ યુવાન છું. પણ હું કૈટલો મદમાં ફસાયો છું. ત્યારે મહાત્મા દેવા નિવિદારી છે. બમ સા નિમિત્ત સપનાં તેમઐ ચિંતન ચાલુ થયું. આમ અંદર તો બધું.ભરેલું છે, તેઓ હર ડાન ભણેલા છે . ૭૨ કલામાં પ્રદર્શન પણ આવી જાય. માટે અંદરમાં ઘણુ જ છે. તેથી ચિંતનમાં ચઢતાં આગળ નિઽખી ગયા. પછી તો નવા નવા બૌધ થતાં તેના સ્વાદમાં તન્મયતા થઈ જાય તો જીવ આગળ નીડી જાય. બસ સ્વાદ આવે એટલી વાર છે. ઈલાચીડુમારને મીનીટોમાં કૈવજ્ઞાન થયું છે. વગર ઉપયોગ તે કેટલુ નાચી દે! માટે અલ્પ સમયમાં ધ્યાનની ધારામાં આગ નીઙપી ગયા . દા,તમે આમ ૨ાદ એને વ્હેમી દેતા નહી. આ બધાને પૂર્વભૂમિકાની . હવે આપણે આગળ વિચારીએ સમનાના તત્વને પામે તે “સર્વશાસ્ત્ર પાર પામે છે. શાસ્ત્ર લારા તે જીવન દોર્યુપામવાનું બાડી રહેલું નથી. દિયાથી વિાનયોગ ભવધર્મ ચાલુ થાય છે. એના પહેલાનો ભવ્ય વિનિયોગ દેવાય અમારે પણ વ ચિનિયોગ કહેવાય અને તમારી પણ દ્રવ્ય વિનિયોગ વાય: આ પાંચ પ્રકારના ભાવમમાં સાંગોપાંગ માર્ગણું વર્ણન છે. આ પાર્થ પ્રડારના ભાવધર્મથી ઠાયેલી અનુભવ મોદ્ધા માં પણ ચઢાવે છે, હવે આ ગાથાનો મેથડાર ઉપસેદાર-ઝરતા કરે છે કે શરીરમાં હયનું સ્થાન કૈટલું મહત્વનું છે ! તેમ ચા ભાવધામાં તત્વ શું તે હું જણાવું છું. આ સમજવા જેવું છે. જેને માની દષ્ટી આખી જાય તેનો બેડો પાર ∞ Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થઈ અચા. - હવે ધ ડોન દેવાય ૧ ધર્મના ને માર પાડ્યા છે. () માનુબંધ – નિરજુબંધ, યે હૈ કોને કવાય તૈના ફળ શું? તેમાં સમાવવા કરે છે - આ દુનિયામાં ધર્મ ન દેવાય-------- આ દુનિયામાં ધર્મ ઘણા , ધર્મ શાસ્સા પણ ઘણા છે.ઉપરાડો પણ ઘણા છે stઈ તે પાણીને અડો તો પાપ. જ્યારે કોઈને પાણી ન પડી જ નથી. મારે અનુષ્ઠાનમાં ઘણો જ તફાવત આવો: મારે આમાં દિધશાળી પણ ગુંચવાઈ જય. માટે આવી પરિસ્થિતિમાં સર્વવ્યાપી અને માંગોપાંગ વિશ્વ વ્યાપી ધર્મની વ્યાખ્યા બનાવના છે જે મનુષ્ઠાનથી માન્ઝામ ગાદિ મલની નાકા થાય અને તેના નિરાશા તારા મનમાં પેદા થતી શુધ્ધિ તેનું નામ ધર્મ વાસના વિકારો થવાથી મનમાં પાથની પવિત્રતા તે ધર્મ છે. તમે કેટલી . ધર્મ પામ્યા તે જાણવું હોય તો આ પીને મપાય નમો શગાદિ દોષી -વાસના, ચા થાય તેનાથી તમને જે મનની શાંતિ મધ, પવિત્રતા આપે, તેટલી ધર્મ મારાથી - શરવાઘ બાકીનું અનુષ્ઠાન ડ્રાય લેતા ગણાય. જો કોઈ મતલબ નથી - મનમાં શુભ ભાવ આવે તે પાછોધ થાય અને મૈત્રી નિર્જલા થાય. માટે ( ધેમની આ વ્યાખ્યા છે. મુસલમાન પણ તેના કાઋા તમારી તપ, ત્યાગ, અનુષ્ઠાન કરે તો તેનાથી શગ, લેપ, વિદ્યા શાંત થાય અને મનમાં નિર્મપના આવે તો તેટલો ધર્મ થયો કવાય. પછી કોઈપણ ધર્મમાં હોય , ગમે તે જમડામાં હોય, ગમે તે સંપ્રદાયમાં ગમે તે ઉંમરમાં હોય. ચા વ્યાખ્યા જે વબર સમજી તો આ બે મીટરથી કેટલા કષાયો વિવારે - aોત થયા, દોષો ઘસ્યા તેના પરથી તમે માપી શકો. હવે હું તેમને પુ છું ? તમને ધર્મની અને વ્યાખ્યા કોઈ ઉકાપ લાગે છે ખરી. સલા:- ના. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . ૯ 'તી ઉર્ય સંઘાર છે કે આ પગ વ્યાખ્યા સાચા ધMી વ્યાખ્યા નથી. તમે જૈન ધર્મમાં જનમ્યા છે પણ સાચા ધર્બી વ્યાખ્યા સમક્યા નથી. હજુ આગળ વધીને છે આવી ધર્મ પણ અધર્મ ઈ. વર ધર્મ જેનાથી Rule છા થાય છે વિષય- કષાયો શાંત થાય છે. છતોપણ તે ધર્મ અધર્મ છે. ' રાગાદિ મલનું નિવારણ થાય , ડપાયો શાંત થાય તેનાથી અનેલીવાર દયા, દાન, સીતા, ઉદારતા, પરોપકાર આવા તો કેટલાય ગામ પામ્યા હતા પણ તેનાથી ઉધાર થયો નથી. માટે આ અધર્મ જ છે. મા કંથ વ્યાવિશીકા) માં પલી ગાથામાં પ્રારંભ aધ ધર્મની પ્રાપ્તિ છે બધા ભાવધિમોનું વર્ણન કર્યું છે. મને ઉપસારમાં સમજાવે છે કે સાચા ધર્મની વ્યાખ્યા નહી સમજનાર દુનિયામાં કેટલા નીd મા તે વ નાચે મહાકાપીને પુજ આવે અને માને છે અમારે ૬ થઈ ગય: 67-વર્ગ દુનિયામાં આવ્યો છે. - આ દુનિયામાં, આ જીવનમાં સંડટ, સાફસ ચાલે તે વખતે આશ્વાસન માટેતકલીફમાંથી છુટા, આધાર તરીકે ધર્મ જ જોઈએ છે. તેમને સમજ નથી મેં આ - થાબલા છે ઝાડ છે ગાયનેપ લાગવાથી gોઈ ઉધાર થવા બસ આ બધા વિના નામથી , હેપ ,swાયો ધિકાર પોષવાના છે. જેથી તે અધમ જ , આ સવમરમાં જ કેટલાય ભિનિસ્ટરી માનતા દવા આવે છે. તેમ લીરપતી પણ લાવે &> જે લગભગ ધમાં વેપારના જેવા શો થાય . બસ સ્થાનો પ્રભાવ બતાડ ત્યાં લો. દરેકે દુનિયામાં ૯૫. આવા ધર્મ ચાલે છે. આને વામના વિકારો, ખરાબ લાગનાં જ નથી. માટે શગ હેપ પોષાય. પગ થી ૨૦વેદ શાંત થાય નિર્મપત મળે તેને ધર્મદે હૈં. પણ આગ વધીન ની એમ ડદે છે કે આ પણ ધર્મ નહિ પણ અધર્મ છે. હવે માવા ઘી તથાગ્યા સુધી હા પટ્ટીથી કાઈ પછી લોન ધર્મ . છાત જેમ ઘમરે છે તેમ આપણા તીર થતા નથી. તીર્થકર જે ધર્મ કરે છે તે ધર્મ માનવામાં જગતને મુશ્કેલ પડે છે. માટે જ Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E૦ આપણા ધર્મ લોડોનર છે. - જગત જ્યાં પહોંચ્યું નથી ત્યાં સીઈરી પtોચ્યા છે. એ જગતમાં જે ધર્મ મનાય છે તે છે પરિઝ હોત તે તીર્થરને શાસન સ્થાપવાની જય૨ જ નહોતી. પરંતુ જો છે ! આનાથી છાતનું કલ્યાણ નથી. પરંતુ તેઓ જાણે છે 3 ાલની વાવોનું સ્થાણા શાનાથી છે. માટે જ સ્મને શાસન સ્થાપ્યું છેહવે આવું વામન તમને તો મફતમાં મળી ગયુ છે નેમારે જ ઇમત લઠાની નથી ને ? તમારી હાલત તો કેવી છે 8 ઉંચા કાપડની દુકાળે જઈને થાપાટ લઈને આવો નું કહેવાયઆ શાસનમાં જન્મ્યા છે તે સફળ ઉદ્યારે તીર્થa sથીન લોરેનર ધર્મ એ કણીયા જેટલો પણ પાળ એટલે આ ભવ સફળ થયો કહેવાય. દમ બરાબર 1. | તમે પ્રતિમાકામાં બોલો છો ને હું "નમોસ્તુ.... "." તમને મૌનું શાસન દેવે છે તે કોના દે છે તીર્થ બીજ માટે પહેરે છે. તીર્થરને કોણ ઓળખી શકે, સમજી શk. ન બતાવે છે કે મિથ્યારણીની તાકાત નથી તીર્થદરને પડી શકે સમજી શકે છે, જૈનેલર છે અદિયાનો મિસ્યા ને કહી પણ પડ રી. નો કઈ રીતે છે તેમને કરેલી ધર્મ તેમની ઓળખ તે બરાબર સમજી નહીં - આ શાસનમાં જન્મેલો ને વિતરાગને ન ઓળખી છે તો તે તળાવે ને તરસ્યો છે. તેના ભવની ફૂટી કોડીની કિંમત નથી. . હવે ચણાની નજર વ્યા હોય ઈઢ આપણે ઠેટલી આરાધના કરી , પેટલા તપચાગ ૩થ, પગ થા તો સરવૈયું સ્થાં માંડ્યું - જ્યારે તેને પણ ધર્મની વ્યાખ્યામાં સડવા માગતા નથી. મારે વિચાર ઉદસ્ય હવું છે ત્યારે ધ્વરે લખ્યું 8 શાસ્ત્રાના ભાર ની ૬ ધખી વ્યાખ્યા આપવા મણ છે. જે મા જેને સમજાઈ જો તેને ચાર મહિનાનું મબલું વ્યાખ્યાન માપ છે, વધાનું વિશ્લેષણ સમીદવાર શપ આવશે. તેની એવી વ્યાખ્યા છે. ભલભલાને ચોવી છે . શ, શઈમ થઈ ગયો છે, વિશ્વ ડાબે વિચાર! Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૨ પશ્રી યુગભુષાવિજયજી સભ્ય નમ: ઉપસંહારા ગoખયા રેડ * ૩૧-૧૦-૫ મંગળવાર કાન ચામ અનંત ઉપર અને નાની શ્રી નીર્થદર પરમાત્મા આ જગતના જીવ મને સમ્યગદર્શનની પ્રબોધ ડરાવવા માટે ધર્મની સ્થાપના કરે છે. ' માપુરુષોની ટીમે આ સંસારમાં 7 લાખ જવાયોનીમાં જીવને ભટકતા પ્રાર્ય કરીને રાત્રે ડીને ધર્મની થોડા થાય તેવા ભવ મોકા મળ્યા છે. ગુઠ સવમા તો ધર્મનું નામ પણ સાંભળવા મળ્યું નથી. થના તે એવા ભવો. જૈમાં ધર્મનો પડછાયો પાર નથી. અલ્પ ભવોમાં જ ધર્મ પમાય છેમાનવ સુણીની સાડા પાંચ અબજની વસ્તી છે. તેમાં ધર્મના સંપર્કમાં લોકોની મેરીટી. ડેરી અમુડ લીલી પરંપરાથી ઉન્ને સ્વીકારતા હોય એની ઉપાસના કરતા હોય, ડીઇ દિશાનીરીને સ્વીકારે , છોઈ ઈસ્લામન માને, કીધા ધર્મમાં સ્થિર થયેલો વર્ગ ઓછો થી એવા લોઝી ધર્મને અનુસરી લીઝી માટે ધર્મની વ્યાખ્યા શું છે? ધર્મનું સ્વરૂપ ? આને વૈ6ઢ રીતે સમજનારા ઓછા ય છે. દરિભદ્રવિત્ર એવી વ્યાખ્યા કરી છે જેનાથી અંદર અંદર મનભેદ ના થાય. તેમને વ્યાખ્યા કરી છે નૈની અંદર વાસના દે વિવાર નાશ પામે. અને મનની ભિખતા આવે. એ રાગાદિ દોષી નબળા પડવાના દારા મનમાં પુણી અને દિલ્લ પેદા થાય. પુરી ચિરણ પુથનો થગ અર્ન શદ્ધિ એટલે દુર્મનિ. આપણા મનમાં શુભ ભાવ પણ થાય છે તે પુણ્યની ઉપચય કરે છે. દયાળી, કા પ્રમોદ ભાવ આ બધાને પુરી કરી શકાય છે. તેનાથી પ્રસ્થના સંચય થાય કેવા પ્રકારના ભાવીને પુષ્ટી કરી શકાય. જેટલી માનસિક શુભ ભાવના પડે તેટલી પી. અને કષાયો અને સ્થાનીક સૂવાના ઝારો શુદ્ધિ થાય છે દુનિયામાં ડોએપમ અનુષ્ઠાન કારમાં પુરી અને શુબ્ધિ થતી હોય તેને ધમ Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કહેવાય, અમુક ધર્મવાળા ને નમાજ પs sોઈ રે પ્રાર્થના છે તે ધર્મ તેમ જુદા જો ધર્મગ્નાં જુદી જુદી ઉપાસના બતાવી દર્ય તૈમાં ધિર્મી 2નું ધોરણ શું જેમ તમે ખમાસમણુ કાપો, મને sઈ ઉઠીમ કરે છે. તો ઉઠમર્ન ધર્મ દેવાયર છારે પ્રમામમણાને ઉમે દેવાય. તેની પાછળ-કાર શું એક મંદિરમાં પ્રાર્થના કરે તેને માપ ધર્મ કહી. અને એક નીઝ કિને માજી ડરે તેને ધર્મ cહેવાય અને બધા લેવા ઈ. તેને ધર્મ દેવાય. કોઈ ભિક્ષા લેવા જાય તેને ધર્મ દેવાય છે - વર્મની વ્યાખ્યા બતાવતા કહ્યું રે જે પ્રવૃત્તિથી વિવાર વાસના ઘટતા હોય, દોષ શાંત થતાં હીય, જેનાથી પુષ્ટી થતી દીય અને શુદ્ધ થતી હોય તેને ધર્મ દેવાય, - જેમ ઉપવાસ કરે છે તેને પણ ધમકી . તેમ નૈશ્ચરોપથીમૂળા પણ ભૂખ્યા રાખે છે તેને ધર્મ ના નથી. મુસલમાન હોજમાં ૧૨ કલાકની ઉપવાસ - દરે છે તેને ધ ડરીએ છીએ. જ્યારે નેપથીવાળા ૨૪ ઠાઠ ભૂખ્યા રહે છે છતા તેને ધર્મઠતાં નથી. કારણ શુ મુસ્લીમ ધર્મ cરે છે "અમારા ગુરાનમાં sધુ હો 8 ખાવા-પીવાના ત્યાગ ય આશક્તિ ઈડવા પ ત્યાગ છે. માટે આ રીતે કે તો ધર્મ કહેવાય. જ્યારે નેચરોપથીવાળા દેદની મમતા પોષવા ભૂખ્યા રહે છે, તૈમાં શનિ નિગમ નથી પણ સંચય છે. જેમ તમે સવારે વીડીડા કરવા જો છે તેને ધર્મ ન કહૈવાય. જ્યારે અમારા વિશરને ધર્મ s&વાય. પ્રવૃતિ ટકશ્યન્સ સરખી છે. પણ ત્યાં વિદ્યારે પોષવાની વાત છે. જ્યારે યિા શગાર્નિ વામાવી, શત દ૨વા માટે છે. બધા ધર્મનું મુલ્યાંદન આ રીર્ય દરવાનું છે. ફોઈપણ પ્રવૃત્તિથી શરનું નિગમ થતું હોય તો તે ધર્મ છે. - સ્વ કાંઈ બર્થ થામાં જ્યા, તત્વનું ઠંડણી ન હોય, એમને ત્યાં પ્રાર્થનામાં ઠંડુ તત્વ ધ્યાં છે તેમાં તો માગણી આવે છે. આપણે ત્યાં પહેલાં ભક્તિ છે. પછી મuખી છે. જ્યારે એમને ત્યાં પરેલી માર્ચના છે. તમે કહ્યું શુ છે કોઈ આપે. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છેલ્ટ માટે પ્રાર્થના એ ભાન ધર્મ નથી, જ્યારે આપણે ત્યાં પ્રાર્થના નિર્મપ ભક્તિ કર્યા પછી આનુસંગીક અનુષ્ઠાન છે. અને તેમાં પણ પવિગ માગણી હોય છે. બીજા ધર્મમાં આવી વિવેઠ નથી. પણ રોટલી રાઈમ અર્થમાં પ્રાદ્ધ કરતી વખતે તેના વિષય- દલાયા aોત થયા હોય તો ધર્મ છે. માપણે ત્યાં ઉર્મની બ્રડ લેવલ પર વાત ક્રરી છે. બધા માટે ફુટી એડ જ મુઠી છે સાપ ત્યાં એવી જ ખ્યિા બનાવી છે. જૈન દેરાસર જ્યાં પહેલાં જ બિસિરિ સુધી. એણે સંસારના શણ-લેખ, કષાયોને છોડીને દેશભરમાં પ્રવેશ કરવાનો છે. જ્યારે. ત્યાં તે સંસારના પાપો જ મંદિરમાં થાય છે. જેમ લગ્ન ચર્ચમાં જ દરવી તેવું વિધાન તેમના શાસ્ત્રમાં છે. અને પાદરીયૌ જ સાથીવદ આપી, એમના . ભવાન સમકા સંસારનુ મુળ કહેવાય તેવી શકયા ત્યાં થાય . વેધડ રી કહેવાય છે કે તેમને જ કરાવ્યું. પરંતુ અમે તો શ્રમ ઠહી છa 8 જેમાં રાગાદિ વિદ્યારે શાંત થતા હૌથ અને પછી અને શુધ્ધ ચાવતી હોય તેને ધર્મ ઠરેવા તૈયાર છીએ. પછી ભલે ગમે તે ફ્રેમમાં હોય. શેજ પણ સમણિ પ્રર્વડ, શ્રધ્ધા પૂર્વક કરતાં હોય, તેમા ૧૨ ભીડ સાર્વગોને શાંત કક્ષા હોય તો તે ધર્મ છે. જૈન ધર્મ પ્રત્યુડાઈમથી વાતો થતી જ નથી. ' ' | ઉધ્ધ ધર્મમાં પહેલી ન્મા વિશા શાંત કરતી હોય, શુભ ભાવ કરતી રીય તો તે ધર્મ છે. તેમને ત્યાં પ્રમાણિતા માટે કેટલી માલકિન કરવી પડે. મારે એટલા પ્રમાણમાં ધર્મ કાવ્યો દેવાય: માટે રેલા સશુક-સદાચાર છે તે બધાને ધર્મમાં ખપાવ્યો છે. સાથે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની વાત છે 8 - તમે શનની પ્રવૃત્તિ ડરી તેમાં શુભ ભાવ ન હોય તો તે ધર્મની વ્યાખ્યામાંથી. કેન્સલ થઈ જશે. સ્વાઈથી ગમે તેટલી –ાગ કરશે તેને અત્રે ઉની વ્યાખ્યામાં મુદના નથી. માટે માન માનવાવાળા બધા જ ધર્મમાંથી નીપી ભય છે, જેમ તૈથપથીવાડા ખાના નથી, ઉષાનું પાણી પીએ છીએ તે બધા વિકારોને Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વધાવો કરે છે. માટે ધર્મમાં ખપાવવામાં આવશે નહીં. જેમ તમે ધર્મ ભાવનાથી ડાઈ ત્યાગ કરી, અને જોમ નમને દિડા પર રગ છે, માટે તેના માટે કોઈ રાગ કશે તો તે ધર્મ કહેવાશે નહીં, તેમ માવા માટે તમે એક ટાઈમ ખાવાનું છોડી જૈ ત ધર્મ નથી. પણ કામ કરે તો તે ધર્મ હૈ, ડારે ત્યાં વિકારોને ઘટાડવા માટે છે. જેમાં માત્મા મનની નિર્મળના, પીવાના સર્જન થતી નથી તેને ધર્મ કહેવાય નહિ. જેમ માના દિડા માટે કેટલો ભોગ આપે છે. દિવસ-રાત, ઠંડી-ગરમી, ઉજાગર, ભૂખ, તરસ , માન, અપમાનની પરવા શરતી નથી. આના માટે કેટલી ધમાં, સહિષ્ણાની દેવી હશે. પણ તેને કોઈ ધર્મ ન દેવાય. સભા - માંદુ પડે ત્યારે શું ? સાહેબ - ત્યારે આ ભાવના સામે થાય. અને સાર્જ થઈને રે આપણે કોઈનું દુખ ઈરછતાં નથી. પણ તે મા થઈને સ્વ અને પરનું હિત કરે તેવી ભાવનાથી ઍવા ઝરે લૈ વોdો નથી. પણ દડો શા થઈ હsણી થઇ દરે રે. માટે ત્યાં વિકાર વાસના પોષવાની વાત આવી ગઈ. ભેસા૨ પોષઠ દિયા અધર્મ છે : : : સબા - કુટુંબ પ્રત્યે કરજ બજાવવામાં પાપ છે? સાવજ - મી ફ૨જ બજવો તો તમે તમારા શર્તધ્યમાં રહ્યા, પાગ ઢરજ ન બજવી તો તે પાપ છે. પાણી ફરજ બજવી એટલે પ્રેમ ન કરીએ ન ધર્મ થ.. ફરજ પણ સ્વાર્થ ના ઠાર કરતા હોવ તો પપ જ બોવ છો. પણ ફરજ ન બજવો તો પણ પાપ બાંધ છો.