Book Title: Shadavashyak Balavbodha
Author(s): Merusundar Gani, Niranjana Vora
Publisher: Niranjana S Vora
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004580/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha saMpAdaka-saMzodhaka DaoN. niraMjanA zvetaketu vorA Private & Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha (hastapratane AdhAre saMpAdana ane saMzodhana) saMpAdaka-saMzodhaka DaoN. niraMjanA zvetaketu vorA 2010_03 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_03 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha (hastapratane AdhAre saMpAdana ane saMzodhana) saMpAdaka-saMzodhaka DaoN. niraMjanA zvetaketu vorA 2010_03 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Merusundarganirachit Shadavashyak Balaybodh Ed. Dr. Niranjana Shwetketu Vora (c) niraMjanA vorA prakAzaka : niraMjanA vorA 69-bI, svastika sosAyaTI, navaraMgapurA, amadAvAda-9 phona : 6para30312 prathama AvRtti : 2006 nakala : paOO mUlya : 80-00 mudraka : rAdhe grAphiksa 129, zrInAthanagara sosAyaTI, karmacArI skUlanI sAme, paMcadeva maMdira pAchaLa, ghATaloDiyA, amadAvAda, mobA. : 98986pa9902 gujarAta sAhitya akAdamI, gAMdhInagaranI Arthika sahAyathI prakAzita 2010_03 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha jaina Agama sAhityamAM "AvazyakasUtra'nuM atyaMta mahattvapUrNa sthAna rahyuM che. "AvazyakasUtra' upara AcArya bhadrabAhusUrie lakhelI niyukti vize aneka TIkAo racAI che. AcArya jinabhadrasUrinuM vizeSAvazyaka bhASya ane mAladhArI, hemacaMdranI vyAkhyA paNa prasiddha che. "paDAvazyaka bAlAvabodha'nA racayitA merusuMdaragaNie taruNaprabhasUrinA AvazyakasUTa upara racAyela bAlAvabodhane anulakSIne I.sa.nI 16mI sadInA pUrvArdhamAM svayaM A bAlAvabodhanI racanA karI kRtine aMte ApelI puSpikAmAM jaNAvyA anusAra vi.saM. 1575, zrAvaNa sudi 4 (I.sa. 1519, 30 julAI)nA divase kharatara gacchanA nAyaka jinarAjasUrinA paTTAlaMkAra zrI jinabhadrasUrinA paTTamAM thaI gayela suviditasUri ziromaNi pUjaya zrI jinacaMdrasUrinA AdezathI maMDapamahAdurgamAM zrIsaMghanI abhyarthanAthI vAcanAcArya ratnamUrtigaNinA ziSyaratna merusuMdaragaNie "zrISaDAvazyaka bhASya' upara bAlAvabodhanI racanA karI. A bAlAvabodhanA saMpAdikA DaoN. niraMjanA vorA jUnI gujarAtI bhASAnA vizeSa abhyAsI che. prAkRta bhASAnA paNa teo viduSI ane jJAtA che. temaNe merusuMdaragaNinI A kRtinI, amadAvAdanI lA.da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramAM saMgRhIta hastapratano jhINavaTapUrvaka abhyAsa karI, teno samagra pATha UkelI ahIM prastuta karyo che. kRtinI prastAvanAmAM paDAvazyaka karma vize vizleSaNAtmaka mAhitI ApI. merusuMdaragaNinA "paDAvazyaka bAlAvabodha'nuM samIkSAtmaka nirUpaNa karyuM che. sAthe sAthe eno saMkSipta sAra paNa Apyo che. pariziSTamAM AvazyakasUtrano mULa pATha prAkRtamAM ane enI chAyA saMskRtamAM ApI che. aMte SaDAvazyaka karma sAthe saMlagna stutio ane stotro temaja A bAlAvabodha aMtargata AvatI dRSTAMta kathAo paNa prastuta karavAmAM AvI che. madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM racAyelA bAlAvabodhonuM savizeSa mahattva che. emAM saMskRta, prAkRta bhASAnI kRtione lokabhASA dvArA saraLa svarUpamAM rajU karavAmAM Ave che. bAlAvabodha uparAMta stabaka ane TabAnI gadyaracanAo paNa gujarAtI bhASAmAM pracalita che. emAM mULa graMthanA anuvAda, samajUtI, zabdArtha vagere 2010_03 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApelA hoya che. merusuMdaragaNino A paDAvazyaka bAlAvabodha madhyakAlIna gujarAtI bhASA ane sAhityamAM AgavuM sthAna dharAve che. enuM abhyAsapUrNa ane samIkSAtmaka saMpAdanakArya karIne DaoN. niraMjanAbahene madhyakAlIna gujarAtI bhASA ane sAhityanA kSetre eka mahattvapUrNa ane viziSTa pradAna karyuM che. khAsa karIne madhyakAlIna gujarAtI bhASAnI hastapratono mULasvarUpe abhyAsa karanAra ane enI lipine ukelanAra vidvAno AMgaLIne veDhe gaNI zakAya teTalA che, tevA saMjogomAM DaoN. vorAe mULa hastapratanuM vidvattApUrNa saMpAdana karyuM che e badala emane dhanyavAda ghaTe che. ane madhyakAlIna gurjara bhASAnI A saMpAdita kRti sAcA artha te kSetranA abhyAsIone savizeSa upayogI nIvaDaze evI daDha zraddhA dharAvuM chuM. vi.saM. 2062, jayeSTha vadi 12, tA. 22 jUna, 2006 bhAratI zelata pUrva niyAmaka, bho. je. vidyAbhavana amadAvAda 2010_03 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana gujarAtI sAhityapariSadamAM, sAhityakoSanA saMpAdanakArya nimitte jainasAhityano ane vizeSa rIte hastapratasAhityano abhyAsa karavAnI taka maLI. prAkRtAdi bhASAomAM jainadarzananA nirupaNanA saMdarbhamAM vipula sAhitya racAyeluM che. madhyakALanA gujarAtI sAhityamAM jainonuM pradAna aneka dRSTie noMdhapAtra che. madhyakAlIna hastapratomAM, rAsa, copAI, AkhyAno, sajajhAyo, caritrakathAo vagere prakAromAM jaina sAhitya sacavAyeluM che. padyasAhityanI sAthe sAthe vyutpanna jainapaMDito dvArA racAyelA bAlAvabodha, stavaka TabA vageremAM gadyasAhityanA prakAro paNa jovA maLe che. gUjarAta vidyApIThamAM, AMtararASTrIya jaina vidyA adhyayana kendramAM risarca esosieTa tarIke saMzodhanakArya karavAnI taka maLI tyAre bAlAvabodha-sAhityano vizeSa abhyAsa karavAnuM vicAryuM. merusuMdaragaNinA paDAvazyaka bAlAvabodha'nuM saMpAdana-saMzodhana e abhyAsakramano mukhya viSaya rahyo. Avazyaka' AgamonuM bIjuM mULasUtra che. temAM nitya karmanA pratipAdaka Avazyaka kriyA-anuSThAnarUpa kartavyono ullekha che tethI tene Avazyaka kahevAmAM Ave che. "paDAvazyakasUtra" mAM jaina AgamomAM nirdezita cha Avazyaka karmonuM nirUpaNa che. sAmayika, stavana, vaMdana, pratikramaNa, kAyotsarga ane pratyAkhyAna. A sUtra vize aneka cUrNio, vyAkhyAo, TIkAo ane bAlAvabodha lakhAyA che. mULa graMthanA rahasyoddaghATana mATe tenA para racAyelI vividha vyAkhyAo ke TIkAonuM adhyayana Avazyaka che. mULa graMthanA gUDha rahasyane ane tenI vizeSatAone phUTa karavA mATe vyAkhyAtmaka sAhitya racavAnI bhAratIya graMthakAronI purANI paraMparA che. graMthakAranA abhISTa arthane pragaTa karIne vyAkhyAkAra tene vAcako mATe subodha ane sugrAhya banAve che. prAcIna jaina vyAkhyAtmaka sAhityamAM Agamika vyAkhyAonuM ati mahatvapUrNa sthAna che. temAM niryukti, bhASya, cUrNi, saMskRta TIkAo ane lokabhASAomAM racita vyAkhyAo- ke je bAlAvabodha nAme prasiddha che - teno samAveza thAya che. 2010_03 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 madhyakAlIna samayamAM mULa graMtha para saMskRtamAM vyAkhyA racavAne badale lokabhASAomAM saraLa ane subodha Agamika vyAkhyAo lakhavAnI paraMparA zarU thaI. sAdhAraNa kakSAnA pAThako paNa mULa sUtronA artha sahaja rIte samajI zake te hetuthI apabhraMza ke tyAra pachInI prAcIna gujarAtI bhASAmAM bAlAvabodho lakhavAno prAraMbha thayo. madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM saMkhyAbaMdha bAlAvabodha racAyA che. saMskRta, prAkRta bhASAomAM saMgharAyelA zAstrajJAnane lokabhASAo dvArA bahujanasamAja samakSa sarala svarupamAM mUkavAnI je pravRtti madhya kAlamAM samasta bhAratavarSamAM najare paDe che te ja A bAlAvabodhonI bahoLI anuvAdapravRttimAM cAlaka baLarUpe che ema kahevAmAM bhAgye ja atyukti gaNAze. rUpaSTi temaja arthadaSTie bhASAvikAsanA abhyAsa mATe bAlAvabodhasameta jUnuM gadyasAhitya bahumUlya sAmagrI pUrI pADe che. 'bAla' eTale vayamAM nahi, paNa samaja ke jJAnamAM bAla; enA 'avabodha' mATe thayelI racanAo te 'bAlAvabodha'. gujarAtImAM jUnAmAM jUnuM gadyasAhitya jaina zAstragranthonA bAlAvabodha rUpe che. bAlAvabodha Ama jo ke jaina sAhityano zabda che, paNa eno artha saheja vistArIne 'bhAgavat, 'bhagavadgItA', 'gItagovinda', 'cANakyanItizAstra, 'yogavasiSTha', 'siMhAsanabatrIsI', 'paMcAkhyAna 'gaNitasAra' Adi je bIjI anuvAdarupa racanAo maLe che te mATe paNa sAhityanA itihAsamAM e zabda prayojI zakAya. kemake A badhA gadyAnuvAdono uddeza eka ja che. bAlAvabodhamAM keTalIka vAra mUla granthanuM bhASAntara hoya che, to keTalIka vAra dRSTAntakathAo ke avAntara carcAo dvArA mUlano anekagaNo vistAra karelo hoya che. paNa bAlAvabodhano eka uttarakAlIna prakAra 'stabaka' athavA 'TabA' rUpe oLakhAya che temAM mAtra zabdazaH bhASAntara ja hoya che. emAM 'stabaka' nI pothIonI lekhanapaddhati kAraNabhUta che. bAlAvabodhanA vAcako karatAM paNa jemanuM zAstrajJAna ke bhASAjJAna maryAdita hoya tevA vAcakone dhyAnamAM rAkhIne 'stabaka' nI racanA thayelI che. emAM pothInA pratyeka pRSTha upara zAstragranthanI traNa ke cAra paMkti moTA akSaromAM lakhavAmAM AvatI ane pratyeka paMktinI nIce jhINA akSaramAM gujarAtImAM eno artha lakhavAmAM Avato, jethI vAcakane pratyeka zabdano bhAva samajavAmAM saraLatA thAya. A prakAranI lekhanapaddhatine kAraNe pratyeka pRSTha upara nAnA ane moTA akSaromAM lakhAyelI paMktiomAM jANe ke 'stabaka' jhUmakhAM racAyAM hoya ema jaNAtuM, e uparathI A prakAranA anuvAda mATe 'stabaka' zabda vaparAyo, jemAMthI gujarAtI 'Tabo' vyutpanna thayo. bAlAvabodhanA kartAo potAnA viSayanA jANakAra vidvAno hatA e kAraNe emanA anuvAdo ziSTa hoya che ane zabdonI pasaMdagI mULane anusaratI tathA samucita arthanI vAhaka hoya che. emano prathama uddeza sAhityika AnaMda ApavAno nahi, paNa 2010_03 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakane mULa granthanA viSaya-vastunuM jJAna karAvavAno hoya che, chatAM aneka granthomAM sAhityika vArtAlApa-zailI ke alaMkArapracura varNanazailInI eMdhANIo varatAya che. jaina sAhityano eka moTo jaththo te bAlAvabodha, stabaka ke TabAne nAme oLakhatI gadyaracanAono che. A racanAo saMskRta, prAkRta ke kavacita gujarAtI bhASAnA koI mULa graMthanA anuvAda, samajUtI ke zabdArtha Ape che. bAlAvabodhono viSayavistAra khAsa dhyAna kheMce evo che. jaina saiddhAttika ane anya sAMpradAyika kRtionA bAlAvabodho racAyA - jemake karmaprakRti, paDAvazyaka vagere vizenA bAlAvabodho-e to samajAya, paNa te uparAMta chaMdazAstra, alaMkArazAstra, yogazAstra, Ayurveda, gaNitazAstra, jyotiSa, sAmudrikazAstra, ramalazAstra, taMtrazAstra Adi aneka viSayonA bAlAvabodho prApta thAya e dhyAna kheMcyA vinA na rahe. jemake, A samayamAM vAbhadAlaMkAra' jevA alaMkArazAstranA mahatvanA graMthano anuvAda paNa thayo che. jaina sAdhuonI vyApaka jJAnopAsanAno eka khyAla A parathI Ave che, te uparAMta anya bhASAnI kRtione temaja gujarAtI bhASAnI kaThina ke tatvArthabharI racanAonI samajUtI karavAmAM lokazikSaNanA eka mahAprayatnanI paNa jhAMkhI thAya che. saM. 1330 (I.sa. 1274) mAM AzApallImAM lakhAyela "ArAdhanA' upalabdha gadya kRtiomAM sauthI jUnI hovAnuM mAnavAmAM Ave che, temAM saMskRtamaya gadyano namUno jovA maLe che. saM. 1340 (I. 1284) nA arasAmAM lakhAyelI "aticAra' nAmanI gadyakRti paNa A ja prakAranI maLe che. saM. 1358 (I.sa. 1302) mAM lakhAyeluM "sarvatIrtha namaskAra stavana bAlAvabodha paNa che. vaLI e ja arasAmAM lakhAyelA 'navakAravyAkhyAna' no AraMbha prastuta SaDAvazyaka bAlAvabodhanA AraMbha sAthe ghaNI sAmyatA dharAve che. "jo marihaMtAIi I? mAharau namaskAra arihaMta hau. kisA ji arihaMtaH rAge rUpiA ari vayari jehi haNiyA, athavA catuSTi IMdrasaMbaMdhinI pUjA mahimA arihaI, ji utpanna divya vimala kevalajJAna, caunnIsa atizayi samanvita, aSTamahAprAtihAryazobhAyamAna mahAvidehi khetri viharamAna tIha arihaMta bhagavaMta mAharauM namaskAru hau." vivaraNo kema lakhAtAM eno eka sAro namUno ahIM jovA maLe che. pachInA samayanAM aneka vivaraNo ane bhASAntaromAM e paddhati vyApaka che. e khaMDAnvayapaddhati che, jemAM mukhya vAkya ke vidhAna rajU karyA pachI, judA judA prazno karI enA spaSTIkaraNarupe vivaraNa thatuM. 2010_03 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 paNa A sarva atisaMkSipta gadyakRtio che. sudIrdha ane vyavasthita gadyaracanA ApaNane prathama vA2 taruNaprabhasUrinA 'SaDAvazyaka bAlAvabodha' (saM. 1411 - I.sa. 1355) mAM maLe che. A vistRta racanA batAve che ke enI pUrve gujarAtI gadyanuM kheDANa sArA pramANamAM thayuM hovuM joIe. dhArmika viSayonA udAharaNa mATe kartAe emAM nAnI moTI aneka kathAo ApI che. zrIdharAcAryakRta saMskRta 'gaNitasAra'no brAhmaNa rAjakIrtimizrakRta bAlAvabodha saM. 1449 (I.sa. 1393)mAM racAyo che. tatkAlIna ana pUrvakAlIna gujarAtamAM tola mApa ane nANAM vize e sArI mAhitI Ape che. ane pATaNanA eka moDha vaNika kuTuMbanA bALakone e viSayanuM jJAna ApavA mATe enI racanA thaI che. 'zrAvakavratAdi aticAra' nuM sAduM gadya saM. 1466 (I.sa. 1410)mAM lakhAyeluM maLyuM che. IsavI sananA caudamA zatakanA uttarArdhamAM ane paMdaramAnA pUrvArdhamAM thayelA tapAgacchanA AcArya somasundarasUri (I.sa. 1374-1443) prakAMDa paMDita hovA sAthe eka ziSTa granthakAra hatA. emaNe aneka saMskRta grantho ane gujarAtI kAvyo uparAMta 'upadezamAlA (saM. 1485 - I.sa. 1429), 'SaDAvazyaka', 'yogazAstra', 'ArAdhanApatAkA', 'navatatva', 'bhaktAmarastotra', 'SaSTizataka prakaraNa' Adi upara bAlAvabodho ApyA che. kharataragacchanI pippalaka zAkhAnA AcArya jinasAgarasUrie saM. 1501 (I.sa. 1445)mAM 'SaSTizataka' upara bAlAvabodha racyo che. tyArabAda racAyelA zrI merusuMdaragaNinA bAlAvabodho saMkhyA, guNavattA ane bhASAzailInA abhyAsanI dRSTie paNa noMdhapAtra che. temanA zIlopadezamAlA, paDAvazyakasUtra, puSpamAlA, dhRtaratnAkara vagere vizenA bAlAvabodho mukhyatve amudrita svarUpe maLe che. temAMthI SaDAvazyaka bAlAvabodhanuM saMpAdana ane saMzodhananuM kArya A zodhanibaMdha nimitte karyuM che. prastuta zodhanibaMdhamAM mukhyatve traNa vibhAga pADyA che : prathama vibhAgamAM 'SaDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha vize vistRta bhUmikA ApI che. jaina AgamomAM varNita SaDAvazyaka karmono kramazaH paricaya ApavAnI sAthe sAthe prastuta bAlAvabodhamAM thayelA te aMgenA vizada nirUpaNanI paNa carcA karI che. sAmayika, stavana, vaMdana, pratikramaNa, kAryotsarga ane pratyAkhyAna vize Agamanirdezita arthanI sAthe merusuMdarasUrinI vAcanA paNa rajU karI che. bIjA vibhAgamAM merusuMdarasUrinA 'SaDAvazyaka bAlAvabodha' nI hastapratanuM saMpAdana karyuM che. te mATe lA.6. prAcya bhAratIya vidyAmaMdiramAMthI maLelI hastapratano AdhAra mukhyatve lIdho che. vibhAga traNamAM prastuta bAlAvabodhano saMkSipta sAra ApavAno prayatna karyo che. paMcaparameSThI namaskArathI bAlAvabodhano AraMbha karIne bAlAvabodhakAre vividha prakAre 2010_03 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 SaDAvazyaka karmanI vyAkhyA ApI che. alabatta mULa sUtra anusAra temAM SaDAvazyaka karmano krama spaSTa rIte jaLavAyo nathI. paNa zrI merusuMdaragaNie mULa sUtranA sArarupa mahatvanA arthone sa2La ane subodha rIte samajAvyA che. ane temAM iryApathikI bAlAvabodha samApta, e zukrastavanuM bAlAvabodha, caityastava bAlAvabodha, vIsatthAnau bAlAvabodha, zrutastava bAlAvabodha, Iti bAlAvabodha caityavaMdanA stavananau saMpUrNa, etalaI paccakhANanau bAlAvabodha...e pramANe ullekho maLe che. aMtamAM zrI kharataragacchanAyaka zrI jinarAjasUrinI ziSyaparaMparAmAM vAcanAcArya zrI ratnamUrtigaNinA ziSya merusuMdaragaNie, zrI taruNaprabhAvAcAryanA bAlAvabodhanA sArarUpe, saM. 1575nA zrAvaNasuda cothane divase A bAlAvabodha racyo hovAnI vigata maLe che. pariziSTamAM nIcenI vigato mUkI che : 1. SaDAvazyaka sUtrano mULa pATha 2. SaDAvazyaka sUtra sAthe saMbaMdhita stuti ane stotro. 3. SaDAvazyakasUtra saMbaMdhita kathAo 4. SaDAvazyaka bAlAvabodhanI prApta sUci SaDAvazyaka bAlAvabodhamAM zrImerusuMdaragaNie SaDAvazyaka karmanA saMdarbhamAM, zramaNajIvananI saphaLa sAdhanA mATe anivArya evA sarva prakAranA vidhi vidhAnonuM saMkSipta ane suvyavasthita nirupaNa karyuM che. jaina paraMparA sAthe saMbaMdhita aneka prAcIna aitihAsika tathyonuM pratipAdana paNa anekarupe mArgadarzaka banyuM che. AcArya zrIbhadrabAhu, jinabhadrasUri ane spaSTarupe taruNaprabhasUrinI vyAkhyAonI asara hovA chatAM paNa zrI merusuMdaragaNinI svakIya pratibhAnI viziSTa mudrA ahIM aMkita thayelI che. jainadarzananA prakhara jJAtA hovAnI sAthe anya darzanonA paNa te abhyAsI hatA. bhASAprabhutva ane saraLa, pravAhI, saMvAdAtmaka zailIne kAraNe A bAlAvabodha sAdhakone mATe sugrAhya ane mArgadarzaka banI rahe tevo che. merusuMdaragaNinI SaDAvazyaka bAlAvabodhanI hastapratanuM saMpAdana-saMzodhana karavAnI preraNA ApavA mATe, AMtararASTrIya jainavidyA adhyayanakendranA bhUtapUrva niyAmaka sva. DaoN. madhubena senano huM hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. A saMzodhananibaMdha Aje pragaTa thAya che tyAre te ApaNI vacce nathI, e amAre mATe duHkhada ghaTanA che. prastuta hastapratanA saMpAdana mATe prAdhyApaka DaoN. ramaNikabhAI zAha (adhyakSa - prAkRtavibhAga, gujarAta yuni.)nuM mArgadarzana maLyuM che, te mATe temano AbhAra mAnuM chuM. zrI zobhanAbahena zAha tathA kAminIbena yAdavanI A kAryamAM satata sahAya maLI che. te uparAMta A kAryamAM mane satata preraNA ane protsAhana ApanAra sau mitro ane kuTuMbIjano pratye kRtajJatAnI lAgaNI vyakta karuM chuM. 2010_03 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 DaoN. bhAratIbena zelata ane pro. Do. ramaNIkabhAI zAhano aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnuM chuM. gUjarAta vidyApIThe mane A mahAnibaMdha prakAzita karavAnI saMmati ApI che, te mATe huM AbhArI chuM. niraMjanA vorA gUjarAta vidyApITha, amadAvAda-380 014 me-2006 2010_03 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 anukramaNikA 1. paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNita SaDAvazyaka bAlAvabodha 1 2. merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 3. zrI mesuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra pariziSTa paDAvazyaka sUtrano mULa pATha 100 paDAvazyaka sUtra sAthe saMbaMdhita stotro paDAvazyaka sUtra sAthe saMbaMdhita kathAo 119 SaDAvazyaka bAlAvabodhanI prApta sUci 143 saMdarbhagraMthonI sUci 145 113 2010_03 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 sadvidyAjalarAzi-tAraNatarI sadpavidyAdharI, jADyadhvAntaharI sudhAbdhilaharI zreyaskarI sundarI / satyA tvaM bhuvanezvarI zivapurI sUryaprabhA-jatvarI, svecchAdAnavitAna-nirjharagavI santApatAM chitvarI // - samyagU vidyAo rUpI samudrathI pAra utAravAmAM naukA samAna, suMdara rUpamAM vidyAdharI sarakhI, jaDatArUpI aMdhakArane haranArI, amRta sAgaranA taraMgavALI zreyane karanArI suMdarI, samasta lokanI svAminI, mokSanI nagarI hoya evI sUryanI prabhAne jItanArI, potAnI IcchA mujaba dAnanA vizALa jharaNAmAM kAmadhenugAya samAna,saMtApa (kleza) ne chedanArI tuM satya che. 2010_03 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha jainadarzanamAM sAdhuo ane zrAvako mATe AcAranA keTalAka mahatvanA niyamo darzAvavAmAM AvyAM che. temAMnA mukhya A pramANe che : 1. paDAvazyaka karma 2. dasa dharmonuM paripAlana 3. dAna, zIla, tapa ane bhAva 4. bAra anuprekSA 5. sallekhanA ke samAdhimaraNa A niyamonA pAlanathI manuSya rAgadveSAdi kaSAyono nAza karIne zAMti ane sukha prApta karI zake che. A akhila saMsAra, janma, jarA, maraNa, Adhi ane vyAdhirUpa duHkhathI bharelo che, pratikSaNa calita svarUpathI dazyamAna thAya che, to paNa AvA kSaNabhaMgura jagatamAM sarva jIvo sukhanI vAMcchanA rAkhe che. ane duHkhanA nAzanI AkAMkSA dharAve che. paraMtu jyAM sudhI vAstavika sukha duHkhanuM mULakAraNa na jaNAya tyAM sudhI sukhanI prApti ane duHkhano nAza thavo asaMbhavita che. eTalA mATe duHkhanA kAraNabhUta mithyAtva avirati (sAMsArika sukhamAMthI na nivartavuM) kaSAya (krodha-mAna-mAyAlobha) pramAda (satkAryomAM ALasa rAkhavo) azubhayoga (mana-vacana kAyAne khoTI rIte pravartAvavA). hiMsA, AraMbha (potAnA sukha mATe anya jIvone haNavA) IrSyA, rAga, dveSa Adi aMtaraMga zatruone jANI tenA nAza karavAthI ja avinAzI Atmika sukhanI prApti thAya che. eTalA mATe samasta prANIonA hita mATe mahAvIra svAmIe samyajJAna, ane samyaka kriyAthI mokSanI prApti batAvI che. ekAMta jJAna ke ekAMta kriyAthI mokSanI prApti thatI nathI. RSi-munioe kahyuM che ke : jJAnakriyAbhyAm mokSa arthAta-samyapha jJAna ane kriyAthIja mokSanI prApti thaI zake che. 2010_03 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha jaina AgamogamAM A dRSTie ja jJAna ane karmanA samanvayarUpa SaDAvazyaka pharmonuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. Avazyaka sUtramAM paDAvazyaka karmonuM nirUpaNa che. jaina Agama sAhityamAM Avazyaka sUtranuM mahatvapUrNa sthAna che. AvazyakasUtra para AcAryazrI bhadrabAhusUrie niryuktinI racanA karI che. Avazyaka niryukti vize paNa aneka TIkAakho lakhAI che. AcArya jinabhadranI vizeSAvazyaka bhASya nAmanI vyAkhyA ane mAladhArI hemacaMdra kRta vyAkhyA vizeSa pracalita che. AvazyakasUtra para lakhAyelo zrI taruNaprabhasUrino bAlAvabodha prasiddha che. merusuMdaragaNie emanA bAlAvabodhane dRSTi samakSa rAkhIne potAnA bAlAvabodhanI racanA karI che, evuM temanuM vidhAna che. pravara kharatara-gaccha zrImad jinabhadrasUrayo bhUvanuM ? tatvadevi jayate jayaMti zrImad jinacaMzrayo guruve // jaDAvazyaka sUtrANAM teSAmAdezyatAmayA / bAlAvabodha saMkSepAkUlikhate prakaTArthavAna // zrI merusuMdaragaNi : merusuMdaragaNi vize vizeSa mAhitI upalabdha nathI paNa temano samaya 16mI zatAbdIno pUrvArdha mAnavAmAM Ave che. merusuMdaragaNi kharataragacchanA prasiddha AcArya jinacaMdrasUrinA ziSya vAcaka ratnamUrtigaNinA ziSya hatA. temanuM vihArakSetra mukhyatve gujarAta, rAjasthAna ane madhyapradeza hovAnI pratIti temanI kRtiomAM AvatA ullekho dvArA thAya che. temanuM nAma bAlAvabodhanI racanA mATe suprasiddha che. adyApi paryata temanA soLa bAlAvabodha prApta thayA cheH (1) zatrujyastavam (ra.saM. 1518), (2) zIlopadezamAlA (2.saM. 1525), (3) khaDAvazyakasUra athavA zrAvakapratikramaNa sUtra (ra.saM. 1pa25), (4) puSpamAlA (le.sa. 1528), (5) paMcanirgathI (la. saM. 1912), (6) yogazAstra (la.saM. 1926), (7) bhaktAmara stotra, (8) kapUraprakara (la. saM. 1534), (9) vRttaratnAkara, (10) bhAvArivAraNa, (11) kaladaprakaraNa, (12) vidagdhamukhamaMDana, (13) upadezamAlA (14) ajitazAMti stavana, (15) SaSTizatakaprakaraNa, (16) vAgabhaTTAlaMkAra... paDAvazyaka bAlAvabodhamAM jaNAvyuM che te pramANe saMvata 1575 varSe, zrAvaNa suda-4, kharataragacchanAyaka zrI jinarAjasUri paTTAlaMkAra zrI jinabhadrasUri zrI jinacaMdrasUrinA AdezathI vAcanAcArya ratnamUrtigaNi ziSya vA. merusuMdaragaNie paDAvazyakavRtti bAlAvabodha zrI tarUNaprabhAcAryakRta bAlAvabodhanA anusAra karyo. prastuta bAlAvabodhanA AraMbhamAM zrI merusuMdaragaNie mahAvIra svAmIne 2010_03 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha namaskAra karyA che. potAnA guru pravara kharataragacchanA zrImad jinabhadrasUri ane zrImadUjinacaMdrasUrine paNa namaskAra karyA che, ane temanA Adeza anusAra SaDAvazyaka bAlAvabodhanI racanA karI hovAnuM vidhAna karyuM che. bAlAvabodha : mULa graMthanA rahasyodghATana mATe tenA para racAyelI vividha vyAkhyAo ke TIkAonuM adhyayana Avazyaka che. mULa graMthanA gUDha rahasyane ane tenI vizeSatAone phUTa karavA mATe vyAkhyAtmaka sAhitya racavAnI bhAratIya graMthakAronI purANI paraMparA che. graMthakAranA, abhiSTa arthane pragaTa karIne vyAkhyAkAra tene vAcako mATe subodha ane sugrAhya banAve che. prAcIna jaina vyAkhyAtmaka sAhityamAM Agamika vyAkhyAonuM ati mahatvapUrNa sthAna che. temAM niyukti, bhASya, cUrNi, saMskRta TIkAo ane lokabhASAomAM racita vyAkhyAo- ke je bAlAvabodha nAme prasiddha che, teno samAveza thAya che. madhyakAlIna samayamAM mULa graMtha para saMskRtamAM vyAkhyA racavAne baMdale lokabhASAomAM saraLa ane subodha Agamika vyAkhyAo lakhavAnI paraMparA zaru thaI. sAdhAraNa kakSAnA pAThako paNa mULa sUtronA artha sahaja rIte samajI zake te hetuthI apabhraMza ke tyAra pachInI prAcIna gujarAtI bhASAmAM bAlAvabodha lakhavAno prAraMbha thayo. madhyakAlIna jainasAhityano moTo bhAga te bAlAvabodha, stabaka ke TabAne nAme oLakhAtI gadyaracanAono che. A racanAo saMskRta, prAkRta ke kavacit gujarAtI bhASAnA koI mULa graMthanA anuvAda, samajUti ke zabdArtha Ape che. jaina saiddhAttika ke anya sAMpradAyika kRtionI sAthe jaina yogazAstra, Ayurveda, gaNitazAstra, jyotiSazAstra vagere zAstraviSayaka kRtio para paNa bAlAvabodho racAyA che. jaina sAdhuonI vyApaka jJAnasAdhanAno tenA dvArA paricaya maLe che. paDAvazyaka karma ane prastuta bAlAvabodhamAM tenuM nirupaNa : paDAvazyaka arthAt cha prakAranA Avazyaka karma A pramANe che : paDAvazyaka karma : jaina AgamomAM Avazyaka che karma batAvavAmAM AvyA che : (1) sAmAyika (2) stavanuM (3) vaMdana (4) pratikramaNa (5) kAyotsarga (6) pratyAkhyAna (tyAga). 2010_03 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha kundakundrAcArye niyamasAramAM tenI rajUAta A pramANe karI che : (1) pratikramaNa (2) pratyAkhyAna (3) AlocanA (4) kAryotsarga (5) sAmayika (6) parama bhakti Avazyaka zabdano artha Avazyaka zabdanA aneka artho che : - je avazya karavuM joIe te Avazyaka che. - je AdhyAtmika sadguNono AdhAra che (ApAzraya) te Avazyaka che (saMskRtanA ApAzraya zabdanuM prAkRta rUpa Avasmaya thAya che.) - je AtmAne durguNothI dUra karIne sadgaNone adhIna-vazya kare che te Avazyaka che. - AtmAne jJAnAdi guNothI AvAsita, anurajita athavA AcchAdita kare che, te Avazyaka che. (saMskRtanA 'AvAsaka" zabdanuM prAkRta rUpa "Avasmaya' bane che. anuyogadvAra sUtra anusAra paDAvazyaka gRhastha ane zramaNa baMne mATe Avazyaka che. temAM AvazyakatAnA nIce pramANe paryAyavAcI nAma ApyA che : Avazyaka avazyakaraNIya dhruvanigraha (anAdi karmono nigraha karanAra) vizodhi (AtmAnI vizuddhi karanAra) SaTapha adhyayana varga nyAya ArAdhanA mArga mokSano upAya) paDAvazyakanuM sAdhanAtmaka jIvana mATenuM mahatva paMDita sukhalAlajIe A pramANe samajAvyuM che : je sadgaNo hovAne kAraNe manuSyanuM jIvana anya prANIonA jIvanathI uccatara hovAnuM samajI zakAya che, ane antamAM vikAsanI parAkASThA sudhI pahoMcI zake che te sadgaNo A pramANe che. 1. samabhAva arthAt zuddha zraddhA, jJAna ane cAritrano samanvaya 2. jIvanane vizuddha banAvavA mATe mArgadarzaka mahAtmA puruSone Adarza svarupe pasaMda karIne temanA tarapha sadA daSTi rAkhavI. 3. guNavAnonuM bahumAna ane vinaya karavo. 2010_03 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 4. kartavyanI satata smRti rAkhavI tathA kartavyapAlanamAM thatI bhUlonuM avalokana karIne niSkapaTa bhAvathI tenuM saMzodhana karavuM ane punaH tevI bhUlo na thAya te mATe jAgRta rahevuM. 5. dhyAnano abhyAsa karIne pratyeka vastunA svarUpane yathArtha rItithI samajavA mATe vivekazaktino vikAsa karavo. 6. tyAgavRtti dvArA saMtoSa ke sahanazIlatAnA guNamAM vRddhi karavI. zAstra jaNAve che ke AvazyakakriyA AtmAne tenI prApti tyAgazuddhinI avasthAmAMthI zruta thavA detI nathI, guNonI vRddhi mATe ane prApta guNothI alita na thavAya te mATe Avazyaka kriyAnuM AcaraNa atyaMta upayogI che. A pramANe paDAvazyaka karma manuSyanI niraMtara AdhyAtmika pragati mATe upakAraka banI rahe che. jaina AgamazAstramAM nirdezita SaDAvazyaka karma : 1. sAmAyika : jainadarzanamAM samatvanI sAdhanA naitika jIvananuM anivArya tatva che. gRhasthanA jIvanamAM dinacaryAmAM sAmAyikanuM sthAna hoya che. paraMtu sAdhu mATe to bIjI badhI tapazcaryAonI sAthe sAmAyikanuM ghaNuM vadhAre mahatva che. dareka prakAranA aniSTa vicArothI te sAdhakane dUra rAkhe che ane mananI zAMtimAM vRddhi kare che. sAmAyika samatvavRttinI sAdhanA che. sAmayika sAdhanAnA bAhya ane Attiraka ema be prakAra che. bAhya rUpamAM ke sthULa pravRttionI daSTie temAM sAvadya eTale ke hiMsaka pravRttio no tyAga karavAno che. tathA Antarika rUpamAM sarva prANIo pratye AtmabhAva (Atmavata sarvabhUteSa) rAkhavAno che. tathA sukha - du:kha, jIvana-maraNa, lAbha-geralAbha, nindA-prazaMsA vageremAM samabhAva rAkhavAno che. sAmayikamAM be zabda che : sanma ane mad sAmAyikamAM samano artha che AtmabhAva ane ayano artha che gamana, jenA dvArA bAhyabhAvamAMthI manuSya aMtarmukhatA tarapha gati kare che, te kriyA sAmayika che. bIjI rIte kahIe to jemAM sama-samatAbhAvano Aya-lAbha hoya tene sAmAyika kahe che. arthAta prANImAtramAM samatAbhAva rAkhIne sAvadya vyApArano tyAga karavo. tethI cittamAM sthiratA Ave che ane cittanI sthiratAnI sarva kriyAo vyavasthita rIte karI zakAya che. sAmayika eka rIte cittavRttinuM samatva che, to bIjI rIte pApavirati che. te samagra rAgadraSajanya kaSAyo je dUra karIne AtmAne vizuddha banAve che. paDAvazyakasUtra ane merusuMdaramaNikRta bAlAvabodhano AraMbha paMcaparameSThI 2010_03 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha namaskArathI thAya che. paDAvazyakakarmanA AraMbha mATe paMca namaskArarUpa maMgala karavA ane gurunI AjJA prApta karavI Avazyaka che. gurunI AjJA vaMdana karIne ja laI zakAya. guruvaMdanA pachI namaskAramaMtranA saMdarbhamAM arihaMta, siddha, AcArya upAdhyAya ane sAdhu zabdonA artha ane tenI viziSTa upalabdhionuM varNana karavAmAM AvyuM che. jema ke "namo arihaMtANa' ema kahIne bAlAvabodhakAra "arihaMtanai" arthAt jINai rAga-dveSa-rUpA arivaIrI jItA. te arihaMta svetavarNa dhyAUche - e pramANe arihaMta zabdano artha Apyo che. siddha'no artha samajAvatAM zrI merusuMdaragaNi kahe che : namo siddhANaM namaskAra hau. kahinaI ? siddhanaIM, je ekatrIsa guNe karI sahita siddha te siddhanau, kaGNa artha ? lokana agni pacatAlIsa salakSa yojanA pramANa jisila siu tINI hui. IsiMI AkAri ATha yojana mUlapiMDa, sphaTika ratnamaiM svetavarNI teha upari eka joyaNa AkAzapradeza, tehanaIM UpilaI cakavIsamaI bhAgi triNisaI tetrIsa sagiha dhanuSa pramANi AkAzadesi carama deha. tribhAga nyUna amUrta jIvajayoti tihAM puchatA chaiM. AcArya arthAt je jJAnAcAra, darzanAcAra, caritrAcAra, tapAcAra, vIryAcAra-e pAMca AcAranA pAlaNahAra ane suvarNavarNavALA hoya che. dvAdazAMgaAcArAMga, sUtrakRtAMga-vagere dvAdazAMganuM adhyayana-adhyApana karAvanAra uvajajhAya eTale ke upAdhyAya che. "namo loe savva sAhUNaM' mAM merusuMdaragaNi "loka' zabdano artha paNa vistArathI samajAve che ane pachI "sAdhu" zabdano artha kahe che : pAMca mahAvrata - prANAtipAtAdika pAlai, chaThau rAtrIbhojana vajaI pAMce sumitte samiti trihuM gupta gupta, aDhAra sahastra zIlAMgadhAraka, zyAmavarNA vikalpI, jinakalpI pramukha je sAdhu tehanai namaskAra dauM. navakAramaMtranuM mAhAbhya samajAvavA mATe tridaMDI parivrAjaka, caMDapiMgala cora, hiMDaka, yakSa vagereno ullekha karavAmAM Avyo che. tyArabAda paMcAMga praNAma ane caityavaMdanAno nirdeza che. bariyAvahI vima' - nA saMdarbhamAM jinamudrAno pUrNa paricaya ApavAmAM Avyo che. jemake : pachaiM cihuM AMgulanau Atarau bihuM paganaIM Agali karatala triNi AMgula jhAjherAM AMtarau pAchali karatau. IsI jinamudrA paNa sAcavata anaI AMguli bihuM hAthanI ekeka mAhi karI pAThAkosanaI AkAri bevaI hathi mukha Agali dIjaI anaI bihuM hAthanA kUpara peDa Upari ANIMI-IsI yogamudrA'. 2010_03 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha catundriya ane paMcendriya jIvonuM vistRta varNana che. 'micchAmi dukkaDaM' nA vibhinna arthonA pratipAdananI sAthe devatAM, tiryaMca, manuSya AdinA bheda vividha prakAre ApyA che, jemake aMtaradvIpa, karmabhUmi, akarmabhUmi vagerenI dRSTie manuSyonA prakAra varNavyA che. mithyAtvAdine kAraNe AtmAnI AcArarUpa pravRtti-aprazasta sattAno tyAga ahIM sUcita che. sAdhuloko sarvaviratirUpa sAmayikanuM niyamita rIte pAlana kare che. temAM pramAdAdine kAraNe aticAra saMbhavita che, tethI sAmayikamAM ahIM kAryotsarganuM varNana paNa samAviSTa che. samatAbhAvanI prApti vagara rAgadveSano kSaya thaI zakato nathI. rAgadveSanA kSaya thayA vagara kevaLajJAna-kevaLadarzananI prApti thaI zakatI nathI, ane tenA vagara mukti saMbhavita nathI tethI mokSanuM mULa kAraNa sAmayika ja che. tethI tene kevaLa sAMsArika sukha ApanAra pArasamaNi vagere karatAM paNa uttama kahyuM che. 2. stavanlR : arthAt covIsa tIrthakaronI stuti, jainasAdhanAmAM stutinuM svarUpa, bhaktimArganI stutivaMdanA, nAmakaraNa, maMtrajApa ke kIrtana joDe sAmya dharAve che. stuti athavA bhaktinA mAdhyamathI sAdhaka potAnA ahaMkArano nAza kare che ane sadguNo pratyenA anurAganI vRddhi kare che. jaina AcAradarzana anusAra pratyeka sAdhaka naitika evaM sAdhanAtmaka jIvanamAM Adarza vyaktinA rUpamAM jaina tIrthaMkaronI stuti kare che. covIsa tIrthaMkaronI stuti eTale ke caturviMzati stavathI darzanavizuddhi thAya che. 'kITabhUMgI nyAya' anusAra caturvizati stavanathI jIva potAnA zuddha svarUpane prApta kare che. sAdhaka tIrthaMkaronA guNakIrtana dvArA potAnAmAM rahelA te te guNone jAgRta karavA mATe prayatnazIla bane che ane jinatvanI prApti kare che. siddha ke arhata purUSonA ucca AdarzanuM jIvaMta citra A tIrthaMkaronA stavana dvArA sAdhanAnA manamAM spaSTa rIte aMkita thAya che. ane te Adarzane siddha karavAnI preraNA paNa maLe che. jaina dRSTie stutinA mukhya be prakAra che dravya ane bhAva. sAttvika vastuo dvArA tIrthaMkaranI pratimAnI pUjA karavI te dravyastava che. ane bhagavAnanA guNonuM smaraNa karavuM te bhAvastava che. zrI merusuMdaragaNi caturvizatistavananA saMdarbhamAM 'logassa ujjoyagare' thI AraMbhIne tIrthaMkaranuM mAhAtmya darzAvyuM che. loka kahatAM gaNadhara teha prati sUrya samAna jima sUrya jaga mAhi udhyota karaU tima svAmI lokanaU udyota karaIM.' 2010_03 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha jevI rIte sUrya samagra jagatane prakAzita kare che, tevI rIte tIrthakara svAmI samagra lokane prakAzita kare che. jevI rIte aMdha puruSane netradAna karavAmAM Ave che, tevI rIte tIrthakara svAmI ajJAnathI aMdha jIvone jJAnarUpI aMtaraMganetra Ape che. jevI rIte mArga bhUlelAne sAco mArga dekhADe che tevI rIte. tIrthaMkara svAmI khoTe mArge janAra jIvone jJAnadarzanacAritrarUpa mokSamArga para AgaLa vadhavAnI preraNA Ape che. ahIM yathocita sAdRzyanA AyojanathI viSayane sugrAhya banAvavAnA bAlAvabodhakAranA kauzalyano paricaya paNa maLe che. tIrthaMkarasvAmInA prabhAvavarNananI sAthe zukrastava ane temAM gopanIya maMtronuM rahasya Ta karyuM che. tyAra bAda covIsa tIrthaMkaronA nAmano artha, janmakathA ane jIvananuM saMkSepamAM Alekhana karyuM che. te pahelA arihaMtanA zraddhA, meghA, dhRti, dhAraNA ane anuprekSA-e pAMca guNonuM ciMtavana karIne, kAyotsarga karavAnuM sUcana paNa karyuM che. tyArabAda suMdara upamAno dvArA vItarAganuM mAhAsya darzAvIne covIsa tIrthakaronA nAmanI vyAkhyA ApI che, jemake : pahilaI saugaI mAtAI vRSabha dIThauM. athavA urapradezi vRSabhanau AkAra hUMtauM. teha bhaNI zrI AnAdidhanaI vRSabhanAma 1, sAri pAse khelatAM jitazatru rAjAI garbhanaIM pramANi vijayArANI jItI na sakA te bhaNI ajitanAma 2. jiNi garbha AthaI pRthvI mAhi adhika dhAnava saMbhava hUu teha bhaNI saMbhava 3. garbhi AvyaI iMdrisvAmI valI valI abhinaMdiu prasaMsile, te bhaNI abhinaMdana 4. garbhi Avyai mAtAnaiM zobhanamati huI te bhaNI sumati nAma. 5. garbhi AvyaI mAtAnaIM padma Upari sUvAnI Dohalau Upanau devatAe pUriuM. te bhaNI padmaprabha. A pramANe anukrame tIrthakaronA nAmano artha Apyo che. tyArabAda sUtranI be aMtima gAthAmAM nirUpita stuti ane prArthanAnuM suMdara arthaghaTana karyuM che. jevI rIte 'kiriya" arthAt vibhinna nAmothI kIrtiprApta, 'vaMdita' arthAt mana-vacanakAyAthI vaMdanIya, "mahiya' arthAt jJAnAtizaya Adi guNone kAraNe sarva prANIothI sanmAnita tIrthakaronI sAthe siddha ane arihaMtAdinA guNo, sthAna vagerenuM varNana paNa karyuM che. 3. vaMdana . * vaMdananuM mULa prayojana manuSyamAM vinaya, viveka ane namratAnA guNane jAgrata karavAnuM che. vinayane jinazAsanamAM mahatvanuM sthAna ApavAmAM AvyuM che. saMpUrNa saMghavyavasthA vinaya para AdhArita che. dazavaikAlika sUtra anusAra jevI rIte vRkSanA mULamAMthI thaDa, thaDamAMthI zAkhA prazAkhAo ane kramathI patra, puSpa, phaLa ane rasa 2010_03 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta paDAvazyaka bAlAvabodha uSnana thAya che, tevI rIte dharmarUpI vRkSanuM mULa vinaya che ane aMtima phaLa athavA rasa - te mokSa che. arthAt temAM mULanuM sauthI vadhu mahatva che. bauddhadarzananA "dhammapada nAmanA graMthamAM ane manusmRtimAM samAna dRSTie jaNAvavAmAM AvyuM che ke mahAtmAo ane vRddhonI sevA karanAra tathA abhivAdanazIla vyaktinI cAra vastuo vRddhine prApta thAya che : Ayu, sauMdarya sukha ane baLa (dhamma. 108 manu. 2/121). bhagavadgItAmAM aMtamAM zrIkRSNa. "mAM namaskuru' (18) 65) kahIne vaMdanano nirdeza karyo che. navadhA bhaktimAM paNa vaMdanabhaktino samAveza karelo che. vaMdana dvArA mana-vacana-kAyAthI pUjaya vyakti pratye zraddhA, Adara ane vinramatA pragaTa karavAmAM Ave che. tIrthakara devanI upAsanA pachI patha-pradarzaka gurUne vaMdana karavAM Avazyaka che. vaMdana suyogya vyaktine ja karavAM joIe. AcArya bhadrabAhunA matAnusAra guNahIna, avaMdya vyaktine vaMdana karavAthI karmonI nirjarA thatI nathI, paNa asaMyama ane durAcArane anumodana ApavAthI karmono baMdha thAya che. A prakAranuM vaMdana vyartha kAyAkaleza che. zramaNoe asaMyatI, mAtA, pitA, guru, senApati, prazAsaka, rAjA, deva, devI vagerene vaMdana na karavA joIe, je saMyatI che, meghAvi che, susamAhita che, paMcasamiti ane triguptithI yukta che, te zramaNane ja vaMdanA karavI joIe. saMyama-bhraSTa saMnyAsIone vaMdana karavAthI na kIrti maLe che, na nirjarA thAya che, te kevaLa karmabaMdhanuM ja kAraNa bane che. vaMdanA karanAra pote paNa paMcamahAvratamAM Alasyarahita, saMyamI ane nirjarArthI hovo joIe. jaina vicAradhArA anusAra cAritra ane saguNathI saMpanna vyaktio ja vaMdanIya che. AvazyakaniryuktimAM vaMdananA 32 doSonuM paNa varNana karavAmAM AvyuM che. vaMdananA samaye svArthabhAva, AkAMkSA, bhaya ane anAdarano bhAva hovo, yogya sanmAnasUcaka vacanonuM samyak rIte uccAraNa na karavuM tathA zArIrika rUpe sanmAnavidhinuM yogya pAlana na karavuM te vaMdananA doSo che. anyathA potAnAthI zreSTha vyaktione vizuddha bhAve, samyapha rIte vaMdana karavuM te sAdhakanuM Avazyaka kartavya che. vaMdanathI thatA lAbhanuM A rIte varNana karavAmAM AvyuM vaMdanaeNaM jIve nIyAgoye khaveI uccAgomaM karma nibandhaI, sohaJa ca NaM appaDihyuM ANAphalaM nivaoNi, dAhirabhAve ce haM jaNayaI" arthAta zrI gautama svAmIe pUchyuM - he prabho ? vaMdanA karavAthI jIvane zuM phala thAya che? bhagavAne uttara Apyo - gautama? vaMdanA karavAthI nIca gotrano kSaya thAya che, ane ucca gotrano baMdha thAya che, ane ucca gotrano baMdha thAya che, saubhAgya ane apratihata AjJA phalane prApta kare che tathA dAkSiNya (anukUlatA)nI 2010_03 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha prApti thAya che. - vaMdananI AvazyakatA ane tenA vidhi vidhAnonuM zrI merusuMdaragaNie vistArathI Alekhana karyuM che. ziSyae gurunI vaMdanA karavAnI anumati kevI rIte levI joIe, tenuM AraMbhamAM varNana che. 92 sthAnaka sAcavIne ziSya vaMdanA kare che. vandanAkarma, citikarma, kRtikarma, pUjA karma ane vinayakarma-A pAMca sAmAnya rIte vaMdanAnA paryAya che. vaMdanAnA nava dvAronuM varNana paNa karavAmAM AvyuM che : (1) vaMdanA kone karavI joIe, (2) konA dvArA karavI joIe, (3) kyAre karavI joIe, (4) keTalI vAra karavI joIe, (5) vaMdanA karatI vakhate keTalo samaya namavuM joIe, (6) keTalI vAra mastaka namAvavuM joIe, (7) keTalA AvazyakothI zuddha thavuM joIe, (8) keTalA doSothI mukta thavuM joIe, (9) vaMdanA zA mATe karavI joIe - A nava dvArono alaga alaga rIte ahIM nirdeza karavAmAM Avyo che. prANAtipAta Adi sAvadya vyApArothI rahita banIne ziSya vaMdanA karavAnI guru pAse anumati mAge che. ziSyanI icchAnuM guru anumodana kare che ane potAnA 'mittAvagraha" mAM pravezanI AjJA Ape che. guru-ziSyanA saMvAdanA rUpamAM vaMdananI vidhi, duSkRtyonuM prAyazcita, tetrIsa AzAtanA, vaMdanA mATenI ATha avasthA, bAra Avarta, pacIsa prakAranA Avazyaka vagerenuM vigatapUrNa Alekhana bAlAvabodhamAM maLe che. batrIsa prakAranA doSothI mukta thaIne ziSya vaMdanA mATenI yogya prApta kare che. AvazyakakriyAsaMbaMdhI, divasa saMbaMdhI ane anya aticAronA viSayamAM ziSya gurunI kSamAyAcanA kare che. mULa sUtra 'cchAmi masaLo' - nI sUtrasparzI vyAkhyA ApIne bAlAvabodhakAre (1) ziSyanI vaMdanA karavAnI icchA, (2) gurunI anujJA, (3) avyAbAdha, (4) yAtrI, (5) yAcanA ane (6) aparAdhakSamaNA-A cha sthAnonI vistRta carcA karI che. 4. pratikramaNa : vaMdanA pachI pratikramaNanuM-prAyazcita karavAnuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. mana, vacana ane kAyAthI karelAM, karAvelAM ke anumodita azubha AcaraNanI nivRtti mATe, karelAM pApAcaraNanI AlocanA karavI te pratikramaNa che. azubha karmothI nivRtti thaIne mokSaphaladAyaka zubha karmomAM vizuddha bhAvathI pravRtta thavuM te pratikramaNanuM mukhya prayojana che. pratikramaNa mATe paticaraNA, pariharamA, vAraNA, nivRtti, niMdA, gaha, zuddhi vagere paryAyo paNa prayojAya che. - divasamAM athavA rAtrIe koI paNa prakArano je aticAra lAgyo hoya te pragaTa karIne teno pazcAttApa karIne tathA tenI niMdA karIne bhavya jIvoe pratikramaNa 2010_03 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta paDAvazyaka bAlAvabodha karavuM joIe. pratikramaNa karavAthI vratomAM lAgelA doSonuM nivAraNa thAya che. AgaLa AvavAvALA AstravarUpI jala AtmArUpI naukAmAM praveza karavA pAmatA nathI. mahAvIra svAmIe pratikramaNano lAbha A rIte darzAvyo che. paDikkamaeNe vayacchiddAdaI piheI, pihiyavacchida paNa jIve niruddhAsave asabalacaritta, asu pavayaNamAyAsu uvautte apuhare suppaNihie viharaNa | pratikramaNa vratonAM chidrane roke che. vratonAM chidro rokAI javAthI jIva Asraravarahita thAya che. Asrava rokAI javAthI cAritra nirmaLa thAya che. ane cAritra nirmaLa hovAthI ATha pravacanamAM upayogavAna (samiti-guptinI ArAdhanAmAM sAvadhAna) bane che, tethI saMyamamAM tatparatA vadhe che ane mana vacana kAyAnA yoga asatya mArgathI rokAI jAya che. jethI te samAdhibhAvavALo thaI vicare che. jaina paraMparA anusAra nIcenAM sthAnomAM pratikramaNanI AvazyakatA rahe che : 1. 