Book Title: Panch Sutram
Author(s): Hitvardhansuri
Publisher: Kusum Amrut Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023169/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. pUrvarSi zrI udayakalaza gaNIe saMkalita karelI adyAvadhi pragaTa 'avacUri' vaDe samalaMkRta tathA 'paMcasUtra prakAza' nAmanA gujarAtI vivecanathI samRddha paJcasUtram // SaJcasUtram // saMzodhaka + vivecanakAra vijaya hitavardhana sUrI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sUri rAmacandra'nI 5 mI punyatithi nizA: hAlola jaina saMgha samuddhAraka, gItArtha pravara pU.A.de.vihidgIna sU ma. zrI hAlola nagare zrI navakAra ArAdhanA bhavA-hAtola jaina saMga 'sUrirAmacandra svargagamana ke rajata varSa samApana para pAvagaDha rAmacandramaX0 ENItAbenalanA AyaMbIla aitihAsika mahAmahotsava vadhu mojulAbena miH. sI naupadhAnatapa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasaMge hAlola jaina saMghamAM ujavAyo, spaMdiqsIya mahA mahotsag samagra mahotsavanuM vihaMgAvalokana 25 divasIya mahotsavano paricaya karAvatAM | mahotsavanA 'logo' sahitanA sTIkara DhagalAbaMdha kAromAM prathama traNa divasa lAgatAM mahotsavanI roje viramagAmanI 25 se divasa guNAnuvAda sabhAo thaI ane sugaMdha gAma-paragAma zahanAInA sUro | 24mAM divase samApana | prabhujIne bhavya | traNa TAIma guMjI guNAnuvAda sabhA yojAI. phelAI. aMgaracanA . uThatAM... mahotsavanA tamAma 'be mAsakSamaNanA moTA anuSThAnonA pAraNA mahotsava 22 prAcIna pUjAo, ( Adeza ucI rakamanA daramyAna thayAM. be prAcIna mahApUjano, bhavya snAtra mahotsava ane caDAvA pUrvaka apAyAM... be pustakonA 'neminAtha kathA' jevuM anuSThAna prakAzana ane temaja atibhavya rathayAtrA pUrvanirdhArita tathA mahApUjA yojAI. rAjamArga ane 1 mumukSanI varSAdAnA | 5 + 2 = 7 zerInA zaNagAra, yAtrA mahotsava svAmIvAtsalyo vizALa maMDapa ane daramyAna yojAI. 25 divasamAM AkarSaka sTeja pAMca-pAMca divasa pUjA-pUjanomAM sajAvaTa... suMdara | mATe kramasara 5 nAmI aMtima 10 divaso mATe) prabhAvanAo saMgItakAroe 25 se 25 divasa 'sUrirAmacaMdra jIvana darzanI' ramajhaTa jamAvI. pravacanasabhAmAM nAme 14 raMgoLIo 'sUrirAmacaMdrane zraddhAMjali ane 10 hAlatAM-cAlatI ApatAM alaga-alaga roje vyAkhyAnamAM racanAo dharAvatuM spezyala ekjhibIzanA gIto nAmI saMgItajJo 600-800 ane goThavavAmAM AvyuM. pUjAmAM 600-700nI dvArA prastuta thayAM. roja thayAM. hAjarI. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eee || namAmi zaMkhezvara pArzvanAtham / / // namAmi nityaM guru rAmacandram / / pU. pUrvarSi zrI udayakalaza gaNIe saMkalita karelI adyAvadhi apragaTa 'varUri' vaDe samalaMkRta tathA 'paMcasUtra prakAza' nAmanA gujarAtI vivecanathI samRddha paJcasUtram S24 700 (c)e e JET vivecanakAra - saMzodhaka - saMpAdaka tapAgacchAdhipati, 378 dIkSAdAnezvarI, pa.pU.A.de.zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya pa.pU.A.de.zrI vijaya nayavardhana sUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya pU.gurUdeva zrI bhavyavardhana vijayajI ma.sA.nA ziSya pU.gurUdeva zrI maMgalavardhana vijayajI ma.sA.nA ziSya pU.A.bha.zrI.vi. hitavardhana sUrI ma.sA. prakAzaka + prApti sthAna : kusuma-amRta TrasTa zAMtinagara, alakApurI sosA., vApI(ve.), pIna H 396191 sUrya ka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMtha paricaya * graMthanuM nAma : paJcasUtram graMthakAra maharSi : prAyaH pUrvadhara ciraMtanAcArya cheka graMthanI bhASA -prAkRta - ardhamAgadhI * avacUrI kAra : pU. udayakalaza gaNivara * avacUrInI bhASA : saMskRta * avacUrI racanAno samaya : prAyaH vikramanI 18mI zatAbdI * gujarAtI vivecananuM nAma : 'paMcasUtra prakAza' * avasUrInA saMzodhaka +vivecanakAra+ baMnenA saMpAdaka : pU. paMnyAsa zrI hitarvadhana vi.gaNI - avacUrI saMzodhanano saMvata : vi.saM. 2070/i.sa.2014 * gujarAtI vivecanano lekhana saMvata : vi.saM. 2073/i.sa. 2017 kaka aitihAsika nirIkSaNa : pU. udayakalaza gaNI vaDe racAyelI A avasUri hasta likhita pratonA saMzodhana pUrvaka prathamavAra pragaTa thaI rahI che. AvRtti : prathama / prataH 1000 prakAzana dina ane sthaLa : vi.saM. 2074, mAgazara vada-1, tA.4-12-2017 saMzodhaka pUjyazrIne sUrIpada pradAna prasaMge kaccha-vAgaDa sA. dharmazALA, pAlItANA. sUcanA: prastuta graMthanuM prakAzana mahadaMze jJAnadravya vaDe thayuM che tethI gRhastha graMtha vasAvavo hoya to rUA. 120 ane svAdhyAya mATe yogya nakaro jJAna khAtAmAM bharavo Avazyaka che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dravya sahayogI cha zrI navakAra ArAdhanA bhavana ilola jaina saMgha-hAlola vaMdemAtaram sITI jaina saMgha gotA, amadAvAda. apragaTa avacUri ane sAMgopAMga vivecana yukta prastuta pacasUtram graMthanA prakAzanamAM potAnA jJAnakhAtAnI vizALa rAzino savyaya karanArA uparokta baMne saMghonI vAraMvAra prazaMsA ane anumodanA karIe chIe. suma-amRtaTrasTa-vApI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he Darata pratanA AdhAre prastuta graMthamA pra2 thayehI 'avacUri'na saMzodhana thathu cha te hastapratanA prathama 14nI tasavIra... 60 NA hastaprata 7ANA JodiummytiyAbaETIRbAdInapaanifepAyAyAyapravidhAnanadimAgasabIkAthAnasahAnAvazAyadAnavAsatyasminasAvadharmaparisAvatAnA ritAvinamAdhurmachapavayAgrahaNavidhAvavikAsAnavAniyatracInatyavidhAlagAyIsAvAnavApAlAnatakAlamavAjAniyakSamAdimInAmAMbAyarAmA miyAdi pariNAbhimAna nAmAvItagAropapavacavInAhayAmAdAyaladANAyamAjhakeniyatAtarAgAdivikSazayaNAvazikSApavAminitapamANamAvakSanAkA nAdivavidhAtavAsamAmakiMkamAyA (miyAnAyanAdikama sAnitivigima diinaamaaviidaaraagaasvrnnviNdshaaeN| UdahianuvAI tasvakAruNa yA prayAganivAiyAma dhAdizAzanakAlamiyA parAbhavAtarANarAvaNAzapapararatha tikarmamayakAraNapani | ridatAeMgatANAUyavamArakaMtiharavaluANADIvANAzkIsmatAvAgA vizadhyAnAhAradakApAsa || mArAmaraNAdisyAta yahAmAyAdhikaraNakA all kasmasAGAgavivatiyArakaMsAvAkharakaphAla urakAvadhAemAMsavinAmummAnAsudhA panaghAvaharabakhAnAmA mahAsamaMthAtayAta svAsacyA vidhyaviyA, mAsaMpanIyAkAmaviemANakAmadhi gAmAtahAtamAzAvadhAtasaMsaNAvivAgasANA mAlAgatyaMtarapiGamA disaavaa| svAiba kamAyA nAni wiaamaraNamaDavADagaridAmA kaDANAsapI anakAyatipadAmakAmaNa MAnA kanava vida kAraNAniva sathAmaNidaNamAyAzsakA lAsA sikAlamasakiAlAsa jAvachAvAmA sakarmA vakSyA mANagAna nAvAnika gavaMtA ematilAganAhA apavara summasaMsArA vINArAgAdAsAmAndA arpitavitA nAyatacyAsaH dadyAdeva sakAritAmati sadati ziyayamanijJAnAdira ANasavAlakSiApAApagaMtarasamA 2 detAsaraNa tadApahINa maraNA zrAvasakaramA nikSipuNyapAtimA ma pAnAvadharmamAlina pAzcAtAvyavasAyAcA kalaMkA yAbAhAkavalanANadasaNA sidvidharanivAsIviruvamasahasaMzayAsabadAkayA pAyakamaniyAmAhA vivajadhAdhavapariyA kichA sihAsamA tahApasaMtatIrAsayA sArakhADAvizyAyavidAyAralAmuTRI manAyAditagimAtApAya IR kavigAvavAsabAra dhyAnAtAvAtAmA devadamAzIsavinakA vacAravizyA yamAnidasaNA kANAegAsaMgayA vijhamANasAvAmAzasaraNa dAurA dilavAnAnsabarvanAmamA aur dammAjhAniArAyasAcanAnadAsupramivAmadAdAkiyAnavadAmaNidhAnakAyakA praNidhAnAyaphAnasihAvadhAnAMgamAtA