- - - - - - - - - - - જૈવી ભાવની ડીગી ફરે તેવું પાપ બંધાય , ભાવ સાથે કાંટો ઉચ્ચ, નીચી થવાની છે. તામસી મનોવૃત્તિવાળા જીવો સ્વાર્થી ઝર્તવ્ય શ્રી ઠરે છે. રાજસી મનોવૃત્તિવાળા જીવો સૌથી અદા કરે છે. રને પણ પાપ તો લાગે છે. સ્વાઈથી મહા ૨ના૨ને વધારે પાપ લાગે છે. માંડવી અદા ડરે છે તેને સીધુ પાપ લાગે છે. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫ જેમ સંતાન જ ને તમે ખડની સૂદીદી, તો તેનું જીવન જેટલું વરબાદ થાયને?હું તમને પાપ લાગે પણ સંભારમાં નેવું ટકા વાર્થથી કર્તવ્ય અદા કક્ષા હોય છે. પત્નિ પણ ક્યાં સુધી ઉપયોગી થાય ત્યાં સુધી જ ફરજ અદા કરવી ગમે છે. પછી તેનું ડરવાનું આવે તો ઘી લાગે ને ? સગો ભાઈ પણ નિર ઉપયોગી થાય તે માથે પડેલો લાગો ને કર્તવ્ય અદા ડરવા માટે પણ પૈવું હદય જોઈએ. આ ભવમાં ભીતિ રહી તેની પાસેથી sa પામવાનું નથી. છતાં ફરજ અદા. કરવાની છે. આ siઈ દેવી વાતું નથી. એકલી કુર્તયની ભાવનાથી કર્તવ્ય. અહી ૪૨ના૨ા મછા હોય છે -- હવે શુભ ભાવના $ાથી પુણ્ય બંધાય છે. અને કષાય જેટલા પાતળા પડે તેટલી અ9મનિર્જરા થાય છે -- sષાથના &યથી નિક્કી થાય છે. ' આનું જ નામ પુર્ણ અને શુધિ છે. મોટે ના સંસારની પ્રવૃત્તિ પાપની જ છે. ડાર્ક છે તે વિદ્યાર પોષક છે. જ્યારે ધર્મની કોઈપણ ક્રિયામાં વિકાર વામાવાની વાત આવે છે. ' જૈમ બદરી ઈદમાં દિશા છે. તેને શું ભાવના ડરવાની છે. પુસા રિસાનો ભાવ છે. તેનું પાપ બેવાય છે અને સમર્પણ ને ભાત છે તેટલી પ્રભાગનું પાય બંધાય છે. તેમાં ત્યાગ, ભક્તિ છે. તેટલા પ્રમાણેનું પુણ્ય બંધાય છે. સાથે જેટલો અવિવ - ઘેલછા છે, પુરતા છે તેટલું પાપ છે. સભા:- એરણે વધારે બકરી ચઢાવે માબ:- વધારે બદરી લેવા દેટલા પૈસા લાગ; એક જ ગાવું નથી. તેઓની મોટા ભાગની પ્રવૃત્તિથી પૂબંધ હોઈ અને પાપોધ વધારે છે. પણ પ્લી શુભ ભાવ ઈ તેટલું પુણ્ય બંધાય છે. અને તેથી તેને મહામ નિર્જરા થશે. કોઈ * પણ વ્યક્તિ ધર્મ છવા જાય ત્યારે કોઈ અંગત રીતે બલિદાન, ત્યાગ આવશે જ. દવ છોઈપણ મમ દેરાસર આવે ત્યારે સંસારના ભાવ સુધી દેશભરમાં Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભક્તિ દરે તો તેટલી ટાઈમ કાળી, વિકારો શાન થાય. સભા:- એટલે આશાની હોય ચાલે? સાહેબજી - વઇ અવળચંડી હોય તો જ મોટી જાતના કરે તો તે ન જ ચાલે. જે ન જાણી શૌય તે મોટી આશાલના . પણ વડ જ વધારે આશાનની ' ડરે. અને આવા તી ધર્મ ન કરે તો સારું. આ બધુ કાગળ આવતી. મહા વિધિથી ધર્મઠરે તે ન ચાલે. ભભા- શ્રધા એ ધર્મ નદિ 1 સાહેબનુઃ- સાચી શ્રદ્ધા સાચી સમજ એ ધર્મની વ્યાખ્યા નથી. દુનિયામાં ઘા માણસ છે. પથ પર અધ્ધા ડરે તેમ છે. થાને ડોકટર પર એવી શ્રધ્ધા છે કે ડેડટરને પગે લાગતાં હોય છે માટે - 4 ધર્મ ડહેવાય ? સભાઃ કૃતજ્ઞતા એ ધર્મ નહીં સાહેબ કૃતજ્ઞ ભાવે, ઉપકારી ભાવે. ચાદર સત્કાર કરે તેમાં પૂજ્ય બુદ્ધિ હોય? પુજ્ય બુધિથી વંડી લાગે તો મિથ્યાત્વ કહેવાય. મા-બાપને ઉપકારી બુદ્ધિથી છો લાગવાનું છે. ઘણી વખન દીકરો વધારે ધર્મ કર્યું છે ગુણીયલ હોય ત્યાં મા-બાપ aોથી પૂજ્ય થાય તેવી નો ઉપકારી છે. સંસારમાં કોઈ વડીલ મને ની હાથ - એડવાના છે. પણ ત્યાં કાંઈ ધર્મભૂધિથી હાથ જોડવાના નથી. જેમ શબ પાસે જતા ત્યારે પણ હાથ જોડીને ઉભા રેતા. પ્રજા પર હાજનો ઉપશાવ 8 તમે નિશ્ચય નથ ભાણ્યા નથી. સભ્ય રણ યાત્માને નિશ્ચય નય ધર્મ નથી માનનો. મધુરા ભોલા જ માનુ વાવ્યા કરે છે. ઉપાધ્યાય સૂરિએ લખ્યું છે ભઢગ ટટીને નિશ્ચય વય ધર્મ મનોમથી વ્યવહાર નવ ધર્મ માને છે. તેની પાસે ધMી શ્રધ્ધા, સન્મજાક છે. તેની ભાવપણામાં પણ ઉમ માને છે, | નિશ્ચય વયને પુછીએ તો તે સૌ સાયગરીને કહે છે આ મધમી પાથમાં ગુણસ્થાનક પહેલાં નિશ્વય નય ધર્મ માનતી નથી. બાવાને થતુવિધ શ્રેય સ્થાપ્યો તેમાં ય સમીતીનો નંબર નથી. માટે સમગીને શાસનનું સભ્યપદ મખનું નથી. - લીગની શાસનનું સભ્યપદ કોને મળે એ કાંઈ મામુલી સભ્યપદ 89 બધા Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨ષ્ટ દાલતાં ચાલતા ને મો સમહત પહેલાં ધ ન હોય માટે તેની પહેલાની તી યથી ભિડા થી રોપણીમાં નિશ્ચયથ નાંખો તો શું સમીતને પડતું નથી. પરંતુ પ્રથા જનરલ વાત જરી છે તેનાથી ગ=2ષ-5ષા આવેગ શાંત થાય, પુરી થાય અને શુદ્ધ થાય તેને અમે ધstવા તયાર છીએ. માપણી પ્રતિક્રમણ તે પાપ શુધ્ધિની કિયા હૈ. એટલા સમય પુર રાગ-વૈષ યાર થાય અને પુછી શુદ્ધિ થાય તો તેટલી ધર્મ સવ્ય કર્ણવાય. આપણે ત્યાં તેમ અન્ય ર્મ માટે પણ કરે છે. તટસ્થ મુલ્યાંકન છે. ઉઘરના પૂર્વજની આપણી અપાય છે.. { હવે બાણ કરે છે જેમ કથા, પરોપકાર ડરી, ઉપવાસ કરશે ત્યારે ઉપાય પ્રાપ્ત થાય', sષાયો પાતળા થાય, ડારા ઉપવાસમાં કોઈ વાળા ખાવાના છે ખાવા પીવાની કામે તૈટલી સામગ્રી મા છતાં એક કરીને પકા મોંમાં નદી જુવાન. તેના માટે એટલી બાળકને છોડવી પડે, એરણે sષાથી પાતળા પડ્યા છે જેમ કાબીલમાં ધર્મ બુધ્ધિથી વાર ખાય છે. જ્યારે થઈ sીંગમાં બાપુ પાવાવાખા છે. તે શું કામ શાખાય છે શરીરને નિગી કરી આવ્યક્તિ પોષવા ડરે , ' , | મેલા. ઘણાને આયંબીલનું ભાવતું નથી માટે ઉપવાસ કરે ઈ. સાવજ - ભલે સાયેબીલનું નથી ભાવતું પણ લાળા તો આવે છે ને મને ઉપવાસમાં છોડે છે જે માટે શુભ ભાવ પ્રસ્ત ભાવ છે, હવે ચા ઉમM Hળ ૧ ઉપવાસમાં ૨૪ કલાક ખાવાની આશક્તિ છોડી, 3ષાથી શુભ ય નથી માગુ, માચાર માવ્યો, ગાદિ મલની નિગમથી, 'વિકારો શાંત થયા. પછી ભલે તપ એ, ત્યાગ કરે 8 ગરિમા પથ. હવે આપણા બધાનું માનસ શું છે કે આવું બધુ માપણો જોઈએ ત્યારે 20 વર્ષની પ્રશંસા રવાનું મન થાય. પરંતુ કંથડાર કરે છે ? મા ધર્મ નથી. આનાથી 3% se બંધાય. અને સદામ ના થાય. તેનાથી સાનિ, ભૌતિક સામગ્રી મને, હા, પુણ્યના સુખ-સગવડતા મળે. દુ:ખમાં સબળ્યાનું રોટલા ટાઈમ સુરત્ત Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ܐ અટડી જાય. માટે તત્કાળ તેને સારુ 4ળ મળ્યું. સભા:- શુભ ભાવધર્મ સામગ્રી અપાવે ? સાêદ્મ::- વ્યુભ ભાવ ધર્મ સામગ્રી અપાવે લેવી હોય તો મળે, ભૌતિક સામગ્રી પણ મળે, અને ધર્મ સામગ્રી પણ મળે. બન્ને સામગ્રીની પુણ્યથી જ મળે છે. સભા- ધર્મ સામગ્રી જોઇએ તી 3વી-ભાવ કરવાની સાહેબજઃ- ભગવાનની ભક્તિ કરના શુભભાવ એવી એઇએ તારુ કારખ્યુ મળશે, શાસન મળી, તારી ભક્તિ, ઉપાસના મળી, શક્તિ મા જેથી સત્કાર્યો કરી ઢાડું. જો તે વખન વ્યાવી ભાવના દોય તો તે ભવાંતરમાં મળે તેવું પુણ્ય બંધાય. સભા- ભગવાન પાસે બધી માગણી કરી શકાય . સાહેબશ:- સારી માંગણી કરી ડાય. "જ્ય વિદ્યાયમાં બધું બોલો છો? મહાપુરુષો પ્રાવા સુગની રચના ારા તમારી પાસે મંગાવે છે. તેમાં દેવ-ગુરુ પાસે માંગવા લાયડ ઘથી જ વસ્તુ તેમાં છે. ન માગવા લયદ તેમાં એક પણ વસ્તુ નથી. જેમ ર્સ્કિરો આ-બાપ પાસે બધુ માંગી શઢે. નાનો હોય ત્યારે રમકડાં માંગે. જરા મોટો થાય તો તેને એઇની અનુકુળતા, ડપડાં માંગે. પણ તેના બદલે તમાકુ બીડી-રુ માંગે તો શું તે વ્યાજ્વી માગણી છે, તે વખતે તો તેવા દિડરાને ઘીખ મારીને જ બેસાડી દેવા પડે. તમે ભગવાન પામે ડો કૈ સારે થીરી દરવી થૈતો તેમાં સફળતા 5મી આપશે. ઘાવી માગણી થાય? તમે હશમારી ઠરી હોય અને દો મારી હરામખોરીને પંપાળો તો ચાવે! અને પાલી માંગવાથી મળશે ૐ ભક્તિના પ્રભાવથી મળી માટે વ્યાપણા મનમાં પદેલાં ભક્તિ છે, પછી પ્રાર્થના છે. અત્યારે વ્યાપણા ઘણા જેની કહેછે કે આપણે ત્યાં ભગવાનને પ્રાર્થન કરવા માટે કોઈ શાંત વાતાવરણ નથી. માટે અમે ઘરે વૈમીને જ પ્રાર્થના ડીલે છીધે, પરંતુ પ્રાર્થના પહેલી તે ભાત પદેવી ૧ ચને પછીથી પ્રાર્થના પણ નથી. અને સારી બૈઈએ. માટે ભક્તિર્યા પછી જ છે જ્યવિયાયમાં વધી માંગણી . તેથી ભકિત ા પછી માગવા લાયડ છે તે દ૨૨ોજ માંગી. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સાચી ભક્તિ પણ તેનું નામ જેની પાસે સાચી માંગણીની પેઠા હોય. આ ૧૪ અર્વધ માંગણી કરી ઈ." આ બીદિલાભી .. 4 ચાવી માંગણી કરનારા માથા સત્ન નહોતા ત્યારે ઘણા ? કે હું માગે એ ખરો ભન્ન નહિ. પરંતુ સાથી માંડી હશે તે તો તમારા મેડલ્પ ouત્રે પુરૂ થનાર છે. પuly લેવાથી પરિક્ષામાં મજબુતાઈ માd 8. તમ શારીરિઠ માગણી ડરવાથી તેની તમન્ના, તાલાવેલી તીવ્ર થાય તેથી તેના પ્રતાથam તૂટે. માટે પ્રાર્થના એ તી - દમને તોલાની શાન . મારે મારી જોગણી તો ડરવાનું કહ્યું છે. - સમતામાં ગયેલાની માંગણી નથી. આપણે તો મેડમનીથી ધર્મ રવાને ઇલો છે. ક્યારે ગીતામાં નિષ્કામ મઢ કહી છે. સત્નાઈ કરી તે પ્રભુ ચરણે . સમપી જવાનું છે. શાની ઈરછા નારી શખવાની ચાલુ તેઓ કહે છે: - જ્યારે આપણે તેં કુપની ઈચ્છા રાખવાની છે અમારે પણ ઈરછા શખવાઢી છે. વ્યા પ્રમાણે બંખ્યામ ચાહિરા છે જેનાથી એમને ભાવ ચાર મળે. તેવી અમારી હોય છે. મા શારા શુભ કામનાથી છે. રામે દેશમર જઈએ ત્યારે પણ " અમારા મનીથ સિદધ થાય, અમારા મનોરથી પુરા ડેર, પુરા કરવા જ તારી પાસે આવું છું, હું ભકિત છવા નથી." તે મની સાથે જ જઈએ છીએ ઉપાધ્યાય તો આગળ વધીને થતી ક્રમસર વાતો કરી છે. આ માંગ.... આ ... માંગુ ... છેલ્લે તો એમ કહ્યું કે તમાશમાં અમારે ઉધ્ધાર ડરવાની શક્તિ છે. બધા તમારા દામ છે. તમારા થી જ હું તરવાનો છે. અને તમે જ મને તારવાના છે. ગાવું વાંચતા થાય છે ઉપાથિાય સૂરિને ભક્તિનું રૂળ નદી મળ્યું છે પણ તેઓ કહે છે મને તો સાચી ભક્તિનું આ ભવમાં જ મળ્યું અને તે અમે અનુભવી વૈઠા છીએ. અમારી ની દીનતા મરી ગઈ છે. પર હું ચાનાથી લોડી ને સમજાવવા માંગે છે તમે મા રીપ્લે માંગ કરો $ ૨મે - આગળ કહે છે કે, અધ્યાત્મના માર્ગ જે પામ્યા છે તેને ના છુપાવ્યું છે. કા રક પોતાનો અનુભવ બીજને બનાવી વાડાની નથી. જે નથી પામ્યા તે હવામાં Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦ 'ફરે છે. અનુભવની વાન ડરવાથી ઠાંઈ થતું નથી. તો પછી તે છે કે મને કઈ રી' તો જ્વાબ આપ્યો 2 જેને અધ્યાન્મ પામવાની તાલાવેલી લાગી તેને તેની શીષ્મ અનુભવ થયો. અને તે અનુભવ જેને થશે તે જ દુનિયાની વાજ છે. ભગવાનને ભી અને માંગી. અર્ને તેમને આપવું પડે તે તો તેમની અધુરાવા સૂચવે છે પરંતુ તેમના અ ન્ય પ્રભાવથી જ તમારી ભક્તિનું રૂપ મને તે જ ખરા ભગવાન ઈ. પ્રભુ દેવા છે કે તેઓ ની કોઈ લેવડદેવડ ઉરનાં નથી . તેનને જે ગેળવ્યું છે તે આપે તો પણ કરી ખુટવાનું નથી. અને તેવા ખમબાની મ બનીને તે બેઠા છે પ્રભુ તી અછત છે પણ તેમની સેવાથી જ આપણા મનોરથ મિદ્ધ થાય. " પ્રભુભક્તિમાં જ આ તાકાત છે અને તે જ ખરી પ્રભુસેવા છે. તીર્થકરના પાલવનમાં તી, તેજ ભવમાં તમને તીર્થકર પદ પમાડવા સુધીની તાકાત પડી છે સંથકારે શુધ્ધ ધર્મMી વ્યાખ્યા ડાં પહેલાં અશુધ્ધ ધર્મ બનાવ્યો. - - અશુદ્ધ ધર્મ પણ ક્રળ ન આપે જ. કારણ ધર્મ cોઈ દિવસ નિકળ થતો નથી. હા, પછી ધર્મના નામથી ને ખાલી થતા જ હોય તો શું ન મળે. અશુદ્ધ ધર્મ sી પૂણ્ય અને મકાન નિક્કા ૩૨ાવે. આ લોકમાં, સંસારમાં છે ધંખા 6રમાં અનુકુળતા મને તેમાં પ્રભાવ ધર્મો જ છે. - દુનિયામાં સારા દેખાય છે. તે વળ્યું . ------ અને પ્રાધ્ય દેખાય છે તે અમનું ઈ -- હું મારે દુનિયામાંથી જ થર્મને દબાતલ ઠરીએ તો sસ્પના કરી શકે દુનિયા કેવી હોય Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ૧૧૧૫ ગીલાખિયા ટેંક 11 પપૂ.