25 mithyAtva, 14 jJAnAticAra ane 18 pApasthAnakomAM sarva sAdhakoe pratikramaNa karavuM joIe. 2. pAMca mahAvrata, mana, vANI ane zarIrano asaMyama tathA gamana; bhASaNa, yAcanA, grahaNa-nikSepa arthAt mala-mUtra visarjana vagere saMbaMdhita doSonuM pratikramaNa zramaNa sAdhakoe karavuM joIe. 3. pAMca aNuvato, 3. guNavrato, 4 zikSAvrato saMbaMdhita aticAronuM pratikramaNa vratI sAdhakoe karavuM joIe. 4. saMlekhanA vratanuM grahaNa karanArAoe saMlekhanAnA pAMca aticAronuM pratikramaNa karavuM joIe. pratikramaNanA prakAra : sAdhakonA AdhAre pratikramaNanA be prakAra che : zramaNa pratikramaNa ane zrAvaka pratikramaNa. samayanA AdhAre tenA pAMca prakAra A pramANe darzAvyA che : daivasika, rAtrika, pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika. 1. devasikaH pratidina sAyaMkALanA samaye samagra divasa daramyAna thayelAM pAponuM ciMtana karIne tenI AlocanA karavI te daivasika pratikramaNa che. 2. rAtrika : pratidina prAtaHkALanA samaye saMpUrNa rAtri daramyAna thayelAM pAponuM 2010_03 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ciMtana karI tenI AlocanA karavI te rAtrika pratikramaNa che. 3. pAkSika : pakSAntamAM amAvAsyA ke pUrNimAne divase saMpUrNa pakhavADiyA daramyAna thayelAM pAponA vicAra karI tenI AlocanA karavI, te pAkSika pratikramaNa che. 4. cAturmAsika : kArtikI pUrNimA phAlgunI, pUrNimA ane ASADhI pUrNimAnA cAra mahinA daramiyAna Acarita pApakarmo vize vicAra karIne tenI AlocanA karavI cAturmAsika pratikramaNa che. merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha 5. sAMvatsarika : pratyeka varSa saMvatsarInA mahAparvanA divase samagra varSa daramiyAna thayelAM pApakRtyo vize vicAra karIne tenI AlocanA karavI te sAMvatsarika pratikramaNa che. prastuta bAlAvabodhamAM zrI merusuMdaragaNie pratikramaNanA vividha prakAro sAthe, pratikramaNarUpa kriyA, pratikramaNanA kartA, pratikramita azubha kAryo vagere vize vistArathI carcA karI che. samyag jJAna, darzana ane cAritrarUpa ratnatrayaka aticAra, paMca mahAvrata, guNavrata, samiti-gupti ane anya vratonA aticAranuM zAstrokta varNana karyuM che. bhakSya-abhakSya, pAna, svAdima, khAdima vize ucita mArgadarzana ApyuM che. ghI, dUdha, dahIM vagerenI zuddhi ane doSono paricaya Apyo che. te uparAMta pratikramaNa sAthe saMbaMdhita sUkSmAtisUkSma viSayonI vigatapUrNa carcA karI che. anya dharma-paraMparAomAM paNa pratikramaNa, pApanuM prAyazcita ke kSamAyAcanAno bhAva abhivyakta karatAM vidhi-vidhAno jovA maLe che. bauddha dharmamAM tenuM ghaNuM mahatva che. tene pratikarma, pravAraNA ke pApadezanI kahevAmAM Ave che. tenuM vaidika paraMparAmAM trikAla saMdhyAnI upAsanAmAM thayelAM pApakRtyo mATenI kSamAyAcanAno ane tevAM karmo nahi karavAno saMkalpa samAhita che. pArasI dharmamAM paNa pApa-AlocananI praNAlikA svIkAravAmAM AvI che. pa. kAyotsarga : ApyuM che. zrI merusuMdaragaNie kAryotsarganuM varNana sAmayikanI sAthe ja vistArathI 'kAyotsarga' no zAbdika artha che kAyAno utsarga arthAt kAyAno tyAga. paNa zarI2 vagara jIvana saMbhavita nathI. tethI ahIM zarIra pratyenI mamatA Asaktino tyAga sUcavAyo che. prathamanI kriyAo vaDe mAnasika ane vAcika zuddhi thaI, tenA pachI kAyika zuddhi karavI jarUrI che. kAyA dharmano AdhAra tathA nimitta tyAre banI zake che ke jyAre kAyAmAM AtmIyatA mamatA na rahe, za2I2mAM mamatArahitapaNuM te ja kAyotsarga 2010_03 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 13 che. te kAyotsarga dharmasAdhaka hovAthI te kAyika zuddhirUpa che. tenI atIta anAgata ane vartamAna kAlanI prAyazcittavizuddhi vagere thAya che. kAyotsargathI atIta anAgata ane vartamAnamAM lAgelA aticAronI zuddhi thAya che, ane hRdaya vizuddha bane che. hRdaya vizuddha thavAthI AtmA karmabhArathI haLavo thaI prazastadhyAnI bane che ane samAdhibhAvamAM vicaraNa kare che. kAryotsargano mukhya uddeza zarIra pratyenA mamatvamAMthI, dehAdhyAnamAMthI mukti meLavavAno che. jaina sAdhanAmAM kAryotsarganuM ghaNuM mahatva che. pratyeka anuSThAna pahelA kAryotsarganI paraMparA che. kAyotsargamAM be pada che : kAya ane utsarga, AcArya bhadrabAhue AvazyakaniryuktimAM "kAya' nA ekarthaka zabda tarIke kAya, zarIra, deha, bonTi caya, upanaya, saMghAta, uDDaya, samuchuyuM, klevara, misyA, tana, prANu ane utsarganA ekAryavAcI zabdo A pramANe ApyA che. utsarga, vyutsarjana, ujajhanA, avakiraNa, chardana, viveka, varjana, tyajana, unmocanA, parizAtA, zAtanA. kAyotsarganA mukhya be prakAra che : 1. dravya arthAt ceSTAkAyotsarga 2. bhAva arthAt abhibhava kAyotsarga pratidina je kAryotsarga karavAmAM Ave che te ceSTA kAyotsarga che. dravya kAyotsarga te ceSTAnirodha (zarIranI kriyAonA nirodha) kAyotsarga che. temAM eka nizcita samaya mATe zarIranI samagra kriyAono nirodha karavAmAM Ave che. te samaye zArIrika rIte udbhavatAM duHkha ke muzkelIne samabhAvapUrvaka sahana karavAmAM Ave che. dhyAnane bhAva kAyotsarga kahe che. cittanI ekAgratA te ja dhyAna che. dhyAnanA cAra prakAra che : ArSa, raudra, dharma ane zukla. temAMthI prathama be saMsAra vRddhi mATe che ane aMtima be mokSanA heturUpa che. ahIM aMtima be prakAranuM dhyAna sUcita che. - kAyotsarga traNa mudrAomAM karavAmAM Ave che : (1) jinamudrAmAM UbhA rahIne, (2) padmAsana ke suzAnamAM besIne ane (3) sUtA sUtA kAyotsarganI avasthAmAM zarIrane zithila karavAno prayAsa karavo. ziSya kAyotsargane mATe pratijJAbaddha thaIne doSonI AlocanA kare che. anaMta durguNo thI yukta ane cAra gatirUpa anaMta saMsAramAM paribhramaNanA hetupa mAyA Adi bhAvazabdo ane jJAnAvaraNIya vagere ATha prakAranAM karmono kSaya mATe kAyotsarganuM vidhAna che. arihaMta bhagavAnane namaskAra karIne ziSya dhyAnanI samApti sudhI zarIrane eka ja sthitimAM rAkhIne, mauna rahIne ane cittanI ekAgratA sAdhIne 2010_03 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha kAyotsarga kare che. temAM zvAsocchavAsa vagerenA sUkSmarUpe aMgonA thatA halana-calana, dRSTinuM saMcAlana vagere zarIra saMbaMdhI AgAra tathA anya bAhya upadravarUpa AgArothI kAyotsarga virAdhita na thAya te mATe paNa ziSya prArthanA kare che. bAlAvabodhakAre kAyotsarganA pada, saMpadA ane tenA 19 doSonI vigatapUrNa carcA karI che. zrI mesuMdaragaNie pratikramaNanI jema kAryotsarganA prakAra, doSa, vidhi, lAbha vagerenuM sUkSma daSTie vigatapUrNa Alekhana karyuM che. te kAyotsarganA guNonI carcA karatA jaNAve che ke kAyotsargathI deha ane buddhinI jaDatAno nAza thAya che ane tenI zuddhi thAya che, sukha - duHkha sahana karavAnI kSamatA Ave che, anuprekSA arthAt anityasvAdinuM ciMtana thAya che tathA ekAgratApUrvaka zubha dhyAnano abhyAsa thAya che. zubha dhyAna vize AcAryazrI tenI vistArathI carcA kare che. kAyotsarga mokSapathapradAtA che. evuM samajIne dhIra zramaNa divasAdi saMbaMdhI aticAronuM parijJAna karavA mATe kAyotsargamAM sthita thAya che. bAlAvabodhakAre A aticArono paNa vistArathI paricaya Apyo che. tenI sAthe kAyotsargathI vidhino paNa saMketa Apyo che. sAdhuoe sUryAsta thatA pahelA prastravaNoccArakAla-saMbaMdhI bhUmine sArI rIte joI laIne, pota-potAnA sthAna upara pahoMcI jaIne kAyotsargamAM sthita thavuM joIe. daivasika, rAjhika, pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika pratikramaNomAM kAyotsarga nizcita hoya che. gamanAdiviSayaka anya kAyotsarga aniyata hoya che. niyama kAyotsarganA ucchavAsonI saMkhyA nakkI hoya che, jema ke - devasikamAM so ucchavAsa, rAtrikamAM pacAsa, pAkSikamAM traNaso, cAturmAsikamAM pAMcaso ane sAMvastarikamAM eka hajAra ATha. tevI ja rIte pratyeka prakAranA kAyotsargane mATe logassajjoyagare...' nA pATha paNa niyata hoya che. devasika kAyotsargamAM mATe logasujjoyagare..." nA pATha paNa niyata hoya che. daivasika kAyotsargamAM cAra, rAtrikamAM be, pAkSikamAM bAra, cAturmAsikamAM vIsa ane sAMvatsarikamAM cAlIsa, aniyatakAyotsargane mATe paNa keTalAka nizcita niyamo che. - kAyotsarganI vidhinuM vidhAna karatA bAlAvabodhakAra jaNAve che ke gurunI samIpamAM ja kAyotsargano prAraMbha karavo joIe, tathA gurunI samIpamAM ja samApta karavo joIe. kAyotsarganA doSa bAlAvabodhakAre A pramANe batAvyA che.. hiva kAsaganA 19 doSa kahIMI ghoDAnI pariekaNi pagi sayaranau bhAra deI, bIjauM paga vAMkI rAkhaI-pAhilauM doSa 1. vAyanI halAvI jima veli hAlaI tima valI valI sayara DolAvaI ra. thAMbhAnai bhIti na AdhAri kAusagga karaI 3. kapi lai mAli mAthauM lagADI rahaI 4. zabArI lIlaNI jima avAcyA dasi hAtha daI rahaI. pa. badhU jima mAthI nIcaluM karI rahaI 6. avrIli jima paga 2010_03 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 15 bevaI mokalI karI rahaMI 7. nAbhi upari gUDA hekiMI cAla pada karI rahaI 8. DAMsamAsAdikane bhaye varji karI DIla DhAkI kAusagga karaI 9, gADAnI Udhi jima pAya melI Agali be paga vistAraI. atha bevaI aMgUThA melI pAchali be paga vistAraI 10. saMyatI mahAsatInI paraI khavA Upari vastra uDhaI jiNi kAraNi jimaNA khavA UghADA viNa sUjhaI nahI 11. ghoDAnA caukaDAnI pariI udhe Agali rAkhI kAusaga karaI 12, vAyasa kAganI pariMI kAusagni AMkhinau Dolau valI valI pheravaI 13. kaThinI parii pahiraNanuM pakaDhauM karI bihuM paga vicAlaI rAkhaIM 14. bhUtalALA manuSyanI parii mastaka valI valI kaMpAvai 15. mUkanI parii kAungi phU karazuM 16. kAusagni logassajajhoyaguNata madirAnA bhAMDanI pariMi baDabaDATa karai 17. vAnaranI parai hoTha halAvaI 18. navakArasaMkhyA bhaNI kAugni AMgulI halAvaI 19, e ugaNIsa doSa mAhi AThamanuM doSa zrAvakanaI na lAgaIya AThamanuM navamau igyAramaNale e triNi doSa mahA satInaI na lAgaI. zrAvikAnaIM e triNi doSa valI chaThaluM badhUnau doSa na - lAgaI. yathocita upamAno ane daSTAnto dvArA maisuMdaragaNie kAyotsarganA doSAnI spaSTa samajaNa ApI che. aMtamAM temaNe kAyotsarganuM phaLavidhAna paNa karyuM sAmAnya rIte pratikramaNa vratonAM chidrone roke che, vratonAM chidra rokAI javAthI jIva Asravarahita thAya che, AmravanA nirodhathI cAritra nirmaLa bane che. cAritra nirmaLa thavAthI aSTa pravacanamAtAmAM upayogI-samiti-guptinA pAlanamAM jAgRta bane che, tenAthI saMyamamAM tatpara bane che ane mana, vacana, kAyA dvArA asadu mArge jatA aTakI jAya che, te samAdhibhAvayukta thaIne vihAra kare che. - uparokta kriyAothI mAnasika ane vAcika zuddhi thAya che. tenA pachI kAyika zuddhi karavA Avazyaka che. jyAre kAyA pratye AtmIyatA ke mamatvano bhAva na rahe, tyAre ja te dharma mATeno AdhAra ane nimitta banI zake che. kAyotsargano mukhya hetu-zarIra pratyenA mamatvabhAvano nAza karavAno ja che - zarIra pratye mamatva na hovuM - tene ja kAyotsarga kahe che. A kAyotsarga dharmasAdhaka hovAthI kAyika zuddhirUpa che. tenAthI atIta, anAgata ane vartamAnakAlika karmonI vizuddhi thAya che. kAyotsarga samyapha prakAre karavA mATe kAyotsarga vizenA uparokta ghoTaka, latA, staMbhakuMDaLa vagere 19 doSomAMthI mukta thavuM joIe. AcArya bhadrabAhue kAyotsarganA pAMca lAbha batAvyA che. dehamaMDaLazuddhi, matimaMDaLazuddhi, sukhaduHkhatitikSA, anuprekSA ane bhAvanAono sthiratApUrvaka 2010_03 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha abhyAsa thaI zakavo, dhyAnakAyotsargamAM dhyAna sahaja rIte thavuM. Adhunika vijJAna ane zarIrazAstranI dRSTie paNa zarIranA Arogya mATe kAyotsarga lAbhadAyI che. zarIra ane mananI nivRtta avasthA snAyuone tAjagI Ape che, ane mAnasika Avego dUra thatA vadhu svasthatA anubhavI zakAya che. 6. pratyAkhyAna : IcchAonA nirodha mATe pratyAkhyAna Avazyaka kartavya che. pratyAkhyAnano artha che, pravRttione maryAdita athavA sImita karavI. pratyAkhyAnano artha tyAga paNa karavAmAM Ave che. saMyamapUrNa jIvana mATe tyAga Avazyaka che. sAdhaka Atmazuddhi mATe pratidina koIne koI prakArano tyAga kare che. niyamita tyAgano abhyAsa karavAthI sAdhanamArga vikAsa thAya che. anAsaktino bhAva 6Dha bane che ane tRSNA kSaya pAme che. dainika pratyAkhyAnamAM sAmAnya rIte te divasa mATe koI paNa vastunA tyAganI pratijJA levAmAM Ave che. pratyAkhyAnanA mukhya be prakAra che dravya pratyAkhyAna ane bhAva pratyAkhyAna. AhArasAmagrI, vastra, parigraha vagere bAhya padArthono tyAga karavo te dravya pratyAkhyAna che. rAga, dveSa, kaSAya vagere azubha mAnasika vRttiono parityAga bhAva pratyAkhyAna che. pratyAkhyAnanA mULaguNa pratyAkhyAna ane uttaraguNa pratyAkhyAna evA be bheda paNa karavAmAM Ave che. naitika jIvananA vikAsa mATe mukhya vratone grahaNa karavA te mULaguNapratyAkhyAna che, ane sahAyakavratone grahaNa karavA te uttaraguNapratyAkhyAna kahevAya che. A baMne pratyAkhyAna samagra rUpe ane AMzika - rUpe - ema baMne rIte grahaNa karI zakAya che. te rIte tenA cAra prakAra thAya che : 1. sarvamULaguNa-pratyAkhyAna : zramaNanA pAMca mahAvratonuM grahaNa 2. deza mULaguNa-pratyAkhyAna : gRhastha jIvananA pAMca aNuvratonuM grahaNa 3. sarva uttaraguNa pratyAkhyAna : upavAsa vagerenuM grahaNa-je zramaNa ane gRhastha baMne karI zake che. 4. mULa uttaraguNa pratyAkhyAna : gRhasthonAM guNavrato ane zikSAvratonI pratijJA pratyAkhyAnanA anya prakAro paNa ApavAmAM AvyA che. vastutaH pratyAkhyAna amaryAdita jIvanane maryAdita ke anuzAsita banAve che. pratyAkhyAnathI jIvana saMyamita bane che. saMyamathI Asravanirodha ane 2010_03 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 17 AsravanirodhathI tRSNAkSaya thAya che, ane sAdhaka mokSano adhikArI bane che.. pratyAkhyAna e tyAgasaMbaMdhI pratijJA ke AtmasaMkalpa che. azubha karmo na karavAM -eTaluM ja paryApta nathI, paraMtu te na karavA mATeno daDha saMkalpa paNa jarUrI che. jainadharmanI mAnyatA anusAra duSkRtyo karanAra vyakti duSkRtyo karavAnuM baMdha kare, te sAthe duSkRtyo nahi karavAnI pratijJA paNa teNe levI joIe. duSkRtyo nahi karavAnI pratijJA lIdhA pachI ja te doSamukta thaI zake che. pratijJAnA abhAvamAM mAtra paristhitine kAraNe ja vyakti durAcAramAM pravRtta thatA aTake to te doSamukta thaI zake nahi, jema ke kArAgAramAM pUrAyelo cora corI karI zakato nathI, teTalA pUrato te cauryakarmamAMthI nivRtta thaI zakato nathI. pratyAkhyAna durAcAramAMthI mukta thavA mATe karelo 6Dha saMkalpa che. tenA abhAvamAM naitika dRSTie jIvanavikAsa zakya nathI. sthAnAMgasUtramAM pratyAkhyAna zuddhi mATe pAMca vastuonuM vidhAna che : 1. zraddhAna - zuddha 2. vinaya -- zuddha 3. anubhASaNa - zuddha 4. anupAlana - zuddha 5. bhAva - zuddha A pAMcanI upasthitimAM lIdhelI pratijJA ja zuddha ane naitika pragatimAM upayogI thaI zake che. zrI merusuMdaragaNie prastuta bAlAvabodhamAM pratyAkhyAnanI zuddhi vagere vize UMDI vicAraNA karI che. azana, pAna, khAdima ane svAdima - A cAra prakAranI AhAravidhi che. A cAra prakAranA AhArano tyAga karavo te AhAra-pratyAkhAna che. je zIghratAthI sudhAno zAMta kare che te azana che. je prANa arthAt indriyAdine tRpta kare che, tenA para upakAra kare che te pAna che. je AkAza-avakAza mAM samAya che, arthAt udaranA rikta sthAnamAM samAI jAya che te khAdima che. je sa-rasa AhAranA guNono svAda pradAna kare che te svAdima che. pratyAkhyAnanA guNa tarapha dhyAna AkRSTa karatA AcArya jaNAve che ke pratyAkhyAnathI AmravanA dvArA arthAta karmAgamananA dvAra baMdha thaI jAya che, phalataH Asravano uccheda thaI jAya che. Asravano nAza thavAthI tRSNAno nAza thAya che. tRSNAno nAza thavAthI manuSyanA hRdaya-manamAM atula upazama arthAt madhyasthabhAva 2010_03 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha utpanna thAya che. madhyasthabhAvathI punaHpratyAkhyAnanI vizuddhi thAya che. tenAthI zuddha cAritradharmano udaya thAya che ane tenAthI karmanI nirjarA thAya che. ane kramaza: apUrvakaraNa thatA zreNikramathI kevalajJAnanI prApti thAya che. antamAM zAzvata sukharupa mokSanI prApti thAya che. vinIta evaM avyAkSiptarUpathI ziSya gurunI samIpamAM Ave che tyAre guru yogya vidhipUrvaka ziSyane pratyAkhyAna karAve che. ziSya ane guru baMnenI yogyatAno ane kathanavidhino paNa ahIM nirdeza karavAmAM Avyo che. 7. zailI bAlAvabodhakAre gahana viSayane sUtrAtmaka zailImAM, saMvAdapaddhati, dRSTAnto ane upamAonA samucita viniyoga ane TUMkAM vAkyo dvArA lAghavathI paNa spaSTa rIte rajU karyo che. guru-ziSya vaccenA saMvAda dvArA viSayanI mAMgaNI karIne teno vistAra sAdhe che jemake : Adesa diu bhagavana! jima huM IriyAvahI paDIkamauM." guru kahaI paDikkamaIka'. ziSya kahaI "Intha" saMvAdazailIne kAraNe viSayanirUpaNa sugrAhya ane su-bodha bane che. te sAthe zailInI sUtrAtmakatA paNa noMdhapAtra che. jemake "namo AyariyANa." maMtrane samajAvatA zrI metuMgAcArya kahe che : "namo AyariyANaM=AcAryanaI mAharau namaskAra. te AcArya kehavA? jJAnAcAra 1. darzanAcAra 2. cAritrAcAra 3. tapAcAra 4. vIryAcAra 5. pAMca AcAranA pAlaNahAra, suvarNavarNa AcArya tehanaI namaskAra." ahIM atyaMta lAghavathI paNa samagradarzI rIte AcAryanI pratijJA pragaTa karI che. bAlAvabodhakAre yojelAM upamAo. upamAno- daSTAnto paNa viSayane saraLa rIte rajU karavAmAM upakAraka banyAM che. keTalIka upamAo mULa sUtra ane TIkAomAM rajU thayelI che te sAthe ahIM paNa eTalI ja tAjagI ane sahajatAthI prayojAI che. samucita upamAna dvArA tIrthakara svAmInI viziSTatAo bAlAvabodhakAre A pramANe varNavI che : puruSa kahatAM sarva jIva teha mahi guNe karI uttama chaI. purisasIhANa. purUSa mAMhi siMha samAna. purisavara puMDarIANe puruSa mAhi varapradhAna puMDarIka kamala samAnaM jima kamala kadama mAhi UpajaI. pANII karIvA jaI tima svAmI rAja anaIM bhoga bevai mUkI dIkSA leI alagAra haI-purUSa mAhi varapradhAna 2010_03 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka karma ane merusuMdaragaNi kRta SaDAvazyaka bAlAvabodha gaMdhahastI samAna. jima gaMdhahastInaIM gaMdhi bIjI hastInA mada galaIM. tima jihAM svAmI vihAra karaI, tihAM ciMhudise paMcavIsa joaNa mAhi dUrbhikSa Iti Damara upadrava sahU lAjaI te bhaNI purUSavara gaMdhahastI valI vItarAga kahevA chaIM. cakkudayANaM. jima AMdhalA puruSa huMI koI AMkhi kiMI tima svAmI ajJAni karI aMdha jIvanaI jJAnarUpa aMtaraMga locana diI. magaMdayANaM jima vATa vATabhUlAnaIM koI eka vATa dekhADaI tima svAmI kumArga mUkAvI jJAnadarzanacAritrarUpa mokSamArga jIvanaIM kiMI. samucita dRSTAnto ane upamAnonI sAthe zailInI pravAhitA paNa noMdhapAtra che. vigatapracura varNano paNa pravAhI zailIne kAraNe nirasa ke niSprANa banatAM nathI. SaDAvazyaka bAlAvabodhamAM zrImerusuMdaragaNie SaDAvazyaka karmanA saMdarbhamAM, zramaNajIvananI saphaLa sAdhanA mATe anivArya evA sarva prakAranA vidhi vidhAnonuM saMkSipta ane suvyavasthita nirUpaNa karyuM che. jaina paraMparA sAthe saMbaMdhita aneka prAcIna aitihAsika tathyonuM pratipAdana paNa anekarUpe mArgadarzaka banyuM che. AcArya zrIbhadrabAhu, jinabhadrasUri ane spaSTarUpe taruNaprabhasUrinI vyAkhyAonI asara hovA chatAM paNa zrI merusuMdaragaNinI svakIya pratibhAnI viziSTa mudrA ahIM aMkita thayelI che. jainadarzananA prakhara jJAtA hovAnI sAthe anya darzanonA paNa te abhyAsI hatA. bhASAprabhutva ane saraLa, pravAhI, saMvAdAtmaka zailIne kAraNe A bAlAvabodha sAdhakone mATe sugrAhya ane mArgadarzaka banI rahe tevo che. 2010_03 19 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ........ 1 merusuMdaragaNita SaDAvazyaka bAlAvabodha zivAya zrI mahAvIraH surAsura namaskRta catirvidhasya saMghasya bhavatI gotamAcitA / ... pravara-kharatara-gache zrImad jinabhadrasUrAyo bhUva7. jayaMti zrImad jinacaMdrasUrAyo gurave tatvadevi jayate.... 2 paDAvazyakasUtrANAM teSAmAdezyatAmayA bAlAvabodha saMkSepAkUlikhyate prakaTArthavAnuM ......... 3 namo arihaMtANaM. namo = namaskArahau, kahinaI ? arihaMtanaI, jINaI rAga - dveSa - rUpA ari =vaIrI jItA. te arihaMta svetavarNa dhyAII. || namo siddhANaM namaskAra hau, kahinaI? siddhanaI, je eka trIsa guNe karI sahita siddha. te siddhanau, kaGNa artha ? lokanaMI agri pacatAlIsa salakSI yojanA pramANa jisiu siu tINauM haI. IsiMI AkAri ATha yojana mUlapiMDa, sphaTika ratnamaI svetavarNI teha upari eka joyaNa AkAzapradeza tehanaI UpilaI cauvIsamaI bhAgi triNisaI tetrIsa, sagihA dhanuSa pramANi AkAzadesi carama deha. tribhAga nyUna amUrta jIvajayoti tihAM puNatA chaJ. //ro namo AyariyANaM = AcAryanaI mAharau namaskAra. te AcArya kehavA ? jJAnAcAra 1, darzanAcAra 2, cAritrAcAra 3, tapAcAra 4, vIryAcAra 5. pAMca AcAranA pAlaNahAra, suvarNavarNa AcArya tehanaI namaskAra. Hall namo uvajajhAyANaM = je dvAdazAMgI AcArAMgu 1, sUyaDAMgu 2, ThANAMgu 3, samavAyAMgu 4, vivAhapazati 5, jJAtAdharmakathA 6, uvAsagadazA 7, aMtagaDadazA 8, aNuttarovavAI 9, praznavyAkaraNa 10, vipAkazrata 11, dRSTivAda 12-e bAra aMga je paDhaI paDhAvaI, te upAdhyAyanaI mAharala namaskAra 4o. namo loe savva sAhUNaM = loka kahetAM DhAI dvIpa samudra, tihAM je ya naraka bhUmi mAhi pAMca bharata, pAMca eravata, pAMca mahAvidehAkSa - triIje kaI sAdhu, pAMcamahAvrata-prANAtipAtAdika pAlaI, chaThale rAtrI bhojana vajaI. pAMce sumitte samita trizuM gupta gupta, aDhAra sahastra zIlAMgadhAraka, zyAmavarNA vikalpI, jinakalpI pramukha je sAdhu tehanaI namaskAra hau, etalaI pAMca saMpadA naI paiMtrIse akSara mUlamaMtra huu. ziva biMdu pade navakAranI prabhAva kahaI. 2010_03 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha eso paMca namukkAro, saba pAvappaNAsaNo e zrI paMca parameSTi namaskAra. saghalAI kahitAM cihu gati mAhi paribhramaNa karatAM, pAdUI lezyAMI karI je UpADyA pAya tehanaI pheDaNahAra, etalaI chaThThI sAtamI saMpadA huI. maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala saghalAI maMgalIka dalidUrvAdhika lokIka anaI tapaniyamAdika lokottara, tehamAhi pahilauM maMgalIka zrI navakAra jANivauM. etalaI AThamanuM navamau pada huuM, anaI ATha saMpadA thaI. tetrIsa akSara cUlikAnA jANIvA. papaitrIsa mUla maMtranA pada ekaThAM melatAM asaThi akSara thayA. tehamAhi sAta bhAri, ekasaTha halUA jANivA. hiva zrI navakAranA dAMta Iha loka tridaMDI parivrAjakA. teha saMbaMdhI una ziva nAmI zrAvaka anaI tridaMDI sAdivyaM zrAvakaputrikA rahaI. devatAnA sAMnidhyavasi lagI sApanaI ThAMmi phUlanI mAlA huI. 2 mAtaliMga =bIjaurAnau ArAma, tihAM je gayau zrAvaka te mAtuliMgavani kari sUcavile. e triNi Ihalokaphala viSaI namaskAra taNI daSTAMta. caMDapiMgalu cora, haMDaka yakSa - e bi paraloka phalanAM dagaMta jANivA. zA | diva caityavaMdanAnaI adhikArI mahAtamA naI sAta sAta caityavaMdanA, zrAvakanaI sAta-pAMca-tri icaityavaMdanA trividha huI kima paDimaNe cehara loyaNa samayaMmi taha ya saMvaraNa ItyAdi caityavaMdanA trividha huI-jadhanya 1, madhyama 2, utkRSTa 3, yata.... navakAreNa jahannA daMDagazuI yugala manijhama viyA saMpuao ukosA vihiNA khalu vaMdaNA tivihA //// hAtha joDI mAthaI hAtha caDAvI zirovanAma mAtu athavA paMcAMga praNAma kIjaI, te jaghanya caityavaMdanA daMDaguthaI "arahaMta ceIyANa ItyAdi daMDaka kahI. kAusagga, stuti, "jayavIrarAya" ItyAdi madhyama caityavaMdanA zakrastava jayavIrarAya" ItyAdi kahIMI. te paNi madhyam, caityavaMdanA, jANivI. saMputrAupapAMcesarakara "ukkomitti' athavA bihuM sakara zakrastava. je caiityavaMdanA te utkRSTa caityavaMdanA kahII. 7 2010_03 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha hive IhAM dinakRtyavivaraNa kahIsiI. IsyaU arthe pratijJAta hUMtaIM. IriyAvahIyA e apaDikaMvaMtA ena kappaI kiMci ceIya vaMdaNa sAyAI. IsyA AgamavacananuM pahiluM IriyAvahI paDikkamaI yathA IsyA Agama. IcchAmi khamAsamaNA vaMdiuM jAvaNijajhAe nisIhiyAe, matlaeNa 22 vaMdAmi. varavANI IcchaI, IcchAmI =IchauM, vAMchauM. khamAsamaNo = he kSamAzramaNa ! mUlaguNa, uttaraguNa, uttaraguNe sahita kAlanaMI anusAri sAdhu, tehanaIM vAMdauM. jANijajhAe = yApanIya kahIMIMzarIrazakti Apa5NI. nissIhiyA e = pApavyApAranau niSedha, tiNi karI. martyaeNa vaMdAmi = mastakiMI karI vAMdauM. etalaI 28 akSara bhArI, zlaghu 25. pachaI Ubhau thaI bevaI hAtha joDI kahaI-IcchAkAreNa saMdisaha bhagavana IriyAvahI ya paDikkamAmi IcchakAri sadisaha kahIIM. 'Adesa diu bhagavan ! jima huM IriyAvahI paDIkamauM.' guru kahaI 'paDikkamaha'. ziSya kahaI 'Itya'=Ima ji karauM. pachaI cihuM AMgulanauM AtarauM bihuM paganaI Agali karatauM. triNi AMgula jhAjherAM AMtara pAchali karatau, IsI jinamudrA paNa sAcavatau anaI AMguli bihuM hAthanI ekeka mAhi karI paThAkosanaI AkAra bevaMI hAthi mukha Agali dIjaI anaI bihuM hAthanA kUpara peTa Upari ANII-IsI yogamudrA. hAthe sAcavata IriyAvahI UcaraI. IcchAmi paDikkamiuM, IriyAvahIyAe, virAhaNAe - e trikuM pade pahilI saMpadA. IryApatha bhaNII sAdhunuM zrAvakanuM zrIcAra, tihAM je virAdhanA huI, teha thakau nivartivA vAMchauM. kisi karatAM virAdhanA huI. te kahai. gamaNAgamaNe e bIjI saMpadA. hAMma thakA anethi jaII te gamana. valI pAchI AvII te Agamana tiNi karI valI kahaU. pAMNakkamaNe bIyakkamaNe hariyakkamaNe etalaI trIjI saMpadA. ThAma thakA pANa bhaNiyaI prANIyA kahIMI. be iMdriya, teMdriya, cauriMdriya - tehanau AkramaNa kahII piMga kira cAMpavau. bIya =bIya. bIya kahatAM mUMgapramukha dhAna, tehanaMI cAMpivaI. hariya harita kahatAM saghalI vanaspati. tehanaIM AkramaNi osA, uniMga, paNaga, daga, maTTI, makkaDA saMtANA saMkamaNe. e cauthI saMpadA. osa kahitAM treSa AkAza thaka, je sUkSma apakAya paDaI te. uniMga kahatA gardabhAra je jIva bhuI vATalaI AkAri vivara karaI te uniMga kahIIM. athavA uniMga nAmiI kIDInAM nagarA pramukha sahU jANivA. panaka paMcavarNanIli phUli. daga 2010_03 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 23 maTTI je sacitta pANInaI yogi kAdama huI. athavA daga kahII pANI. maTTI kahII mATI. bevaI jUjUA pada jANivA. markaTa saMtAna kahII. kAli AvaDI nau jale. hiva osAdika savihu taNAI pIDivaMI. " jema jIvA virAhiyA jika jIva maI virAdhiyA, dohilA kIdhA. etalaI pAMcamI saMpadA. hivate jIva kauNa? eciMdiyA. beIdiyA. teIdiyA. cauriMdiyA. paMciMdiyA. etalaMI chaThThI saMpadA. eka zayara ji iMdriya haI te ekeMdri, kima pRthvI, apa, teja, vAya, vanaspati. tihAM pRthvIkAya. araNeTala, khaDI, ghAkaDI, tUrI, sIMdhavA di. pramukha apakAya - hImakahA, usa, pANI, pramukha teja kAya - Agi, vIja, aMgAra pramukha vAya kAya - guMjA-vAya, utkalikA - vAya, bhUtolIu, maMDalikA - vAya. pramukha vanaspati - kAya-nA biM bheda: eka sAdhAraNa anaIM bijI pratyeka. je sAdhAraNa te anaMtakAya kaMdAdika pratyeka bA sAgara pramukha. hiva trasajIva kahII. beIdiyA = jehanaI sayara naI mukha - bi iMdriya huM I te, sAkha, sApa, kRmi. jaloga gaMDolAM vAlau goDa - paMyarA, alasiyA pramukha jANivA. teIdiyA = pharasana 1. rasana 2. ghANI 3. - e triNi iMdriya jehanaI huI te kauNa ? kIDI, maMkoDI, kuMthuA, jU, lIMkha, UdehI, cAMcaDa, mAMkaNa, gAdIA, khajUrA, kAtarA, cUDeli - jehanaI ghaNA paga huI te teIMdriyajANivA. pharasana 1. rasana 2. prANa 3. cakSu 4. e Ari iMdriya jehanaI huI te mAkhI, kUtI, vIMchI, pataMga, tIDa, bhramara, masA, DAMsa, kolIyAvaDA, vAMDaI, je UMDaNI jIva. jehanaI che atha ATha paga huI te cauriMdrI jANIvA. pharasana 1. rasana 2. prANa 3. cakSu 4. zravaNa 5. e pAMca huI te pAMcaMdrI. deva, mAnavI, nAraMgI, tiryaMca jalacara mazyA (masyA) dikA; thalacaragAI, bhaIMsi pramukha. khecara haMsa. sArasa. urapari sarpAdi, bhujapari nakulAdika. e sarva saMsArI jIva AdyA. te jIva kima viradhAI te kahaI. abhihayA vattiyA AraMbhI jIvIyAo va varoviyA tassamicchAmi dukkaDa - etalaI sAtamI saMpadA. abhihayA abhi kahatA sAmyA AvatAM pagi karI AhayA athavA UpADI nAkhyA. vattiyA = paMjAnaI ekaI DhagalaI kIdhA athavA dhUvAliI uhaTiA 2. lesiA bhaI bhItiI thAMbhaI lagADyA athavA lagIreka masalyA 3. saMghAIyA = 2010_03 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha . mAhomAhi sarIre karI piMDa kIdhA, 4. saMpaTTiyA = thoDauM siu pharasyA. pariAvIyA sarva prakAri pIDyA, dhaNau dRhyA. kilAmiyA = gADhI gilAni pamADyA. athavA mAriyA nahI. paNi mRtaprAya kIdhAM. udviyA trAsathA 8 ThANAo uThAMNa' saMkAmiyA = eka thAnika hUMtA. bIjaMI ThAma saMkramAvyA, thUMkyA 9. jIviyA o vavaroviA = niTola mAriyA 10. tasamicchAmi dukkaDaM = te pApanuM micchAmi dukkaDa hauM. te micchAmi dukkaDAnau artha kahIIM. 24 mittamiyama tti chattIya dosANa chAyaNe hoI, mittiya merAya Dio dutti dugaMchAmi appADyuM. kattikarUM mepAvuM uttiya Devemitte uvasame. eso micchA dukkaDa payakakharanthombe semAseNuM // 2 // hiva IhAM prAstAvaIMstAvaIMnu micchAmi dukaDa padanI saMkhyA kahII. devatAnA 198, nAragInA 14, tiryaMcanA 48, sarva manuSyanA 303 bheda. evaM savI mAlyAM thakA 563 bheda. micchAmi dukkaDa te kima ? 52mA dhArmikanA 15 bheda. kalamasIyAnA 3, taryaka jaMbhika 10, lokAMtikanA 9 bhuvanapatinA 10, vyaMtaranA 16, carathi rAyA tiSInA 10, devalokanA 12, geveyakanA 9, aNuttara vimAnanA 5 bheda. e paryAptA aparyAptA karatAM 198 bheda hUyA. nAragInA 7 bheda. paryAptanA aparyAptA karatAM 14 bheda. hiye tiryaMca pRthvI, apa, teu, vAya, vanaspati. e pAMcaI sUkSma anaIM bAdara karI 10 bheda phUyA. himeM je sUkSma te sarva lokavyApI chaI. te kevalInI dRSTiIM AvaI anaIM je bAda2e te carmacakSu dekhai, kevalI sahU dekhaI, IgyAramabheda sAdhAraNa vanaspatI. triNi vikalendrI = beMdrI 2, teMdrI 3, cariMdrI etalaI 14 bheda - hUyA. jalacara, thalacara, khecara, uparusarpa bhuja parisarpa e pAMcaI garbhaja - saMmUrNima karI 10 bheda hUyA. evaM cauvIsa bheda huiM te valI paryAptA-aparyAptA karatAM 48 bheda tiryaMcanA. * hive manuSyanA bheda 56. aMtaradvIpa 30, akarma bhUmi 15, karmabhUmi 101 bhedasyuM melItAM 303 bheda huI. hiMve abhiSayAdika dase pade guNItAM 5630 micchAmi dukkaDa thA IM. rAgadveSa karI-karatAM 11260 huI. te valI mana vacana kArya karI guNatAM 33780 micchA-valI te naMkarAvauM, anumati na diuM. IMma karatAM etAM thAI 10134, te valI atIta anAgatAvartamAna karatAM 304020 etA huII te valI arihaMta siddha sAdhu devagurU appa sAkhi karatAM 1824120 etalAmi paDahuI, hiteM valI vizeSata zuddhinaU kArji kAusagga karatauhisiuM bhaNaIM. 2010_03 ||1|| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 25 tasmasutarIkaraNa = je pApa pAchali AloyaNe paDikamiuM. tehamauM uttarIkaraNa vizeSa suddhinaI kAraNi kAusagna karavuM. te zuddhi siMI karI huI. pAyacchita karaNeNe = prAyazcita nirmalI karaNi karI. te valI prAyazcita vizuddhi karI huI. visAhIkaraNeNe = pApamalanaI pheDivaI karI aticAra nivarnAni karI AtmAnaIM nirmalatA karaI. jajhu aMtaraMga sAla kADhyA huI. jajhu A - visallI karaNeNaM. mAyAzalya, nidAnazalya, mithyAdarzana zalyarUpa e triNi zalya tirNi karI kisituM kartavya chaI. pAvANe kammANa =pApa kahIMI je saMsArahetu. karma jJAnavaraNIyAdika tehanau nirdhAta viNAsivahe. tehanaI kAjiI ThAmiThAmi kAusaggA ThAma kAusagna karavuM. sayaranauM vyApAra na karavuM. IcchAmi paDikkamiu. IhAthI AraMbhI hAmi kAusagga etalA lagaI IriyAvahI nau sUtra. INaI sUtri 32568 saMpaThA. // - hive je ThAma kAusagga pAchali kahiuM te bhaNI kAyadaMDaka kahaI. atrabhUsa sieNe ItyAdi AraMbhI bhamalie pitta acchA e. eNe nave pAdapahilI saMpadA. vaadhUsasieNe =je mukhi nAsikAIM karI UMcI svAsa lIjaI te TAlI anerI vyApAra karavA temanI sieNe, mukhi nAkiM karI nIca3 svAsa mUgaI. asakyU parihAra bhaNI I paNa kAraNe mAharau kAusagga na bhAMjaI. khAsieNe. khAsiyAI karI chI eNe bIkavaI karI. jaMbhAI eNe begAI I karI. ji vAraI e khAsa bIka bagAI, AvaI tivAraI jIvarasA bhaNI mukhi hAtha detAM kAusagna na bhAI. uddhaeNe uDakAra karivaI. vAyanisagUNe. AyA dvAriI je vAya AvaI, milIe pittamucchA e bhamali kahatAM lAya lagI phesa AvaI, pittamucchA pittanaMI prakopiMI karI je mUrchA AvaI, te vAraI, jau na baIsaI tau AtmavirAdhanA anaI saMyamanI virAdhanA huI. teha bhaNI baIsatA kAusagga na bhAjaiM. suhumaeNhi aMgasaMcAlaehi suhamehi, khela saMcAlehi suhumahi diddhi saMcAlehi. ehi trihuM pade bIjI saMpadA. sUkSma je aMganA saMcAra hAlivavuM. zItAdi vedanAuM karIe. jIvanaI UkATA haMI. suha-sUkSma je revala zleSmAnA saMcAra suha sUkSma je dRSTinA saMcAra mekhokhkhakhAdika evamAIhi ehi 1, AgArehi 2, alaNA 3, avirAhila 4. hujajhAme 5, kAusagga 6, IrNa chae pAda trIjI saMpadA, evamAdika AgAra 12, jo kahyA te Adi deI bIjAI agniU jehIne kAraNe uDhaNA lII UMdira bilAI cora rAjA pAlavaNaI bhItipaDataI sApa AvataI AghApAchA thaII. INe kAraNe abhaggo sarvathA bhAga nahI. AvirAhila thoDaGI virAdhiu nahI. huja meM-Isyau kAusagga meM. | hive kAusagganI velA. A kaI jAva arihaMtANaM tAM jAnapAremi ehi biMdu pAda cauthI saMpadA. jAM laMgaOM namo arihaMtANaM kahI kAusagga pAranuM nahI 2010_03 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha tAva kAyavAya appANaM vAsirAmi ehe cha chae pAda pAMcamI saMpadA. tAva kahI.I tAM lagaI ThANeNaM. thAnaki UbhaIM rahivaIM karI moloNuM mUni karI jhANeNaM dhyAna kahIMi dharmanaI viSaIM mananauM thirapaNauma-karI appANuM ApaNau kAyadeha bosirAmi vosirAvauM. INai kAusagganaI sUtra annambUsasirA milaI 32 pada, pAMca saMpadA 150 akSara. 26 hiva kAsargInA 19 doSa kahIMI. dhoDAnI pariekaNi piMga sayaranau bhAra deISa bIjauM paga vAMkau rAkhaIM-pAhilauM doSa 1. vAyanI halAvI jima veli hAlaI tima va lI valI sayara DolAvaI 2. thAMbhAnaI bhIti na AdhAri kAusagga karaIM 3. kupi laI mAllRi mAthauM lagADI rahaI 4. zabArI lIlaNI jima avAcyA dasa hAtha deI rahaI 5. badhU jima mAthauM nIcauM karI rahaI 6. avrIli jima paga bevaI mokalI karI rahaMI 7. nAbhi Upara gUDA hekiMI cAla pada kahI rahaIM 8. DAMsamasAdikane bhaye varlRi karI DIla DhAkI kAusagga karaI 9. gADAnI Udhi jima pAya melI Ali be paga vistA2I. atha bevaI aMgUThA melI pAchali be paga vistAraI 10. saMyatI mahAsatInI paraI khavA Upara vastra uDhaI jiNi kAraNa jimaNA khavA UghADA viNa sUjhaI nahI 11. ghoDAnA caukaDAnI pariI udheu Agali rAkhI kAusagga karaI 12. vAyasa kAganI pariI kAuMsagni AMkhinau Dolau valI valI pheravaI 13. kauThanI pariMI pahiraNanuM pakaDhauM karI bihuM paga vicAlaI rAkhaIM 14. bhUtalAgA manuSyanI pariI mastaka valI valI kaMpAvaMI 15. mUkanI pariIM kAusagga phUphU karad 16. kAusagni logaskrujajhoyaguNatau madirAnA bhAMDanI pariI baDabaDATa ka2I 17. vAnaranI paraIM hoTha halAvaI 18.navakArasaMkhyA bhaNI kAusagga AMgulI halAvaI 19. a ugaNIsa doSa mAhi AThamanuM doSa zrAvakanaIM na lAgaIMya AThamanuM navamau IgyAramau e triNi doSa mahAsatInai na lAgaIM. zrAvikAnaiM. zrAvikAnai e triNi doSa valI chaThau badhUnau doSa na - lAgaI. Ima ugaNIse doSarahita caMdesa nimmalayarA sIma cItavI kAusagga pArI pragaTa logassaujajhoyagare pUrI kaIM logassaujajhoyagara. Agali varakhANIsyad. pachaIM khamAsamaNa deI. gamaNAgamaNanuM AloII. etalaI IriAvahI paDikkami vadhu saMpUrNa hUMuM. = aneka pApa IriyAvahI paDikkamatA dhyAnanaI vizeSiU pApavilaya jAI. jima gardabhillurAyanA ucchedaNahAra zrI kAlikAcArya IriyAvahI paDikkamatAM micchAmi dukkaDaM sUdhA, aImutto celo paNi iriyAvahI paDikkamatA kevala jJAnaM pAmyA. Iti IryApathikI bAlAvabodha samApta. hiva caityavaMdanA karaNakAra purUSa namaskAra eka biu triNi utkRSTaItu 2010_03 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 27 aDhotara sau namaskAra kahI. behaDaI ja kiMci nAma tithai. saggopayola mANase loe. jAI jiNibibAI tAI savAI vaMdAmi 1. Isile kahI paMcAMga praNAma karI yogamudrA sAcavatau namotthaNe ItyAdi zakra stAva kahaI iMdra nivAraI vItarAganaI stavaItivAraI e namotthaNe kahatau savaI. InsI sthiti chaI teha bhaNI namotthaNe arahaMtANaM bhagavaMtANe etalaI. eka saMpadA. namonsa. namaskAraha uNa Isile zobhAkAraka kahi haI namaskAra. arahaMtANaM. IhA triNi pATha chaI. pahilaI pAThi arihaMtANaM causadriAdikanI kIdhI pUjA namaI. ahIM yogya chaI. e pahilau pATha. 1 bIjaI pAThi arihaMtANaM ari kahIMI rAgAdi aMtaraMga vayarI tehanaI jIvuMI haNAI e bIjauM pATha 2. trIjaI pAThi aruhaMtANaM saMsAra - kSetra mAhi nahI ArUhIM. nahI AvaI. teha bhaNI e trIjau pATha. hive arihaMta kisyA chaI. bhagavaMtANe bhagavAIsiu nAma chaI bheDe kima Izvarya kahatAM ThakarAI 1. rUpa ra kIrti 3. lakSmI 4. dharma 5, bala 6, e cha bolanaI ayogya chaI. te bhaNI bhagavaMta kahIMI. valI kehavA chaiM. AyazarANe 1. tirthIgarANa 2. sayaM saMbaMdhodhaNa 3. eNe triha pade bIjI saMpadA. saghalAI tIrthakara ApaNaI - tIrthi sakala siddhAMtanI Adikara 1 tisthayarANa tIrtha kahatAM caturvidha saMgha. tehanaI karaI te bhaNI tIrthakara. saMyasabuddhANe paranI upadesa pAkhaI. jeI ti bujhaI. te sayabaddha kahII 3. tehanaI namaskAra. purisattamArNa 1. ItyAdi purisava gaMdha hathINuM. etalaI trIjI saMpadA. puruSa kahatAM sarva jIva teha mahi guNe karI uttama chaI. purisasIhANe. purUSa mAMhi siha samAna parisivara puMDarIANuM purUSa mAhi varapradhAna puMDarIka kamala samAna jima kamala kAdama mAhi UpajaI. pANII karavA jaI tima svAmI rAja anaI bhoga bevaI mUkI dIkSA leI alagAra haI-purUSa mAhi varapradhAna gaMdhahastI samAna. jima gaMdhahastInaI gaMdhi bIjI hastInA mada gaI. tima jihAM svAmI vihAra karaI, tihAM cihadise paMcavIrA jo aNamAhi dubhikSa Iti Damara upadrava sahU lAjaI te bhaNI purUSavara gaMdhahastI valI vItarAga kehavA chaiM. laguttamArNa ItyAdi AraMbhI loga pajjoyagarANuM. eNe pAMce pAda cauthI saMpadA. loka kahIM bhavya jIva teha mAMhI uttama chaI loga nA loka kahetAM Asanna saddhika bhavya jIva jANivA tehanA nAtha chaI. yogakSemanA kAraNahAra chaiM. logahiA loka kahI ISa dUvidha jIvani kAya tehanaI rAkhavaI karIhi tU AI. logapaIThANa. loka kahatAM saMziyA pAMcadrI jIva jehanaI dharmanI AsthA chaI tehanaI dIvA samAna. jima dIvaI aMdhakAra nAsaI tima svAmI moha nasADaI. logapoagarANuM = loka kahatAM gaNadhara teha prati sUrya samAna jima sUrya jaga mAhi udyota karaI tima svAmI lokanaI udhyota karaI'. uutraNavAvi 2010_03 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha gamei. vAyuve evA. etalaI vani gaNadharanaI evaDI buddhi UpanI. je navA IgyAraI aMga cauda pUrva ti vAre, ji kIdhAM valI kisyA chaI. abhayapadayANe svAmInaI darzani bhaya bhAI. sAta bhaya mAhi e Ubhaya nAlaMI teha bhaNI "abhaya" kahIMI. cakakhudayANa. jima AMdhalA purUSa huM koI AMkhi diI tima svAmI ajJAni karI aMdha jIvanaI jJAnarUpa aMtaraMga locana diI. mammadayANa jima vATa vATabhUlAI koI eka vATa dekhADaI tima svAmI kumArga mUkAvI jJAnadarzanacAritrarUpa mokSamArga jIvanaI diMI. "zaraNadayANa" sagAdike karI bhayabhIta jIvanaI prANazaraNa diI. tehanaMI zaraNa daye. bodiyANa bodhi kahII samakitva te diI. tehanaI namaskAra huM. valI kehavA chaI dhammadayANe dhamma bihuM prakAre deza virati. bIjI sarva virati. teddhiva dharma diI. dhammadesiyANuM - 4 dhammana upadezaka, dhamanAyagANe dhamma karavAItu. dhammaphalabhogaI tu nAyaka ThAkura. dhammasArahINa jima sArathI ApaNA ratha UvaTi jAvA na diI. tima svAmI Apa anaI bhavya jIvanaI dharma thakI cUkavA na diI. IhA zreNikaputra meghakumAranI daSTAMta jANiva6, dhammavaracAu dharmarUpa varapradhAna cihugatinA aMtanI karaNahAra. je cakra taNaIkarI vattaI tehanaI namaskAra. appaDi hayavara nANI ityAdi bihuM pade sAtamI saMpadA. appaDi akhkhalita varapradhAna vizeSa avabodharUpa jJAna sAmAnya bodharUpa jJAna sAmAnya bodharUpa darzana te dharAI. viyaTTa cha8 (5) vigata gaya chadma kahIMI jJAnAvaraNI 1, darzanAvaraNI re, mAhanI 3. aMtarAya 4 e thyAri ghAtiyA karma jehanaI kSayi gayA teviya drachaumANe kahIzuM. valI kisyA chaI jiNANa ItyAdi mAyagANasIma. AThamI saMpadA. jine jiNe aMtaraMgavAIrI jItA. te bhaNI jiNANe. rAgAdika vaIrI bhavya jIva pAhiti apAvaI, te bhaNI jApaka kahIMI, tijJANe ApaNa pe saMsAra samudra tariAtArayANuM. ane rAnaI tAraIM. buddhANaM tatvanI jANa ApaNapa hUA, boyANa anerAnaIM bujhavaI. muttANa ApyANape saMsAranA pAsa hUMtA TUMkANI. moyagANa anerAnaIM mUkAvai tehagaMi namaskAra. savalUrNa ItyAdi jIva bhayANa etalaI navamI saMpadA. sarva tribhuvana mAMhi. sUkSmanaI bAdara jANaI, te sarvajJa kahII. sarva vastu pratyakSa de, athavA sarva - vastu sAmAnya vizeSAtmaka hetau. kevala jJAna prathama samaI vizeSa rUpatAI karI jANaI. tiNi kArarNi sarvajJa kahIMI. bIjaI samaI sarva vastu sAmAnyAtmaka tAI karI dekhAI. tiNi kAraNi sarvadarzI zivamala ziva kahIzuM. sarva upadrava tiNi karI rahita chaI, acala nizcala che. arUja sarva rogarahita chaI. anaMta tihAM anaMta 2010_03 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 29 jJAna anaMta darzana, anaMtavIrya, anaMta sukha - e thyAri anaMta chaI. te bhaNI anaMta kahIMI. akSaya jehanau anaMtaI kAli kSaya nathI. avAvAha eke kaMI AkAzapradezi anaMta siddha chaI. paNi lagAraI A badhA nahI. amUrtA bhaNI avyAbAdha kahIMI apunarA - vRtti kahII mokSa pahatA pachI pAchA nAvaI. siddhi gaI nAmA dhiya vANuM siddhi gaI IsivuM nAma je sthAnakaMI chUI ekanaUM lokAgra tihAM saMprApta pahutI chaI. namoniNANuM Isyo jinavItarAganaI namaskAra haI. jiyabhayANa jitajItA saMsAranI bhaya jehe tehanaMI namaskAra haUM. e zakrastavamAhi AnakavidyA maMtra gopavyA che. te sagurUnI sevAI pAmII. INaI zakastavi 33 pada, 9 saMpadA. 26ra akSara. etalaI zakra stavasUtra gaNadharanuM kIdhauM anaI paramesaranaI paramesaranaI avatAri zukra IsI pari stavaI te bhaNI zukrastava kahIM. je kahaI e IMdranuM kIdhauM te alIka koI sUtra gaNahara raIya. Iti vacanAt. diva dravyAhaMta je vItarAganA dalavADA tehanI arihaMtAvasthA vaMdanIya, jima bharathesari zrI mahAvIranau jIva marIcinaI bhavi vAMdiU te bhaNI dravyAhata anaI vattarmAna tIrthakara vAMdivA bhaNI pUrvAcAryavRta e gAha bhaNAI. je aI A siddhArtha ItyAdi gAthA. je atItakAli tIrthakara hUA, athavA mahA videhi sImaMdhara svAmI pramukha viharAmaNa jayavaMtA chaI te saghalAI atIta anAgata viharamANa mana vacana kArya karI vAMdauM. etalaI dravyAhata vAMdivAna bIja adhikAra haU. e zukastavanuM bAlAvabodha kathA pachaI paMcAMga praNAma karI UbhA thaI page hAthe yogamudrA sAcavatI caityastava daMDaka kahaI. arihaMta ceINi karemi krAusagga eNe bihuM pade pahilI saMpadA, arahaMtanI caityapratimA te AzraI kAusagna karaU kissA bhaNI kahaI vaMdaNa vattiyA e 1. ityAdi chae pade bIjI saMpadA. vaMdaNa kahIMI. tridhA zuddhiI. karI praNAmanuM karivuM. te bhaNI je puN. jagannAtha vAMdatA huI te puNya kAusagga karatAM majhanaI huyo. prAkRta bhaNI vRttiyAe thiuM. puaNavattiyAe pUjana sUkasuM sUkarDi karI. sakkAra vattiyANa e-sakkAra kahIzuM vastra AbharaNAdikanI pUjA. eha bhaNI ziSya pRcchA karai. jina aNavattiyAe sakkAra kahatAM pUjA sakkAranA phalaprApti thaI. tima pUjA sakkAra kAI na kIMjAI. gurI kahaI phUlanI pUjA. cAritravirAdhanA hetu bhaNI mahAtmAnaI kAravA nAvaI. jiNi kAraNi isikaM siddhAMti bhaNiu. chajIvadAya saMjamo dadhvArthIeso virujhaI kAsiNo to kamiNa saMjavihI puSkAIyaM na ItyaM |1 IsyA AgamavacanaI nuM sAvaghanA kAraNavAra zrAvakanaI ji dravya pUjAM kahI dravyapUjAnuM phala utkRSTanuM bAra devaloka lagaI huI anaI bhAvapUjA 2010_03 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha yatInaI gRhasthanaI yogya te bhaNI pradhAna. tehanau phala aMtarmuhUrta mAhi mohila phala pAmai yata ukkosaMdavyatyayamArA hiya jAI u - jAvalAvantha eNe pAvAI aMtamuhu traNa nivvANuM Illii koI kahIsyaI ju phulaphUlanI pUjA UsI vagha chaI tu - zrAvakanaIM vaja (jIva) jAII. gurU kahaI valtha - khaNAvatAM jima DIla kharaDAI paNi pANI nIkaliA pachI ApaNI mala nIgamaI. loka naI sukhI karaI tima pUjA karatAM sAvadya lAgaI, eNI pUjA dekhI ghaNA jIvanaIM bhAva UpajaI. valI ziSya kahaI yatII ju pUjAnaI niSedha tu pUjAnI phUla kAMI prArthaI. gurU kahaMI, yatInaI pUjA niSedha chaI paNi upadesa diI bhalI pUjA dekhI harSa UpajAvaI. teha bhaNI pUjAphala prArthanA karatAM doSa nahIM. sammANa vattiyANa sanmAna kahII stavana stotri karI guNanI staviyauM teha bhaNI kAusagna karauM chauM. koka hisyaI e pUjA satkAra sanmAnanI vAMchA kAMI vAMchaI teha bhaNI kahaI borilA bhavattiyANa e kahIMI jinadharmanI prApti. AvataI bhavi huM jinadhamma lahijiuM. valI koka hisyaI jinadharmanI prArthanA kAI karaMI. te bhaNI kahaI, nirUvasagna vittiyAe nirUpasagra zaSTiI mokSa kahIMI. teha nimitta kAusagga kIdhau hUMtau, jeNe te karI saphala thaI, te kahaI. saddhAe 1, mehAe 2, jiIe 3, dhAraNANe 4, aNupehAe 5, vadhdhamANIe 6, kAmi kAusagga 7, esI te pade trIjI saMpadA. zraddhA kahII. vAsanAI karI karau. mohAe rUDA virUAnau phalAphala medhA buddhiI jANInaIM dhie kahII. mananI samAdhiI "dhAraNA'. e vItarAganA guNa citramAMhi dharatau karau. aNupehAe arihaMtanA guNa jivalI 2 cIMtavauM. Ima zraddhA dhRti dhAraNA anuprekSA e pAMcaI bole vRddhimatto chaI. eNe kAraNe karI hAmi kAusagna karauM chauM. 15 pada, 3 saMpadA, 89 akSara ehanaI behADaI annattha sasieNe ItyAdi kAusagna daMDaka paDhII. etalaI sthApanAhIta vAMdavAnI trIjau adhikAra. kAusagnamAMhi navakAra kahI namo arihaMtANaM kahetAM pArI, vadyamAna tIrthakaranI stuti kahII. namo siddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhya arihaMta siddha AcArya upAdhyAya sarva sAdhu e pAMcaI parameSTinaI namaskAra huI. e padapravAhaI strI bhaNiyA na lahaI. hiva thaI sarva pramANa, tathApi prasiddha bhaNI sama saMskRta saMsAradAvAnala vakhANI I. saMsAra dAvAlana ha8. zrI mahAvIranaI namaskArauM. te vItarAga kehavau chaI. saMsArarUpiu dAvAnala te uldavAnaI raNi pANi samAna chaiM. saMmoha kahII. ajJAnarUpiNI dhUli haravAnaI kAji samIra vAyu samAna. mAyArUpiNI rasAmRthvI te vicAravAnaI kAji sAra kahIMI. tIkSNa sIra =hala samAna chaI. girimAMhi sArapradhAna merUparvata tehanI pariMI dhIra nizcala chaI. ehavA zrI mahAvIradevanA 2010_03 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 31 namaskAra hau, caityastava bAlAvabodha. pahilI thaI kahyA puThiI yogamudrAI hAtha joDI logassaujajhoagAra kahII. eha mAMhi vartamAna cakavIsa jinanAM nAma kahyAM chaI. teha bhaNI e caturvizati tava kahIMI. logassaujajhoagAra ItyAdi loka kahatAM cauda rAja mAhi kevala jJAniMi karI, udyotanA karaNahAra chaiM. dharma tIrthIyare dharmatIrtha je caturvidha zrIsaMgha tehanA pravartAvaNahAra chaI. je jina arihaMte kinnaImsa ehavA arihaMta huM kIrti sustavisu. cauvIsaI tIrthakara kevalajJAnI jhajhUA. api zabda kahatAM paravatakSetri mahAvidehi kSetri je chaI jina te paNi huM stavisu. - hiva anukramiI karI nAma kahII. usabham jiyaM ca vaMde ItyAdi artha sugama chaI. tathApi tIrthakara nAmanuM artha kahIzuM. pahilaI sauNaI mAtAI vRSabha dIThauM. athavA urapradezi vRSabhanau AkAra hUta. teha bhaNI zrI AnAdipanaI vRSabhanAma 1, sAri pAse khelatAM jitazatru rAjAI garbhanaI pramANi vijayArANI jI pI na sakA te bhaNI ajitanAma 2, jiNi garbha AthaI pRthvI mAhi adhika dhAnavau saMbhava hUI. te bhaNI padmaprabha 6, nagarbhi Athai mAtAnai behU pAsA sukUmAla hayA. te bhaNI supAsI. 7. garbhi AvyaI iMdrisvAmI valI valI abhinaMdiu prasaMsile, te bhaNI abhinaMdana, 4, gabhi AvyaI mAtAnaIM zobhanamati huI te bhaNI sumati nAma. 5. garbhi AI mAtAnaIM padma Upari sUvAnI DohalI Upanau, devatAe pUriu. te bhaNI supAsI 7, garbhi AvyaI AsojI pUrNimAna caMdra te pIvAnI DohalI upanau athe caMdramAnI pariI ujavala deha te bhaNI caMdraprabha - 8, suvihaMca puSpadaMta ItyAdi garbhi AthaI mAtAnaIM bhaNI vidhi Upari buddhi huI. athavA puSpa sarIkhA dAMta jehatA te bhaNI bIjauM nAma puSpadaMta 9, garbhi AvyaI pitAnI dAghavara mAtAnA hAthanaI pharasavaI karI upalamiu. te bhaNI zItala 10, vizvanaMI zreya karaI te bhaNI zreyAMsu 11, jiNi garbhi AthaI IMdra vasu ratnanI vRSTi kIdhI te bhaNI vAsupUjaya 12, jJAnAdika guNa ehaiI nirmalA thayA, te bhaNI vimala 13, jJAnAdika guNa ehaiI anaMta chaI. teha bhaNI anaMtanAma 14, durgati paDatAM dharAI, teha bhaNI dharmanAma 15 garbhita AviI nagaramAhira zAMti hUI, te bhaNI zAMtinAma 16, kuMthua-ca malli ItyAdi mAtAI paMcavarNaratnamaI kuMtha kahII sUpa dIThau saphaNAmahi te bhaNI kuthuMnAma 17, garbhi chatai. mAtAI ratnamaya Arau dIThau, te bhaNI anAma, 18, garbhi chataI gaI ritunA phUlanI ziyAnI DohalI upanau, devatAe pUriuM, teha bhaNI mallinAma 19 garbhi chataIM mAtA mahAtamAnI pariI suvra ariSTa ratnamaya cakranI dhArA AkrAzi UlalatI dIThI. te bhaNI nemi. 22. garbhi itaIM mAtAi rAtrii sApa pAsaI 2010_03 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha dIThI. - te bhaNI pArzvanAtha. 