kartavyamidaM mayAmokAzama cAva PGOT Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta graMthamA pra2 thayelI 'avacUri' nuM saMzodhana sta na AdhAre thathu cha te sta na mAtama4nI tasavIra... mimivAmAvAzIyo mAhAyabamAzulAtApitAvArisAvatAbAmanavAtAvakalpamAlAmadhIpakSAmavakSA dinamahAzAsayamA mazavAjA vadasyiyAyapriyama zItamA piyavAsabamakAnAvanAmA sAnapAvAra kamalanivAsamA mAyA samiyAmamAmiyAma abhAumAlayAmAnuyAyAvAlAko kyAsiddhiAzayAmAhAdhinatAkadhamavitAzayAtAyanamikSAbAjiyabhAvanatAmAkA viliMgaziva jayasakavitAekI bAmAtAdavAnAdhAnAnavamalAdapratipakSaziyavinAvijJAnAnAvidhAni kavavidha asamAjakA evamavAdhAvizayAmAnAgina syA sAmandAyatadAraviSyatidina lAmAsacivakAsakAmanArAmasinAmanadAdAvAdasatiyAagaekAlAvarikAnunasamavAnyAgamanamichamihAkAvAsAkAmaya athAmadAyadhAnamanamAnA badaniyaTakAtititimilAyAgamana kAmalAbAdaliyAnA mAmInasAyanika sima vADiyAivivimasisi sAmAna kAmapAhAvAhIvatiyAyadA KESARIsavaka niyamAramilAlamidanApanadiyakAbAhitijJavAstamilanasAsiTAyApravana nAravimAnasipamAda padanamA talakAkArisamAmAyAvanikAyamA sanika vitahAsavimAyAzya vadAnAdiyA niymaavgaa| dazAditavyA zatayuktajaye ataeva mAgaviNavyArA KANE vidyayAyAmAnavAparabApitakomA kadivyanirimanyamamAgajidara vivAdAsnayAmAvadhimA tyAnyunikavelAyanAmA vAmiyImAnAmA vipIyanazikSA zAstrAtalamArivAnA dAnAnikAdanidha masarAmadhavAnA marAlAekAko vidyAmAnanA hastaprata lAvana pilamAjApakITAnaramAyA sagavanavanavajayAmakSiA vAsadevaparAmabAsI azAtalAvaNAemamanApAsasamadAra banAyA jAnADAmidhAmakSAkarmipiDiyA TITIN yAnidhavAdAsAkdamAgaNavivadvAramAmayaso zitagIcinizisAnaNApatasihA yavanAnaka samAvimA milaa| jAnihAyalAva parisAhAnAkA lApahAisarAvadhAsamAtiAkA sAdanAya see MAHzAyadAnavaka parihArAyaNabaMdhamAzAsammANigrAvaraliMgavikSiyavitivinA viramAdiyA parisTaka mAravAyA rikAnAlazanamA bhuuvaatmaanyaadhmtrptigyaa| grAmavigasAnidhamAsAzrAmasiMha dinAliMgavivadhimAnIpAzimAtieemAdahama abhikrnn:28|| taka hama mAyAyAyAmAsAdAnAsanAjAesAkUruNanidhAegezaparimahAadirAhaNAphalAtilA mAtAyAtakA mAmalAkara agalAhabAmANinissiyasasAdigatipizaphalasavArAmAvasvanAmayakAraNahavirata jmaadaanvidhkaadiyaa| zAsajhAnAdhAkinI yakoparizyAnaramAyA-dAdI manokAdiyAna sunArdana kAyamacA zekalivizA PrayanikalavAnAnavadhanAkAnandAcAmA prayovavavavaviThakamAjamAnamAdinAnidhyamamAkSiAkanidinayarinAnAmikAdhyadhati kiMvariyatAmakApramAvasayAkSa'mAnaBANEEnter mAnaniziyabApavAvayAmAkamAdhivipa tivazaphalaprapaMcAcyAvahAra manamAyAsiramARAHalfalawanskarabIkAnamArariyAdamarilivitAnAhamamalmone samasyA kamAlAyAsamakAlAsAnAdAvalAgaNinAvapamitikA HEREINNa prativamAvi/20lAvAvihIna kizomaharAbAhAranadAvAzyaka 113 pApA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lhI prastAvanA OM namaskAra che, A mahAzAstrane! je mahAzAstranA pratyeka zabdamAM jinAjJA khAtara nyocchAvara thavAno thanaganATa che, zAstrAbhyAsathI parikarmita banelI buddhinA pramANo che, AtmArthI vyaktinuM mukharita baneluM cittataMtra che, gaNadhara ane zrutakevalI bhagavaMtanA hRdayano raNakAra che, ladhukamapaNAnI prApti ane pragatino ananya upAya che ane mokSanI tadAkAra thayelI prItano parama svara che.. evuM A mahAzAstra che zrIpasUtranA pacasUtra zabdathI jaina saMghamAM koNa ajANyuM haze? prAyaH koI nahIM! pacAnAM pAMce pAMca sUtranA padArthono khyAla ochAne haze paraMtu prathama sUtranA padArthono bodha to anekone thayelo ja haze. ke saMzodhana ane vivecananI bhItaramAM A pasUtrama upara 1444 graMthanA praNetA, samartha zAstrakAra, pU. pUrvAcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe vistRta TIkA lakhI che ane temAM Itara graMthonA aneka padArthonuM yogya saMmizraNa karIne temaja puSkaLa tarkoApIne mULagraMthanA padArthonuM Ara-pAraspaSTIkaraNa karyuM che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mahApurUSanI TIkA keTalAMka aMze vistRta ane durbodha paNa che tethI utkRSTa kSayopazama nahIM dharAvanAra ArAdhako mATe tenuM avagAhana muzkela banI rahe che. jeo te TIkAno svAdhyAya kare che te paikI paNa aneka zramaNopaMDito mATe TIkAnA padArthane sAMgopAMga samajavA kaThina thaI paDe che. vsUtram nA prathama sUtra upara vistRta vivecanonA pustako daza-paMdara varSo pUrve jyAre jovA maLatAM tyAre mane manoratha thayelo ke pAMce pAMca sUtra upara, padArthono uMDANabharyo sparza karAvI detI paraMtu saraLa saMskRta TIkA lakhavI che ane tenA AdhAre pAMce sUtronuM subodha gujarAtI vivecana paNa taiyAra karavuM che. yogAnuyoga te samayagALA daramyAna eTale ke vi.saM. 2058mAM mAre prAcIna lipino abhyAsa paNa thayelo ane tenI puSTi mATe apragaTa sa tvarakaraNagraMthanuM saMzodhana-saMpAdana karyuM. te graMtha upara eka paNa TIkAgraMtha upalabdha na hato tethI sau prathama sacaQtvarasya prajarAma upara saMskRta TIkA racIne caTUmanuM upara TIkA racavAnuM vicAryuM. saccatvarAchaLanuM graMtha upara kaMIka vistRta TIkA vistRta bhAvAnuvAda sAthe taiyAra karI. vi.saM. 2066mAM te saTIka graMtha pragaTa thaI cUkyo che. te pachI paNa pacasUtram nuM kArya hAtha dharI zakAyuM nahIM kemake surisambhavamAvyam nAmano eka graMtha apragaTa hato, tenI adhUrA saMzodhanavALI prata mane zAsana prabhAvaka, pU.A.bha. zrI vi. municandra sU.ma.e mokalI temaja anurodha karyo ke A mahAkAvya kaThina che, apragaTa che, A graMtha para TIkAraco to sAruM. AO "" / kALI che prastAvanA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahajayAte graMthamAM praveza karavAnuM banyuM. luma pAThonI pUrti karIne ane avaziSTa raheluM saMzodhana pUrNa karIne TIkA racavAno prayAsa zarU karyo. sumati mUvamagvya{ upara 2000 zloka pramANa TIkA ane saTIka bhAvAnuvAdanuM lekhana kArya lAMbA zrama pUrvaka pUrNa karyuM. jenuM prakAzana vi.saM. 2069mAM thaI gayuM che. barAbara, vi.saM. 2069mAM ja amArA sAdhvIvRMdane prAcIna lipino abhyAsa karAvavAno thayo. abhyAsa thayA pachI livyaMtaranA kAryamAM teone pravRtta karavA mATe apragaTa prAcIna graMthonI sUci meM maMgAvI. 800 thI vadhu apragaTa prAcIna graMthonI yAdI mane maLI. prastuta sUcimAM pacasUtra upara pU. udayakalaza gaNIe racelI avara nI noMdha daSTigocara banI. A avacUri aMge mane jijJAsA jAgI. kapUra nI hastaprato maMgAvI tenuM livyaMtara karAvyuM. te pachI tenuM avagAhana zarU karyuM tyAre jema-jema avagAhana AgaLa vadhatuM gayuM tema tema citta pramudita banatuM cAlyuM kemake prastuta vapUri nUtana racanA na hatI paraMtu yAkinI mahattA sunu, pU.A.bha.zrI haribhadra su.ma.e pacasUtram upara je bhavya TIkA lakhI che tenA ja sArabhUta padArthonuM te ja TIkAnA sAra zabdo dvArA thayeluM saMkalana hatuM. mAro mana mayUra nAcI uThyo. mAro je manoratha hato ke paMcasUtranI bRhat TIkAnA uMDA padArthone sAdhAraNa kSayopazama dharAvanArAnA gaLe paNa utArI de tevI saraLa TIkA lakhavI che. te kAryathoDI alaga zailithI ahIM saMpanna thatuM dekhAyuM saMzodhana ane vivecanaH nirNayathI amalIkaraNa sudhI. takSaNa nirNaya karyo ke prastuta apragaTa rajUranuM saMzodhana karavuM che, te pachI tenuM gujarAtI vivecana paNa e rIte lakhavuM che ke AvapUranA padArtho I 8 ) - mAdhu)''kaccha A padhasUtram Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to spaSTa thAya, kyAMka 3 vapUramAM samAveza nahIM pAmelAM paraMtu bRhasTIkAmAM varNavAyelAM hoya tevA agatyanA padArthonuM paNa sAMgopAMga spaSTIkaraNa thaI jAya. prathama vapUrinuM saMzodhana zarU karyuM. saMzodhana kArya to vi.saM. 2070mAM prAraMbhya ane pUrNa paNa karyuM paraMtu anya kAryonI vyastatAnA kAraNe gujarAtI vivecananA prAraMbhamAM ja be varSano samaya vyatIta thaI gayo. aMte vi.saM. 2073mAM caitra vada-10nA dine zrI pAnasara tIrthamAM tIrthAdhipati zrI vIraprabhunI AjJA grahaNa karIne vivecana lakhavAnI zarUAta karI ane vaizAkha suda-5nA dine kalikAla kalpatarU, zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunI madhura chatrachAyA pAmIne te kAryano vega vadhAryo. zrImad zaMkhezvara prabhunA prasAdathI vivecananuM lekhana jeTha suda-9nA roja saMpanna thayuM. 