શ્રીયુગ સુવિજયજી ગુોચી નમ:11 11 ઉપસાર બુધવાર અનંત ઉઘડારી અનેત જ્ઞાની જ્ઞી તીર્થંકર પરમાત્માહીયે જગતના જીવ માન સફળ અનુષ્ઠાનની પ્રાપ્તિ માટે આ વર્ણ તીથની સ્થાપના કરી છે. મહાપુરુષોની રહી આપણે ધર્મના ડોઝમાં જે કઇ પણ પુરુષાર્થ કરીએ છીએ 1 એ અનુષ્ઠાન સફળ ક્યારે બને જ્યારે પરમપદ પામીથે ત્યારે બને. જર્મ મોડીનું માઉન બને અને એને પરમ પદ પમાડે એ વાસ્તવમાં ધર્મ છે. વ્યવહારમાં એક કહેવત છે જેની અત સારી નું બધુ સારુ. એજ રીતે હોઠ અંતિમ પ્રાિમ સુધી જેની રૃટી હોય તેજ દીર્થ રીવા છે. તમે જે ધર્મ ડરો છો એનું અંતિમ પરિણામ શું - ઔ રીતે ધર્મનું વધboyડવાનું છે જેમ વ્યવહારમાં ધંધાની અંદર ડોઈ માણસ નફો કરતી હોય પણ ભવિષ્યમાં બરબાદ થાય એવા પગલા જો ને લઈ ૨ી હોય તો તેને નડશાન થાય ? લાભ ? અત્યારે કામચલાઉ લાભથી એને નુકશાન થવાનું છે. બીજી जाबु ડીઇ નુક્શાન કરીને માલ અત્યારે ખરી? પણ ત સામ્ય1 હોવાન કાણે ભવિષ્યમાં લાભ થાય. તો અને તો લાભજ થયો કહેવાયને જેમ અત્યારે તમે જોડશોને ચડાઇને compulsion કરીને ભણાવી છ ૧ મા-બાપ શું જુએ છે દે ભણીગણીને તૈયાર થાય તો એને લાભ છે, જેમ વ્યવદારમાં લાભની વિચાર કરો છો એજ રીતે જૈન ધર્મ અંતિમ પરિણામની વિચાર ડરે છે . અમ્રુધ્ધ ધર્મની વ્યાખ્યા શું ડરી! આખી દુનિયાને રંજાડનાર વિકાર'ને દોષો છે. અનની નિમમતાથી ભડત થાય એ ધર્મ અનુષ્ઠાન ડદેવાય. છતાં લખ્યુ હૈ ખાને અમે અશુધ્ધ ધર્મ કહી] લીહો. કારણ શુ? ચા જે પ્રવૃતિ ડરે એનું વ્યંતિમ પરિણામ બંધ છે. જૈ પ્રવૃત્તિનું ઉથામાં ઉચુ પરિણાભ c૬Ü ધર્મ છે. એ જ ભાષા ધર્મની વ્યાખ્યા છે. શુધ્ધ ધર્મ એટલે અંતિમ રીધે પણ ધર્મ હોય. જૈ નદી નુક્શાનીમાં થવાની હોય તો એ ખરેખર નો છે અે પછી નુક્શાનીનું સાધન છે જે નવી ભવિષ્યમાં પણ ની તરીકે શૅપાંત૨ થવાનો હૈ એજ ચાથી જો છે. પેઢીમાં જે ખર્ચી . Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૦૨ હોય એ માગીનું સાધન છે. પણ જો માણી ના થાય તે માથે પડેલો લગે . જે ધર્મ ભવિષ્યમાં ધર્મ ગ્રંપારિત થતી એ જ સાચો ધર્મ. જે પૈસા નવા પૈસા લાવે એ સંપત્તિ ગણાય પણ જે પૈસા બરબાદીનું સાધન બને અને સંપત્તિ ન ગણાય. - જેમ કોઈ મકાન માટે શ્રેવી વાત સાથે છે ત્યાં ડોઈ સખી ને સજન મા રામ નવી કલા તો એ મહાન સસ્તા ભાવમાં વેચાય. તો પણ એ કોઈ લેવા તૈયાર થાય નહિ. જેમ કોઈ જ્વવાન નો કરતુ હોય અને એમ થાય છે ચા ૫ કરોડના હીરાથી બરબારી આવો. તો પછી એ એ ૫ ડરી ડના હીરા પ રૂપિયામાં વેચવા જાય તો પણ એ ઈ હૈ નહીં', ૨ સંપત્તિ આબાદીનું સાધન બને એ જ માંચી સંપત્તિ ડદેવાય. જે ધર્મ ઉંચામાં ઉંચા પરાઠાણાના ધર્મની પ્રાપ્તિ 8 શવે એ જ સાચી વર્મ છે, - ગાદી મલના નિગમથી જો તમે ધર્મની શ્રેણી ઉપવાસ કરે તો તમારા અંતરમાં ૨૪ કલાડ અમુઠ મા શતિન ત્યાગ આવે, પેટમાં સુખ છે. પાવાની તાદાત પણ છે, પણ લાલસા પર ડર્યો હોવાથી બીજ ખાતા. હોય તો પણ ટૂકડે મોઢામાં ના સુડે. હવે એ ત્યાગના ભાવમાં અમુઠ પ્રકારની ખામી દોય એમ થાય & આજે જ માલપાણી ડર્યા ને હું રહી ગયો. છતાં મને અમુઠ - પ્રકારનો ત્યાગનાં ભાવ છે જે એમ વિધિપૂર્વઝ ઉપવાસ કરનારા છા હોય છે, . ધર્મબુદિધી તપ, ત્યાગ, શ્રેમ કરે છે એનામાં ગાદી મલને નિગમ - થાય છે. ઘણા વર્ષના અનુકાનમાં ત્યાગ માને છે ઘસા માવા મુરલ ઈ. સ્વાર્થથી છોડ તો લોહી કહેવાય પણ બુધિએ ત્યાગ કરશે તો ધર્મ કહેવાય , દુનિયામાં કોઈ પણ ઉજ્જી વ્યકિત તૈના ધર્મની પ્રવૃત્તિ કરે અને જે તેમાં ધર્મ બુદિધ હોય તો શ્રમુક પ્રકારનો વગાર મલની નિગમ થાય છે. ગ્રેટ કરવા તૈયાર છે. જેમ કે સર્વ ધર્મમાં શ્રેષ્ઠ ધર્મ જૈન શાસન છે પણ બીજા ધર્મ પણ ઉમે દેવાય. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૩૦૩ ઉપાધ્યાયએ કહ્યું છે કે મરીચીનું આ વાક્ય " ત્યાં પણ ધર્મ છે, અદિયા ? પણ ધર્મ છે " એ સાચું છે. મરીથી વાર વ્રતધારી ઉંચા ધમન્નિા શ્રાવડ છે. બધા સંસારના ધંધા ધાપા નથી કરતા, ભાવ શ્રાવડ છે. એમની પાસે અા ધર્મ છે. ભગવાન પામે ધર્મ છે અને એમની પાસે ભાવવધર્મી એટલે એ રે - " છે ત્યાં પણ ધર્મ છે રિથા પણ ધર્મ છે. તેનો વાંધ? નહીં પરંતું પીલના પૂછવ્વાનું તાત્પર્ય એમ છે કે ભગવાનના સાધુમાં પણા ધર્મ છે ? તમારા ભરીથી)ના ભગવા કપડામાં પણ ધર્મ કે મરીચીના ભગવા કપડામાં મુકીના આચારથી જ ધર્મ છે. ઇપીલ જે સંદર્ભમાં પુછે તેં મેહમાં મરીચીએ કહેવું જોઈ? મારી પાસે ભગવા, પડામાં ધર્મ નથી પણ માગમારી બારવ્રત પાલમાં ધર્મ . પણ એમને ગાવું ન કહ્યું એટલે શી અસત્ય ગાથ.. હેમા મામવાલા જે અર્થમાં છે તે અર્થમાં જ જવાબ આપવાની હોય. એટલે સચના , ચસચન ના થઈ જય, ' દુનિયાના બધા ધમોને ચેડાં અધર્મ ન દેવાય. જો એવું કહીએ તો પછી આપણ પ્રધાન સર્વ મિનિામ sીર્ય થી એના બદલે એમ કરવું પડે કે પ્રવાને સર્વ અધર્માનામ. ત ી નવુ સઝા થઈ જ. બધા ધર્મમાં સૌથી પરેલી જૈન ધર્મ છે. સામાન્ય રીતે બધા જ ધર્મ કહે છે જ નહી. ઘોલવાનુ ચરી રેતી પાપ લાગે. મહાપુરુષ દે છે કે સત્યવાદી બ્રા બની ડાય. જ્યારે વિષય ઉષાયન ત્યાગ થાય અને શુભ ભાવ થાય. ત્યારે ધર્મ પ્રત્ર2. પણ આ ધર્મમાં અશુધિ નિરૂબંધ હોવાના કારણે અશુદ્ધ છે. જેમ એક વ્યક્તિ મા પધે છે પણ ભે ગ્રે માથી ભવિષ્યમાં ક્રોધ પેદા થવાની હોય તે એ કામાની કિંમત છે , જેમ દયાન નિ: સ્વાર્થ ભાવ લાવ તો પુણ્ય બંધાય. પણ 4 પુણ્ય જે ભવિષ્યમાં અધમમાં રૂપાંતરિત થવાનું હોય તો એને ધર્મ ના કહેવાય. જે આરોગ્ય ભાવયમાં રીંગ બને એનો મતલબ છે 1 થી steroid આવે છે જે દર્દીને તાત્રે માજે ૬રી . એકદમ ર્તિમાં આવી જય પાગ 2 dose નું દimade ouLk Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦૪ એ ડાળ થી હાડકા ખલાસ થઈ જય. આ વનને અસ્થમા હતી, બહુ ઉચી એની હતો . ભયંકર પરિસ્થિતિમાં હતા. ડાકટરે ધીરે ધીરે sterod ના ડોઝ પર ચઢાવ્યા. એમને ત્યારે એવી શરત થઇ ગઇ ને એમ લાગ્યું કે મને dડટર ભગવાન રૂપ મળ્યાં. અમુક વર્ષો દવા લીલી પણ એ દવાની એટલી સાઈડ ઈફેક્ટસ થઈ હાડા શાચ જેવા થઈ ગયા. જરા ક્યાંય ધ્યાન ન રાખે તો તૈથર થઈ થાય. ખબર પડી કે ડoid ના લીધે. ત્યારે કામચલાઉ રાહત મપી પણ પછી દર્દ પાથ ઉપડે. ( સંસારમાં પણ કામચલાઉ શહનને આરોગ્ય ગણો ની ને મહારોગનું સાધન છે. જૈન દર્શન પરિણામ લકી છે દરેડમાં અંતિમ પરિણામ જોવાનું છે. તમે તપ, ત્યાગ, સંયમ, બામયિઠ વરસે પણ ભગવાનને એટલામાં ૨સ નથી. પણ કશે એનું અંતિમ મા હોવું જોઈએ. વ્યવહારમાં છે નિયમ છે જે સિધ્ધી વરબારીનું કારણ બને ચંને સિદ્ધિ ન દેવાય. - દરિઅર મહારાજ કહે છે કે અનુબંધ જન શાસનનું મહત્વ છે. : હરિભકરિી યોગ શતકમાં લખ્યું છે કે તીર્થકરની ખાણ શું ? તીર્થકર એટલે કોને માનવેધ ધર્મના ઉપદેશ. લાડી કોઈ સાનુબંધ ધર્મનો ઉપદેશ . પ્રાપ્યો નથી. ચટલે જ તીર્થદર લીડ છે. અનુબંધ એટલે અજુક પચ્ચાસ બંધ – પ્રચાર કરેલી પ્રવૃત્નિનું પરિણામ. એ પ્રવૃત્તિથી નવુ બંધ નિશ્ચિત થશે. જેમ ગ્રેડ ધી હોય -ઘઉંના દાણામાં જો સુધી ઉત્પાદન વાહિત જીવીત હોય અને એને વાવ ની અનેક ઘંઉ ઉsી પણ એ જીવીત anલ જરી દે પછી એનામાં ઉગવાની રીવડ નથી. સર્વ એની ખાવા માટે જ મા ઉપયોગ કરી શકે, જે ઉત્પાદન શક્તિ વગરના દાણા ને નાજની દણી પાઓ પછી ઝાડી પેશાબ થઇને નીકળી તો ની પી તરીકે કિંમત ઠેરવી અને અનાજ તરીકે હિંમત કેટલી ? વૈ થના દાણામાં swાં ઉત્પાદન શક્તિ વીડમાં નથી. નામાં ઉત્પાદન શનિ 6 નથી ડોરો ભાવી થવીબમાં નથી તેનાથી મા જૂખ મી. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રમ રોડ ટન પરમાત્માની મારી પૂજા કરે છે. અને બીએ સંસારના વિsાર ને વાસનાને ભાવવા દીધા વગર ઉમખાથી અશાહી પૂજા કરે છે. બન્નેની ભક્તિ શુધ્ધ ધર્મની પ્રવૃત્તિ છે. સૈની ભથિી બાલી-ડી બંધાયુને સંસારના મોજ સુખ ને ભોગની સામગ્રી ભોગવીને પાપ-પોલિયો મને સંસારમાં રૂપsો. બીજની ભક્તિથી ભાગલા ભયમાં નવી સ્મૃતિનું સર્જન થયો. રોમ કરીને પરાકાષ્ઠમી બનિ . સુધી પચ. એની બ્રીજ રૂપની ભક્તિ એને પરાક્રાણસુખ ભો) આપી. જા સબીજ ભક્તિ છે, ઉત્થાન લિવાની ભક્તિ થારે પૈવી મતિ નિબજ હલી, જેમ એક વ્યકિત નિસ્વાર્થ ભાવે કોઈની થા ને પરોપકાર કરે છે. જેનાથી ગેવુ પુથ બાંધી છે જેનાથી સંભારમાં લીલા લહેર થઈ જશે પણ પાથ ભૌગવીને અનેક પ્રકારના પાપને રંભા ડો. મેં સ્થાનું પરિણામ શું આવહી સંસારમાં સીમાં ખંડવાનું માનવી ને પાપ પā usો. આનું નામ અનુબંધ છે. સન હક્તિ વછારના દાણાને નિર અનુબંધ ઠહૈવાય પ્રકા વર્ષ જુનું અનાજ ઉરે નહી adવા અનાજનો ઉપયોગ કેટલે રીડ વખતની તમારી ભૂખ ભાગે જ્યારે પાન શનિવાપી દાણા આખી દુનિયાનું ઈંટ ભાવે. - ધર્મ sી કહેવાય એ નિરવીજ રીય તો નિઅનુબંધ અને મહુધ ધર્મ છે. ન સળીજ હોય તે સ્ત્ર ભાનુબંધ અને શુદ્ધ ઉર્મ છે. એક વખત વિઘર ભલે કામે પણ જે તે વિવાર નવા વિકારનું સર્જન કરે તો એને ધર્મ ન કહેવાય. ભગવાન આપણી પાસે દયા, પરોપકાર સંથમ, તપ, ધ્યાન દશવા માગે છે પણ ભળી જ મને એની પરંપરા આપણા આત્મા પર ચાલવી જોઈ. જૈન શાસન અનુભવની રહી રાખનાર છે. જૈનો અનુબંધ સારી રોનું વધુ સારુ. જે અનુબંધમાં જીતે વધામાં - એક મારામ બબજ રૂપિયા કમાય પણ જુની બધી સંપત્તિ પાયમાલ ડરે તો જ અબજ રૂપિય બરબાદીનું સાધન ગણાય છે શ્વાશાહીનું? કિસૂરિ મહારાજે લખ્યું છે લક્ષ્મીની સખી એવી લગ્ગી એ લક્ષ્મીને કોઈ પરી લક્ષ્મી માને નદી અને સમજદાર મકામ આનેટ પામ પણ નથી. કોઈ તમને Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પૈસા શખ પણ આનાથી તમારું નુક્શાન થવાનું છે તોતમે એ 3′ કહે આ રૂપિયા રાખો ખા જૈ ધર્મો અધર્મનુ બીજ હોય ? ભવિષ્યમાં અધર્મમાં રૂપાંતરીત થવાનો હોય એવા વર્ઝન કોઈ મુલ્ય નથી. અત્યારે તમે કોઈ ગુણીથલ . સાચારીને જોઇને એના વખાણ કરી ग ન ચીની ધૂમ સબીજ ના હોય તૌ કોઇ મુલ્ય નથી. જૈનો ધર્મ ભલે પહાડ જેટલી હોય પ1 નઅનુબંધ હાથ તો તે ધર્મની મન નથી. જેની ધર્મ માનુબંધ હદીય ન ાઈ જેટલો હોય તો પણ ઘણી હિંમત છે. તમે ધર્મની અંદર ડઈ રીતે ગણિત માંડતા હોવ છો.૧ તો પહેલી વ્યાખ્યામાં જ ઉડી જ્વાના છે, ચાશક્તિ એમનેમ ? ને દાન કરી તો કોઇ મત નથી. ચાનુબંધ ધર્મની વધારે ડિમત છે. દાદે સર્જનાક્તિ મખંડિવ રહે છે. અત્યારે છોડેલી મમતા ભવિષ્યમાં નવી મમતાને સર્જવાની હોય તો એનો શું મતલબ ૧ ડાયા જેવી ધર્મ પણ જે ઉત્પાદન શક્લિવાખી હશે તો તમે ચાલ થઈ જશો - તમને ૨૫ વીમા છે. ઘણાને તો ઘણુ કરીને પણ ઘસતા રહેવું છે. તમને Quantity Hi 2H1&d & Quality Hi T તમને ખાલી મજૂરીમાં રસ છે. અમે તમને સરેલો ને .તિશય લાભદાયી ઉપાય બતાડ્યો છે. તમને કોઈ ૐ ૐ નમન એવો ડિપ્તિથી બતાડુ કે દેશી મહેમને મફત મળી. લી તમે થશે કે તમારો ઉત્સાહ વી દે ઘટે! એ સાનખીને તમારા થર કાન થઈ જવા એ/એ અત્યારે તમારો hook ચાવી જાયને મોટો લાભ મળે તો, એવી વાત કરુ છું. માનુબંધ થોડો પણ ધર્મ ડેરી તૌ મહામ્બભ છે. દદીવ્રતમાં માનુબંધ ધર્મ માટે પાંચ ભાવધર્મમાંથી કોઈપણ ડાિંથા જેટલો પણ વાવે તો માનુબંધ ધર્મ આવે: ભાજ ભાવધ છે અને બ ભિવાવ દ્વીએ બધી ધર્મ વ્ય ધર્મ છે. સર્વ ધર્મ વ્યાપાર પર ક્યારે બંને ડોઈપણ ગુણનું પ્રાધાન કવું હોય તો પાયામાં વૈરાગ્ય શેરી, વૈશધ્ય પૂર્વક કરાયેલો ધર્મ એ જ પ્રધાન યુક્ત ધર્મ દેવાય. ભગવાન સંસારને વો હે દૈવી અમાર લાગે તો જ Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 . ગુફાન ખાવાન આવ્યું દેવા. કેળા પાવ પર છાલને દેવી માનો છો ? જૈ દિવસે સંસાર દુખમય લાગે છોડી ગડી ના છોક મડી એ સવાલ નથી. પણ સંસારમાં મધુરતા તો ના જ હોવી જોઈ. ધર્મ-છી કરે તો ચાલે પણ ધર્મ ગમવા જઈએ. --વૈશષ્ય અધ્યાત્મની પણ છેડાલાને ડવા લાગ્ધા માટે શું ડરવું પડૅ ચૌપ્પી જીભ રાખીને ચાખી. એ ફી વૈરાગ્ય લાવવા માટે સંમારના સ્વરૂપની વિચાર ડી. ઝેડ પગ વ્યક્તિ હી નથી દે જેને ઇરાન મનુંભવ નથી થયો. સંસાર મધુર હોય મને ભગવાન એને લવ કરે તો એમ પાણે પાપ લાગે ભુવનમાં તમે મહત્વની વાત ભૂલો કી. ગમે તેવી સારી મિઠાઈ ખાનાર ખાતો જી શ્ચિમ ઘરનો જ એને એને એની ચકાસગમો થઈ જતી. તરસે ગમે તેટલી લાગી હૌથ પર મોઢામાં દરિયાનું પાણી નાંખે તો ! ઠંડક લાગે પણ પીધા પછી અરે અરે થાય ને ૧ સેક્ષારમાં વછર ઉગના બીંગ ખરા એક દાખલો બતાડ જેમાં તેત્ર ન માd, સેસારમાં તોલી મીઠાશાનો ભાવ થયો છે? ૨૨ સધર્ન ગમે છે એ ગમે તેટલી ઉર્મ ડરતો હોય પણ અશુદ્ધ વર્ષ થવાની. જેને અધર્મ ગમવાનું બંધ થાય એને થોડી પણ ધર્મ લાદ્ધ કહેવાય. સભા:- પ્રથમ ગમે છે એ ગમતું નથી. ભાવિ :- વાિદ માટે ચતુરાઈ ચુકી છે. બીલવાની વાતમાં ગૌશળા થાય છે. આવું sો છો કે ધર્મ cરો છે તેવી 4 અલગ છે અને ધર્મને ભાવ જુદો છે. ખરેખર અમ ગમે 8 £ ગાડી લે છી - જેમ એક માણસ એમ છે કે ગુસ્સો ડર્યા નથી પણ ગુસ્સે થઈ જય છે. જે એમ 8 ગુસ્સાને શાન ડરવા માટે ઝુકું છું પણ છતાં એ ગુસ્સી થઈ જાય હવે ઠા માવે છેતમારે માં પડવું નથી પણ માંદા પડી જવ છેતમારી મહેનત તાવ લાવવા માટે કે તાવ કાઢવા માટેની બન્ને વચ્ચેની તફાવત સમજાય છે. તમે એમ કહ મને કષાય ગમતા નથી પણ થાય થઈ જાય છે. મારી, Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પૂરી aઝા લગાડીને કષાય સામે ઝઝુમું છું પ કી શક્તિ પ્રબળ ઈ જેવી હું નિરાશ જાઉં છું તો હું સમજુ છે મારુ મિથ્યાત્વ છે Mા નમે એની સામે સંદ કરે છે. અને તમને એનું દુ:ખ છેતમારે તમારા જીવનનું પ્રામાણિકતાથી મુલ્યાન કરવાનું છે. પ્રત્યારે તમને જેટલા દોહe sષાય આવે 8 4 મારે લાવવા હોય એટ આવે છે. લાવવા છે માટે લાવો છો એ ખરાબ છે, સને પ્રેમથી લાવી વધારે ભય છે. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨-૧૧- ૫ " || પ.પૂ. શ્રી યુગ જુપણવિજય સદ્ગુરુશ્ય નમ:Jy-=- - - આ કાર્તક સુદ દસમ પ ઉપસંદશા - - -ગોવાuિથા રે સવાર. અનંત ઉપાણી અને શાસ્ત્રી શ્રી તીર્થકર પરમાત્મા જાનના જીવ માત્રને આ વિશ્વથરમ્યાના સ્વરૂપને સમજવનાર ઉર્જલીની સ્થાપના કરે છે.--------- - મહાપુરુષોની ટકણીયા સંસારથા બ્રિતિબિયમ પર ચાલે છે તેનું જ્ઞાન ખવવા જેવું છે. કુદરતના નિતિ નિયમને જાણ્યા વગર મન માન્યુ વધ-દરવાથી લાભ. થવાનો નથી. માટે સંસારના પાયાના તત્વ sઈ રીતે ઠામ કરે છે તે જાણવું જરૂરી છે. : આપણો આત્મા છે તે સનાતન સત્ય . અને તેને એ ન સમજુ યા તો પાયામાં જ ખામી ગણાહી. મને યા તત્વ ઉપર શેથન શેના છે અને તેના મિનિ નિયમો, ધા, વચ્છ શું છે તે સમજવું જ જોઈશે. ' - બધા જીવ માત્મા નહી સમાન છે. પણ બધા પ૨ કર્મનો ખેલ જુદી જ છે. અને તેને સમજીને ન તેના અસ્તિત્વ સ્વીઝાહવું એવો. - બધા ધર્મ cર્મની વાતો કરે છે. પુણ્ય પાપની વ્યવસ્થાને પણ સ્વીકાર કરે છે. પથ-પાપનું સ્વરૂપ સમજવા જેવું છે. સંસારમાં સારી વસ્તુ અપાવનાર પુત્ર છે. અને ખરાબ વસ્તુ અપાવનાર પાપ છે , ધર્મ અને નઠ બને માટે આ જ સિધાન છે. દુનિયામાં કોઈ પાથ. એવું નથી છે જ્યાં પુથ, પાપ અસર ન પાડતા હોય. જેમ પુણ્યનું સાધન ધર્મ છે અને પાપ વ્યા છે તેમાં ડાવા અધર્મ છે. માટે પુરા પાપ ધર્મના ડાર્થ રૂપ બનાવવામાં આવ્યા છે. ચા સિદ્ધાંત બધા જ ધર્મ સ્વીકારે છે. આ દુનિયામાં બદાર ને સારા દેખાય છે તે ધર્મનું સ્પ છે. અને એમાં પણ જે સારા દેખાય છે તે હમણું જ ડાર છે. જેમ ઉદારતા, સહિષ્ણુતા, પરોપકાર, દવા, પ્રમાણિકતા તે ઠાર 4પ વર્ષ છે. અને તેનાથી વેચાતા પુછયના વિપાઠ ૩૫ બધી ભૌતિક સામગ્રી છે. માટે શુભ ભાવથી સર્જન થતું પણ સારી વસ્તુ અપાવે છે. - હા, પુણ્યનું સાધન ધર્મ છે. પણ બધા જ પુણ્યનું ન પૂછય નથી. ગા પુત્ર તો એવા છે ? તેનું ફળ પાપ છે. અને માટે જ આ સંસારમાં પાપનું આત્મ પર Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ થઇ છે. અને તેની દરી પુજ્ય જ છે. * આત્મા અનંનડાપથી ભરી દે છે કેમ પરિભ્રમણ કેમ કરે છે કારણ તેમાં પાપ છે. પરંતુ એડલુ પાપ અખંડાણથી અન્ના કોગવનો નથી. પણ તેમાં સાયકલ ઈ . પાપનુ ફળ દુઃખ આવ્યું ત્યારે બીજુ પાય . તેનું રૂપ દુખ આવ્યુ. નેમ છે અવરછીન્સ પછી પાપની પરંપરા ન ચાલતી હોય તો પાપ નોગવાઈ જાય. પણ તેમ બનતું નથી. પણ પ્રવાહ ચાલે છે. અને મા પાપની હારમાખાની ધરી પુય જ છે, - આખા ની બેઝ ધરી પર છે. જે હી તૂટે ની આખ પ . તેની બેઝીક આધારશીલા થરી બને છે. તેમ આ સંભારના બધા પાપની વરી, બેઝ પ્રહાર પથ છે. પાપ ૩૨વાની શક્તિ પુથથી બને છે. મા મને કોઈ બહુ ડરવું હોય, દુતા પાપ s૨વા શક્તિ નો પુજ્યથી મખે છે. શક્તિ પુથથી મળે અને પુણ્ય ધિર્મથી બંધાય છે. માટે પરિસ્થિતિ શું થાય કે લૌ મજ્જાઈ ડરે તેના ફળ રૂપે વિદારી , ૩ષાયી શાંત થાય. પણ તેના વિપાઠ રૂપે ફળ શું આવે - પશુધ્ધ ધર્મ દેખાવમાં મારે પણ અંતિમ કુળ લો વાસ્તવમાં ગ્રાન્માન ખડાવનાર બને છે. કુદરતની આ વ્યવસ્થા છે. . આ દુનિયામાં ખોટું બોલવા હોશિયારી મહે છે ને નાથી મળે છે. પીથી મળે છે. પુષ્ય વધી મહે છે. જેમ થોરને ચોરી કરવાની સઘતા પુણ્યથી મળે છે. આ સંસારમાં કોઈ રાવું પાપ નથી કે તે કરવાની શક્તિ પાપથી મળી. - “અને તેવું હોત તો કરી ડુબવા સવાલ થાવ નહી પરંતુ હરેક શનિ પથ પસાથે જ મળે છે. - - wાથી ઉપવો ડઘાની શક્તિ taોથી મી પુણ્યથી. ને પુય દશાવી ધંધા માગલા ભમાં શગામિલન નિગમ થાઈ તેવી ધર્મથ હશે. ત્યારે ત થી ૨હેપને પુષ્ટ કરે તો પાપ જ બંધથપુય ન જ બંધાય. આ શનિ, મમરાની ચાગ બી દયા, પરોપકાર ઉણાસા, દેળવી લી ફાગાદિ મલના નિગમથી થતાં હર્ષથી પુણ્ય થાય. અત્યારે ઘણા કથા માણસો છે. જેમ મેડ ગાંઘી થી ડરે છે. તેનાથી તેને Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડીરુ મુખ્ય બંધાય. પણ તેને તેમાં અનુંબંધ ના પડે, ભલે તેની કથામાં સ્વાર્થ નથી, αγ હસ્યની ડોમળતા છે. પણ તેમાં વૈશગ્ય આદિના ભાવી જ નથી. મારે ગમ તેલી દયા, પરોપકાર, ઉદામતા, મા છે . પણ તેમને બંધાયેલું પુણ્ય તો પાપ ડરવાની તેને 'તાઠાન આપી. અશુધ્ધ વર્ષથી પુણ્ય પુણ્યથી પાપ, ધર્મ ન જોઈએ. શુઘ્ધ ધર્મ જ જોઇએ. તેનાથી અશુભનું પડ ભાતું નથી. ઉત્ત્રનું ગુણોને એવીને તેમના દોષો મન ડરે આ વાત સમજવા ક્યાય મળી ની છે. અને પાપથી પરિભ્રમણ માટે શુધ્ધ અશુધ્ધ ધર્મ અપનાવા જેવો નથી. કારણ ઘણુ મજબુત બને છે. ઘણા જીવો આ જૈન દાનની લોકોત્તર દહી છે અનુબંધ એ જૈન શાસનની સોનોપોલી છે; તીર્થંડર બિવાથ ડોઈ ધર્મમાં દ્વા તત્વની વાત કરી નથી . ૧ યું કે અત્યારે તમે ઋગુણ, સદાચાયની વૃત્તિ રાખો છો પણ તેનું નિમ વિચારવું પડે. અંતિમ પ એ સારું ન હોય તો તે ધરાબર નથી. પરંતુ અત્યારે ખાબ પણ જેતેનું અંતિમ રૂપ સારું હોય તો સ સારું છે . માટે સરષ્ટિનીદોષ પણ નિઠારી છે અને મિથ્યાત્વીનો ચુખ્ત પણ નિઠારી છે . ડાચ સમ્યગ્ ગ્રોધ કરે ત્યારે તેને પાપ બંધાય, પણ પાપ ઉથમાં આાવશે ત્યારે તેને સત્બુધ્ધિ લારા ગુણ પોષક બની . તેનું પ્તિ થશે. જ્યારે મિથ્યારી મા દેખવે તેનાથી તેને પુણ્ય બંધાય. તેને પુણ્યથી સંસારમાં સુખ સગવડ્યા “ખો. અને તે ભોગવતાં તેની બુધ્ધિ બગડશે, મૈથી આશાના ડાઅે હૈ પાપને બાંધવી . ત્યારે તે મ તેનું પાપનું પડ બની. ચા બહુ જ ગંભી૨ ત્રુટી છે. સંસારમાં બારીયા વેપારી દેવા હોય કે જે નુડસાનીને નશામાં દેરવે. અને ઘણા ગમાર જેવા હોય કે નાને પણ નુક્સાનીમાં હૈ. ઘડ્રી ડેપનીધી ઓછા માર્કે છો પણ સાથે પ્રોફીટ ડની હોય છે. જો નનો નેજર સારી હોય તો . પણ મૈનેત્ Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --------- ડોબી આવે રોનની કંપનીને ડ્વની પણ કરી નાંખે. સભા:- મે તો પોતે તરે અને ડીઅને ડુબાડે, સાવશું:- તે ગાર નહીં પણ લુચ્ચો મેનેજર હોય તો તેવું કરે, પણ પોતે ડોબો હોય તો જોડા કંપનીને ડુબાડે, તેવી જ રીતે સદિથા પણ જેને સાથે અનુબંધ પછી તે તો નુકસાનને પણ નામાં બવતો જતો, બે નુવધ ઉંધો તો તો તેનો નહી 'પણ નુક્શાનમાં જશે, માટે તેવા તે તો બધું કરીને પોવાનું થાયતો જ્યારે પેલામાં નો જે ડરે છે તેમાં લાભ જ લાભ છે. તમા વ્યવહારમાં પા સોએક પોશડ ખાવો છો, નૈ પચ્છ પ્રદેશડા તમારા નારીરમાં જઈને રોગ વધારે તો તેનું કહ્યું ! હવે તેની સામે και ૐ કોઈ વસ્તુ ખાવાથી રોગ મટે. આમ ની દવા ૩૨ રૂપ છે, છતાં પણ પેદા, જે શેનું નવાદ કરે તો તે અમૃત કહેવાય, પછા પોષક ખાઇ ખાઇને ઘા ને રોગ વધે તો એ દેવાય છે, તેની જેમ ધર્મ પ્રથમ પોષઠાને તો બયંદર, બંને જે ધર્મ પોષત બને તે સારી. ધર્મ ભવિષ્યમાં અધર્મમાં રૂપાંતર પામતો. અનુભ અત્યારે તમે ધર્મ ભેડ પણ પોઈન્ટ કાઢી ઢાકો તેમ છો? જૈમ ચાયિક કહી છે પણ જે નિરાંતથાર ઠરે તેના મનમાં તો ગ્રેડ બધુભ ભાવ પણ બનાવી ટીવી દિ. બાપુ સામ્રાચિઠ કરવા અમના જોવી પડે, થા, પીપાર, નૈની, કેટલા ગુ દેખવવા પડે. તેન ધર્મની યોગશુધ્ધ ક્રિયા વ્યવદામાં કરવા પણ ૬ારો ગુણો દેવા પડે છે. આન વર્તનું માળખું છે. Al જેમ સામાયિકમાં કૈટલા ઝારની ચાદલા, સત્યનો ભવ, અપરિગ્રહનો ભાવ, મન વયંનડાયાણી બાથર્યની ભાવ લાવવો પડે. માટે પ્રન્ટેડ ક્રિયામાં હજારો ગુ લાવવા પડે. ગંભીસ્તા, ઊંટાન્તા, સમા પણ કઈ આગાની એઈએ. અરે ભામાયિકમાં હસવું પણ ન આવવું જોઈએ. તે વખને ઘરમાં ગમે તે વર્મ ની વસ્તુ નઅને તેની અસર ન થવી. એઈએ. દવે કે આવા ગુણો દેખને તેની પ્રવૃત્તિ પણ દૈવી ભાગેશ્વ સભાર- પોવાની મુર્ખાઈ ઘર હસવું આવે નરે ? પ Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૩૧૩ 'સાહેબઇ:- પીવાની પણ સંસારની અપfઈ પર હસવું આવે છે પોતાની માની મુખઇ પર હસવું આવે છે ! સભા- માન્ની મુર્ખાઈ પર કમવું આવે. સાધs - તે તો પ્રસ્ત દામ્ય છે. અમને મુનીર પણ પ્રસ્ત દાસ છે, માટે . તમારા માટે માથાક્યાં પ્રસ્ત હાસ્યનો વાંધો નથી. પ્રાસ્તાને ગામ ની " ખાવવામાં આવે છે તે તો કેળવવાના છે. પરંતુ કહેવાનો અશુદ્ધ પણ લાગે કેટલો સમ. તેમાં કેટલા લોકો પ્રથા કેટલા ગુણો કેળવ્યા હોય. જે કોઈને અહોભાવ થાય તેવી અશુદ્ધ ધર્મ હોય માટે તેનું વામ શું છે, પ્રવૃ િભાવે અનુષ્ઠાન સિંહ બનીને અમે નકામો : ગણી છીએ. અને તમે એ મારે ભમજી જાઓ તો નેતરના મણકુમાર જઈને જે લેવાઈ જાય છે જ્યાં ન લેવાઈ જયો. તે વખતે તેમને અને તમારી ધર્મ અનુoધવી છે કે ન તેનો વિચાર છે. તમે મનુબંધી નથી સમજાત માટે જ ગમે કે ધર્મની છાયા તમામ મન પર પડે છે. અત્યારે તમે સામાપુડ પ્રાઈ રબારને જુઓ જી ની કેટલા પ્રભાવિત થાત છો જેમ ડર જવી પેશન્ટને ફી ચાર્જ સેવા આપે તો તમને કેવા ભાવ થાય છે . મધર ટેરેમા, મડાગાંધી, જ્યતાનાથણા મા ભવાની મન અને કેટલા જઈ ગયા છો. જયપ્રકાશ નારાયણ માટે શું બોલે છે કે ચાની વિચ-ટોણી - હે છે, પરંતુ આવી ઉપમા અપાય રહી તેમને બ્રહથઈવણથી પાખ્ય હનું. તેની બા નથી. તેની જેમ વિધવા સાથે મારે પણ છે કે જ્યારે મરી ગયા ત્યારે એવું ના છે કે વિનોબા માવીના સંસ્થા અનુયાયી હતા. જે સ્વર્ગ ગયા હતા, તેમને અગમન કરેલું. અને તે વખતે તેમને કહ્યું કે " બહુજ સ્વસ્થતા સાથે મીને વાઘના છાલા માંગું છું. અને આવા કરી અમન છું પછી તેમાં સાત દિવસ જીવ્યા. સભા તેને સમાપ્ત કરવુ કરવાથી Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ભારબા-ક્ષાવિ મીની છે તે પણ તેમને ખબર નથી, તેમના વિચારી પ્રવૃત્તિ તમે સાંભળી છે છે, તેમના જીવનમાં ભગુ. સદાચાર થના, લાઓમાં ત નીકો નવી ભજનતા ની. સફળતા, ત્યાગ, દયા, મા, માનવતાના બાવી, આ વધુ માં જ હતું. ઇનાં મા બધા ગુણ કેવા ? હા, યા તથા ગુરૂ શગઈ. મલના નિગમથી મગરવા. પરંતુ તેai અનુબંધ શો ય મળે તેમ નથી. ભલામ સાહેબજી સમઢીનમાં નહીં પણ સમદીનની ભૂમિકામાં નવા નહિ સાબ- સમદીન પામવા માટેની પહેલી ભૂમિકા પુર્નબંધક અવસ્થાથી થાય છે. વૈશશ વગર અપુર્વવિદ અવસ્થા માની નથી. જેને સંભારનું વહુમાન છે કે ગમે તેટલી ગુણીયલ હોય તો પણ તે સમડીની જમડાની વાત છે. લે, વ્યવણમાં તે વખાણવા લાઇમામો પા પા શુધ્ધ વધી રહી ગુલ્યાંકન કરી નો તેમના પર રહી યુવી જ પડે. જેમાં ઝીરો જ આવે.------------ પ્રાણવાન આતાથ વગીના ઉર્મી પોઈન્ટ વનનું પણ માત્ર ન મરે પણ બને તે વ્યક્તિ સદાચારી હોય તે ગુણીયલ રીય. તેમનું શામિલન નિગમવા, . પછી અને વાયુ વિષ હતું, પણ અનુoથ વધુ ના. ભારે લી નવથની દુનિયાનું સુલ્યાંકન કરતા થઈ ત્યારે નારા લોડર વિપામ્યાલા. -- ... , , , છ મા ઈન્ડિયામાં સજન માકાસ થાય છે. જેમાં થwr બોડપતિ-વને વેલાં છતાં ઘણા વણી માટે ઘસાઈ જવાની વૃત્તિથી મા ડામો કરી બાદગીથી જીવ્યા. પરંતુ તેમનામાં અાવાનો હોવાથી તે ગુણો જ યુ નથી. - લાખ સુવિmાર સુધી જ કર્યું છે પરંતુ માનુoથ વર્ક આવી જાય પછી જ જીવન વે પર થથી. મને મા યોગીનું છે. અમે આ અધ્યાત્મની ભેદ રેખા છે. - બબા - સાશક, મહાવા આવે છે પણ મોબાઇમથક, માથાર આવે તો પણ તે મિથ્થામાં મનાં ઘય. તેમની પાસે સમાન વિભળી. ક્ષેતો. તે આ બથા ગુણો કેળવવા પ થરનવાન મળી. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૫ જ્યપ્રડા નારાયણે યુવાનીમાં બ્રહ્મચર્ય સ્વીડારી લીધેલું. કારણ તેમને એમ થયુ કે અમારી શક્તિનો સદ્ઉપયોગ લોકોના માટે રીહે . માટે તેમને “દેશ માટે એટલું વેલ્યુ ! આ ડવું પત્ર ભરેલું નથી. તે વિનોબા ભાવે એ જૂદાન માટે કેટલો ભોગ આપ્યો છે. તેમ ગાંધીજી પણ પુણ્ય, પાપ માનનારા તા. માટે કહેવું પડે છે આવા વ્યક્તિત્વવાળા જીવો પણ ઘણા ઓછા હોય છે, વગર બલીદાને આવા ગુણી દેખવાના નથી. છતાં પણ આપણી ઉર્જા તેનું મુલ્યાંકન ઈ રીને કરેજ સભા:- અત્યારે મિથ્યાત્વની મતા છે સાદેબજી - એક એયોપકમ અનુરુપ મંદતા અને હેડ અવિડ ભાવની પ્રથ્યાત્વની મંદના છે. અપુષ્પર્ધક અવસ્થા ચાર્વે પછી મિથ્યાત્વની મા ડાઘની સભા- ધડ બાવની મિથ્યાત્વની મંદતામાં તેને સંસારની આાતિ ની ઓછી થઈ ગઈ હોય છે. ભાદેવજ - રા, તેને સંભારની ચાાતિ ઓછી થઈ ગઈ દોય છે . નમે -વિચારો અનવીની જીવ કૈટલો અનરાત દોય છે. સભા- વર્ગ ભાંભળે ધર્મ પમાંથ ખશે? સાદેબજીક- પ્રણવાન શબ્દ ન સાંભખ્યો હોય તેને પણ ધર્મ આવી શકે. સમઢીન ઢાબ્દન માંથી દોય તેને પણ સન્નડીત આવી શકે છે, પણ વગર ધ્રુવો લાખમાં એડને હળવી પાડે, માટે રાજ્યાગ તી સમગ અને મગામ છે. પણ શેડ કુવ બેસનેમ પણ પાણી થ હૈ. સભા- એમનેમ જે પામે તે પૂર્વના સંસ્કારથી પામ દેધજી:- નિસર્ગથી ધર્મ પામે તે પૂર્વના સંસ્કારથી ન પામે પણ તેના ભાવ તૂટતાં ધર્મ પામે છે. વાઘ-સિંદ જંગલમાં બેઠા પણ ધર્મ પામી જાય છે, પુરૂષાર્થ દરવાથી શ્રાવણ તૂટતાં ધર્મ પામે છે, ડોડામાં એઠ નિસર્ગથી થાય છે.. જ્યારે ડરીક પ્રજાગ્ધી પામે છે, Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 પપૂ.યુગભૂવિજ્ય સદ્ગુરુભ્યો નમા ઉપKRIT ૧૧-૫ ડાયનેક જી અગિયામાં યુવાન 399 ગોવાયા ક અનંત ઉપડારી અનંત જ્ઞાની શ્રી નીßર પરમાત્મા જ્યાવના જીવ માને સુબાનુબંધની પ્રાપ્તિ કાળવા માટે ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. અદાપુરૂષોની ટીમે આપણા હ્યાત્મા પર અનુભ અનુબંધનું ચક્ર અદ્વૈત કાપથી ચામી રહ્યુ છે, આપણા માન્યામાં એદર સારા ભાવ થયા નથી કે સારા સદ્ગુર દેળવ્યા નથી તેવું સૌ નથી. આપણા ધ્યાત્માને સાદ ભાવ પણ કર્યા છે અને મારા સદ્ગુણ પણ દેખવ્યા છે, પણ તે અલ્ટીમેટ શુભના પદ બને તે રીતે અનંત ડાપમાં સૈવ્યા છે. કુદરતમાં જે ખરાબ છે. તે બધુ સાયના મોઠા નીચે જ રહે છે, તેની વ્યવસ્થા છે. જેમ ચીચ કામ ડરવા, લુબ્યા કરવા, અનિનિ દવા મખ્ખનાનું ચોદુ લેવુ પડે. તમારે તેને કહેવું પડેૐ હું તને સાથ કરવા આવ્યો છું. તમે તેને વિશ્વાસમાં લો પછી જ તેને ઠંડી તારે રે, તેમ આ જગતમાં અસત્ય પણ સત્યના ચારે જ રહે છે. ચબેન ડાખથી આત્માં પર પાંપ થ્યુ છે. પાપની પરંપરા થાલી છે . તેમાં બેઝ પુખ્ત છે, આ ુનિયામાં પાપ કરવા સ1મી, ક્ષતિ, અનુકુળતા વધુ પુણ્યથી મળે છે. માટે થર્મની જ પુણ્ય ૐ ધર્મ બને છે. કોઈ જીવ અધ દરે બને પુણ્ય બંધાય તેવું નથી. મા કુદરતનો ક્રમ છે. આપાગ તીર્થંડશે એ કયું હૈ ખાલી વિહારનીઠ અને ગુણ પૌષઠ બને તેવો વૃદ્ધ પણ એ અનુબંધ વગી હોય તો તે અન્નડસ્યાનું સાધન બનતો નથી. કોણે ધર્મધાં આ રીતે પુણ્ય-પાપની સમીકા ડરી નથી, જો આ વ્યાખ્યા બ્રાહ્મર થઈ જાય તો ખાલી સાથી તમને મનીષ થાય નદિ અને બીજ દરે નો તેને વધાવાથ પણ નદિ. પરંતુ તેનું એનિમ પાિમ શું છે તેનો વિચાર દશ્યાનો છે . અત્યાર સુધી અશુભ અનુબંધ જ આત્મા પર ચાલ્યો છે. પુણ્ય બાર્બરે છો તેમાંથી પાપ ઉભુ થવાનુ અને તેનાથી દુખ, દુઃનિ .. જ ડવાનું. માટે જ્યાં સુધી અશુભ અનુબંધ તોડી નદિ, અને શુભ અનુબંધ પાઓ ૩ પાપ ... આમ થાસ્થા Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. નહિ ત્યાં સુધી આત્મા મામડલ્યાણના માર્ગ પર ચઢી છે ના. ગમે તેટલા સંદ૨ ' ભાવ અનુબંધ વગરના હોય તો તે સોના ઘરના કે મોના પોષ છે. આપણી આ રી દેવશું તો સાચી ભરી આવશે તમે નિસ્વાર્થ ભાવે દયા-દીન- પરોપકાર કરો અને તેને વર્તન કરે છે તેવો કોઈ ધર્મ બરો, પરંતુ આપણુ જેને શાસન જ એક જુદી વાત કરે છે. આ જેને વામન જ અલીહઠ તત્વને સમજાવે છે. માટે અનુધને માત્ર જ ગો અનુબંધના ઉપદેશાને જે મળી જાય તો નીડર ઉપર વારી જાયો. . વીતરાગનું શાસન ાતમાં ડાં જુદુ પડે છે તેને સમજવો તો તેમને બાં તેમનો અનન્ય ઉપહાર દેuછે. જેથી વામાન વધવું જો. વીથ ભાવે તુલના કરો તેવું ન સમઠીન ન પામ્યા હોવ તો પામવાને સ્ટંપ ઉભી થશે. અને એ પામ્યા હોવ તો મેપ થયો. એ જુના મનમાં અનન્ય હીને શ્રદ્ધા અને સ્થિર બનવું હોય તો બીજા વર્ગની વિયા, માયા ઉપરે બધામાં - તટસ્થતાથી અને પ્રમાણિકતાથી સુવ્યો ન કરો. - - બધા સભ્ય શણગઈ, અહમ, પરમ આદિનું વાઈબ કરે છે. વ્યાય ચૌરી હતી તેવું લખ્યું નથી. દુનિયામાં વર્મા નામથી વાત ની મારી કરવાની જ. આવે છે. અને ગવું વર્ષ ની દિશા ફુલી- વ નદિ, થરી થવી બીજી નદિ, મા બહુ ઉર્મમાં આવો . સત્કાર્ય મદાચાર કરવાની વાત બધા જ ઉમ કરે છે. પશ્ચિમના ઉમue આ વાત તો એ છે, થાણે પણ તીર્થકરો ન છે કે તમારા સદાર્થો, માચાર શુબ અનુબંધવાળા છે તેની - alમ લાભુદે જે આ બધુ મિનુઘલ શોથ ની થાળીમાં ઘીલીટીમાં જરૂરી - ગુરુ પણ ચાને અઠવી ને વાત લોકોને વ્ર લાગે છે. આમ ની - . ૌટબામાં સારી પ્રવૃત્તિ છે. તે ઈ- થાપા નથી. મારીરી મલ્મ બાભાઇ એને સભાવીન થી. પણ ભાઇ પર જે અનુબંધ વળતું નીયમાં જ બનાવો. તમારે અા વેન્નાઇ મણીક પણ રજા પંકાઈ ગયા છે. આમ Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તો તે સજન માગમ ઈ. રીડો આપી તો પણ ખોટી યાન મા છે. પહેલા ભગુ પછી બીજી વાત. ખોટા સામ સામે વધ્યામાં, નોડવામાં ને શાંત પાછી પાનીનો ભાવ થાય વી. પ્રસંગ આવે કુટુંબ કે પોતાનું અવિરાન પણ આપી છે. આનાથી પુણ્ય થાયપણ તે પુણ્ય પાપાનુબંધી પુય , માપુષ્ય તે વાતે ઉદ્યમાં આવી ત્યારે સત્તા, સંન મળી અને તેની ઉપભૌગ--- વો ને 3. પા પાપ બાંધી દુનિનાં રખડતી. આ લોડો પય, પાપ, ઓન્માને માનવ ન હોય. પાલખીવાખા ણ લખ્યુ કે ભગવાન કઈ મંહમાં જુના નથી. ભગવાન ની ફોટો અને ન્યાયાલયોમાં છે. માટે આ વાતો પરથી તમે માજી - શsો છો કે તેનું થીકીંગ કેવું છે. તેઓ માત્માને માનતા જ હોય માટે તેમના ભગોથી નથી પાપાતુથી જ પુરા પંથ, અને તે સ્થાને ઉચમાં આવી તેનાથી પાપ મર્જુન ચો. સભા:- જે સમડી હોય અને લાલચથી છે તે પુણ્યનો વનુબંધ પડે સાબિછડ શપથની એવં પડે. પડકા સમી ન ભાવવું કહેલ છે. સદીનની : જમા લાવવી પણ ઘણી મુકેલ છે. અનુબંધ પાડ્યો હોય તેની પ્રધાન છે. ' અને પ્રધાન ભંભાણી વૈશષ્ય વગર આ4 ની. જખ માસનમાં ભાશાધર્મની થી વરઝને જ બનાવી છે. હાથ વગર શુભ ભાવનાની શી વામની પણ હિંમત નથી. સભા:- શુભ ભાવના પછી વશષ્ય આવી જાય તો - સાબ - શુભ ભાવના પઈ વૈશષ્ય આવી જાય તો પેલું બિમિત્ત બન્યું. પણ આન્માએ શનીવાર બ ભાવ ર્યા પણ વૈશયમ પામ્યો નથી. માટે એ ગેરંટી અપાથ ન. વાગ્યને લાવવા સાધન-સામગ્રી અપનાવા પડે. શાસ્ત્રમાં ૨૪ તીર્થકરોના ચ િઆલેખાયા છે. શાસ્ત્રમાં જ તીર્થોની દેના બખી છે. તે વાથીની વાથે વાર્થ વાળ ટપકે છે. તેના મનમાં મુની જીવનમાં ઉપશમાં ઘોવા મળ્યો છે અત્રે ભાવાર, જાણો ઉપદેશ આપીયે પકા બઉ મેર ઉપદેશ આપનાં મારી ટી વ્યાં હોય છે સખ વ્યસનના ચાનવાપી દેવાના પA વૈરાગ્યને પેદા કરે તેથી . સેન્ટર પોઈન્ટ નો વૈરાગ્ય જ મેઈએ. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૧૯ : મા- વૈશષ્યનો શણ ખવવાનો છે. સાબઃ- વાગ્યની ભલાષા કેળવવાની છેમા શાસન પામીને મારા મનમાં પાપ મને, બઉ પ્રત્યેનો સંસાનની ભાગી પણ થવો જોઈએ. વીયાયમાં . શું માંથુ ? "? વીનાગ આપની ભક્તિના પ્રભાવે આ મસામાંથી ઉગે પથાય." થી નહિ હોય તો એકડા વગરના મીંડા જેવું છે. પછી ભલે તમે ૨૪ કલા મારી વિના ૩૧, દેશની પરવા ન કોની પણ વાસ્થ ન દીય ભાન્માન ન પણ એડવ વડાલના મીઠા બરાબર છે. વૈશયથી જ માયા વર્ષની પ્રારંભ થાય છે. પ્રત્યેક ઉથામાં, પાયામાં આજ પાિમ એઈ. વાને ચાહ્યું મહત્વ જેમ આપ્યું છે જાગ્યા ત્યારથી જાવું, નતિ થવી ખરાબી, દિ પય, વાદિમા માને છે. આ વિથવીથ વાળને હદયમાં ઉતરે વારે વારે પ્રહાબ પી થાયી થાય પછી જ સારુ હદયમાં ઉતરે. થોડી પણ મનગમની હોય તો અહી લદિસ ગમતી નથી. એક મર્ચનું પરિણાવિન લાવવું ય નો તેને અન્ય અકાગ થવો એઈએ. પણ દ પ્રત્યે અણગમી હારે પેer થા ભૈ વિણ પાસા ચાર -થા સંસ્કારનું રવાપરવું છે તેaો ડગવે ને પગલે દીપો સેવવા પડે છે. સત્યને વખાણતા હોવ તો પણ જે સંસાર નમનો હોય તો અમન્યને અપનાવું જ પી. એમા ચાલો ધ્યારે તમારું નથી ને તમારું માનો છો માટે શાસભ્યને sો ને પગલે અપાવું પડતું. ------ બા વિવાદની સિનિ કેવી વીવર્સ ચાલવા કુરાને શન ની નિતિ હોવાથી તે માની પગથ, દેના ઇનલખાને suથ ને તેને ચા મહાd ખી આપ્યું તેનું મીટ તની મામિડીનું તેમ તમે ડપી બોલી પણ તેને . નિતિ માટે કે તેમની મન મક્કમ પ્રયતી જ મારે તેમને અમુક નિતિન ગમો છે અમુક મિનિ ગમે છે. તેથી તેને એક પણ રામનું ખાવાન હાની. રેડ પાડી તેને સમી- ખાય લાગવી. --- Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દરેડ દોષ આ સંસારનો પાયો છે. ૧૯ પાપસ્થાનડમાંથી ક્યું સ્થાનઠ સંસારની પથ નથી! પશ્મિર સંભારનો પાયો ને ! પદ્મા મુખને ૧ અબ્રક્ષને ખરાબ માનો તો જ વ્યસચર્યનું પ્રધાન આવે, જે બ્રહ્મચર્યને સારું માનવું હોય તો ક્ષારને ખશબ માનવો જ પડે, યા બધી એકડા જેવીવાનો છે. રખડતાં રખડતાં આ વામનમાં જન્મ્યા તો થોડી તો લાયડાન જોઇએ. આવું લોડોત્તર શાસન પામ્યા પછી અમે થોડી નમારી પામે ચપેલા ખીચે આવી પાયાની વાનો ની ગળે ઉતરવી જ એ/એ. ૩૨૭ અત્યારે લાગે છે ? જૈન વામન ઘણાને તો ભડાઈ ગયુ છે, પુરૂં વળગાડી હીધું છે, પણ બીજા ધર્મમાંથી ન મળે તે ાણ્યાથી પામીને જાવનો ભવ સા કહેવાય. અધ્યાત્મની પાટ પામી જાય તો પણ ઘણુ છે. નનર થોડા ધર્મથી પુણ્ય બાંધી પછી ભૌતિક સામગ્રી પામી, પાપ બાંધી, દુપ્ત મેળવી સંસારમાં અનંત ઝાળ ચાલ્યો છે. અને ચાલ્યા ડયો, માટે અશુભ અનુબંલ દેથા જ તોડવાની છે. બીજે ક્યાંય બા સાસરી નખવાની નથી. ગમ એડ ગુણ મુખમાંથી ચરો ભાગી બને પછી ભલે કદાચ આત્મામાં લાખ દોષ હોય. વ્યાત્મામાં લાખ દોષ હોય પણ તેને એ શબ માનવો દોય નો ને મારે છે કોઈ સદાચારી વસન્મિા છે તેનો ઈન્ટરવ્યુ લો. આટલા સાધાર, સદ્ગુણ દેખવો છો! બુટીયા ૬૨ કરી છે પણ મેસાને ઢેલો માનો છો? તો દામાંથી કેટલા નીકળવો જ કદેવી ૫૯માળી, ગુંડાગીરી કરવી નહી પણ ભાર તો મોજ છણવા જેવી છે. મા તેને મુળમાંથી એક પણ દીષ પ્રણવ્ય વાગતો નથી. આ લેાદરમાં ગેડ ગા એવી નથી કે જીવવા માટે તમે પત્તિ, અન્યાય વગે૨ જીવી ડરે, નબળા જીવો પર અન્યાય, નિર્માન કરીને જ નગૈ જીવી શકી તેમ છો. પવૃક્ષ, રમ-તેમ આ બધા સંસારના પાયા છે, ..... નબા:- ૧ત્યું પાપસ્થાનઠ નથ પલી ગ્રીન ધ્યાવે માદેવજી આવડ્યું માપસ્થાનક જ ૧૭ પાપમ્યાનડી સાથે મવનાર છે. ૩ ને ની ભયની ૧૭ તો ૐ વા લાગતા હોય છે. ાન વામના વિષતુલ્ય, Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧ પાગ નુલ્ય, શેખ મુલ્ય છે આ બધુ દેશ બૌમાં નથી. વીજી પ્રજા "વ્યા બધાથી ડેમ દૂર છે. તેની એડ વાત કરું, હીરેનમાં પ્રૌદેસર ગાવતા દૈતા ત્યારે ઐડ જ્યે પ્રશ્ન કર્યાં રે તમ દમા, ક્વોરીને શબ કહો તે તો બરાબર, પણ અભ્રમ અને પાગ્રહને ખરાબ એમ કદી છો, વખોટો એ તેમ! જેમાંથી તમારો જન્મ થયી હૈ, દૃષ્ટિ સર્જન જેમાથી થાય છે. ચા જીવનમાં વ્યક્તિ માનદ છે તેને તમે કૈમ વખીડો છો, મા પ્રશ્ન માભપીને 2 પ્રોફેસરે એક બદાને આનો પ્રશ્ન ડો. તે વખતે માન્યા સુઝાયા . ત્યારપછી મને પૂછ્યું કે આને શું જ્વાબ' આપવી. કે તમે દુનિયામાં ધર્મ માં ભળ્યો છે. ધર્મની વ્યાખ્યા સમજ્યા એજ જૈન ધર્મની વ્યાખ્યા જુદી હૈ, જે તમે કદાચ વૉથી વિચારી પણ નહી હોય, અનેે ાનીએ છીએ આપણે ધા ચેતન છીએ, અન્ય દીવાના નાતે પાત્માને છોડીને જ્યની બધી પ્રકૃપ્તિ 3 અનનેચરલ છે. પછી સુ જડમાં રાચવું, જ્ડ ઉપર ઔદિત થવું, જડને બોગવવુ તે અનનૈયલ છે. ચેતન અને જ્ડ સ્વતંગ ના પદાર્થી, તમે પાડોશીના ઘરમાં માથુમારી નૌ ચાલે ખર્ચ તેની જેમ આપણા મા આત્મા વગરની બીજી બધી વસ્તુ પરાઈ છે . મારે તેમાં માથું મારવું તે કુદરતની ચપરાધ છે. કામમાં ધ્યાનથય વ્યશક્તિ જડ ઉપરની જ છે, માટે જ તેને પી બર્થ કદીયે શો. માટે આ આનંદ વ્યાજવી નથી. તમે ડોડને લૂટીને બનંદ મેળવી તે વ્યાજબી ગણાય? તમે જ્ડમાં માથુ મારી, જડ ઉપર વર્ચસ્વ સ્થાપીન કરી માનંદ માની તે ગેર વ્યાજ્વી જ ગણાય, પણ તન્નાથ આત્મામાં ઉત્તરી આનંદ મેળવી તે જ તક્ષાશે ખરી માનદ છે માટે વગર વરાગે આ ટરી વિચારી 11થ ખરી? નક્ષ માલીટી ૐૐ ચા વધુ ડીવી છીધે તે ઠાઈ પ્રૌઢુનથી, એક ભાઈને પ્રશ્ન ડી ? તમા પ્રીસ્ટ પણ મેરીડ લાઈફ જીવ તી કરે હા, અક્ષાશ પ્રીન્ટ મેરીડ ભાઈ જુવે, સમાય ન મુખ્ય નેતા જ મેરીડ લાઇફ ટ્વે નો પછી બીજ તો બધા જીવે જ ને ! તો કહે કે અમે તો માનીધે જ લીધે હૈ મૈરેજ · Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કરવા જોઈએ. કા જીવનની બાદ તેના વાર નથી. પાકુ તેમને પુરવું ન શું કરો છો? તો કહે આખા દિવસમાં ડેડલાઇ માત્માનું ધ્યાન ઠ છે. સેટ ભાવના છે. પવિત્ર જીવન જીવવા પ્રયત્ન જ છું. પરંતુ નર્ચ વિચારે એમનું વે બીક થી ઠીંગ કેવુ? વૈદ પણ હીલ મુળમાંથી પરબ માને નીર. એક પણ દોષ મુળમાંથી ખરાબ લાગે પછી જ ગુરૂનું પ્રકિધાન આવવાનું છે. માધન વગર ઘર્મ મનુબંધ વગરની છે અને અનુબંધ વગરનો ધર્મ જ સંસાર ચકને ચલાવે છે. આ મનુબંધની સમજથી જ ન ઘર્મમાં પ્રવેશ થશો. અત્યારે તમારે ધર્મમાં ઈછા હોવી જોઈ છે બધે જ ખાવાન ભાવી રહેલા દીવા ઇએ. અને તે ભાવળે લાવવા માટે વૈરાગ્ય ભાવવા મન સન બનવું પડે. સજાગ બનવા પ્રયત્ન સ્વી જોઈએ. અને એના માટે સંસારના સ્વરૂપ ની વિચાર ઠધી એઈ. સમાન સંમારના સ્વરૂપની શું વિચાર કરવાની સાબઃ આ શરીરની આજ દિવસ સુધી ઠેટલું પંખ્યું છે. કેટ કેટલી સંખ્યા વધી કરી . અને અત્યારે અંલ છે શારીવ મારે છેલ્લી ત્રાસ આપે છે. અને ભવિષ્યમાં પણ કેટલ બામ આપો. તમે વેપારી સ્ત્રી કેવી હીને ગણો? તૈમવાં. આ લાગણી જો તમે મા ખોખીધુ કેટલુ સાલી જીવો પમાયુ છે તેની પાસેથી મેળવ્યુ શુ અને ન તેને આપ્યું કેટલું નહી મળી બાઈ પણ જે સમારે ઠાવવરે કહે મને જ ઉપયોગી થી દયની કેવી લાગે? વારે આ શહીએ એને વહાલ થાય છે. મારના નામ ભૌગો સ્ત્ર ભા રીરથી જ એકાવવાના છી.