23. garbhei thakA siddhArtha rAjAnau ghara dhana dhAnya karI bharANauM. teha bhaNI vardhamAna 24 che evuM maee lithuA. cihu arayamalA. pahINajaramaraNA.. vIvIsaMpi jiNavarA tisthaparA meyasI anu. 5. evaIsI parimiI nAmapUrvaka AvyA. cihU-vidhUta dhoyA raja thaI mala. raja kahII DhIlI bAMdhiuM. karmamala kahIMI nikAcita te jINaI pheDiA ATha I valI kisyA chaI. pahaNa kSayi gayAM. jarA naIM maraNa chaI. eha vAca tu vasaI. jinavara tIrthakara majhanaI suprasanna thAuM. kattiya vaMdI amahiA-ItyAdi. kIrtita ApaNe ra nAme karI staviA. vaMdiya vAMdyA. mana vacana kAyAnI suddhiI mahiyA puSTAdike karI pUjA. je e loka tribhuvana mAhi uttama siddha kRtakRtya hUyA. te majhanI Arogya kahIzuM. savI rAgarahita bodhilAbha samakitvanI prApti. anaIM vara pradhAna samAdhi mananau samAdhi paNauM. majhanaI diuM. caMdasupa caMdramAnI pariI nirmalatara Aditya pAI adhika prakAza karazuM. sUryAlokanau saMkhyAmau bhAga prakAsaI. svAmI jJAniI karI saMpUrNa lokaprakAsaI. sAgara kahIMI kSIrasAgara tehanI pariI gaMbhIra. ehavA siddha karmakSaya karI siddhAMI pahatA. te majhanaI mokSa diuM. IsaI cauvIsatyaya pahilau zloka AgilI cha gAthA. Ima sAte thaI, 28 pada, 28 saMpadA, 2pa6 akSara. jinastava nAmarUpa cauthau adhikAra. sarva loka arihaMta caityavaMdanA nimitta kAusagga karivA-vAMchatI. Isi6 paDha. savvaloe arihaMta ceIyANe sarva loka zadiI Urdhaloka, adholoka, tiryagaloka ehu mAhi arihaMtanA caitya. pratimArUpa. tihAM adholoki camarAdibhuvanamAhi sAta koDi bahattari lAkha. triyagaloki asaMkhyAta vyaMtaranagaramAhi naMdIzvarAdidvIpamAgi bAvana thyAri mAnuSottari ori kuMDali thyAri - vaki varSadhari. aSTApada sametazikhari zituMjaya giranAri dharma-gajAgrapadapramukha caitya asaMkhyAta yotibdha vimAna mAMhi. so dharmAdi devalokiM cIrAsI lAkha sattANavaI sahastra trevIsa sakhya ityAdi caityavaMdana mittakAusagga karavuM. Aghau vaMdaNa vattiyAe ItyAdi kahII e tribhuvananI jinapratimA vAMdivArUpa pAMcama adhikAra. kAusagnamAMhi navakAra kahI pArInaI bIjI sarva jinastuti kahIM I. bhAvAvanAma jinarAja vItarAganA padakamalahU namaha kisyA chaI te bhAvA, bhAviI karI aThanAma namatA je sura devatA dAnava pAtAlavAsI deva mAnava manutehanA svAmI tehanI cUlA kahII mukuTa, tihAM vilola laharatAM je kamalA tehanI Avali zreNi, tehe karI mAlita pUjita chaI. saMpU. abhanata namatA lokanA samIhita vAMchita jehe saMpUrita pUriyA chaI. IsyA paramezvaranA paga huM vAMdauM ! hutauvIsasthAna bAlAvabodha II7nI sAMprata jiNi karI ahata jANIzuM jINIMI jIvAjIvIdilthau lakhII te 2010_03 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 33 zrutastravaNahAra tUta. te zratanaI kAraka tIrthakara stava6. INA pu....ravaradIvaDhe ItyAdi dhamAIgare namusAmi, dharma kahIM. zrI siddhAMta tehanA AdinA kAraNahAra viharamANa tIrthaMkara hUM namaM sAmi namaskarauM. te kihAM kihAM chaI. purakaravara IsiI namiI trIjI dvIpa. tehanaMI vicAI mAnuSottara parvata tehanaMI paDikaMI karI, bi ardha huyA chaI, tehanI ji adhe te mAhi ATha lAkha deva kA jo aNanaI vistAri phiratau. valayAkAri teha mAhi dhAte - kI khaMDa ori lAkha joyaNanaI vistAra phiratI valayAkAri. teha mAhi jaMbUdIpa nAmi pahilau dIpa lakSa yojana pramANa vATalI thAlanau AkAri chaI. e he trisuM dvIpa je kaI vItarAga te kihAM chaI. pAMca bharata pAMca pirAvata. pAMcamahAvideha. kSetre tIrthakara deva chaI. te vAMdauM. e viharamANa jina vAMdivAnau baddhau adhikAra. HzA hive zrata dharma stavai. tama timira 50 sImAdharasa sImA maryAdA tihAM dharaI rAkhaI. jIvanaI kumArgi paDatAM te bhaNI sImAdhara kahII. siddhAMta tehanaMI vAMdauM. te siddhAMta kehavA chaI. tema tema ajJAnarUpa timira aMdhakAra tehanA paDalavRMda tehanaMI vidhvaMsaI viNAI. sura. suranA gaNa samUha anaI narendra rAjA. tehe mahita pUjita thaI. pa..... moharUpiu jAla jANaI troDiuM chaI ehavA AgamanaI vAMdau. ISaa. valI kehavau chaI. jAIjadharmanuM sAramahimA jANI, kuNa pramAda karaI. apitu koI na karaI. Isiu bhAva valI siddhAMta kehava6. jAti jarA maraNa zokanau palAsaNa pheDaNahAra chaiM. kalyANakArIu. puSkala saMpUrNa vizAla mokSa saMbaMdhIu. temanI Avaha kahIMI karaNahAra chaI. deva dAnava nArendrano gaNe avita pUjita chaI. ehavA siddhAMtanaI kAji kauNa pramAda karazuM. IhAM bAra varasa AMbilanA karaNahAra - samahAtamAsanI dRSTAMta jANI siddhAMtanaI viSaI pramAda na kariva8. siddha - payau ItyAdi AraMbhI vijayau dhummattaravaMdauM //4 siddha bho. bhI kahatAM aho jJAnI tumha dekha3. siddha pratiSThA prApta zrIjinamatta siddhAMtanaI viSaI prayata sAdara thakauM. huM namonamaskAra karavuM. vaMdA AgamanaI prasAdiI saMyamacAritranai viSaI-khaI tUharaI nadi vRddhi ha. saMyama kehavau chaI. deva. deva vimAnavAsI. nAgadharaNendrAdika suvarNa kahII. jayoti kinAra vyaMtara vizeSa. tehanA gaNasamUha tINe sa bhAvi karI aciMta pUjiu chaI. bhogo. loka kahatI atIta anAgata vartamAnakAla viSaInuM jJAna te siddhAMta mAhi paIThila rahiuM chaI. jagami. Urdha adha tirya" loka e trilokya anaI mRtya kahatAM manuSya asura devatA tiryaMca nArakI e saghalaI jaga-siddhAMtanaI AdhAri jANII. dhammA. 2010_03 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha ehavau dharmasiddhAMta AzraI sa deva zAzvata vRddhimata thAuM. vija. paravAdIna. vijaya dhammo-bIjI vAra syA bhaNI mokSasukhanA vAMchaNahAranaI dine dine jJAnivRddhiha3. suasa bhagava8, zrata ArAdhivA bhaNI kAusagga karaI. pArInaMI thaI kahaI. bodhAgAdha. sAdhu seve 3 mahAvIranI AgamarUpa samudra sAdara paNa che sAdhu rUDI pari sevauM. kehavau chaI Agamasamudra. bodhA. bodha kahatAM prAchivaI karI agAdha UMDauM chaI... supada. vAsupada tame 15 zreNi teharUpI. nIrapUra pANInA samUha teNe abhirAma zobhatauM chaI. jIvA. jIva ahiMsA jIvadayArUpiNI avirala ghaNI lahi-tehanaI saMgamiM milavaMI karI agAdha deha chaI. jehanau cUlikA rUpiNI, jihAM veli-teharUpa maNi tehe saMkula vyApiu chaI. dUra pAra jehanI pAra dUra vegala chaI. kevalajJAna pAkhaI lAbhazuM nahIM. sAre atisAra u chaI. ehavau siddhAMta samudraDhuM sevauM. zrutajJAnastavarUpa e sAtamI adhikAra zrutastava bAlAvabodha IINA sarva anuSThAna kulabhUta siddha namaskariyA nimitta Isiu paDhaI. siddhANaM buddhANe ItyAdi. siddha panara bhede tehanaI mAharale namaskAra. hau. te kisyA chaI siddha jehanaI saghalaI kAja sIdhA te siddha. jJAniiM karI sarva vastu dekhAI. te bhaNI buddhANaM saMsArasamudranaI pAri gayANuM pahilA guNaThANA thakI caudamaI guNaThANazuM caDAvAnI pagathI te paraMparA kahII tihAM saMprApta hUyA chaiM. caudarAja loka tehanaI agni muktizilA te Upari joaNanaI cauvIsamaI bhAgi upagata pahutA chaI. te siddhanaI namaskAra hu nA siddhastuti AThamau adhikAra. hive jehanau tIrtha tehanI stuti karAI. jo devA je deva bhuvanapati vyaMtara jyotiSI vimAnika devatAnI deva chaI eha bhaNI ja devAkhaMjalI. aMjali be hAtha joDI karI. je vItarAgane devatA namaskarAI te deva iMdra tiNi Ima hita pUjita chaI. te mahAvIrazira mastaki karI vAdauM. valI vItarAganA namaskAranuM phala bola I. Ikkovi. eka ji namaskAra kahIMI praNAma te kahInau. jiNavara. jina mAhi vRSabha karatAM pradhAna vardhamAna tehanauM. te kisyuM karaI saMsArasAgara utaraI. saMsArarUpiu samudra tehatau tAraI, kahinaI na va nAri vA. nara purUSa, nArI strI. te bihunaI mokSa nathI. te kUDaluM jJAnadarzana cAritranI pUranuM ArAdhivau. purUSanI pariI strII naI te bhaNI nari va nAri vA e pada upari e yukti jANivI etaI siddhArtha stavana-adhikAra nA e triNi stuti gaNadharanI kIdhI. tiNi kAraNi nizcaI syu kahivI. AgilI chi gAthA pUrvAcArya paraMparAgata kahIMI. teha mAhi pahilI gAhA naminAthanI. ujita silasihire. urjita zela zikhari dIkSA jJAna sahasA 2010_03 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikata paDAvazyaka bAlAvabodha 35 vanamAhi UpanI. nizIhiyA sAva vyApAra sakala niSedhiu jINai te dharmacakravarti e TiNi stuti gaNadharanI kIdhI. tiNi kAraNi niyaMI huM kahivI. AgilI chi gAthA pUrvAcArya paraMparAgata kahIMI. teha mAhi pahilI gAhA naminAthanI. urjita silasihire. urjita zela zikhari dIkSA jJAna sahasA vanamAMhi UpanInizIhiyA sAvadya vyApAra sakala niSedhi u jINaI te dharmacakravarti samAna ariSTanemi tehanaI hUM namaskarauM e nemistavarUpa dazamI adhikAra. //7ii e zrI aMbikAnI ApI gAthA. tIrtha yadA kAli digaMbare lIghauM, tisparza zvetAMbaranI saMdha AviSe. te caDavA na lahaI. tivAraI gurU vInavyA. gurUnaI dhyAnabali aMbikArAtri AvI kahaI. ma kareu ciMtA, prabhAti bahu pAsInI kAtyAyA heti. caityavaMdanA sUtra kahAvijyo - nizcale thAsyA~. prabhAti rAjasabhAI jaI saMgha baITha8. digaMbara teDyA. savi kahinaI saMmati IM bihu pAsAnI bAlikA teDI caityavaMdanA sUtra kahAvyA. zvetAMbaranI bAlikA jismaI siddhANaM buddhANAMnI 3 gAha karI rahaI. te taI aMbikAI te bAlikAnaI mukhi avatarInaI ujiMjhata selasihare e gAha kahIvI. digaMbara Ima kahI na sakaI. jeha bhaNI tAI narava digaMbara ni. saMgha mahotsava karI harSa pUrI pAchau gayau. hive bIjI gAha aSTApada tIrtha namaskariyA bhaNI kahII cattAri addha dasa doIta airi AThadasi bie eka ThAme latAM cauvIsa jina thAI. paramArthi karI niddhi yaddhA nikhita saMpUrNa artha prayojanaI hUyA. ehavA je siddha siddhiI pahutA te majhanaI siddhivI paDI e gAhi jina gautamasvAmi aSTApadi jaI deva vAMdiA. tima ji nIpanI e aSTApada pramukha tIrtha vAMdivA unau IgyArama adhikAra. IMgiI siddhi stavi paMcAMga havI saMpada. vIsa saMpadA. 176 akSA. IsI pAri pAMcamanau daMDaka paDhI karI bhavya jIva caityavaMdanA naMtara ucita pravRtti nimitta IMsi6 paDhaI vaiyAvaccagarANa. ItyAdi veyAvaccanagaraNAmukha yakSa cakrezvarI yakSiNI pramukha 24 jakSakakSANI zrI mahAvIranA zAsananaI pratikula je mithyA dRSTi tehanaI nivAraka saMtigarANuM. sarva lokanaI zAMti karaI, chaI, sanma samyaga dRSTinaI samAdhi karaI chaI. teha nimitta kAusagna karauM. paNi IhA vaMdaNa vattiyAe ItyAdi na paDhII. jeha bhaNI devatA aviratapaNaI karI vAMdivA paNi pUjivA yogya nahIM. te bhaNI annatthasasi eNe ityAgi kahIMI. 2010_03 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha hirve katalAI IsivuM kahaI. e devatAnau kAusagga karatAM mithyAtva lAgaI. te kUDauM. jeTha bhaNI Avazyaka cUrNimAdi devatAnau kAusagga karivau pragaTa kahiu chaI zrI varasvAmi gosTa mohila ninhavanaI kAjiI subhadrAI, caMpAnagarInI poli UghADivAnaI kAji manoramA zrAvikAI sudarzanazreSThanaI sUlInaI saMkaTi paDiI devAtanA kAusagna kIdhA sAMlII. te bhaNI samyakatva dhArInaI e kAusagga karatAM doSa nahI. kAusagga pArInaI eka nemI hI siddhA AmUlA mUla lagaI lakI dhUlI bahu parAga taNaI, bakula parimaNiI AlIDha' phiratI alimAlA bhramarazreNI tehanaI jhaMkA. jhaMkAra zadiI zobhatA. nirmaladala jehanA chaI ehavA kamalamAhi je bhuvana tehanI bhUmikAI nivAsa chaI. tUharaI chAyA chAyAnaI saMbhAri sAmUhi karI sAra chaI tuM varakamala hAthi dharaI chaMI tAra tU pradhAnahAriI karI zobhaI chaI. vANI akSaranA samUha teharUpI chaI zrutanI adhiSThAvikA ehavI zAradA-saMsAranI viraha mokSarUpa majha rahi diI. jo, pachaI baIrI zukrastava kahI jAvAM, ti ceI gAha paDhII. jAvaMti kahetAM jetalAM caitya jinabiMba chaiM kihAM uDaDhe kahatAM Urdha loki vimAnika mAhi cIrAsI lAkha sattANu sahasa trevIse AgalA prAsAdA. tihAM eka koDisau bAvana koDi cIrANU lAkha pU cAlIsasahasa sAtaraI biMba chaI. hiveM-ya-adholokiM-ti mAhi sAta koDi bahuttari lAkha prAsAda. tihAM tera koDi saI navAsI koDi sAThi lAkhA biba, vyaMtara mAhi asaMkhyA te prAsAda. asaMkhyA te prAsAde asaMkhyAtA biMba tiri tiryagUloki batrIsa saIMI guNa saThi prAsAda. tihAM triNi lAkha ekANU sahasa triNisaI vasA biMba chaI. eTalA zAzvatAM kahyAM. A zAzvatAnI saMkhyA nahIM. savvAI te saghalAI huM vAMdauM. IMhasi hUI hAMchauM. te caitya tihAM chaI. tihAMI thakA huM vAMdauM pachaI IcchAmi jAvaMti. kevi e gAha kahaI jetalA sAdhu pAMca bharata pAMca paravata. pAMca mahAvideha panara karma bhUmi mAhi je sAdha ratnatrayanA sAdhakha chaI te viheNa mana vacana kArya karI tidaMDa virayANuM jIvadhAta karaNa karAvaNa anumati rUpa triNi dete De hUtAM virata nivartiyA chaiM. tehanaI praNamauM. pachaI namoI siddhA ItyAdi. hI gaMbhIra svari zrI vitarAga stavana kahaI. stavana ghaNAI chaI. paNi sopayoga bhaNI uvasagga hare pAsa pAse vadAmi. zrI pArzvanAtha vAMdauM. kisi chaI. ArAdhaka jIvanaI upasarganahira. je pArzvanAthana ? sevaka pArzva yakSa chaI. kamma karmarUpa ghanapaTala thakau muMkANI chaI. visa viSadhara sApa taNA visa tehanaI nasADaI. maMga maMgalaThANa kahIM I. sukhanI vRddhi tehanau AvAsasathAnaka chaI. jenA 2010_03 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha visaha viSadhara phuliMga nAmiI. zrI pArzvanAthanau maMtra je kaMTi dharaI. je manuSya tehanaI graha, maragI, roga, duSTa, javara, upasamI jAI. rA siddha athavA svAmI tAharI maMtra dUri rahautAharau je praNAma teha ji bahu phaladAyaka huI. e Iha lokanA phala jANivA. paraloki narati nara tiryaMcAdika gati mAhi jIva dukha anaI dAlidra kahIMI na pAmaI /phI. tuha tAharauM samyakatva ciMtAmaNi kalpavRkSa pArhati adhika chaI. pAMca ti pAmaI, nirvighnapaNaI. te jIva ajarAmara pada mokSa pAmaI ji. //4 Iyarsa Iti INaI prakAriI stavi8. mahAzayanA ghaNI bhaktinaI risasUhiMI karI zrI dharmanI prApti bhavi bhavi diuM //pA. artha kahIM tu ghaNau vistAra chaiM. e stotra caudapUrvadhara zrI bhadrabAhu svAmi saMghanA upasarga pheDivA bhaNI kIdhauM. bhadrabAhu anaI bAhAranI kathA vaDA bAlAvabodha hUMtI jANivI. kezI muttA, muktA zukti mudrAI vartamAna hUtauM. samasamI galI motI bharI sIpanInA saMpuTanaI AkAri be hAtha joDI lalATa dezi lagADaI. te muktA zukti mudrA kahII. havI mudrA vartamAna thakI praNidhAna daMDaka paDhaI //zA. jayavIyarAya ItyAdi. jaya kisi. artha. sarva deva dAnava mAhi utkarSa karI vartaI. vItarAga je hItA rAga dveSa vItA. jaga-gurU jagavI gurU etalaI AsIrvAda dIsau. - hive mananI IcchA kahaI. he bhagavAna tAharA prabhAva IM tuM etalA bola mujhanaI hI. bhava bhava saMsAra Upari nirveda virAga huM. magANu kudAgraha pariharI sAcI khapanauM karivauM. e mArganau anusaraNa hu Iddha - Iha lokanA phala. jANaI chataI AjIvikAnI ciMtA na huI, te vAMchita dhanAdikanI prApti hojyo. bhogovi. sarva loka virUddha corI paradArAgamanAdika tehanI tyAga. gurU gurU kahetAM mAtApitA dharmanA deNahAra gurU, etalAnI pUjAbhakti, para. paranaI upagAranau karivau suha sUdhAcAri trayA suddha prarUpakanau. yogatatva te gurUnA vacananI sevanA gurUnavuM kahiuM. dharma karivauM. sugara kadApi ahita upadisaI nahIM. INi kAraNi A bhava saMsAra sIma te gurUnI ANa majhanaI. akhaMDahu e bi gAya-gaNagharanI kIdhI huI. enI ANanuM nahI. pravAhaI nisnegAbhilASa ji kIdhI chaI. ju valI gurUjaNa pUo e saMsagAbhilASa koI kahisyaI. te na kahivauM. jiNi kAraNi paramezvari garbhi vartamAna sAtamaImArsi abhigraha lIdhI. jo mAbApa jIva tAM dIkSA nahIM liu. aha sattamaMmimAse gaptathe ItyAdi 2010_03 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha kRtakRtyapaNahuM tuhI ji huI ja mArI mAnI I. Iti bAlAvabodha caityavaMdanA stavananI saMpUrNa hUuM. 7 hive gurU vAMdaNaka kahIM. vAMdaNaluM trisuM prakAre jaghanya madhyama utkRSTa jaghanya vAMdaPuM. praNAma mAtra madhyama je bi bi (2) khamAsaNa deI, vidhiI vAMdaI khamAsamaNa sUtra AgaI vakhANiuM chaI. utkRSTa je dvAdazAvattavAdaNanI gurUne page dIjaI. cahaNe taya 25 dehA, 25 Avasa, esugacha 25 paNa vIsa hRti pAtrauMThANA 67 brevahayaMti gurUvayaNA 6 ahigAreNo. paMcaya 5, Iyare paMce vayapaMcapaDilehA 5 e govangaha 1. paMcAbhihANa paMceva AharaNA 5, AsAyaNa tittIsaM 33, dosa 33, batrIsa kAraNA, addha 8. bANUya sayaMThANANAM vaMdaNa e hoI nIyaba. Ima bANUsI thAnaka sAcavatau. ziSya vAMdaNauM diI. pahilau Adesa mAgI muhapatI paDi lehaI tihAM paMcavIsa paDilehaNa muhapatInI paMcavIsa saIranI evU paMcAsa paDilehaNa karAI. hiva vAMdaNAM detAM paMcavIsa Avazyaka sAcavyA jeII. doNaya 2, ahojAya 1, kiyakamma, bArasAya 12, causi, 24, tigurti 3, dupavisaM 2, e nirakamaNe 1, AtmapramANa bhUmikA mAhi gurUtaNI anujJA pAkhaI. paIsivA nAvaI-tiNi kAraNi gurU hatauM aUve hAthe vegalau hoI, icchAmi khamAsamANo. vaMdiuM jAvaNijajhAe nisAhiA e. etalau kahitau. ApaNI vAMdivAnI icchA jaNAvaI. e chaI ziSya lagAra eka nIca3 namI aNujANa hame miummAha kahaI e nIcA nami cArUpa eka. Avazyaka 1, pachaI ziSya mukhinisIhI kahIu 2. jeharaNi athavA zrAvaka muhapattII karI AgilI bhUmikAnuM jatau avagraha mAhi paIsaI e bIjau Avazyaka 2. saMDAsA paDilehI UgaDra baIsI gurUnA paga samIpi rajoharaNa mUkI hAvaIhAthi gRhapatI leI DAbA kAna AraMbhI jimaNA kAna lagaI nilADapaujI tINaI karI DAvau-mUMjI muhapatI mUkI eko kAya ityAdi kahatI triNi Avarta karazuM kima bevaI bahu lAMbI pasArI kahuNI zuM karI jAMI aNa rasata gurUnA caraNa upari saMlagna bihuM hAthanI dasaI AMgulI lagADatau mukhia akSara kahaI pachaI tima ji dasa AMgulI ApaNaI nilADIM lagAData aho kahaI bihu akSare eka Avarta. tima jikA anaI ya e bihu akSare Avarta bIjauM, tima jikA anaI ya eha bihuM akakSare yaM-e bihu akSare trIjI Avarta, evuM Avarta 6 pachaI bevaI hAthanaI mAthauM gurUne page lagADI khAmemi khamAsamaNo devasiya vaIka karma kahaI. ju gurU Agali huI tuM gurUne page vAMdaNA diI. nahItu zrAvaka pAchali thakau muhApatI mAMDI gurUcaraNanI sthApanA karI Avarta karaI. pachaI. ju gurU Agali huI tu gurUne page vAMdaNA diI. nahItu zrAvaka pAchola thakI muhApatI mAMDI gurUcaraNanI sthApanA karI Avarta 2010_03 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha kaI| pachaIM Ubha thaI muhapatIIM karI pAchali bhUI pramArjatau mukhi AvassiyA e kahatau avagraha bAri nIkalaI, e nIkalavA rUpa Avazyaka. pachaI Ubha thaI be hAtha yogamudrAI joDI page jinamudrA sAcavatau paDikkamAmi khamAsamaNANuM ItyAdi behaDA lagaI UcaraIM. Ima bIjaI vAMdaNaIM Avazyaka sAcavaIM. etalau vizeSa bIjaI vAMdaNaIM AvarsiyAe, e pada na bhaNaI. avagraha bAhire nIkalivauM nahI. hAmiM ji UbhA rahI paDikkamAmi khamAsamaNANuM ItyAdi sUtra UcaraIM vAMdaNA detAM manogupti mana mAhi eka zubha dhyAna ANivaI. vacanagupti bihuM vAMdaNA vivAlaI vAta na kAravI. kAyagupti DIla hAtha hAlAvaI nahIM. nirarthaka e triNi guptirUpe triNi Avazyaka kahIIM. jeha bhaNI janmakArli bAlaka bevaIM hAtha mAthaI caDAviI janmII te bhaNI yathAjAta e nAma hiva 24 Avazyaka melIIM pahiluM bihu vAMdaNe thaI bi bi nIcAM nami cAra Avarta 12 gurUziSya nA thaI 4 mastakanA praNAma. avagraha mAhi paIMsavA 2 avagrahathI nIkalivuM. 1 bIjaI vAMdaNaIM nIkalivauM nahI. gupti 3, yathAjAta 1 evaM 25 Avazyaka kIdhAM ji joIIM. I32 doSa, pAMca yogya, pAMca ayogya, 6 guNa ItyAdi vicAra vaDA bAlAvabodha hUMta jANiva. IIaa hiMve vAMdaNAnauM sUtra varaNANId. avagraha bAhari rahiu. ziSyamuhaDe muhapatI deI, bolaI IcchAmi khamAsamaNAM vaMdiuM. jAvarNijajhAe nisIhiyA e IcchAmi. tumhanaIM vAMdivA vAMchauM. khamAsamaNo he mAsa hitazramaNa tapazrI athavA davidha zramaNadharma tiNi karI sahita vaMdyamAna gurU gurU taNauM. saMbodhana, he su-gurU vAMkauM. kisiI karI jApa pAyanIya kahIMIM. zakti sahita athavA japIMI kAla khapAvIIM. INNi karI Uvi bAvaI sivA samartha ke kauMNa nisIhiyAe niSedha kIdhA. pApavyApAranau parihAra jehanaIM te niSedhi kIdhA. te zarIra tirNi karI prathama sthAna 1 IcchAya aNunnavaNA 2, avyAbApaMca 3, jatra 4, jaNavAya 5, avarAha khAmaNAviya 6. chaThANA hUti vaMdaNa e. // 1 // 39 khetalaU ziSyaU ApaNI icchA jaNAvI tispardhe gurU kissae kAji saciMta huI tu kaIM sakSepaI ziSya khamAsaNA deI vAMdaI. ju gurU ceta huI tu kehaI baMdeNa yathA baMdeNa yathAya baMdeNa 1, aNujANAmi 2, tatti 3, tumbaMpi e 4 evaM 5 ahamavi khAmemi tumhe 6 vayaNAIM vaMdaNa rahassa 1, tahamisyuM kahIMIM, jima tAhara abhiprAya huI tima karI. pachaI ziSya tihAM ji thakau lagAra eka nIcau lagAra eka kaMI aNujANahamemi uggaha kahi tau agna hAtha avagraha kahiu chaIM. te mAhiM AvivAnI anujJA diu. tispaU gurU kahaI aNujANAmi, anujJA diuM chaIM. pachaI nisIhI kahatau avagraha mAhi paIsaIM. gurU vAMdivA TAlI bIjau vyApAra 2010_03 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha na karaIM e nisIhInuM ardha pachaIM ziSya-gurUnA paga ApaNau nilADe pharasatau kahaIM. aho kArya kAya saM aho kAyanau je adha pradeza behi bhu-bhAga etalaIM paganau ardha tumhAra paga te kAya. ApaNaIM kAyaIM mastaki karI sparza karauM. ehaIM ka2vAnI anujJA diMuM. pachaIM be hAtha kAyaIM mastaki karI sparza karauM. ehaMu karavAnI anujJA diuM. pachaIM be hAtha mAthaI caDAvI gurUnA mukha sAmahau jotau bhaNaIM. khamaNa jajhobhe IM te khamau tumhe khamajyo Ima khamAvI te dihADAnI kSemAkulI pUchaIM. appikilaMtANA. 40 sovaI kavaMto, alpA thoDII zrami bahu tha ghaNI samAdhiI bhe tumhe huMI. dihADau athati kramiu. tisyaIM gurU kahaMI. teha tti, jima tuM kahaI chaI. tima ji dihADAu sukhiI gayauM, Isiu bhAva pachaIM ziSya gurUnA je biM paga tehana aMtarAla tihAM ApaNauM mastaka tri akSarere pharasatau, Avarta karatau valI pUchaI, jattA tumhanaIM yAtrA saMyamanau nirvAha chaIM. tisyaI gurU kaIM tumbaMpivada e. he ziSya valI chae akSare tima ji Avarta karatau pUchaI jaNa jaMcAla tumhArau saMyara yApanIya nirAbAdha chaMI. tisyaIM gurI kahaIM. evaM Ima ji jima tUM kahaI chaIM tima ji A samAdhi IM. valI ziSya mastake page lagADI bhaNaIM khAmemi khamAsamaNo deva siyaM vaIkkama he kSamANa divasa saMbaMdhIu vyatikrama kahII aparAdha khAmemi kahIMI. huM khamAva tisyaIM gurU ApaNau mastaka namAvI kahyuMI ahamavi khAmemi tumhe hupaNi avadhi zikSA pradAni pramukha divasanau aparAdha khamAvau. atta gurU ApaNayA AgaI eka vacana zaSya Agali bahu vacana kahatau garvaparihAra karaIM tau vineya UThI karI pAchali bhUmikA paujatau. avagraha bAhara nIkalatau bhaNaiM. AvassiyA e paDikkamAmi avazya kIjaIM, je paDilehaNa athavA caraNa sattarikaraNa sattarIrUpa tihAM je huMI atIcAra te hUMtaI paDikamauM nivartauM. IMma sAmAnyapaNaIM bhaNI, vizeSi karI bhaNaIM khamAsaNArNa kSamAzramaNa kahatAM mahAmuni tehanaIM saMbaMdhi je divasanI AzAtanA te kehavI chaIM. tittisa-yarA e tittisa tayarAe. tettIsa AzAtanA mAhiM eka 'ko' kIdhI-huMI te micchAmi dukkaDaM. te Agali kahasyaI. hivaDAM tettIsa AzAtanA kahIMIHgurU Agali anaIM bihu pAse ati dukaDau thI jAIM. Ima. 3 tima ji gurUAgali AloI 14, IsI ji pari. gurU pahiluM anerAnaIM dekhADaI 15, IsI ji pari gurU pahiluM bIjAnaIM tihuMtaraI 16, gurU aNapUchiIM anerAnaIM snigdha madhura AhAra diI ApaNapaIM sarasa AhAra liI, 18, gurUvacana tetti karI namAnaIM 19. gurU pratinI krura bola bolaI 20, jihAM baIThau Ubhau huI tihAM ji thakauM gurUnaIM hUMkArauM kaIM 23, anukAna veyAvaccakara Ima kahaI vala tUM kaIM tumhe kAI na ka2u, Ima 24, gurU hitopadeza 2010_03 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikata paDAvazyaka bAlAvabodha 41 diI, tivAraI sUnyapaNaI sAMbhalaI nahI 25, gurunaI vasariI adhei sabhA samakSa ApaNaE gurUnaI kahaI tumhanaI ardha Ima chaI 26, ApaNI kathAI karI gurUnI kathA chedaI 27, sivaNAM bhikSAvelA thaI Ima kahI gurUnI sabhA bhAMjaI 28, sabhA aNauThiI ApaNI piDi tAI jaNAvI bhaNI savistara ri vakhANa karaI-29. gurUna laIsaNaI saMghAraI para lagADaI 30, gurunaI Asani baIsaI 31, gurU thakI UMcaI Asani baIsaI 32, gurUnI rItiI samaI Asani baIsaI 32, gurUnI rItiI samaI Asani baIsaI 33-Ima terIsa AzAtanA kahI je kiMci micchA e vaiyAvaccAdikanaI samartha hUttauM, je phUDauM AlaMbana AzrII te AlaMbana bihuM prakAri ekavaDiyAlaMbana bIjauM paDiyAlaMbana ji mithyAtva bahuli jIva huI te mithyAkriyA kahII. maNadukkaDA e mananI je kuvikalpa hatakanaIM UpajivaI karI, vaya dukkaDA e vacana naI pADUUM bolivaI karI. kAyadukkaDA kAyanaI avinaI karI. kohA e krodha lagI. mANAe mAna lagI. mAyA e mAyA lagI. lobhA e lobha lagI. je kAI avinau kIghau huI, etalaI dihADAna popa Aloya. hive trihuM kAlanau avinaya AloII chaI. savyakAlIyA e sarva atIta AnAgata vartamAna trihuM kAli. ANaI bhavi anere bhave je AzAtanA huIM. salvamicchA vadhArA e savva lAje mithyA upacAra, je kUDa IMma nirvinaya kIdhA haI. savva dhammA IkkamaNA e sarva dharma aSTa pravacana mAtAdika tehanauM baMdhana. AsAyaNA e tehI AzAyanA I karI. jemee. je maI atIcAra aparAdha kIdhauM. tassa he kSamAzramaNa tAharI sAkhAI paDikkamAmi paDikkamauM. valI ehava6 nahI kara - niMdAmi. ApaNI hiyA mAhi niMdau. gara tumha sAkhi gara hatuM, aprANa vosirAmi AzAtanAkAraka ApaNavauM vosirauM. bIjauM vAMdaNa. IsI ji pariI dIjaMI. paNaI AvassiyA e na kahiyaI. avagraha bAhari na nIkalII. IiI vAMdaNaI 587226 akSara Ima 25, Avazyaka 12. Avarta 16, sU 16, Utara ItyAdita bola sAcavata? ju vAMdaNadAM diI tu aneka bhavanAM pApa kata mahArAjanI paraI pApakSaya gamADaI. IsI pari vaMdanaka deI karI ziSya kAMI eka adhUkAya namAvI avagraha mAhi rahI AloNa karaNahAra hUtau. gurU prati IsivuM kahaI zA IchAkAreNa saMdisaha bhagavana deva siya Aloemi. IcchakAri ApaNI manasAI karI saMdisaha Adesa diuM. he bhagavana desaviya - divasa mAhi ja ko atIcAra lAgauM. huI athavA rAtrinau paNi jaNivau te tumha Agali AlouM prakAsauM. gurU kahai Aloyaha AlouM. ziSya Icche kaiM. tumhAranauM vacana IMchaG aMgIkarauM, jo me devasile, jemaI divasA mohi atIcAra kIdhauM. te paNi aneka prakAri huI te kahaMI. kAIu kAya karI vAIpha vacani karI. mANasiu mani karI. 2010_03 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha ustuto je siddhAMta virUddha. kAMI boliuM huI samAcariu huI ummaggo unmArga. kSAyozimi kubhAvi karI mArga lIdho karmanA udaya lagI kAMI kIdhauM unmArga. akaththo je kalpache nahI. akAraNijho ji karavAMI nAvai etalaI vacanakAyanA atIcAra kahiyA. * hive mananA kahaI hu ghaNI velA tAI citra mAhi arta dhyAnazuM rUpa pAuM dhyAna cIMtavile-huI. duvi ciMtiu thoDIsI vAra manamAhi pADUuM cIMtavile hui. eha ji bhaNI. aNIyAro je AcAranaI virUddha AcAra samAcAriu (I. aNivicchayavo je vAMchivA nAvaI karivau paratuM Thau teha ji bhaNI. asAvagayAvago zrAvaka huI yogya nahIM te kahaI nANe jJAnamati jJAnadi tehanaI aNasadha. hivaI daMsaNo darzana. samyakatva tihAM zaMkAdikaravaI karI. caritteya cAritra AzraI atIcAra huuM huI. eha ji valI vistari kahaI. su e zruta akAli bhaNavaI karI virAdhiuM huI. sAmAI e sAmAyaka kahII. samyakatva tehanaI viSaI kAMI zaMkA AkAMkSAdi AzraI atIcAra huu huI. tihuM gutrI| trihu gupti mAhi. caunDaka sAyANaM cyAri kaSAya mahi. paMcanha aNuvrayANa pAMca aNuvrata mAhi. tirUM guNaddhayANa tihuM guNavrata mAhi. caunDesi ori ziSyAvrata mAhi. Ima vratanaI melivaI bArasa vihassa sA bAri bhede je zrAvakadharma te mAhi akhaMDila ja kAI khAMDiuM thoDausivuM bhAgauM ja virANIyuM je virAdhiuM tassamicchAmi dukkaDaM teha saMbaMdhI upAya mAharau niSphala huI siu ApahI kahaI. valI ziSya ApaNApAnaI sarva suddhi bhaNI IsivuM kahaI. savyastavi devasiya saghalAI divasa mahi ja kAI ducitiya mane mAhi pADUuM cItavi6. duSkAsiya vacani karI pADU tuM bhAkhiuM. duzciDhiyA kAMI karI pADUI ceSTA kIdhI. te savi hunaI hUM kisiuM karavuM. IcchAkAraNa kahIMI ju tumhArI IcchA huI tarka saMdesaNa Adasa diuM. gurU kahaI paDikkamata te pUrva bhaNita pApavyApAra valI ma karajayo Isila bhAva //ro tau pAThaI avagraha hUtau nIkalI valI bi bi cAMdaNA deI aparAdha khamAvivA bhaNI sAvadhAna hUtI IsivuM kahaI. meLA IcchAkAreNa saMdisaha bhagavana devasiya khAmemi. IcchA ju tuhanaI IcchA huI. tu Adasa diu abhyacchita kahIMI sajajha huI chauM. divasa mAhi ji kAI aparAdha anaI atIcAra te khamAvavA bhaNI udyata 2010_03 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 43 sAvadhAna chauM tau gurU kahaI khAmaha. ti vAra ziSya kahaI Ie khamAvI divasanI ApaNau aparAdha tu patniI vidhipUrvaka paMcAMga bhuI pharasatau mukhiM mahAtI deI IsivuM kahaI. ja kici ampitriya ja kAMI aprIti UpajAvI huI. para para utkRSTa gADherI aprIti kIdhI huI. kisyAnazuM viSaI. bhatte pANe bhAta pANInaI viSaI. viNa e UThio nahI. Asana na dIghauMveyAvacace USadhAdike karI veyAvacca na kIdhauM. AlAve eka vAra boliva8. saMbhAve valI valI kavi. uccAsaNA gurUvA AsanaInuM kaMI Asani. sammAsaNe samaI Asani basaI. aMtarabhAsAe gurUnaI bolAvatAM vicAlaI ADI vAta thAtI huI. uvarIbhAsA e gurU vAta kahI rahyA pachI ApaNI buddhi jANIvivA bhaNI te vAta vistari kahaI. jaM kiMci je kAMI majha mAharaDe, vinayA karI rahita huuM huI. suhumalA bAyaraMvA sUkSma nAC bAdara moTauM. tuhe jANaha te tuhe atizaya karI jJAnabhAvazuM tame jANauM. aha na jANAmi huM mUrNapaNA lagI na jANauM. tassamicchAmi dukkaDaM tehanaI micchAmi dukkaDahIM. khAmaNAnaI sU>i 126 akSara vidhisahita. aparAdha khamavatAM caMDadrAcAryanI paraMI kevalajJAna UpajaI | punarapi biMba vAMdaNA deI yathAzakti IM paccakhANa karaI te bhaNI cihAM ta pahilauM paDikamaNa na karANa3. tau posAlaI jaI gurune page vAMdaNA diI. gurUmukhi atha gurUnaI Adizi mahAtamA naI mukhi UcaraI gurU zrAvaka thaI UpajaI. gurU paccakhANanI jAMNa anaI zrAvakaI jANa 1 e bhAMgau sUdhau. gurU jANa, zrAvaka bevaI ajANa 4. e niTola asUdhau bhAMgauM. te paccakhANa bihuM bhede eka. e pratyAkhyAna. addhA kahII kAla, tehanuM. paccakakhANa. porisa sADha porasipura maTha. ava pramukha bIjau saMketa paccakakhANa. jihAM saMketa kIdhau huI gaMThisI mUThisI vITI. pramukha je mukha jetalaI gAMThaDI choDauM. mUThaMDI choDavuM tetalaI mokaluM Isila jihAM saMketa chaI. trIjau abhigraha pratyAkhyAna jevi gaI tivi. AMbila pramukha anaI vistari joII. tu dasa bheda paccakakhANanA-naukArasI 1, porisa 2, purimaDha 3, ekAsaNuM 4, ekalaThANa 5, AMbila 6, upavAsa 7, carama 8, abhigraha 9, vigaI 10 hive dasa paccakhANanA artha ane AgAranI vigati kahIMI chaI. tihAM navakArasInA biM AgAra te kima Il7ii. ugae sUre namukkAra sahiyaM paccarakhAmi cauvilaMpi AhAra asaNaM pADyuM khAIkama sAIma anatthaNA-1. sahasAgAreNaM 2. vosirAmi 2010_03 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha prahipahi sataI navakAra sahita paccarakhANa paccakhami. paccarakhAI gurU. paccakhAmi ziSya kAMI. e mUhurtakAlanau mAMna rAtribhojana pratyAkhAna tAraNarUpatAMI karI ehaiI mUhurta upari jetalaI nakkiAra kahI pArau nahIM. tAM lagaI cauvilaMpi AhAra 4, AhAranau nema. te kaho. asaNa 4. asana kahatAM anna. cokhA vAri baraTI mUMga pramukha sarva dhAMna. sAtU gihUnA sarva loTa, sarva rAja sAlaNA. lADu pramukha sarva pakavAna. sUraNAdika sarva kaMda, dUdha dahI mADAdika sarva kelavI vastu. hIMga, vesaNa, virahAlI lUNa sIMdhavAdi. e sarva asana mAhiM jANivAM. - hiva pAnaka AchaNa javodaka tu khodaka taMbu lodaka, turalodaka kahatAM varNAgha pramukha. sarva aphakAya pAnaka jANivA. athavA kASTa jasurAdiDAkhanAM pANI, sAkara, AMbalI vANI IzurasAdi kAkaDI cIbhaDI kAliMganA jala ItyAdi sarva pANaka jANIvA. hive svAdima, sukhaDauM, nAlikera, khajUra, drAkha, sekiluM dhAna AMbA kelAM kAkaDI, akhoDa, khArika pramukha sarva ItyAdi khAdima. hireM svAdima. taMbola sRThi mirI pIMpali haraDaI baheDauM tulasI kaselI kAtha jeThImadhu taja tamAlapatra elacI, laviMga, viDaMga kA, ajamau ajamodi kulijaNa cINIkabAlA kacUra motha kaMTAsiliu haraDI kuMbhaThiu pAna sopArI puSkaramUla javAsAmUla bAvacI, bAula dhavabAli khayara khejaDA bAlimUla pAnasilA gomUtra gilekaDra giyA tala ativisa kUDau sUkaDi rAkha rohaNi pIpalImUla vaja dhamAsau hi rIMgaNi elIla, viNaucI kaIra borinA mUla kaMthAri kuMAri ItyAdi aNAhAra. paNi tu ju IcchA pAkhaI aniSTapaNaI jaI, ju bhAvatAM lIjaI tu AhAri paDaI. hiva nema bhAjaI te bhaNI e bi AgAra vakhANI annatya anAbhoga kahII gADhauM visarivauM paccarakhANuM kIdhau anaI niTola vIsarI gaya3. tisthaI jukAI mukhi dhAtiuM tetaI paccarakhAMNi sAMbhariuM. ane taNUkkAle ghUMkaI tu paccakhANa na bhAMjaI, nahItara bhAI-1-sahasAgAreNaM acIMtaviuM tolatAM khAMDa ghI athavA gAI dohatAM viloNaluM vilotAM mukhi kAMI bidi paDaI te sahasAgAra kahIMI. te tatkAla jU thUkaIMtu paccarakhAMNa na bhAMjaI. e paccarakhAMNa biM ghaDI pramANa cauvihAra jiM huI etaI eka paccarakANa hUuM. - hirve porasinaI sADha porasinA sarIkhA pADha jANivA II paccakhANi cha AgAra te kima porasi sATha porasi paccakhAmi, uggae sUre cauvilaMpi AhAra asaNuM 4. annatthaNA bhogeNaM 1. sahasAgAreNaM 2. pacchakAleNe 3. dizAmoheNuM 4. sAhuvayaNeNaM 5. savvasamAvitti AgAreNa 6. vosirAmi 2. artha jima 2010_03 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 45 AgaI bhaNika chaI tima ji paNi vizeSa kahII.. hirve parasi sADha porasinau vicAra zrI uttarAdhyayana mAhi jima kahiuM chaI, tima likhIMI purUSakulau thakI jimaNaI kAni-deI gUDAnI chAyA joII. AsADhI pUnimarza karka-saMkrAtinaMI pahilaI divasi ju te chAyA 2 paga huI tu porasi kahaI. paganauM mAna 12 aMgula evAM chi paga. tihAM thakA mAsAmAsa pratiyyAri 2 aMgula vAdhaI chAyA te tAM lagaI joII. jAM cha mAsa haI tu posamAsanI pUnimaI makarasaMkrAnti naI pahilaI dihADaI cihuM page porasi huI. valI tihAM thakI thyAri airi aMgula mAsa 2 prati khUTAvatAM valI AsADhamAsi bi paga. valI citranaI AsojI pUrNimAI trihu tripu page porasi huI, Ima chae mAse khoTie mAse vRddhi te kima. sAte dine aMguli khUTaI vAdhaI. pakhavADaI bi aMgula. mAsi dhyAri aMgula. Ima koTi vRddhi jANivI. e porasanI nirati. Ima sADha porasi puri maDha jANivI. hive AgAra kahIM. tihAM bi AgAra - Arge vakhANyA. hirve pacchannakAleNe pracchannakAle - dhUli parvati medhapaTali karI sUrya DhaMkANaI praharanI nirati. aNajANatI jauM. jimavA chaI tu bhaMgana haI. anaI jima tAM sUrya mokalau thiuM, atha kuNaI kahiuM prahara nathI pahutI. te taI kavalamukha hUtauM. kADhI kADhI rAkha mAhiM ghAtaI hAthanau kavala bhANaI rAkhaI. tima ji AsaNi beIThala rahaI. tAM sIma jo prahara pacaI, pachaI manamAMhi naukAra kahI, AghauM bhojana karaI, etalaI pacchAnnaNaM eka AgAra hUu. hive disA moheNuM. IsI pari disAmohi paNi. jetI vAraI dizAmoha UpajaI, pUrva pazcima jANI na sakI. anaI jimavA baIThI. pahura jANInaI, te taI dizAmoha Utariu. pachaI jima pracchanna kAlanI vidhi, tima ji jANivI jatA sAdhuvayaNeNe sAdhu mahAtamAnI UghADI porasi vacana sAMbhalI virAsaI. prahara pUgau jANI jImavA baIThau. anaI tetaI ja ko kehaI, e tu paNi paharanI paDilehaNa bhaNI. hUM kAMI jimaI, IsivuM. sAMbhalI, tima ji baIThau rahI. porasi pahutaI. jimaI tu doSa nahI. sAhu. e pAMca AgAra hUyA. sava samAhi..porasi UcarI chaI anaI sUlavyathA athavA sApana.. jIva,A tri piDile kadApi maraI. tu ti cAraIM paDjha USadhAdika ju liMI. kAraNa lagI tu na bhAI. samAdhi hUyA pUThiI liMI tuM paccakhANa bhAjaI. etalaI bIjauM paccarakANa hUu. IIll rahive puri maDhanaI AvaDha sarIkhA jANIvA. IhAM sAta AgAra. sUre uggae. purimaTTa paccarakAmi. cauviDaMpi AhAra asaNa. 4. annatya 1. sahasA. 2. pacchannakAleNe 4. sAhuyavayaNeNaM 5. mahattarAgAreNaM 6. 2010_03 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha savvasamAhi vosirAmi pUrva pahiluM addhadina taNa. te bi prahara jANivA. triNi prahara pUra huI te vAraI avaDhA, e mAhi cha AgAra AgaI vakhANyA. hirve mahattarA mahatamoTa kAja jINaI kAjiI paccakhANa pAlyAnA lA pAhati - ghaNau puNyalAbha huI. saMdhamAhi. ko kahaI plAna na I heti, caityanaI hati. bhojana karI jAuM Ima lagana haI. e mahattarAgAra. navakArasI porasiI na huI syA bhaNI. tehanA kAla thoDA te bhaNI pArivAnI vizeSa nahIM. e trIjauM paccakhANa hUuM. tethI eka I AsarNi rahI che. eka vAra jimII te vyAsaNauI 8. AgAra te kima? ekAsaNuM paccakhANa cauvilaMpi AhAra asaNa 4 anna9NA bhogeNe 1. sahasA 2. sAgAri sAyA 3. AuTaNapa 4. gurUA. 5. pAriThAvaNi 6. mahattarA 7, savvasamAhi 8. vosirAmi e paccakhANa duvihAra tivihAra-cauvihAra. triha pare hui. hive AgAra vakhANI che. tihAM bi AgAra AgaI vakhANyA cha IM. sAgArikAgAra. zrAvakanI dRSTiI jimatAM doSa huI yatInaI jau gRhastha AcAra karatAM jovA AvyAuM. kimaI jotau rahaI nahI - tu paccakhANanI ghaNI anathi UThI jimaI. adaSTipaNi doSa yataH siddhAMti Isila kahiuM chaS. chakkAya dayAvaMto visaMjau dullAM kuNaI bAhiM. AhAra nihAre dugaMchi e piMDagahaNeya //// SaDavidya jIvanikAyanaI viSaI. dayA kara hUtI. sAdhu samakitvanI durlabha bodhi karazuM. jeu AhAra nIhAra bIjarahita zrAvakanI dRSTiI liMI. durgachi e kahatAM sUtaka. mRtaka. vaNakhara pravRtti naMdita kula tihAM piMDaga haNeya. piMDa Asana pAna-khAdima svAdima laI grahaNi hUMtaI. athavA gRhasthanaI paNi jINaI dIThaI bhojana jaraI nahI te sAgArikAgAra athavA palavaNaI lAgaI. sApa AvataI paccakhANa thakaI UThatAM athavalI kAusaga paNi na bhAI, ItyAdi bole e sAgAriyAgAraNa e mAMhi jANivA. A UTaNapasAraNeNaM, AkuMcana jaghAdikana sakocivavuM. te ATalaNa. je jAMgha lAMbI kIjaMI te pasAraNa. Ima karatAM kAI 2 AsaNa hAlataI paccakhANa na bhAI. guru unmaThANeNaM gurU AcAryadika atha prahuNA mahAtamA AvataI sahasA ri vinaya lagI UThatAM paccakhANa na bhaijaI. pa. pAri. vaNiyAgAreNe e AgAra mahAtamAnaI huI vidhiI ANi3. vidhiI letAM doSa nahI. sura sanedrInau vAhila liI to doSa huI. zrAvaka je AgAra UcaraI te akhaMDa sUtra bhaNI behilA AgAra AgaI vakhANyA chaI. vosirAmi. eka vAra bhojana TAlI bIjI sarva nema. Iti ekAsaNuM paccakhANa samApta .. 2010_03 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mesuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 47 ekalaThANe ekAsaNAnI paraI jANivauM. INiI sAta AgAra. anaI paccakhANa cauvihAra ji huMIne kahIzuM. ekAsaNuM ekalaThANe paccakhAmi. cauvihAMpi AhAre asaNaM 4. anya 1. sahasA 2. sAgAri 3. gurU 4. paridvA 5. mahA 6. savarsa. 7. vosArAmi mukha anaI jImaNau hAtha e bihaM, TAlI, bIjA aMgopAMga halAthA. nema jINa pratyAkhyAni ekaI ji hArmi baI vAra hII te ekala ThAma paccakhANa. tihAM AuTaNa pasAraNeNe na kahI I II Iti ekalaThANa paccakhANa samApta zA | diva AMbilanau paccakhANuM kahII. tihAM ATha AgAra. kima? AMbali paccakhAmi. cIM. asaNaM . 4. annattha 1. sahasA 2. levAle 3. trihatya 4. urikta 5. pAri 6. maha 7. savva 8 vosirAmi. AThamAnuM samaya bhAkhaI AMbila kahII prAsukajalasiMha eka dhAna jiNi paccakhANi gRhI jimaI. te AMbila jANIvale. levAleveNuM. lepa bhojana. bhojana naI viga kaIrI athavA sAlaNAdirki karI thoDala siu AgulInaI saMlekhikarI. lepa Alepa teduM tAha. aneraI thAnaki lepAlapi bhaMga na huI urikattava vagaeNe udanakUra pramukha teha mAhi paDiu je dahInau biMda, te biMda UpADyA pachI niHzeSatAI karI tyAga te ukSipta, vivega. te biMda UdhariI udanodi vastu kalpaI. gihatya saMsaaNe. gRhastha bhAtanau dAyaka. tehanI kuDachI vATalI pramukha bhAjana vigaI karI kharakiuM. gRhastha saM da tehaI tu aneraI thAnaki 6 biliI. du vihAra na huI. Iti AMbila paccakhANa llll hive abhatadra kahatAM upavAsa, tihAM pAMca AgAra. sUra uggae abharaddha paccakhAmi. tivi cauvilaMpi AhAra asaNaM 4. annatya 1 sahasA ra pAriddhA 3 mahattarA 4 savvasa 5. vosirAmi jirNi paccakhANi bhojana na kIjaI te bhaNI abhakatArtha pratyAkhAna kahIMI upavAsI trivihAranauM paccakhANa kIdhauM huI tu pari ThAvaNiyAgAra kalpaI, cauvihAri na kalpaI, zakti hUMtaI cauvihAra. ji upavAsa sahI zaktinaI abhAvi trivihAra karazuM. jetIvAraI trivihAra paccakhANa karAI tetIvAraI pAnaka udisI cha AgAra huI. kauNa pAla pANasa levA DeNavA jevA AlavADeNa vADaeN rAI acchaNavA 3. bahu bheNavA 4. sasisthaNavA 5. asitthaNavA 6. jINaI karI bhAjanAdika kharaDAMI te 2. sUrAdika pAnaka alapakAaraka, zuddha pAnaka. IhAM siuM kahaI ? jihAM alepakRta prAsukapANI na lAbhAI tihAM khajUra drAkhanA lepakAraka pANI letAM doSa nahIM. arjINavA acchaju. ukhodakAdi jala liuM. tehanaIM abhAvi bahu bhaNavA bahula gaDulauM veSAdhoaNa pramukha teu liuM. 2010_03 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha e cha AgAra pANInA jANivA. tihAM mUla gaI bhAga) 3. AgAra apavAdipaNi 3. AgAra || INi upavAsa paccakhANa samApta // hive carama paccakhANa. biThuM bhede eka divasa carima, bIje bhava sacarima INaI paccakhANi 4 AgAra. te kimI divasa carie bhavasma carimaM vA paccakhAI. cauvilaMpi AhAra asaNaM 4 annatya 1 sahasa ra maha. 3 savya 4. vosirAmi jAnavI. sUrya UgaUM nahI, to sIma anaI bIjI bhava sacarimAI jAvajajhIva sIma, AgAra 4, AgaI vakhANyA. divasa carime thoDaIsiI dIsaI chataI kIjaI. tu karyuM phala haMI ? anaI jeni rAgA - bhava sa carima kIjaI. tINaI annattha 1 sahasA 2, e bi AgAra huI. anyathA anAbhogiM sahasAkSAtkA. AMgulI mAtra mukhi ghAliI bhAjaI Iti carama paccakhANa chI8 hirve abhigraha paccakhANa cha aMgadra 1 mudri 2 gaMThI 3 ghara 4 seu pa ssAsa 6 Tubuka joIreka 8 bhaNiya saMkeyamirma dhIrehi akhaMtanANI hiM aMgudra sahiya paccakhAmi. cauvilaMpi AhAra asaNaM 4 annattha 1 sahasA ra maha 3 savva 4. vosirAmi - jA aMgUThauM jA mUThi jA gAMThaDI choDI nahIM. jo amukau ghara UghADaI nahI. parasevau jAMsU kaI nahIM. jo sAsa rUMdhI rAkha3. jAM dhUka sUkaI nahI. jo mukha mAhi thaMka gilau nahI. jo Agi bala haI. tAM paccakhANa Ima aneko bhede saMketa pratyAkhAna jANivA.Iti abhigraha paccakhANa samApta //zI hive vigaI paccakhANa kahIMI. tihAM vigaIni vagaII paccakhANi ATha nava AgAra. te kima vigaI ye pakhAmi. annatya 1, saha 2, levA 3, gilya 4 urika 5 paDavyu 6 pArikA 7, mahattama 8 sabyassa 9. vosirAmi mananaI vikAra UpajAvaI te bhaNI vigaI. te vigaInA 10 bhede. te kima? dUda 1. dahIM 2. ghI 3. tela 4. guDa 5. eka vAMne 6. madhu 7 madha 8 mAMsa 9 mAkhaNa 10. teha mAMhi 4 abhikSa 6 lakSa vigaI. tihAM dhUri dUdha gAInuM 12. bhaIMsin 2 bAlInuM 3 sAMThi- 4 gADaranuM 5. e pAMcaI dUdha vigaI hUI. sAMDhinA dUdhanauM dahI na hUI, te bhaNI 4. dahIM vigaI mAkhaNa 4 vigaI vigaI, to kima ? alasela 1 tilanuM tela 2 sarasAvatela 3 lATela 4. bIjAI eraMDa kAMgaNelA telAdika sarvanI nivatAM. hive gula bahuM bhede DhIlau 1 kAThau ra ujJAhima. ghI tela mAhi khaMDa khAdya sUhAlI khAjAdinakanau. ekanapaNuM upaciuM. valI teha ji kaDAhA mAhi bIjauM thANU tilauti vAra pachI cuthai ghANaMI ghI nivatuM huI, paNi pravAhaI sAmAnya tapi na lIjaI. Ima eka I khAI I AkhI eka DAhA DhaMkAI tu pANDiluM pakavAna nivItu I. paNi prasaMga doSa bhaNI triNI thANuM A kakSA. Isi pari bIjAI 2010_03 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha 49 vigaI gata yoga vAhakanaI kalpaI. te paNi vigaI gata etalA hUMI. dUdhanA pAMca nivatA paIMsADI je drAkha sahita dUdha rAMdhII. 1 ghaNA cokhANyuM rAdhI I-dUdhanI khIra 2. thoDA cokhAruM rAMdhII to payA 3. godhUma cokhAnaI loTiyuM je dUdha rAdhII te avalehI. A chaNa sahita vIDiuM dUdha te dugloTI 5 kaI balAhIvi gaI na gaNaI, te abhiprAya samyagU na jANIzuM. zrI hemasUrinI mAla mAhiMI ma kahiuM cha4. ubhe kSIrasya vikRti kilATI kurcikApi ca. IhAM. kilATI balAhI kUciMkA viNavuM dUdha saMbhAvI I. Tcho hive dahInA pAMca nivagaIyA kahIMI. dahi e vigaya gayAI gholavaDAM 1 ghola ra siharaNi 3 karAMbo 4 lavaNakaNa dahiyaM pamahiyaM 5 saMgariyA. IsmayappaDie 1 krUra dahI melI karaMbau kIdhau 1 zikharaNi hAthi mathiuM khAMDa sahita je dahIM te 2 lUNakaNa sahita dahI mathiuM rAI khATaluM Isiu artha 3. dhola lUgaDaI galiuM dahI te 4. dholavaDAM UkAliuM dahIM, chAli teha mAMhi vaDA sAMgarI pramukha ghAlyA huI te pA hive ghInI pAMca nivagaIyA kahII. nIma kula kahIzuM ? je mAMhi ghAlI talIute dhI. vasaMdaNa dahI nItarU anaI kaNika bevaI melI paca telIsaMdaNa vAlakha deziprasiddha chaI. 2 kisiu I USadha ghII paciu huI. tehanI Upura tarI tehanau ghI 3. ghInI kITala vAsI thayA pachI 4, dhI siu USathiI paciu. AmalInuM sarisivanuM sari e pAMcaI ghI nivAtAM. IIcho. hive pAMca telanAM jeha mAhi pakavAna taliu to daudhau tela 1. tila caTi mAhi ju gula phAphau paDipha huI tu vAsI thayA pRThi nivItI 2. cApAM lAkhanA pacyAM tela 3. teliI pacyAM USadhanI Upila tarI anaI telanI nivItAM charI hive pAMca guNanA. adhakAThiu rasa kAkau 1. gula vANI 2. sAkara 3 khAMDa 4 sUThi marI pramukha dravya sahita je pAka athavA revaDI tilapIDI 5 e pAMca guNanA nivatA chA - hive pakavAnanAM pAMca nivatAM kahaI. ghI tAtaNAI trisuM ghANA Upari je pakavAna 1. athapUDAdika pacANuM Upari ghII sIMcANuM nahI te 2. guladhANI prabhUti trIjauM 3, jalasiMke lApasI lihagaTI e caula muganA pUaDAM prabhUti copaDI Ubha likhI tAvaNI Upari je pavII 5 e pAMca pakavAnanA nivatA Ima sarva ekaThAM karatAM 3 nivItAM thAI chI hive abhakSa vigaI kahaI. madhu tridu bheda mAkhInauM 1. kuMtInI ra bhramarInau 3 madabihuM bhede. kASTanau 15. pIvAnauM mAMsa trihuM bhede jalacaranuM 2010_03 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha 1 thalacaranuM 2 khacaranuM 3 athavA carma sadhira e paNi mAMsa. je vigaInau parihAra te nivI kahaMI. - hive vigaI nipaI I paccakhANi ATha atha nava AgAra chaI. te mAhi pahilA biM AgAra AgaI vakhANyA. levA lovarNa je vigaI paccakhAI baI tINaI bhAjanAdika kharaDila te bhaNI lagAreka lepa te valI hastAdikiI gADhavuM hiuM vizayanI avayava dIsatA nathI. te bhaNI Alapa IMma lepAlekhiM bhAjapane parI saMtA bhaMga nahI. gihatyasaM. te Upari 4 AMgula caDiuM. dUdha dahIM te nivItAM. sUjhaI sATha bihuM AMguluM na sUjhaI DhIlau gula ghI tela ja bhAta Upari eka AMgula caDhaI to sImAnitA pachaI vigaI thAI. anaI gADhauM gulanaI mAkhaNa pIluM nAmau taratAI. navagaInayA. moTA khaMDa vigaI. IMma je gRhII saMsUjha kIdhauM huI te nivInaI paccakhANi sUjha che. atha nAthanAtalA copaDI je roTI kijaI te gRhastha saMtRSTa kAMliliI sUjhaI. e AgAra pravAha mahAtamAna urikta 0 gADhI vigaI. gula pakAvAM narona roTI Upari mUkI valI parahI kijaI te roTI nivItI. AMbilanA ghaNI anaI sUjhaI. je valI DhIlI vigaI roTI thakI alagI na thaI ketalA avayava lAgA rahaI, tihAM e AgAra nahI. urikattavi na kahI I. teha bhaNI atha rAkha gaMdha UtArivA bhaNI AMgulInaI prAMti dhRtAdi leI lagAra eka copaDaI. te pahucca kahIMI. tihAM ju dhAraI ghI nAmI copaDeu nivItAM na sUjhaI. lahadhUI polI AMbili na sUjhaI. nivInAM paccakhANa. trivahAra ji huI tehavau paccakhANa jINaI jIvi phirasi6 pAliva velA paTutAM pachI bhojanAkAli paccakhANa catArI. je vidhivaMta jimaI tehanaIM ghaNI lAbha huI. etalaI paccakhANanI bAlAvabodha zA atha paDikamaNAnI bidhi lIMkhaI. paDikamaNAM pAMca. pahilauM devasI. paroIya 2. parikaya 3. caumAsiya 4. saMvatvariya 5. tihAM mUla padi samaleNa sAvaeNavi IsyA avazya karaNaI taAvazyaka paDikamaNa kahII. devasiya tehaiI ati paDikamaNAsUtra guNavAnaI kAli sUryana ardhabiMba huI. tisyaI kIjaI 1 hiva rAI paDikamaNa karivauM. apavAda padi jetIvAraI kAlavelA sAdhI na sakaI te tIvAraI. rAtri pahelA prahara sIma devasI paDikamaNI sUjhaI. anaI sUryodaya AraMbhI pahilA pahara divasa sIma. rAI paDikamaNI kijaI. apavAda padi vyavahAra siddhAtanaI anusAra bihuM pahura sIma rAI paDikamaNau kIMjaI. IsI pariu svarga apavAda jANI velAI paDikamI karivauM. ziva sAyaka pAkhaI paDikamaNa3 kIjaI nahIM te bhaNI sAmAyaka vidhi. 