0 graMthakAra aMgeno pracalita abhiprAya vicAraNIya che! pacasUtranA kartA koNa che? teno nirNaya thaI zake tema nathI kAraNa ke te mATe Avazyaka bane tevI itihAsa sAmagrI paryApta pramANamAM upalabdha banatI nathI. vartamAnakALamAM keTalAMka saMzodhanakAra sUri bhagavaMtoe evo dAvo karyo che ane te dAvAne likhitamAM vastusthiti tarIke paNa mudrita karI dIdho che ke pasUtram nA racayitA 1444 graMthanA praNetA, pU.A.bha.zrI haribhadra sU. mA che paraMtu A dAvo vastusthitithI viparIta jaNAI rahyo che ane tenA be kAraNo che. 1. prastuta graMtha pU.A.bha.zrI haribhadra su.ma.nI kRti che tevo nirNaya karI ApatuM koI pramANa, ullekhake prazasti adyApi prApta thatAM nathI. prastAvanA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. graMthanI varNana zailI pU.A.bha.zrI haribhadra sU. ma. kRta graMthonI varNana zailI karatAM bhinna prakAranI che, phakta pAMcanI saMkhyAmAM graMthanA abhidheyane vibhAjita karIne graMtha banAvyo che ane ethI 'padmasUtram' evuM graMthanuM nAma prasArita thayuM che, eTalI ja hakIkata pU.A.bha.zrI haribhadra sU.ma.nI graMtha racanA zailI sAthe sAmya dharAve che. te sivAya ukta sUri bhagavaMtanA upalabdha aneka graMthomAM varNana karavAnI je paripATI jovA maLe che te ahIM padyasUtram mAM daSTi gocara banatI nathI. graMthakAranuM nAma na maLatuM hoya tyAre graMthakArano nirNaya karavA mATe graMthanI varNanazaili vadhu agatyanuM paribaLa bane che, nahIM ke phakta graMthanuM nAma nirNIta karavAnI paddhati. padyasUtram evuM nAma pU.A.bha.zrI haribhadra sU.ma.e paMcAzaka, paMcavastu vigere graMthonA nAma je paripATIthI nirNIta karyA che te paripATIne anusarIne pracArita thayeluM che e mAtrathI A graMtha teozrIjIno racelo che tevuM kahI devuM thoDuM vadhu paDatuM kahevAze. graMthakAra aMge anumAna padyasUtram mAM nirUpaNanI je zaili sAtatyapUrNa rIte daSTi gocara bane che te zaili pUrvadhara sUri puMgavoe racelAM sUtronI zaili sAthe khUba najIkanuM sAmya dharAve che. A majabUta SlebnA AdhAre evuM anumAna nakArI nathI zakAtuM ke prastuta padmasUtram koka pUrvadhara mahApurUSanI kRti hoI zake che. udAharaNo H ... - graMthamAM kyAMya graMthakartAno nAmollekha nathI. 10 paJcasUtram Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - pAMce sUtramAM viSaya alaga-alaga hovA chatAM te-te viSaya saMbaMdhI aneka padArtho paikI koI eka ja padArthane tamAma sthaLe khUba uMDANathI vistAravAmAM Ave che. - sUtronA prAraMbha sAthe ja viSayanA madha dariye padanyAsa thaI rahelo najare paDe che. A badhI ja bAbatone ApaNe zruta kevaLI pUrvadharo temaja zeSa pUrvadharoe racelAM graMtho sAthe sarakhAvIe tyAre te saumAM ane padyasUtram nI ukta zailimAM eka samAna sAmya najare caDe che. AthI evuM anumAna karI zakAya ke prastuta padmasUtram paNa koka pUrvadhara mahApurUSanI amara kRti hovI joIe. alabatta, A eka anumAna che, nirNaya nahIM ! A avapUriAra maharSi, temanI gurU paraMparA ane saMvatsara H avadhUri nI je hastaprata maLI che temAM ja aMta bhAge avasUrikAra maharSi ane temanI paraMparAno ullekha thayelo che. tadanusAra A avasUri pU. pUrvarSizrI udayakalaza gaNIe saMkalita karelI che. sUtramAM vaparAyelI prAkRtabhASA paNa te tarapha IzAro kare che. padArtho ane dRSTAntonA samakAlIna itihAsa temaja tattvo paNa kaMIka iMgita kare che. avasUrikAra maharSie potAnA gurUbhagavaMta ane gurU paraMparAnA nAmo to nathI ApyAM paraMtu maTTAra zrIjJAnasAgarasUripAvamopAsana yannazanaLinA nizrvitaiyam evo ullekha karyo che. A ullekha parathI evuM mAnI zakAya ke avasUrikAra maharSizrI jJAnasAgara sU.ma.nA nizrAvartI haze. 11 prastAvanA MA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avacUri racanAno saMvatsara hastapratamAM darzAvyo nathI paraMtu prApta thayela hastaprata vikramanA aDhAramAM saikAnI che ane te avacUrikArazrIe svayaM lakhelI hoya tevI paNa saMbhAvanA che kemake lahiyAnuM nAma alagathI lakhAyeluM nathI... AthI graMthakArano astitkALa vikramanI aDhAramI zatAbdI gaNIe ane te ja samayamAM prastuta avacUri racAyelI hovAthI teno saMvatsara paNa aDhAramI zatAbdInI aMtargata samajIe temAM Apatti jaNAtI nathI. che "paMcasUtraprakAza' vivecana aMge... prastuta kapUra nuM saMzodhana thayAM pachI ame je gujarAtI vivecana lakhyuM tenuM paMcasUtraprakAza'nAmakaraNa karyuM che. A vivecanamAM vistAragrAhI zailI nathI apanAvI, saMkSepagrAhI zaili paNa nathI svIkArI paraMtu te baMneno yathAsthAne svIkAra karanArI zaili apanAvI che. | vivecanamAM mULa ke vapUrinA zabdamAtrane prAdhAnya nathI ApyuM paraMtu te zabdo vaDe je paramArthI padArtho je paramArtha bhAvothI prerAIne pragaTa karAyAM che te padArtho te ja bhAvone prere tevo zabdo vaDe kaMDAravAno yathAmati prayatna karyo che. kyAMka avacUrimAM je padArtha sthAna pAmyo nathI ke pachI vadhu spaSTa thayo nathI paraMtu bRhat TIkAmAM ke anya graMthomAM te vizeSa spaSTa thayo che to tevA padArthone bRhaTIkA ke anya graMthonA abhiprAyanI maryAdAmAM rahIne vadhu saraLa ane spaSTa karavAno paNa purUSArtha karyo che. vivecananI bhASA bane teTalI saraLa rAkhavAnI mahenata karI che ane jyAM jarUrI nathI tyAM vistAranA sthAne saMkSepa paNa karyo che. paJcasUtram Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhuM karavA pAchaLa eka ja aramAna rahyo che ke mULagraMtha ane bRhaTIkAnA abhUta padArtho sAdhAraNamati jIvone vadhune vadhu sugama bane ane temanA hRdayamAM soMsaravA utarI jAya. mArA A prayAsamAM ane vivecanamAM kyAMya kSati rahI gaI hoya to adhikRta gItArthone vinaMti karuM chuM ke te tarapha mAruM dhyAna dorajo ! parimArjana karajo! huM saMpAdana paddhatiH * pAMce sUtronI zarUAta pahelAM Full Page korA mUkI je-te sUtronA nAma HighlightryA che. * sarvatra prathama avataraNikA ke viSaya nirdezikA, te pachI mUna tyArabAda vapUriane e pachI gujarAtI vivecana ApyuM che. * paMcasUtranI prastuta apragaTa rAvapUranuM ame je saMzodhana karyuM temAM jyAM-jyAM amane pATha adhUrA lAgyAM tyAM-tyAM ame pAThanI paripUrti karI che ane evI pUrti karelI meTara[ ] kauMsamAM mukAvI che. udA.