વૈશાયરી વિકૃતીબંડાર છે. જેનાથી પાણીની પાર નથી. તેની ડીગાનીની પાર નથી. આ ઠ ભૂત છે જે કાર વાપણી સન્મા એક એન્ડ વોચી લડની જટી. - ગરબા શીર પાસેથી કામ લેવાતું કે ની મ લેપ થાય ભાવ- ભાગીકાર પામેથી કામ કરવાનું હોય ત્યારે હાઈ બાઈ ઘમ કરો પણ | માં થાય માટી ભારે પડી શકે છે. માટે શગ થાય શરીરને Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નુકશાન કરવાની વાત નથી પણ તેના સ્વાસ્થ ની મમવું જોઈએ.-મ----- ભાગીદાર લાગે છે આ લી થી બનાવે છે અને પાછાથી તે પોતે વવારે શ્રી જય છે તો શું થાય? તમે sદાચ તેનાથી દબાયેલા હોવાની તેને સાચવી પણ એમાં તો શું થાય? - માલ વ આલે એ શરીર પણ એવું છે. પછી વીy sઈ વસ્તુ પર મદ પવા. માંથી માતા ની પછી શું ? ઘરમાં પણ કોઈ - - શો નહીં. સન-પાવઠીને આભારી | મચને કરપાર જોવાનું છે. સમાપણા શરીર પાસેથી વોરાધના દાવવાની છે --- --- -- ભાદેવ સમા ઘરમાં નોકરથી ઘણા કામ થાય છે. તો શું તમે તેને સખ પર વેસાડી પગ દબાવી યાજ શિવમ સુધી તમે શીરી લાભવધી લીધો છે % - શશિરે તારે લાભ ૧ લીધા છે. જેવો સંસાર છે તેની ખuથ તેવું નામજ-વષ્ય-વૈશવ્યગર જવા સંરમાં ગમા જ થઈ રહે છે. મા શું અણિત મા ઝીણા , પાર કોણ આ થવી તે કઈ ખબર છે -- - અારે શરીરની પાળીનની છે. અમારે તે નારે બન્નેને શરીરની પરાધીનતા છે. પલંબી છીએ. - - - આ શારીરનો ભાઉન તરી ઉપયોગ કરવાનો છે. પણ તમે સાઉન નરીહોમ પણ કરે છે. 1 વેપાર ને નરવા સાથબ ની8 ઉપયોગ અવાનો . વૈપારી હાનના માધન તરી8 ઉપચીગ કરવાની પ્રથારે તો તમે આત્મા ખાડામાં પડે તે જ હીતે ઉપયોગ કરો el . - સભા : ભાઈ થોડો લો લાભ થાય છે ને સાબ:- ના, જ્યાં સુધી વૈરાગ્ય વધી ત્યાં સુધી થોડો પણ લાભ નહિ . થવાનો. મીરને રાજાની ઉપમા આપી છે. તેમાં શુ છે 8 "આવવા દેવામર જાય છે. તપજ્યાગ કરે છે. જો તેને છે. માટે આ જીવો ની તમારા વર્ચસ્વની બહાર નીકળી ગયા છે. બે વારે મોશા એમ કરે છે ? ભલે તમે ચિંતા ન કરો. તેયોનને Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ તેરલા ગુણી ખર્ચ પણ બચ્ચો તો મારા તાબામાં જ છે. કારણ તે જે બન્યારે કઈચ્છા કરે છે તે બધુ મારી પ્રાથી જ કરે છે. માટે મારા લાભમાં જ છે. માટે જ કહ્યું છે ? બિરનુબંધ ધર્મ મોક પીઠ જ બનો. એ ધમાં કેવી પણ બળનો ક્રોધને જ મળવાનું છે. ત્યાથી પણ ભવિષ્યમાં માને જ પ્રત્સાહ્ન મળવાનું છે. માટે જ્યાં સુધી સંસારના સ્વરૂપની સમજ અને વૈરાગ્ય ન આવે ત્યાં સધી બધુ જ નાનું છે, માટે નાની જરૂરીયાત છે કે કેમ કરીને હું પહેલા શિષ્ય પામું. માટે "થવીયશયમ પર પહેલી માં9ણી છે સદી; “ભવની વ... કેમ કાંઈ કામ મા થાય, વિઠારી વાત થાય એવું બધુન મૂળ્યું? સમા ભવનિર્વાદવા, પછી શું માં. સાવજ - એડવાને પામ્યા હોય તેનાથી આગળની ડહાન વૈરાગ્ય માંગે. પહેલી માગણી છે. આ જ માંગવાની . એ મને પછી જ બીજી બધી વાત. તમને વાષ્ય માંગવા લાયકલા છેઆકરો ડોક લાગે છે ને? ચેન્ન મતલબ તને ઉંધી દિવાને સારી માની છો ને ? . -- તમામને છોડવી છે પણ હિંસાને મારી માનીય ખેડવી ઈ. મારે -- - સા અપનાવી છે પણ માને ખબ માનીd અપનાવવી છે. આથથી છે.. પરંતુ મારી હાર્મ માથી નહીઠ માનવી જ પડ્યો. ----- સંસાર ખરાબ તો જ મોતે જ્વાની જરૂર છે, પણ એ સંભાર સારી હીવલી સીડી જવાની જરૂર પ સાર થતી મળેલી કારે હજુ મોડ ની મળ્યો નથી. તો પછી કહ્યું ડરવાની જરૂ૨૧-૧૨ પાગ સંભારગ છે તી આ વસ્તુ વાપરે છે. પણ તેમાં 14 વાર સારી રીતે કઈ રીતે ગોઠવાવું તે જ ભૈરવું છે ------- --- સમડીન મા નાની વધિ માંગે છે. ' જયારે ચાર આચારની દિવ માંગે છે. તે માટે પોલા માનવામાં ગડબડ ઢાખવાની નથી. સમદીન કાંઈ પડીકુ વાળવાની વસ્તુ નથી. ની રે ધર્મ સ્થાણી ને માન્મ cલ્યાણ માટે સ્થાપ્યો છે. મને Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દરમ ડાઈ સંભારમાં સેટ કરવા માટે સ્થાપ્યો નથી. તમારે સંમાંથી આપશે થયું છે ?-સેટલ થવું છે કે એસારને નોડ્યો હોય તો જ ધર્મની જરૂર છે. ने હવે એક ભાણમ કે જેને બન્યા વૈશગ્ર પામવાનું લેવલ નથી. પણ આને વાથ પામવો જ જોઇએ. તે વાત સાચી છે તેને અને ઈચ્છુક નૈ ભોળી કદીએ. પણ જે એમ કહે હું નમે તમારી વાત તમારી પામે રાખી પnt અમે તો આ સંસારની તકલીફોનું નિવારણ તમારી પાસેથી એશો છે. એ એમ ડહે કે મારે મા‚ આાન્સકલ્યાણ ડરવું નથી પણ પ્રાણી આય ભૌતિક કલ્યાણ જ ડરવુ છે. અને એ રીતે જે ધર્મ પડે તેને ની અવળચંડો જ કહેવાય. આવા ધમ કરીને વધારે નુકશાન જ કરી. આવા ની ધર્મ ન કરે તો. સારુ . જેમ ડાઈ એન્ન કદે કે હું પુખ્ત ડરી પણ દેશસરમાં આવીને ચા પીયા નો હ્યાની પૂજા નકામી છે, પછી ભલેં એમ કહે છે પણ હું પૂજ્જ તો શ છુ ને? જેમ લેથમાં પ્રજા દરે નો એટલું નુકથાન નથી. અવળચંડા ધર્સ ન કરે તો સારું, કારણ દવાથી તે વધારે નુકશાન કરે છે. માણસ જેમ જુવાન છોડાવ્યોને વધારે EaulYN કરીને પુત્ર ઠરાવો તો તેને અતિ સામે વૈષ આવે અને નિંદા કરવા માડે, માટે તેના કરતાં તેઓ ન કરે સી સા. મારે ખાલી ધર્મના પ્રભાવથી જે બુધ્ધિ સુડે તો પછી નો અભવ્યનું પક્ષ કલ્યાણ થાય. તમે ભગવાનને ઓળખો છો? ભગવાનના પ્રભાવનો અર્થ છે ? તમ ગમે ? ડરી ઇછતાં ભગવાન તમને તારવાનાજનૈ૧ ચેડક્રોશિયાએ ભગવાનન ડંખ માર્યો. એટલે તે નર્યાં હૈ ? લાયક હી મટે નય આપણા ભગવાન્ દેવા છે૧ તમે બચકુ ભરી દે પુખ્ત દશ પણ તારે કોરો તારે તો પત્રને જ. અપાનની વાવ્યારી તેમને લીધી નથી. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૨ s . . ૧૫ શ્રી ભુષાવિજયનુ મઘુસી નમ ઉપસંહાર ગવાણિયા 25 * શનિવાર ૧ - ૫ કારનઇ છ વાગ્ય અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાન્માએ જવનના ધ્વ માને વીતરાવવાની અનુભવ કરાવવા માટે ઉતીર્થની સ્થાપના કરી છે. - મહાપુરુષોની ટણીએ આપણા આત્માની સ્વભાવ મુળભુત હીતે વિચાહીયે તે વીતરાગતા કે શગદશા ી યાત્માની મુળભુત સ્વભાવ નથી. રાગદશા હોય તે સુખાનુભવ દશા થીય. પણ અત્યારે બધા રોગી જીવ ને યૌલાના અનુભવનું વિશ્લેષણ કરે ન વેચેની , સંતાપ વિવપનાનો જ અનુભવ થાય. તેને ખની અનુભવ તે પાત્ર શાસ્ત્રાનો સ્વભાવ નથી. માત્મા ચેતન છે. અને આન્માનો અળબુન સ્વભાવ સુખમથે છે. માન્યો મત ભુખની જ ઝંખના કરે છે. દરેક પદાર્થ પોતાના સ્વભાવ તજ લેપન હોય . ૨ પાણીને ગરમ કરીને સુકી તો ન પાછી ss લર જ જશે. કારક છે હss પછીનો સ્વભાવ છે, હું ધ્યાન નીમીત્ત દવ કી ૨૩ તે કંઇ ૨૩ જ &ળી, લાકડી લીધી હોય છે વળી પર ક્લી તેને છોડી ને લો પાછી શીથી થઈ . કાશ્મા' પાર્થ માત્ર તેના સુપડ્યુલ સ્વરૂપ નરવ જ જાય છે. છે . “ વાગયા આત્માની સ્વભાવ છે એવું માનીયે તો દુ:ખ ચાન્માની વાવ ડોવાય. પરંતુ આવું કરી શકાય નહીં. કારણકે આપણને કોઈને દુઃખ ગમતું નથી. અને પી ને આત્માની સ્વભાવ નથી. ચાની જ ઇલાજ ગતિ કઈ બરફ છે જે ગ્રહશાને આત્માનો સ્વભાવ ની ની નશ્વ ગતિ છે તેમ મનાય. પરંતુ દુ:ખ આપાિ સ્વાભાવથી સેટ થતું નથી . રાગ-દશાને વિદાય કેમ કદીયે છીએ અને વીતરાગનાને અન્નાનો સ્વભાવ &મ કહીચે છીએ૧ માં જ ડહાય આન્નાના લોકો છે. અને એ મનભવવા વિભાવ દશા હી હૈ. આપકો કાંઈ બકરીને સ્થા નથી. સાનીધ્યાએ થી ભણીને ચનુભવના આધારે લખ્યું છે , રલ શગદશા થી કરી તેટલો જવનમાં શાનંદ મળ્યો છે. જ આત્મા થી ધર્મ છે અને નૈનાથી અપવિત્રમાંથી પવિત્રતામાં Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • દૌપમાંથી ગુણમાં, પક્ષમાંથી પાયમાં, મયુબમાંથી વાસમાં જયારે કરેલી વર્ક પરિક્ષા ટાઈયનો ધર્મ . પહેલા રાઈપની એરણે શગામિલની નગ) શગમનના ભિગમથી ર ધ કર્યો તે ધર્મ . પણ વાસના થયું ' કહે છે કે તમે સુંદર પ્રવૃત્તિ કરી પણ છે તેનું પરિણામ મસુંદરમાં આવવું તો તે અહજ છે.------- - મચારે બા ભાવમાં અવિના માબ ભાવની માઈબ શsઈ. . વરલી, માલપાણી ખાય છે તેનું મહત્વ વધારે છે જે ખોરાક શરીરમાં ઈસમને , પોષક આવે તેનું મહત્વ વધારે છે અપથી વાયત આગળની પણ રાહત અય ' મન્યારે તમે જ કરો છો તેમાં ભાવિમાં શુભની સાથે કે નહી . તેની ચડામણી કઈ હીતે પ્રો. ચારે તમારા વળી જે રાખવાનું છે તે ની પરભવમાં જ મળવાનું છે. પરવામાં આ શરીર નથી આવવાનું પુય ગ . પાપ સાથે આવયો. પણ ત્યારે પરલોકમાં પાપનો વિપા ભવચારે છે શબ પામ જરા તી હૈ અબ છે. અત્યારે તમે જે પ્રકૃતિને જી તેનું પરંપરાની છી શું પરિણામ તે નજરમાં રાખવાનું છે. આ મનિના 8ળ પે ભર બુધને જ્ઞાડવાની છે. અને તેનો પાયો વિગ જ છે. વિશs વગરની દવાની બુદિધ તે માંદબુધ્ધિ છે. તેને આપણી મધ માનીએ છીએ પણ તે વાસ્નવમાં મબુધ્ધિ નથી. મવદ્ધિના નમે ય ક 1 સારુ કરવાની ભાવના જાગે તેનું નામ આવી મ ધ ભગવાન પાસે. ભક્તિ રહી માગના હોય છે અને મને ફલાણાને પણ સદબુદ્ધિ આપજે. કાવ્ય તરી8 આ માંગણી સારી છે પણ મળ્યુધ્ધિની હોનાન છે . વશ પી જ સિદ્ધિ આતે. વીથ વગર ખબર નથી કે મા, પોતાનું ભલું કમાલ ને ભલુ શું છે ને . નકલો નથી તે પોતાનું છે બીજનું ભલું કરશો ત્યારે વિરાગ એ બુધ્ધિ પામવાની આવશ્લીલા, કેજબિનુ છે. અમે ચા૨ , જે બાર મહિના ઉપદેશ આપીધે તેમાં શ્રીલાને એમની Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મક્વની ભલામણ ચા હોય છે કે જીવનમાં વિશગ નહીં પામો તો મા... કલ્યાણ સાથે કોઈ સમાજ દાન નહિ થાય માટે અમારી વધારે છે તે કે ના મળે ત્યારે પ્રયત્ન ડીને વળગ્ય ભાવ આમ્માન કરી લેવો જોઈએ. આ નિ નહિ કરો જે પછી બધુ ભર્ણયો લા-પાકા સંભાર તમારા કપાપે લખાયો છે.---- મા સુખમય ભાર ખરાબ લાગે. તેમાં જે જીવ રુઝાતો હોય, ગમની હય, ગુંગણાતો હોય, તેવો જ જીવ વિશગ માટે ચાર થાય છે. - સભા - વિશગ માર- સાધુ થવુ જરૂરી : સાહેબ - વિશગ મારે સાફ થવું જરૂરી નથી. સાચી ભાવઠ કોઈપણ વિમ વિશગ વગ થિ નદિ ભાવ ભાવ પાક વિશાળ વગરની રોય નહીં. અરે સમડીની પાક વિરાગ વગરની હોય નહીં, માગ વધીને-સાથો વન પણ વિરાગી જ હોય. સંસારમાં વધીને આજીવન વિરાગી યાત્મા હોઈ શકે છે. ભેસાડમાં રહીને પણ વિશગ મેળવી શકાય છે. અમારી રીતે વિરાગ પામવા માટે લાયક સ્થાન સંસાર જ છે નિમિત્તની હારમાળા તૈયાર જ છે. સભા- છન્ના પણ કેમ નથી થતું? - સાબથ ભગવાને કરેલો સંસારનો અનુભવ થતી નથી. કેમ મળ્યું મોંમાં સુણો ની તીખાશન જ અનુભવ થવાની છે. દાંઈ ગળપકાનો સ્વાદ ચાવવાના નથી. તેમ સંસારનો સ્વાદ જ ચાવી છે. ના મ થતો નથી .