2010_03 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNita paDAvazyaka bAlAvabodha 51 pahiluM likhII-pAchaliI prahari divasanaI posAlaI AvI pATalAmuhapatInI paDilehaNa karI dharmAcArya gurU kacI athavA ThasavArI AgaI AvI paga anaI bhUmikA mahuMpatIsi6. triNi vAra daSTipradAnapUrvaka paDilehI muhapatI mukha dvAri bevaI hAtha joDI triNi vAra bhUmikA paDilehA pATalauDAvaI pAsaI mUkI IcchAmi ItyAdi bhaNI eka khamAsaNapUrvaka sAmAyaka muhupattiya paDilehimiI si3 IsiluM kahI "IcchAmi khamAsamaNo' kahanau khamAsaNa deI UgaDU thakI vedikA mAri bApu karI muhapatI paDilehI. ekaNi khamAsaNi sAmAIya sAvajajhI joga ItyAdi vosirAmi sIma. IsivuM sAmAyaka sUtra 3 vAra kahaI. naMdi siddhAMta mAhi triNi navakAra guNana pUrvaka sAmAyaka daMDaka bhaNanaI. tu pache iriyAvahI paDikamII. Avazyaka vRtti mAhi paNi bhaNiuM chaiM. yathA karemi bhaMte aprANa vosirAmi che jAvasAhU pannu vAsamittika UNa pacchA IriyAvahi ya paDikamaI tu. pAchaI vistaraIM tuM vAMdaNA deI paccakhANa kIja I. sakSepa I tuM khamAsamaNa vaMdanApUrvaka paccakhANa kI jaI. tuM pUchaI eka khamAsaNi simmAye saMdisAvemi bIjaI kha0 simbhAya karemi. trIjau khamAsaNa deI ATha navakAra kahe kaI pachaI eka khamAsaNika sarNa sa0 bIjaIta ThANe pa0 simbhAyaMka0 pAMgurUi0 DigAhami pAgaraNuM saM kahI baIsaI.etalaI saMdhyAnI sAmAyakavidhi huI chA hirve prabhAti IriyAvahI paDikamyA pachI pahitu ukavAsaNa saMkha strI samAliMganA diDuM svapna tehanI vizodhi namitta kAusagga kijaI. bhogassa 4 vItavIMI pArInaI ekaloksa kahIMI etalaI prabhAta sAmAyaka vidhi huI III | hirve prastAvaI ta poSadha vedhi kahIM. aSTamI caturdazI pUrNimA amAvAgyA paryuSaNA divase sUyagaDAgavRttinaI anusAri atha AvazyakavRtti mAhi ujajhu poSadha zabda rUDhi parviI chaI. parva aSTayAdi tithi. hirve posaha paDilehaNa karI pachaMI pahiriyAM vastranI paDilehaNa kahI divasa aNa AthamiI mUlavidhi IriyAvahI paDikamI ekaNi khamAsaNi posaha muhupattiya paDilehemi. bIjaI kha0 muhapattI paDilehI. Ubho hoI eka khamAsaNi posahaM Thaomi. trIjA khamAsaNe pUrvaka UbhA hoI ardha vinata gAtra hUtau. mukhi muhaMpadI deI 3 navakAra kahI kahaI. bhagavana posahadaMDaka UcarAvau. gurU kahaI karemi bhaMte posahaM' e sUtra gurUmukhi 3 vAra UcaraUM pachaI pUrvilI vidhiI Ima je sAmAyaka liI. zA himeM divasa posahanI vidhi kahIMI. rAtrinI pAchilI li ghaDII jAgI navakAra guNatau. gharanI ciMtA mUkI gAI dohanavelA samathaeN. gurUsamIpi AvI vastrapaDilehaNa aMgapaDilehaNa karI IriyAvahI paDikamaI. pAchaI pUrvarAsiI poSadha 2010_03 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha UcaraI pachaI sAmAyaka karI paDakamaNe koI vAsamaI paDikamaNuM karazuM tu pAchaI sAdhu jima bahu vela saMdisAmi, bahuvela karemi. AcArya upAdhyAya vAdI sinmAya karazuM. paDilehaNe saMdisAmi. bIjaI paDilehaNe karemi. pachaI muhapatI paDilehI aMga paDilehaNa saM0 aMgapaDilehaNa karemi. pachaI muhapatI paDilehI veSA paDilehI. veNavIrInI sthApanA karI muhapatI paDilehI. uhI paDilehaNa0saM) uhApaDilehaNa karemi. pache ekAMti uhI paDilehaI saMthArAnI bhUmi paMjI ekAMtika jeu virala karI parikaLI IriyAvahI paDikamI simbhAya karaI. e posahavidhi jANivI. vizeSa vidhi zrI jinavallabhasUri viracitaIu jANivI Ncho. sAmAyaka karavA pachI gaccharItiI jyatihUyaNa ya namaskAra kahI pAchaI jaya mahAbhAga AraMbhI tiijha namutyu. - jayajayavaMta he mahAyajJa mahota jehanau jasa valI jaya he mahAbhAga. mahAMta jehanau bhAgya chaMI, jayaciMtita manovAMchita phalanaudAyaka ju yasamantha. jaya sarvaparamArthanI jANaNahAra. jaya jaya jagavizvanaI tatvanI upadesAI tu gurU garima gurU garimAI karI, gurUu chaI. jayaduhastha0 jaya dukhI je satva prANI tehanaI, trANa zaraNanau dAyaka. te kauNa? staMbhavakasthita pArzvajina bhaviyaha bhIma bhavattha. bhavikanI je bhImabhavadhe. bhavikanau je bhImabhavatye bhavikanau je bhImabhava saMsAra huMtau Upanau chaI je bhayate avarNa tA kahIMI pheDaNahAra. asaMtaguNa anaMtAguNa chaI. tu tiruM namutyu tujhanaI. ti saMjha trikAla namutyu namaskAra huu pachai sarva sAdhu pachaI sAtamInaI vAMdUkahI goDalIyA hoI mAthaka bhaI bhagADI savvasta videva siya ItyAdi AloyaNI tasuttarIsa kahI kAusagga kIjaI. kAusagga mAhi jau atIcAra nAvaI tu 8 navakAra cItavI kAusagga pArI bhogasa kahI mahatI paDilehI bi vAMdaNAM dIjaI, pachaI Alou karI savvasavi deve pachaI khAmaNakamaNe ItyAdi pAseha paDitamaNaI kahI gurUsyuM paDikamatAM gurUpaDikkamata IsyaI kahaI. Ince tassamicchAmi dukkaDa bhaNI bhuI pau chuM pATalaI atha pauchaNaI basI. paDikamaNAsUtra guNaI. pachaI UbhA hoI a ArAhaNA e ItyAdi kahI bi vAMdaNA deI khAmaNa3 kIMjaI. valI bi vAMdaNAM deI zrAvaka zrAvikA e 3 gAha pAlaka e sAmarthika, eka gaNadharanau ziSya samudAya te kula triha gaNadharanau ziSya - samudAya te gaNa. erahaI. viSaI jemaI kaSAya krodha mAna mAyA lobha divasa - rAtri mAhi kIdhA, te kaSAya saghalAI mana vacana kArya karI khAmi khamAvau ! 1 savvassa0 saghalAI. panara karmabhUmi mAhi zramaNasaMghanaI ja kAMI avahelanAdi bhAvi karI aparAdha kIdhau huI te saghaLuM I aMjali mAthaI hatyA caDAvI sarva khamAvauM. IhAM hUtA te paNi khama. savvasajI je pUrvihiM IriyAvahI 2010_03 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 53 prastAvi bhaNiyA te saghalAI jIva tehanI rAzi bhAva. udha0 bhAvaI tu dayA dharmanaI viSaI. tisivuM mana ApaNa3. IMma sarva aparAdha khamAvI haupaNi khamauM. anaIM te jIva majha parikhamau Ima tri huM gAhanau artha manamAMhi cIMtavI karemi bhaMte AlouM. tasuttarI, ItyAdi kramiIM cAritrAticAra darzanAticAra janAticAra vizuddha nimitta kAusagga 3 kIjaI. pahilaI kA. 2 bhogasa bIjaI 1 trIjaI 1 bhogasa. pahilaI kAusagni pArI eka lo0 kahII, bIjaI 1 trIjaI 1 bhogasa. pahilaI kAusagni pArI eka lo. kahII, bIjA~ puSkaravara0 trIjaI siddhANaM pAThaI. suya devayA aparAdhanArtha kare0 ItyAdi bhaNI kAusagga karI navakAra cIMtavI pArIzruta devatAstuti. pachaI kSeva devatAstuti kahI. muhapatI paDilehI. bi vAMdaNAM dIjaI. IchAmo aNasiddhaI anusRSTi ziSyA IcchAmo vAMchauM IsivuM kahI baIsI. namo hiM siddhANaM kahI. namo e stuti. namotthaNe kahI. I kA0 bhagavana stavana bhaNavuM. bIjI kahaI sAMbhalauM. pachaI eka jaNa stavana kahaI. pachaI AcAryadika vAMdaI. etalaI devasI paDikamaNauM deva vAMdatA AMtaraNI na huM I. devasI pAyacchittavi0 kAu0 kAraIM. gItArtha cItAI. ju dropadranau kAusagga 4 bhogasanI karaI. pachaI 3 navakAra zukrastava bhaNI jAvaMti veIyAI. jAvaMti keI sAhUnAmohaM) pAzvanAtha laghustavana jaya vIrAya sirathaMbhaNa yadvI ItyAdi thAMbhaNA pAzvanAthanI kAusaga e gaccharIti bhaNI etalaI divasa paDikaNAnI vidhi huI. | hirve rAI paDikamaNuM IMma ji paNi vizeSa pAchilI rAtriI jima koI jAgaI nahIM tima UThI sAmAyaka zukrastava duHsvapnAdi vizuddhi kAusagga ItyAdi. pAchilI rAtriI pAsadanA ghaNI saMthAra uvaTTaNa kI saMthAraI. DAvI pAsaI ja jimaNe pAsaI. jimaNAI tuM DAvaI pAsaI phiratAM mA kaNa ? salahalAdika virAdhiyA haI. te bhaNI saMthArA uvaTTaNAdika AloII. Ima pariNakI vAra vAra bihuM pAroM phirava6 kIdhauM. A uMhaNakIya nidrAmAhi pasAriyA aMge bhaNI saMkocanA kIdhI. pasAraNakI saMkocyA aMga mokAlA kIdhA. chappaIyA saMghaTTaNakIya. jU caMpANI anuraka visaI kAI kIya joyA pAravaI lahuDI vaDI nIti kIdhI. pachaI saba savi kahI baIrI. paDikamaNIsUtraguNI tasya dhammaksa kevalipatra tassa e pada zrAvaka kahaI. anuddhiumi ArAhaNAe viromi virAhaNAe. viromi virohaNAccha e kahyA pachI bi bAMdaNAM deI khAMmaNaI karI valI bi bAMdaNAM deI. Ayari vikmAe ItyAdi 3 gAha kahI karemi bhaMte AloNau' tasuttarIka kIjaI. teha mAhi cha mAsI tapa cIMtavaI zrI mahAvIranaI tIrthi chamAsi kriSTau tapa vartAI. re jIva pharI sakaIM nasa eka dina UNAM tAM joI uguNatrIse divase UNA cha mAsa haI. Ima pAMcamAsI 4 mAsI trimAsI bimAsI eka mAsa. eka diNi UNAM tAM jAte re 2010_03. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha divase UNA. caugI, ma karI sakaiM. batrIsa trIsama nAM jo dasama aSTamAM SaSTa cautha. tala pAchaI AMbali nivI ekAsaNau porasisIma mAM pUchAI jAM naukArasI jihAM karaI te paccakhANa. manamAMhi cIMtavI namo arihaMtANaM kahI. kahI logasa 1 kahI mahupatIya0 bi vAMdaNAM deI, paccakhANa karazuM. IlyA moaNuM saddhi kahI goDahalIyA thaI saMsAradAvA para samaI-ItyAdi stuti kahI. namotthaNe kahI UbhA hoI, deva vAMdII. etalaI rAtri paDikamaNauM huu cho pachaI kammabhUmi advAvayami ubho ItyAdi guNI prakAzi thaI hUtaI paDilehaNa kIjaI Icho. hirve pAkhI caumAsI saMvatsarInI vidhi kahII devasI paDikamaI ju vaMdAmi jiNe cauvIsa kahiuM hui tau ekaI khamAsaNiyaM ItyAkaraNa saMdisaha bhagavarna parikaya muhapattiya paDilehimi. caumAsaI caumAsI. saMvatsari saMvatsariya. paDilehemi bajaI khamAsaNi muhapati paDilehI. bi vAMdaNA deI saMbaMddhA khAmaeNe. a ! parikaya khAmemi nA mAthau bhaI lagADI panara sae divasANaM, panara saerAINa Isiphe kahI. pachaI me parikau divi tiI ItyAdi kahI bi ThANAM heI. devasIya AloIye paDijhaMtA pratyeka gAmaeNa pakhiye khAmemi. Isile kahI pratyeka khAmaNe kIjaI. pachaI bi vAMdaNAM devasiya Aloya paDijhaMta paDikkamAvaha Isiu bhaNI karemi bhaMte -ItyAdi IcchAmi ThAmi kAusagga. jo ke parikau0 caummAsiu saMvatsariu. aIyAro ko ItyAdi kahI tasuttarI kahI kAusagga kIjaI. eka zrAvaka khamAsaNa deI bhaNaI. bhagavAna sUtra saMdisAve. bIjaI khamAsaNi sUtra kADhavuM. pachaI hAthe joDe Ubhale thakau navakAra kahI paDikamaNAsUtra guNaI. bIjI kAusarkiMga sAMbhalaI. ju mahAtamA sarisA paDikamaI tu triNisaI sAThi pAkhI sUtra sAMbhalI che. sUtranaI prAMti saghalAI kAusagna kara. sUtrapUraI huI navakAra kahI kAusagga pArI triNi navakAra kahI baIsI paDikamaNAsUtra guNaI. paDikkame desiya sarja-tihAM parikaya. caumAsiyaM saMva0 sUtra guNamyA pachI miA0 kahI eka khamAsaNa deI kahaI IcchAkaraNa saMdisaha bhagavana mUla guNa uttara guNa atIcAra vizuddhi nimitte kAusagga karavuM. Ie. Isyu bhaNI karemi bhaMte AlouM. tasuttarI ItyAdi bhaNI kAusagga kIjaiM. pAkhII triNisaI caumAsaI pAMcasaI savaccharI Iya addhottara sahasa UsAsA bAra vIsa gyAlIsa bhogasu jo) cAMdasa nimalayarA sIma pachaI nakAra cIMtavI naukAra kahI - kAusagga pArI ApI logasa kahI bAIsI mahupatI paDilehI 2 bAMdaNA deI 2010_03 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha samApti khAmaNauM kIjaIM. cyAripAra khamAsaNa deI 2 triNi. triNi naukAra kahIMIM. e AAri bola vAMdaNAM, kahII. tau pAchauM IcchAmo aNusaddhi. IsiuM bhaNI nityAraga pAragA hou - e gurUvacana sAMbhalI Adhau devasI DikamIIM. kevale bhuvana devatA kAusagga thaI adhika kahIIM ajhitazAMtistavava kahIMI. laghustavana uvasaggaharaM kahII e pAkhI DikamaNAnI vidhi brA 55 hive sAmAyaka posaha pAravAnI vidhi likhIIM kaNavIrI athavA gurU AgaI. muhapatI paDilehI kahIIM. sAmAIyaM sAmAIye pAmi. valI gurI kaIM. AyAro namuttavyo. pachaIM 3 navakAra kahI gohilIyAM hoI bhayavaMdasanna bhadro. gAha kahIIM. tehanuM vakhAMNa. bhagavana dAMrNabhadra. sudarzana thUlibhadra vayarasvAmi pramukha kissA chaIM. jINuM saphala kIu gharanau tyAga kahIIM. saMyamasyA bhaNI dazArNabhadra sudarzana tINaIM ji bhavi mokSa gayA. thUlibhadranaIM vaIrasvAmi devaloki jaI trIjaI bhavi mokSa jAsiIM. taIya bhavAIkramaNa na karaMti. jugappahANa AyariyA ajJa suhammappa bhiI. teNeva bhave gayA morakaM ||1|| sAhU evaMviha / huMti sAdhu ehavA huI 1 sAhUNaM vaM0 sAdhutaI vaMdanaa saMkitapaNaE pApa nAsaiM. IhAM nArAyaNanau dRSTAMta jANivauM. kI0 prAsu kadA va lagI nirjarAkarmanI huIM. uvata jJAnAdikanA dharaNahAranaI uvagraha upaSTa bha huI // 2 // chaThThA uma0 chadamastha jIvanaIM ketalauM pApa sAMbhalaIM ? himeM je pApa na sAMbharaIM tehanauM micchAmi dukkaDag. jaM jaM. ja kAMI pApa pADU IMma ni karI cIMtavii. ja kAMI pApa vacana karI bhAkhiuM. ja kAMI azubha phAI karI phIuM. tehanauM micchAmi dukkaDa hu sAmAIya. pA0 sAmAyaka posaha karatAM jIvanaIM je kAla jAIM te kAla saphala jANivauM. thAkatau saMsAraphala hetu. valI posaha parivAnI vidhi mahaMpatI paDilehI bhagavana posahaM pArAveha. gurU bhaNaIM. puNovi kAyalve. ziSya kahaIM. pAsaI pAremi. gurU kahaI AyAro namutavyo IththuM kahI 3 navakAra kahI posaha pAraI. Iti sAmAyaka posaha pAraNavid III himeM sAmAyaka-sUtra vakhANI. karemi bhaMte karemi karau te bhagavana gurUnau AmaMtraNa. sAmAIyaM samasta jJAnAdi guNa. tehanau Aya-lAbha samAI te bhaNI-sAmAyaka kahIIM. te paNi ekadesI sAvadya yoga. pratyAkhAMma na huI sAvajjha jogaM paccakhAmi. sAvadya vyApAra te bihuM bhede eka jAvajajhI vI bIjauM biM ghaNI pramAMNa. jAva niyamaM pajajhavA sAMmi jetalau kAla prati rahiu, tetalau kAla. haujajhavAsuM pAlauM jadhanya padi bi ghaDI utkRSTaI nu jAvajajhIva sIma e nIma kehaIM 2 bhAgaI chaIM te kaI duvihaM. ti viSeNaM. dvividha. trivadhi. pahiluM trivadhanau syuM artha maNeNaM vAyA e kAeNuM mana vacana kAMI karI. 2010_03 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha TuM artha bihuM ghaDI lagII pApa ApaNae karau nahI. anerAM pAI karAvavuM nahI paNi anumatiuM. nema zrAvakanaI palaI nahI. e cha bola Upari zrAvakanA tera koDi saI bhAgAM. valI Upari cariAsI koDi bAra lAkha satyAsI sahasa bisiI. 138412872 00 etalAM UpajaI. te pravacana sAroddhAra thatA jANivA. tasma bhaMte je agaI pApa lAgauM chaI che te huM bhUta he bhagavAna paDikkamAsi. huM paDikamau manamAhi micchAmi dukkaDa diuM. niMdAmi AtmAsAkhi nidauM. je pApa kIdhauM, te gurUsAkhigAravI. hive atIta sAvadyakAraka. ApaNa3 vosiravuM. Iti sAmAyakadaMDaka artha hUuM. hive sakala atIcAranI bhaNI. paDikamaNAsUtra kahII kaI nA vaMdituM saba siddha ItyAdi vaMdita vAMdI kauNa savva siddha sive tIrthakara anai siddhaje mokSi pahutA pachaI dhammAyarieya. dhamAcArya gurU vakAraI tu upAdhyAya. bAra aMganI vAcA dAyaka tathA savva sAhUya aDhAI dvIpa samudra mAhIM sarva sAdhu vAMdInaI. IcchAmi vAMcha3. kisi paDikkamiuya paDikamavA nivartivA. kisA huM nI. savaga dhammAI yaurassa zrAvakau dharma. bAra vrata rUpa sthUla prAsatipAta mRSAvAda adattAdAna svadArasaMtoSa athavA paradAra parivAra parigraha parimANa pa pAMca aNuvrata diSparimANa 6 bhogapabhoga 7 anarthadaMDa e triNi guNavrata 8 sAmAyaka 9 desAvagAsika 10 poSadha 11 atithi saMvibhAga 12 e airi ziSyavrata INe bAre vrate je hUu atIcAra te dUta. nivartivA vAMchuM 1| hive saghalAI vratanA AtIcAra kahII. jo meghavayAIyAro) je mujhane vatanau atIcAra lAgauM. jJAna 1 darzana 2 cAritra 3 nau suhumaya sUkSmanaI bAri karI calavIsAsau atIcAra te kama jJAnadarzanA cAritranA ATha ATha karatAM 24 samakitvanA 5 anaI 6 bAra vratanA letAM 89, valI karmAdAna 15, saMkhanAnA 5 tapAcaranA 12 vIryAcAranA 3. Ima melInAM 124 athicAra thAI. teha mAMhi ja ko atIcAra nAnhau moTuM huu-huI teDuM nivaMuM. ApasAddhi garahavuM parasAkhi rA hivuM pravAhaI parigrahadoSanuM mUla te bhaNI kahaI duvihe pariggava bihuM prakAre parigraha. sacitta dvipada catuSpAdAdi. acitta dravyAdikanI sAvajhe sadoSa chaI bahuvihe) bahuvidha aneka prakAre AraMbha. prANAtipAtAdi kArAva karatAM yakAI tu anumodatAM je atIcAra lAgau paDikka0 te sarva paDikamauM. atIcAra pApathI nivartau. desiyaM rAIyaM parikya caumAsIya saMvatsarIyaM IMma saheluM pade kahivauM Ilal hirve jJAnAcAranA atIcAra kahIzuM. ja baddhami0 je bAMdhiuM jJAnI varaNI 2010_03 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikata paDAvazyaka bAlAvabodha pa7 karma pAMca iMdrIe karI cauhika0 4 kaSAya krodha nAma mAyA lobhe karI appa satyehiM aprazasta pADUIM bhAvi karI. rAge0 dRSTi rAgAdi karI. dose TheSa aprIti bhAvi karI je karma bAMdhiyuM tehavuM nidauM garahauM. jJAnAticAra kima huI ? jJAnanI je avahIlaknA te jJAnAticAra iMdrIe karI huI //4ochA hive darzanAticAranA ATha atIccAra karIzuM. AgamaNeni0 mithyAtvanA rathayAtrA bAjI jovA bhaNI AvaI. AgamaNe 1 gignamaNe te jovA bhaNI nIkaraIM. 2 ThANA mithyAtvInaI devakuli jaI Ubhale rahaI. 3 caMkramaNe tihAM nATakAdi joyA bhaNI uraI paraI phira 4 aNAbhoge asAvadhAnapaNaI. pApa abhile rAjAdikanaI abhiyogi 6 niyogi zreSTi padanau niugavyApAri. vyApAra karatAM je pApa bAMdhiuM, paDiO te pApa sarva divasanuM paDikamau 5. hirve samyakatvanA atIcAra AloII. saMkAkaMi jIvA jAvAdi nava tamyanaI viSaI saMdehanau kariva6. dharma sAcala ki kUDale te zaMkA 1, paradarzanInA guNa dekhI abhilASa upajaI te AkAMkSA 2. dharma Upari saMdeha malamalina vastra sAdhunA dekhI niMdA jiI. te viti ki darzanInA atizaya dekhI prasaMzA karaI 4 kuliMgI tuM paricau maitrIkaraNa 5. e pAMca samaktinA atIcAra mAhi ja ko lAgI huIM. te divasa saMbaMdhI yA paDikamauM. e samakitva pAlatAM avirataI zreNikAdI tIrthaMkarapada lahasyaOM 6. hive cAritranA ti cAranA atIcAra kahaI. chakkAsa0 rudavI apa teja vAya vanaspati trasa jIvanikAya che temanI samAraMbha. payaNe) te pacAvatAM cakarAI tu anumatI lagI. je doSa lAgA ti kima. ara0 ApaNaI kAji para praphuNAdikanaI kAji. abha0 ApanaI parane bihuM bhaNI bholapaNa lagI sAdhunaI anna pacI detAM mUhanaI puNya hoI. IsI pari Apa anaI paradarzanInaI kAji ekahUM pacI diI. atha chakkAyasa0 sacitta pradavI. lavaNAdi 1 apakAya, jala 2 teya kAya agni saMdhUpaNa 3. vyAkaraNa 4 vanaspati vananauma che divauM nIMdaNa sUDaNa 5. trasakAya kIDI kIDInAM nagarAM bhAMjibA. paujiyA khaMDana pIsana aNachAyAM jala 6. pramukha padUkAyA sAvadya vyApAra anerAI ja ke jIva AraMbha karatAM viNasaI tirNi karI je pApa kIdhAM te niMdauM. pUrvilI rItiI rA. hive cAritrAcAranuM paDikamaNauM bhaNI. pavanDa aNumahAvrata huMtA aNu lahuDA te bhaNI aNuvratAdika bAra vratanuM vicAra kahIzuM. mahAtamAna jAvajIva. pAMca mahAvrata kahIyA zrAvakanaI pAMca aNuvrata. triNi guNavrata jAvajajhIva kahiyA anai sAmAyaka. hive sAvagAsika, airi ziSyA vrata ki cAraI pAlaI kivAraI nahI. 2010_03 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha jima ziSya valI 2 vidyA abhyasaI tima sAmAyaka. desAvagAsika valI 2 karaI. e bAra vratanA atIcAra divasa saMbaMdhIyA paDikamale ! - hive pahiluM aNuvrata kahIMI. paThame aNuvyayamI pahilaI aNuvrati. zUla moTA beMdriyAdika jIvanA nakha dAMta asthi carmAdinakanaI kAraNi jIvahiMsAnI virati. Aya0 kisiI hUMtaI aprazastabhAvi dhaMtaI krodhAdita udaryi pAmyaI hUtaIprANAtipAnanuM viSaI pramAdanA prasaMga lagI je atIcAra lAgau 9 hive te atIcAranAM maleI kahaI baha baMdha. cha vikee. badha kahII. krodhAdikanA vazi lagI. dvipadAdikanaI lAkaDII karI. nirkasa thAya diI te padha anaI baMdha. rAhu IM karI bAMdhiva6. Thavichee kaviccheda kAna, nAda gala kaMbalanau chedivauM. aIbhAre adhikau bhAra UMTa poThi rAsabha vesaranaI jetalI zakti huI tetalAnuM adhika bhAra. lobhiI vAhila ghAtaI. hiva bhattANavucchee bhAta pANInauM. nivArivau atha velA TAlI dIjaI. e pahilA vratanA pa atIcAra mAhi je kAMI pApa lAgauM. pahikka0 te divasa saMbaMdhi u paDikamauM. maMli gRhastha ApaNA putra putrI bhAryA dAsa dAsI ghuri lAgaI. tima AsaMka mAhi rAkhaI. jima bAMdhyA kUdyA pAkhaI svayameva AjJA mAnaI. thoDA nima bAMdhII. jima galavuu galaI pAlavaNaI lAgaI. tatkAla chUTaI. balada UTanaI tetau bhAra ghAtII. jetau sukhiI UpADaI. vAripANInI ciMtA velAI kIjaI. tehanAM vaIdA karAvIzuM. tahI dayAsahita TharAvIzuM. hive ziSya pUchaI. zrAvakanaI jIva mArivA nema chaI. tu badhabAMdhAti karatAM huM doSa ? gurU kahaI. sAMbhali vaccha, vratanA aMtaraMga bAhyAnuM ji vAraI badha baMdhAdi karaI ti vAraI dayA nathI. te bhaNI aMtaraMgi ja joIzuM tu vrata bhAgau. paNi te kUTatAM AphakhAkhana sabala lagI mUu nahI te bhaNI brAhmapaNaI vrata AkhauM rahiu, tu kAMI bhAgauM. kAMI AkauM. te bhaNI atIcAra kahIIIMma sAle atIcAranau bheda jANivau. e pahilA vrata Upari sUranaI caMdranI kathA jANivI. | 1.10 hive bIjauM aNuvrata kahII. bI aNuvyaya mI bIjaI aNuvrati moTaG alIka na bolI I. tehanA pAMca bheda, nirdoSa kanyAnaI sadoSapaNauM e kankAlIka 1. dvipada saghaluI e mAhi AvivuM. thoDau dUdha detI gAInaI ghaNuM dUdha detI kahIMI. Ima cauSpada viSaIG sarva gavAlIka bIjauM / 2. pArakI bhuIMnaI ApaNI kahIzuM. e trIjau bhUminI alIka 3. ThavaNI mosau dhanAdika ulavAI. 4 kUDI sAkhi diI te pAMcamauM. 5. e pAMcaI nAma leI kahyAM. anerAI kUDA rahA kADhivA. vesAsa ghAta ItyAdi. moTAM kUDAM na bolivAM. e Ayariya. aprazasta pADUIM. bhAvi karI 2010_03 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdara gaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha pa9 Invaya. eha vratanaI viSaI pramAdanaI prasaMgiI karI atIcAra jANivA. 11. eha vratanA atIcAranauM pratikramaNa kahII. sahasAva sahasAtkAri aNavimAsiI kahaI tU cora ehavauM Ala diI. te sahasAbhyAkhyAna jANivarDa / 1rI. hasa. ekAMtinI vAta sAMbhAlI prakAsaI athavA kahivau marma prakAsa I. te bIjI atIcAra-kahIzuM. kalatra athavA mitroI ApaNI chAnI vAta kAMI kahI huI te anethi prakAsiI, te svadAra maMtra-trIjau atIcAra 3. etalaI je sAcauI vacana. parapIDAkArIu te kUDau. mosava e se aNajANyA saha maMtra anerAna. sAkhavaI. apAyapADIyA bhaNI. e mUSopadesa. cauthau atIcAra 4. kUDAM lekha likhaI. nisi bheda saghala eha mAhi AvyauM. IMma bIjaI vati je pApa lAgau te sarva paDikamauM. ImAM vasu anaI nAradanI kathA jANivI. 12 hive trIja, aNuvrata kahII, teI e aNuvyayamI trIjaI aNuvrati yUla moTau rAjanigrAha jINaiM UpajaI ehavAha je dravya tehanaI viSaI pramAda lagI je atIcAra lAgA ||1rA tenA haDappauge tene kahIzuM. cora teheM ANI hI pArakau te hariyAnI je virati, AyarIya) aprazasta bhAvi karI IcchA 5. e trIjA vrata-motI pramukha. bahumUlya vastu lobha lagI suhagu liI. 10 pauge coranaI UdhAri dhana deI corInaI viSaI prerAI marI taDappaDirUpe rUDI vastu mAhi sAmAnya vastu bhUlI vecaI kArimI kastUrI pramukha kharInaI mUrli vecaI. laviMga jAIphalAdike dUdhanA bhAtAdiI. e sarva tatvatirUpa kahII. 3 virUddha gamaNe ya pArakaI desi vayara lagI rAjAI dhAnavastu, jAtI rAkhI huI. anaI tihAM lAbha dekhi chAnaI sika jAyAI lobha lagI vastu vecAI 4 phUDanu lakuDamANI kUDA tolAM kUMDAM mApa tiNiu chauM adhikau liI diI 5. Ime trIjaI vrati pAMca atIcAra paDikamale, IhAM vakAzreSTinI kathA jANivI. (14) hive cauthauM vrata kahI che. ultha aNuvyayamI saMgrahInA anekavidha bheda chaI, tihAM gamana lAIvau tehanau niSedha virati. yANi kAraNi Iha lokiM paraloki apakIrti ItyAdi ghaNA doSa chaI. Ayari0 aprazasta bhAvi karI. e vratanaI viSaI pramAdanA prasaMga lagI ji atIcAra lAgyA 1po hive tenA maleI kahaI. apariggahIyA Ittara. aparigRhItA vidhi vA tihAM gamana-Ittara thoDa9. kAlabhADau deI vezyA ApaNaI rAkhI gamana karazuM te IttAra kahIzuM. zrAvikAnaI para purUSanI vAMchAI atIcAra. anaI saukinaI vAraI bhartAra samIpi jAtAM bIjau athIcAra. strInaI aNaMga kahIzuM. kAma tehanI krIDA rAmati. karasparzAdika, parastrInaI karaI athavA cIrAsI kAmAsananau sevivau 3. vIvAha ApaNA chorU TAlI bIjInA vivAha joDA vADA karaI. sobhAga levA bhaNI 2010_03 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha athavA ApaNII apatyanI saMkhyA karAI. tu lAbha nahItara cauthA atIcAranA bhAMgA huI II4ll tivra aNurAge ApaNII strI upari je tIvra abhilASa athavA kAMma poSayo bhaNI sabalAI naI kAji bhAMgi ahiphINa guTIkA rasAMga sevaI. divasiM kAma sevA karaI. ItyAdi tIvra abhilASa kAMmabhoga pAMcamI atIcAra Ima cauthaI vRti je atIcAra lAgA huI te sarva divasa saMbaMdhIyA paDikamauM. IhAM nAgilanI kathA jANivI rA hirve pAMcamauM aNuvrata kahII. Itto aNuvae paMcamemi0 e cauthA aNuvrata pUThiI pAMcamaI aNuvati Aya0 aprazasta bhAvi karI parimAnDa parigrahana parimA pa lAMthiuM huI. Intha0 IhAM pramAdanA prasaMga lagI IIchI 17. hireM eha jinA pAMca atIcAra kahI. ghaNa, dhanna, khitta, vachUO dhana. 1 bihuM prakAre gaNima jAIphalAdi. 1. matoliuM vecAI gulAdika 2 meya maviluM copaDa bhUNavahana 3 paricchedya uparIkhiI vecAI anna vastrAdika 4. e cihuM prakAre dhana dhAnya saMkhyAlaMghana pahiluM atIcAra 21. rikta valtha kSetranA 3 bheda. eka satu. je kSetra selaDInAM arahaMtanaI pANII nIpajaI. ||rA trIjau bihuM pANIe nIpajaI. e trividha kSetrauM. hirve vAsu kahII. ghara, hATa, vakhAri pramukha tehanA 3 bheda. eka khAta je nIpaluM khaNIuM. bhUmi gRhAdi bIjau ucchita. je UMcau viNAvIzuM. avAhana khAtocchita. jihAM khaNiva naI ciNavauM be vAnAM kIjaI 3 gAma nagaranuM parigraha tehI vAstu mAhi AvaI. athavA kSetra ekanaI nemi biM kSetranA seDhA bhAMjI nema bhaMganaI bhagaI eka ji karaI tima ghara hADa adhika thAtAM gekhI vicilI bhIti pADI eka karaI. e kSetravAstunaI prAmANAtikrama 2 atIcAra rUpA sonI nI nema lIdhau haI anaI rUpA sonI suhamAM gekhI nemabhaMga bhaNI dhari strInaI nAmaI karI mUkaI e trIjauM. atIcAra 3, kuviya parimANe kuppa kahatAM trAMbA pItalanAM rASTra vATalAM ghAlI khATa, pATalAdika gharavakharI te kuppa kahI . tenI saMkhyAnaI nemi kaTihana suhagI dekhI bhANI vATalAM moTAM karAvaI. muhagaI bhAjI vecaI e cauthala atIcAra. 4 dupae) dvipada gADAM vANi-dAsa dAsI catuSpada gau ghoDa" pramukha tehanauM pramANa lAMghaI. e dvipadAdi pramANa pAMcamI atIcAra. 5 Ima pAMca aNuvratanA 25 atIcAra kahIyA. tihAM ja kAMI pApa lAgau te paDikamale. IhAM kavikarNa tilaka zreSTi naMdarAjAnI kathA jANivI. 18 hirve pahilauM guNavrata diga parimANa kahII. gamaNassaI parimANa0 4 disI. 4 vidisi Urdha 1. adha. 1. Ima dasaI disiM. tihAM jAvAnauM parimANa 2010_03 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNita paDAvazyaka bAlAvabodha 61 karazuM. AThe dise sau 2 joyaNa mokaluM karaI UcaUM bi joyaNa nIcaluM kosa eka Ima dasaI disi parimANa karAI. tehanA atIcAra. Udha, adha, tiryaka tehanI vRddhi pramANanauM. lAMdivaluM athavA temanaI bhayaI ThANutra mokalaIlobha lagI tuhI atIcAra3 vRddhi0 eka disinAM joaNa. bIjI disi mAhi vadhAraI. e kSetravRddhinI atIcAra 4. aMtaraddhA smRtinauM vIsaravi8 kima pUrvadiziI sau joaNa gayau anaI AdhauM jAvauM chaI. paNi niraMsauM smaraI nahI. tihAM jiu Adhala jAI tu atIcAra paDikka0 e pAMcaI atIcAra pahilaI guNavrati niMdau girauM e vrata Upari siMha zreSTinI kathA. 1lA. hireM bIjauM guNavrata upabhoga paribhoganau parimANa kahII. majajhamiya saMmiya. mUli to zrAvaka sadAI phAs AhAra liI nahI tu sacitta pari haraI tima ju nahI tu je gADhA sAvadya bhakSya anaMtakAya rAtribhojana madhu, madha, mAMsa, mAkhaNAdi te varjaI anaI pratyeka mizra phalAdikanauM parimANa karazuM. teha mAMhi majajha kahetAM madirA II mAMsa cakAI tu 2 bAvIsaI abhakSa anaI batrIsa anaMtakAya. tehanAM nAma kahaI. vaDa 1 pIpala 2 udaMbara 3 4 kacUMbara 5. e pAMcanAM 5 phala. abhakSa masAnaI AkAri sUkSma jIvuM bhariyA chaI. te bhaNI abhakSa madhu, madya, mAMsa, mAkhaNa 4 vigaI abhakSa eka mAhi. niraMtara taddharNa aneka jIva, saMmUrchAima UpajaI vilaI jAI, te bhaNI abhakSa 9 hIma asaMkhyAta apakAya bhaNI TAlII 10. vIsa peTamAhilI sarva jIvanaI mAraIM. valI maraNAMti arcatapaNuM hUI. te bhaNI abhakSa 11 karatA. asaMkhyAta apakAI bhaNI sadoSa 12. saghalIIM mATI abhakSasthA bhaNI. DeDakAdika paMcedrI jIvanI utpatti huI. te bhaNI atha AmavAta pAMDurogAdika UpajaI. 13, rAtri bhojana IhalokiM paraloki doSa hetu abhakSa 14. bahu bIje paMpoTAM rIMgaNInAM ula abhakSa teha mAhi jetalAM bIja tetalA jIva jAMNivA. 1po anaMtakAya batrIsa abhakSa te nAma Agali kahasyaI. 16. athANAM, bIlI, pramukha jIvotpatti bhaNI abhakSa 17. gholavaDo je kAcA gorasa mAhi paDyA huI te abhakSako. kAcA gorasa mAhi miliuM kaDaula tima ji jANiva6 18. vIMgaNa kAMmanaI dIpAvaI. nidrA paNi ghaNI AvaI. AkAra pADUla. dasaI te bhaNI abhakSA 19. je phalaphUlamAM nAma na jANI tehI abhakSa. kivAraI ? viSAdika phala khavarAI te bhaNI 20. tuccha phalaphUlI phalI jINaI ghaNaI khAI tRpti na hUI te bhaNI abhakSa 21. je anna kahiuM. gaMdhi UpanI te vali tarasa te anna 24. pahura upaharau udanAdika 16. prahara Upara dahI ItyAdi abhizya. teha mAhi jIva UpajaI te bhaNI 22. e bAvIsa abhakSa TAlivA. 2010_03 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha hive 22 anaMtakAya. tihAM anaMtakAyanuM lakSaNa jANiuM. joI te kahaI. gUDha sara saMdhi pavaeN samabhaMga 5. vyAkhyA che jenI zirA gUDha dIsara saMtI nathI anaI saMdhi kahaI anaI parva jehanA gUTha huI te pAMDauM, DAla, DAMDI prabhUti anaMtakAI samabhaMga. je DAlapAnaDe troDIta samaI bhaMgi bhAI. ahI raMga jeha mAhi hIratAnI na hUI. chinnara, huM chedI mUkyA pachI pANI mATInaI yogi pAluI. jima khilo sAhI 20 eNe lakSaNe anaMtakAI jAMNivA taddhi, eha thakauM. UparAThavuM jehanI nasAsaMdhi parva dIsatAM huI je visamaI bhaMgi bhAMjaI jeha mAMhi chatrIsa nAma leI kahyA. kehA sUraNa kaMda 1 vajakaMda 2. Ima bIjAMI kaMda jANivA. nIlI haladra 3, AdauM, 4 nIlau kyUra upa, zatAuri 6, virAlI veli 7, kyAri 8, ghohari 9, gilo 10, lasaNa 11, vaMsakarelAM nIpajaI 14, loDhu poyaNinau kaMda 15, girikarNikAvali 16, navAM UgatAM kisalaya 17, kharisUyA 18, therakaMda 19, nIlImotha 20, samaravRkSanI chAli. anaMtakAya paNi bIjA avayava nahIM. 21. khelavUDA 22 amRta veli 23, mUlau 24 bhUmiphoDA-UpajaI 25. kaThalava dhAnanA aMkUra 26. TuMka vAghalauM. zAka te pahila UMgiu. anaMtakAya chedyA pUThi Ugiu hUI te nahI 27 sukhAla jo moTau huI 28 patyeka zAka huI 29 kUlI AMbilI jeha mAMhi cIcaka usAvariuM na huI 30 AlU 31 pIDAlU 32 e batrIsa anaMtakAya jANivA. puSpaya phUla kaIraDAM mahuDAdikanI cakAI nuM trasase satka patrAdika jANivA. phaleya phala je pIluM, pIcuM, AmaNa, bora prakRti eka mAhi kaMthuAdika, trasa jIva huI. e vastu saI mAhi bhogavIzuM te kahI. hirve lAhari bhogavII te kahaI. gaMdha, mallaya, gaMdha kahAtAM sugaMdha, dravya, kasturI, coA, kapUrAdita. malleya, vAlau kevaDau prabhUti phUla bhoga heti vovaraI. tihAM kRli je tI pAMkhaDI tetalA jIva vibhoga parI bhoge e vastunau upabhoga paribhoga karatAM bIyaM bIjaI guNavrati je pApa lAgauM te niMdauM. rA. hirve sAtamA vratanA atIcAra kahII. sacitrajINaI sacitranI nema lIdhauM. atha sacitUnau parimANe kIdhauM anaI adhikauM sacitta liI. tehanaI anAbhogAdi kAraNa lagI sacittAra atIcAra eka I1. paDibaddha sacitta huI pratibaddha kahII. bhAgata6. jima kehinaI. sacittanauM. nema huI. anaI vRkSa DUtau. UkheDI 2 gUMda khAI AMbo rAyaNa nIkolI 2 khAI. tatkAla te sacitta pratibaddha hAra bIjau atIcAra 2 appoliya apakavAsihuM kahIzuM. je AgiI karI saMskAra nahI kIdhau jima godhUmAdikanA ATA pIsyA pachI ketA eka dina tAI mizra thakau rahaI je bhaNI zrI siddhAMti Ima kahiu aNacAliu ATaluM zrAvaNa bhAdravaI pAMca dina tAMI mizra pachaI phAs AsomAsi dina dhakAtI mAgazira poMsi 3 dina. 2010_03 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha 63 mAhAphAguNi 5 prahara ! citra vaizyAkhi 4 prahara jeThi AsADhi 3 prahara mizra pachaI phAsUkA cale loTa pIsyA bhaNI phAsUnI buddhiI jhuliI tu apakkASadhi lakSaNa trIjauM atIcAra. duppo lie) kAMI pAkauM kAMI kAcauM jina ulAu bI pahuMka pApaDI tenuM lakSaNa te du pakkoSadhi cauthau atIcAra II4o tuccho. tuccha muMga caulAnI phUlI phalI jAM lagaI bIja sAMcarivuM na huI te phalI. ju phAsU karI vAvaraI tu tucchoSadhi lakSaNa pAMcamI atIcAra. 5 jehanaI sacittanI nema huI tehanaI e pAMca aticAra lAgaI paDi. e AzraI je pApa lAgauM te paDikamau vrata Upari dharmarAjAnI kathA //ra1 gRhasthA AjIvikAnaI hiti panara karmadAMna AcaraI. te bhaNI bhogopabhoga rU5 panara karmadAnadanA atIcAra. bihaM gAhe kahaI. IMgAlI vaNasADI, pAMca kukarmaI gAlI aMgArakarma lAvi aMgAra karI vecaI. sonAra, kuMbhAra, lohAra. bhAMDabhUja, ITavAha pramukha jeTalAM ArginA AraMbha lagI nIpajaI. te sarva aMgArakarma 1. hiva vanakarma 1. vana kApyAM. aNakApyAM. lAMba. sAga AMbAnA pATa. kASTa pAnA phUla phUlanI lA-NA kaMdasa, kAkaDI kAcha karAvaI. dhAMna dalAvaI, pIsAvaI. AjIvikA hiti 4. rasADI karma. gADAvAhaNi. tehanA avayava dhurI. dhUsara prabhUti ghaDaI, vecaMI, e zakaTakarma, 3. bhADI, UMTa, balada mADalAM, bhaIsA, parA, vesara, ghoDA, pArakauM tiyANa3 desAMtari Apa caDAvIeN AjIvikA kIja. te bhATaka karma 4. phoDI pRthavI kusi kaudAsI hale karI praNAvaI. kRyA, vAvi, talAva, khADokhalI khaNAvII. uDanA kAma. pASANa phoDivA. zilAvaTamAM kAma e sarva phoTakakarma pa. e pAMca karma kahIyAM, hive pAMca vANijya dAMta, hAthInA AMbaDAM vAghavIvAtrAnA, gAInAM AlAvarma. hiMganaI kAji bAMghaDI bAMdhatAM AlaI. camarI gAInA camara sAMkha, sIpA, motI, nakha, kauDhA, asthisIMga, bIjauMI ja kAMI jIvanA avayavanuM vANijaya te daMtavANijaya kahIzuM. e java Agari jaI liI tuM gADhau doSa 1 lAkhanau vANiye lAkha ghAhaDInA phUla. sAkUDa, maNasila, TaMkaNakhAra. eNe ghaNA jIva marazuM. gulAI ghaNA jIvanaI viNAsa upajaI. ghAkaDI, maghamAhi bhilaI. kasabUI paNi doSa lAgaI. ItyAdika sarva lAkSA vANijyama mAhi, AvaI ra. rasavANijaya mAkhaNa, ghI, tela, dUdha, dahI, gula, madhu, madha, vasA. Amala, vetasa prabhUti DhIlI vastunau. vANijaya, rasavANijya mAhi AvaI ||3. kesa, dvipada, manuSya, mora, sUDA, pramukha, catuSpada, gAI, bhaIsi ghoDA ehanA keza vANijaya mAhi AvaI jA visivisaya viSavANijya viSacara. sarpanA thIra sAMgI, vaccha nAgA, harIyAlo. | hirve kaTArI, churI, bANa, dhanuSasa kuhADA, kheDA sannAha jarahi jehanaI 2010_03 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha bali-mAhi jIvanaI jIpAvaI gharaThI arAhaTanA yaMtra lohaDakuM sAbU nUrI karaMDa bhAMgi ahiphINa posta. ItyAdi sarva viSa vANijaya e pAMcaI kuvANijya. - hiva pAMca sAmAnya 10 cho 22. ejkhu0 yaMtrapIDana karma ghANI, gharaTa, kolDa karAvII nIsAha gharaTI, Ukhala, kAMkasI. prakRti. vIkaI te yaMtra pIDanakarma kahII nirlAina. karma ghoDAbaladanA nAka vIMdhAvaI, dAvaI, samarAvaI, UMTanI pUThi galAvaI. kAna, kaMbala. pUMcha, bedAvaI karma AjIvikA hetta gaNavau lAbI gAma liMI. telArapaNA akarA ityAdi nichana 2. davadAna karma vyasana bhaNI. atha - dharmAdharmanI buddhii 3. saradahatalAyaciNA gihuM vrIha sacivA bhaNI. talAva-sarovara draha phoDAvIzuM. ulIcAvAI. nIka, naMdaka kosa calAvaI. tihAM aneka paMcendriyAdika jIva maraI 4. asaI posa ca. asatI poSa asatI je kuzIla hiMsaka jIva mArkAra mora, kUkaDA sAlahIM duSTa bhAryA putra posaI athavA vecivAI heti dAsa dAsI poSaI. mAchI, kasAI telI, cAkurIsiu vyavahAra karazuM. je pApI jIva posAI te asakI poSa kahII. e pAMca sAmAnya karma Ima panara karmAdAna uttama vajirjhavA cho! hive trIjauM anartha daMDa guNavrata tihAM dehasUjana TAlI anerAnaI kArji pApakami karI, AtamA daMDII. te apadhyAnAcarita, anarthadaMDa kahII. manamAhi cIMtavaI. vayarInaI hUmArau. ThAkura thAuM vaIrInA gAma nagara bAlauM. ItyAdi pADU AMdhyAna karaI. valI bIjau bheda pApakarmanA upadesa jAu. vRSabha samArau. kSetra kheDI AgAdi u ghoDA samArau. ItyAdi 23. athavA paranaI ApatAM doSa lAgaI te kahaI. satyAjhA) zastra agi musala Ukhala yaMtra gADalA Na NAnI bAharI, chASAharA prabhutti, kASTa, arahaTAdi maMtra, sApa, vIMchI khIlavAnI. mUlI, nAgaphaNI pramukha | bhesejajho usaDa, vazIkaraNa UcATaNAdika ghaNA jIvanaIM viNAsa hetu dArivaNya TAlI, anethi dIghauM. huI. athavA divarAviSe huI paDi. te sarva divasa saMbaMdhiuM paDikamakauM 24, hive cauthau bheda pramAda lagI anarthadaMDi lAgaI te kahaI. hANuM vaTTaNa, snAna je telakhali karI nAhII. tihAM je ajayaNA trIsa jIvAkula pRthavIzuM, bahu bAdameM dihADe aNachANiI pANII jaINA pAkhaI snAna kIdhA huI ghaNAM khali pAMNI lAMkhyAM UgaTaNAM kIdhAM saranAmalanI vATi rAkha mAhiM ghAlI na haI. hive vannaga, varNaka kastUrI caMdana kesaranA vilepana, ajayavaNAI kIdhA huI. saTTarava zabda veNuvaMsAdike rAganA vazi lagI sAMbhalyA huI dIThe vistri Asana. mAcI, pATalAdika AzraI je pApa lAgA anairA vAsthApana zAstra, sapApa joyAM huI. ghuta-krIDA, maghApAna, jalakrIDA, hIvaNAM, bhaIsA, kuDa, jeThImUjhAvyA, cora mArIsAM joyAM. satInA kASTa-bhakSaNa joyAM, rAjakathA, dasakathA, bhaktakathA, 2010_03 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodha strIkathA kIdhI. deha mAhi nidrA, hAsau rAmati, pADai vAta kIdhI, ghI, telanA ThAma UghADAM mUkyAM mAMhi UMdira, girolI, mAkhI, kIDI paDI mUI IsI pari je pramAdiI karI. pApa kIdhAM huIM. te divasa saMbaMdhIuM paDikkamauM anarthadaMDanA thyAri prakAra kahiyA + 25. have e vratanA pAMca atIcAra AloII kaMdapyo. je hi vacane kaMdarpa UpajaI. athavA tehavaeN vacane hasatI krIDA karaI ll1 kurjaIe mukha, AMkhi bhamuhi karI. pADUI ceSTA karazuM. jINI ceSTAI lokanaI hAsuM AvaI ra. mohari-asaMbaddha vacana ghaNauM bolaI 3. AhigaraNa pApanAM upagaraNa sajajha karI mUkaI UkhalanaI, mUsala rU. nIsAhanaI loDhau. gharaTInAM bi puDa, mAMkaDI Ima melI mUkaI viveka huI tu-jUjU karI mUkaIM. jima boI namAM gaI 4. bhogae te. bhogapabhoga vastu melaI. jimanA havA bhaNI. tela kaMkoDI jhAjhI melAM mUkaI. te dekhI bIjaI prasaMgiI nAhIM pa daMDami e anartha daMDi. trIjaI guNavrati. je atIcAra lAgI. tedidauM ||26lhatI IhAM sUrasenanI kathA pachI hireM tyAri ziSyavrata kahII lahuDI biM ghaDI sAvadha vyApAra mUkIM. samatA pariNAmi AtmA rAkhIzuM. tehanA atIcAra kahII. tivi hedu. trihuM prakAreduM prANadhAna : kuvyApAra je sAmayaka lIdhai. mani karI. gharanau vyApAra cIMtavaI 1. vacani karI sAvadyakaThora vacana bolAI 2. aNapaDilehiI. amajoyaI DIlanA avayava bhAvai. tima halAMvaI |3ii aNavaTTANa. aNapUgaI pAraI. pAricauM. vIsAI anAdarapUrvaka sAmayika liI. asUra savAraI liI pAraI 4. sayavihUNe sAmAyaka lIdhauM naI vIsarI jAI. na jANaI lIdhauM. kinAM sAmAIe. Ima sAmAyika pahilaI ziSyAvRti ja kAMI atIcAra UpanauM. tehUM niMdauM. IhAM ziSya pUchaI. sAmAyaka lIdhA pachI mana rUMdhI na sakII. mana pAI vyApAri jAI tu sAmAyaka bhajaI. Ima eka pApa anaIM bIjauM bhAMgAnavuM pApa prAyazcita valI kIdhauM. joII te bhaNI sAmAyaka lIdhAM pAI aNalIdhI. bhalauM tivAraI guru kahaI je bhaNI sAmAyaka duvittiviheNe. INaI bhAgaI liI. e mAMhi mani vacanikAyaka sa. sAvadha karau. nahI karAvI nahI. isya che nema AvaI tu mAhi eka nema ki vAraI. bhAMjaI. tu hI mAMca. ASA rahaI. anaI mananA pADUA vyApAra thoDA huI. tu micchAmi dukkaDiI. sUjhaI. eNe kAraNe ju nivArII tu viNAMnaI kAli. cArirIka ko nathI. te bhaNI sAmAyaka levale. ji lIdhA pachI pAlivAnI khapa karivI. divaDAM sAmAyaka dIkSA e sarva abhyAsa mAtra jANivI. abhyAsaka karatAM karatAM kiM vAI sUghAI lAbhaI ra7. hive desAvagAsika bIjauM ziSyAvrata kahIzuM je yojana zatAdika distuta. yAvajajIva kidhau chaI. te mAhithI saMkocI dihADI gAU biMgAUM, ItyAdi 2010_03 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha desAvakazika UcarI tehanA pAMca atIcAra ANavaNe pesavaNe bolI bhUmikA bAhari thakauM. je aNAvaI Apa kalpeli te AvaNavarNa 1. anerA pAhaI ghara bAhari mokalazuM. te perAvaNe 2. kADa UpanaI ghara mAhi thakau bAhiIlApurUSanaI khauM kAra9. sAda karaI. tesa de jANivauM. 3. UMcI bhUmikAI caDI ApaNauM rUpa dekhADaI. te rUvaM jANivau. 4, bolI bhUmikA bAhari pASANAdika nAMkhInaI ApaNau kAja saMbhAraI. te pugyalakSo cava. 5. desAva bIesi. desAvakAzika0 bIjaI ziSyAvRti je pApa lAguM te paDikamauM niMdauM rerA - hive IgyAramavuM poSadhavrata kahI che. dharmanI puSTi dharAI te bhaNI pASadha kahII. te posaha cihuM bhede. AhAra posaha 1. sarIra sakkAra posaha 2. brahmacarma posaha 3 avyA-posaha 4. ekeka bheda bihuM 2. prakAre dezata anaI sarvata tihAM AhAra posaha ju trivihA re upavAsa karazuM tu dezata cau vihAra upavAsa karaI tu sarvata paNi viNAM AhAra posaha bihu bhede levarAvII bIjA triNi bheda sarvata laeNvarAvII desata nahI Isiu vyavahAra :29. hive posAha vratanA paMci atIcAra kahII saMdhAravyAravihI. saMdhAra kaMbalAdikanau. je pATiI bhUmiI saMghArIzuM. anaI uccAra kahII. IvaDInI tilahuDI nIti te pariThavivAnI vidhiI. 12 mAMDalA kima ? bArasa bArasa titriyakAIya udhvAra kAlabhUmIuM. aMto bahiva ahiyAsi aNahIyAsI. na paDilehe ||1 appaDilehiya duppaDilehiya karI ziSyA saMghAraI. upavesa na karatAM 1. apratilekhita du:kha0 saMghAraI niraItara sUtAM 2. apra0 du:prati uccAra prazravaNa karatAM apranTa du:kha0 ThAmi uccAra prazravaNa karatAM pamAya pramAdi vikathAdi kaMkarI. taha cela bhoyaNA bhoe. tisI ji pariM bhojanAdikanaI cIMtavivaI asAvadhAna hUtAM kiMvAraI. posaha pUrAsTaI. kiM vAraI pAraNauM. karisyAM atha prabhAti. amuka u.2. bhojana raMdhAvizuM. Ima cIMtavaIvaI. posahanaze. jevi parIta paNa3. tiNi trIjaI ziSyavRti jako atIcAra lAgau te niMdauM. 30 hive cauthala. atithi saMvibhAga vrata kahII. tithiparvauzva vAMdika. lokIka vyavahAra. sarva mUkyA. te atithi kahIzuM. sAdhu tehanaI ja saMvibhAga nyAyopArjita vitta nirdo ma. AhArapANI bhAvi karI. ApaNA jIvanaI puNyabuddhiI dAna diI te atithi saMvibhAga pravAhaI posaMhanaI. pAraNaI kIjaI Ima ekAMta nahIM. supAtradAna Upari zrIThANAMga mAhiIma kahiu chaI jau cAritrIyAna I asUjhatauM viharAvaI tu avataIMtavi alpAyu huI ||1. ju sUjhatauM. vihArAvaI tu dIrdhAyu thAI. ju pADUI bhAvi karI bhAta pANI diI. tu azubha dIrdhAyupaNau lahaI. Ima vicAra ghaNA chaI. ||31 hireM e vratanA pAMca atIcAra kahII. sacitte nira kavaNe, devA yogya vastu aNadhavAnI buddhi I. sacitta 2010_03 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodha pRthavI kAyAdika Upari mUkaI 1 sacitta phUla phUleM ThAMIka. 2. ApaNa asanAdika aNadevAnI buddhiI. pArakauM kahaI. athavA devAnI buddhidhaI pArakI vastu ApaNI kahI diI. 3. bIjI koI dAna detau. dekhI cIMtavAI. e hIyA haMti kihyuM huM hIna chuM. imaM macchari dAna diI 4. kAla kahII viharapAnI velA DhAlI mahAtamA naI jANaI. divaDAM sAdhu AviyaI nahI. anaI mAharau nema paNi bhAjisthaIM nahI. IsI buddhi 5. e cauthai ziSyavRti pAMce atIcAre, je pApa lAgauM. te niMdauM. teNI 32. hive rAgadveSAdikAraNo je dAna dIghauM. te paDikamivA bhaNI duhie rAgi karI che. tapi karI pIDita ke sAdhu tathA asaMyata je ApaNaI baMdi svecchAI cAlaI. tehanaI viSaI gaI anukaMpA bhagavati kIdhI. rAgeNa varAga putrAdikanaI snehi karI tathA dosaNa va draSi karI sAdhuniMdApUrvaka. vAzedaI tu caraka parivrAjaka athavA pAsatkAdika anAstIka du:khita asaMyata SaDavidha jIva nikAyanA badhA asAdhu tehanaI viSaI anukaMpA lagI. anAdi dAnanI bhakti kIdhI. rAgaNa mAharale e mitra atha eka nagaranA saMbaMdhI bhaNI. atha nimatta. USadhAdikanA kAma. e saMghAti. dosaNava eka liMgI jinadharmanA dekhI IsiI macchari karI. atha rAjAnaI e mAnIzuM chaI tebhaNI bIhatAM ja kAI dAna detAM karma bAMdhiuM. te gahauM |33 sAhUr. hive sAdhu mahAtmAnaI hUMtaI jogi saMvibhAga na karAvi8. paNi te sAdhu kahevA chaI tapa bAre bhede caraNasattarI teheM guNe sahita chaI. saMte chattI vastu prAsuka dAna thakaIM sAdhunaI saMvibhAga na karAvi. te niMdauM. garahauM ||32aa. saMlekhanAnA paMci atIcAra kahIzuM. Iha loe pa20 aNasaNa lIdhaI evI AsaMsAna na karavI. dharmanaI prabhAvi AvataI bhavi mANasapaNauM devapaNauM lahi jiuM manuSya naI manuSyabhavanI vAMchA IhalokasaMsA kahII 1. jehU dharmanaIM pramANi IMdranI padavI lahiyuM ane paralokAsusA 2. aNasaNa-dhaI ghaNA uzva dekhI jANaI ghauM jIvauM tu bhalau e jIvitA sAMsA prayoga 3. aNasaNa lIMdhaI. pUjA aNadekhatau atha rogi pIDiu jANaI. ju vahilA marIzuM. e maraNAzaMsA prayoga 4 cakAraI tu zabdarUpa rasAdika kAmabhoga rAjyAdikanI vAMcha karaI. ekA bhogAzaMsA. prayoga 5. e pAMcaI saMlekhanAnA atIcAra mujhanaI maraNAMti IMma hujayo //63ii. ' hive mana vacana kAyanaI kAIyassA) badha baMdhAgika lAgaI. te kahAI kANa kAIyassA) badha baMdhAdika kAMI karI kIdhau. va. e cora paradAragAmI Isila vacarti karI 2. samakitvanaI viSaI zaMkAdike je pApa lAgI te maniM karI Ima je pApa atIcAra lAgA ItyAdi cItavatI saghalAI vratanA atIcAra paDikamauM pheDi6. H34o vizeSi karI eha ji vAta kahaI. vaMdaNavaya vaMdaNa vAMdaNauM. bihuM 2010_03 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 merusuMdara gaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha bhede deva vAMdaNaka gurU vAMdaNauM vaya bAvrata prANAtipAta viramaNAdika zikSA bihuM prakAre grahaNa zikSA anaI AsevanA zikSA tihAM grahaNA ziSyA kehI. je zrAvaka navakAra thakI AraMbhI sAsAyakAdi sUtra artha graha che. te grahaNAzikSA navakAreNa viloNo ItyAdi dina kRtyanuM smaraNa te AsevanA ziSyA mAravesu. gArava triNi. riddhigArava 12 sagArava 2. sAtAgArava 3. dvigArava te kahIzuM. je ApaNI ghana ghaNau parivAra dekhI mani garva aNaI. ehanaI karivaI jIvadazArNabhadrarAjanI parazuM rahaI hasII I1rA sagArava je sara samIThI anna pANInI vAMchA karazuM. e Upari madhurA maMgUnI dRSTAMta 2 sAtAgArava je komalavastra upAzraya ziSyA moha lagI mUkI na sakaI, te upari zizirA jAnI udAharaNa jANivauM. e gAravAdikanaI viSaI je atIcAra lAgA. tathA satrAM kasAya daMDasu saMjJA ekiMdriyAdika sarva jIvanaI thyAri saMjJA chaI. AhAra saMjJA 1. bhayasaMjJA 2. mithunasaMjJA - parigrahasaMjJA 4. kasAya krodha mAnamAyA lobha te eka ekanA ori bheda saMjalanau 1. pratyAkhyAnI 2. apratyAkhyAnIu 3 anaMtAnabaMdhIu IMma 16 thAI daDesuM mithyAtvadaMDa 1. mAyAdaMDa 2. niyANA karivAu daMDa 3. guttIsuya manogupti vacanagupti kAyagupti 3 samaIsuyA. IryAsumati 1. bhASA 2. eSaNA 3. AdAnanikSepa 4. pAriSTApanikA 5. cakAI tu bIjA saghalAI dharmaviSaI paDikka0 ima jako atIcAra lAgauM. te sarva niMdauM rUpA hive samyaktanuM mahAtmya kahaI sammaddhi, samyagU daSTi jIvaju kimaI. dAlidra kSetranA AraMbhAdika mApa kAMIka samAcarai appo. tuhI tehanaI alpa thoDale baMdha huI. svAbhaNI jeNa na0 jiNi kAraNi niTolaniMdra sapaNaI. na karaI, ju karaI tihI mani IMma cItavaI. e gRhasthAvAsa. pApanauM mUla te bhaNI saMketa karaI. tiNi karAI pApa thoDau lAgaI. 