(1) 5. naM. 40H prazAnta [mati)nA pativyam pATha che, ahIM ti' zabda ame umeryo che kemake tenA vinA mULa pATha saMgata bane tema na hato. udA.(2) 5. naM.43 upara kuzanAnudhiniAmucavorena pATha che. ahIM paNa "nAmu eTalAM akSaranI ame pUrti karI che. A ja rIte samagra pustakamAM mUna"tathA vapUranI meTaramAM jyAM-jyAM krausa karIne pATha ApyAM che tyAM teTalo pATha pUrti karelo che tema samajavuM. T - i . de EB che } * i prastAvanA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mULam nA TAIpa vadhu moTA, pUri nA TAIpa tethI nAnA ane gujarAtI vivecananA TAIpa tethI paNa nAnA rakhAvyAM che. * TAIpanI bolDaneza paNa uparokta rIte utaratA krame mUkAvI che. * gujarAtI vivecanamAM mahatvanA zabdo, pado ke perA bolDa TAIpamAM prInTa thayAM che. * pratyeka peja nIce phigarameTara mUkAvI che ane temAM ekI saMkhyAnA pejamAM te te sUtrano nAmollekha temaja bekI saMkhyAnA pejamAM prastuta graMthanI pUrNa vigatane nirdezatonAmollekha karyo che. upasaMhAraH prAMte, aMtarmukha bhAvonA udgha zikhara para birAjamAna thayelAM koka paramayogInI jJAnajyoti jevAM A graMthano svAdhyAya mArA ane vAcakonA aMtastalamAM AtmArthI pariNAmono ciraMtana kallola pedA karanAro banI raho tevI zubhAbhilASA evuM chuM. -paMnyAsa hitavardhana vijaya gaNI vi.saM. 2073, bhA.va-3, vaMdemAtaram sITI, amadAvAda. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ param nA gujarAtI vivecanano viSayAnuma 1. pApapratIghAta-guNabIjAdhAna sUtra . 23 25 ra 29 32 * saMsAra duHkharUpa - dukhaphalaka - duHkhAnubaMdhI che... * bhavyatva ane tathA bhavyatva... * tathA bhavyatvasAdhya kakSAnA vyAdhi jevuM che.. * tathA bhavyatvanA paripAka mATenA traNa sAdhano.... * cAra zaraNano svIkAra... * duSkata sevananA 15 sthAno ane duSkata gaI.. * cAra prArthanA.. * cAra praNidhAna... * sukRta anumodanA... * cAra prakAre praNidhAna vizuddhi.. * moha saMskArone dUra karanArI cAra bhAvanAo.. * cAra prakAranA AMtarika lAbho A sUtrathI maLe che... * amogha rasAyaNanuM daSTAMta... 35. * 36 * 38 41 43 48 49 viSayAnukrama Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. sAdhu dharma paribhAvanA sUtra che. 57 64 68 * dharmanuM ATha prakAre paribhAvana.. * dharmaguNo pAMca che... * dharmanIyatanA mATe jarUrI traNa bAbato.. * jinAjJAne cAra upamAo... * dharmanA pAlana mATe jarUrI nava prakAranI ucita karaNIo... * gharmamitranA sevana mATenA cAra daSTAMto... * gharmamitra pratye pAMca prakaraNanuM aucitya... * mumukSu mATenI 13 akaraNIya karaNI... * dharma, mUDI, bhoga ane parivAra... kone keTalA TakA?" * parivAra pratye zrAvakanI cAra pharaja. * gRhasthanuM digabaMdhana thaI zake?.. * kartavyasmaraNa ane dharmajAgarikA... * mRtyunA cAra doSo ane dharmanA cAra guNo... 75. 77 84 84 3. pravajyA grahaNavidhi sUtra P. 99 104. * anyane duHkha pahoMcADyAM vinAdIkSA le!.. * dIkSAnI anumati mATe mAtA-pitAne pratibodha zI rIte Apavo?... * svajanonI sAthe saMyama levuM te prathama upAya che. * mAta-pitA dIkSA levA mATe taiyAra na thAya to zuM karavuM?.. * to mAyAnuM sevana karIne mA-bApanI saMmati levI.. * chello upAyaH mA-bApanInA saMmati chatAM dIkSA laI lo!... * A rItanI dIkSAnI yogyatAne siddha karatuM nAnauSadhanyAyanuM hRdayabhedIdaSTAMta... 105 106 107 paJcasUtram Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dRSTAMtano upanaya... * vIraprabhunA 'dIkSA nahIM' abhigrahanuM rahasya... * dIkSA grahaNapUrveno vidhi ane 'pravrajyA' zabdano artha... 4. pravrajyA paripAlana sUtra * to ja dIkSAnuM pAlana thaI thake... * AgamanA abhyAsa mATe jarUrI 14 guNo... *maMtradRSTAMta ane tano upanaya... * zrutanI anArAdhanAnA traNa prakAro... * mArgAnugAmIne ekAMte anArAdhanA na hoI zake !... * virAdhanA pUrvakanuM zruta paNa lAbha karAve !... * mArgAnugAmIne zruta virAdhanAthI paNa traNa lAbho !... * sabIja sApAya yogI ane sabIja nirapAya yogI... * zruta ArAdhakanA be prakAro... * zruta prApti H be rIte !... * cAritra eTale AzvAsa dvIpa / AzvAsa dvIpano upanaya... * jJAna eTale prakAzadIpa / prakAzadIpano upanaya... * bemAM apAya rahita koNa ? / prayatna kSAyikabhAva mATe !... * asAdhya dardInuM adbhuta dRSTAMta ane teno upanaya... * gurU bahumAna vinAnuM saMyamapAlana kevuM ?... * gurU bahumAna bhAva ja mokSa che !... * tejo lezyAnI vRddhino krama... * tejo lekSA temaja zukala-zuklAbhibhatyano artha... * loka saMjJAnuM svarUpa ane teno tyAga... * 'gurU bahumAna' no mahimA... 17 viSayAnu krama 108 113 113 118 119 121 124 126 126 127 131 133 133 134 135 137 142 150 151 152 153 154 159 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * gurU bahumAna rahita AtmA dharmakSetramAM anadhikArI che. * bIja eTale zuM ane bIjanuM bIja eTale zuM?" 5. pravajyA phala sUtra . 168 170 172 173 174 179 181 182 183 * pravajyAnuM phaLa mokSa che... * padArthone sApekSa AnaMda sArvatrika duHkhavALo che! * siddhabhagavaMtono AkAza sAthe saMyoga kema nahIM?... * vyavahAranayano abhiprAya bhinna che... * siddhonuM anubhavagamya sukha zabda gamya zI rIte banyuM?.. * mokSasukhane samajAvatuM daSTAMta ane upanaya... * tathAbhavyatvathApanArA che. * anekAMtavAda ane ekAMtavAda. * anAdi karmabaMdhanI siddhi.. * karmabaMdha, AtmA, saMsAra ane mukti aMge pakSa-vipakSanI romAMcaka dalIlo. * karmae koI kAlpanika padArthanathI ke AtmA paNa nathI.. * bauddhane karArI javAbo.. * siddho kyAM rahe che? kevI rIte tyAM gamana karyuM.?.. * to saMsArano aMta thaI nahIM jAya? * bhavyo abhavyathI judAM zI rIte? * dIkSA pradAna vyavahAranayathI thAya che.. * jinAjJA apunabaMdhakane ja ApavI!... * bhavAbhinaMdIne dIkSA ApavAmAM karUNA che... * upasaMhAra 186-188 190 191 199 200 201 202 202 203 204 pathasUtram Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vapUri: | pApapratighAtaguNabIjAdhAnasUtrAdIni paJcasUtrANi / na hi prAyaH pApapratighAtena vinA guNabIjAdhAnaM tattvatastacchraddhAbhAvaprarohaH, na cA'satyasmin sAdhudharmaparibhAvanA, na cA'paribhAvitasAdhudharmasya pravrajyAgrahaNavidhAvadhikAraH, na vA [cA'] pratipannastAM tatpratipAlanAya, na cA'pAlane tatphalamavApnoti / A "paMcasUtra prakAza': prastuta graMthanuM nAma paMcasUtra che. paMcasUtra evuM nAma eTalAM mATe sUcita thayuM che ke A graMthamAM "pApapratighAta-guNabIjAdhAna' vigere alaga alaga pAMca sUtro rahelAM che. 1. pApapratighAta-guNabIjAdhAna sUtra, 2. sAdhudharma paribhAvanA sUtra, 3. pravrayA grahaNavidhi sUtra, 4. pravrayAparipAlana sUtra, 5. pravrajyA phala sUtra A pAMca sUtro eka pachI bIjA krame zA mATe goThavavAmAM AvyAM tenuM paNa gUDha kAraNa che. te A pramANe - (1) jyAM sudhI pApanA cheda dvArA guNanuM bIja sthapAtuM nathI tyAM sudhI tAttvika rIte taQ = guNanI zraddhAno pariNAma ja ugato nathI tethI pajhasUtra nA pahelAM sUtramAM pApanA laya dvArA guNanA bIjanuM sthApana karavAno upadeza apAyo che. (2) guNanI zraddhAno pariNAma jyAM sudhI pragaTe nahIM tyAM sudhI sAdhudharmano manoratha paNa thato nathI tethI bIjA sUtramAM sAdhudharmanI