વસ ચાજ વિભાગ દશા છે. કોઈ મામને મુહી બંધ કરી 4 પુછો છે ધામા છેતો પેલો સાર નામ વીઠા કરે. અને તમે સસપન્મમાં ના પાડ્યા છે. ગ્રામ મુઠ્ઠીમાં ડાં જ ના હોય. પણ પાર્થ શું થાય? સભા - વાંધી મુઠી લાખની સાબ:- પા અતિથી બાંધી મુઠ્ઠી ખાલી સુધી છે. જયાં સુધી ઉપડી નથી ત્યાં સુધી થાય છે અંદર થી ઝવેશન, માડી મોની ..... મા તેની Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જેમ જ આ મસાર છે. તમને સંસારમાં નથી મળ્યુ તેનું આડા કા છે, અને મોહ જ મોટામાં મોટું તેનું બળ છે, જે મળ્યુ હૈ તેનો જાણી લીધે હૈં કે વું છે. જેમ ગરીબને શ્રીમતાઇ નથી મળી ત્યાં સુધી થાય ૐ શ્રીમનાઇમાં જ સુખ છે. મારે નથી મળ્યું તેના વલખામાં અને તેના બ્રાડામાં જ જીવ મરી ાય છે. જેમ બંગલી મારામાં સારો દર્શાય તે ન મળ્યો હોય ત્યાં સુધી ૨૫ીયામણા. પણ જોડ વખત અંદર હૈના થાવ પછી ડોઈ વિશેષતા . લાગે ? મારે નથી મળ્યું ત્યાં સુધી આડ છે. પણ મળ્યા પધી આડર્ષ શ્વેતુ નથી. તમારે ગુજરાતીમાં કહેવત છે ને કે 'ડુંગરા દૂરથી પ્રિયામણા સભા: ભલાષ માનીએ તો શળયામણો લાગે. માપજ - તમે વિશેાભામી વાન ઠરી છે. ૨ળિયામણો લાગે નો સંતોષ હોય. તાશસનોષની વ્યાખ્યા શું? થોડો ઓફ રાખવો, ઘણો સૌર રાખવી તેનું નામ અમનાય, પણ શાસ્ત્રમાં ક્યાય શ્રાવી સંતોષની વ્યાખ્યા હૈ? સંતોષ એટલે નિસ્પૃહીના, ઈચ્છાના અભાવ . Jચ્છા થોડી માનીને ોની સંતોષ થાથી કહેવાય? પણ સારી અનુક ge સભા: જેટલી અક્ષતોષ પાથી તેની બાદ છે. ' સદેવનુ :- પરંતુ અસંતોષ એજ પાયામાં દુ:ખ છે, થિચામણી ને મારી માની, હવે સારી વસ્તુની ઈચ્છા હોય કે સંતોષ હોય, જે મળ્યુ ખરાબ છે! આવશ્યક્તા ગમે તેટલી હોય તો ઝાડે વૈશાખ વુ પડે તો તેને ભાન કહેવાય ? તો તેને સારું કરવાય. માશ શવના શઈટ એશ્યિા નક્કી છે. ૩ ને મારુ હૈ? વસ્તુ મારી મનાય? તમને શરતી થઈનો કફ કાઢવો પડે જેમ દક્ષા બાબ. દિશા ભારી ચાસ ની થાય. નહિતર અચુક રિસા બળબ, દશા સારી લેખ કહેવાય. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આમ દુનિયા વૈશ નથી પામતી તેનું મુળ આજ છે. જેટલું જીવનમાં આવશ્યક છે. તેમનો જીવનમાં સારું માને છે. માટે જ વાગ્ય નથી પામી ઢાક્તા, લગ્ન- થોડા પાપ-સારુ માની અને થોડા પાપને શબ માની તી વિગ નથી. અામ ની રે સંસાર પાપઅય છે. તઆરે ૧૮પપસ્થાનડ સંસારમાં સમાયેલા છે. 330 મોટરમાં જેમો એટલે પ્રાગાનિપાત આવ્યું, નમે તેને તમારી માની જૈ પારડી છે. ભારે ચોથી આવી, તે પરિગ્રહ છે, પાંચ ઇન્દ્રિયની ખોજમજા માણી એટલે અબ્રહ્ન આવ્યુ. તેમાં કૈરથી ઊઠા, ત્યાં બધે રાગ, દ્વેષ, ક્રોધ વધુ જ આવે છે. તે ગાડીને જર્શી ગાળો પાડેનો તેના પર કાંધ આવે. માટે તમે ભંસારમાં બેઠા છો ? ચેસાશ્ત્રી-ડોઇપણ પ્રત્તિ લો તેમાં ૧૬ પાપસ્થાન બૈઠેલા છે. માટે. આખી સંસાર પાપમય છે. થતાં સંભાર ભારો લાગે છે, તેને પાપ સારુ લાગે છે, માટે તેને અનુબંધ પાપનો પડે છે. જેને નો અજૈન સાન્ન માનો છો તેની રૂચીથી એવા સંસ્કાર પડવાના હૈ ભવિષ્યમાં દુર્બુદ્ધિ પૈદા થશે, સાટે સંસારનું પરિભ્રમણ ચાલ્યા ડી. આટે શુધ્ધ ધર્મ કક્ષ્ા સ્ત્રી વગ્ય ભેઈો, પછીનવા૨ છો કે ખમાસમણુ આપો પગ પાયામાં શિષ્ય એઈા. પંથ પમંદ જેન ગમતાં નથી તે પછી ગમે તેટલા નવા૨ ગંઝોન નક્કામા છે. સંયમ ગઢે તેને મંથન શબ લાગ્યા વગર જ ન.િ મારે પંથ પરસ્ત્ર પ્રત્યે શ્રધ્ધા હૈ બહુમાન લાવવું હોયતો વાગ્ય એઈરો. માટે જેને પણ મોડાસામાં પ્રયાણ કરવું હોય તેને ા તથારી જોઇશે જ. તમે કહેશ અમને શસ્ત્રપદા થતો નથી તો અમારે શું કરવું ૧ ધર્મ વો તે નદિ 1 વૈશૠ વગનો ધર્મ અશુભ છે. માટે શું કરવું? નો તમને અમારી છે હૈ ભલે વૈશવ્ય નથી બાથી પણ મા ધર્મથી અને વૈરાગ્ય પૈદા થાય. આ મંસારમા જેવું સત્ય છે તે મને સમજનું જાય. જીવનમાં તત્વનું પામવા સિવાય આરી કાઈ અભિલાષા નથી. ભલામણ Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૫ તમારે એડકી નથી જુવો તો લીટા પાડી, પણ લી કેમ પાડી & એડી શુરવી માટે. સભા:- ખાલી લીટ છે માટે જ ઉખડી થી 4. . સાબT:- હા, મ ડાહી કરી પાટી લઈને એમી જય. પણ અદ૨ કોઈ જુએ તી ખવર પડે 8 લીટા જ છે. અનેક ડાળથી ભુલ જમણા આ જ છે. જ્યના હિસાવશે. તમને અત્યારે તક મળી છે. પૂજ્ય ગુરુ, સદાચાર મળ્યા દો. માટે મળ્યું છે, અબ ધર્મથી શુદ્ધ ધર્મ પામવાની તક ઉભી થાય છે. પણ તક ઉભી થયા પછી બધા જ પામે નેવું નથી. જેમ વૈવામાં છે તેમ આન્મ કલ્યાણ માટેની ચાન્સ અથથી મળે છે. પાપની સામગ્રી 8 શક્તિ તે પણ ધર્મના પ્રભાવે જ મળે છે, તેમ પુણ્ય કરવાની શક્તિ છે સામગ્રી હિર્મથી મળે છે. અભ ધર્મ આ ફળ આપે છે. ધર્મ નિષ્ફળ યારે બને છે. ધ્યારે તેમાં શગા મલની નિગમ ન થયો હોય તો. પણ તેમાં જ ગાર સલનો નિગમ થયો હોય તો મિઠ નથી પાડી શપ ઈ સંસારના પાપ કરવાની શકિત કે ધર્મના નામે પુય ઠરવાની હાદિન તેનાથી મળે છે. મારે અશુભ બન્ને બાજુ સ્ટીય માપે છે. અભ્યારે થા બી 6 8 તેમને ઘણી નઠી 8 છે તે ઘણા પાપ ધી શકે, તૈમ થઈ ઉ કરી શકે તેવી પણ ઘણી વડ તેમનો છે. આ બન્ને નડી ચાગમના ઉદ્ધા પુથના પ્રભાવે જ મળે છે. હવે તેમાં કઈ દિશાએ જવું તે નક્કી કરવાનું છે: - સભા - sઈ શR, સાવજ - હમ તેનું નામ જ સધ્ધિ છે. આપણો ક્યા ચારથી પન્નુ જીવન આપણી માલિકીનું છે. ' આજુબાજુવાળા જીગા, સબદિધ્ય આપી પણ તમારે ક ર તે તમારી રજા પર છે. તમારી બધી ઈચ્છા ના થારે છે૪ ૩લાક નમે બસ Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ડાની સાથે છે. તમારી બુદ્ધિ સાથે જ સમા અલ્ટીમેટ સલાહકાર તમારી બુદ્ધિ જર્ન માટે બo Sલ્યાન્ન અને મઝલ્ટાન્નનું સુળ મથુદિધ છે - સભા:- તો માલ્વિકાર-પુરુષાર્થનાસાબબુ-શ, ન પુરુષાર્થ કરીને વિરાગ મારે તે પુરુષાર્થન્ને ---આવી છે.--------- - દુબુદ્ધિ નર લઈ જવાનું કા, પણ મારો પુરુષાર્થ ને. તમારી વ્યથિમાં માલિક ડોગ સભા - પૂર્વે કરેલા કર્મ ઠાર નદિ - સાહેબ - તે બાણ નિમિન વામો. બાઝી ગાડીનું સ્ટીયરીંગ ડના હાથમાં ! છે જ્ઞાન સંપા હુ તે પાછા તમારી મરજીની વાત છે. ત્યાં પણ પુરુષાર્થ આવ્યો. તમે પુal૨aો તો જ મેળવી હાઇaો. સભા:- માટે ડગલે પગલે પુરુષાચાવોમાબ:- ની શું તમારે ઉથીં વું છેપુરુષાર્થ તો પાયો છે : પુરુષાર્થ ની ઉમથીલ . અવવું હોય તો હાર્ટ પણ ચલાવવું પડશે અને આત્મા જીવવા માટે મનન પુરુષાર્થ કરી ૨ો છે. મારે વે છે. વત્ર પુકથા કઈ લાવ્વા - મળવાના નથી. પણ મારે પુરુષાર્થ નામથી વો તે દશામાં હોવા મારવાના થી, પણ અત્યારે તમારે વૈરાગ્ય માટે પુરુષાર્થ કરવાનો છે, અભ્યારે તમને વિરાગ ની કડવી લ્હા જેવો લાગે છે. તમને જનીનો "ઉપદે રહે છે અમારે ઉપવા કાવે તે શું કરેલા ઈછા થાય એટલે મન સૂીને ભગવવું. તેમાં મય, સંયમ, લંબ રાખવુ નહિ. માટે આ દવા જ મીઠી લાગે છેપરેડ અમારે તો તમને કળી વા પાવી છે. મલા:- સારેવાજી વલણ અમીને થાઈ છે. ભાવ- ભદેલમાં શા માટે જેટલું કહેવાય તેટલું કરી ઈ. બહું લથડાવાળા જીવ લેય તી ચાર્મ પર્સનલ stી. વાદી અરિમાં જ કરી દઈએ. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પણ આ બધી વાન નો આપણે આપણી જાન્મા પટે જ લગાડવાનું છે. ચા ગ્રંથમાં પલી ગાથામાં પાંચ ચોગાનું વાન કરેલ છે, ૨૦ ગાથામાં ૦ થીગનું વાન ડરેલ છે. અને તેમાં રાખી સીડીમાર્ગ ખાઈ ગયેલ છે. આપણો જોઈ ગયા તેવા ભાવ ન આવી જાય તો નોની કરેલ બધી ધ યોગ જ દરી. યહી બન્યા સિવાય કોઈ મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવેશ કરતું નથી, યમ ડ્યિા તપ કરીયે છીએ તેમાં પાણી જ પ્રાધાન ન હોય તો મારે પણ બત્રથી જ શક્યા ગણાય. તમારે જેમ ઉપધાન મe દોય નેમ . રાખવાણી, જુનવચન, રીજીનલ રોમમાં ભાગવું હોય તો અમુક ' હિલા, તપ, અરુ૬ વર્તન, માડ અભ્યામ ચા વધી લાયકાત પ્રવર્તી પડે છે . પછી જ તે કળીભૂત થાય છે. મારે ઘણા શું કહે છે મારી મારી વસ્તુ સંતાડી શું રાખવાની જરૂર! પતુ ઉંચી અને સારી વસ્તુ અમુઠ લાયકાત વગર અપાય ની લેવાય પણ દ. માટે ઉપધાન આદિના શિયાતપ સુણો છે. નવકાર ગણાવા માટે મીનીમય ૧૨ા ઉપવાસને ર ના કરવાની છે. પછી જ તેને લગતી ગણવાની ઉંડાર મળે છે. તમે તેનો અધિકાર વિધિવડ નથી મેળવ્યો માટે જ તેનું ડા બરાબર નથી મળતું. પ્રકા થાન આશય કાસ જ ઉર્મ હય ની તેને યોગ સમજવાનો. અને વ યા બેબી બચતી પ્રથાન પામવાનો સંકલ્પ આવી જ્ય. ગુખની પ્રાપ્તિનું વાત કરવાનું છે, જેને ગમે તેને પ્રધાન સાથે વિરોધ થવાનો છે. પણ શરત શું કોઈપણ ગુજરી ગમે ક્યારે જ તમને માર ખરાબ લાગી ચારે. બંદર રા ગમે છે તેમ હોલો છો પકા અથડથી ગમે છે. પરંતુ ‘ગા પાયામાંથી ગમે તો જ પ્રધાન વાજે. હવે આ ગ ગ અવિથ ગમે છે તેનું માપદંડો - --- - નમે છો મને ઉદારતા ગમે છે. વાન, મા ગમે છે. ત્યારે અમે એ છે કથા Hહારની હાલના ગમે છે પ્રકારની ઉદનાં Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩૪ અમુક પ્રડાની ગમે છે ! ઉદારતાની વિશેથી લોન. એટલે અમુઠ લોન ગોની ઉદાસ્તા નથી ગમતી. માટે એજ ગુણ પ્રત્યે અડઘી ઢચી છે, મને અડઘી ચરથી છે. સરે વાર્થ થી- અરૂચીનો શંભુમેખો થાય છે. ધાગાની પરિસ્થિતિ તો કે થોડી વર્ષ ગમે છે ઘણી પ્રથમ ગમે છે; ઘણાને ઘણો ધર્મ ગમે છે થોડો અધર્મ ગમે છે, પણ ૧૦૦૪ ધર્મ ગમે અને ૧૭૦૪ પ્રધર્મ ન ગમે તેવું બનનું નથી. સભાઃ ગમે છે ધર્મ પણ અાચરણ નથી: સારાશુર આચરણ નથી પણ પ્રષ્ણધાન નૌ માવી શકે, માચરણ ન હોય નો પ્રવૃત્તિ ભાવર્ધનમાં ન આવી શડાય, પણ ગાવાની બાબતમાં તો શું જોઈએ? પણ પાયામાંથી ગુણ જ ગરે અને દોષ ન ગમે તેવું બન્યુ નથી. મારે જ અડ્યા છીએ. જેમ સાકર અમુઠ બાજુથી ગળી અને અસુઠ બાજુથી કડવી લાગે તેવું બને 81 જ્યારે તમને મુઠ ગુણનો ભાગ ગમે છે અને અમુક ગુણની નાગ નથી ગમતો. જેમ મારા લગન ના ઠામતા નથી ગમતી પણ ઉદાર અણમ ગમે છે. અનંન ડાખથી જીવ બધા ગુણમાં આજ રીતે ડી આવ્યા હૈ. અબેન ડાખમાં મિથ્યા અનૅન ડાપથી ઠંથી ખોપરી ભેટ દરી છે, જેના કારણે વધે ભ્રાની સાથે જ દર્શન થાય છે. તે અન્નન દર્શન તો કરાવે જનાદ સાથે પણ અત્યારે તમે ખનન ન ઠરશે અને લાખ રૂપિયા અમે તો શત્રુ થાય. થાય ૐ આ પ્રાપ આવ્યુ ૧ 6uધ તેનાથી વર્ધા, ઉપાધિ વર્ષ હૈ! ભા બધું અહીં સૂડીને જ્વાનુ છે . જો સારા માર્ગમાં ઉપયોગ શ્રીશ તો જ ડામનું છે. તે વખતે આ બધા વિચારો આવે છે ! હવે આગળ તમે દા- પોપકાર – -તપ-ત્યાગ ભાગ્નને સારા ડામ માનો છો . વિનયન સાથે ડામ માનો છો તે દંડાર ખરાબ ડામ માનો છો! આરે ચદંડાર આવ ત્યારે થાય ? ચા ખોટુ કામ છે, ખરાબ ડાઇ છે. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩૫ આપણે સેક્ષી છીએ એટલે ખબર છે કે જે કરીએ ભીએ તે સારું. પણ સાર જ સારું લાગવું જેઈએ અને ખરાબ તો ખરાબ જ લાગવું જોઈએ. ખશબ છોડવાનું ડહેત્તા નથી પણ ખરાબ નો ખરાબ લાગવું એઈડ એ કન્ડો૨ાન સૂડી. કરી જુલથી પણ ન વન હૈ સારાને ખશબ માનો ને ખરાબ * સારુ. તસારી પેઠી! ઠશ્માં તમારો દિઠરી વધારે ધમ કરે તો સાથે ગૈ), ડોઈપણ વ્યક્તિમાં મારુ એઈએ તો રાજુ જ થવાનું . તમે સારાપણામાં ત્તોષ રાખો તે દોષ છે, અને બાબમાં ચચત્તો રાખો નો શ્રેષ્ઠ છે. સારી વસ્તુ ડરવાની ઈચ્છા ને અભા થવા જ જોઈએ . વધારૈ ઉદારતા દેખવવામાં સંતોષ ન મનાય. પૂર્ણ ઉદા૨ બન રવી જ ભાવ એઈએ. પણ આ બધું ક્યારે બને ? સંસાર અસાર લાગે ની, સંસાર અસાર નદિ લાગેલો. આા ૨૪ લાખ જીવાયીનીમાં જશો. તમારે ક્યાં વું છે નેનો વિચાર કરી લેવાની છે. ક્યાય સમાઈ Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339. . . . પછી યુગભુલકવિજ્ય મઘુરી નમો . ઉપસંશશા ૧૬-૧૧-૫ સોમવાર અનંત ઉપકારી પ્રત જ્ઞાની શ્રી તીર્થકર પરમાનન્જામી ગનના જીવ માત્રને યોગમાર્ગની પ્રાપ્તિ માટે ધર્મનીની સ્થાપના કરે છે. મહાપુરુષોની શીએ ડોઈપણ જીવ અનંતા ભવથામાં થીગને પામે ત્યારે જ વ્યાણ માર્ગમાં સ્થાપિત થયો કહેવાય. પોતાનું ઉલ્યાણ કરવાની મા જીવ ક્યારથી થોડી બને છે ત્યારથી થાય . થવાનું જુદી જુદી રીતે વર્ણન છે. યોગની વ્યાખ્યા સચાનમાં કરી છે તે યાદ કરી માપષ્ટ ઉપસંહાર એઈ.. - પરિશુદ્ધ ધર્મ વ્યાપારને યોગ કહીએ છીએ. ખાલી ધર્મી આપને યોગ નથી કરતા. અશુદ્ધ વર્મ વ્યાપારને માપક યોગ નથી કરતા. ' શુધ્ધ ધ વ્યાપારને આપ યોગ કરીએ છીએ. પાવ ભાવયુક્ત ધર્મ તે શુધ્ધ ધર્મ છે. પાંચ ભાવ રાત વિદ્ધ સાપર અા ઉકહીએ એ છીએ. જેની યોગમાર્ગમાં સમાવેશ થતો નથી. વાસ્તવમાં કોઈપણ પશ્ચિાદળ ધર્મ વ્યાપારને માપક યોગ કરીએ છીએ. . • કોઇપણ પ્રવૃત્તિ મન-વચન-કાયાથી યાત્મ કલ્યાણનું માધન બને તેને થ વ્યાપારણીયે છીયે. સામાન્ય રીતે પુખ, પ્રતિકમણ, સામાયિક કરવું તેજ ધર્મ નથી. પણ જે પક આત્મકલ્યાનું સાધન બને તેવી કપાઈ બથ જ ધર્મ વ્યાપાર છે. - - સાધુની ચર્ચા અને શ્રાવકની ઘણી ચર્ચા યોગ છે. વર્મ-વ્યાપાર છે. જે 'ભગવાનની લાશ મુજબ કરે તો પછી