36. jima thoDau I viSa mAraIM. tima thoDaG I pApa dukakhadAyaka huI te pihusappaDiO dohili ma lagI AraMbha karatAM je alpa pApa lAgauM. te pApa sapaDi) te paDikamaNAnaI karavaI karI sampari AjaMpazcAtApanaI 42 vaIsaki. uttaraguNa ta gurUdatta prAyazcitanauM samAcarivauM. te uttaraguNa kahI. taNaMI karI te pApa kSiprazIdhra zrAvaka upasamAvaI. kahinI pariI vAhibU0 jima suzikSita gADhau DIhau vaidya sAdhyaroganaI upazamAvaI 37. valI dRSTAMta kahaI jahAvisa kuka0 jima viSaDIla mAhi gayauM maMtramUlInA jANi vidyAI karI haNaI. masADaI. to taMtivAra pachI nirviSa haI. yadyapi te maMtranA ghaNI maMtrAlaranau artha nahI jANatAM paNi maMtranA akSaranaI pramANi guNa UpajAvaI tima paDikamaNAnA akSara UcaratAM pApa jAI. 38 hive dRSTIta melII chaI. evuM addhavihaO Ima aSTa vidha karmarAga dveSa lagI je pApa UpArjita UM chaI te pApa jima gurU Agali AloMI jima jima niMdaI khippa tima tima zika zIdhra 2010_03 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaramaNikata paDAvazyaka bAlAvabodha 69 zrAvaka te karmaNaI kSapAvaI 39. valI eha ji vAta kahaI. kayapAvo vipakIdhAM. pApanau dhaNI gurU Agala AloIM niMdavAI karI hoI huI. atiregaMghaNauMI pApa haluvuM thAI mAyA rahita AlovatAM jIvanaI ghaNAI pApanau bhAra UtaraI daSTAMta kahaI. jima bhAranau UpADaNahAra bhAra UtArAriI hau thAI |40 zrAvaka yadyapi ghaNA AraMbha karazuM chaI. paNi zrAvakanaI paDikamaNaI karI. duHkha vilaya bhaI IsivuM kahiuM. AvassaeNa0 Avazyaka SaDavidha manasahita karI sAcau. zrAvaka ju kimaI pApamAM karma bhari karI bhAriu huMtI-e cha Avazyaka karatI dukha sArIsa mAnasika dukhanau aMtara karAI. viNAsa karaI. kAThI ghoDaI kAli kariyaI. dumbanI aMta kirIyA kahII. mukti te pAmisyaI. karissaI II41. hirve paDikamaNAuM karatAM je atIcAra vIsAriyA. te paDikamivA namitta kahaI. AloyaNA) eka divasa rAtri mAhi ArIrodra dhyAnanA vazi lagI. je saMkalpa vikalpa UpanA te sAMbharaI nahIM. te gurU Agali AloNAnaI. adikAri. bahuvidha ghaNAM pApanA prakAra te kaGNa mUlaguNA pAMca aNuvrata. uttaraguNa. triNi guNavrata. thyAri ziSyA vrata. tehanaI viSaI paDikamaNAnaI kAli AlovatAM niMdatAM gara hatAM. je pApa cItinAghauM pramAda vasaI tu. te naMdetaM ca gariNAma II42. IsI pari paDikamaNAkAra kara. purUSa UThaNahAra hUMtau. tasya dhammassA kevali pannatasa Isiu kahatau UThaI pachaI adbhuddhiumi ArA) kevalI bhASita te dharmanau siu ? artha zrAvakadharmanI ArAdhanA bhulA te nimitu huM abhRddhiumi abhyasthita umavaMta huu. chauM virauM. mi. virAdhanA khaMDanA teha thakI viratau haTiu chauM. ti viheNapa0 mana vacanakAya tiNi karI saghalAI pApakarmanau pratikramaNa karI vaMdAmi. jiNecau vIsa cauvIsaI tIrtha karamanaI vAdauM 43. IsI pari bhAvajina vAMdI sthApanA jina vAMdivA bhaNI kahaI. jAvaMti ceIyAI - 5 ItyAdi sugama chatI 44 paNi vizeSaI saMto. IhAM hUMta hRtihAM svarga, mRtyu. pAtAlanA caitya naI vAMdauM. hive sAdhu vaMdana bhaNI kahaI jIvaMti ke visAhU 45. sugamu? paNi prathama saMhanami utkRSTapadi panArakarmabhUmi. pAMca bharata pAMca erAvata. pAMca mahAvidehA. vikSetra tihAM navakoDi kevalI sAdhusaMpadA. navakoDi sahastravara pradhAna. jJAna darzana caritradhara sAdhu saMpadA. bihuM koDi sahastra vara sAdhu saMpadA kahII Il45. IsI pari sarva sAdhu vAMdI paDikamaNAnukaraNahAra. zrAvaka AvataI bhavi AsaMsatI hUMtI bhaNaI mokSa vAMchatAM thakA prArthanA karaI. cirasaMvipAvapaNA cirakAlanAM sIMcyAM pApa tehanI pheDaNahAri. bhavanAthutasahastra tehanI mathaNahAri. ehavI cauvIsaI tIrthakaranA mukhanI kathA. tirNi karI voli tuM. mAharA dArA dihADArA 2010_03 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7) merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha trivalau jAnuM 46. hive AvataI bhavi bodhi bIja lahivAnI AzaMsA karaI, chaI. mama maMgale. eTalAM majhAnaI. mAMgalikayadiu. kauNa 2. arihaMta siddha sAdhu zrata dvAdazAMga dharma cAritra dharma e pAMcaI mAgalawdAI Ahu anaI samyagu daSTI deva arihaMtanA bhakta so dharmAdvAdi. atha cauvIsa yakSa yakSiNI dinu dila. 2 kisi samAhid samAdhi cittanI susthitA, anaI bodhi bhavAMtari samyakatvanI prApti. savAmAdhi bodhi diu... deha kAraNa lagI paDikamaNauM. kIjaI te kAraNa kahaI. paDi. siddhANaMkaNe pratiSiddha nivArika chaI. jIvahiMsA mRSAvAdAdi 18 pApasthAnaka athavA samanvinA zaMkAdika atIcAra tehAnaI karivaI kisyANa makaraNe kRtya karivA yogya sAmAyakadina kRtya, devapUjA, vinaya, dAna tehanaI amakarivaI asaddha0 nigoda pudagala parAvatra. pAlyopamAnA. sUkSma vicAranaI. aNasaddha havaI. vivarIya0 viparIta u-ga. je siddhAMta sAthi milaI nahIM. te viparIta prarUpaNA jima mirIcI eka bola mATi koDAkoDi sAgaropama miu. zrI mahAvIranA ujIva evI viparIta prarUpaNA karatA je pApa lAgAM te pApanAM upazama bhaNI II paDikamaNa3 kIjaI 48. sarvajIva saMghAti khAmaNAM kahII che khAmemi saO0 sarva jIvarAzi huM khamAvavuM. atha sarve jIvA) maI. je jIva dahavyA chaI te jIva majha UparikSamAM ANa3. mittI meM saghalAI jIvasyuM mAraI maitrI chaI viramajhana koI mAharaI kahisya vaIra nahI. IhAM kamaThanaI. murUbhUtinA udAharaNa jANivAM. RAcho 49. hive paDikamaNAnI saMpUrNa vidhi kahatau. avasAna maMgala kahaI. evamAloIya IsI pari saghalAI pApa gurU Agali sUdhAM prakAzI prakaTa karI naMdI, garahI dugaMchI karI. tiviheNa kahatA manavacana kAryo karI pApa hUtau nipattI cauvIsaI jinanaI vAMdauM. namaskarauM cho. pa0 iti zrAvakapratikramaNa bAlAvabodha | saM. 1575 varSa zrAvaNa sudi 4 zrI khacIra-gacchanAyaka zrI jinarAjasUri paTTAlaMkAra zrI jinabhadrasUripaTTapUrvAcala cUlikA zRMgAra divAkarANAM vijayavaMtA suvihita sUri siromaNInAM zrI pUjaya zrI jinacaMdrasUri rAjAnAmAdezana. zrI maMDapamahA durge zrIsaMghAbhyarthanayA vAcanAcArya ratnamUrtigaNi ziSyavAka merusuMdaragaNinA zrI paDAvazyaka vArtA bAlAvabodha. paropakAraya zrI tarUNaprabhAvAcArya bAlAvabodhAnuM sArvaNa kRtoDayuM bahuzrutiH prasatti vidhAya, yadutsatra bhavati. tat zodhanIya. sarverapi vAgyamAna ciranaMdatA - IIchI graMthAgraMtha 1500 || 2010_03 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra SaDAvazyaka sUtra anusAra bAlAvabodhano AraMbha namaskAramaMtrathI thayo che. arihaMta arthAta jeNe rAga-dveSa rUpI ari eTale ke vairI upara vijaya meLavyo che te. te zvetavarNavALA arihaMtane namaskAra. je ekatrIsa guNa sahita che ane lokanA agrasthAne pistAlIsa salakSa yojana pramANamAM carama deha dhAraNa karIne rahe che, sphaTika ratnamaya zvetavarNavALA che, amUrta jIvanajayoti samAna che, te siddhapuruSane namaskAra. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra-A pAMca AcAranuM pAlana kare che, suvarNa varNanA che te AcAryane namaskAra. je dvAdazAMga-AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, samavAyAMga, vipAkaprajJapti, jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, aMtakRtadazA, aNuttarovavAI, praznavyAkaraNa, vipAkazruta ane dRSTivAdano abhyAsa karanAra ane karAvanAra, jJAnadarzana-cAritrathI je yukta che te upAdhyAyane namaskAra. samyapha jJAna-darzana-cAritrarUpa ratnothI mokSane sAdhavALALA. sarva prANIo upara samabhAva rAkhanAra, mokSanA abhilASI sarva jIvone sahAyaka thanAra tathA aDhI dvIparUpa lokamAM rahenAra, zIlAMgadhAraka, zyAmavarNA, virakalpI, jinakalpI sAdhuone namaskAra. pAMca saMpadA ane pAMtrIsa akSaranA mUlamaMtra, cAre gatimAM paribhramaNa karatAM je kAMI pApakarma karyA hoya teno kSaya kare che. tridaMDI zrAvaka, caMDipiMgaluM cora, huMDaka, yakSa vagerenAM dRSTAMta dvArA navakAramaMtrano prabhAva jANI zakAya che. jadhanya, madhyama ane utkRSTa e traNa prakAranI vaMdanA che. hAtha joDIne, paMcAMga praNAma karavA te jaghanya vaMdanA che. jayavIyarAya vagere dvArA karavAmAM AvatI caityavaMdanA madhyama che, ane zakrastava dvArA karavAmAM AvatI caityavaMdanA utkRSTa che. ziSya namrabhAve gurune vaMdana karIne IryApatha saMbaMdhI doSathI nivRtta thavA mATe yogamudrA karIne kahe che : "he kSamAzramaNa. huM IryApatha saMbaMdhI virAdhanAthI nivRtta thavA IcchuM chuM'. svAdhyAyAdi nimitte upAzrayamAMthI bahAra javAmAM ane pAchA pharI upAzraye AvavAmAM, paga vigerethI prANIonA dabAI javAmAM, bIja vagere dabAI javAmAM, vanaspatinA dabAI javAmAM, osa, uttiga (eka prakAranuM jIvaDuM.) paMcavarNa panaka (phUlaNa), pANI, mATI, maMkoDInI jAla vigerenA karacAI 2010_03 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha javAmAM, je eka iMdriyavALA, be iMdriyavALA, traNa iMdriyavALA, cAra iMdriyAvALA, pAMca iMdriyavALA jIva mArAthI virAdhita (duHkhI) thayA hoI, kacarAI gayA hoya, dhULa vigeremAM DhaMkAI gayA hoya, koI prakAre maraDAI gayA hoya, bhegA karAyA hoya, sparza thaI gayo hoya, satAvyA hoya, thakAvyA hoI athavA jIvathI rahita kayo hoya to te doSathI nivRtta thavA IcchuM chuM. jIvanA vividha prakAro che : ekendriya, kIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya prakAranA jIvo, pRthvI, jaLa, teja, vAyu ane vanaspatikAyajIvo; trasa ane sthAvara jIvo. jene kevaLa ekalI sparza Indriya che, te ekendrIjIva che. jene sparza ane rasa - e be indriyo che te dvIndriya jIvo che. jema ke sApa, kRmi, aLasiyA vagere. jene sparza, rasa ane dhrANendriya ema traNa indriyo che te trIndriya jIva che. jema ke kIDI, maMkoDI, cAMcaDa, mAkaNa vagere . jene sparza, rasa, prANa ane cakSu e cAra indriyo che, te caturindriya jIva che, jema ke, vIMchIM, pataMga, tIDa, bhramara vagere. jene sparza, rasa, ghANa, cakSu ane zravaNa e pAMca indriyo che, te paMcendriya jIvo che, jema ke, deva, manuSya, nArakI, tiryaMca, gAya, bheMsa, haMsa, sArasa vagere. devatAnA 198, nArakInA 14, tiryaMcanA 48 ane sarva manuSyanA 303 bheda kahyA che. A badhuM maLIne 563 bheda thAya che. paramA dhArmika, kalamasIyA, lokAMtika, bhuvanapati, vyaMtara vagerenA paryApta-aparyApta maLIne 198 bheda thAya che. nArakInA 7 bheda-te paryApta-aparyApta gaNIne 14 bheda thAya. have pRthvI, apa, teja, vAyu ane vanaspatinA sUkSma ane bAdaranI daSTie 10 bheda thAya che. agiyAramo bheda te sAdhAraNa vanaspati che. ekendriya vagere ane saMmUrNima AdinA maLIne 24 bheda thAya che. paryApta ane aparyAptanI dRSTie te 48 bheda thAya. have devatAnA eksone aThANuM bheda kahe che : prathama paramAdhAmI paMdara, ke jeo prathamanA cAra narakamAM nArakInA jIvone, bhAlA mAre, yaMtramAM pIle, vAgha, siha vagerethI pIDA upajAve, karavatathI vere, agnimAM nAMkhe, pakSIo vagerenI aNIdAra cAMcothI lohI tathA mAMsanuM bhakSaNa karAve vagere vedanAo upajAve. daza bhuvanapati. asurakumAra 1, nAgakumAra re, suvarNakumAra 3, vidyutakumAra 4, agnikumAra 5, dIpakumAra 6, udadhikumAra 7, dizikumAra 8, vAyukumAra 9 ane sanatakumAra 10 jANavA. - chappana digakumArIonI jAti, tathA padmadrahamAM rahevAvALI, zrIdevI 1, hI 2, dhruti 3, kIrti 4, lakSmI 5, buddhi 6 devIo bhuvanapatinI jANavI. ATha vyaMtara-pizAca 1, bhUta 2, yakSa 3, rAkSasa 4, kinnara 5, kripuruSa 6, mahoraga 7 ane gaMdharva 8-jANavA. 2010_03 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra ATha vANavyaMtara-aNapatrI 1, paNapachI 2, IsivAdI 3. bhUtavAdI 4, kaMdI 5, mahAkaMdI 6, koThaMDI 7, ane pataka 8, jANavA. daza jyotiSI caMdramA 1, sUrya 2, graha 3. nakSatra 4, tArA 5 A pAMce manuSya lokamAM phare che, te mATe cara jyotiSI kahevAya che, ane manuSyalokanI bahAra je jyotiSI devatAo che te, sthira rahetA hovAthI sthira jyotiSI kahevAya che. kikviSi devanA traNa bheda che, devatAomAM nIca jAtinA devatAone kilTiSiyA kahevAya che. tiryakabhakadevanA daza bheda che, lokAMtika deva nava prakAranA che. 73 bAra devaloka-sauMdharma 1, IzAna 2, sanakumAra 3. mAheMdra 4. brahma 5. lAMtaka 6. zukra 7, sahasrAra 8, ANata 9, prANatha 10, AraNa 11 ane acyuta 12, e vaimAnika deva jANavA. nava praiveyaka ane pAMca anuttara vimAnanA, e sarva maLIne navANuM bheda thayA. te paryApta tathA aparyAptA, e be malI. eksone aThANuM bheda thayA. temAM pAchalA traNasone pAMsaTha bhegA karIe tyAre, pAMcasone tresaTha sarva jIvonAM utpatti sthAnika thAya. tene amiyA vagerethI daza gaNA karIe, tyAre pAMca hajAra chasoMne trIza thAya. te vaLI, rAgane dveSathI bamaNA karIe, tyAre agiyAra hajAra basone sATha thAya. te vaLI, mana vacana ane kAyAe karI, traNa gaNA karIe tyAre; tetrIza hajAra, sAtasone eMzI thAya. te karavA, karAvavA ane anumodavA e karI, traNa gaNA karIe tyAre, eka lAkha, eka hajAra, traNasone cAlIsa thAya, te vaLI, atIta, anAgata ane vartamAna kALe karIne traNa gaNA karIe, tyAre traNa lAkha, cAra hajA2ne vIza thAya. te arihaMtanI zAkhe. siddhanI zAkhe, sAdhunI zAkhe, devanI zAkhe, gurunI zAkhe, tathA AtmAnI zAkhe, e cha zAkhe cha gaNA karIe, tyAre aDhAra lAkha, covIsa hajAra, eksone vIsa, micchAmidukkaDaM thAya, AvI rIte sarva jIvane, khamatakhAmaNAM karavA. IriyAvahI paDikkamatAM zubhadhyAna karavAthI, aneka aghora pApano kSaya thAya. prAyazcitakaraNa ane pApavizuddhi mATe sAdhaka kAyotsarga kare che aticArorUpa zalyane dUra karIne vizuddhikaraNa ka2vAnI AvazyakatA che. dravyazalya sahana karavA sahaja che paraMtu RddhayAdi traNa gauravo (gArava) no nAza thavAnA DarathI athavA jAti vagere ATha prakAranA madane lIdhe potAnI aMdara ja chupAyela-munionA muktisAdhana utkRSTa tapa vigere kriyArUpa komala-kalpalatAne kAtaravAmAM kAtara samAna, 2010_03 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha tathA anaMta durgoNothI yukta ane cAra gatirUpa anaMta saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra-mAyA Adi bhAvazalyonuM pAmarothI sahana thavuM ghaNuM ja kaThaNa che te mATe bhAvazalyone dUra karavA, tathA jJAnAvaraNIya vigere pApa (ATha) karmono nAza karavA mATe huM kAyotsarga karuM chuM. paNa emAM zvAsa levo tathA mUkavo, khAMsI khAvI, chIMka khAvI, bagAsuM khAvuM, oDakAra khAvo, apAnavAyuno strAva thavo, pittaprakopathI aMdhArA AvavA, mUccha AvavI, sUkSmapaNe aMgonuM halana calana thavuM tathA pharakavuM, kapha, thuMka vigereno saMcAra thavo, temaja dRSTinuM saMcAlana thavuM vagere AgAra che. ahiM Adi zabdathI agni, jala, DAku, rAjA, siMha, sarpa, dIvAla tathA chatanuM paDI javuM vigere upadravothI athavA bilADI vigere hiMsaka prANIothI gherAyela uMdara vigere jIvone dayA bhAvathI choDAvavA mATe sthAnaphera karavo vigere AcAronuM grahaNa karavuM joIe. ucchavasitAdi AgAra adhikAriyo (dhyAnastha ochI vadhu zaktinI apekSAthI kahyuM che. A AgArothI mArA tathA virAdhita nahi thAya, kyAM sudhI ? ke jyAM sudhI namaskAra karIne dhyAna pUro na karI lauM tyAM sudhI, e maunathI vacanane ane cittanI ekAgratAthI AtmAne vesa) kAusaganA 19 doSa che : 1. ghATakadoSa 2. kuDyadoSa 4. mAladoSa, 5. zabarIdoSa, 6, vadhudoSa, 7. niradoSa 9. stanadoSa, 10, uddhidoSa, 11. saMyatIdoSa, 12. 13, vAyasadoSa, 14, kapitthadoSa 15. zIrSakampadoSa, 16. 17. libUdoSa, 18. vAruNIdoSa, 19. prekSAdoSa. IryApathikI bAlAvabodhanI samAptimAM parAjita karanAra kAlikAcArya ane aImuttA celAno ullekha che. tyArabAda ziSya paMcAga praNAma karI yogamudrA karIne caityavaMdanA kare che ane "namotthaNe' no pATha bole che. arihaMta cosaTha iMdrAdikanI pUjA karanAra, ari arthAt rAgAdi aMtaraMga vairine jItanAra ane bhagavaMta ThAkurAta arthAt ThAkurAta, rUpa, kIrti, lakSmI, dharma ane bala e cha ne kAraNe pUjavA yogya che te. karmarUpa zatruno jItavAvALA arihanta ane siddha bhagavAnane namaskAra thAya. zratacAritra rUpa dharmanI Adi karavAvALA, jenAthI saMsArasamudra tarI zakAya tene "tIrtha" kahe che te, te tIrtha cAra prakAranA che, sAdhu-sAdhvI, zrAvaka ane, zrAvikA, e caturvidha saMghanI sthApanA karavAvALA, svayaM bodhane prApta karavAvALA jJAnAdi ananta guNonA dhAraka hovAthI puruSomAM zreSTha, rAgadveSa Adi zatruono parAjaya karavAmAM alaukika parAkramazAlI hovAthI puruSomAM siMha samAna, sarva prakAranA azubha rUpa malathI rahita hovAnA kAraNe vizuddha zveta kamalanA jevA nirmala, athavA jema kAdavamAMthI utpanna ane jala-pANInA yogathI vadhelo hovA chatAM kamala e banneno saMsarga tyajI 2010_03 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNita paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 7pa haMmezAM nirlepa rahe che ane potAnA alaukika sugaMdha Adi guNothI deva manuSya AdinA ziranuM AbhUSaNa bane che, tevI ja rIte bhagavAna karmarUpa kAdavathI utpanna ane bhogarUpa jalathI vadhIne paNa e banneno saMsarga tyajI nirlepa rahe che, ane kevalaM jJAna Adi guNothI paripUrNa rahevAnA kAraNe bhavya jIvone zirodhArya thAya che jeno gaMdha suMghatA ja sarva hAthI DarIne bhAgI jAya che te hAthIne "gabdha hastI" kahe che te gaMdhahastInA AzrayathI jema rAjA hamezAM vijayI thAya che te pramANe bhagavAnanA atizayathI dezanA ativRSTi anAdivRSTi Adi svacakra paracakra bhaya paryanta cha prakAranI Iti ane mahAmArI Adi sarva upadravo tatkAla dUra thaI jAya che, ane Azrita bhavya jIvo sadAya sarva prakArathI vijayavAnuM thAya che. cotrIsa atizayo ane vANInA pAMtrIsa guNothI yukta hovAnA kAraNe lokomAM uttama, alabdha ratnatrayanA lAbhArUpa yoga ane labdha ratnatrayanA pAlanarUpa kSemanA kAraNa hovAthI bhavya jIvonA nAyaka, ekendriya Adi sakala prANigaNanA hitakAraka, je pramANe dIpaka sarvane mATe samAna prakAza ApanAra che to paNa netravALA jIvo ja teno lAbha prApta karI zake che, ane netrahIna prApta karI zakatA nathI. te pramANe bhagavAnano upadeza saunA mATe samAna hitakara hovA chatAMya bhavya jIvo ja teno lAbha pAmI zake che, abhavya jIvo pAmI zakatA nathI. eTalA mATe bhavya jIvonA hRdayamAM anAdi kAlathI rahela mithyAtvarUpa andhakArane nivAraNa karI AtmAnA yathArtha svarUpane prakAzita karavAvALA, (loka zabdathI A sthaLe loka ane aloka bannenuM grahaNa kareluM che, eTalA mATe) kevaLajJAna rUpI Aloka (prakAza) thI samasta lokAlokano prakAza karavAvALA, mokSanA sAdhaka, utkRSTa dhairyarUpI abhayanA devAvALA, athavA samasta prANIonA saMkaTane choDAvavAvALI dayA (anukampA) nA dhAraka, jJAna netranA ApavAvALA, arthAt jema koI gADha vanamAM luMTArAthI luMTAelA ane netra upara pATA bAMdhIne tathA hAtha pagane pakaDIne UMDA khADAmAM pheMkI dIdhA hoya tevA musApharane koI dayALu mANasa AvIne tenA tamAma baMdhano toDIne netrane kholI Ape che, e pramANe bhagavAna paNa saMsAra rupi viSama vanamAM rAgadeSa rUpI luMTArAothI jJAnAdi guNa luMTa elA tathA kadAgraha rUpI pATA bAMdhI jJAnanetrane DhAMkIne mithyAtva rUpa khADAmAM nAMkhelA ke samyapha ratnatrayasvarUpa mokSamArga, athavA viziSTa guNa prApta karAvanAra kSayopazama bhAva rUpa mArganA ApavAvALA. karmazAothI duHkhita prANione zaraNa-Azraya denArA, pRthvI Adi SaDajIvanikAyamAM dayA rAkhavAvALA, athavA munionA jIvanAdhAra svarUpa saMyamajIvananA devAvALA, samaya saMvega AdinA prakAzaka, athavA jinavacanamAM ruci ApanArA, durgatimAM paDatA jIvone dhAraNa karanAra, athavA zruta-caritra rUpa 2010_03 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha dharma devAvALA dharma upadezaka. dharmanA nAyaka arthAta pravartaka. dharmanA sArathI ratha dvArA sukhapUrvaka tenA dhArelA sthAnake pahoMcADe che te pramANe bhavya prANIone dharmarUpI ratha vaDe sukhapUrvaka mokSa sthAna para pahoMcADavAvALA. dAna zIla tapa ane bhAvathI naraka Adi cAra gationo athavA cAra kaSAyono atta karavAvALA, athavA cAra dAna-zIla-tapa ane bhAvathI atta - ramaNIya, athavA dAna Adi cAra atta - avanavavALA, athavA dAna Adi cAra anta svarUpavALA. zreSTha dharmane "dharmavaracAturanta" kahe che, e ja janma jarA ane maraNanuM nAzaka hovAthI cakra samAna che eTase dharmavaracAturanta rUpa cakranA dhAraka. ahiMA "vara pada ApavAthI rAjacakranI apekSA dharmacakranI utkRSTatA tathA saugata Adi dharmanuM nirAkaraNa karavAmAM AvyuM che. kAraNa ke - rAjacakra kevala A lokanuM sAdhana che, paralokanuM nathI, tathA saugata Adi dharma yathArtha tatvanuM nirUpaka na hovAthI te zreSTha nathI. "cakravarti pada ApavAthI tIrthakarone cha khaMDanA adhipati rAjAnI upamA ApI che, kAraNa ke te rAjA paNa cAra, arthAt uttara dizAmAM himavAnuM ane pUrva-dakSiNa-pazcima dizAmAM lavaNa samudra sImA jenI che evA bharata kSetra para ekazAsana rAjya kare che. saMsArasamudramAM DUbatA jIvone ekamAtra Azraya hovAthI dIpa samAna, karmothI saMtApa pAmelA bhavya jIvonI rakSAmAM dakSa hovAthI (kuzaLa hovAthI) trANarUpa, teone zaraNa devAvALA hovAthI zaraNarUpa-AzrayasthAna, traNe kAlamAM avinAzI svarUpavALA hovAthI pratiSThAna rUpa. AvaraNarahita kevalajJAna kevala darzananA dhAraka, jJAnAvaraNIya Adi karmono nAza karavAvALA, rAga-dveSarUpa zatruone pote ja jItavAvALA ane bIjAone jItAvavALA, bhAvasamudrane pote taravAvALAM ane bIjAne tAravAvALA, svaye bodha prApta karanArA ane bIjAne bodha prApta karAvanArA. svayaM mukta thavAvALA ane bIjAne mukta karanArA, sarvajJa, sarvadarzI tathA nirUpadrava, nizcala, karmaroga rahita, ananta, akSaya, bAdhA rahita, punarAgamana rahita, evA siddha sthAna arthAt mokSane prApta thayelA siddha bhagavAnane tathA mokSane pAmavAvALA arihanta bhagavAnane namaskAra che. A pramANe namaskAraparyanta pratyAkhyAnanI vidhi karIne have tene pALavAnI vidhi batAve che. "siya" ItyAdi. mArAthI svIkRta pratyAkhyAnanuM zarIra AdithI samyapha sevana, vAra vAra upayoga rAkhIne saMrakSaNa, aticAra zodhana, samApti samaya thavA chatAMya thoDIvAra vizrAma, - pratyAkhyAnamAM amuka amuka vidhi karavI joIe te meM sarva karI lIdhI e pramANe nAma-grahaNa-pUrvaka gurunI pAse nivedana, maryAdApUrvaka aMtaHkaraNathI sevana tathA bhagavAnanI AjJA pramANe pAlana karyuM che, to paNa pramAda rahevAthI temAM je 2010_03 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdara gaNikata paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra kAMI tUTI rahI gaI hoya to "tassa micchA mi dukkaDa" te sabaMdhI mAruM pApa niSphaLa thAo. pachI paMcAMga praNAma karI ubhA thaI yogamudrA sAcavIne caityastavanuM daMDaka kahe che. arahaMtanI cetyapratimAnuM pUjana, vastra-AbharaNa AdithI pUjA kare che. dravyapUjA ane bhAvapUjAnuM phaLa kahe che. sAdhune pUjAno niSedha che. tIrthaMkaranA guNanuM stavana kare che. zraddhAthI, medhAthI, dhRtithI, dhAraNAthI, anuprekSAthI ane vRddhimAnapaNAthI kAyotsarga kare che. navakAramaMtrathI arihaMta upAdhyAya, sarva sAdhuone-paMca parameSThI namaskAra kare che. "saMsAra dAvAnalanuM varNana karIne mahAvIrane namaskAra kare che. te mahAvIrasvAmI kevA che? saMsArarUpI dAvAnalane holavavA mATe raNamAM pANI samAna che. ajJAnarUpI dhULane dUra karavA mATe samIra-vAyu samAna che. mAyArUpiNI rasAmRthvIne vidAravA mATe tIkSNa haLarUpa che. parvatomAM zreSTha merUparvatanI jema nizcala che. evA mahAvIrane namaskAra karIne caityastava bAlAvabodha samApta kare che. caturvizatistavanamAM covIsa jinanAM nAma kahyAM che. zrI RSabhadeva-vinItA nagarInA rAjA nAbhi, ane merUdevI mAtAnA putra temanuM RSabha nAma kema paDyuM ? dareka tIrthakaranI mAtAe, pahelA supanamAM hAthI dekhyo, paraMtu RSabhadevanI mAtAe pahelA supanamAM vRSabha dekhavAthI, prathama tIrthaMkaranuM nAma RSabha pADavAmAM AvyuM. RSabhadevajIne, zrI puMDarIkasvAmI vagere corAsI gaNadhara, corAzI hajAra sAdhuo, suMdara pramukha traNa lAkha sAdhvIo, traNa lAkha pAMca hajAra zrAvaka, pa54000 pAMca lAkha copana hajAra zrAvikA, pAMcaso dhanuSya pramANa deha. corAsI lAkha pUrvanuM AyuSya. suvarNavarNa vRSabha, laMchana, cAra hajAra sAdhuo sAthe dIkSA ane aSTApada parvata upara nirvANa. bi va vaMDhe kahatAM, bIjA ajitanAtha prabhune huM vAduM chuM. ajita eTale parISahAdike karIne nahIM jitAya evA. vaLI prabhunA mAtA-piAta, pahelAM koIka vakhata bAjI ramatAM hatAM tyAre, rANI bAjI hArI jatAM hatAM. paraMtu, prabhu garbhamAM AvyA pachI prabhunI mAtA haMmezAM jItatAM hatAM, evo garbhano mahimA jANI prabhunuM ajita nAma rAkhavAmAM AvyuM. teo ayodhyA nagarInA jitazatru rAjA ane vijayArANInA putra hatA. ajitanAtha prabhune eka lAkha sAdhu, phalgazrI pramukha traNa lAkha trIsa hajAra sAdhvI, be lAkha aThANuM hajAra zrAvaka ane pAMca lAkha pIsatAlIsa hAra zrAvikA hatI. prabhunI sADAcAraso dhanuSanI kAyA hatI, bahotera lAkha pUrva varSanuM AyuSya ane suvarNa varNanI kAyA tathA hAthInuM laMchana hatuM. eka 2010_03 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha hajAra puruSanI sAthe prabhue dIkSA lIdhI hatI ane teonuM nirvANa sametazikhara parvata upara thayuM hatuM. saMbhava kahatAM, trIjA saMbhavanAtha prabhune vAMdu chuM. prabhunAM janama pahelAM dezamAM dukALa hato, paraMtu prabhu garbhamAM AvyA pachI ociMtA varasAda paDyo. paradezathI anAjanAM vahANo AvyAM ane pRthvI upara khUba anAja vagere pAkavAthI mAtA pitAe prabhunuM nAma saMbhava pADyuM. saMbhavanAtha prabhu zrAvatI nagarInA jitAri rAjAnI, senAde nAmanI rANInI kukSithI utpanna thayA hatA. saMbhavanAtha prabhue eka hajAra mANaso sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone cAdatta pramukha eksone be gaNadhara hatA. somAditya vagere be lAkha sAdhu, zyAmA pramukha traNa lAkha, chatrIsa hajAra sAdhvI, vilAsa vagere be lAkha tANuM hajAra zrAvaka ane cha lAkha, chatrIsa hajAra zrAvikA, cAraso dhanuSyanuM zarIra pramANa sATha lAkha pUrva varasanuM AyuSya, suvarNa varNa, azva laMchana ane sametazikhara parvata Upara mokSa. miiAM 2 kahatAM, vaLI, cothA zrIabhinaMdana svAnIne, huM vaMdana karuM chuM. eTale devendra vagere, prabhu garbhamamAM AvyA pachI haMmezAM zakeMdra prabhunI stuti karavA AvatA hovAthI prabhunuM zamana nAma pADavAmAM AvyuM hatuM. ayodhyA nagarInA saMvara nAmanA rAjAnI, siddhArthA nAmanI rANInI kukSithI prabhu abhinaMdana svAmIno janma thayo hato. abhinaMdana svAmIne, vajanAbha pramukha ekso gaNadhara, traNa lAkha sAdhu, ajitA pramukha cha lAkha, chatrIsa sAdhvI. be lAkha aThAvIsa hajAra zrAvaka, pAMca lAkha, sattAvIsa hajAra zrAvikA. prabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. sADAtraNaseM dhanuSya pramANe prabhunuM zarIra, pacAsa lAkha pUrvanuM AyuSya, suvarNavarNa, vAnara laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. sura kahatAM, pAMcamA sumatinAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. vaLI, prabhu garbhamAM AvyA pachI eka vaNikanI be strIo hatI. temAM nAnI strIne eka putra hato ane moTI strI putra vagaranI hatI. baMne strIo putranuM lAlana pAlana karatI hatI. putrano pitA Akasmika rogathI mRtyu pAmyo. te vakhate, moTI strI dhananA lobhane lIdhe kahevA lAgI ke, A putra mahAro che; ane tethI milakata paNa mane ja maLavI joIe. A baMne zokyono putrane mATeno jhaghaDo darabAramAM gayo: megharatha rAjAnI buddhi A takarArAno nyAya ApI zakI nahIM. te vakhate, garbhanA mahimAthI sumaMgalA rANIe kahyuM ke, tame baMne zokyo, dhanane aDadho aDadha bhAga karIne beMcI lo, ane A chokarAno paNa aDadho aDadha bhAga karIne kheMcI lo. te sAMbhaLIne, nAnI strI, ke je chokarAnI sagI mA hatI, te bolI ke hAre milakata joItI nathI, ane chokarAnA be bhAga thaI zake nahIM, mhAreM putrano 2010_03 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra ane dhanano khapa nathI, mArA putrane jIvato rAkhI, moTIne ja soMpI do. eno putra te mhAro ja che. A pramANe sAMbhaLIne sumaMgalA rANI bolyAM ke, A chokaro nAnI strIno ja che. kAraNa ke, chokarAnAM be bhAga karavAnuM kahevA chatAM paNa moTI srI kAMI bolI nahIM, ane nAnI srIno chokaro heAvAthI, teNIe tenA kakaDA karavAnI nA pADI; eno chokaro ane milakata soMpI do, ane moTIne gharanI bahAra kADho. AvI nyAyI buddhi garbhanA prabhAvathI utpanna thavAthI prabhunuM nAma sumati pADavAmAM AvyuM hatuM. ayodhyA nagarInA megharatha rAjAnI, sumaMgalA nAmanI rANInIkukSI sumatinAtha prabhuno janama thayo hato. sumatinAtha prabhune, camara pramukha ekso gaNadhara, traNa lAkha, vIza hajAra sAdhu, vAtsamI pramukha pAMca lAkha trIsa hajAra sAdhvI, be lAkha ekyAsI hajAra zrAvaka, pAMca lAkha cha hajAra zrAvikA, sumatinAtha prabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. traNaso dhanuSa pramANa prabhunuM zarIra, cAlIsa lAkha pUrvanuM AyuSya, suvarNavarNa, krauMca pakSInuM laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. 79 paramavpadaM kahatAM chaThThA padmaprabhusvAmIne huM vaMdana karuM chuM. padmaprabhu eTale. niSkapatAne aMgIkAra karIne padmanA samUha sarakhI che, prabhA eTale kAMti jemanI tethI padmaprabha kahIe. vaLI, prabhu garbhe AvyA pachI, teonI mAtAne padma eTale kamalanI zayyA upara sUI rahevAno dohalo utpanna thayo hato, je devatAe pUrNa karyo hato. tenA mahimAMthI prabhunuM nAma padmaprabhu pADavAmAM AvyuM hatuM. teo kozAMbI nagarInA rAjA gharanI rANI susImAnI kukSithI utpanna thayA hatA. padmaprabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI. padmaprabhune sajja pramukha ekso ATha gaNadhara, traNa lAkha trIsa hajAra sAdhu, dhustA pramukha traNa lAkha vIsa hajAra sAdhvI, be lAkha choMtera hajAra zrAvaka, pAMca lAkha pAMca hajAra zrAvikA, teonI aDhIso dhanuSyanI deha, trIsa lAkha pUrva varasanuM AyuSya, raktavarNa, padmanuM laMchana ane sametazikhara parvata Upara mokSa. suvAsaM kahatA, sAtamA zrIsupArzvanAthane huM vaMdana karuM chuM. supArzva eTale sArAM che paDakhAM jemane. vaLI, prabhu garbhamAM AvavAthI teonI mAtA paNa supArzva thayAM, eTale supArzvanAthanI mAtAnA baMne paDakhAM koDanA rogavALAM hatAM te, suvarNavarNavALA thayAM tethI prabhunuM nAma supArzva pADavAmAM AvyuM hatuM. teo vArANAsI nagarInA supratiSTha rAjAnI, pRthvI rANInI kukSithI utpanna thayAM hatAM. zrIsupArzvaprabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. supArzvanAthane vaidarbha pramukha eksone pAMca gaNadhara, traNa lAkha sAdhu, saumya pramukha cAra lAkha vIsa 2010_03 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8) merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha hajAra sAdhvI, be lAkha sattAvana hajAra zrAvaka, cAra lAkha be hajAra zrAvikA. teonI baso dhanuSyanI deha. vIsa lAkha pUrva varasanuM AyuSya. suvarNavarNa, svastikanuM laMchana ane, teozrInA mastake pAMca athavA sAta pheNa hoya che. sametazikhara parvata upara mokSa. caMdrapadaM vaMde kahetAM, AThamA zrIcaMdraprabhusvAmIne huM vaMdana karuM chuM. vaLI caMdra sarakho jeono varNa che tathA caMdraprabhu garbhamAM AvyA tyAre, teozrInI mAtA lakSmaNA rANIne, caMdrapAna karavAno dohada thayo hato, je pradhAne potAnI buddhithI pUrNa karyo hato. tenA mahimAthI prabhunuM nAma caMdraprabha pADavAmAM AvyuM hatuM. teo caMdrapurI nagarInA mahasena rAjAnI, lakSmaNa rANInI kukSithI utpanna thayA hatA. zrIcaMdraprabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI. zrIcaMdraprabhune dinna pramukha trANuM gaNadhara. be lAkha pAMca hajAra sAdhu, sumanA pramukha, traNa lAkha, eMzI hajAra sAdhvI, be lAkha pAMca hajAra zrAvaka, cAra lAkha ekANuM hajAra zrAvikA. caMdraprabhunI doDhaso dhanuSanI deha, daza lAkha pUrva varasanuM AyuSya, zvetavarNa, ane sametazikhara parvata Upara mokSa. caMdranuM laMchana. - subihiM ca puphphadaMtaM sIala sijjaMsa vAsupUjjaM ca // vimalamaNaMta ja jiNaM, dhamma saMtiM ca vaMdAmi // 3 // suvirdi kahatAM, navamA zrIvizvanAthane re kahatAM, vaLI. purUMta bIjuM nAma puSpadaMta che teone huM vaMdana karuM chuM. zobhana che vidhi jeno athavA sarva sthale che kauzalya jemanuM. suvidhinAtha garbhamAM AvavAthI, teozrInAM mAtA pitA sArI rIte dharmakaraNI karavA lAgyAM, Avo garbhano prabhAva jANI prabhunuM nAma suvidhi rAkhavAmAM AvyuM hatuM. vaLI, macakuMdanA phUlanI kaLI jevA ujavala, prabhunAM dAMta hovAnI bIjuM nAma puSpadaMta rAkhyuM hatuM. teo kAkaMdI nagarInAM sugrIva rAjAnI, rAmA nAmanI rANInI kukSithI ugna thayA hatA. zrIsuvidhinAthaprabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI. teone varAha pramukha, aThayAsI gaNadhara, be lAkha sAdhu, eka lAkha vIza hajAra sAdhvI, be lAkha ogaNatrIsa hajAra zrAvaka, cAra lAkha, Ikotera hajAra zrAvikA. zrI suvidhinAthano so dhanuSyano deha, be lAkha pUrva varasanuM AyuSya. zvetavarNa ane sametazikhara parvata upara mokSa. magaramacchanuM laMchanuM. sIna kahatAM, dazamA zrIzatananAtha ne huM vaMdana karuM chuM. samasta jIvonAM saMtopane haraNa kare che, mATe zItalanAtha. vaLI, zItalanAtha prabhunA pitAne dAhajavara utpanna thayo hato. te prabhu garbhamAM AvyA pachI, dRDharatha rAjAnA zarIra upara rANI naMdAe hAtha pheravavAthI, dAhajavara upazAMta thayo. rAjAnA zarIre zItalatA thaI. te mATe prabhunuM nAma zItala pADavAmAM AvyuM hatuM. zItalanAtha prabhu bhadilapura nagaranAM 2010_03 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 81 dastha rAjAnI, naMdA nAmanI rANInI kukSithI utpanna thayA hatA. prabhuno nevuM dhanuSa pramANa deha, eka lAkha pUrva varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, zrIvatsa laMchana, ane sametazikhara parvata upara mokSa. "sikvaMsa kahatAM, agiyAramAM zrI zreyAMsanAthane huM vaMdana karuM chuM. sarva jagatanuM zreya eTale hitanA karanAra mATe zreyAMsa. vaLI, zreyAMsa prabhunA pitA viSNu rAjAnA gharaderAsaramAM vaMzaparaMparAgata eka devAdhiSThita zAnI pUjA karavAmAM AvatI hatI. te zayyA upara je koI bese ke sUve tene, deva upadrava karato hato. te zreyAMsa prabhu garbhamAM AvyA pachI, prabhunI mAtA viSNA rANInA manamAM AvyuM ke, deva, gurunI pratimAnI pUjA thAya, paraMtu zavyAnI pUjA to koI ThekANe sAMbhaLI nathI. ema ciMtavIne, zavyAnI rakSA karanAra puruSe nA pADavA chatAM paNa, prabhunI mAtA, te zapyA upara beThA ane sUI paNa gayAM. te vakhate garbhanA prabhAvathI, teno adhiSThAyaka deva te zayyA choDIne jato rahyo. pachIthI viSNu rAjAe te zavyAne, sUvAnA upayogamAM lIdhI. A rIte prabhunI mAtAne ema thayuM eTale prabhunuM nAma zreyAMza pADavAmAM AvyuM. zreyAMsanAtha prabhu siMhapura nagaranA viSNu rAjAnI viSNA nAmanI paTarANInI kukSithI utnapna thayA hatA. zreyAMsanAthaprabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. prabhune, kaustubha pramukha boMtera gaNadhara, corAsI hajAra sAdhu, eka lAkha trIza hajAra sAdhvI, be lAkha agaNAeMzI hajAra zrAvaka, cAra lAkha aDatAlIsa hajAra zrAvikA. zreyAMsanAtha prabhuno eMzI dhanuSa pramANa deha, corAzI lAkha varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, khaMDagI laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. vAsupU ra kahatAM bAramAM zrIvAsupUjya svAmI ne huM vaMdana karuM chuM. vasu je devatA vizeSa temane pUjavA yogya mATe vAsupUjya kahIe. vaLI, prabhu jyAre garbhamAM AvyA pachI, vasu je hiraNyanI IMdra mahArAje, prabhunA mAtApitAne tyAM, vAraMvAra vRSTi karI tethI vAsupUjya, vaLI, prabhu jyAre garbhamAM AvyA pachI, vasu je hiraNyanI iMdra mahArAje, prabhunA mAtApitAne tyAM, vAraMvAra vRSTi karI tethI vAsupUjya. vaLI. vasupUjaya rAjAnA prabhu putra hovAthI vAsupUjya nAma prabhunuM pADavAmAM AvyuM hatuM. caMpAnagarInA vasupUjaya rAjAnI jayA nAmanI rANInI kukSithI vAsupUjayasvAmI utpanna thayA hatA. - vAsupUSapramue, chaso puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. prabhune, suma pramukha 62 gaNadhara, botera hajAra sAdhu, dharaNI pramukha eka lAkha sAthvI, be lAkha. paMdara hajAra zrAvaka, cAra lAkha chatrIsa hajAra zrAvikA. zrIvAsupUjayasvAmIno sittara dhanuSa pramANa deha, boMtera lAkha varasanuM AyuSya, raktavarNa, mahiSa laMchana ane 2010_03 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8ra merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha caMpAnagarIe mokSa. vimana kahatAM, teramAM zrIvimalanAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. jeone nirmala jJAnAdika che, tethI vimala kahIe. vaLI, prabhu garbhamAM AvyA pachI, kAMpilyapura nagaramAM, koI strI-puruSa derAsaranI pAse AvIne utaryA. strI pANI pIvAne najIkamAM gaI hatI. te vakhate te jagyAe koI eka vyaMtaradevI tyAM rahetI hatI. teNe tyAM rahelA puruSanuM suMdara rUpa joyuM, tethI te vyaMtarIne, tyAM rahelA puruSa sAthe kAmakrIDA karavAnI IcchA utpanna thavAthI, vyaMtarIe, tenI strInA jevuM ja rUpa vikavyuM ane pelA puruSa pAse AvIne besI gaI. eTalAmAM ja pANI pIvA gayelI strI paNa tyAM AvI. te vakhate eka ja sarakhI AkRtivALI, baMne strIone joIne, pelo puruSa vicAra karavA lAgyo ke, A baMnemAM kharI strI koNa che? te vakhate, pahelIe kahyuM ke, huM tArI strI chuM ane bIjIe paNa kahyuM ke, huM tArI strI chuM. A traNeno jhaghaDo rAjadarabAramAM Avyo. te vakhate kRtavarmA rAjA ane pradhAna, baMne strIone ekasarakhI ja dekhIne, A jhaghaDAne nIveDo lAvI zakyA nahIM. pachI zyAmA rANIe. pelA puruSane eka bAju Ubho rAkhyo ane bIjI bAju keTaleka dUra baMne strIone UbhI rAkhI. pachI rANIe kahyuM ke, je strI potAnA satyavacananA prabhAvathI, patine sparza kare teno A pati jANavo. te sAMbhaLIne vyaMtarIe, devazaktinA prabhAvathI potAnA hAtha lAMbo karIne puruSano sparza karyo. te vakhate tarata ja rANIe teno hAtha pakaDIne kahyuM ke, tuM to vyaMtarI che, mATe tArA sthAnake jatI rahe. AvI rItanA judAjudA cAra nyAya karavAthI, prabhunA garbhano A prabhAva jANI, prabhunuM vimala nAma rAkhavAmAM AvyuM hatuM. kaMpilapura nagaranA kRtavarma rAjAnI, zyAmA nAmanI rANInI kukSithI vittinAtha prabhuno janma thayo hato. prabhue eka hajAra puruSonI sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone maMdara pramukha, sattAvana gaNadhara, dharaNa pramukha bAsaTha hajAra sAdhu, eka lAkha AThaso sAdhvI, traNa lAkha ATha hajAra zrAvaka ane cAra lAkha, covIsa hajAra zrAvikAo. sATha dhanuSa pramANa deha, sATha lAkha varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, sUaranuM laMchana ane sametazikhara parvata Upara mokSa. mAM 2 ni kahatAM, caudamAM anaMtanAtha prabhune huM vAMduM chuM. rakahetAM vaLI. unAM kahetAM karmazatrune jItanAra evA. anaMta karmanAM aMza jeoe jItyAM che, tathA jeone jJAna, darzana paNa anaMta che mATe anaMta nAma sArthaka che. vaLI, prabhu jayAre garbhamAM AvyA, tyAre ayodhyA nagaramAM ghaNA lokone tAva Avato hato. paraMtu prabhunI mAtA suyazA rANIe lokone anaMta gAMThanA dorA karI bAMdhyA hatA, ane tethI lokomAM tAvano upadrava zAMta thaI javAthI, prabhunuM nAma anaMta 2010_03 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra pADavAmAM AvyuM hatuM. vaLI, prabhunI mAtAe svapnamAM aMta vagaranI moTI ratnanI mAlA garbhanA prabhAve dekhI hatI, tethI prabhunuM nAma anaMta rAkhavAmAM AvyuM hatuM. ayodhyA nagaranA siMhasena rAjAnI, suyazA nAmanI rANInI kukSithI anaMtanAtha prabhuno janma thayo hato. anaMtanAtha prabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. anaMtanAtha prabhune, yazobhadra pramukha pacAsa gaNadhara, bAsaTha hajAra sAdhu, padmA pramukha, sATha hajAra sAdhvI, be lAkha, cha hajAra zrAvaka, cAra lAkha, cauda hajAra zrAvikA, pacAsa dhanuSa pramANa deha, trIza lAkha varasanuM AyuSya, suvarNa varNa, siMcANAnuM laMchana, sametazikhara parvata upara mokSa. 83 maLatuM = niLa kahatAM, caudamAM anaMtanAtha prabhune huM vAMduM chuM. haiM kahatAM vaLI. naLa kahatAM, karmazatrune jItanAra evA. anaMta karmanAM aMza jeoe jItyA che. tathA jeone jJAna, darzana paNa anaMta che mATe anaMta nAma sArthaka che. vaLI, prabhu jyAre garbhamAM AvyA, tyAre ayodhyA nagaramAM ghaNA lokone tAva AvatA hato. paraMtu prabhunI mAtA suyazA rANIe lokone anaMta gAMThanA dorA karI bAMdhyA hatA, ane tethI lokomAM tAvano upadrava zAMta thaI javAthI, prabhunuM nAma anaMta pADavAmAM AvyuM hatuM. vaLI, prabhunI mAtAe svapnamAM aMta vagaranI moTI ratnanI mAlA garbhanA prabhAve dekhI hatI, tethI prabhunuM nAma anaMta rAkhavAmAM AvyuM hatuM. ayodhyA nagaranA siMhasena rAjAnI, suyazA nAmanI rANInI kukSithI anaMtanAtha prabhuno janma thayo hato. anaMtanAtha prabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. anaMtanAtha prabhune, yazobhadra pramukha pacAsa gaNadhara, bAsaTha hajAra sAdhu, padmA pramukha, sATha hajAra sAdhvI, be lAkha, cha hajAra zrAvaka, cAra lAkha, cauda hajAra zrAvikA, pacAsa dhanuSa pramANa deha, trIsa lAkha varasanuM AyuSya, suvarNa varNa, siMcANAnuM laMchana, sametazikhara parvata U52 mokSa. dharmAM kahatAM, paMdaramAM zrIdharmanAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. durgatimAM paDatA prANIone bacAve, mATe dharmanAtha. vaLI, prabhu garbhamAM AvyA pachI, prabhunAM mAtApitA sArI rIte, dharmaparAyaNa thayA, te garbhano prabhAva jANI, prabhunuM dharmanAtha nAma rAkhavAmAM AvyuM hatuM. ratnapura nagaranA bhAnu rAjAnI, suvratA nAmanI rANInI kukSithI dharmanAtha prabhuno janma thayo hato. dharmanAtha prabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. dharmanAtha prabhune, pramukha beMtAlIsa gaNadhara, cosaTha hajAra sAdhu, AryA zivA pramukha bAsaTha hajAra, cAraso sAdhvI, be lAkha cAra hajAra zrAvaka, cAra lAkha, tera hajAra zrAvikA. pIsatAlIsa dhanuSya pramANa deha, daza lAkha varasanuM AyuSya, suvarNa varNa, vajranuM laMchana, sametazikhara parvata upara mokSa. 2010_03 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha saMti 2 vaMmi kahatAM, vaLI, solamA zrIzAMtinAthaH prabhune huM vaMdana karuM chuM. zAMtinAtha svayameva zAMtinA karanAra hovAthI zAMtinAtha nAma sArthaka che. vaLI, zAMtinAtha prabhu jyAre acirA rANInI kukSimAM garbharUpe AvyA, tyAre hastinApura nagaramAM marakIno upadrava cAlato hato, paraMtu prabhu garbhamAM AvyA pachI, prabhunI mAtA acirA rANIe, nagaramAM amRtano chaMTakAva karAvavAthI marakIno upadrava zAMta thaI gayo hato. tethI prabhunuM nAma zAMtinAtha pADavAmAM AvyuM hatuM. 