prAptinA manorathano upadeza apAyo che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) sAdhupaNAno manoratha jemane pariNamyo nathI temane sAdhudharma svIkAravAno adhikAra ja nathI tethI sAdhudharmanA svIkArano vidhi trIjA naMbaranA sUtramAM varNavavAmAM Avyo che. dIkSAnuM paripAlana te karI zake jeNe vidhipUrvaka teno svIkAra karyo hoya mATe tenA paripAlanano vidhi cothA sUtramAM zAvyo che. (5) dIkSAnuM pAlana nathI karyuM tene dIkSAnuM phaLa maLe te zakya nathI tethI tenA phaLano viSaya pAMcamA sUtramAM upadezyo che. * mUlam / Namo vIyarAgANaM savvaNNUNaM deviMdapUiyANaM jahaTThiyavatthuvAINaM telokkaguruNaM aruhaMtANaM bhagavaMtANaM je evamAikkhaMti - iha khalu aNAijIve, aNAijIvassa bhave aNAikammasaMjogaNivvattie, dukkharUve, dukkhaphale, dukkhANubaMdhe / * avacUriH / Namo vIyarAgANamityAdi, namo vItarAgasya [gebhyaH] etacca vItadveSa-mohopalakSaNaM, 'je evamAikkhanti' ye vItarAgAdivizeSeNa viziSTA evamiti vakSyamANamAcakSate / anAdijIvasya bhavaH saMsAraH, kiMkRto'yamityAha - anAdikarmasaMyoganirvartitaH / atha bhedaM viziSyate, duHkharUpo janma-jarA-maraNAdirUpatvAt eteSAJca 21 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhatvAt, duHkhaphalo gatyantare'pi janmAdi bhAvAt, duHkhAnubandho'nekabhavavedanIya karmA''vahatvAt / 'paMcasUtra prakAza' : jemanA rAga, dveSa ke ajJAna sarvathA kSaya pAmI gayAM che tevA bhagavaMtane namaskAra thAo ! te bhagavaMta kevA che ? jJAnAvaraNIya karmano saMpUrNa viccheda thayo hovAthI 'sarvajJa' che. 'pUjAtizaya' vigere atizayothI maMDita banelA hovAthI 'devendrapUjita' che. haMmezAM sAcuM ja kahenAra hovAthI 'yathArthavAdI' che. traNe lokanA bhavyono yoga kSema temanA vaDe thAya che mATe teo 'trilokaguru' che. temanA ghAtIkarmo pharI udaya pAmanAra na hovAthI teo 'asahana' che. AvA vItarAga bhagavaMto kahI rahyAM che ke (1) AtmA anAdikAlIna che, tenI koI zarUAta nathI hotI. (2) anAdikAlIna AtmAno saMsAra paNa anAdikAlIna che. (3) AtmA ane karmano parasparano saMyoga paNa anAdikAlIna che. ahIM prazna e thAya che ke AtmA bhale anAdikAlIna hoya, teno saMsAra paNa anAdithI che tevuM zI rIte mAnI zakAya ? A praznano javAba e che ke saMsAra paNa anAdikAlIna che, saMsAranI sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 22 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa zarUAta nathI hotI evuM mAnavuM ja paDe kemake AtmA ane karmano parasparano saMyoga paNa anAdikAlIna che. karmanA saMyogathI vAsita AtmA saMsAramAM ja rahI zake ane jo Avo saMyoga anAdithI pravarte che to saMsAra paNa anAdithI pravarte ja che tema mAnce ja chUTako ! anAdikAlIna AtmAne anAdithI je saMsAra maLyo che te kevo che ? (1) duHkharUpa che. (2) duHkha phalaka che. (3) ane duHkhAnubaMdhI che. saMsAranI pratyeka gatimAM janma, maraNa ane vRddhAvasthA rahelAM ja che tethI A saMsAra anAdithI duHkharUpa = duHkhathI bharelo che. ahIM, avacUrikAra mahApuruSe noMdhyuM che ke "teSA. suvAt' janma, maraNa ane ghaDapaNa e dravya duHkhanA paryAyo che ane te saMsAramAM sarvatra rahelA hovAthI saMsAra duHkharUpa che. eka janma pUro thayA pachI bIjA janmamAM paNa janma, maraNa ane ghaDapaNanI paraMparA cAlatI rahe che mATe A saMsAra duHkhaphalaka = jenuM bhaviSya paNa duHkha ja che tevo che. vaLI, azAtA vedanIya karma to eka ke be ja nahIM, aneka janmonI paraMparA sudhI AtmA sAthe niraMtara saMlagna rahetAM hovAthI A saMsAra duHkhAnubaMdhI = duHkhanI sAyakalavALo che. mUtram | eyassa NaM vocchittI sudhdhadhammAo / sudhdhadhammasaMpattI pAvakammavigamAo / pAvakammavigamo tahAbhavvattAibhAvAo / 23 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tassa puNa vivAgasAhaNANi = causaraNagamaNaM, dukkaDagarihA, sukaDANasevaNaM / ao kAyavvamiNaM houkAmeNaM sayA suppaNihANaM, bhujjo bhujjo saMkilise, tikAlamasaMkilise / * avacUriH / etasya bhavasya vyavacchittiH zuddhadharmAt jJAnAdirUpatvAt, zuddhadharmasaMprAptiH pApakarma mithyAtvamohanIyAdi tadvigamAt, pApakarmavigamastathAbhavyatvAdibhAvAt / bhavyatvaM nAma siddhigamanayogyatvamanAdipAriNAmiko bhAvaH, tathAbhavyatvamiti viziSTametat, AdizabdAt kAla-niyati-karma-puruSakAraNaparigrahaH / sAdhyavyAdhikalpatvAt tathAbhavyatvasya / tasya puna-stathAbhavyatvasya vipAkasAdhanAni anubhAvakAraNAni catuHzaraNagamanAdIni / kRta-kAritA'numatibhedabhinne hi punypaape| ebhi -stathAsvAbhAvyAt sAdhyavyAdhivat tathAbhavyatvaM paripAlya -[cya] te / ataH kartavyamidaM vakSyamANaM bhavitukAmena mokSArthinA bhavyasattvena / sadA supraNidhAnaM yadA yadA kriyate tadA tadA supraNidhAnaM kartavyaM kartavyam, supraNidhAnasya phalasiddhau pradhA -nA'GgatvAt / kartavyamidaM bhUyaH saMkleze sati tIvrarAgAdi sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 24 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvedanarUpe aratAvutpannAyAmiti yAvat / trikAlaM trisandhyaM kartavyamidamasaMkleze prakRtyA kAlakramaNe sati / - paMcasUtra prakAza' : je duHkharUpa che, duHkhaphalaka che ane duHkhAnubaMdhI che tevA A saMsArano viccheda ekamAtra zuddhadharma dvArA ja thaI zake. zuddhadharma kone kahevAya ? cittamAM pariNamelo samyagadarzana, samyaphajJAna ane samyaphacAritrano pariNAma eTale ja zuddhadharma. ahIM graMthakAra mahApuruSe mAtra dharma zabda nathI mUkyo paraMtu zuddhadharma evo zabda mUkyo che te sUcaka che. te ema sUcave che ke ratnatrayInA pariNAma vagarano kriyAno ADaMbara zuddhadharma nathI banato ane tevA ADaMbarathI bhavano viccheda paNa nathI thato. ratnatrayIno pariNAma ja dharmarUpa hovAthI tenA vaDe ja saMsArano viccheda zakya bane che. Avo ratnatrayIno pariNAma eTale ke zuddha dharma zI rIte AtmAne prApta thAya ? mithyAtva vigere pAponA parihArathI. mithyAtvanI sAthe ahIM je Adi zabda mUkyo che tenA dvArA aviratine grahaNa karavAnI che. ratnatrayInI prApti mATe prathama mithyAtvano vilaya karavo paDe ane e pachI aviratine paNa naSTa karavI paDe. Ama, mithyAtva vigerenA kSaya ke upazamathI ja AtmAne zuddhadharma maLI zake. mithyAtva vigereno kSaya ke upazama thAya eTale pApakarmano vigama thayo kahevAya. bhavyatva ane tathAbhavyatva : pApakarmano vigama zI rIte thAya ? tathAbhavyatvanA paripAkathI thAya... tathAbhavyatva vigere bAbato mithyAtva vigere pAponA vilayanuM 25 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa che. have ApaNe tathAbhavyatvane samajIe. tathAbhavyatvane samajavA mATe pahelAM bhavyatvane samajavuM paDe. mokSamAM jaI zakavA mATenI je svAbhAvika lAyakAta tenuM nAma bhavyatva. A bhavyatva "anAdipAriNAmikabhAva' che eTale ke bhavyajIvomAM anAdikALathI rahelo mULabhUta svabhAva che. AvA bhavyatvano eTale ke bhavyajIvonI mokSagamana saMbaMdhI lAyakAtano cokkasa prakAra eTale tathAbhavyatva. tathAbhavyatvano paripAka pApakarmanA vilayanuM kAraNa che. tathAbhavyatvano paripAka e pApavicchedanuM mukhya kAraNa che e jema svIkArIe chIe tema tyAM te paNa svIkAravuM rahyuM ke gauNa kAraNa tarIke kALa, niyati, karma ane puruSArtha paNa rahelAM che. kyAreka gauNa