સાફ ઉર્થ, ગોચરી જય વિહાર દરેક ઝાડ, પેશાબ થાય. અને તેમાં જોરલી વાજ્ઞા લાપીએ તેટલો ધર્મધ્યાપાર ન બને તેમ માવઠ માટે પણ ભગવાનની આશા કજા કરશે તો જ ધર્મ વ્યાપાર ડદેવાય. આપકો આખો ધર્મ યાજ્ઞા સાથે ગુંથાયેલી 6. શરુઆતમાં "પ્રાણી Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 - ધો* કહ્યું છે. લી દરેક પ્રવૃત્તિમાં માણા સમાયેલી છે. આ જેમ જમવા બેઠા ત્યારે ભગવાનની માશા નથી લુખા મરે. ધર્મની સ્વીકાર કરશે ત્યારથી જ હુઈ આસન સ્વીકારી લી. તેવું હોઈ sણ નથી. પણ ખાવું શા માટે ભાવથી ખાવું કેવી રીતે ખાવ મા બધુ સમજીને -. शे लो धर्म नतिर अधर्म. ભાથું ખાય પીએ તે બધાને જ વ્યાપાર ઇદે છે, પણ તેમાં જેટલા અમારા ગોરા હોય તેટલું પાપ છે, તેમ તમારી બ્રેમિકાની આજ્ઞા ચૂડો તો પણ પાપ લાગે. તમારે સંસાર ચલાવવા માટે જવાબદારી નિભાવવા શગ-૮ષ કરવા પડે છે. ચાલ, સમારંભ કરવા પડે, પરિગ્રહ કરવો પડે. પણ તેમાં પાણી સુધી sષાય કરવા પણ માસ્ત કપાય કરવા. અપ્રસ્ત sષાય ઠરવા નહિ. વગર sષાર્થ તમે સંસાર ન ચલાવી વાળો. તમારુ 8 બીજનું રિન ફ૨વા મંગ્નિ s૨વા ઉષાય કરવા પડશો. પણ યાજ્ઞા શું બનાવી ૐ જેનાથી બધાનું તિ થાય તેવી પ્રવૃત્તિ કરવી. -- શવ જેવી કળામાં હોય તેવી જ આજ્ઞા પ્રભુએ ફરમાવી છે. તમને ખાવા માટે સોઈ રાંધવાની છુટ થાયી, પણ ધના છેવા ભાવ રવાના, કેવી થકા રાખી પ્રવૃત્તિ કરવાની તે બધું જ બનાવ્યું છે. અને એ જ પ્રમાણે sો તો ધર્મ છે. જે નસૅ ૨૪ ૭લાક પ્રભુની આજ્ઞા મુજા મનવચન-કાયાથી પ્રવૃતિ કરો તો તમારું મન મેગા પ્રસન, મન દમ જ હોય. અને જે ઉગ એવા પાપ ન થઈ હોય તો વ્યક્તિ હીરો પામ તકલીફ ન આવે, પાપકર્મ આજ્ઞા પાલનથી વીખરાઈ જાય છે. માટે આજ્ઞા પાલન જીવન આપત્તિ વેદન, સંવાય ન બનાવે છે. પણ ધાને તો મનુની આજ્ઞા શું છે તે જ ખબર નથી. અને જેને ખબર છે તેને તાલાવેલી નદી છે કે પુરુષાર્થ કરી મારા માનવી . આ બધા ગ્રંથોમાં જુદી જુદી રીને યોગોનું વર્ણન આવે છે આ Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ર 'બેદ હોય, થઇ મ ભેદ હોય. પરંતુ કોઈપણ પ્રકારે વન ઉસ્તાં તેમાં આપી સાઉનાની ગુમ વણી લીધેલો હોય છે. તેમ આ પાંચમાં રાખી મોમાઈ સમાઈ જાય છે. ઘણાને અત્યારે એવો ખ્યાત છે ભૂતડાપમાં જ વાઅ દૃના દ્વાદશાંગીમાં વિસ્તારથી વિવેચન હનું. પણ અત્યારે તો લાગ્યું સૂત્યુ જ મળે છે. પણ તે સમજ કોઇ ભૂલ છે. - અત્યારે પણ મારાથનાનો મત માર્ગ ઉપલબ્ધ છે. શાસ્ત્રમાં વિવેચનમાં વિશલ્લા નહાવત છે. પણ માંગોપાંગ સોમerની ડકી, સમજી એ એક ગ્રંથમાંથી મળી જાય છે. જેથી દિશા મળી જાય છે. જેમ પૈકી છે. પડીકંઈ ત્યાંથી લાવો છો, તે નાખી પીવામાં વિશેષતા છે, સ્વાદ છે, તેમ એક પેડમાં પણ છે. એક પૈડાના 5ીયામાં પાછા જ સ્વાદ વિશેષતા છે. ખાલી છે તો ક્યોરીટીની છે. હsી લો ખાલી માત્રા ઓછી આવે. તેમી જેમ યોગમા, ઘર્મનું વા જુદી રીતે કરે છે પણ તેમાં આખી ર્ભ, બધા જ્ઞાન અને વળી પ્પિા તૈમાં સમાઈ જાય છે. છે. જેમ ત ચાખી અપ્રમાણમાં સમાઈ જાય. તેમ આખો ધર્મ જ્ઞાન અને ક્રિયામાં સમાઈ જય. છે તેમ છે તો ત્રયીમાં વેટલે સથ જ્ઞાન, સ્થદર્શન સૂઝ ચરિમા. વધા ધર્મ સમાઈ જાય પણ તેમાં થાય ગુટી ન હોય, થાલીનો દાન-શીલ-સુપભાવ તેમાં આ મળમાર્ગ આવી જad - તેમ પંચાચારમાં ચાખી ચારાધન ક્ષમા મચી - - માટે તે વર્તસ્થાનથગિ, ઉદ્યોગ, મર્થયાગ, સાલંબન યોગ, અનાવલંબન યોગ-વ્યા પાર્થ યગમાં ટોપ : બોટમ માન્મની વળી ભુમિકા આવી જાય છે માટે જેમાનું વિસ્તૃત વર્ણન સમજે તો લાખ મોમાઈ મળી જાય . આજ વિષના ન શાસનની લીલીમાં છે. - - - - - 8 અપને સામાન્ય રેનો કાબ્દાર્થ ઠરીએ. થાન ધરલે છે? કોઈપણ થિ અનુષ્ઠાન કરવા માટે મહત્ત્વ ડાથાનું પર્વ Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છે. કાથાને વ્યવસ્થીત મને આરાધના માટે જોવાની છે, તેને જોવા માટે ચૌમ મુ, માસન હોય. અમુડ ીને બૈસો તો તે ભાવી ઇવામાં વિમા બને છે, ભાડવામાં સુગમ વને છે. માટે ડાયાના ચકામ ચાસની મુઢા સુધી છે. અને તેને સ્થાને યોગsuો છે.--- પાણા ગાલ શું શીખવાની છે તે સંસારનો વિશગી . તે મુમુ. ભાવ પ્રગથ્ય છે. માથે મનમાં સુકાનું પ્રધાન ગોઠવીને daો હૈ. તે અતિ સાયિક, પ્રતિક્રમણ કરતાં ચડકમ મુદ્રામાં બેર્સ તૈને સ્થાન ચો ડહો છે તે જો બરાબર ચા ીતે કરે તો તેને કર્મ નિર્દશનું સાધન કયુ હૈ - જૈમ સ્વવીથરાથમાં કઇ રીતે . . . ચવટનમાં જ છે - - કાઉસગ મા ની - - - - - પ્રતિષ્ઠામાં તો ૧ મુદ્રાચી બતાવી છે. અમુક મુદ્રામાં અમુક ભાવ કરવાના હોય છે. ડાયાની ઠન્ન અવસ્થા, ભાવને કરવામાં નિમિત્ત બને છે. દરેક અનુષ્ઠાનને અનુરૂપ ગ્રંથોમાં તેને ધ્યાને ભવી આવે છે પણ અત્યારે જાવા, સમજવાની ફુરસદ નથી. પરંતુ ભગવાનની માઝા મુજબ ઠરવા માટે પાણી પહેલાં બધું જાણાવું, સમજવું પડશે. મારાથના ક૨વા, મન-વચન - કાથાને જોડવાના છે મા ઝી મુખ્ય સારના આરાધના માટે છે જs એવા પુજ્યની સહાયથી પ્રવૃત્તિ ડરી વાડી તેમ છીએ. . સિવાથ મા પ્રદેશો હલી શકે તેમ નથી એવા આપણે કર્મથી બંધાયેલા છીયે. સંસારના પાપ નેમ મન-વચન-કાયાથી બાળી છી. તેમ ધર્મના હકમાં આવના પ મન-વચન-કાયાથી ડરી જાય છે અને મન-વચન-કાયાને .....યોગ કરી હવે વાણી માટે ઉતાબ્દ કહ્યો છે ઉનો અર્થ સાબથગ - વચનયોગ છે. પણ દિયા કરતાં ચકમ પ્રકારના સુખો વાણીને શાબ હાથ વડે છે. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 તેને ઉર્જા યોગ કરે છે. તેમાં વિથીપૂર્વક જે રીતે ઉચ્ચાર કરવાના છે તે રીતે કરવાના, જૈન મોટા અવાજે જ્યાં બોલવાનું, તેમનાના અવાજે જ્યાં બોલવાનું . તેમ મુડ ઠંડી - અટડી, અડીને, મમુઠ જ્ગાએ સળંગ રીતે પામ "વિધિપૂર્વક ઉચ્ચાર કરવાના છે. વિધિ પૂર્વક ર્વાણશુધ્ધ નગો બોલવા અદ્ભુત એકાગ્રતા માંગે છે. સી આગમમાંથી એકાદ માણસ ભાગ્યે મારીને બોલનાર નીડો, વૈનોમાં ની લગભગ આ રીતે બૌલવાની ટેવ પાડવામાં આવની નથી. પણ વૈદિક ધર્મમાં યજ્ઞો બહુજ થાય. તેમાં ૫૦ જુવાનીયા બેઠા હોય સૈ વેદના મંત્રોનું ઉચ્ચારણ ડરે તો તેમાં એક જ બોલતું હોય તેવું લાગે. તેમને ત્યાં વૈદના પાકોની ટ્રેનીંગ આપે છે. આપણે ત્યાં આ પ્રકારની પ્રેકટીમ આપવામાં માવની નથી. માટે ગ્રાણ થીગ્ય રીતે નડશે તો તેની અમચ્યાં હૈર પડી જાય. આ આપણે બીએ 6Ŕયોગ ન હ્યાાર્થ થો, વે ીને તે અર્થ યોગ :- જેમાં મનનું અનુસંધાન છે. એઈપણ ક્રિયા કરવા ડાટાને સ્થિર કરીને બેઠા. ઉચ્ચાર તરીતે સ્પષ્ટ, શુધ્ધ સૂત્રો બોલો છો. હવે તેશ માં દ્વારા અર્થમાં અનુસંધાન કરવાનું છે, કોઈપણ ક્રિયા કરવા કાથાને સ્થિર કરીને બેદા, ઉચ્ચાર તરીકે- સ્પષ્ટ, શુધ્ધ સૂત્રો બોલો છો હવે તેમાં મન ત્યાગ અર્થમાં અનુમાન કરવાનું છે. થિા અન આવી ય છે, આ તી સામાન્ય શબ્દાર્થ છે. પણ તેમાં ગંભીરતા ઘણી છે. સ્થાનયોગ પ્રણિધાન ાદિવાખાને આવે, ઊર્ગયાગ નો ચાટલાં દેખાયેલા હોય તેની આવે. સામાન્યથી પગ આવે, જ્યારે અર્થ યોગ તો સદાગીના જ આ 48 ' જા “ જુથ્થુ બોલો ને “ જુથ્થુ અહિંનાાં “ દંત ભગવાનને અસ્કાર થાશે, નનુછ્યું એ પ્રાર્થના છે . ઈચ્છાયોગનો નમસ્કાર છે.. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " નમો જિમણાં " હા યોગનો નમસ્કાર છે. ઈઝોવિ નમુ કારી" તેમાં સામર્થ યોગનો નમસ્કાર છે. જેમ "લોગસ્સ" બીલો તેમાં નામ તીર્થરની સ્તવના છે. અરિહંત સ્તવના નીર્ધદરની સ્તવના છે. મંઢાં પધરાવેલી ર્તિની સ્તવના છે , " જે અઈયા સિધ્ધા “ તેમાં દ્રવ્ય તીર્થકરને નમસ્કાર છે. નામ કરતાં સ્થાપના કથ, ભાવનો મહિમા ગાવે છે. માટે તે ' ' હમસર માટે છે માટે વિચારને દરેક ઠંડાણ કેટલી ગંભીસ્તા દો. કોઈ એમ . તરંગ લુછાથી ગૌકવ્યું નથી. માટે તેના અર્થ સમજ સાથેનું શાસ્ત્રનું ઉડાણા ઈલે. માટે થઈ યોગ સામાન્ય સાધુ પણ ન કરી શકે. હવે ભાવિન યોગમા---- . મન-વચન-કાયાને જોડવાના છે પક સૈમાં મામેરું આલયન સુવાના છે. આલંબન તરી પ્રતિમા, મા લેવાના છે. તેમાં ' વિયના પૂર્વ અનુસંધાન થાય તો. આ માલંબન યોગ છે. સૈમાં એ બરાબર પ્રવેક ની વેડો પાર થઈ જાય. - ફર્વ અનાવલંબન યોગ- - - - : --- જેમ વાલ fatત્તની અસર : તે જ બનાવવામાં જય. આમાં ગયેલા dઈ આલેવન સાવના પ્રવૃત્તિની જરૂર નં. બસ ને મનામાં ' રીર્ય આગM વ છે. પછી કપડાગી. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. ----ચાણસે આપડી પાંથાનું વર્ણન કર્યું. - ચી તેનું ૦ થોમાં વા થીગોનું વિષ રીતે વન ડવેલું છે, * ચૈત્યવંશમાં સ્થાન ઉfઅર્થમાલવન, અનાવલંબન યોગ કઈ રીતે શાને પામવા ઈમાનો જીવ હોય તેની ભ્રમિઠાવ... . તેમ વિજોય, વિજય રીતે વર્ણન આવે છે - - - - તમે વર્ષમાં દેશમાં એકપણે મંથનું મનન ચિંતન માહીં વિચારી Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ આખી આરાધનાની મૌનમાર્ગ સ્પષ્ટ થઈ ય છે, તમને પૂછે તે ચોથા ગુણસ્થાનડમાંથી પાંચમાં ગુરુસ્થાન માં જીવ જાય તો કું અનુત્ત થાય, દેવો વાસ હોય, ચોથામાંથી પાંચમાંમાં કેમ જઈ શકતી નથી. આ બધ્ધની ખબર છે, પરંતુ તમને સંસારમાં બધી ખબર હોય છે. ત્યાંના ગહ્નિત તો તમાળ ઘણા જ જુથ છે, આ મંત્રમાં જ બાવરાની જેમ કરો છો કેમ ખરુંને તમે એક પણ યોગન ગ્રંથ સાંગોપાંગ ભણ્યા નથી, માટે જ બાવશ થઈ દરો બૈ, તમે ખાલી પંચ પ્રતિક્રમણ પણ ઇનડેપ્થ સમજે તો વધુ મળી અય . ૩ ૧૪ પૂર્વધર આથાર્યોથી રચેલા છે, n જ નમ્રુત્યુાં ૧ ઈન ડેપ્થ ભણો તો પણ માન્મ કલ્યાણ માર્ગ આપી જય.. તેમાં જૈન ધર્મના ઈશ્વર તત્વની વિરોધના છે. " નમુત્યુઃ “ આ એક પણ તીર્થંડરનું નામ નથી, પણ તેમાં સ્તવના દેવી છેં! જગતનું ઈશ્વર તત્વ કેવું હોય તેનું ધંધા પાશથી વુક્તમય રીતે માંગોયાંગ વર્ણન છે. એક વિશેષતા પછી બીજું વિશ્લેષતા તેમ પણ સા પાછળ રમ્ય છે. અભય દયાળું “ પછી જ H !! ચપ્પુ યાાં " કેમ અધ્યુ 1 તેની પાઇપ પણ નીં, શમ્ય છે. મા બધુ બચર ભળો તો તમારી ઘટી ખુલી જાય. પરંતુ અન્યારે પ્રબળ ગુંજ્ઞાસા જ નથી. જે વ્યાખ્યાનમાં નથી આવતા તેને સૌ કહેવાની સવાલ જ નથી. પણ જે આવે છે તેને પણ જુ જીલ્લામા નગી નથી. માંદા પ્રાંતાજ આવે છે. જીજ્ઞાસા જાગતો. સભા- ઘીમેસાદેવજી:- હજી કેટલો સમય જેઈએ, ત્યાં સુધી પરલોડમાં પરદેશી જશો, ઘણા તો વર્ષોથી ધર્મના લેખમાં છે. અત્યારે આમાંથી ઘણા તો આ પાંચ થોડાની નામ પર પહેલીવાર ભમ્યા શે. મા: સાદ્ય બાપ જુવો છીએ. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સાબિy - મમતા સુધી વ્યાખ અવજ રહેવું છે. સંસારમાં તમને માં બાપ કરે તો ખોટું લાગી જાય. અને અરિયા સાઈ બાપ છો તમે વધાવી લો છો, - સભા અમને તો ખમાસમણ દેમ આપવું તે પણ પ્રકાર અહી. સાબતમાં પણ કેટલું તથ્ય, તત્વ છે. વરખમાસમાર્ગ આગ ન લેવાય માટે વિજય દેટી, ખમાસમણી પછી થયો ઈચ્છાણ સિદભગવાન અર્થ માં તમારે પણ ધર્મ ઐ છાએ દરવાનો છે. તમને ય ' નિશ્રામાં આવી. પણ તેમાં બuજાર, દાણા, લાલ, શ, ચાર નથી. માટે ડલને પગલે ઈછાની વાત છે . ઇચ્છાકારણ તે પારિભાષિઠ વાદ્ધ છે. ધર્મમાં સ્વતંત્રતા, ૩થી , તે સ્વેચ્છાએ કરવાની વાત છે. ધર્મમાં છા રૂથી ઠ નો લાભ છે. આવો વિનય વ્યવહાર કોઈ ધર્મમાં જોવા નહિ મળે. પાછુ ભગવંતનું બંદુમાન - પરેલા ફી ધર્મદેવ-ગુરુની ાિમાં જ વાર્તા છે. ગુરુ ન હોય તો સ્થાપના સ્થાપીને પણ ડરવાનો છે. માટે નિષ્ણા, અનુશાસન પરવું જોઈએ અને સાથે સ્વેચ્છાએ કરવાનું છે સાથે વિનય પણ એઈ. એ ખા કરે સાધુએ વહેવારથી અલિપ્ત હોવું જોઈoો. આ શ્રાવકોનો વિષય છે પા આ બધુ ખોટુ દો તીર્થકરની આ મુમ્બમાં થાય ભૂલ થતી ચિ તો અટકાવવાનો અધિકાર છે. મેથના માલિક ઠd નથી. તમે છે - કી છે અમારી મીઠી તે પ્રમાણે તે થાય. ચા સત્તા આપી sસંઘના વહિવટ છવામાં પણ ગુણની માળ, સલાહ જોઈ. પલમાં પણ પાંખ પપ્પટાવવા કે વામ જે ચાલે છે તે કરવા માટે તમે સાથે બધાની બે માદેશ મોગી લી. મટે છેઆ પણ ગુરુની આજ્ઞા વગર પટપટાવાની ન હોય તો પછી સંઘમાં તે સાધુની આજ્ઞા જ. આપણે ત્યાં લોકોત્તર દિયા બગડી છે. થાપણ કોઈપણ માહિના વગર કરશે તો જ આત્મકલ્યાણ થશે. • થોડા ૩૨વી હોય તો સાનિધ્ય યોગમાં આવે છે. અને આ વાત Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ગુણાકાર કરીને પરમ પદને પાડો. ઓ ચોમાસાના પર્વમાં આ હીક ભંકલ્પ કરી લેક્ષો ના ધુ જ માપ થશે, Xx Page #349 --------------------------------------------------------------------------  Page #350 -------------------------------------------------------------------------- _