84 hastinApura nagaranA vizvasena rAjAnI, acirA nAmanI rANInI kukSithI zAMtinAtha prabhuno janama thayo hato. zAMtinAtha prabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. zAMtinAtha prabhune, cakrAyudha pramukha chatrIza gaNadhara, bAsaTha hajA2 sAdhu, sUcI pramukha, ekasaTha hajAra, chaso sAdhvIo, be lAkha, nevu hajAra zrAvaka, traNa lAkha, trANuM hajAra zrAvikA, cAlIsa dhanuSya pramANa deha, eka lAkha varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, mRga laMchana ane sametazikhara Upara mokSa. kuthauM araM ca malli, vaMde muNisuvvayaM namijiNaM ca // vAmineimi, pAsuM taha vandvamAAM tra 145 zuM kahatAM, sattaramA zrIthunAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. kuthunAtha prabhu garbhamAM AvyA pachI, temanI mAtAe ratnanA kuMthu eTale rAzi, pRthvImAM dekhyA athavA prabhu janamyA pachI kuzuMA vagere nAnA-moTA jIvonI jayaNA dezamAM pravartI, tethI prabhunuM kuMthunAtha nAma pADavAmAM AvyuM hatuM. hastinApura nagaranA zUra rAjAnI, zrIrANI nAmanI rANInI kukSithI zrIkuMthunAtha prabhuno janma thayo hato. zrIjuMthunAtha prabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone saMba pramukha, pAMtrIsa gaNadhara, sATha hajAra sAdhu, dAminI pramukha, sATha hajA2, chaso sAdhvI, pAMtrIsa dhanuSa pramANa deha, paMcANuM hajAra varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, bokaDAnuM laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. Ja zva kahatAM, aDhAramAM zrIgaranAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. haiM kahetAM, vaLI arihaMta jevA sarvottama puruSa je kulane viSe utpanna thAya, tene vadhAravAne vRddha puruSo ara evuM nAma kahe che. vaLI, aranAtha prabhu garbhamAM AvyA tyAre, teozrInA mAtAe svapnamAM ratnamaya Aro tathA stUpa dekhyo hato, tethI prabhunuM aranAtha nAma pADavAmAM AvyuM hatuM. hastinApura nAmanA nagaranA sudarzana rAjAnI, devI nAmanI rANInI kukSithI zrI aranAtha prabhuno janama thayo hato. zrIaranAtha prabhue, eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone kuMbha pramukha tetrIsa gaNadhara, pacAsa hajAra sAdhu, 2010_03 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNita paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 85 rakSitA pramukha sATha hajAra sAdhvI, eka lAkha corAsI hajAra zrAvaka, traNa lAkha botera hajAra zrAvikA. trIza dhanuSa pramANa deha, corAzI hajAra varasanuM AyuSya, suvarNavarNa, naMdAvartanuM laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. mahaiiM kahatAM, ogaNIsamAM zrImadvinAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM. parIsarUpI malla teno jaya karavAnI malli kahevAya. vaLI, mallinAtha prabhu garbhamAM AvyA, tyAre teonI mAtAne, eka RtumAM, sarva RtunAM, phUlonI zayyAmAM sUI rahevAno dohada utpanna thayo hato, je devatAoe pUrNa karyo hato. te mATe prabhunuM nAma mallinAtha pADavAmAM AvyuM hatuM. mithilA nagarInA, kuMbha rAjAnI, prabhAvatI nAmanI rANIthI kukSithI zrImazvinAtha prabhuno janma thayo hato. zrImallinAtha prabhue traNaso puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone puruSasena pramukha aThAvIsa gaNadhara, cAlIsa hajAra sAdhu, baMdhamatI pramukha traNa lAkha, chotera hajAra sAdhvI, eka lAkha, tyAsI hajAra zrAvaka, traNa lAkha, choMtera hajAra zrAvikA, vIza dhanuSa pramANa deha. paMcAvana hajAra varasanuM AyuSya, nIlavarNa, kuMbhanuM laMchana, sametazikhara parvata upara mokSa. vaMdde munisuvvayaM kahatAM, vazamA tIrthaMkara zrImunisuvratasvAmI ne huM vaMdana karuM chuM. je jagatanI trikAlAvasthAne jANe. tene muni kahIe. vaLI jene zobhanavrata che tene, suvrata kahIe. vaLI, prabhu garbhamAM AvyA pachI, teonI mAtAe, muni sarakhAM zobhana, zrAvakanAM vrata pAlyAM, evo garbhano mahimA jANI, mAtApitAe munisuvrata nAma pADyuM. rAjagRhI nagarInA sumitra nAmanA rAjAnI, padmA nAmanI rANInI kukSithI zrImunisuvratasvAmIno janama thayo hato. zrImunisuvratasvAmIe, eka hajAra puruSa sAthe dIkSA lIdhI hatI. teone malli pramukha aDhAra gaNadhara, trIsa hajAra sAdhu, puSpavartI pramukha pacAsa hajAra sAdhvI, eka lAkha, bautera hajAra zrAvaka, traNa lAkha, pacAsa hajAra zrAvikA. trIza hajAra varasanuM AyuSya, vIza dhanuSya pramANa deha, kRSNavarNa, kAcabAnuM laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. fmanA 2 kahatAM, vaLI, ekavIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha ne huM vaMdana karuM chuM. parIsaha, upasargadika jeoe namAvyA che. mATe nami kahIe. vaLI prabhu garbhamAM AvyA pachI, prabhu zrI neminAthanA pitA vijaya rAjAnA zatru evA sImADAnA rAjAo, eka sAthe caDI AvyA ane mithilA nagarIne gherI lIdhuM. vijaya rAjA gabharAI gayA. nimittiyAne bolAvIne pUchatAM, nimittiyAe kahyuM ke, viprA rANI sagarbhA che, teNIne killAnA kozISA Upara UbhAM rAkhIne, zatruone teNInAM darzana karAvo. rAjAe rANIne, killAnA kozISA upara rAkhatAM ja, zatruothI rANInuM teja sahana na thayuM tethI sarva dumana rAjAo mAna mUkIne, prabhunI mAtAne 2010_03 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha kahevA lAgyA ke, amone mIThI najare jUo ane amArA mastake Apano hAtha rAkho. ema kahIne, rANIno, hAtha potAnA mastaka mUkAvI, kSamA mAMgIne, mAtAnI AjJA laIne badhA zatru rAjAo potapotAnA nagare pAchA gayA. A rIte sarva rAjAo, prabhunA garbhanA prabhAve namavAthI, prabhunA mAtApitAe, prabhunuM naminAtha nAma pADyuM hatuM. mithilA nagarInA vijaya rAjAnI, viprA nAmanI rANInI kukSithI zrInaminAtha prabhuno janama thayo hato. zrInaminAtha prabhue eka hajAra puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teozrIne zubha pramukha sattara gaNadhara, vIza hajAra sAdhu, anilA pramukha ekatAlIsa hajAra sAdhvI, eka lAkha, sIttera hajAra zrAvaka, ane traNa lAkha aDatAlIsa hajAra zrAvikA, paMdara dhanuSa deha pramANa, suvarNavarNa, kamalanuM laMchana ane sametazikhara parvata upara mokSa. daza hajAra varasanuM AyuSya. vaMma riddi nemiM kahatAM, bAvIzamAM raSTanemi prabhune huM vaMdana karuM chuM. fcha eTale pApa, tenI tarapha cakradhArI sarakhA hovA thaI ariSTanemi. vaLI, prabhu garbhamAM AvyA tyAre, prabhunI mAtA zivAdevIe svapnamAM, ratnanI rela dIThI, vaLI, AkAzamAM ariSTa ratnamaya cakranI dhArA uchaLatI dekhavAthI, prabhunuM nAma ariSTanemi pADavAmAM AvyuM. prabhunuM bIjuM nAma neminAtha hatuM. zaurIpuranA samudravijaya rAjAnI, zivA nAmanI rANInI kukSithI zrIariSTanemi prabhuno janma thayo hato. zrI neminAtha prabhue, eka hajAra puruSa sAthe dIkSA lIdhI hatI. teozrIne, varadatta pramukha aDhAra gaNadhara, aDhAra hajAra sAdhu, yakSadinA pramukha cAlIsa hajAra sAdhvI, eka lAkha cumotera hajAra zrAvaka, traNa lAkha, chatrIsa hajAra zrAvikA daza dhanuSa pramANa deha, eka hajAra varasanuM AyuSya, zyAmavarNa, zaMkhanuM laMchana ane giranAra parvata Upara mokSa. pAraM tada kahatA, trevIsamA zrI pArzvanAtha prabhune huM vaMdana karuM chuM, je samasta bhAvone jue che, mATe pArzvanAtha, vaLI, jeonI sevAmAM pArtha nAmano yakSa che, tenA nAtha mATe pArzvanAtha. vaLa, prabhu garbhamAM AvyA pachI, eka aMdhArI rAtre, potAnI pAsethI sarpane jato dekhIne, sarpanA javAnA rastAmAM, azvasena rAjAno hAtha dekhI, vAmAdevIe khaseDyo. tethI rAjA jAgI uThyA. ane pUchyuM ke mAro hAtha zA mATe khaseDyo ? rANIe kahyuM ke, meM sarpa jato dekhyo, mATe tamAro hAtha khaseDyo. pachI, nokarane bolAvI, dIvo maMgAvIne joyuM to sarpa jato dekhyo. te vakhate, vismaya pAmI rAjAe vicAryuM ke, A jarUra garbhano prabhAva che. ema vicArIne prabhunuM pArzvanAtha nAma pADavAmAM AvyuM. 2010_03 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdara gaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra vArANasI nagarInA, azvasena rAjAnI, vAmAdevI nAmanI rANInI kukSithI prabhuno janama thayo hato. zrI pArzvanAtha prabhue, traNaso puruSo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teozrIne, AryaditrAdi sattara gaNadhara, sola hajAra sAdhu, ADatrIsa hajAra sAdhvI eka lAkha traNa hajAra zrAvaka, eka lAkha, agaNyAeMsI hajAra zrAvikA. nava hAtha pramANa deha, ekso varasanuM AyuSya, nIlavarNa, sarpa laMchana ane sametazikhara parvata Upara mokSa. vamAM kahatAM, covIsamA zrIvarNamAnasvAmIne huM vaMdana karuM chuM, janmathI ja jJAnAdikathI vRddhi pAmyA tethI vardhamAna tathA prabhu garbhamAM AvyA pachI mAtApitA, dhana dhAnyAdinA bhaMDAra tathA deza, nagara, dvipada, catuSpada vagere sarva prakAranI Rddhie karIne vRddhi pAmyA. vaLI, sarva rAjAo paNa AjJAmAM rahevA lAgyA. A saghaLo garbhano prabhAva jANIne vardhamAna nAma pADavAmAM AvyuM hatuM. vaLI prabhue janmatAM ja merU parvatane kaMpAvyo tathA prabhunI sAthe AmalakI krIDA karatAM, prabhuthI devatA hArI gayo ane nAsIne iMdra pAse gayo. A pramANe prabhunuM anaMtabala jANIne, mahAvIra evuM bIjuM nAma IMdra prabhunuM pADyuM. kSatriyakuMDa nagaranA siddhArtha rAjAnI, trizalA rANInI kukSithI prabhuno janama thayo hato. prabhu mahAvIre ekalAe ja dIkSA lIdhI hatI. prabhune iMdrabhUti vagere agiyAra gaNadhara, cauda hajAra sAdhu, caMdanabAlA vagere chatrIsa hajAra sAdhvI, eka lAkha, ogaNasATha hajAra zrAvaka, traNa lAkha, sattAvIza hajAra zrAvikA, sAta hAthano deha, boMtera varasanuM AyuSya, suvarNa varNa, siMha laMchana, pAvApurI nagare mokSa. evaM mae abhithuA, vihuyarayamalA phiinnjrmrnnaa| cauvIsaMpi jiNavarA, titthayarA me pasIyaMtu // 5 // parva kahatAM, e prakAre mA kahetAM, mAre jIve che. viduya kahatAM, TAlyA che. ramatA kahatAM, karmarUpI raja ane mala jeoe. parIkha kahatAM, kSaya karyA che. jharamara kahatAM, jarA ane maraNa jeonAM. veravIfpa kahatAM, agAu kahI gayelA covIsa tIrthaMkaro ane pa kahatAM, bIjA paNa tIrthakaro nirNavI kahatAM, zratadharAdika jino thakI, zreSTha evA jinavaro tirthIyarI kahatAM, tIrthakaro me kahetAM, mArA upara pIvaMtu kahatAM, prasanna thAo. guNotkIrtana karIne upasaMhAra kare che. A pramANe mArAthI judA judA nAmanirdezapUrvaka stuti karavAmAM Avela, jeo jJAnAvaraNIyAdi bAMdhelA karmono tathA nikAcita-sAmyarAyika rUpa pUrvabaddha 2010_03 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha karmamalano nAza karavAvALA ane ceSTAvizeSarUpa utthAna, bhramaNAdi rUpa karma, zarIra sAmarthyarUpa bala, jIva sambandhI vIrya, "huM A kAryane siddha karIza" e pramANe abhimAna vizeSarUpa puruSAkAra, tathA abhISTa siddha karavAnI zaktivizeSarUpa parAkrama, e sarvano nAza karavAvALI vRddhAvasthArUpa jarA ane maraNano nAza karavAvALA, kevalIomAM zreSTha upara kahelA covIsa tIrthaMkara che te, tathA "gi' zabdathI mahAvideha kSetramAM rahelA tIrthakaro mArA upara prasanna thAo ! 'vittiya' judA judA nAmathI kIrtita, 'vaMci' mana, vacana ane kAyAthI stuti karAelA. "diya' jJAnAtizaya Adi guNonA kAraNe sarva prANIothI sanmAnita, athavA IndrAdikothI Adara prazaMsA pAmelA je e rAga-dveSa Adi kalaMkathI rahita hovAnA kAraNe traNeya lokamAM uttama siddha arthAt kRtakRtya che te mane Arogya - siddhasvarUpanI prApti mATe jinadharmanI ruci-rUpa bodhino lAbha ane uttamottama samAdhi Apo ! sakala karmamala dUra thaI javAnA kAraNe candrathI paNa atyanta nirmala, kevalajJAnarUpI Aloka (prakAza)thI saMpUrNa lokolokanA prakAzaka hovanA kAraNe sUryathI paNa adhika tejavALA, tathA aneka anukULa pratikULa parISaho upasargonAM sahana karavAvALA hovAthI svayaMbhUmaraNa samudranA samAna suMgaMbhIra siddha bhagavAne mane siddhi (mokSa) Apo. Iti vAsasthAnaka bAlAvabodha. have dharma kahuM chuM. zrI siddhAMta - tenA AdinA kAraNahAra viharamANa tIrthakara svAmIne namaskAra karuM chuM. te kyAM kyAM che? jaMbudvIpamAM pAMca bharata, pAMca airAvata-pAMca mahAvidehakSetre tIrthakara deva che. have zratadharmanuM stavana karuM chuM. jIvane kumArge jatAM aTakAve che, tethI sImaMdhara kahe che. te siddhAMta te ajJAnarUpa timiranA paDaLone bheTe che. moharUpI jALane toDanAra Agamane vaMdana karuM chuM. jAti-jarA-maraNa-zokano nAza karanAra, kalyANakArI, mokSadAyaka dharmo sAramaNiImAM jANIne tenA vize koI pramAda kare nahi. te dharmano apAra mahimA che. saMyamacAritranI vRddhi karanAra tene deva, vimAnavAsI, nAga, dharaNendraka Adi suvarNarUpa kahe che. tenuM pUjana kare che. tenA dvArA atIta, anAgata, vartamAnanuM jJAna prApta thAya che. sthAvara, jaMgama, Urdhva, apoloka e triloka tathA manuSya, asura, devatA, tiryaMca e samagra jagata tene AdhAre che. jJAnavRddhi karanAra mahAvIrakathita Agamasamudra agAdha UMDo che. jIvAjIva, ahiMsA, jIvadayArUpI aneka nadIonA saMgama temAM thAya che. 2010_03 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 89 Iti zrutastava bAlAvabodha. | sarva anuSThAnane saphaLa banAvavA mATe, jeNe saghaLAM kArya siddha karyA che, tevA siddhana, jJAna dvArA sarva vastuone joI zakanAra buddhane ke jeo cadamAM guNasthAnaka sudhI pahoMcyA che, ane lokanA agrabhAge muktizilA upara birAjanAra siddhane mArA namaskAra. je tIrthanuM varNana kare che, tenI stuti karavI jemake siddhArthastavana, "Urjita silisihara- nemistavanano mahimA ghaNo che. digaMbara ane zvetAMbara vaccenA vAdavivAdamAM "Urjita silasihare" nA stavanane kAraNe zvetAMbarono vijaya thayo hato. aSTApada tIrthanI stuti karI namaskAra karavA, zukrastavano pATha karavo. gaMbhIra svara "uvasagna hara pAsa pAse vadAmie vItarAga stavana karmarUpa ghanapaTane chedanAruM che. tenI gAthAo samajAvI che. A stotra bhadrabAhu svAmIe saMghanA upasarga dUra karavA racyuM hatuM. te pachI muktA zukti mudrA kahI che. jaya-vIyarAya stotrano pATha. sarva deva-dAnava mahi utkarSa karanAra ane rAga-dveSa jenA dUra thayA che te vItarAga. have mananI IcchA kahe che "he bhagavAna tArA prabhAvathI saMsAra upara nirveda, vairAgya thajo, haThAgrahane paraharuM, sAcuM tapa karuM, A lokanAM phaLa, AjIvikAnI ciMtA na hojo, vAMchita dhanAdikanI prApti thajo, sarva lokaviruddha corI ane paradArAgamanano tyAga thajo. mAtA-pitA ane dharma pratye doranAra gurunI pUjAbhakti, paropakAra ane gurunA vacananI sevanA karavI...vagere. - iti caityavaMdanA stavanano bAlAvabodha guruvaMdanAno vicAra nava dvAro dvArA karavAmAM Ave che. vaMdanA kone karavI joIe, konA dvArA thavI joIe. kyAre thavI joIe, keTalI vAra thavI joIe, vaMdanA karatI vakhate keTalIvAra namavuM joIe, keTalIvAra mastaka namAvavuM joIe, keTalA AvazyakothI zuddha thavuM joIe, keTalA doSothI mukta thavuM joIe, ane vaMdanA zA mATe karavI joIe. vaMdana karanAra paMcamahAvratI, Alasyarahita, mAnarivarjitamativALo, saMvigna ane nirjarArthI hovo joIe. je dharmakathA vagerethI pArAMgaDamukha che, pramatta che tene vaMdanA na karavI joIe. je samaye vaMdanIya vyakti AhAra athavA nIhAra karI rahI hoya te samaye vaMdanA karavI joIe nahi. je haMmezAM darzana, jJAna, cAritra, tapa, vinaya AdithI saMyukta che te ja vaMdanIya che. covIsa prakAranA AvazyakothI zuddha thaIne ane batrIsa doSothI mukta thaIne vaMdanA karavI joIe. vaMdanA karatI vakhate be vAra namavuM joIe. bAra Avarta levA joIe : 1. aho, 2. kAya, 3. kAya, 4. jatAbhe, 5. javaNa, 6. jarja ca bhe. A be vAra bolavAthI bAra Avarta thAya. tathA cAra vAra zira namAvavuM joIe. IcchA, 2010_03 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha anujJApanA, avyAbAdha, yAtrA, yApanA ane aparAdhalakSaNA e cha sthAnone samajAve che. prANAtipAta vagere sAvadya yoganI nivRtti-rUpa sAmAyika vratanA upadezaka tIrthakaronuM guNotkIrtana karavAmAM AvyuM che. tIrthakaroe upadezeluM sAmAyika vrata guru mahArAjanI kRpAthI ja prApta thAya che, eTalA mATe, tathA guruvaMdanApUrvaka ja pratikramaNa karavAno ziSTAcAra hovAthI guruvandanA karavI te Avazyaka che, e mATe have vaMdana vize kahe che. he kSamAzramaNa ! huM mArI zakti anusAra prANAtipAta Adi sAvagha (pApakArI) vyApArathI rahita zarIra vaDe vaMdanA karavA IcchA karuM chuM, eTalA mATe mane Apa mitAvagraha (jyAM guru mahArAja birAjita hoya temanI cAre bAju sADA traNa sADA traNa hAtha bhUmi) mAM praveza karavAnI AjJA Apo. te samaye guru ziSyone 'manunA nAma' kahIne pravezavAnI AjJA Apo. tyAre AjJA meLavIne ziSya kahe che :- he guru mahArAja ! huM sAvadha vyApArone rokIne zira tathA hAthathI ApanA caraNano sparza karuM chuM. A pramANe vaMdanA karavAthI mArA vaDe Apane je koI prakArathI kaSTa thayuM hoya to Apa mane kSamA karo. he guru mahArAja ! Apano divasa khUba zAMtithI pasAra thayo che ke kema? ApanI saMyamayAtrA nirAbAdha che ke kema? ane ApaNuM zarIra, Indriya, noIndriyanI upAdhithI rahita che ke kema? A pramANe saMyamayAtrA ane zarIranA saMbaMdhamAM kuzaLatA pUchIne ziSya pharIthI kahe che ke :-he kSamAzramaNa ! mArAthI divasa saMbaMdhI je kAMI aparAdha thayo hoya tenI kSamA mAguM chuM. Apa kSamA karo, Avazyaka kriyA karavA vakhate bhUlathI mArA vaDe je kAMI viparIta AcaraNa thayuM hoya tenAthI nivRtta thAuM chuM. jenA kAraNe jJAna Adi guNa nAza thaI jatA hoya, athavA samyaga jJAnAdi - ratna- trayano lAbha jenA dvArA khaMDita thato hoya te guru saMbaMdhI 'AzAtanA" tetrIza prakAranI che : 1. gurunI AgaLa cAlavuM, 2. barAbara cAlavuM, 3, atyanta najIkamAM cAlavuM, 3. gurunI AgaLa UbhA rahevuM, 5. barAbara ubhA rahevuM, 6, ekadama najIkamAM ubhA rahevuM, 7. gurunI AgaLa besavuM, 8. barAbara besavuM, 9. ekadama najIkamAM besavuM, 10. gurunI sAthe saMjJAbhUmi jatAM gurunI pahelAM zauca karavuM, 11. upAzrayamAM AvIne gurunA pahelAM IryAvahI pratikramaNa karavuM, 12. gurunI sAthe vArtAlApa karavA mATe AvelAnI sAthe guru vAta kare te pahelAM vAta karavI, 13. koNa sUtelA che ? koNa jANe che ? A pramANe rAtrIe gurujI pUche tyAre 2010_03 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 91 jAgatA hovA chatAMya uttara nahi Apavo, 14, AhAra vagere lAvIne prathama nAnAnI pAse AlocanA karavI, 15. AhAra-pANI Adi lAvIne prathama nAnA hoya tene dekhADavuM, 16 gurujIne pUchyA vinA potAnI icchAthI ja anya nAnA sAdhune nimaMtraNa karavuM. 17. gurujIne pUchyA vinA potAnI IcchAthI ja anya sAdhuone AhAra Adi ApavuM. 18, gurunI sAthe AhAra karatAM potAne je sAruM lAge te pote ja khAI javuM. 19. kAryavaza gurujI bolAve to paNa cUpa rahI javuM. 20. Asana upara beThAM beThAM uttara Apavo. 21. gurujI bolAve tyAre "tatti" nahi kahetAM "zuM kaho cho ?" zuM kahevuM che ? e pramANe javAba Apavo. 22. gurujIne "tuM" zabdathI bolAvavo. 23. gurunI sAme prayojanathI adhika nirarthaka tathA kaThora bolavuM, 24. glAna AdinI vaiyAvRtya karavAnI gurudvArA AjJA maLatA "tame kema karatA nathI ?' evo uttara Apavo, 25. dharmakathA karatA hoya tyAre gurune TokavuM, arthAt "A pramANe nathI" e pramANe che", ItyAdi kahevuM. 26. dharmakathA karatA gurujIne Apane yAda nathI zuM? AvI rIte kahevuM, ra7. gurunI dharmakathAthI prasanna nahIM thavuM, 28. gurujInI sabhAmAM chedabheda karavuM. 29. dharmakathAmAM "gocarIno samaya thaI gayo che' A prakAre bolavuM, 30. beThelI sabhAmAM gurujIe kahelI kathAne bIjI vakhata suMdara rUpathI kahevI, 31. gurujI sambandhI zayyA saMthArAne paga vaDe karIne sparza karavo. 32. gurujInI zayyA vagere upara besavuM, 33. gurujInA Asana karatAM uMcA Asana upara besavuM. A tetrIza AzAtanAo saMbaMdhI koI aticAra lAgyA hoya to temAMthI huM nivRtta thAuM chuM. kuvikalpa vagere mananAM duSkRta, niMdA asatya vagere jANItAM daskRta, kAyAthI thayelo avinaya te kAyaduSkRta ane krodha, mAna, mAyA tathA lobhathI thayelA divasanA pAponI AlocanA kare che. pachI traNe kALanA avinayanI AlocanA kare che. munionI sarvaviratirUpa sAmAyika lAvajajIva hoya che. emAM pramAda AdithI aticAranI saMbhAvanA rahe che, eTalA mATe sAmAyika nirUpaNa karIne te pachI ziSya kAyotsargapUrvaka aticAranI AlocanA karavA mATe prathama kAyotsarganI pratijJA karIne doSonI AlocanA kare che chAmi ma sa vagere. ullaMghanarUpa aticAra karAyo hoya, cAhe to e zarIrasaMbaMdhI vacanasaMbaMdhI manasaMbaMdhI, suDesUtrarupa arthAta tIrthakara gaNadhara vagere upadiSTa pravacananI viruddha prarUpaNAdi, 3Ho unmArgarUpa arthAtu kSAyopazAmika bhAvanuM ullaMghana karIne audAyika bhAvamAM pravRttirUpa, eppo akathya, karaNacaraNarupa AcArarahita ane efo akaraNIya arthAt munione nahi karavA lAyaka hoya. upara kahela e badhA kAyika tathA vAcika aticAra che. have mAnasika aticAra kahe che - 'L 32 che. 2010_03 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha phAma - Tubbara - kaSAyayukta aMtaHkaraNanI ekAgratAthI ArtarauddhadhyAnarUpa, Oitigo - kurvivintita - cittanI asAvadhAnatAthI vastunA ayathArthasvarUpamAM citanarUpa, 3UTyA-manAvaraNIya saMyamiyone anAcaraNIya - pichiyeblo gaSTavya haMmezA nahI IcchavAyogya tathA sAro zramaNaprAyogya - sAdhuonA AcaraNane ayogya hoya temaja jJAnamAM darzanamAM, cAritramAM tathA vizeSarUpathI zrata dharmamAM, samyakatvarUpa tathA cAritrarUpa, sAmayikamAM tathA enA bhedarUpa yoganirodhAtmaka traNa guptiomAM, cAra kaSAyomAM, pAMca mahAvratomAM, cha jIvanikAyomAM ; 1. asaMsRSTA 2. saMsRSTA 3. saMsRSTA-asaMsRSTA 4. alpalepA. 5. avagRhItA 6. pragRhItA 7. ujhitadharmikArUpa sAta piMDaSaNAomAM, pAMca samiti traNaguptirUpa ATha pravacanamAtAomAM, brahmacaryanI nava vADomAM, daza prakAranA zramaNadharmanI aMdara zraddhA-prarUpaNA-sparzanArUpa zramaNayogomAMthI jenI koInI dezanI khaMDanA athavA sarvathA virAdhanA thaI hoya te sarva pUrve kahelA aticArothI mane lAgelAM pApa niSphaLa thAya. tevI rIte darzana, cAritrya, sAmAyika, cAra kaSAya, pAMca aNuvrata, traNa guNavrata, cAra zikSAvrata te sarvanA aticAronI kSamApanA mAgu chuM. tyArabAda ziSya gurunA AdezathI divasanA aparAdha ane aticAranI kSamApanA yAce che, ane gurune vidhipUrvaka vaMdana kare che. gamana Agamana saMbaMdhI aticAra kahIne zayana AdimAM paDakhuM Adi pheravavAmAM thanArA aticAronI nivRtti kahe che. pUMchami pamasijjAI tyAH "he bhagavAna" huM divasa-rAtri saMbaMdhI zayana vigere aticArothI nivRtta thavAne cAhuM chuM. te aticAra agara adhika suvAthI athavA vinA kAraNe suvAthI athavA atyaMta komala mATI zayyA upara suvAthI tathA evI pathArIno nitya upayoga karavAthI, pathArI (saMthArA) upara zarIrane pUMjyA vinA karavaTa levAthI, paMjyA vinA aMgaupAMgane saMkocavA-pasAravAthI, jU AdinA avidhipUrvaka sparzathI, avidhie udharasa vigere khAvAthI, ayatanApUrvaka chIMkavAthI tathA bagAsuM khAvAthI, paMjyA vinA khaMjolavAthI athavA sacitta rajayukta vastrAdikanA sparzathI je aticAra thAya hoya e badhA jAgrata aticAra thayA, have supta aticAra kahe che -- evuM svapna avasthA saMbaMdhI, mUlottara guNane dUSita karavAvALI athavA yuddha, vivAha, rAjyaprApti vigere sAvadya kriyA arthAt svapnamAM strInI sAthe samAgama, premapUrvaka strInuM jovuM, manano vikAra, tathA AhAra-pANInA sevanarUpI virAdhananA kAraNe mArAthI je aticAra thayA hoya. 'ta micchAmi du" 2010_03 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 93 yadyapi sAdhuone mATe divasamAM suvAno niSedha che to paNa zayana saMbaMdhI devasika aticAra batAvavAthI e siddha thAya che ke vihAra AdithI khUba thAkI javAnA kAraNe athavA bIjA anivArya kAraNothI divase sUvuM paDe to AvI avasthAne mATe upara kahelo devasika aticAra batAvela che. AvI rIte zayana saMbaMdhI aticAronA pratikramaNa kahIne have gocarInA aticAra saMbaMdhI pratikramaNa kahe che - "DimAmi yara. 'tyAdri'. gAyanI jema ThekANethI thoDo thoDo AhAra levA mATe pharavuM te kAje gocaracaryA kahe che. tasvarUpa je bhikSAcaryA arthAta uttama madhyama ane nIca sAdhAraNa kuLomAM tathA ISTa aniSTa vastuomAM rAgAdi rahita thaIne lAbhAlAbhamAM samAna bhAvathI AhAra Adi grahaNa karavuM. temAM sAMkaLa vinA baMdha karela agara ardhA vAselA kamADane pUjyA vinA athavA dhaNInI AjJA vinA kholavAthI, kutarA, vAcharaDA, bAlaka, Adine dhakelIne athavA oLaMgIne javAthI, kUtarA vigere mATe kADhelo agrapiMDa levAthI, devatA, bhUta vigerenA balinA mATe tathA yAcaka-kRSNa Adine arthe rAkhavAmAM Avela, athavA AdhAkarma AdinI zaMkAthI yukta, tathA jANyA vicAryA vinA AhAra vigere levAthI, aneSaNIya koIpaNa vastune levAthI. pANI vigere pIvA yogya vastunI eSaNAmAM koI paNa prakAranI khAmI hovAthI, vIndriyAdi-prANi-mizrita, bIjayukta, tathA haritakAyayukta AhAra Adi levAthI, pazcAtmakarmika (jemAM AhAra Adi grahaNa karI lIdhA pachI hAtha-vAsaNa Adi dhovAya) AhAra Adi levAthI, adRSTa jagyAethI lAvavAmAM AvelI vastune levAthI, sacitta pANIthI bhIMjAyelA hAthe AhAra Adi grahaNa karavAthI, sacitta jayukta AhAra Adi levAthI, dAtAra dvArA Amatema DhoLAtA AhAra Adi levAthI, koI pAtramAM akalpanIya vastu paDelI hoya tene khAlI karI te ja pAtrathI devAmAM Avela AhAra Adi levAthI athavA vinA kAraNe AhAra Adi pariThavAthI ane vinA kAraNe viziSTa vastunI yAcanA karI levAthI je kAMI aticAra lAgyA hoya, tathA AdhAkarma Adi udgamadoSa, dhAtrI Adi utpAdanA doSa, ane zakti Adi eSaNA doSathI dUSita AhAra Adi levAI gayA hoya, upabhogamAM lIdhA hoya athavA je pariSThApita na karyA hoya "tasa micchAmi dukSa". (sU. 4). AgaLa kahevAmAM AvelA aticArothI huM nivRtta thAuM chauM. divasa tathA rAtrInA prathama ane chellA prahararUpa cAra kALamAM maryAdA pUrvaka pravacananA mULapaThana rUpa svAdhyAya na karavuM, banne samaya (divasanA pahelA ane pAchalA prahara) mAM pAtrarajoharaNa Adi bhaMDa upakaraNanuM sarvathA athavA samyak prakAre pratilekhana na karyuM hoya, tathA pAtra, upAzraya Adino sarvathA athavA yatanApUrvaka pUjavAnuM kArya na 2010_03 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha karyuM hoya Adi kAraNothI saMyama saMbaMdhI atikrama (akRtya sevanano bhAva), vyatikrama (akRtya sevananI sAmagrI meLavavI), aticAra (akutya sevanamAM gamanAdirUpa pravRtti karavI) tathA anAcAra (akRtyanuM sevana karavuM) thaI javAne kAraNe mArAthI je aticAra thayA hoya 'tasa micchAmi dukkaDuM' (sU.5) A aticAra saMkSepathI eka prakAranA che, ane vistArathI be-traNa Adi AtmadhyavasAyathI saMkhyAta asaMkhyAta yAvat ananta prakAranA che, temAMthI eka vagereno bheda kahe che - "DimAmi viro' ityAdi eka prakArano asaMyama thavAthI mane je aticAra lAgyo hoya e pramANe rAga-dveSa rUpa be bampanonA kAraNe samyaku - jJAnAdi rUpa ratnatrayano nAza karIne AtmAne asAra karavAvALA, athavA prANIonI hiMsAmAM nimittabhUta mAnasika, vAcika ane kAyika e traNa iMDonA kAraNe vihitanuM anuSThAna na karyuM hoya ane niSiddhanuM sevana karyuM hoya, tathA azraddhAthI samyapha asevita yoganirodharUpa manogupti, vacanagupti, kAyagupti, A traNa guptionA kAraNe azubha karmonAM khADAmAM athavA narakamAM nAkhanArI, athavA viSayomAM prANIone lobhAvanArI mAyA, aihikacakravartI Adi, paraloka saMbaMdhI deva Rddhi Adi padonI prAptinI thanArI viSayasukhanI lAlasArUpa tIkSNa dhArathI yukta kuThAra samAna, AtmarUpa bhUmimAM utpanana samakitarUpa aMkurathI yukta nirmala bhAvanArUpa jalathI sIMcela, tapasaMyama Adi phUlothI bharelA mokSarUpa phalathI vibhUSita kuzala karma rUpa kalpavRkSane kApavAvALA nidAna (niyANuM) ane mohakarmanA udayathI utpanna thanArA abhiprAya rUpa mithyAdarzana, A traNa zalyothI, rAjA athavA AcArya adi padanI prApti rUpa Rddhigaurava, madhura Adi rasanI prAptinA abhimAnarUpa zAtagaurava, e pramANe jJAnanI (jenA vaDe jIvAdi padArtha jANI zakAya te jJAna, tenI virAdhanA, darzananI (jenA vaDe jIvAdi padArthonI zraddhA karavAmAM Ave, pravacanamAM ruci thAya te darzana, tenI) virAdhanA, cAritranI (mokSArthI jIvone sevana karavA yogya, athavA AtmAne karmarahita karavAvALo caritra, tenI) virAdhanA, A traNa virAdhanAonA kAraNe (ArAdhanAno abhAva athavA khaMDanArUpa) kAraNe mane je aticAra lAgyo hoya to temAMthI huM nivRtta thAuM chuM. AtmAne saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra athavA javuM AvavuM vagere kriyArUpa kaMTakomAM prANIone kheMcI javAvALA, athavA AtmAne malina karavAvALA jIvanA pariNAmone kaSAya kahe che. A kaSAya arthAt krodha, mAna, mAyA ane lobhanA kAraNe, jenA vaDe jIva ane ajIvanI ceSTA jANavAmAM Ave evI AhAra, bhaya, maithuna tathA parigraha rUpa saMjJAnA kAraNe, ane strIkathA, bhaktakathA, dezakathA, 2010_03 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikata paDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra 95 tathA rAjakathArUpa cAra vikathAo karavAnA kAraNe je koI aticAra thayA hoya to temAMthI huM nivRtta thAuM chuM. kahyuM che ke "chabasthane eka vastumAM antarmuhUrta mAtra mananuM avasthAna rahe che tene dhyAna kahe che. te dhyAna (1) Arta, (2) raudra, (3) dharma, (4) zukla bhedathI cAra prakAranuM che. temAM (1) ArtadhyAna tene kahe che ke :-"je atti mananI pIDAnI sAthe athavA Rti-azubhanI sAthe thanAruM hoya, arthAta ISTa zabdAdino saMyoga ane aniSTanAM viyoganuM cintana karavuM, jemake-jemAM mohavaza rAjayanA upabhoga zapyA, Asana, hAthI, ghoDA Adi vAhana, strI, gandha, mAlA, maNi, ratna, bhUSaNa vagerenI IcchA utpanna thAya che ane e sarvathI viparIta saMyogothI anicchA karavI te ArtadhyAna kahevAya che. (2) upaghAta-vagere pariNAmothI jIvane raDAve arthAta-duHkhI kare, athavA atyaMta krUra AtmAnuM je karma (AtmapariNAmarUpa kriyAvizeSa) tene "raudradhyAna' kahe che. jema kahyuM che ke jenA dvArA chedana, bhedana, dahana, mAraNa, baMdhana, praharaNa, damana, kartana (kApavuM) vagerenA kAraNathI rAga-dveSano udaya thAya ane dayA na thAya AvA AtmapariNAmane "raudradhyAna' kahe che. (3) vItarAganI AjJArUpa dharmayukta dhyAnane "dharmadhyAna' kahe che. kahyuM che ke :- Agamano svAdhyAya, vratadhAraNa, baMdha-mokSAdinuM cintana, iMdriyadamana tathA prANIo para dayA karavI tene dharmedhyAna kahe che. (4) zukla arthAt sakala doSothI rahita hovAnA kAraNe nirmala athavA zuddha, jJAnAvaraNIya Adi karmamalane dUra karanAra dhyAnane zukladhyAna kahe che. jema kahyuM che ke :- jenI iMdriyo viSayavAsanArahita hoya, saMkalpa-vikalpa-doSayukta je traNa yoga tenAthI rahita evA mahApuruSanA dhyAnane "zukladhyAna" kahe che. saMkSepathI cAra dhyAnanuM svarUpa A pramANe che : "koI vastunI kAmanAthI yuktane Arta, hiMsAdithI yuktane raudra, dharmathI yuktane dharma ane sarva prakAranA doSa rahitane zukladhyAna kahe che. A cAra dhyAnonA nimittathI je kAMI aticAra lAgyA hoya to tenAthI huM nivRtta thAuM chuM. - kriyA pAMca prakAranI che. (1) kAyikI, (2 adhikaraNikI, (3) prASikI, (4) pAritApanikI, (5) prANAtipAtikI. have pratyAkhyAnanA dasa prakAra kahyAM che : namaskAra, pauruSya, purimAddha, ekAzana, ekasthAna, AcAkala, atikatArtha, carama, abhigraha ane vikRti.. 1. anAgata-vaiyAvRtya (vaiyAvacca) Adi kAraNa vaza niyata (nirNaya 2010_03 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha karelA) samaya pahelAM tapa karavuM, 2. atikrAnta niyata (nirNaya karelA) samaya pachI tapa karavuM, 3. koTisahita-je koTi (caturbhakta Adi krama) thI prAraMbha karyo tenAthI ja samApta karavuM, 4 niyaMtrita-vaiyAvRtya Adi prabala kAraNo banI jAya to paNa saMkalpa karelA tapano parityAga na karavo, A pratyAkhyAna vajaRSabhanArAcasaMhanana-dhArI aNagAraja karI zake che, 5. sAgAra-jemAM utsarga avazya rAkhavA yogya "aNasthaNAbhoga" ane "sahasAgara rUpa" tathA apavAda (mahattara moTA Adi) rUpa AgAra hoya tene sAgAra kahe che. 6. aNAgAra-jemAM kahelA apavAdarUpa AgAra (chUTa) rAkhavAmAM nahi Ave tene aNAgAra kahe che. 7. parimANakRta - jemAM datti (dAta) AdinuM parimANa karavAmAM Ave. 8. niravazeSa - jemAM azanAdino sarvathA tyAga hoya. 9. saMketa jemAM muThThI kholavA Adino saMketa hoya, jevI rIte ke :-"huM jyAM sudhI muThThI nahi kholuM tyAM sudhI mAre pratyAkhAna che". ItyAdi. 10. advApratyAkhyAnamuhUtapoSI Adi kAla sabandhI pratyAkhyAna. tenA aneka bheda che, temAM mukhya mukhya dasa bheda kahe che. azana, pAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranI AhAravidhi che. A cAra prakAranA AhArono tyAga karavo te AhAra-pratyAkhyAna che. je zIdhrA sudhAne zAMta kare che te azana che. azana arthAta anna cokhA, juvAra, bAjarI, maga Adi sarva dhAna. ghauM AdinA sarva prakAranA loTa, lADu vagere pakavAnuM, sUraNAdika kaMda, dUdha-dahIM-maTho vagere kevalI vastuo, hiMga, vesaNa, lUNa, siMdhava vagere azana kahI zakAya. ' je prANa arthAt IndriyAdine saMtarpe che te pAna che. sAkara, AmalI, Isu (zeraDI), cIbhaDuM, kaliMgara vagerenA rasa, javodara, taMbulodaka vagere pAnaka che. je udaranA rikta bhAgamAM samAya che te khAdima che. dhana-dhAnyamAMthI banAvelI khAdya vastuono temAM samAveza thAya. je sa-rasa AhAranA guNono svAda pradAna kare che te svAdima che nALiyera, khajUra, drAkSa, AMbA, keLAM, kAkaDI, akharoTa, khAreka vagere svAdima che. sUMTha, marI, gaMThoDA, jeThImadha, tamAlapatra, ajamo, cInIkalabAlA vagereno paNa temAM samAveza thAya che. pratikramaNanA devasika, rAtrika, I-rika, yAvankathi, pAkSika, cAturmAsika, sAMvatsarika, uttamArthaka vagere prakAre che. pratikatavyanA pAMca prakAra che : mithyAtvapratikramaNa, asaMyamapratikramaNa, kaSAyapratikramaNa, aprazaratayogapratikramaNa tathA saMsArapratikramaNa. saMsAra pratikramaNanI cAra durgatio anusAra cAra prakAra che. bhAvapratikramaNano artha che traNa karaNa ane traNa yogathI mithyAtva vagereno tyAga 2010_03 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaramaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra karavo. vihita viSayonuM AcaraNa na karavuM, cinokta vacanomAM azraddhA ane viparIta prarUpaNAne kAraNe pratikramaNa avazya karavuM joIe. ahIM divasanA ane rAtrinA pratikramaNanI vidhi caumAsI saMvatsarInI vidhi, sAmAyika poSadhanI vidhi vagereno vistArathI paricaya Apyo che. pratikramaNa daivasika, rAtrika, I-rika, yAvatruthika, pAkSika, cAturmAsika, rika, uttamArthaka Adi aneka prakAranAM che. paMcamahAvrata, rAtribhuktivirati, cAturyAma, bhaktaparijJA vagere yAvaskathika jIvanabhara karavA mATe che. tyArabAda jayatipUNa stotrano mahimA che. pratikramaNa nimitte vrata vagerenA aticAronuM varNana che. aNuvrata, guNavrata vagere bAra vratonA aticAro vistArathI samajAvyA che. ahiMsAvratanA pAMca aticAra kahyAM che : che, vaMthana, pIDana, tikhAropaNa ane mAdAravAra barAbara vicAra karyA vinA, koInA upara teNe na karyo hoya evA doSanuM AropaNa karavuM, upahAsamAM AkSepa karavo, amuka saMjogomAM patnIe kahelI khAnagI vAta bIjAne jAhera karI devI, bIjAne du:kha pahoMce evA zabdo bolavA. bIjAnI mudrAonI nakala karavI, amuka saMjogomAM patnIe kahelI khAnagI vAta bIjAe jAhera karI devI, koIe na karyuM hoya evuM vidhAna tenA para Aropita karavuM ane ceSTA ke caherAnA bhAva uparathI anumAna karIne bIjAnA gupta IrAdAne IrSyA ke bIjA koI hetuthI pragaTa karavo. (1) corIthI meLavelA padArtho levA (tenA pahayatItAna) (2) corI karavAnI preraNA ApavI (3) zatrurAjyanI daha oLaMgavI (viruddha rItikrama) (4) khoTAM tolamApa vAparavAM (jUratutAkUTamAna) () sArI vastune sthAne halakI vastu mUkavI (tapratirupurvyavahAra). () gRhastha bIjAnAM saMtAnonAM vivAha karAvavA (vivAda). endriya upabhogo pratye atyadhika vRtti. vezyAonI vAraMvAra mulAkAta levI, athavA temanI sAthe vArtAlApa ke vyavahAra karavo athavA temanAM AkarSaka aMgonuM nirIkSaNa karavuM. divrata aticAra pAMca prakAre zakya che : 1) pote nakkI karelI dizAmAMthI Urdhva dizAmAM javuM. (3ariparimALAti) Urdhvagamana na karavAnuM vrata lIdhuM hoya te manuSya vRkSa ke parvata para caDhI na zake. havAI musApharI na karI zake. potAnI nizcita maryAdAnI uparavaTa gati thAya to aticAra thayelo gaNAya. (2) nakkI thayelI maryAdA karatAM bhUmimAM vadhu UMDe javuM. (govipramAAtima). bhUminI 2010_03 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha sapATI pUratI maryAdA nakkI karI hoya, to mANasa kUvAmAM utarI na zake tema ja dANA bharavA mATe khodela khADAmAM ke khANamAM na utarI zake. (3) maryAdita dizAonI upara ATha dizAomAMthI koI paNa dizAmAM pravAsa karavo (ttiyaMndrimALAtima). nadIo ke parvato jevI jANItI sImAo dvArA maryAdA nakkI karI zakAya athavA yojana, mAIla ke bIjA pramANonI paribhASAmAM aMtara nakkI karI zakAya. jANIbujhIne A maryAdAnuM ullaMghana karavAmAM AvyuM hoya, to te bhaMga che. bhUlathI ke ajANatAM thayuM hoya to te aticAra che. (4) cothA prakArano aticAra maryAdA laMbAvavAmAM che. (kSetravRddhi) - sagavaDa khAtara ke bhUlathI maryAdA oLaMgavAno prayAsa AmAM AvI jAya che. (5) bhUlathI maryAdA oLaMgavI (smRti-antardhyAna) 98 anarthadaMDanA pAMca aticAro noMdhyA che :(1) rva eTale ke potAne ke bIjAne vAsanA ke moha prere evI asabhya bhASA bolavI, tiraskArayukta hAsya, dhRNAyukta athavA tochaDI vANIno prayoga (2) hrauTattva eTale bibhatsa vicAra, vANI ke krodhathI prerAyelAM duSkRtyo karavAM (3) maurya eTale uddhatAI ke mithyAbhimAnathI bibhatsa, nirarthaka ane arthahIna vAto karavI. (4) atiprasAdhana eTale jarurathI vadhAre vastuono saMgraha karavo. zvetAMbaronA mata pramANe A aticAra saMyuttAdhiraLa kahevAya che jeno artha kRSi vagerenI dainika pravRtti mATenAM upakaraNo ke bhAgo sAthe rAkhavAM.' evo thAya che. asamIdhiraLa eTale gusso ke tiraskAra, prere evAM vAcana ke blokapaThana jevI nirarthaka mAnasika ke zArIrika pravRtti karavI, mAnasika saMtulana jokhamAve evI vAto kahevI, vastuo uMcakavA ke pheMkavAnI pravRtti karavI athavA doDavuM. bhogopabhoga vratanA pAMca aticAro hoya che : (1) viSayaviSatohanuprekSA eTale ke aindriya sukharUpI viSa mATenA premane tyajavAmAM niSphaLa javuM. viSayopabhogathI viSayo mATenI tRSNA vadhe che. ane zArIrika baLa temaja mananI zuddhaino hrAsa thAya che tethI tene mATe dhikkAra keLavavo joIe. (2) anusmRti eTale aindriya upabhogonA pUrvAnubhavonuM vAraMvAra smaraNa karavuM (3) atitItya viSayopabhogamAM utsAha dAkhavavo athavA vadhu pramANamAM pravRtti karavI (4) anubhava evI mAnasika avasthA jemAM kAMI na hovA chatAM mANasa viSayopabhoga viSe bhArapUrvaka vicAra kare. dezAvakAzika vratanA pAMca aticArono te nirdeza kare che :(1) preSapote nakkI, karelI maryAdAthI bahAra nokara, mitra ke putrane koI kAma soMpavuM. sAdhaka bIjAne maryAdAnI bahAra javA kahevAthI, jIvone hAni pahoMcADIne vratanuM ullaMghana kare che. (2) zaX - potAnI Icchita vastu karAvavAnA AzAe maryAdAnI bahAra 2010_03 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI merusuMdaragaNikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhano TUMkasAra rahelA lokonuM dhyAna, avAja karI kheMcavuM. (3) Anayana maryAdAnI bahAra rahelI vastuo bIjA pAse maMgAvavI. (4) rUpAbhivyaktti - maryAdA bahAra rahelI vyaktio sAthe vyavahAra karavA nizAnI ke ceSTAono upayoga karavo (5) putakSepa paththara IMTa, ke mATInA DhephA jevI mUrta vastu, maryAdA bahAra rahelI vyaktinuM dhyAna kheMcavAnA hetuthI pheMkavI. poSadhApavAsa vratanA pAMca aticAro gaNAvyA che : (1) pratipAra parIkSaNa vinA ane saMbhALapUrvaka tapAsyA vinA pUjA dravyo levA (2) visarpAtivAra tapAsyA vinA pUjAdravyo mUkavAM ane zarIra phelAvavuM. (3) AstaragaticAra kALajIpUrvaka tapAsyA vinA ane jagyAne dhImethI vALIne sApha karyA vinA potAnuM bichAnuM bichAvavuM (4) anAvaratipAra eTale upavAsanI vAtamAM utsAha na batAvavo (5) ammaraLAtivAra eTale dharmagraMthonuM adhyayana, ekAgratA vagerenA pAlanamAM vismaraNa. 99 vaiyAvRtyavratanA pAMca aticAro A pramANe che : (1) haritApiyAna lIlAM pAMdaDAM, phUla ke bIjI sacitta vastuo vaDe khorAkane DhAMkavo, (2) itinidhAna sacitta pAMdaDAomAM bhojana ApavuM. (3) anAvarAtivAra bhojana ApatAM apamAna karavuM ke sanmAna na karavuM. (4) asmaLativAra ApavAnI rIta bhUlI javI athavA ApavAne vakhate potAnA kAmamAM magna rahevuM. (5) mArita eTale bIjA zrAvako sAdhuone bhikSA ApatA hoya, tyAre IrSyA anubhavavI. anaMtakAya - gRhastha AnivikaTathI saMkSepanAnA aticAra aneka prakAranA pApa, dRSkRtyo, aticAronI AlocanA, pratikramaNanuM mahatva batAvIne sarva jIvonI kSamApanA karavAno bodha che. sarva jIvone huM kSamA ApuM chuM. sarva jIvo mane kSamA Apajo. sarva jIvo sAthe mAre mitratA che. koInI sAthe mAre ve2 nathI. saunA dRSkRtyo mithyA thAva. aMtamAM A bAlAvabodha saM. 1575, zrAvaNasuda, cothane divase kharatara gacchanAyaka zrI jinarAjasUri paTTAlaMkAra, zrI jinabhadrasUrinA ziSya zrI jinacaMdrasUrinA AdezathI zrI maMDapamahAdurge, saMghanI abhyarthanA mATe vAcanAcArya ratnamUrtigaNi ziSya zrAvaka merusuMdarasUrie zrI taruNaprabhAvAcAryakRta bAlAvabodhanA tattvasArarUpa A SaDAvazyaka bAlAvabodha racyo che. graMthAgraMtha 1500, 2010_03 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa AvazyakasUtra mULa pATha ane saMskRta chAyA mUlama tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM vaMdAmi namasAmi sakkAremi sammANemi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi matthaeNa vaMdAmi // sU. 1 11 chAyA triH kRtvA AdakSiNapradakSiNaM ka vande namasyAmi satkaromi sammAnayAmi kalyANaM maGgalaM daivataM caityaM paryupAse mastakena vande // sU. 1 // mUlama Nabho arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AyariyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savvasAhUNaM ||suu. 2 // chAyA namaH arihadbhyaH, namaH siddhebhyaH, namaH AcAryebhyaH, nama upAdhyAyebhyaH, namo loke sarvasAdhubhyaH ||suu. 2 // mUlama eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesi, paDhamaM havai maMgalaM // 1 // chAyA eSa pagcanamaskAraH, sarvapApapraNAzanaH / maGgalAnAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maGgalam // 1 // - mhaa2|4 saMpAhita, AvazyakasUtramnA pAnI * paMDita munizrI. anyAlA sAdhAre. ___ 2010_03 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa atha prathamAdhyayanam mUlama karebhi bhaMte / sAmAiyaM, savvaM sAvajjaM joga paccakkhAmi jAvajjIvAe, tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM na karemi na kAravemi karaMtaMpi annaM na samaNujANAmi. tassa bhaMte / paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // sU. 1 // 101 chAyA karomi bhadanta / sAmAyikaM, sarvasAvadyaM yogaM pratyAkhyAmi yAvajjIvayA, trividhaM trividhena manasA vAcA kAyena na karomi na kArayAmi kurvantamapyanyaM na samanujAnAmi, tasya bhadanta / pratikrAmAmi nindAmi garhAmi AtmAnaM vyutsRjAmi ||1|| mUlama icchAmi ThAmi kAussaggaM jo me devasio aIAro kao kAio vAio mANasio ussutto ummaggo akappo akaraNijjo dujjhAo duvviciMtio aNAyAro aNicchiyavvo asamaNapAugo nANe taha daMsaNe carite sue sAbhAie, tinhaM guttINaM, cauNhaM kasAyANaM, paMcaNhaM mahavvayANaM, chaNhaM jIvanikAyANaM, sattaNhaM piMDesaNANaM, aTThaNhaM pavayaNamAUNaM, navaNhaM baMbhaceraguttINaM, dasavihe samaNadhamme samaNANaM jogANaM jaM khaMDiyaM jaM virAhiyaM tassa micchAmi dukkaMDa // suu.2|| chAyA icchAmi sthAtuM kAyotsarga yo mayA daivasiko'tIcAraH kRtaH kAyiko vAciko mAnasika utsUtra unmArgoDa kalpoDakaraNIyo durdhyAto durvicintitoDanAcAro'neSTavyoDazramaNaprAyogyo jJAne tathA darzane cAritre zrute sAmAyike, tisRNAM guptInAM caturNAM kaSAyANAM, paJcAnAM mahAvratAnAM, SaNNAM jIvanikAyAnAM, saptAnAM piNDaiSaNAnA, maSTAnAM pravacanamAtRNAM, navAnAM brahmacaryaguptInAM dazavidhe zramaNadharme zramaNAnA yogAnAM yatkhaNDita yadvirAdhitaM tasya mithyA me duSkRtam ||suu. 2 // mUlama tassuttarIkaraNeNaM pAyacchitakaraNeNaM visohIkaraNeNaM visallIkaraNeNaM pAvANaM kammANaM nigdhAyaNaTThAe kAussaggaM anattha usasieNaM nIsasieNaM khAsieNaM chIeNaM jaMbhAieNa uDDueNaM vAyanisaggeNaM bhamalie pittumucchAe sumehiM aMgasaMcAlehi suhumehi khelasaMcAlehiM sumehiM diTThisaMcAlehiM evamAiehiM AgArehiM abhaggo avirAhio hujja me kAussaggo jAva arihaMtANaM bhagavaMtANaM namukkAreNa na pAremi tAva kArya ThANeNaM moNeNaM jhANeNaM appANaM vosirAmi // 3 // 2010_03 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha chAyA tasyottarIkaraNena prAyazcitakaraNena vizuddhi (vizodhI) karaNena vizalyIkaraNena pApAnAM karmaNAM nirdhAtanArtha tiSThAmi kAyotsargama, anyatrocchavasitena niHzvasitena kAsitena kSutena jRmbhitena udgAritena vAtAnisargeNa bhramalyA pitamUrcchayA sUkSmairaGgasaJcAraiH sUkSmaiM zleSasaJcaraiH sUkSmaidaSTisaJcAraiH, evamAdikairAgArairabhagroDa-virAdhito bhavatu me kAyotsargo yAvadarhatAM bhagavatAM namaskAreNa na pArayAmi tAvatkAyaM sthAnena maunena dhyAnenA''tmAnaM vyutsRjAmi // sU. 3 // mUlam Agame tivihe paNNatte taMjahA-suttAgame atthAgame tadubhayAgame / jaM vAiddhaM, vaccAbheliyaM, hINakkharaM, accakkharaM, payahINaM, viNayahINaM, jogahINaM, dhosahINaM, suTTadinnaM suTTapaDicchiyaM, akAle kao sajjhAo kAle na kao sajjhAo, asajjhAe sajjhAiyaM, sajjAe na sajjAiyaM, tassa micchA mi dukkaDaM // sU. 4 // . chAyA AgamastrividhaH prajJaptastadyathA-sUtrAgamaH arthAgamaH tadubhayAgamaH / (tatra) yad vyAviddhaM, vyatyAmeDitaM, hInAkSaram, atyakSaraM, parahInaM, yogahInaM, dhoSahIna, suSThadattaM, duSThupratISTam, akAle kRtaH svAdhyAyaH kAle na kRtaH svAdhyAyaH, asvAdhyAye svAdhyAyitaM, svAdhyAye na svAdhyAyitaM, tasya thyiA mayi duSkRtam ||suu. 4 // atha dvitIyamadhyayanam mUlama logassa ujjoyagare, dhammatitthayare jiNe / arihaMte kittaissaM, cauvIsaMpi kevalI // 1 // usabhamaMjiaM ca vaMde, saMbhavamabhiNaMdaNaM ca sumaI ca / paumappahaM supAsaM, jiNaM ca caMdappahaM vaMde // 2 // suvihiM ca puSpadaMtaM, sIyala sijjaMsa vAsupUjjaM ca / vimalamaNaMtaM ca jiNaM, dhamma saMtiM ca vaMdAmi // 3 / / kuMthu araM ca malliM, vaMde muNisuvvayaM namijiNaM ca / vaMdAmi riTenemi, pAsaM taha vaddhamANaM ca // 4 // evaM mae abhithuA, vihUyarayamallA pahINajaramaraNA / cauvIsaMpi jiNavarA, titthayarA me pasIyaMtu // 5 // ___ 2010_03 For Private &Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 103 kittiya-vaMdiya-mahiyA, je e logassa uttamA siddhA / AruNNabohilAmaM, samAhiparamuttama ditu // 6 / / / caMdesu nimmalayarA, Aiccesu ahiyaM payAsayarA / sAgaravaragaMbhIrA siddhA siddhi mama disaMtu ||7|| . chAyA lokasyodyotakarAna, dharmatIrthakarAn jinAn / arhataH kIrtayiSyami, caturvizatimapi kevalinaH // 1 // RSabhamajitaM ca vande, sambhavamabhinandanaM ca sumatiM ca / padmaprabhaM supArzva, jinaM ca candraprabhaM vande // 2 // suvidhiM ca puSpadantaM, zItala-zreyAMsa-vAsupUjyAMzca / vimalamanantaM ca jinaM, dharma zAnti ca vande / / 3 / / kunthumaraM ca maliM, vande munisuvrataM namijinaM ca / vande'riSTanemi pArzva tathA vardhamAna ca // 4 // evaM mayA'bhiSTutA, vidhUtarajomalAH prahINajarAmaraNAH / caturvizatirapi jinavarA, - stIrthaMkarA me prasIdantu // 5 / / kIrtita-vandita-mahitA, ya ete lokasyottamAH siddhAH / ArogyabodhilAbhaM, samAdhivaramuttamaM dadatu // 6 / / candrebhyo nirmalatarA, AdityebhyoDadhikaM prakAzakarAH / sAgaravaragambhIrAH, siddhAH siddhiM mama dizantu // 7 / / atha tRtIyamadhyayanam mUlama icchAmi khamAsamaNo / vaMdiuM jAvaNijjAe nisIhiyAe, aNujANaha me miuggahaM, nisIhi ahokAyaM kAyasaMphAsaM, khamaNijjo me kilAmo, appikilaMtANaM bahusubheNa bhe divaso vaikkaMto ? jattA bhe ? javaNijjaM ca bhe ? khAmemi khamAsamaNo ! devasiaM vaikkama, AvassiyAe paDikkamAmi khamAsamaNANaM devasiAe AsAyaNAe tetrIsannayarAe jikiM cimicchAe vayadukkaDAe kAyadukkaDAe kohAe mANAe mAyAe lohAe savvakAliyAe savvamicchAvayArAe savvadhammAikkamaNAe AsAyaNAe jo me devasio aiyAro kao tassa khamAsamaNo / paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // sU. 1 // 2010_03 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha chAyA icchAmi kSamAzramaNa / vandituM yApanIyayA naiSedhikyA, anujAtIta me mitAvagraham / niSidh adha:kAyaM kAyasaMsparzam / kSamaNIyo bhavaddhiM klame : / alpakalAntAnAM bahuzubhena bhavatAM divaso vyatikrAntaH / , yAtrA bhavatAm ? yApanIyaM ca bhavatAm ? kSamayAmi kSamAzramaNa ! daivasiMka vyatikramam / AvazyakyA pratikramAmi kSamAzramaNAnAM daivasikyA AzAtanayA trayastriMzadanyatarayA yatkiJcanmithyAbhUtayA manoduSkRtayA vacoduSkRtayA kAyaduSkRtayA krodhayA mAnayA mAyayA lobhayA sarvakAlikya sarvamithyopacArayA sarvadharmAtikramaNayA AzAtanayA yo mayA daivasikoDaticAraH kRtastasya kSamAzramaNa / pratikramAmi nindAmi gardai AtmAnaM vyutsRjAmi // sU. 2 // atha caturthamadhyayanam mUlam catAri maMgalaM- arihaMtA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipannatto dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA-arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevalipannato dhammo loguttamo / cattAri saraNaM pavajjAmi, arihaMte saraNaM pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhU saraNaM pavajjAmi, kevalipaNNaMta dhammaM saraNaM pavajjAmi ||suu. 1 // chAyA catvAro maGgalaM - arhanto maGgalaM, siddhA maGgalaM, sAdhavo maGgalaM kevaliprajJapto dharmo maGlam / catvAro lokottamAH - arhanto lokottamAH, siddhA lokottamAH, sAdhavo lokottamAH, kevaliprajJapto dharmo lokottamaH / caturaH zaraNaM prapadye-arhataH zaraNaM prapadye, siddhAn zaraNaM prapadye, sAdhUn zaraNaM prapadye, kevaliprajJaptaM dharme zaraNaM prapadye // sU. 1 // mUlam icchAmi paDikkamiuM iriyAvahiyAe virAhaNAe gamaNAgamaNe, pANakkamaNe, bIyakkamaNe, hariyakkamaNe osA-uttiMga-paNaga-daga-maTTI-makkaDA-saMtANA-saMkramaNe