kAraNo sakriya thaIne mukhya kAraNane paNa sakriya kare che ane e rIte sakriya thayelAM mukhya kAraNa dvArA kAryanI niSpatti thAya che. pApakarmano viccheda karanArA mukhya kAraNa svarUpa tathAbhavyatvane jo paripakva banAvavuM hoya to te mATe puruSArtha nAmanA kAraNane sakriya karavuM joIe. zAstravihita rIte karelo puruSArtha tathAbhavyatvane paripakva banAvavAmAM avazya potAno phALo Ape che. * tathAbhavyatva sAdhyavyAdhi jevuM che ? jema koI vyaktine roga lAgu paDyo hoya, te roga utpanna thayo azAtA vedanIya karmanA lIdhe e to sAcuM ja che tema chatAM roga jo haju sAdhyakakSAno che to auSadhasevanano puruSArtha karIne te rogano viccheda karI zakAya che. kaMIka evuM ja tathAbhavyatvanuM che. tathAbhavyatva sAdhyakakSAnA sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 26 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAdhi jevuM che. temAM lAgu paDelAM doSone samyak puruSArtha dvArA nirmULa karI zakAya che ane e rIte tene guNonI vadhu ne vadhu niSpatti mATe paripakva banAvI zakAya che. cArazaraNano svIkAra, duSkRtanI niMdA ane sukRtanI anumodanA, A traNe bAbato Avo ja samyak puruSArtha che je tathAbhavyatvane paripakva banAvI ApanAra che. tathAbhavyatvanA paripAkanA traNa sAdhano : tathAbhavyatvanA paripAkanuM paheluM sAdhana cArazaraNano svIkAra, bIjuM sAdhana pote karelAM duSkRtanI niMdA ane trIjuM sAdhana anya jIvoe AcarelAM sukRtonI anumodanA karavI te che. duSkRtonI niMdAnA muddAmAM e dhyAnamAM levuM joIe ke anyatra pU. pUrvAcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUri mahArAje A ja sUtranI TIkAmAM spaSTa karyuM che H pote karelAM duSkRtanI ja niMdA karavAnI che. parakRta duSkRtane niMdAno viSaya banAvavAno nathI. vadhumAM, A ja mahApuruSe umeryuM che ke sukRta anumodanA konI karavI ? svakRta - parakRta sukRtanI anumodanA karavI. pArakAMe je sukRta karyA tenI anumodanA karavAthI ApaNane zo lAbha thAya ? cokkasa lAbha thAya kemake punya baMdha ane pApa kSaya baMne traNa-traNa rIte thanArA paribaLo che. (1) karavAthI (2) karAvavAthI (3) anumodanAthI... pArakAMe karelAM sukRtanI anumodanA karavAthI paNa potAnA AtmAmAM paDelo sukRtano virodhI pApapariNAma nabaLo paDe che mATe AvI anumodanA karavI ja joIe. 1271 prathamaM pApapratIghAta - guNabIjAdhAnasUtram / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, cAra zaraNAno svIkAra, svakRta duSkatanI niMdA ane sukRtanI anumodanA, mokSanA abhilASI bhavya jIvoe haMmezA AcaravA joIe. jyAre jyAre cAra zaraNavigereno svIkAra vigere karIe tyAre atyaMta zuddha ane makkama praNidhAna = saMkalpa paNa karavo joIe. "arihaMta AdinA zaraNano svIkAra ja mArA pApodanuM sAdhana che, A zaraNa svIkAra mArAmAM ekarasa banI raho." Avo manobhAva supraNidhAna che. tenI behada jarUra che kemake jeTaluM praNidhAna daDha ane nirmaLa eTalI ja phaLanI uttama niSpatti thAya che. cArazaraNano svIkAra, duSkata niMdA ane sukRta anumodanA kyAre kyAre karavA? jyAre jyAre rAga-dveSanAM tIvra saMvedano cittamAM jAge tyAre tyAre tatkALa A traNeno amala karavo ! svIkArelAM vrato mahAvrato mATe jo arati jAgI jAya to te paNa tIvra koTino saMkleza che mATe jyAre jyAre svIkArelAM vrato-mahAvratomAM arati utpanna thAya tyAre tyAre sAdhue paNa cAra zaraNa svIkAravA joIe. duSkRta gaI karavI joIe. sukRta anumodanA karavI joIe. saMkleza jAge tyAre vAraMvAra zaraNa svIkAravAM ane jayAre saMklezano upara kahyo che te mujabano pariNAma na jAgato hoya tyAre paNa traNa saMdhyAe eTale ke savAre, madhyAhaeN ane sUtAM pahelAM ema traNa vAra to avazya A kArya adA karavuM joIe. * mUlam jAvajjIvaM me bhagavaMto paramatilogaNAhA aNuttarapuNNasaMbhArA khINarAgadosamohA aciMtaciMtAmaNI bhavajalahipoyA egaMtasaraNNA arahaMtA saraNaM / thI joIe, 28 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahA pahINajarAmaraNA aveyakammakalaMkA paNaTThavAbAhA kevalanANadaMsaNA sidhdhipuravAsI Niruvama suhasaMgayA savvahA kayakiccA siddhA saraNaM / tahA pasaMtagaMbhIrAsayA sAvajjajogavirayA paMcavihAyArajANagA parovayAranirayA paumAiNidasaNA jhANajjhayaNasaMgayA visujjhamANabhAvA sAhU saraNaM / tahA surAsuramaNuyapUio mohatimiraMsumAlI rAgadosavisaparamamaMto heU sayalakallANANaM kammavaNavihAvasU sAhago siddhabhAvassa kevali-paNNatto dhammo jAvajjIvaM me bhagavaMtaM saraNaM // * 'yasUtra praza' : traNa lokanA svAmI, jenAthI caDiyAtI pujAI bIjI che nahIM tevA punyasamUhanA dhAraka, rAga ane dveSano kSaya karanArA, ciMtAmaNIratna samAna, saMsAra samudramAM jahAja sama, ekAMte zaraNayogya evA arihaMta bhagavaMtanuM mane jIvana paryata zaraNa ho ! jemanI badhI ja bAdhAono aMta thayo che ane jeo karmarUpa kalaMkathI rahita thayA che tevA mRtyu ane vyAdhi vinAnA, kevaLajJAna ane kevaLadarzanane pAmelAM, mokSanagaramAM vaselAM, anirvacanIya sukhanA saMbhoktA temaja pUrepUrAM kRtakRtya evA siddhabhagavaMto mane jIvanabhara sh29||35 jano ! prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMbhIra ane upazAMta mana vALA, sAvadya yogone sarvathA tyajI denArAM, paMcAcAranA pAlanamAM rata rahenArAM, paropakAra rasika, AgamamAM jemane "pa" vigere dRSTAMto apAyAM che tevAM, jJAna ane dhyAnamAM masta, khUba komaLa manobhAvane dharanArAM sAdhu bhagavaMto mane yAvajjava zaraNarUpa thajo ! devo, dAnavo ane manuSyo vaDe pUjAyelAM, rAga ane dveSanA jherane utArI denArA maMtrasamAna, mohanA aMdhakArane bhedI nAMkhanArA sUrya jevA, karmanA jaMgalane bALanArA dAvAnaLa samAna, samasta kalyANanA heturUpa ane mokSanA sAdhaka evA kevaLajJAnI vaDe kahevAyelAM dharmanuM mAre jIvanaparyata zaraNa che ! * mUlam / saraNamuvagao ya eesiM garihAmi dukkaDaM - jaNNaM arahaMtesu vA, siddhesu vA, Ayariesu vA, uvajjhAesu vA, sAhUsu vA, sAhuNIsu vA, annesu vA dhammaTThANesu mANaNijjesu pUyaNijjesu, tahA mAIsu vA, piIsu vA, baMdhUsu vA, mittesu vA, uvayArIsu vA, oheNa vA jIvesu maggaTThiesu amaggaTThiesu, maggasAhaNesu amaggasAhaNesu, jaM kiMci vitahamA -yariyaM aNAyariyavvaM aNicchiyavvaM pAvaM pAvANubaMdhi suhumaM vA bAyaraM vA maNeNa vA vAyAe vA kAeNa sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA kayaM vA kArAviyaM vA aNumoiyaM vA rAgeNa vA doseNa vA moheNa vA, ettha vA jamme jamma -taresu vA, garahiyameyaM dukkaDameyaM ujjhiyavvameyaM, viANiyaM mae kallANamittagurubhagavaMtavayaNAo, evame yaMti roiyaM sadhyAe, arihaMta-sidhdhasamakkhaM garahAmi ahamiNaM 'dukkaDameyaM ujjhiyavvameyaM' / ettha micchAmi dukkaDaM, micchAmi dukkaDaM, micchAmi dukkaDaM / * avacUriH / yat kartavyaM tadAha - yAvajjIvaM me bhagavanto arihantA zaraNamiti yogaH, zaraNagamanAnantaraM duSkRtagarhoktA, tAmAhazaraNamupagatazca sanneteSAmarhadAdInAM garhe duSkRtam / kiMviziSTamityAha - jaNNaM arahaMtesuvetyAdi / ahaMdAdiviSayaM oghena vA jIveSu mArgasthiteSu samyagdarzanAdiyukteSu, amArgasthiteSu etadviparIteSu, mArgasAdhaneSu pustakAdiSu, amArgasAdhaneSu khaDgAdiSu / yat kiJcid vitathamAcaritamavidhi bhogAdi = anAcaritaM kriyayA, aneSTavyaM manasA, pApaM