je me jIvA virAhiyA-egidiyA, beiMdiyA, teIdiyA, cauriMdiyA, paMciMdiyA, abhihayA, vattiyA, lesiyA, saMghAIyA, saMghaTTiyA, pariyAvidAya, kilAmiyA, uddaviyA ThANAo ThANaM saMkrAmiyA, jIviyAo vavaroviyA tassa micchA mi dukkaDaM ||suu. 2 // chAyA icchAmi pratikramitumairyApathikyAM virAdhanAyAH, gamanAgamane prANAtikramaNe, bIjAkramaNe, haritAkramaNe, avazyAyottipanakodakamRttikAmarkaTasantA-nasaMkramaNe ye mayA 2010_03 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 105 jIvA virAdhitAH ekendriyAH, dvIndriyAH, trindriyAH, caturindriyAH, paJcendriyA, abhihatAH, vartitAH, zleSitAH, saMghAtitAH, saMghaTTitAH, paritApitAH, klamitAH, avadrAbitAH, sthAnAtsthAnaM saMkrAmitAH, jIvitAdvayaparopitAstasya mithyA mayi duSkRtam ||suu. 2 // mUlam icchAmi paDikkamiuM pagAmasijjAe nigAmasijjAe saMthArAuvvaTTaNAe paripaTTaNAe AuMTaNAe pasAraNAe chappaIsaMghaTTaNAe kUie kakkarAie chiie jaMbhAie Amose sasarakkhAmose AulamAlAe sovaNavattiAe itthIvippariAsiAe diTThivippiriAsiAe maNavippariAsiAe pANabhoyaNavippariAsiAe jo me devasio aiyAro kao tassa micchAmi dukkaDaM ||suu. 3 // chAyA icchAmi pratikramituM prakAmazayyayA nikAmazayyayA saMstArakodvartanayA parivartanayA AkuJcanayA prasAraNayA SaTapadIsaMghaTTanayA kUjiteM karkarAyite kSute jRmbhite Amarza sarajaskAmarza AkulAkulayA svaprapratyayayA strIvaiparyAsikyA dRSTivaiparyAsikyA manovaiparyAsikyA pAnabhojanavaiparyAsikyA yo mayA daivasiko'ticAra : kRtastasya mithyA mayi duSkRtam // mUlam paDikkamAmi goyaracariyAe bhikkhAyariyAe ugdhADakavADaudghADaNAe sANAvacchasaMghaTTaNAe maMDIpAhuDiAe bahipAhuDiAe ThavaNApAhuDiAe saMkie sahasAgArie aNesaNAe pANesaNAe pAyabhorANAe bIyabhoyaNAe hariyabhoyaNAe pacchAkammiyAe purekammiyAe adiTThahaDAe dagassaMTThahaDAe rayasaMsaTThahaDAe pArisADaNiyAe pAriThAvaNiyAe ohAsaNabhikkhAe jaM uggameNaM uppAyaNesaNAe aparisuddhaM paDigAhiyaM paribhuttaM vA jaM na pariThaviaM tassa micchA mi dukkaDaM ||suu. 4 / chAyA . pratikrAmAmi gocaracaryAyAM mikSAcaryAyAmuddhATakapAToddhATanayA khavatsadArakasaMghaTTanayA maNDIprAbhRtikayA baliprAbhRtikayA sthApanAprAbhRtikayA zaGkite / sahasAkArikeDaneSaNayA pAnaiSaNayA prANabhojanayA bIjabhojanayA haritabhojanayA pazcAtkarmikayA puraHkarmikayA'dRSTAhUtayA utakasaMsRSTADaDahutayA rajaHsaMsRSTAhUtayA pArizATanikyA (pArizAtanikyA) pariSThApanikyA ohAsanabhikSayA yad uddhamena utpAdanaiSaNayADaparizuddhaM pratigRhItaM paribhuktaM vA yanna pariSThApitaM tasya mithyA mayi duSkRtam ||suu. 4 // 2010_03 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha paDikkamAmi cAukkAlaM sajjhAyassa akaraNayAe ubhaokAlaM bhaDovagaraNassa appaDilehaNAe duppaDilehaNAe apamajjaNAe duppamajjaNAe aikkame vaikkame aIyAre aNAyAre jo me devasio aIyAro kao tassa micchA mi dukkaDaM ||suu. 5 // chAyA pratikrAmAmi catuSkAlaMsvAdhyAyasyADakaraNatayA, ubhayakAlaM bhANDopakaraNasyADapratilekhanayA duSpratilekhanayA apramArjanayA duSpramArjanayA, atikrame, vyatikrameDaticAreDanAcAre yo mayA daivasikoDaticAraH kRtastasya mithyA mayi duSkRtam // 6 // mUlam paDikkamAmi egavihe asaMjame / paDikkamAmi dohiM baMdhaNehiM-rAgabaMdhaNeNaM dosabaMdhaNeNaM / paDikkamAmi tihiM daMDehi-maNadaMDeNaM vayadaMDeNaM kAyadaMDeNaM / paDikkamAmi tihiM guttIhimaNaguttIe vayaguttIe kAyaguttIe / paDikkamAmi tihiM sallehimAyAsalleNaM niyANasalleNaM micchAdaMsaNalleNaM / paDikkamAmi tihiM gAravehiM iDaDhIgAraveNaM rasagAraveNaM sAyAgAraveNaM / paDikkamAmi tihiM virAhaNANi-nANAvihAraNAe daMsaNavirAhaNAe carittavirAhaNAe ||suu. 6 // chAyA pratikrAmAmi ekavidheDasaMyame / pratikrAmAmi dvAbhyAM bandhanAbhyAM-rAgabandhanene dveSabandhanena / pratikAmAmi tribhardaNDai:- manodaNDena vacodaNDena kAyadaNDena / pratikrAmAmi tisRbhirguptibhi:- manoguptyA vacoguptyA kAyaguptyA / pratikrAmAmi tribhiH zalyaiHmAyAzalyena nidAnazalyena mithyAdarzanazalyena / pratikrAmAmi tribhigauravaiH- RddhigauraveNa rasagauraveNa zAtagauraveNa / pratikrAmAmi tisRbhirvirAnAbhiH- jJAnavirAdhanayA darzanavirAdhanayA cAritravirAdhanayA ||sR. 6 // mUlam paDikkamAmi caUhi kasAehiM - kohakasAeNaM, mANakasAeNaM, mAyAkasAeNaM, lohakasAeNaM / paDikkamAmi caUhi saNNAhi-AhArasaNNAe, bhayasaNNAe, mehuNasaNNAe, pariggahasaNNAe / paDikkamAmi caUhiM vikahAhi-itthikahAe, bhattakahAe, desakahAe, rAyakahAe / paDikkamAmi caUhiM jhANehi-aTTeNaM jhANeNaM, ruddeNaM jhANeNaM, dhammeNaM jhANeNaM, sukke NaM jhANeNaM ||suu. 7 // chAyA pratikrAmAmi caturbhiH kaSAyaiH- krodhakaSAyeNa, mAnakaSAyeNA, mAyAkaSAyeNa, ___ 2010_03 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 107 lokakaSAyeNa / pratikrAmAmi catasRbhiH saMjJAbhiH- AhArasaMjJayA, bhayasaMjJayA, maithunasaMjJayA, parigrahasaMjJayA / pratikrAmAmi catusRbhirvikathAmiH- strIkathayA, bhaktakathayA, dezakathayA, rAjakathayA / pratikrAmAmi caturbhidhyAna: - Artena dhyAnena, raudreNa dhyAnena, dharmeNa dhyAnena, zuklena dhyAnena ||suu. 7 // mUlam paDikkamAmi paMcahi kiriyAhi-kAiyAe, ahigaraNiyAe, pAusiyAe, paritAvaNiyAe, pANAivAyakiriyAe / paDikkamAmi paMcahi kAmaguNehi-saddeNaM, ruveNaM, gaMdheNaM, raseNaM, phAseNaM / paDikkamAmi paMcahiM mahavvaehi-savvAo pANAivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo veramaNaM, savvAo adinnAdAnAo veramaNaM, savvAo mehuNAo veramaNaM, savvAo pariggahAo veramaNaM / paDikkamAmi paMcahiM samiihiM-iriyAsamiIe, bhAsAsamiIe, esaNAsamiIe, AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamiIe, uccArapAsavaNakhelajallasiMdhANapAriThAvaNiyAsamiIe / paDikkamAmi chahiM jIvanikAehiMpuDhavikAeNaM, AukAeNaM, teukAeNaM, vAukAeNaM, vaNassaikAeNaM, tasakAeNaM / paDikkamAmi chahiM lesAhi-kiNhaselAe, nIlalesAe, kAulesAe, teulesAe, paumaselAe, sukkalesAe // sU. 8 // chAyA pratikrAmAmi paJcabhiH kriyAbhiH- kAyikyA, AdhikaraNikyA, pAdveSikyA, pAritApanikyA, prANAtipAtakriyayA / pratikAmAmi paJcabhiH kAmaguNaiH- zabdena, rupeNa, gandhena, rasena, sparzena / pratikrAmAmi paccabhirmahAvrataiH- prANAtipAtAdviramaNena, mRSAvAdAdviramaNena, adattAdAnadviramaNena, maithunAdviramaNena, parigrahAdviramaNena / pratikrAmAmi paJcabhiH samitibhiH- IryAsamityA, bhASAsamityA, eSaNAsamityA, bhANDamAtrAdAnanikSepaNAsamityA, ucAraNaprastravaNakhelajallasiMdhANapAriSThApanikAsamityA pratikrAmAmi SaDabhirjIvanikAyaiH- pRthvIkAyena, apakAyena, tejaskAyena, vAyukAyena, vanaspatikAyena, trasakAyena / pratikrAmAmi SaDabhirlezyAbhiH- kRSNalezyayA, nIlalezyayA, kApotalezyayA, tejolezyayA, padmalezyayA, zuklalezyayA // sU. 8 // mUlam paDikamAmi sattahiM bhayaTThANehiM / aTTahiM mayaTThANehiM / navahiM baMbhaceraguttIhi / dasavihe samaNadhamme // sU. 9 // chAyA pratikrAmAmi saptabhirbhayasthAnaiH / aSTabhirmadasthAnaiH / navabhirbahmacaryaguptibhiH / dazavidhe zramaNadharme // sU. 9 / / 2010_03 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha mUlam egArasiMha uvAsagapaDimAhiM / / sU. 10 // chAyA ekAdazabhirupAsakapratimAbhiH ||suu. 10 // mUlam bArasahiM bhikkhupaDimAhi ||suu. 11 // chAyA dAdazabhibhikSupratimAbhiH // sU. 11 // mUlam terasahiM kiriyAThANehiM // sU. 12 // chAyA trayodazabhiH kriyAsthAnaiH // sU. 12 // mUlam cauddasiMha bhUyaggAmehiM / pannarasahi paramAhammiehiM / solasahiM gAhAsolasaehiM sattarasavihe asaMjame / aTThArasavihe abaMbhe / egUNavIsAe nAyajjhayaNehiM / vIsAe asamAhiTTANehiM / / sU. 13 // chAyA caturdazabhirbhUtagrAmaiH / pagcadazabhiH paramAdhArmikaiH / SoDazabhirgAthASoDazakaiH / saptadazavidhaDasaMyame / aSTAdazavidheDabrahmANi / ekonaviMzatyA jJAtAdhyayanaiH / viMzatyADasamAdhisthAnaiH ||suu. 13 // mUlam egavIsAe sabalehiM // sU. 14 // chAyA ekaviMzatyA zabalaiH ||suu. 14 // mUlam bAvIsAe parisahehiM // sU. 16 / / 2010_03 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa dvAviMzatyA pariSahaiH ||suu. 15 // chAyA mUlam tevIsAe sUagaDajjhayaNehiM / cauvIsAe devehiM / paNavIsAe bhAvaNAhiM chavvIsAe dasAkappavavahArANaM uddesaNakAlehiM / sattAvIsAe aNagAraguNehiM // sU. 16 // chAyA trayoviMzatyA sUtrakRtAdhyayanaiH / caturviMzatyA devaiH / pagcaviMzatyA bhAvanAmiH / SaDaviMzatyA dazAkalpavyavahArANAmuddezanakAlaiH / saptaviMzatyADanagAraguNaiH // sU. 16 // mUlam aTThAvIsAe AyArappakappehiM / egUNatIsAe pAvasuyappasaMgehiM // sU. 17 // chAyA aSTAviMzatyADaDacAraprakalpaiH / ekonatriMzatA pApazrutaprasaGgaiH ||suu. 17|| mUlam tIsAe mohaNIya ThANehiM ||suu. 18 // chAyA triMzatA mohanIyasthAnaiH ||suu. 18 || mUlam egatIsAe siddhAiguNehiM / battIsAe jogasaMhehiM // sU. 19 // chAyA ekatriMzatA siddhAdiguNaiH / dvAtriMzatA yogasaGgrahaiH // 19 // mUlam tittIsAe AsAyaNAe ||suu. 20 // 2010_03 109 chAyA trayastriMzatADaDazAtanAbhiH ||suu. 20 // mUlam arihaMtANaM AsAyANAe, siddhANaM AsAyaNAe, AyariyANaM AsAyaNAe, uvajjhAyANaM AsAyaNAe, sAhUNaM AsAyaNAe, sAhuNINaM AsAyaNAe, sAvayANaM AsAyaNAe, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha sAviyANaM AsAyaNAe, devANaM AsAyaNAe, devINaM AsAyaNAe, ihalogassa AsAyaNAe, paralogassa AsAyaNAe, kevalINaM AsAyaNAe, kevalipannatassa dhammassa AsAyaNAe, sadevamaNuyAsurassa logassa AsAyaNAe, savvapANabhUyajIvasattANaM AsAyaNAe, kAlassa AsAyaNAe, suassa AsAyaNae, suyadevayAe AsAyaNAe, vAyaNAyariyassa AsAyaNAe, jaM vAiddhaM, vaccAmeliyaM, hINakkharaM, accakkharaM, payahINaM, viNayahINaM, jogahINaM, dhosahINaM, suTThadinnaM, duTThapaDicchiyaM, akAle kao sajjhAo, kAle na kao sajjhAo, ajjhAe sajjhAiyaM, sajjhAe na sajjhAiyaM, tassa micchAmi dukkaDaM ||suu. 21 // chAyA arhatAmAzAtanayA, siddhAnAnAzAtanayA, AcAryA yANAmAzAtanayA, upAdhyAyAnAmAzAtanayA, sAdhUnAmAzAtanayA, sAdhvInAmAzAtanayA, zrAvakANAmAzAtanayA, zrAvikANAmAzAtanayA, devatAnAmAzAtanayA, devInAmAzAtanayA, ihalokasyADaDazAtanayA, paralokasyADaDazAtanayA, kevalinAmAzAtanayA, kevali prajJaptasya dharmasyADaDazAtanayA, sadevamanujADasurasya lokasyADaDazAtanayA, sarvaprANabhUtajIvasatvAnAmAzAtanayA, kAlasyAzAtanayA, zrutasyAzAtanayA, zrutadevatAyA AzAtanayA, vAcanAcAryasyADaDazAtanayA, yad vyAviddhaM, vyatyAneDitaM, hInAkSaraM atyakSaraM, padahInaM, vinayahInaM, yogahInaM, dhoSahInaM, suSThu dattaM duSThu pratIcchatam, akAle kRtaH svAdhyAyaH kAle na kRtaH svAdhyAyaH asvAdhyAye svAdhyAyitaM, svAdhyAye na svAdhyAyitaM, tasya mithyAmayi duSkRtam / / sR. 21 // mUlam namo cauvIsAe titthayarANaM usamAimahAvIrapajjavasANANaM / ivameva niggaMthaM pAvayaNaM sacvaM aNuttaraM kevaliyaM paDipunnaM neyAuyaM saMsuddhaM sallagattaNaM siddhamaggaM muttimaggaM nijjANamaggaM nivvANamaggaM avahitamavisaMdhi savvadukkhappahINamaggaM / itthaM ThiA jIvA sijhaMti bujhaMti muccaMti parinivvAyaMti savvadukkhANamaMtaM karaMti / taM dhammaM saddahAmi pattiyAmi roemi phAsemi pAlemi aNupAlemi / taM dhammaM saddahaMto pattiyaMto roaMto phAsaMto pAlaMto aNupAlaMto tassa dhammassa kevalipannattassa abbhuThiomi ArAhaNAe viraomi virAhaNAe, asaMjamaM pariyANAmi, saMjamaM uvasaMpajjAmi, abaMbhaM pariyANAmi, baMbhaM upasaMppajjAmi / akappaM pariyANAmi / kappaM upasaMpajjAmi / annANaM pariyANAmi / nANaM uvasaMpajjAmi / akiriyaM pariyANAmi, kiriyaM uvasaMpajjAmi / micchattaM pariyANAmi, sammattaM uvasaMpajjAmi / abohiM pariyANAmi, bohiM uvasaMpajjAmi / amaggaM pariyANAmi, maggaM uvsNpjjaami| ja saMbharAbhi jaM ca na saMbharAbhi, jaM paDikkamAmi jaM ca na paDikkamAmi tassa savvassa devasiyassa aiyArassa paDikkamAmi / samaNohaM saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakammo aniyANo diTThisaMpanno mAyAmosavivajjio aDhAijjesu dIvasamuddesu 2010_03 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 111 pannarasasu kammabhUmIsu jAvaMti kei sAhU rayaharaNamuhapattiyagocchagapaDiggahadhArA paMcamahavvayadhArA aTThArasasahassasIlaMgadhArA akkhayAyAracaritA te savve sirasA maNasA matthaeNa baMdAmi / khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMta me| mittI me savvabhUesu, vera majjha na keNaI // 1 // evamahaM Aloiya, nidia garahia dugaMciyaM samma / tiviheNaM paDikkato, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 2 // sU. 22 // chAyA namazcaturvizataye tIrthaMkarebhya RSabhAdimahAvIraparyavasAnebhyaH / idameva nairganthaM pravacanaM satyamanuttaraM kaivalikaM pratipUrNaM naiyAyikaM saMzuddhaM zalyakartanaM siddhimArgI muktimArgI niryANamArgI nirvANamArgoDavitathamavisandhi sarvaduHkhaprahINamArgaH / atra sthitA jIvAH sidhyanti budhyante mucyante parinirvAnti sarvaduHkhAnAmantaM kurvanti / taM dharma zraddadha pratipadye rocayAmi spRzAmi pAlayAmi anupAlayAmi / taM dharme zraddhAnaH pratipadyamAno rocayana spRzan pAlayannanupAlayan tasya dharmasya kevaliprajJaptasyA'bhyutthito'smyArAdhanAyAM viratoDasmi virAdhanAyAm / asaMyama parijAnAmi saMyamamupasapadye, abrahma parijAnAmi brahmopasampadye, akalpaM parijAnAmi kalpamupasampadye, ajJAnaM parijAnAmi jJAnamupasampadye, akriyAM parijAnAmi kriyAmupasampadye, mithyAtvaM parijAnAmi samyaktvamupasampadye, abodhi parijAnAmi bodhimupasampadye, amArga parijAnAmi mArgamupasampadye, yatsmarAmi yacca na smarAmi, yatpratikrAmAmi yacca na pratikrAmAmi, tasya sarvasya daivasikasyAticArasya pratikrAmAmi / zramaNoDahaM saMyataviratapratihatapratyAkhyAtapApakarmA anidAno dRSTisampanno mAyAmRSAvivarjakaH, arddhatRtIyeSu dvIpasamudreSu pagcadazakarmabhUmiSu ye keDapi sAdhavo rajoharaNamukhavastrikAgocchakapratigrahadhArAH paJcamahAvratadhArA aSTAdazasahastrazIlAGgadhArA akSatADaDacAracAritrAstAn sarvAn zirasA manasA mastakena vande. "kSamayAni sarvAn jIvAn, sarve jIvAH kSAmyantu mAm / maitrI me sarvabhUteSu vairaM mama na kenApi // 1 // evamahamAlocya, ninditvA garhayitvA jugupsitvA samyak / trividhena pratikrAman, vande jinAnAM catuviMzatim // 2 // sU. 22 / / 2010_03 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 2 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha atha paccamamadhyayanam mUlam icchAmi NaM bhaMte tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe / devasiyapAyacchittavisohaNaTuM karemi kAussaggaM // 1 // chAyA icchAmi khalu bhagavan yuSmAbhirabhyanujJAtaH san / daivasikaprAyazcittavizodhanArthaM karomi kAyotsargam // 1 // atha SaSTamadhyayanam mUlam dasavihe paccakkhANe paNNatte taMjahA 'aNAgayamaikvaMtaM, koDIsahiyaM niyaMTiyaM ceva / sAgAramaNAgAraM, parimANakaDaM niravasesaM / saMkeyaM ceva addhAe, paccakkhANaM bhave dasahA ||suu. 1 / / . chAyA dazavidhaM pratyAkhyAnaM prajJaptaM tadyathA-anAgatam-(1) atikrAntam (2) koTisahati (3) niyantritaM (4) caiva / sAkAram (5) anAkAraM (6) parimANakRtaM (7) niravazeSam (8) saGketaM (9) caiva addhAyAH (10) pratyAkhyAnaM bhavati dazadhA ||suu. 1 // mUlam namotthuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM AigarANaM titthayarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisuttamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIANaM purisavaragaMdhahatthINaM loguttamANaM loganAhANaM logahiyANaM logapaIvANaM logapajjoagarANaM abhayadayANa cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM jIvadayANaM bohidayANaM dhammadayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTTINaM dIvo tANaM saraNaM gaI paiTaThA appaDihayavaranANaMda saNadharANaM viaTTachaumANaM jiNANaM jAvayANaM tinnANaM tArayANaM buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM savvannUNaM savvadarisINaM sivamayalarumayamaNaMtamakkhayamavvAbAhamapuNaharAvittisiddhinAmadheyaM ThANaM saMpattANaM namo jiNANaM jiyabhayANaM ||suu. 2 // chAyA namoDastu arhaddhayo bhagavadbhya AdikarebhyastIrthakarebhyaH svayaMsaMbuddhebhyaH 2010_03 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 113 puruSottamebhyaH puruSasiMhebhyaH puruSavarapuNDarIkebhyaH puruSavaragandhahastibhyo lokottamebhyo lokanAthebhyo lokahitebhyo lokapradIpebhyo lokapradyotakarebhyaH, abhayadayebhyazcakSardayebhyo mArgadayebhyaH zaraNayebhyo jIvadayebhyo bodhidayebhyo dharmadayebhyo dharmazakebhyo dharmanAyakebhyo dharmasArathibhyo dharmavaracAturantacakravartibhyo dvIpastrANaM zaraNaM gatiH pratiSThA apratihatavarajJAnadarzanadharebhyo vyAvRttacchaThAbhyo jinebhyo jApakebhyastIrNebhyastArakebhyo buddhebhyo bodhakebhyo maktebhyo mocakebhyaH sarvajJebhyaH sarvadarzibhyaH zivamacalamarujamananta makSayamavyAbAdhamapunarAvRttisiddhigatinAmadheyaM sthAnaM samprAptebhyo namo jinebhyo jitbhyebhyH|| sU. 2 // mUlam phAsiyaM (1) pAliyaM (2) sohiyaM (3) tIriyaM (4) kiTTiyaM (5) ArAhiyaM (6) aNupAliyaM (7) bhavai jaM ca na bhavai, tassa micchAmi dukkaDaM ||suu. 3 // chAyA spaSTaM (1) pAlitaM (2) zodhitaM (3) tIritaM (4) kIrtitam (5) ArAdhitama (6) AjJayADanupAlitaM (7) bhavati, yacca na bhavati, tasya mithyA mayi duSkRtam ||suu. 3 / / SaDAvazyaka karma sAthe saMbaMdhita stuti ane stotra - zrIjagaciMtAmaNi caityavaMdana sUtra jagaciMtAmaNi jaganAha, jagaguru jagarakkhaNaM / jagabaMdhava jagasatthavAha, jagabhAvaviakkhaNa // .. aTThAvayasaMThavia, ruva kammaTThaviNAsaNa / cauvIsaM pi jiNavarA, jayaMtu appaDihayasAsaNa // 1 // kammabhUmihiM kammabhUmihi, paDhamasaMdhayaNi / / ukkosayasattarisaya, jiNavarANa viharaMta labbhaI / navakoDihiM kevaliNa, koDisahassa nava sAhU gammaI // saMpaI jiNavara vIsa muNi, bihuM koDihiM varanANa / samaNAha koDisahasadua, thuNijjai nicca vihANi // 2 // jayausAmiya jayau, sAmiya risaha sattuMji // ujjita Sahu nemijiNa, jayau vIra saccaurimaMDaNa / / bharuacchahiM muNisuvvaya, muharipAsa, duhaduriakhaMDaNa // avaravidehi titthayarA, cihuM disividisi jiM kevi / tIANAgayasaMpaia, vaMdu jiNa sivvevi // 3 // 2010_03 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha sattAvaNai sahassA, lakkhA chappanna aTTa koDIo // battIsayabAsiAI, tia loe ceie vaMde // 4 // pannarasa koDisayAIM, koDI bAyAla lakkha aDavannA / chattIsa sahasa asiAI, sAsaya biMbAI paNamAmi ||5|| atha jaM kiMci sUtra jaM kiMci nAmatitthaM, sagge pAyAli mANuse loe / jAI jiNa biMbAI, tAI sabbAI vaMdAmi // 1 // ___atha jAvaMti ceiAIM jAvaMti ceiAIM, uDDhea ahea tiria loea / / savvAIM tAI vaMde, iha saMto tattha saMttAI // 1 // cha atha jAvaMta ke vi sAhU jAvaMta ke vi sAha, bharaheravaya mahAvidehe a|| avvesiM tesiM paNao, tiviheNa tidaMDavirayANaM // 1 // __ zrIupasargahara stavana uvasaggaharaMpAsaM, pAsaM vaMdAmi kammadhaNamukkaM / visahara visaninnAsaM, maMgalakallANaAvAsaM // 1 // visaharaphuliMgamaMtaM, kaMThe ghArei jo sayA mnnuo| tassa gaha roga mArI, duTThajarA jaMti uvasAmaM // 2 // ciTThau dUre maMto, tujjha paNAmovi bahuphalo hoi / naratiriesu vi jIvA, pAvaMti na dukkhadogaccaM // 3 / / tahu sammate laddhe, ciMtAmaNikappapAyavambahie / pAvaMti avigdheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM // 4 // ia saMthuo mahAyaza / bhatibbhara nibbhareNa hiyaeNa // tA deva dijja bohiM, bhave bhave pAsa / jiNacaMda / / 5 / / __ atha jayavIrarAya sUtra jayavIyarAya / jagaguru / hou mamaM tuha pabhAvao bhayavaM / bhavanivveo maggA-NasAriA iTraphalasiddhi // 1 // 2010_03 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa logaviruddhaccAo, gurujaNapUA paratthakaraNaM ca // suhagurujogo tavvaya - NasevaNA AbhavakhaMDA // 2 // vArijjai jai viniyA NaMbaMdhaNaM vIyarAya / tuha samae / taha vi mama hujja sevA, bhave bhave tumha calaNANaM ||3|| dukkhakhao kammakhao, samAhimaraNaM ca bohilAbho a / saMpajjao maha eaM, tuha nAha ! paNAmakaraNeNaM ||4|| sarva maMgalamAMgalyaM, sarva kalyANakAraNaM / pradhAnaM sarvadharmANAM, jainaM jayati zAsanaM ||5|| zrIaraMhata ceiyANaM athavA caityastava ahiraMta ceiANaM, karemi kAussaggaM // 1 // vaMdaNavattiyAe, pUaNavattiyAe sakkAravattiyAye // sammANavattayAe, bohilAbhavattiyAe, niruvasaggavattiyAe ||2|| saddhAeSa mehAe, dhiie, dhAraNAe, aNuppehAe, vaDaDhamANIe ThAmi kAussaggaM // 3 // pukkharavaradIvaDDhe vA zrutastava sUtra pukkhavaradIvaDDhe dhAyaisaMDe a jaMbudIvea / bharaheravayavidehe, dhammAigare nama'sAmi ||1|| tamitimirapaDalaviddhaM, saNassa suragaNanariMdamahiassa // sImAdharassa vaMde, papphoDiamohajAlassa // 2 // jAi jarAmaraNasogapaNAsaNassa kallANapukkhalavisAlasuhAvahassa / ko devadANavanariMdagaNacciassa, ghammasma sAramuvalabbha kare pamAyaM ||3|| siddhe bho payao Namo jiNamae, naMdI sayA saMjame, devaMnAgasuvannakinnaragaNassabhUabhAvacci // logo jattha paiTThio jagamiNaM, telukkamaccAsUraM, dhamma vaDDha sAsao vijayao, ghammuttaraM vaDaDhao ||4|| siddhANaM buddhANaM vA siddhastava sUtra siddhANaM, buddhANaM, pAragayANaM paraMparagayANaM // loaggabhuvagayANaM, namo sayA savvasiddhANaM // 12 // 115 2010_03 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha jo devANavi devo, jaM, devA paMjalI namasaMti // taM devedevamahiaM, sirasA vaMde mahAvIraM // 2 // ikko vi namukkAro, jiNavaravasahassa vaddhamANassa // saMsArasAgarAo, tArei naraM va nAraM vA // 3 // ujjitaselasihare dikkhA nANaM nisIhiA jassa // taM dhammacakkavaTTi, ariTThanemi namasAmi // 4 // cattAri aTU dasa do, a vaMdiA jiNavalA cauvvIsaM // paramaTThaniTThaaTThA, siddhA siddhi mama disatuM // 5 // zrIkallANakaMdaM stuti kallANa kaMdaM paDhamaM jiNidaM, saMti tao nemijiNaM murNidaM // pAsaM payAsaM suguNikkaThANaM, bhattIi vaMde sirivaddhamANaM // 1 // apArasaMsAra samuddapAraM, pattA sivaM ditu suikkasAraM // savve jikidAM suravidavaMdA, kallANavallINa vilAsakaMdA // 2 // nivvANamagge varajANakappaM, paNAsiyAsesakuvAidappaM // mayaM jiNANaM saraNaM buhANaM, namAmi niccaM tijagappahANaM // 3 // kudiMdugokhIratusAravanA, sarojahatthA kamale nisannA // vAesirI putthayavaggahatthA, suhAya sA amha sayA pasatthA // 4|| zrIsaMsAradAvAnalanI stuti saMsAradAvAnaladAhanIraM, saMmohadhUlIharaNe samIraM // mAyArasAdAraNasArasIraM, namAmi vIraM girisAradhIraM // 1 // bhAvAvanAmasuradAnavamAnavena-cUlAvilolakamalAvalimAlitAni / saMpUritAbhinatalokasamIhitAni, kAmaM namAmi jinarAjapadAni tAni // 2 // bodhAgAdhaM supadapadavInIrapUrAbhirAmaM, jIvAhiMsADaviralalaharIsaMgamAgAhadehaM / / cUlAvelaM gurugamamaNIsaMkulaM dUra pAraM, sAraM vIrAgamajalanidhi sAdaraM sAdhu seve // 3 // AmUlAloladhUlIbahulaparimalAlIDhalolAlimAlA . jhaMkArArAvasArAmaladalakamalAgArabhUmInivAse // 2010_03 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 117. chAyAsaMbhArasAre ! varakamalakare ! tArahArAbhirAma ! vANIsaMdohadehe ! bhavavirahavaraM dehi me devi sAraM // 4 // zrIlogassa-nAmastava sUtra logassa ujjoagare, dhammatitthayare jiNe / arihaMte kittaissaM, cauvIsaMpi kevalI // 1 // usabha majiaM ca vaMde, saMbhavamabhiNaMdaNaM ca sumaI ca // paumappahaM supAsaM, jiNaM ca caMdappahaM vaMde // 2 // subihiM ca puSpadaMte sIalasa sijjaMsa vAsupUjjaM ca // vimalamaNaMta ca jiNaM, ghammaM saMtaM ca vaMdAmi // 3 // kuMthu araM ca malli, vaMde muNisuvvayaM namijiNaM ca // vaMdAmiriTThanemi, pAsaM taha vaddhamANaM ca // 4 // evaM mae abhithuA, vihuyarayamalA pahINajaramaraNA // cauvIsaMpi jiNavarA, titthayarA me pasIyaMtu // 5 // kittiya vaMdiya mahiyA, je e logassa uttamA siddhA / / Arugga bohilAmaM, samAhivara muttamaM ditu // 6 // caMdesu nimmalayarA, Aiccesu, ahiyaM payAsayarA // sAgaravaragaMbhIrA, siddhAsiddhiM mama disaMtu ||7|| atha caukkasAya sUtra caukkasAyapaDimallallUraNu, dujjayamayaNabANamusumUraNU / sarasapiyaMguvaNNu gayagAmiu, jayau pAsu bhuvaNattayasAmiu / / 1 / / jasu taNukaMtikaDappa siNiddhau, sohai phaNimaNikiraNAliddhau / naM navajalahara taDillayalaMchiu, so jiNu pAsu payaJcachau vaMchiu // 2 // .atha snAtasyAnI stuti snAtasyApratimasya meruzikhare zacyA vibhoH zaizave rupAlokana vismayAhayatararasabhrAntyAbhramaccakSuSA / unmRSTaM nayanapramAdhavalitaM kSIrodakAzaMkayA vaktraM yasya punaH punaH sa jayati zrIvardhamAno jinaH // 1 // 2010_03 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha haMsAMsAhata padmareNukapiza kSIrArNavAmbhobhRtaiH kumbhairapsarasAM payodharabharapraspardhibhiH kAMcanaiH / yeSAM mandararatnazailazikhare janmAbhiSekaH kRtaH savai sarvasurAsuragaNaisteSA natoDahaM kramAn ||2|| arhadavaktrprasUtaM gaNadhararacitaM dvAdazAMgaM vizAlaM citraM bahvarthayuktaM munigaNavRSabhairdhAritaM buddhimadibhaH / mokSAgradavArabhUtaM vratacaraNaphalaM jJeyabhAvapradIpaM bhaktyA nityaM prapadye zrutamahamakhilaM sarvalokaikasAraM // 3 // niSpaMkavyomanIladhutimalasaddazaM bAlacaMdrA + bhadaMSTre mattaM vaMTAraveNa pasRtamadajalaM pUrayaMtaM samaMtAt AruDho divyanAgaM vicarati gagane kAmadaH kAmarupI yakSaH sarvAnubhUtirdizatuM mama sadA sarvakAryeSu siddhi ||4|| 2010_03 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDAvazyaka bAlAvabodhamAM ullekhita duSTAtta kathAo satI zrImatInI kathA A jaMbadvIpanA bharatakSetramAM amarApurI samAna potanapura nAmanuM eka advitIya zahera hatuM. A nagaramAM sugupta nAmano eka zrAvaka raheto hato. uttama guNavatI zrImatI nAmanI tene eka putrI hatI. A zrImatInA anupama sauMdarya upara te ja gAmano eka anyadharmI yuvAna moha pAmyo. te yuvAne nirlaja thaI zrImatInA vivAhanI mAMgaNI potAnA pitA mAraphate sugupta zrAvaka pAse karI. potAnI dharmiSTa ane guNavAna putrIno vivAha anyadharmI sAthe karavAnI sugupta nA pADI. zrImatI tarapha anurAgavALA te yuvAne kapaTa karI, caturAIthI pote jainadharma aMgIkAra karyo che, tevo dekhAva karIne; suguptanuM mana prasanna karI, zrImatI sAthe vivAha karyo. zubha divase ane zubha muharte baMnenAM lagna thayAM. paMca samakSa lagna karIne zrImatI potAnA sAsare AvI. zrImatI potAnA sAsare AvIne, gharakAmamAM lAgI gaI ane potAno jainadharma pALavA lAgI. zrImatIne A pramANe jainadharma pALatI joIne, teNInI sAsu tathA naNaMda zrImatIne ghaNo trAsa upajAvavA lAgyAM. ane teNInuM pagale pagale apamAna karavA lAgyAM. zrImatI potAnA karmanI niMdA karavA lAgI. koInA Upara paNa dveSa rAkhyA. vinA jainadharma pALavA lAgI. A pramANenuM zrImatInuM vartana jAIne, teNIno pati paNa teNIno tarapha veSa dhAraNa karavA lAgyo ane zrImatIne koIpaNa rIte mArI nAMkhIne, bIjI strI paraNavAnI icchAvALo thayo. eka vakhate, teNInA patie eka ghaDAmAM mahAvikarALa sarpa rAkhI, Upara DhAMkaNuM DhAMkIne potAnA sUvAnA oraDAmAM te ghaDo rAkhyo. rAtrie sUvAnA vakhate, jayAre zrImatI AvI tyAre teNInA patie kahyuM ke he priye ! tuM jaladIthI jaIne pelA khUNAmAM paDelA ghaDAnI aMdara sugaMdhita phUlonI mALA che te lAva ane mArA kaMThasthaLamAM te mALAnuM AropaNa kara." mahAvinIta ane catura evI zrImatI tarata ja te ghaDA pAse gaI. ghaDA pAse jaIne svastha citte ubhI rahIne, namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karIne, ghaDA paranuM AvaraNa dUra karIne zrImatIe ghaDAmAM potAno jamaNo hAtha ghAlyo. te vakhate namaskAra mahAmaMtranA smaraNanA pratApe, te sarpanI jagyAe alaukika sugaMdhavALI 2010_03 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha phUlanI mALA thaI gaI. te alaukika phUlanI mALA laIne, zrImatIe potAnA patine ApI. AvI alaukika phUlanI mALA joIne, teNIno pati manamAM vicAra karavA lAgyo ke, A zuM thayuM ? pachI tapAsa karatAM ghaDAmAM sarpane nahIM jovAthI, teNInA patine khAtrI thaI ke A satI strI nirdoSa che. ane teNInA dharma pratApe ja A phUlamAM mALA, devoe sarpanA badale banAvI hoya ema lAge che. potAnAM svajanone ekaThAM karIne, A badhI vAtathI vAkepha karyA ane zrImatInAM pratye saghaLAM snehabhAva dhAraNa karavA lAgyAM. eka vakhate, avasara pAmIne, zrImatIe potAnA patine jainadharma samajAvyo. teNInAM guNothI camatkAra pAmelA teNInA patie, guruM mahArAja pAse jaIne zrAvakanA bAravrata uMcaryAM. keTaloka samaya zrAvakadharma pALI, baMne jaNAe dIkSA lIdhI. yAvajjIvana sAdhudharma ArAdhI, aMte anazana karIne baMne kALadharma pAmIne mokSe gayAM. zivakumAranI kathA ratnapura nAmanA nagaramAM yazobhadra nAmano eka zrAvaka raheto hato. te yazobhadrane sAte vyasanomAM Asakta zivakumAra nAmano eka putra hato. yazobhadre potAnA putrane vyasano choDavA mATe ghaNuM samajAvyo, chatAM paNa te putre vyasano choDyAM nahIM. = anukrame, potAno aMtasamaya najIka jANI yazobhadre potAnA putrane potAnI najIka bolAvI ane kahyuM ke 'he putra ! je vakhate tane ociMtu saMkaTa upasthita thAya tyAre, zrInamaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karaje.' zivakumAre pitAnI dAkSiNyatAthI te zikhAmaNa mAnya rAkhI. yazobhadra zrAvaka namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karato karato devaloka pAmyo. pitAnA maraNa pachI zivakumAre potAnA vArasAmAM maLelI saghaLI lakSmI jugAra vagere vyasanomAM gumAvI dIdhI. eka vakhate eka dhUrtayogI zivakumArane malyo. zivakumAre bhoLA bhAve potAnI nirdhanAvasthAnI tene vAta karI. te yogIe bhoLA zivakumArane kahyuM ke :-'jo tuM mArA kahevA pramANe kare to tane kSaNamAM dhanavAna banAvI dauM.' zivakumAre yogInA kahevA pramANe ka2vAnI tatparatA batAvI. keTaloka samaya vItI gayA pachI, te yogIe zivakumAra pAse eka maDaduM maMgAvyuM, ane te maDadAM sAthe kALI caudazanI madhyarAtrie baMne jaNA smazAnabhUmimAM gayA. 2010_03 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa yogIe smazAnamAM jaIne eka goLa kuMDALuM banAvyuM. maDadAnA hAthamAM eka talavAra ApI, ane yogIe zivakumArane kahyuM ke :-'A maDadAnA paganAM taLIyA tuM ghasa' ema kahI yogIe maMtrano japa tathA homidhi zarU karI. A dazya joIne zivakumAra vicAravA lAgyo ke :-'A dhUrtayogIe, mane mArI nAMkhavAno saMkalpa karyo hoya ema lAge che. maraNAMta saMkaTamAM AvI paDelA zivakumArane pitAjInI aMta samayanI zikhAmaNa yAda AvI. tethI zuddha aMtaHkaraNathI ekAgracitte te namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavA lAgyo. 121 yogInA maMtra jApanA baLathI maDaduM jarAjarA saLavaLIne UbhuM thavA lAgyuM, paraMtu namaskAra mahAmaMtranA jApanA prabhAvathI pAchuM paLI gayuM. A pramANe maDaduM pAchuM paDavAthI yogI vicAravA lAgyo ke, mArA jApamAM kAMIka uNapa rahI hoya tema lAge che. tethI ekAgracitte pharIne maMtrano jApa karavA lAgyo. jApanA baLathI maDaduM pharI UbhuM thavA lAgyuM, ane pAchuM paDI gayuM. te vakhate yogI bhaya pAmIne, zivakumArane kahevA lAgyo ke : 'he zivakumAra ! tane koI maMtra AvaDe che ?' zivakumAre nA kahI ane potAnA hRdayamAM namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa cAlu rAkhyuM. yogInA jApanA baLathI vaitAlathI adhiSThita thaeluM maDaduM UbhuM thayuM, paraMtu namaskAra mahAmaMtranA jApanA pratApe, krodhita thaelA te maDadAMe, zivakumAranA badale te yogInuM mastaka chedI nAMkhyuM. maMtranA prabhAve, te yogI marIne suvarNapurUSa thaI gayo. te suvarNapurUSane smazAnamAM chupAvI savAra thatAM, nagaramAM AvIne, A saghaLI bInA zivakumAre damitAri rAjAne kahI. rAjAno hukama meLavIne, zivakumAra te suvarNapurUSane dhAmadhUmapUrvaka potAnA ghera lAvyo. te suvarNapurUSanuM mastaka ane garadanano bhAga bAkI rAkhIne zivakumAra dararoja bIjA aMgopAMganuM sonuM kApIne sadmArge vA52vA lAgyo. roja savAre devanA prabhAvathI, te suvarNapurUSanAM aMgopAMga navA thaI jatAM hatAM. A pramANe karatAM zivakumAra moTI samRddhivALo thaI gayo. vaLI, te divase divase dharmanuM vadhAre utsAhapUrvaka sevana karavA lAgyo. anukrame gurU mahArAjanA upadezathI, zivakumAre suvarNamaya jinamaMdira karAvIne, temAM zrIpArzvanAtha prabhunI maNimaya mUrtinI pratiSThA karAvI. cirakALa dharmanI ArAdhanA karIne, aMta samaye namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karato karato, zivakumAra devalokamAM utpanna thayo. tyAMtI cyavIne manuSya janma pAmIne mokSasukhane pAmyo. 2010_03 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 22 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha jiNadAsa zrAvakanI kathA bharatakSetramAM kSitipratiSThita nagaramAM balarAma nAmano rAjA rAjya karato hato. eka vakhate nagaranI pAsethI nadInA pravAhamAM taNAtuM AvatuM, eka suMdara bIjorAnuM phaLa koTavAlanA jovAmAM AvyuM. eTale nadImAM paDIne, te phala laIne, koTavALe mahArAjAne bheTa ApyuM. varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI suMdara, evuM te phala jotAM ja rAjA AnaMda pAmyo. pachI koTavAlane sanmAna ApIne, rAjAe pUchyuM ke:-"A phaLa tane kyAMthI prApta thayuM ? koTavAle kahyuM ke :-huM nadInA pravAhamAMthI e laI Avyo. te vakhate rAjAe kahyuM ke :- te phaLa jayAM utpanna thayuM hoya, te sthaLanI tapAsa karo. tapAsa karatAM nagarathI dUrano bhAge, nadInA kinAre te bIjorAnuM vRkSa tenA jovAmAM AvyuM. te phala levA je jAya, te maraNa pAme, ema koTavAlanA jANavAmAM AvyuM. e hakIkata koTavAle rAjAne nivedana karI. eTale rAjAe koTavAlane hukama karyo ke - "tyAM vArApharatI, dararoja eka eka purUSane, praveza karAvIne tAre dararoja ekaeka phaLa lAvIne, mane ApavuM.' ema te phaLa lAvavAmAM dararoja ekaeka purUSano nAza thavA lAgyo. - je purUSano phaLa lAvavAno vAro Avato te, dhrujato, kAMpato, vADIe jaI, jhADa UparathI bIjoruM laI, nadImAM vahetuM mUkI deto ane tyAM ja maraNa pAmato; ane koTavAla nadI kAMThe Ubho rahIne te laI leto. ane rAjAne Apato. A rIte ghaNAM lokono nAza thayo. - A pramANe eka vakhate jiNadAsa zrAvakano vAro Avyo. jiNadAsa zrAvaka, mahAnirbhayapaNe, snAna karI, dhoyelAM pavitra vastra paherI, ghera tathA derAsaramAM jinezvaradevanI pUjA karIne, sarvakuTuMbane tathA corAthI lAkha jIvayonine khamAvI, sAgArI anazana karI, namaskAra maMtra moTA avAje bolIne nadImAM bIjorAnuM phaLa levAne paDyo. anukrame vADIe pahoMcyo. vADImAM praveza karatAM, pharIthI moTA avAje namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karato jiNadAsa phaLa levA vADImAM dAkhala thayo. vADIno adhiSThAyaka vyaMtara, namaskAra mahAmaMtra sAMbhaLIne pUrvabhave karelI vratanI virAdhanA karatAM te vADIno adhiSThAyaka thaelo vyaMtara, ciMtavavA lAgyo ke, A akSara meM koIpaNa sAMbhaLelA che. jJAnano upayoga mUkatAM, potAnA pUrvabhava te dekhavA lAgyo. pUrvabhavamAM karelI vratanI virAdhanA yAda karatAM te vADIno adhiSThAyaka vyaMtara pratibodha pAmyo. jethI pratyakSa thaIne te zrAvakane vyaMtara harSapUrvaka kahevA lAgyo ke -'tArA sthAna para rahetAM ja tane huM dararoja ekaeka phaLa Apato rahIza. eTale te zrAvake nagaramAM AvIne A vAta rAjAne jaNAvI. rAjA A sAMbhaLIne 2010_03 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 123 jiNadAsa Upara prasanna thayo. nagaranAM loko paNa maraNAMta kaSTathI bacI gayAM. nagaramAM namaskAra mahAmaMtrano ghaNo mahimA vadhyo. jiNadAsa zrAvake ghaNAM varasa sudhI dharma pALyo ane anukrame mokSe gayo. caMDapiMgala coranI kathA vasaMtapura nAmanA nagaramAM jitazatru rAjA rAjya karato hato. te rAjAne bhadrA nAmanI rANI hatI. te nagaramAM caMDapiMgala nAme eka cora nagaramAM corIo karIne nagarajanone bahu ja trAsa Apato hato. eka vakhata te caMDapiMgala core rAjanA rAjamahelamAMthI rANInA kIMmatI hAranI corI karI. te core, te corelo hAra kalAvatI nAmanI vezyA ke jenA pratye te sneha rAkhato hato, tene paheravA Apyo. A vezyAmAM thoDA ghaNA jainadharmanA saMskAro hatA. - keTaloka samaya vItI gayA pachI, madana terazanA utsavamAM te lAvatI kIMmatI vastrAbhUSaNo tathA caMDapiMgale Apelo amUlya hAra paherIne krIDA karavA gaI. krIDA karatAM karatAM rANInI dAsIonI najare kalAvatIe paherelo hAra paDyo. dAsIoe jaIne hAranI vAta rANIne kahI. rANIe rAjAne vAta karI. rAjAe sevako dvArA tapAsa karAvI. caMDapiMgala corane kalAvatInA gherathI pakaDIne mahAviMDalanA pUrvaka suLIe caDAvyo. A vAta kalAvatInA jANavAmAM AvI, te tyAM pahoMcI gaI. caMDapiMgalane sULI Upara caDelo joI te vicAravA lAgI ke :- "mArA lIdhe tene AvI kadarthanA sahana karavI paDI, mATe mAre AjathI tenA sivAyanA badhA purUSo bhAI samAna che. A pramANe vicAra karIne, namaskAra mahAmaMtra caMDapiMgala corane zIkhavADyo, ane corane evuM niyANuM karavAnuM kahyuM ke :- tuM evuM ciMtavana kara ke A namaskAra mahAmaMtranA pratApe huM marIne rAjAnA putra tarIke utpanna thAuM." core paNa te pramANe niyANuM karyuM. sULInI vedanAthI mRtyu pAmIne, caMDapiMgala namaskAra mahAmaMtranA smaraNanA pratApe rAjAnI paTarANInI kukSithI putrapaNe utpanna thayo. rAjA rANIe putra-janmano moTo mahotsava karyo. pachI svajanone bhegA karIne rAjaputranuM puraMdana nAma pADyuM. A vAta kalAvatInA jANavAmAM AvI. roja rAjamahelamAM jatI ane puraMdara kumArane vahAlathI ramADatI hatI. jyAre rAjaputra rUdana karato tyAre te kahetI ke caMDapiMgala roIza nahIM. kalAvatInA A vacanothI puraMdhara kumArane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. rAjakumArane pUrvabhavamAM kalAvatInA mukhathI sAMbhaLelA namaskAra mahAmaMtranA prabhAva Upara ananya zraddhA utpanna thaI. 2010_03 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha - keTaloka samaya vItI gayA pachI jitazatru rAjA maraNa pAmyo. puraMdarakumAra rAjagAdIe beTho. rAjA thayA pachI puraMdara rAjA, potAnA pUrvabhavanI upakArI kalAvatIno ghaNo ja upakAra mAnavA lAgyo. dararoja niyamita zubha bhAvapUrvaka namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavA lAgyo. ghaNo vakhatha nyAyathI rAjya pALIne, aMta samaye sarva jIvone khamAvIne, maraNa pAmIne uttama gati pAmyo. huMDikacoranI kathA mathurA nagarImAM zatramardana nAme rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM eka huMDika nAme cora niraMtara corI karato hato. eka vakhate te cora eka zeThanA gharamAM khAtara pADIne sonAnA puSkaLa dAgInAnI corI karIne pAcho pharato hato tyAre gharanAM mANaso jAgI gayA. khUba kAlola thayo. koTavAla AvI pahoMcyA. corane dAgInA sAthe pakaDIne, savAramAM rAjA samakSa hAjara karyo. rAjAe hukama karyo ke A corane AkhA nagaramAM pheravo.ane jeTalo bane teTalo dAMDI pITanAro dAMDI pITIne bolato hato ke te loko corI karanAranA AvA bUrA hAla thAya che, mATe koIe corI karavI nahIM. koIe A corane kAMI paNa ApavuM nahIM.' pachI rAjAe phAMsI denArAone kahyuM ke, A coranI sAthe koI vAtacIta paNa kare to, tenA samAcAra mane pahoMcADavA. rAjAnA mANasoe te huMDika corane khare bapore taDakAmAM Ubho rAkhyo. taDakAmAM Ubho rahetAM pANInI tarasa lAgavAthI, je koI tyAMthI pAsara thatuM tenI pAse te pANI mAMgavA lAgyo. rAjAnA bhayathI koIe tene pANI ApyuM nahIM. A vakhate jinadatta nAmano eka dayALa zrAvaka te raste thaIne jato hato. tene dekhIne bhayathI huMDike tenI pAse pANInI mAgaNI karI. jinadattane dayA AvavAthI teNe kahyuM ke, "he bhAI ? huM pANI laIne AvuM tyAMsudhI tuM namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karaje.' ema kahI namaskAra mahAmaMtra zIkhavADI, jinadatta pANI levA gayo. ahIM huMDika pANI pANI karato mRtyu pAmyo. maraNa vakhate tenuM citta namaskAra mahAmaMtramAM tallIna hovAthI te cora moTI RddhivALo vyaMtara devatA thayo. ahIM rAjAnA mANasoe A badho vRttAMta rAjAne kahyo. rAjAe jinadatta zeThane paNa zULIe caDAvavAno hukama pharamAvyo. sevako paNa rAjAno hukama thatAM ja jinadatta zeThane zULInA sthAne laI gayA. have pelo haMDikano jIva je yakSa tarIke utpanna thaelo hato, teNe avadhijJAnathI potAnA parama upakArI jinadatta zeThanI A dazA joIne, te AkAzamAM rahIne A pramANe kahevA lAgyo ke "he rAjA ! viDaMbanA zA mATe Apo cho ? jo 2010_03 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa tame tene choDI daIne tamArA aparAdhanI kSamA tenI pAse nahIM mAMgo to huM tamane badhAne A zilA taLe cagadI nAMkhIza. A pramANe AkAzamAM zilA dekhIne, bhayathI gabharAI rAjA vagere nagarajanoM, yakSane namaskAra karIne kahevA lAgyA ke :-'he yakSarAja ! amoe ajANatAM je kAMI aparAdha karyo hoya tenI kSamA Apo, amane jIvatA rAkho". yakSe kahyuM ke :-'tame badhAM jinadatta zeThane zaraNe jAo, to ja tamane rahevA dauM.' rAjA vagere badhAM jinadatta zeThane zaraNe gayA. yakSe zilA pAchI saMhArI lIdhI, rAjA tathA nagarajanoe jinadatta zeThane, hAthI Upara besADI vAjategAjate nagaramAM praveza karyo. rAjAe jinadatta zeThane AdarapUrvaka nagarazeThanI padavI ApI, ane mUlyavAna vastrAbhUSaNo ApIne jinadatta zeThanuM bahumAna karyuM. yakSa potAnA sthAne gayo. ane nagarajano jinadatta zeThanI prasaMzA karavA lAgyA. 125 rAjasiMhakumAranI kathA trIjA puSkarava2dvIpamAM AvelA bharatakSetramAM siddhaLaDa nAmanA nagaranI pAse eka moTo parvata Avelo che. te parvatanI guphAmAM, eka vakhata zrIdamasAra nAmanA eka muni mahArAja cAra mahinAnA upavAsa karIne comAsuM rahyA. eka vakhata teozrInI pAse najIkanA jaMgalamAM rahetA eka bhIla ane bhIlaDI AvI pahoMcyAM. A daMpatIne bhadrika pariNAmI joIne, sarva vighnono nAza karanAra ane mahAmaMgalakArI evo namaskAra mahAmaMtra zIkhavyo, ane kahyuM :'tame baMne jaNA sAvadhAna thaIne A mahAmaMtrano traNe kALe jApa karajo.' muni mahArAjano upadeza grahaNa karIne, te baMne jaNA traNe kALa te, namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM mRtyu pAmyAM. jaMbudvIpanA bharatakSetramAM AvelA maNimaMdara nAmanA nagaranA mRgAMka nAmanA rAjAnI, vijayAde nAmanI rANInI kRkSimAM bhIlano jIva putrapaNe utpanna thayo. rANIe svapnamAM siMhane dekhyo. nava mAsa pUrNa thatAM, mAtApitAe mahotsavapUrvaka rAjakumAranuM nAma rAjasiMha pADyuM. rAjasiMha anukrame yauvanAvasthAne pAmyo. rAjasiMhane, matisAgara nAmanA pradhAnanA sumati nAmanA putra sAthe mitratA thaI. eka vakhata baMne mitro jaMgalamAM zikAra karavA gayA. zikAra karatAM karatAM thAka lAgavAthI eka AMbAnA jhADanI nIce baMne mitro vizrAma levA beThA. e vakhate eka musAphara temanA jovAmAM Avyo. kumAre te 2010_03 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha musApharane pUchayuM ke - he musAphara ! tame kyAMthI Avo cho? ane kyAM jAvo cho ? tame musApharImAM kAMI Azcarya utpanna thAya tevuM kAMIka dekhyuM hoya to amane kaho." musAphare kahyuM ke:-"huM padmanagarathI AvuM chuM ane zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavA jAu chuM. vaLI rastAmAM meM je Azcarya joyuM che, te tame sAMbhaLo. padmapura nagaranA padmaratha rAjAnI haMsI nAmanI rANInI kukSithI utpanna thaelI, ratnAvatI nAmanI rAjaputrI, cosaTha kaLAmAM nipuNa svarUpavAna ane yauvanAvasthAne pAmelI che. - rAjaputrInI yuvAvasthAne joIne padharatha rAjAne, teNIne lAyaka vara zodhavAnI ciMtA utpanna thaI. eka vakhate prasaMga prApta thatAM rAjAe potAnA pradhAnane pUchyuM ke :-"pradhAnajI! A rAjakuMvarIne yogya vara kyAre maLaze?' pradhAne kahyuM ke :"he svAmI ! ciMtA karazo nahIM. teNInA bhAgyayoge teNIne lAyaka pati svayameva maLaze.' eka vakhata eka naTane bhIlano veza laIne nAcato joIne, ratnavatIne mUcha AvI ane teNIne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. jayAre mUcha vaLI tyAre teNInA pitAe pUchyuM ke :-"he putrI ! tane A zuM thayuM ?' te vakhate teNIe kahyuM ke - "he pitAjI ! pUrvabhavamAM huM bhIlaDI hatI, ne mAro pati bhIla hato. mane jo mAro te pati prApta thaze to ja huM paraNIza, nahIM to huM kuMvArI rahIza." musApharanA mukhamAMthI A vRttAMta sAMbhaLavAM ja rAjasiMha kumArane mUcha AvI ane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. potAno pUrvabhava yAda AvatAM ja ratnavatI Upara rAga dharatA bolyo ke - "he musAphara ! pachI teNInuM zuM thayuM?' musAphara kahevA lAgyo ke :-kanyAnI pratijJAnI A vAta gAmegAma phelAI gaI. keTalAe rAjakumAro A sauMdaryavAna rAjakanyAnI sAthe lagna karavA mATe jUThuM bolIne kahevA lAgyA ke :-ame pUrvabhavamAM bhIla tarIke hatA.' rAjakumArI teone pUchatI ke, "tame jo bhIla hatA to, tame kyA puNyayoge ahIM utpanna thayA cho ?' teo teno khulAso ApI zakavAne asamartha hovAthI temanuM jUTha pakaDAI jatuM. A pramANe ghaNIvAra banavAthI, ratnAvatI puruSaSiNI banI gaI che. puruSo mAtra jUThuM bolanAra ja hoya che, tema mAnIne, te strIonA saMsargamAM ja rahe che. koI paNa puruSa sAthe vAta karatI nathI. te rAjakumAra ! tame puruSomAM ratna samAna cho, ane ratnAvatI strIomAM ratna samAna che. tethI jo tamAre baMneno samAgama thAya to, rAma ane sItAnI mAphaka tame zobho tema mAruM mAnavuM che." musApharanA mukhamAMthI AvAM vacano sAMbhaLIne rAjasiMhakumAra AnaMdita thayo. te AnaMdamAMne AnaMdamAM, potanA badhA dAgInA te musApharane bakSIsamAM ApI dIdhA. pachI rAjasiMhakumAra potAnA mitra sahita potAnA nivAsasthAne Avyo. 2010_03 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 27. ghera AvI ratnapatIne kaI rIte prApta karavI te vicAramAM ne vicAramAM rAjakumAra nagaranI zerIomAM ane cauTAmAM Amatema pharavA lAgyo. rAjakumArane AvI rIte pharato joIne, rAjakumAranA sauMdaryamAM mugdha dhayelI strIonAM ToLAM potAnAM bALakone raDatAM mUkIne, kumAranA sauMdaryathI AkarSAIne kumAranI pAchaLa pAchaLa pharavA lAgyAM. nagarajanoe rAjAnI pAse phariyAda karI ke :- "he kRpAnAtha ! Apa rAjakumArane kRpA karIne nagaramAM pharato aTakAvo. rAjAe potAnA sevaka pAse kumArane kahevaDAvyuM ke :-"tAre nagaramAM pharavA nahIM jatAM haMmezAM rAjamahelamAM ja rahevuM." pitAno Avo hukama sAMbhaLIne, kumAra vicAravA lAgyo ke, pitAjInA A hukamathI mane lAge che ke, pitAjInA manamAM mAro kAMIka aparAdha Avyo hovo joIe. A pramANe vicAra karIne, potAnA sumati nAmanA mitrane A vAta pUchatAM, tenuM kAraNa kumAranA jANavAmAM AvI gayuM. A badhuM jANIne kumAre mitrane kahyuM ke "he mitra ! pitAjInI AvI AjJA pALavI bahu ja muzkela che. Akho divasa gharamAM zI rIte pasAra karI zakAya? vaLI mAro vicAra padmanagaranA rAjAnI kuMvarI ratnAvatIne paNa jovAno che, mATe cAlo ApaNe dezAMtara jaIe." A pramANe nizcaya karIne, baMne mitro hAthamAM talavAra laIne nagaramAMthI bahAra nIkaLI paDyA. mArgamAM aneka gAmo jotAM jotAM eka vakhata eka zUnya jaMgalamAM AvI caDyA. te vakhate eka puruSane dIna vadano raDato sAMbhaLIne, rAjakumAra hAthamAM talavAra pakaDIne je bAjuthI raDavAno avAja Avato hato te tarapha cAlyo, tyAM jatAM ja eka vikrALa rAkSasanA paMjAmAM sapaDAelo ane AkraMda karato eka puruSa rAjakumAranA jovAmAM Avyo. A dazya joIne rAjasiMhe rAkSasane pUchyuM ke:-"A mANase tAruM zuM bagADyuM che ?' rAkSasa bolyo ke - "A mANasa mane vaza karavA sAdhanA karato hato, te vakhate meM ene kahyuM ke, "jo tuM tArA zarIramAMthI mAMsa kApIne Ape to huM tAre vaza thAuM." paraMtu te pramANe te potAnuM mAMsa ApI zakyo nahIM ane huM bhUkhyo chuM to, have mArA hAthamAM AvelA bhakSyane zA mATe choDI dauM.?" kumAre kahyuM ke - "jo tuM ene mUkI de to, huM tane mAruM uttama mAMsa ApuM." ema kahI talavAra kahADI, potAnuM mAMsa kApavA lAgyo. kuMvaranI AvI sAhasikatA joIne te rAkSasa kuMvara Upara prasanna thayo ane bolyo ke :- he paropakArI puruSa ! huM tAruM sAhasa joIne, tArA upara prasanna thayo chuM, mATe tAre je varadAna mAgavuM hoya te mAMga'. te vakhate kuMvare kahyuM ke, "jo tuM tuSTamAna thayo hoya to A puruSanAM 2010_03 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha manovAMchita pUrNa kara." - rAkSasa bolyo ke, "tamArA kahevAthI huM ene jIvato choDI dau chuM. ane je kaMI tamane ApavuM che, te huM tamane ApuM chuM.' ema kahIne, te rAkSase rAjakumArane ciMtAmaNI ratna ApyuM. ratna ApIne rAkSasa adazya thaI gayo. pachI rAjakumAra ane teno mitra-baMne jaNA AgaLa cAlavA lAgyA. rastAmAM rAjakumAre potAnA mitrane, potAnA pUrvabhavano bhIla ane bhIlaDIno badho vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. te vakhate rAjakumArano mitra hasIne kahevA lAgyo ke -"he mitra ! tuM je kanyAne paraNavA cAhe che, te to puruSa draSiNI che, tethI puruSa veze ratnavatIne kevI rIte joI zakazo ? vaLI, teNInI sAthe vAtacIta kevI rIte karazo ?' mitranI A vAta sAMbhaLIne rAjakumAre kahyuM ke, "he mitra ! ciMtA karavA jevuM kAMI nathI.' kAraNa ke, sarvavamAnaMti eka vakhata jaMgalamAM AMbAnA jhADanI nIce sUtelA rAjasiMhakumArane eka vidyAdhare joyo. kuMvaranuM AvuM suMdara rUpa joIne vidyAre vicAryuM ke, mArI pAchaLa mArI strI Ave che, te jo A puruSane joze to mArA snehane paDato mUkIne A puruSa upara sneha karavA lAgaze. e pramANe vicAra karIne te ja vanamAMthI eka auSadhi lAvIne pANImAM ghasIne, rAjasiMhakumAranA kapALamAM tilaka karyuM. eTale tarata ja te kumAra maTIne kumArI thaI gayo. vidyAdhara AgaLa thayo. thoDA vakhata A vAtane pasAra thayA pachI, te vidyAdharanI strI AvI pahoMcI, teNIe AvuM suMdara strInuM rUpa dekhIne vicAryuM ke, pAchA vaLatI vakhate mAro pati jo A suMdara strIne dekhaze to, teNInA Upara sneha karaze ane mane tyajI deze. ema vicArIne, te ja vanamAMthI bIjI auSadhi lAvIne, pANImAM ghasIne kumAranA kapALamAM tilaka karyuM. eTale kumAra mULa rUpe thaI gayo. vidyAdharI potAnA raste AgaLa cAlI gaI. kumArano mitra sumati pAsenA vanamAM phUla cUMTavA gayelo hato, teNe A badho banAva vRkSanI othe chUpAIne joyo hato. tethI te baMne auSadhIo vanamAMthI laIne vastranA cheDe bAMdhIne, kuMvarane jagADI sarva vAta kahI saMbhaLAvI. baMne mitro cAlatAM cAlatAM padmapura nagare pahoMcyA. te padmapura nagaranI bahAra AvelA suvarNamaya zrI RSabhadeva bhagavAnanA jinaprAsAda pAse baMne mitro beThA. te vakhate strI samUhathI paravarelI sukhAsanamAM beThelI ratnAvatI rAjakumArI te jinamaMdiramAM darzana karavA mATe AvI. A vakhate, baMne mitro auSadhithI strInuM rUpa dhAraNa karIne, jinamaMdiramAM AvIne bAju Upara UbhA rahyA. thoDI vAramAM, rAjakumArI ratnavatI RSabhadeva 2010_03 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 129 prabhunI pUjA karIne pAchI vaLI. te vakhate, devAMganAo jevI A be kanyAone joIne, AnaMdita thaelI ratnAvatI pUchavA lAgI ke, "tame baMne kyAMthI Avo cho?' ratnAvatIno A prazna sAMbhaLatAM ja mitra strIe (sumati mitre) kahyuM ke, "A mArI sakhI maNimaMdira nAmanA nagarathI AvI che.' - ratnAvatIe kahyuM ke, "tamArI sakhIne joIne mAruM mana bahu ja ullAsa pAme che. tame baMne jaNIo mArA ghera ja paroNA tarIke raho". ema kahIne, potAnI sAthe potAnA mahela teDI gaI. baMnenI bahu prakAre rAjakumArI bhakti karavA lAgI. A pramANe keTalAka divasa vitI gayA pachI, kumAra strIe, ratnAvatIne pUchyuM ke "tamAruM lagna haju sudhI kema nathI thayuM?" ratnAvatIe kahyuM ke, "mAre mArA pUrvabhavanA pati sAthe ja lagna karavuM che. te vakhate, kumAra strIe kahyuM ke, "tamAro pUrvabhavano pati haju kAMI jaNAto nathI, to pachI, svayaMvara maMDapa taiyAra karAvIne, koIpaNa managamatA puruSanI sAthe kema lagna karatAM nathI ?' ratnAvatI kahevA lAgI ke, "potAnA manane saMtoSa thAya te ja patinI sAthe lagna karIe chIe, tevo saMtoSa to mane tamArA sAmuM jotAM ja upaje che, mAre mATe bIjA koI varanI sAthe lagna karavAnuM kAMI kAma nathI." rAjakumArIno A pramANeno javAba sAMbhaLIne, kumAra strIe pUchyuM ke, tamArA pUrvabhavanA patine tame zI rIte oLakhI zako ?' ratnavatIe kahyuM ke, "meM pUrvabhavamAM je puNya upArjana kareluM che, te je jANato hoya, te ja mAro pUrvabhavano pati samajavo. te vakhate kumAra strIe kahyuM ke, huM eTaluM jANuM chuM ke, tamane pAchalA bhavamAM zrIdamasAra nAmanA munizrIe namaskAra mahAmaMtra zIkhavADyo hato, tenA ja smaraNanA prabhAvathI tame marIne, ahIM rAjakumArI tarIke utpanna thayA cho." A vRttAMta sAMbhaLIne ranavatI manamAM camatkAra pAmIne, potAnI sakhA caMdralekhAne kahevA lAgI ke, "he sakhI ! mArA pUrvabhavanI vAta eNe kevI rIte jANI', caMdralekhAe kahyuM ke "enI ceSTA, cAla, vacana vagere puruSanA jevAM ja dekhAya che. vaLI, tene dekhIne tane AnaMda thAya che. tethI jaNAya che ke , e ja tAro pUrvabhavo pati che. paraMtu koIka kAraNathI potAnuM mULa svarUpa chUpAvIne, strI rUpe phare che.' pachI caMdralekhA kumAra strIne kahevA lAgI ke, "he svAmI ! maherabAnI karIne ApanuM mULarUpa amane dekhADo." A pramANenI vinaMtI sAMbhaLIne, baMne mitro auSadhino prayoga karIne, potAnA mULarUpe pragaTa thayA. pachI caMdralekhAe te kumArane kahyuM ke, "he svAmI ! tamoe jevI rIte 2010_03 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha potAnuM rUpa pragaTa karyuM, tevI ja rIte potAnuM kula, tathA gotra paNa prakAzo. te vakhate sumati mitrae, kuMvarano deza, nagara, mAtA-pitA kula gotrAdinuM nAma kahyuM ane potAnA vatanamAM maLelA musApharano tathA raste cAlatAM, ciMtAmaNI ratnanI tathA auSadhinI prAptino saghaLo vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. ratnAvatIe A badho vRttAMta, potAnA pitAne jaNAvyo. A vRttAMta sAMbhaLIne rAjA manamAM harSa pAmyo, zubha divase ane zubha mUhUte rAjakumArI ratnAvatInA lagna rAjakumAra rAjasiMha sAthe moTA mahotsava pUrvaka karavAmAM AvyAM. paherAmaNImAM aneka hAthI, ghoDA tathA aDadhuM rAja ApyuM. rAjasiMhakumAra paNa rAjakumArI ratnavatI sAthe AnaMdathI kALa nirgamana karavA lAgyo. eka vakhata rAjasiMkumAranA pitA mRgAMka rAjAno dUta patra laIne tyAM Avyo. temAM lakhyuM hatuM ke, "he putra ! have huM vRddha thayo chuM, tethI rAjaya choDIne dIkSA levAnI IcchA rAkhuM chuM, tethI A patra vAMcIne tarata ja mane AvIne mala." potAnA pitAno A patra vAMcatAM ja, potAnA sasarAnI anumati laIne, ratnavatI sahita, sasarAe ApelA mahAmUlya dAyajA ane caturaMgI sainya sahita rAjahiMsakumAra maNimaMdira nagaramAM ghaNI ja utAvaLathI AvI pahoMcyo. mRgAMka rAjAe bhAre mahotsavapUrvaka rAjakumAra rAjasiMha ane rAjakumArI ratnAvatIno pUra praveza karAvyo. rAjakumAre rAjamahelamAM pesatAM ja pitAne praNAma karyA ane baMne pitA-putra bheTI paDyA. sarvatra AnaMda AnaMda chavAI gayo. AkhuM nagara paNa AnaMdita thayuM. mRgAMka rAjA vicAravA lAgyo ke, have rAjasiMha kumArane gAdIe besADIne, huM dIkSA aMgIkAra karuM. rAjA A vicAra karato hato, te ja vakhate vanupAlake vadhAmaNI ApI ke, he svAmI! udyAnamAM guNasAgarasUri guru mahArAja padhAryA che. mRgAMka rAjA A samAcAra sAMbhaLIne AnaMdita thayo. rAjasiMha kumArane gAdIe besADIne moTA mahosvapUrvaka mRgAMka rAjAe guNasAgarajI pAse dIkSA aMgIkAra karI. dIkSA aMgIkAra karIne, tIvra tapa tapatAM mRgAMka rAjarSi aMta samaye anazana karIne devaloka pAmyA. rAjasiMha rAjAe paNa guru mahArAja pAse zrAvakanAM bAravrata ucaryA. zrAvakadharma pALatAM ane namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM rAjasiMha rAjAe ghaNo samaya rAjyasukha bhogavyuM. saMsAra sukha bhogavatA, rANI ratnAvatInI kukSithI pratApasiMha nAmano eka mahApratApI putra utpanna thayo. rAjakumAra pratApasiMha yauvanAsthAne pAmyo. eka vakhate rAjasiMha rAjAne 2010_03 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 131 bhAgyayoge koI roga utpanna thayo. roga maTI jatAM ja, rAjaputra pratApasiMhane gAdIe besADIne, rAjasiMha rAjAe tathA rANI ratnavatIe bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI. keTaloka samaya sAdhupaNAmAM pasAra karIne, niraticAra cAritra pALIne, aMta samaye samasta jIvarAzine khamAvatAM ane namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatA rAjarSi rAjasiMha muni kALadharma pAmyA. kALadharma pAmIne, brahmanAmanA pAMcamA devalokamAM, daza sAgaropamanAM AyuSyavALA brA~dra nAmanA iMdra tarIke utpanna thayA. rANI ratnAvatI paNa te ja devalokamAM IMdra samAna RSivALA deva tarIke utpanna thaI. zrIatimuktakanI kathA bharatakSetramAM AvelA polAsapura nAmanA nagaramAM vijaya nAme rAjA ane zrIdevA nAmanI, tenI rANI hatI. temane aImuttA nAmano rAjakumAra hato. eka vakhata mahAvIra prabhu polAsapura nagaranA udyAnamAM samosaryA hatA. gaNadharadeva zrIgautamasvAmI baporanA samaye, chaThanA pAraNa, AhArapANI vahoravA mATe pharatA hatA te, cha varasanI uMmaranAM rAjakumAra aImuttAnI najare ramatAM ramatAM paDyA. gajarAjanI mAphaka AnaMdathI AvatA samatAvaMta tejasvI ane suMdara svarUpavAna zrIgautamasvAmIne jotAM ja rAjakumAra aImutto ke je, potAnI uMmaranA nAnAM nAnAM bALakonI sAthe ramato hato, te potAnI ramata baMdha karIne, zrI gautamasvAmIjIne pUchavA lAgyo ke, "Apa koNa cho ane kema AvyA cho? tathA Apane zuM joIe che? te mane kaho." te vakhate zrI gautamasvAmIe kahyuM ke, "vatsa ! huM sAvuM chuM. bhikSA levA mATe Avyo chuM." AvI vAta sAMbhaLIne, aImutto kuMvara bolyo ke, "to Apa mArA ghera padhAro, jethI huM Apane AhArapANI vahorAvuM', pachI. zrIgautamasvAmInI AMgaLI pakaDIne, potAnA ghare laI gayo. ane niravadya modaka vahorAvyA. horIne. pAchA vaLatAM gautamasvAmI ne pUchavA lAgyo ke, "Apa ! kyAM jazo ?' zrIgautamasvAmIe kahyuM ke, "mArA guru bhagavAn mahAvIrasvAmI udyAnamAM samosaryA che, temanI pAse huM jaIza". A pramANe sAMbhaLIne, AnaMdita thayelo aImutto bolyo ke, "zuM vaLI, tamAre paNa guru che? to mane paNa ApaNA guru batAvo. tamArA gurune jovA, huM paNa tamArI sAthe AvuM chuM. ema kahI, prabhu mahAvIrane vaMdana karavA, aImutto gautamasvAmInI sAthe cAlyo. prabhue, tene yogya jANI, dharmadezanA dIdhI. prabhunI 2010_03 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha dezanA sAMbhaLIne, aImutto saMsArathI virakta thayo. dIkSA levA IcchA rAkhato. svAmIne kahevA lAgyo ke, "he svAmI ! mAtA pitAnI AjJA laI, ApanI pAse dIkSA lauM, tyAM sudhI Apa ahIMyAM ja rokAjo". pachI mAtApitAnA khUba AgrahathI, eka divasanuM rAjaya bhogavI, prabhu mahAvIra pAse aImuttA kumAre dIkSA lIdhI. prabhue aImuttA kumArane, sAdhunI kriyAno abhyAsa karavA mATe sthavira sAdhuone soMpyo. ema aImutto sAdhu dharmanI kriyAno abhyAsa zIkhato zIkhato, zrIgautamasvAmInI pAse ja rahevA lAgyo. eka vakhate varSARtumAM, varasAda baMdha thaI gayA pachI, keTalAka sAdhuo sAthe, aImuttA munine sAthe laIne, gautamasvAmI aMDila bhUmi gayA. vanamAM sAthenA sAdhuo eka vaDanA jhADanI nIce aMDila gayA. te vakhate bALaka aImuttA muni, prANIno pravAha vaheto dekhIne, mATInI pALa karI, pANIne rokIne, pANInuM nAnuM taLAva banAvIne, palAsapatranI nAvaDI banAvIne, te nAnI talAvaDImAM nAvaDI mUkIne bAlakrIDA karavA lAgyA ane bolavA lAgyA ke, "mArI nAvaDI dariyAmAM cAle che'. ema kahI hasavA lAgyA. te vakhate, gautamasvImIjI A pramANe bAlakrIDA karatA bALaka aImuttA munine dekhIne, kahevA lAgyA ke, "he vatsa ! A zuM kare che ? sacitta jalano saMghaTaTo sAdhue na karavo joIe. te kema karyo? A pApa kriyAthI sAdhu dharmane doSa lAgyo. tArI, nAnI uMmaranA lIdhe, kautukathI talAvamAM kAcalI mUkIne ramatAM, tArI nAvaDI tare che, ema je kahyuM ke tAre na karavuM joIe. ema kahI, aImuktAne prabhu mahAvIra pAse laI gayA. pachI, gautamasvAmI vagere sAdhuo prabhune vinaMtI karIne kahevA lAgyA ke, "he svAmI ! Ape cha varasanA ajJAna bALakane dIkSA to ApI che paraMtu e che kAyanI rakSA kaI rIte karaze. hamaNAM ja te virAdhanA karIne AvyA che. prabhue kahyuM ke, "he gautama vagere sAdhuo ! A nAnAM ziSyanI niMdA na karo. tene dhIme dhIme sAdhukriyA zIkhavADo. tamArA karatAM tene, paheluM kevalajJAna upajavAnuM che". pachI micchAmidukkaDa deI, sAdhuo pahelAMnI mAphaka ja siddhAMta vagereno abhyAsa karavA lAgyA. nAnA sAdhu jANI, bIjA sAdhuo, aImuttAnI vaiyAvacca karavA lAgyA. ema bhaNatAM bhaNatAM aImuttA muni bahuzruta thayA. sola mahinAno guNa saMvatsara tapa aImuttAe karyo. aImuttA muni jyAre nava varasanA thayA tyAre, eka vakhate raste jatAMbALakone dhULa ane pANInI krIDA karatAM dekhIne, pote pahelAM karelI sacita pANI ane mATInI virAdhanA saMbhArIne pazcAtApa karatA tatkAla kevalajJAna pAmyA. devatAo kevalajJAnano mahotsava karavA AvyA. prabhue sAdhuone kahyuM ke, 2010_03 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 133 'laghukarmI aImutto kevalajJAnI thayo, te tame pratyakSa juo. pachI aImuttA kevalI, aneka bhavyajIvone pratibodha karIne moze pahoMcyA vIrA sALavInI kathA bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthaprabhu eka vakhate dvArikA nagaranI bahAra samavasaryA zrIkRSNavAsudeva mahArAjA prabhune vaMdana karavA gayA. prabhue dezanAmAM guruvaMdananuM uttama phaLa batAvyuM. guruvaMdananuM A pramANe uttama phaLa sAMbhaLIne, zrIkRSNa mahArAjAe mananA utsAhathI samavasaraNanA aDhAre hajAra sAdhuone dvAdazAvarta vAMdaNAthI vaMdana karyuM. kRSNa mahArAjanI sAthe AvelA soLa hajAra mugaTabaddha rAjAoe paNa zrIkRSNanI sAthe sAthe sAdhuone vaMdana karavA mAMDyuM. paraMtu rAjAo thAkI gayA ane ekalA kRSNa mahArAjA ane vIrA nAmanA sALavIe aDhAre hajAra sAdhuone vaMdana karyuM. navahajAra sAdhuone vaMdana karatAM karatAM, zrIkRSNa mahArAjane thAka lAgavA mAMDyo ane AkhA parasevAthI rebajheba thaI gayA. te vakhate kRSNa mahArAjA, zrIneminAtha prabhune pUchavA lAgyA ke - "he prabhu! meM traNasone sATha moTA saMgrAmo khelyA che. tenAthI jeTalo thAka lAgyo na hato. tethI paNa vadhu thAka Aje lAgyo che. prabhue kahyuM ke "jema thayuM tema, tamane Aje ghaNo lAbha prApta thayo che. sAdhuone vaMdana karatAM karatAM, tane kSAyika samyaktavuM prApta thayuM ane te tIrthakara nAmakarma utpanna karyuM, ane agAu karelA mahAsaMgrAmAdika AraMbha karatAM, te sAtamI narakamAM utpanna thavA yogya karma upArjana karyuM hatuM. te sAdhuone vaMdana karavAthI tUTatAM, trIjI naraka yogya karma bAkI rahyuM che ane tArI dAkSiNyatAne lIdhe, tArI sAthe sAthe dravya vaMdana karanAra vIrA sALavIne kAMIpaNa uttama phaLa prApta thayuM nathI." zaMkA upara daSTAMta eka vakhate te brAhmaNo dhana meLaLavA mATe eka siddha puruSanI sevA karatA hatA. keTaloka samaya vItI gayA pachI te siddha puruSa prasanna thayo ane bolyo ke, A kaMthA cha mAsa sudhI gaLAmAM rAkhavI, cha mAsa sudhI A kaMthA gaLAmAM rAkhI mUkaze tene cha mAsa pachI dararoja pAMcaso sonA mahoro prApta thaze', ema kahI siddha puruSe te baMne brAhmaNone eka eka kaMthA ApI. temAMnA eka te kaMthA gaLAmAM paherIne, kaMthA pAse sonaiyA mAMgyA. kaMthAe sonaiyA nahIM ApavAthI, rastAmAM nadI AvI, te vakhate vicAravA lAgyo ke, mAMgavA chatAM paNa kaMthA sonaiyA to ApatI nathI ane gaLAmAM kaMthA dekhIne loko mazkarI karaze ema samajIne gaLAnI kaMthA nadImAM nAMkhI dIdhI. bIjAe ekAgracitte, cha mahinA sudhI kaMthA gaLAmAM paherI rAkhI tene 2010_03 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha cha mahinA pachI siddha puruSanA kahevA pramANe dararoja pAMcaso sonAmahoro prApta thavA lAgI. A dRSTAMtathI dharmanA phala mATe zaMkA na karavI. kAMkSA upara dRSTAMta eka brAhmaNa dhArAdevInI dararoja ArAdhanA karato hato. loko pAsethI cAmuMDAdevInI prasaMzA sAMbhaLIne, teNe cAmuMDAdevInI ArAdhanA karavAnI zaru karI. eka vakhate nadImAM pUra AvavAthI, te moTA avAje bolyo ke, "he dhArAdevI ! tAro sevaka pANImAM DUbe che, mATe tene ugArI le. are cAmuMDAdevI ! tame paNa sevakanI madade AvIne mane nadInA pANImAM DUbato bacAvI lo. te vakhate baMne devIo tyAM hAjara thaI. paraMtu, baMne devIo eka bIjA para adekhAI rAkhatI hovAthI, koIe brAhmaNane madada na karI. bicAro brAhmaNa aMte DUbI gayo. jo te ekanI ja ArAdhanA karato hota to ugarI jAta. vicikitsA upara ASADhAbhUtinuM dRSTAMta ASADhAbhUti nAmanA AcArya bhagavaMte ghaNAM ziSyone nirjarA karAvI devaloke pahoMcADyA. eka vakhate eka laghu ziSyane nirjarA karAvatAM karAvatAM kahyuM ke, "he ziSya ! jo tuM devalokamAM utpanna thAya to mane darzana Apajo. ziSya hA pADI. ziSya aNasaNa karIne, samAdhi pUrvaka kALa karIne devalokamAM utpanna thayo. devalokamAM te devalokanI Rddhi tathA devAMganAonAM rUpamAM mohita thaI javAthI tatkAla AvI na zakyo. devalokanAM sukhomAMlIna thaelo ziSya keTalAka vakhata sudhI nahIM AvavAthI, AcArye vicAryuM ke, mAro ziSya devatA thayo hoya to, jarUra AvyA vagara rahe nahIM, paNa huM mAnuM chuM ke, devalokAdika che ja nahIM. ATalA divasa je japa, tapa, niyama, saMyama vagere pALyuM te, AtmAne khoTo kaleza pamADyo. A pramANe vicAra karIne sAdhuvezano tyAga karavA mATe upAzraya choDIne ekalA ja nIkaLI gayA. ' te vakhate, devatA banelA nAnA ziSya, avadhijJAnano upayoga mUkyo. gurunuM svarUpa dekhyuM. gurunA javAnA mArgamAM devatAe nATaka vidurgA. AcAryae che mahinA sudhI nATaka joyuM. nATakanuM visarjana kya pachI AcArya AgaLa cAlyA, rastAmAM aneka ratnajaDita sonAnAM AbhUSaNo paherelo devakuMvara jevo eka nAno bALaka ekalo malyo. teNe AcAryane rasto pUkyo. AcArye kahyuM ke, "ahIM Ave, rasto dekhADuM, paNa tAruM nAma zuM?' bALake kahyuM ke, "pRthvIkAIyo', pachI khAnagImAM tene bolAvI, tenA badhA dAgInA UtArI laI, te bALakane mArI nAMkhyo. pachI 2010_03 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 135 rastAmAM vaLI, bIjo apakAIyo malyo, tene paNa gurue, pahelA bALakanI mAphaka ja mArI nAMkhyo. A pramANe gurue cha bALakone mArI nAMkhyA. A pramANe trIjo teukAIo, cotho vAukAIo, pAMcamo vanaspatIkAIo ane chako trasakAIoA cha kumArone mArI nAMkhI, teonAM badhAM AbharaNa-dAgInA laIne jhoLI bharI dIdhI. guru te AbharaNa bharelI jhoLI laIne AgaLa cAle che, tevAmAM eka sArthavAha ane tenI strI vimurtI, ane devatAe pote eka zrAvakanuM rUpa vikurtI, AcArya jhoLImAM hAtha ghAlIne, ghareNAM bhareluM pAtaruM kADhI lIdhuM, ane AcAryane siMhakesarIyA lADu vahorAvavA lAgyo. ane AcAryanI jhoLImAM ghareNAM bharI dIdhAM. guru kahevA lAgyA ke, amAre teno khapa nathI. evAmAM bIjo zrAvaka rastAmAM malyo. tene baLajabarIthI, jhoLImAM hAtha ghAlI pAtra kADhavuM to, pAtra potAnA cha kuMvaronA dAgInAthI bhareluM dekhI, AcAryane kahyuM ke, "A tamArA sAdhupaNAnAM lakSaNa nathI". te sAMbhaLI AcArya zaramAI gayA. manamAM vairAgya utpanna thayo. te vakhate, zrAvaka tathA sArthavAhAdikanAM rUpo saMharI laI, mULarUpe devatA gurunI sanmukha Ubho rahyo. potAno pAchalA bhavano vRttAMta kahyo. "huM tamAro ziSya, tame mane dharma ArAdhanA karAvI, tethI zrIjinadharmanA pratApe, mAruM AyuSya pUrNa karIne devalokamAM utpanna thayela chuM'. AcArya bhagavaMta, AloyaNa laI, saMyama pALIne devalokamAM utpanna thayA. sUra ane caMdra nAmanA be bhAIonI kathA jayapura nAmanA nagaramAM zatruMjaya nAmano rAjA rAjaya karato hato. te rAjAne sUra ane caMdra nAmanA be putro hatA. rAjAne sUra Upara vadhAre sneha hovAthI, sUrane yuvarAja pade sthApyo. tethI caMdrakumAra rIsAIne paradeza cAlyo gayo. keTalAka divase caMdrakumAra ratnapura nAmanA nagare pahoMcyo. tyAM te sudarzana nAmanA jaina sAdhu pAse dharmadezanA sAMbhaLavA gayo. guru mahArAja pAse tene niraparAdhI jIvane mAravI nahIM, evuM vrata lIdhuM. caMdrakumAra, ratnapura nagaranA rAjA vijayasenane tyAM nokarI karato hato. eka vakhate rAjAe caMdrakumArane hukama karyo ke mArA duzmana evA kuMbha rAjAne dagophaTakAthI mArI Ava. te vakhate caMdrakumAre, pote guru pAse lIdhelA niyamanI vAta karI. te sAMbhaLI vijayasena rAjA AnaMdita thayo, pachI caMdrakumArane potAnA aMgarakSaka tarIke sthApana karyo. tenA lagna paNa eka uttama kanyA sAthe dhAmadhUmathI karAvI ApyA. eka vakhate sainya laIna kuMbharAjAnA nagara Upara caDhAI karIne, kaMbharAjAne harAvI bAMdhIne, vijayasena rAjA pAse lAvyo, rAjAe tene ghaNuM mAna ApyuM. ahIM caMdrakumAra AnaMdathI sukhamAM potAno kALa nirgamana karavA lAgyo. ahIM sUra yuvarAje, potAnA pitA zatrujya rAjAne mArI nAMkhavA mATe 2010_03 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha chUrIno ghA karyo. ghA cUkI gayo. rAjAe surakumArane dezanikAla karyo ane ratnapura patra lakhIne caMdrakumArane bolAvI rAjagAdI soMpI dIdhI. pachI zatruMjya rAjA maraNa pAmIne jaMgalamAM cItaDo thayo. bhaTakato bhaTakato sUrakumAra jaMgalamAM AvI caDyo. cItaDAe e sUrakumArane jotAM ja potAnA pUrva bhavanAM vairane lIdhe, sUrakumArane mArI nAMkhyo. sUrano jIva marIne, bhIlane tyAM putra tarIke utpanna thayo. jaMgalamAM te bhIlaputra zikAra karavA gayo. pharato pharato te ja jagyAe Avyo. cItaDo ane bhIlaputra baMne sAmasAme laDyA ane baMne sAthe maraNa pAmyA. marIne baMne jaNA sUara tarIke utpanna thayA. tyAM paNa yuddha karIne, baMne jaNA mRga thayA. tyAM paNa baMne jaNA yuddha karIne, maraNa pAmIne baMne jaNA hAthI thayA. te baMnene laDatA laDatA pakaDIne, eka zikArIe caMdrarAjAne bheTa tarIke ApyA. paraMtu te baMne hAthI tyAM paNa aMdaroaMdara laDavA lAgyA. A pramANe joIne caMdrarAjAe kevalajJAnI munine pUchyuM ke, A baMne mAMhamAMhe kema laDe che ? guru mahArAje baMnenAM pUrva bhavono vRttAMta kahyo. potAnA pitA ane moTAbhAInI A sthiti joIne, caMdrarAjAne vairAgya utpanna thayo. rAjagAdI choDI, dIkSA lIdhI niraticAra saMyama pALIne caMdrarAjA devalokamAM utpanna thayo. baMne hAthI, laDatAM laDatAM AyuSya pUrNa thavAthI, maraNa pAmIne pahelI narakamAM utpanna thayA. vasurAjA ane nAradanI kathA suktavatI nAmanI nagarImAM phIrakadaMbaka nAmanA upAdhyAya hatA. temanI pAse rAjAno vasu nAmano putra, potAno parvata nAmano putra ane nArada nAmano A traNe vidyArthIoe vedono abhyAsa sArI rIte karyo hato. keTalAka samaya pachI kSIrakadaMbaka upAdhyAya maraNa pAmyA. kSIrakadaMbakanI jagyAe, temano putra parvata upAdhyAya thayo. te parvata, eka divase potAnA ziSyone vedono pATha karAvato hato, temAM parvata ziSyonI pAse ajano artha bokaDo karyo ane yajJamAM bokaDAne homavo ema kahyuM. te vakhate nArada hAjara hovAthI, parvatane kahyuM ke, "bhAI ! aja zabdano artha traNa varSa jUnI DAMgara, ke je vAvavAthI pharI Uge nahIM, te homavAnuM kahyuM che. parvate, te kabUla nahIM karavAthI, baMne vacce vAdavivAda upasthita thayo. bemAMthI je jUTho sAbita thAya tene potAnI jIbha kapAvI naMkhAvI, evo baMne jaNAe nirNaya karyo. savAre vasurAjA pAse nirNaya karAvavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. rAtrinA samaye parvatanI mA vasurAjA pAse gaI. ane rAjAne kahyuM ke, "tame savAramAM ajano artha bokaDo thAya ema kahejo'. rAjA vasunI pAse darabAramAM savAre nArada ane parvata hAjara thayA. baMne jaNae. potapotAnAM artha kahyAM. vasurAjAe guru dAkSiNyathI 2010_03 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 137 darabAramAM khoTI sAkSI pUrI ane kahyuM ke, "upAdhyAyajIe ajano artha bokaDo karyo hato. te ja vakhate devatAe vasurAjAne lAta mArI sihAsanathI nIce pADI nAMkhyo, khoTI sAkSI pUravAnAM pApathI, vasurAjA marIne narake gayo. parvata ghaNA kALasudhI saMsAramAM bhaTakaze ane nArada dharmA prabhAve devalokamAM utpanna thayo. tilaka zeThanI kathA vaLI, acalapuramAM eka tilaka nAmano zeTha raheto hato. te zeTha caNA, aDada, cokhA, maga, tuvera, ghauM vagere anAja eka sAthe kharIdIne te, savAI kIMmate ke doDhI kIMmate te vecato hato. eka vakhata duSkALamAM tene ghaNo napho thayo. vaLI bIjI vakhata sukALa thayo, te vakhate soMghuM dhAnya teNe khUba kharIdyuM ane gAmegAme koThAra bharAvyA ane potAnI pAsenI saghaLI lakSmI anAja bharavAmAM kharacI nAMkhI. eka vakhata tilaka zeThane koI nimIttIyAe dukALa paDavAnI vAta karI. te sAMbhaLIne, zeThe potAnA gharanAM dAgInAM, kapaDAM, vAsaNa vagere vecIne ane malyAM tyAMthI vyAje paNa rUpiyA lAvIne ghaNAM ja dhAnyano saMgraha karyo. paraMtu prajAne puNyabaLe sAro varasAda thayo. dukALanA badale sukALa thayo. varasAda vadhAre thavAthI, tilaka zeThanA koThAra anAjathI bharelA hatA. tenuM anAja nadIomAM pUra AvavAthI taNAI gayuM. A samacAra sAMbhaLIne tilaka zeTha hRdaya roga thavAthI akALe maraNa pAmyo. tene je dhAnya bhareluM hatuM temAM ghaNAM jIvo utpanna thaelAM tethI maraNa pAmIne, te tilaka zeTha naraka gayo. naMdarAjAnI kathA pATalIputra nagaranA naMda nAmanA rAjAe, lokonA upara aneka jAtanA kara nAMkhIne, prajAne anyAyathI daMDIne, khUba sonuM ekaThuM karI, khajAno bhego karyo hato, ane teNe sonAnI TekarI karAvI. A pramANe naMda rAjAe sonAnI nava TekarIo karAvI hatI. te rAjAne dAhajavara utpanna thayo. tethI khUba pokAra karavA lAgyo. rAjAne AvI tIvra vedanA utpanna thavAnI vAta sAMbhaLIne, prajA khUba AnaMda pAmI. rAjA tIvra vedanA bhogavIne narake gayo. ghaNo samaya saMsAramAM bhamaze. AvI rIte karoDo saunaiyA ekaThA thavA chatAM, naMda rAjAnI AzA tRpta na thavAthI naMda rAjA durgati pAmyo. dharmarAjAnI kathA zrIkamala nAmanA nagaramAM zrIzekhara nAmano rAjA rAjya karato hato. eka jyotiSe, te rAjAne kahyuM ke, he svAmI ! AvatA varasathI bAra varasano duSkALa 2010_03 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha paDaze. te sAMbhaLIne, rAjAe potAnAthI banI zake teTalA dhAnyano saMgraha karAvyo ane prajAne paNa sUcanA ApI ke, dareka mANase bane teTalo dhAnyano saMgraha karavo. evAmAM aSADha mahinAnA pahelA ja divase ghaNo ja sAro varasAda varasyo ane sukALa thayo. te vakhate udyAnamAM, yugaMdhara nAmanA eka jJAnI guru mahArAjane kevalajJAna thayuM. vanapAlake rAjAne vadhAmaNI ApI. rAjA guru mahArAjane vaMdana karavA gayo. dharmadezanA sAMbhaLIne. rAjAe guru mahArAjane prazna karyo ke, 'A varasamAM duSkALa paDavAnuM jyotiSInuM kahevuM khoTuM kema paDyuM ?' kevalIe kahyuM ke, 'grahono yoga to bAra varasanAM duSkALa paDavAnuM jyotiSInuM kahevuM khoTuM kema paDyuM ?' kevalIe kahyuM ke, 'grahono yoga to bAra varasanAM dukALa thAya tevo ja hato, paraMtu sukALa thavAnuM kAraNa sAMbhaLo-purimatAla nAmanA nagaramAM, eka durbhAgI rogI puruSa hato. te je AhAra leto, tenAthI tene roga ja thato, pachI teNe vivikabuddhithI vicArIne, sarva 22 abhakSa, 32 anaMtakAya, vidala, bahubIja, calita rasa moTI cAre vigaya, sacitta lIlotarI vagere vAparavAno niyama lIdho. dharmanA prabhAve te nIrogI thaI gayo ane mahAdhanavAna thayo. tene brahmacaryavrata paNa caryuM. eka vakhate dezamAM duSkALa paDyo. te vakhate teNe supAtre dAna khUba dIdhuM. khUba puNya upArjana karIne niraticAra niyama pALIne, maraNa pAmIne devalokamAM utpanna thayo. tyAMthI AvIne A ja nagaramAM subuddhi nAmano zrAvaka ke jeno niyama che ke, dararoja khAvA jeTaluM ja anAja eka vakhata khAvuM. AvI durbhikSanI vAto sAMbhaLIne, potAnA niyamane pALavA mATe, anAjano koIpaNa jAtano saMgraha karyo nathI, tenA ghera teno putra paNa utpanna thayo. gaI kAle ja te putrano janma thayo che ane te putranA puNya pratApe duSkALa paDavAno hato, tenA badale sukALa thayo. A sAMbhaLIne rAjA AnaMdita thayo ane subuddhi zrAvakane ghera jaI, teNe paNa puNyazALI bAlakane praNAma karyA ane te navajAta bALakanuM nAma dharmakumAra pADyuM. rAjAe tene kALajIpUrvaka ucherAvIne moTo karyo. nagaramAM te dharmakumArane potAnA gAdI vArasa tarIke jAhera karyo ane potAnA tAbAnA pradezamAM dharmarAjAnA nAmanI ANa vartAvI. dharmarAjAnA rAjyamAM koIpaNa varase dukALa paDato na hato. dharmarAjAe ghaNo samaya rAjya pALyuM. pachI guru pAse dIkSA laI niraticAra cAritra pALI, kevalajJAna pAmI, mokSasukha pAmyo. 138 sUrasenanI kathA baMdhurA nagarImAM vIrasena nAmano rAjA rAjya karato hato. A rAjAne sUrasena ane mahasena nAmano putra hato. baMne bhAIono eka bIjA pratye khUba sneha hato. eka vakhate mahasenanI jIbhe koI roga thayo, te koI paNa upAye maTato 2010_03 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 139 na hato. A rogane lIdhe, tenuM mukha durgadha mAratuM hatuM. A durgadhane lIdhe kuTuMbanuM koI paNa mANasa mahAsana pAse jatuM nahIM. A pramANe dekhIne, snehane lIdhe, moTAbhAI sUrasene pratijJA lIdhI ke, "jyAM sudhI mArA nAnA bhAIne roga nA maTe tyAM sudhI mAre annajaLano tyAga che. e marI jaze to, huM paNa tenI sAthe ja maraNa pAmIza". ema kahIne, tenI AgaLa besIne mAkhI uDADavA lAgyo. ane navakArathI maMtrIne ukALeluM pANI pIvaDAvavA lAgyo. ane te maMtareluM pANI. tenI rogavALI jIbha upara thoDuM thoDuM auSadhanI mAphaka nAMkhavA lAgyo. ema karatAM dharma ane navakAramaMtranA prabhAve mahasenanI jIbhano vyAdhi zAMta thaI gayo. rAjA rAjI thayo. te vakhate avadhijJAnI guru mahArAja udyAnamAM padhAryA. baMne bhAIo guru mahArAjane vaMdana karI, sanmukha beThA. pachI sUrasenakumAre guru mahArAjane pUchyuM ke, "mArA nAnA bhAI mahasenane, Avo jIbhano roga kyA karmathI thayo ?' gurue kahyuM ke, maNipura nagaramAM madana nAme kSatriya vaMzamAM utpanna thayelo eka dharmiSTa zrAvaka hato. tene dhIra ane vIra nAmanA be putro hatA. eka vakhata te baMne bhAIo udyAnamAM gayA. tyAM potAnA mAmA ke jeoe dIkSA lIdhI hatI. teo vasaMta nAmanA sAdhune, ghaNAM mANasothI vIMTALelA joyA. baMne bhAIoe pUchyuM ke zuM thayuM? eka puruSe kahyuM ke, hamaNAM ja A sAdhune, eka sarpa DaMkha mArIne A bilamAM peTho che. te vakhate vara nAno bhAI bolyo ke, "bAyalAo, e pApI sApane jato dekhIne kema tamoe mArI nAMkhyo nahIM ?' te vakhate, moTo bhAI dhIra bolyo ke bhAI ! A jIbhathI khAlI AvA pApanAM vacana na bola", vIra bolyo ke, "sAdhune karaDanAra pApI sApane mAravAthI puNya thAya, paraMtu pApa nA thAya. jo ema bolatAM pApa thatuM hoya to, pApa mArI jIbhe caDhajo". dhIre sAdhune, maNi tathA maMtranA balathI nirvidha karyA. ghaNo samaya vItI gayA pachI te, dhIrano jIva tuM sUrasenakumAra thayo, ane vIra marIne A mahasena kumAra thayo. sAdhune nirviSa karavAnAM puNyathI tane roga dUra karavAnI buddhi sUjhI'. A pramANeno pUrvabhavano vRttAMta sAMbhaLIne, baMne bhAIone jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. baMne bhAIoe dIkSA lIdhI. niraticAra cAritra pALatAM baMnene kevalajJAna utpanna thayuM; ane aMte mokSa sukha pAmyA. vRddhAnI kathA eka nagaramAM sudhana nAmano nagarazeTha raheto hato. te anyadharma pALato hato. sudhanazeTha dAnamAM eka lAkha suvarNa dAnamAM ApyuM pachI ja gharanI bahAra nIkaLato hato. A zeThanA gharanI pAse eka gharaDI DosI-zrAvikA rahetI hatI te khUba garIba hatI. lokonuM daLaNuM karIne, parANe potAnI AjIvikA calAvatI hatI. 2010_03 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha paraMtu A DosI roja savAre ane sAMjanA sAmAyika ane pratikramaNa zuddha vidhipUrvaka karatI hatI. 140 eka vakhata, koIka kAraNasara khUba moDuM thavAthI, DozIne pratikramaNa thaI zakyuM nahIM. eTale DozI potAnA AtmAnI niMdA ane prazcAtApa karatI beThI hatI. DozIne A pramANe pazcAtApa karatI dekhIne, zeTha bolyo ke, 'zuM tane mArI mAphaka lAkha suvarNa dAnamAM ApavAmAM kAMI ochuM thayuM to nathI ne ? ATaluM badhuM tane zenuM duHkha che ? Aje uTha, besa thoDI thaI zakI to kAle vadhAre karaje". DosI kahevA lAgI ke, 'zeTha ? ema kema bolo cho ? AvuM nA bolo. A sAmAyikamAM mATo lAbha che'. DozI anukrame maraNa pAmI marIne te ja nagaramAM rAjaputrI tarIke utpanna thaI. rAjAne te bahu ja vahAlI hatI. anukrame te rAjaputrIne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. sudhana zeTha maraNa pAmIne, te ja nagaranI pAsenA jaMgalamAM hAthI tarIke utpanna thayo. jaMgalamAMthI eka bhile te hAthIne pakaDIne, rAjAne bheTa Apyo. rAjAe te uttama lakSaNavALA hAthvIne potAno paTTahastI banAvyo. A hAthInI divasamAM traNa vakhata AratI utAravAmAM AvatI hatI. eka vakhate hAthI pANI pIvA mATe rAjamArga UparathI pasAra thato hato, te vakhate potAnuM gayA janamanuM vizALa ghara dekhIne, mUrchA pAmI gayo. teNe jAtismaraNajJAna utpanna thayuM. manamAM vikhavAda karavA lAgyo. ane maraNa pAmyAno DhoMga karI, jamIna Upara paDI rahyo. rAjAe hAthIne kAMIka roga thayalo jANI, ghaNA upAyo karyA. paraMtu hAthI keme karIne uThyo nahIM ane rAjaputrI tarapha joI rahyo. te vakhate rAjaputrIe, potAne utpanna thayelA jAtismaraNajJAnanA baLe badho vRttAMta jANIne, hAthInA kAnamAM kahyuM ke : uTho zeTha mana zAMta kara, gaja huo kampavaseNA / rAjasutA sAmAIke, janamI putrI huM ema 1|| A gAthA rAjaputrI pAsethI sAMbhaLatAM ja, hAthI Ubho thayo. aNasaNa karIne devaloka pAmyo. rAjaputrI paraNI, saMsAranuM sukha anubhavI, dIkSA laI, niraticAra cAritra pALI, aMte mokSe gaI. dhana zreSThinI kathA eka gAmamAM dhana nAmano vyApArI raheto hato. tene eka bhadrika pariNamI ane dAna devAnI bhAvanAvALI suMdara patnI hatI. eka vakhate zeThe guru pAse niyama lIdho ke mAre trikAla devapUjA, ekAMtare upavAsa, sacitta vastuno tyAga karavo. A niyama dhana zeTha sArI rIte pALato hato. karmanA udaye dhana zeTha nirdhana thaI gayo. patnIe kahyuM ke, mArA piyarathI dravya laI AvIne vyApAra karo. te strInA AgrahathI 2010_03 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 141 dhana zeTha sasarAnAM gAma tarapha javA taiyAra thayo. rastAmAM khAvA mATe patnIe taiyAra kareluM sAthavAnuM bhAtuM rAkhI lIdhuM. pahelA divase upavAsa hato. bIjA divase bhAtuM vAparatAM pahelAM, "koI muni AvI caDe to vahorAvIne pachI bhAthuM vAparuM. A pramANe IcchA karatAM ja puNyodaye eka mAsakSamaNa karelA tapasvI sAdhu pharatAM pharatAM bhikSA levA mATe AvI caDyA. zeThe potAnI pAsenA bhAtAnuM dAna daI dIdhuM. trIjA divase upavAsa karyo. cothA divase zeTha sAsare pahoMcI gayA. sasarA pAse dhananI mAMgaNI AjIjIpUrvaka karI. paraMtu nidhana jANIne dravya pAchuM nahIM AvI zake, ema samajIne kAMI paNa dhana sasarAe ApyuM nahIM. pachI dhana zeTha nirAza thaIne pAcho potAnA vatana tarapha javA mATe upaDyo. rastAmAM nadInA kinAre beThobeTho vicAra karavA lAgyo. ke mArI patnIe piyarathI dhana malaze e AzAe mane mokalyo hato. mane khAlI hAthe Avelo jANI te nirAza thaI jaze. ema vicAra karIne kAMThAnA kAMkarA laI poTaluM bAMdhI ghera pahoMcyo. poTaluM potAnI patnIne ApyuM. strI, dhana bhareluM poTaluM jANI AnaMdita thaI. poTalAmAMnA kAMkarAnA zeThe mAsakSamaNanA upavAsI muni mahArAjane ApelA dAnanA prabhAve, zAsanadeve divyaratno banAvI dIdhA. temAMthI eka ratna kahADI strIe, anAja vagere vastuo lAvI suMdara rasoI banAvI. zeTha vismaya pAmI gayo. bhojana karyuM, rAtre pathArImAM sUtAM-sUtAM dhana zeTha vicAra karavA lAgyo ke, A kAMkarAnA badale ratna kaI rIte thaI gayA ? te vakhate zAsanadeve pragaTa thaIne kahyuM ke, te rastAmAM je supAtradAna dIdhuM hatuM tenA pratApe, meM kAMkarAne badale ratno karI dIdhAM che'. pachI zeTha ratnothI dhanavAna vyApArI thayo. dharma pALI mokSe gayo. ema jANI atithivibhAga vratano Adara karo. dazArNabhadra rAjAnI kathA dazArNa nAmanA nagaramAM dazArNabhadra nAmano rAjA rAjya karato hato. A rAjAnI pAse cakravartinI mAphaka puSkaLa Rddhi hatI. eka vakhate zrI mahAvIra prabhu dazArNapuranI najIkanA udyAnamAM samosaryA. vanapAlake udyAnamAM prabhu padhAryAnI rAjAne vadhAmaNI ApI. zrI mahAvIra prabhune AvyA sAMbhaLI dazArNabhadra rAjA khUba AnaMdita thayo. manamAM vicAryuM ke, huM prabhune khUba dhAmadhUmathI vaMdana karavA jAuM. bIjA koIe paNa prabhune Aja sudhI vaMdana nA karyuM hoya, tevI rIte huM prabhune vaMdanA karavA jAuM. prabhune vaMdana karavA javA mATe, airAvaNa hAthI jevA aDhAra hajAra hAthI, covIsa lAkha ghoDA, ekavIsa hajAra ratha, eka hajAra pAlakhI, soLa hajAra dhajAo, pAMcaso rANIo, vagere parivArathI parivarelo rAjA, dazArNabhadra moTA ADaMbarathI prabhune vaMdana karavA javA mATe nIkaLyo. te vakhate saudharmendra teno Rddhino garva UtAravA mATe, cosaTha hajAra dhoLA uttama hAthI vidurgA. dareka hAthIne pAMcaso 2010_03 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha pAMcaso suMDha, dareka sUMDha dITha ATha ATha daMtazUla, ane dareka daMtazUla upara ATha ATha vAva, dareka vAvamAM ATha ATha kamala; dareka kamalane lAkha lAkha pAMkhaDI, dareka pAMkhaDI upara batrIsabaddha devatAI nATaka thatAM hatAM, dareka karNikAe siMhAsana, ATha ATha agramahiSIo sahita, beThelA IMdra mahArAja nATaka jue che. AvI rItanA cosaTha hajAra hAthI AkAzamAMthI UtaratA dazArNabhadra rAjAe joyA. A pramANenI Rddhi sAthe iMdra mahArAjane prabhune vAMdavA AvatA dekhIne, dazArNabhadra rAjAe vicAryuM ke, A Rddhi devalokanI che. IMdra mahArAje mAro garva utAravA mATe ja A Rddhi vimurtI che. huM iMdra mahArAjane pahoMcI zakuM tema nathI ema vicAra karI, mahAvIra prabhune vaMdana karI, dezanA sAMbhaLI, vairAgya utpanna thavAthI, dazArNabhadra rAjAe prabhu mahAvIra pAse dIkSA lIdhI, IMdra mahArAje, dazArNabhadra rAjarSine page lAgIne, "tamane dhanyavAda ho', ema kahIne IMdra mahArAja devalokamAM pAchA gayA. dazArNabhadra rAjarSi niraticAra cAritra pALIne mokSe gayA. mATe koIe Rddhigaurava na karavo. jo karavo hoya to dazArNabhadra rAjAnI mAphaka dharma gaurava karavo. AryamaMgunI kathA mathurAnagarImAM AryamaMgu cAturmAsa rahyA hatA. ahIM dararoja svAdiSTa AhAra malavAthI jIbhanA svAdanA lolupI ane zithilAcArI thayA. eka ja ThekANe ghaNo samaya rahevAthI pramAdI paNa thayA. anukrame kAladharma pAmIne, te ja nagaramAM khAlaTUkaDA nAmanA yakSanA maMdiranA adhiSThAyaka tarIke utpanna thayA, virbhAgajJAnathI potAno pAchaLano bhava jANIne, pazcAtApa karavA lAgyA. sAdhu yakSanA maMdira pAse thaIne, bahirbhumi jAya, te vakhate, yakSa bole ke, huM tamAro guru chuM, ane jIbhanI lolupatAthI kALadharma pAmIne ahIM yakSa tarIke utpanna thayo chuM, te mATe tame; bhUle cUke jIbhanA svAdanA lolupI na thazo. ema kahI yakSa adazya thaI gayo. te mATe rasagaurava na karavuM. 2010_03 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 143 SaDAvazyaka bAlAvabodhanI prApta sUcitra bhadrabAhukRta niryuktinI malayagirikRta TIkAnI sAthe - Agamodaya samiti, muMbaI, I.sa. 1928 (prathama bhAga), 1932 (dvitIya bhAga), devacanda lAlabhAI jaina pustakoddhAra, surata, san 1936 (tRtIya bhAga) bhadrabAhukRta niryuktinI haribhadravihita vRttisahita-Agamodaya samiti, muMbaI, san 1916-17 bhadrabAhukRta niryuktinI mANikyazekharaviracita dIpikAsaNita-vijayAdAna sUrIzvara jaina graMthamAlA, sUrata, san 1939-1941 maladhArI hemacandravihita pradezavyAkhyA-devacandra lAlabhAI jaina pustakoddhAra, muMbaI, san 1920 gujarAtI anuvAdasahita-bhImasI mANeka, muMbaI, san 1906 hindI anuvAdasahita-amolakaRSi, haidarAbAda, vIra saM. 2446 hindI vivecanasahita (zramaNasUtra) upAdhyAya amara muni, sanmati jJAnapITha, AgarA, vi.saM. 2007 saMskRta vyAkhyA ane tenA hindI-gujarAtI anuvAdanI sAthe-muni ghAsIlAla, jaina zAstroddhAra samiti, rAjakoTa, san 1958 jinadAsakRta cUrNi, ratalAma, san 1928 bhadrabAhukRta niryukti, jinabhadrakRta bhASya ane hemacandrakRta vRtti sahita divyadarzana kAryAlaya, amadAvAda (ddhi.saM.) 1963 niryukti ane avacUrisahita-jJAnasAgara-bhAvavijaya, devacanda, lAlabhAI pustakodAra phaMDa, sUrata, 1963. niryukti, bhASya ane svapajJavRttisahita-saM. nathamala TATiyA, prAkRta jaina zodha saMsthAna, vaizAlI, san 1972 niryukti ane avacUrisahita-vIra sundara, devacanda lAlabhAI, pustakoddhAra phaMDa, sUrata, san 1974 - mUla) saM. puNyavijaya mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI, san 1977 (mUla) vRtti ane gujarAtI anuvAda sahita-cidAnanda kIrti prakAzana, 10 1270 gopIpurA enaroDa, sUrata - (mUla) saM. jinendragaNi-harSapuSyAmRta jaina granthamAlA, lAkhAbAvala 2010_03 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 - - - merusuMdaragaNiracita SaDAvazyaka bAlAvabodha zAntipurI, saurASTra san 1975 (mUla) saM. ratanalAla dozI - akhila bhAratIya sAdhumArgI jaina saMskRti rakSaka saMgha, sailAnA jJAnAsAgarasUri-saM. 1440 - AvazyakasUtra avacUrNi mANikyazekhara-I.sa. 1450 lagabhaga-Avazyaka niryukti dipikA taruNaprabhasUri-2 saM. 1411-zrI SaDAvazyaka sUtra bAlAvabodha somasuMdarasUri-vikramanI paMdaramI sadI-zrI SaDAvazyaka sUtra bAlAvabodha hemahaMsagaNi-2 saM. 1501-zrI SaDAvazyakasUtra bAlAvabodha ajJAtakartRka-2 saM. 1512 zrI SaDAvazyakasUtra bAlAvabodha merusuMda2-2 saM. 1512 - zrI SaDAvazyakasUtra bAlAvabodha samaracaMdra-samarasiMha-vikramanI (pAzcacaMdrasUraziSya) bAlAvabodha soLamI sadI-SaDAvazyaka sUtra mahimAsAgara-vikramanI soLamI sadI-SaDAvazyakavivaraNa - saMkSepArtha ajJAtakartRka-lekhana saM. 1515 - SaDAvazyaka bAlAvabodha ajJAtakartRka-lekhana saM. 1583 SaDAvazyaka bAlAvabodha - vinayamUrti-lekhana saMvata 1509-SaDAvazyaka bAlAvabodha jinavijaya-2 saM. 1571-SaDAvazyaka bAlAvabodha ajJAtakartRka-lekhana saMvata 1712 - SaDAvazyaka bAlAvobadha ajJAtakartRka - lekhana saMvata 1734-SaDAvazyaka sUtra-stabaka ajJAtakartRka-lekhana saMvata 1750-SaDAvazyaka sUtra-stabaka ajJAtakartRka-lekhana saMvata 1781- SaDAvazyaka ajJAtakartRka-lekhana saMvata 1886-SaDAvazyaka bAlAvabodha ajJAtakartRka-SaDAvazyaka Tabo nIcenA graMthone AdhAre A sUci taiyAra karI che H jainasAhityakA bRhada itihAsa, bhAga-2; saMpA. mohanalAla mahetA, prakAsa. pAzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAn, vArANasI, bIjI AvRtti, 1989 jainagUrjara kavio H navI saMvardhita AvRtti. bhAga-1 thI 7, saMpA. jayaMta koThArI, prathama AvRtti, I.sa. 1987 thI 1995 2010_03 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 145 paDAvazyaka bAlAvabodhanI prApta sUci saMdarbha graMthonI sUci gujarAtI 1. koThArI jayaMtabhAI madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM jainonuM pradAna zabdamaMgala prakAzana prathama AvRtti - I.sa. 1985 2. jozI umAzaMkara ane anya (saMpAdaka) gujarAtI sAhityano itihAsa bhAga 1 thI 4 prakAzaka : gujarAtI sAhitya pariSada prathama AvRtti tukola, TI.ke. zukla citrA pra. (anu.) jainadarzana prakAzaka : saradAra paTela yuni. vidyAnagara prathama AvRtti-1978 desAI, mohanalAla dalIcaMda jaina gUrjara kavio- bhAga 1 thI 7 navI saMvardhita AvRtti saMpA. koThArI yaMtabhAI prathama AvRtti - I.sa. 1978 thI 1995 5. navAba, sArAbhAI maNilAla (saMpAdaka) paDAvazyaka bAlAvabodha prakAzaka : mesarsa sArAbhAI maNilAla prathama AvRtti, 1977 6. parIkha, 2, cho. gujarAtano sAMskRtika itihAsa bhAga - 1 thI 7 prathama AvRtti 7. rAvaLa anaMtarAya madhyakAlIna gujarAtI sAhityano ItihAsa 2010_03 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 merusuMdaragaNiracita paDAvazyaka bAlAvabodha hindI 1. jaina. jagadIzacandra mehatA, mohanalAla jaina sAhityakA bRhad itihAsa-bhAga-2. aMgabAhya Agama prakAzaka-pArzvanAtha vidyAzrama zodhasaMsthAna, vArANasI dvitIya saMskaraNaSa 1989 jaina sAgaramalajI jaina, bauddha aura gItA ke AcAradarzanoMkA tulanAtmaka adhyayana bhAga 1-2 prakAzaka-rAjasthAna prAkRtabhAratI saMsthAna, jayapura prathama AvRtti, I.sa. 1982 kanhaiyAlAlajI mahArAja SaDAvazyaka bAlAvabodha, prakAzaka-a.bhA.zve.sthA.jainazAstrodvA samiti, rAjakoTa dvitIya AvRtti 1958. 2. 2010_03 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | lekhakanA anya prakAzana 1. arvAcIna kavitAmAM vyakta thato bhaktino unmeSa (vivecana) I.sa. 1984 kavi sahajasuMdaranI rAsakRtio (prAcIna mULa hastapratone AdhAre saMpAdana ane samIkSA) I.sa. 1989 2. DaoN. harivallabha bhAyANInA mArgadarzanamAM saMpAdita pustako 3. padasUci, I.sa. 1990 4. dezIsUci, I.sa. 1991 5. pAMDavalA, I.sa. 1991 6 , kRSNacaritra, I.sa. 1992 saMskArapreraka bALasAhitya 7. aDavo re aDavo (bALanATaka), I.sa. 1989 8. paheluM koNa ? (bALanATako), I.sa. 1990 mahAbhAratanAM pAtro (bALavArtA rUpe), I.sa. 1990 pAli ane prAkRta bhASAmAMthI anuvAdita (samIkSA sAthe) pustako 10. zrI paMcAstikAya saMgraha, I.sa. 1999 11. dravyasaMgraha, I.sa. 1998 12. bhikhupAtimokakha (DaoN. madhubena sena sAthe) 13, majijhamanikAya : samIkSAtmaka adhyayana, I.sa. 2001 14. bauddhadarzana ane saMskRtinI paraMparA, I.sa. 2004 15. bhavismayatta kahA, I.sa. 2003 16. therIgAthA (prakAzya) 17. marusuMdarakRta khaDAvazyaka bAlAvabodha, 2006 18. hastapratavidyA ane AgamasAhitya : saMzodhana ane saMpAdana, I.sa. 2001 anya 19, (vizvanAtha jAnIkRta) premapacIsI : saMpAdana ane samIkSA, I.sa. 2002 20. jaina zabdAvalI (anya sAthe), I.sa. 20OO 21. gujarAtI sAhityakoza (madhyakAlIna), sahAyaka saMpA., gujarAta sAhitya pariSada dvArA prakAzita - 22, gujarAtI sAhityakoza (arvAcIna), sahAyaka saMpA., gujarAta sAhitya pariSada dvArA prakAzita 2010_03 www.jainelibrary.one