pApakAraNatvena, pApAnubandhi tathAvipAkabhAvena, garhitametat kutsAspadam, duSkRtametat saddharmabAhyatvena, ujjhi -tavyametad heyatayA, vijJAtaM mayA kalyANamitragurubhagavadvacanAt, 31 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evametaditi rocitaM zraddhayA tathA karmakSayopazamajayA arhatsiddhasamakSaM garhe'ham / kathamityAha- duSkRtameva atra vyatikare 'micchAmi tuva'm' vAtrayaM pATha: / 'paMcasUtra prakAza' : arihaMta vigere cAranA zubha zaraNane pAmelo huM meM je pUrve AcaryuM che te duSkRtonI garhA karuM chuM. duSkRta sevananA 15 sthAno H (1) arihaMtanA viSayamAM, (2) siddhanA viSayamAM, (3-4-5) AcArya, upAdhyAya ane sAdhu bhagavaMta ke sAdhvIjInA viSayamAM, (6) saddharmane pAmelAM anya paNa AdarapAtra ane bahumAnapAtra jIvonA viSayamAM, (7-8-9-10-11) mAtA-pitA pratye ke pachI bhAI, mitra ane mArA pa2 jemano upakAra rahelo che tevA upakArI pratye, (12)kama se kama samyagdarzanane jeo pAmyAM che tevA jIvone mArgasthita kahevAya. AvA mArgastha jIvo pratye ke pachI - (13)samyaktvane paNa nahIM pAmelAM mithyAtvI jIvo pratye (14)mokSamArganA sAdhanabhUta zAstragraMtho vigere upakaraNo pratye - (15)ke pachI talavAra vigere unmArganA sAdhano pratye, Ama, A paMdara sthAno pratye pApane vaza meM anekavAra aucityano parihAra karyo che, pratikULa AcaraNa karyuM che, avidhithI te te sthAnono upabhoga karyo che, kharekhara te duSkRta rUpa che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / - 32 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdare paMdara sthAno pratyenuM mAruM duSkRta kevuM che ? (1) te kriyA vaDe nahIM sevavA yogya che, (2) mana vaDe nahIM IcchavA yogya che, (3) pApanA baMdhanuM kAraNa hovAthI te svayaM pApa che, (4) pharI pharIne pApa kArya karAvanAra hovAthI pApAnubaMdhI che, AvuM A duSkata meM sUkSma ke bAdara rUpe, manathI, vacanathI ke kAyAthI, karyuM, karAvyuM ke anumoDyuM hoya, rAga ke dveSane vaza thaIne A janmamAM athavA janmAMtaramAM meM tenuM je kaMI paNa sevana karyuM te saghaLuM duSkRta dharmabAhya hovAthI kharekhara ja duSkArya rUpa che, heya hovAthI choDI devA lAyaka che evuM mane kalyANamitra evA sadgurudevanA upadezathI samajAyuM che, mArA aMtaramAM jAgelI zubha zraddhA vaDe A vAta mane rUcikara paNa banI che tethI have huM zrI arihaMta bhagavaMta samakSa ane zrI siddha bhagavaMta samakSa te duSkatanI gaha karuM chuM, micchA mi dukDam, micchA mi dukDam... micchA mi dukDam... ja mUtram | ___ hou me esA samma garahA / hou me akaraNaniyamo / bahumayaM mameyaM ti icchAmi aNusahi arahaM -tANaM bhagavaMtANaM gurUNaM kallANamittANaM ti / hou me eehiM saMjogo / hou me esA supatthaNA / hou me ettha bhumaanno| hou me io mokkhabIyaM / pattesu eesu ahaM sevArihe siyA, ANArihe siyA, paDivattijutte siyA, niraiArapArage siyA / prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / bhavatu mamaiSA 5 nantaroditA samyaggare bhAvarUpA / bhavatu me -5 karaNaniyamo granthibhedavat tadabandharUpo gardAviSayaH / bahumataM mamaitadityasmAdicchAmyanuzAsti uditaprapaJcabIjabhUtAM, keSAmityAha - arhatAM bhagavatAM tathA gurUNAM kalyANamitrANAm / praNidhyantaramAha - bhavatu mama ebhiraha~dA [di] bhiH saMyogaH / bhavatu mamaiSA suprArthanA'haMdAdisaMyogaviSayA / bhavatu mamA'tra bahumAnaH prArthanAyAm / bhavatu mametaH prArthanAto mokSabIjaM, pravAhataH kuza -lAnubandhikarmetyarthaH / tathA prApteSveteSvarhadAdiSvahaM sevArhaH syA mahadAdInAmeva, AjJAhaH syAmeteSAmeva, pratipattiyuktaH syAmeteSAmeva, niraticArapAragaH syAmetadAjJAyAH / * paMyasUtra praza' : pUrve je prakAranA duSkatonI je rItanI gartAnuM pratipAdana thayuM tevA je je duSkRta meM karyA hoya tenI tevI ja rItanI gahano pariNAma mArA cittamAM pariNata bano. mArI duSkRta gaI samyapha bano arthAt duSkatane niMdavAnI pariNatipUrvakanI bano ! vaLI, je duSkatone huM gaNuM te pApa pharIvAra nahIM karavAno mAre niyama thAo ! jema graMthibheda karanAro AtmA rAga-dveSanA tevA kuTila pariNAmone pharIvAra kadApi dhAraNa karato nathI te ja rIte je duSkatane meM niMdyA che te duSkatA tevA pariNAma pUrvaka mane kadI nA spo ... sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, eka duSkatagaha ane be, pApano akaraNa niyama mane atyaMta mAnya che tethI A baMne bAbatamAM huM be mahAna tattvonuM satata anuzAsana IcchuM chuM. (1) bhagavat svarUpane pAmelAM zrI arihaMtonuM (2) kalyANamitra samAna zrI gurubhagavaMtonuM... * cAra prArthanA : duSkRta gaha ane duSkRta akaraNa mATe deva ane gurunuM anuzAsana joIe. te mAMgyA pachI te anuzAsananI prApti mATe jarUrI cAra prArthanAo ahIM mAMgI rahyAM che - (1) zrI arihaMta bhagavaMto ane kalyANamitra evA gurudevo sAthe mAro haMmezA ucita saMbaMdha thAo ! teo zaraNadAtA bane ane mAro AtmA temanA zaraNano Azraya karanAra bane te ahIM ucita saMbaMdha (saMyoga) che te samajavuM rahyuM ! (2) zrI arihaMta bhagavaMto tathA kalyANamitra evA gurudevo sAtheno ucita saMbaMdha mane maLo evI abhyarthanA = IcchA = talapa haMmezAM mArA hRdayamAM raho. (3) zrI arihaMto ane gurudevo pratye mArA haiyAmAM satata bahumAna bhAva vaheto raho ! (4) teo ubhaya pratyeno mAro A bahumAna bhAva mArA mokSanuM bIja bano ! kemake deva-guru pratyeno bahumAna bhAva sto mokSabIja tarIke jinezvarane mAnya che ne ! 35 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMDANathI jotAM deva-guru pratyeno bahumAna bhAva ja kuzalAnubaMdhI karma eTale ke punyAnubaMdhI punyano pravAha racI denAruM paribaLa che. je kuzaLa anubaMdha bhavAMtaramAM paNa tathAbhavyatvanA paripAkanI sAdhanAne pharIthI ujjavita karI de che... deva-guru pratyeno bahumAna bhAva "mokSabIja bano e vidhAnano artha e che ke A bahumAna bhAva kuzaLa anubaMdhavALo bano, jethI bhavAMtaramAM pharI pharIne te prApta thato rahe. ahIM, punyanI mAMgaNI nathI paraMtu punyanA anubaMdhanI mAMgaNI che te lakSamAM rAkhavuM ghaTe ! * cAra praNidhAna : zrI arihaMto ane gurudevono saMyoga maLe, temano bahumAna bhAva ane tenI paraMparA maLe ethI paNa iSTanI siddhi paripUrNa nathI thatI tethI, ahIM cAra prakAranuM praNidhAna sUcavavAmAM Ave che - arihaMta bhagavaMto ane kalyANamitra evA gurudevono saMyoga, teo pratye prArthanA, bahumAnabhAva ane bahumAnabhAvano anubaMdha prApta thAya e pachI... (1) huM deva ane gurunI sevA - vaiyAvRtyane pAtra banuM jethI temanI sevA suMdara rIte karI zakuM. (2) sAcI sevA to ja thAya jyAre AjJAno svIkAra thAya mATe huM deva-gurunI AjJAne lAyaka banuM. (3) mAtra lAyaka banIne aTakI na rahuM paNa te pachI teonI AjJAnuM saMpUrNa paripAlana karanAro paNa banuM... sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) AjJAnA paripAlanamAM je aneka aticArono saMbhava che, huM tevA tamAma aticArothI bacuM ane atyaMta niraticAra paNa mAzAne ghaa29|| 42nArI parnu = niratiyAra pAla parnu... * avataraNikA / evaM sAnuSagAM duSkRtagarhAmabhidhAya sukRtisevanAmAha * mUlam / saMviggo jahAsattIe sevemi sukaDaM / aNumoemi savvesiM arahaMtANaM aNuTThANaM, savvesiM siddhANaM siddhabhAvaM, savvesiM AyariyANaM AyAraM, savvesiM uvajjhAyANaM suttappayANaM, savvesiM sAhUNaM sAhukiriyaM, savvesiM sAvagANaM mokkhasAhaNajoge, evaM savvesiM devANaM savvesiM jIvANaM houkAmANaM kallANAsayANaM maggasAhaNajoge / * avacUriH / saMvignaH san yathAzakti seve sukRtam / etadevAha - anumode'haM sarveSAMmarhatAmanuSThAnaM dharmakathAdi, siddhAnAM siddhabhAvamavyAbAdhA -dirUpam, [ sarveSAmAcAryANAmAcAraM jJAnAcArAdilakSaNam,sarveSAmu -pAdhyAyAnAM sUtrapradAnaM sadvidhivat, sarveSAM sAdhUnAM sAdhukriyAM 37 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satsvAdhyAyAdirUpAm] evaM zrAvakANAM mokSasAdhanayogAn vaiyAvRttyAdIn, sarveSAM devAnAmindrAdInAM sarveSAM jIvAnAM sAmAnyenaiva bhavitukAmAsannabhavyAnAM kalyANAzayAnAM mArgasAdhanayogAn sAmAnyena kuzalavyApArAnanumoda iti kriyAnuvRttiH / - "paMcasUtra prakAza': duSkRtanI gahanuM nirUpaNa karyuM tenI sAthe AnusAMgika rIte joDAyelI bAbata sukRtanuM Asevana che kemake tathAbhavyatvano paripAka karanArA je sAdhano darzAvyAM temAM duSkRta gaI ane sukRtaanumodanA, baMnene kramasara mUkavAmAM AvyAM che. Ama, sukRtanI anumodanA duSkatanI gaha sAthe AnusaMgika banI jatI hovAthI have tenuM nirUpaNa kare che... mokSanA abhilASa vALo mAro AtmA have sukRtanuM Asevana kare che. ahIM prazna e thAya che ke sukRtanuM Asevana atre prAsaMgika viSaya che ke pachI sukRtanI anumodanA? to teno javAba e che ke sukRtanI anumodanA paNa pAramArthika rIte sukRtanuM Asevana ja banI rahetuM hovAthI avacUrikAra mahApuruSe sukRtanI anumodanA mATe sukRtasevana" evo je zabda vAparyo te samucita ja che. (1) huM tamAma arihaMta bhagavaMtonA sadanuSThAnanI anumodanA karuM chuM. arihaMta padane pAmyAM pachI paNa teo dharmadazanAnuM je ati uttama anuSThAna Acare che tenI anumodanA thajo ! (2) jJAnAdiguNonI je avyAbAdha pariNatine siddhabhagavaMto pAmyAM che te temanI siddhAvasthA che. tenI paNa huM anumodanA karuM chuM. (3) akALe jJAnanuM pravartana rokavuM vigere jJAnAcAra che. jJAnAcAra | vigere pAMce AcAranuM vahana ane pravartana karavuM te AcAryono sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 38 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAra che. AcAryonA AvA AcAranI huM anumodanA karuM chuM. (4) vinaya vigere vidhinuM Asevana karAvavApUrvaka sUtranuM pradAna karavuM te upAdhyAyono guNa che tenI paNa huM anumodanA karuM chuM. (5) hajjAro prakAranI sAdhukriyAomAM apekSAe mukhyatA svAdhyAyanI che. sarve sAdhubhagavaMtanI AvI svAdhyAya vigere sAdhukriyAnI huM anumodanA karuM chuM. zrAvako ane upalakSaNathI samyagdaSTi jIvo, baMne dvArA deva-guru ane sAdharmikanI vaiyAvacca je thAya che te ja temanA mATe mokSanI sAdhanA rUpa che. temanI tevI mokSasAdhanAne huM anumoduM chuM. (7) indrAdi devo ane AsannabhavyapaNAnA icchuka evA tamAma jIvo ke jemanA cittanA Azaya kuzaLa arthAt pApanA anubaMdhathI nimukta banyA che. punyano anubaMdha karAvanArA temanA zubha vyApAronI anumodanA karuM chuM. avatarAM ! praNidhizuddhimAha mUtram | __ hou me eSA aNumoyaNA sammaM vihipuvvigA, sammaM suddhAsayA, samma paDivattirUvA, sammaM niraiyArA, paramaguNajuttaarahaMtAdisAmatthao / aciMtasattijuttA hi te bhagavaMto vIyarAgA savvaNNU paramakallANA paramakallANa heU sattANaM / mUDhe amhi 39 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAve aNAimohavAsie aNabhiNNe bhAvao hiyAhiyANaM abhiNNe siyA, ahiyanivitte siyA, hiyapavitte siyA, ArAhage siyA, uciyapaDivattIe savvasattANaM, sahiyaMti icchAmi sukkaDaM, icchAmi sukkaDaM, icchAmi sukkaDaM / * avacUriH / bhavatu mamaiSAnumodanA samyagvidhipUrvikA sUtrAnusAreNa / samyak zuddhAzayA karmavigamena / samyak pratipattirUpA kriyArUpeNa / samyagniraticArA sannirvAhaNena / kuta ityAha - paramaguNayuktA' -haMdAdisAmarthyataH / acintyazaktiyuktA hi te bhagavanto'rhadAdayo -vItarAgAH sarvajJAH, prAyaH AcAryA [ dInAmapye ] tad vItarAgAditvamastItyevamabhidhAnaM, tadvizeSApekSamAha- paramakalyANA AcAryAdayo'pi paramakalyANahetavaH sattvAnAM taistairUpAyaiH sarva evaite / mUDhazcA'smi pApa eteSAM viziSTAnAM pratipattiM prati / anAdimohavAsito'nabhijJo bhAvataH hitA'hitayorabhijJaH syAme -tatsAmarthena / tathA'hitanirvRttaH syAM [ hitapravRttaH syAM] evamArAdhakaH syAmucitapratipattyA sarvasattvAnAM saMbaMndhinyA / kimityAha - svahitamiti icchAmi sukRtaM (3) evaM vAratrayaM pAThaH / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka "paMcasUtra prakAza": sukRtanI anumodanAno je adhikAra upara varNavyo te tathAbhavyatvanA paripAka rUpa phaLane tyAre ja ApI zake jayAre te praNidhAnanI atyaMta vizuddhine pAme. praNidhAnanI vadhu, vadhu ne vadhu nirmaLatA pUrvaka sevelI sukRtanI anumodanA ja anivArya paNe karmalaghutA karAvanArI bane che tethI have ahIM, sukRtanI anumodanA karI rahelAM AtmAne praNidhAnanI vizuddhino upadeza ApI rahyAM che. sukRtanI anumodanA praNidhAnanI vizuddhivALI kyAre bane ? jyAre te cAra prakAranI vizuddhivALI bane tyAre. sukRtaanumodanAnA praNidhAnanI vizuddhinA cAra prakAra nIce mujaba che. (1) vihiputra lakhyuM che : arihaMta vigerenA guNonI mArI A anumodanA vidhipUrvakanI bano. anumodanA vidhipUrvakanI kyAre bane ? jyAre te zAstrAnusArI rIti mujaba pravartatI hoya tyAre. mATe ahIM kahyuM che ke sUtronusAra mauSAnumodanA vidhipUrvivA mavatu ! anumodanA mATe huM zAstrAnusArI rItino svIkAra karuM ane te rIte tene vidhipUrvakanI banAvuM chuM. (2) samai suddhAyA ! : mArI A sukRtaanumodanA zuddha Azaya -vALI bano. anumodanA zuddha AzayavALI tyAre bane jyAre karmonI laghutA karAvanArA prabaLa pariNAmothI te yukta bane. mArI A sukRta anumodanA kamonA lAghava dvArA vizuddha pariNAmavALI bano ! (3) mAM pavittivA | : mArI A anumodanA samyagu pratipattine dhAraNa karanArI bano. samyaka pratipattine dhAraNa prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / - - 41 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanArI anumodanA eTale arihaMta vigere anumodanAne yogya mahApuruSo pratye ucita bhakti - satkAra vigerenA AcaraNa pUrvakanI manobhAvanA. mArI anumodanA arihaMtAdikano mAtra mAnasika satkAra karanArI na banavI joIe paraMtu mAnasika bahumAna bhAvanI sAthe sAthe vinayabharyA vartanavALI paNa banavI joIe. praNidhAnazuddhinA trIjA caraNa para AtmA AvuM mAMgI rahyo che. (4) sanaM niraphathaRT I : mArI A anumodanA aticAra vinAnI bano ! anumodanAnA anuSThAnamAMthI aticAranI dhULane tyAre khaMkherI zakAya jayAre teno satata nirvAha karavAmAM Ave. nirvAhano paramArtha ahIM evo hovo joIe ke je tattvanI anumodanA karuM chuM te anumodanAno viSaya badalAo nahIM ane tenuM sAtatya banI raho ! cAra prakAranI praNidhAnazuddhi keTalI badhI UMcA gajAnI che te ApaNe upara joyuM. AvI praNidhAnazuddhi meLavavA mATe ApaNo AtmA jANe ke vAmaNo che tethI ahIM bhAvanA karavAnI che ke asAmAnya koTinI guNasaMpatti dharAvanArA zrI arihaMta bhagavaMta AdinA upakAra sAmarthyathI mane AvI praNidhAna zuddhi prApta thajo ! te arihaMta bhagavaMta Adi mahApuruSo kalpI na zakAya tevI zakti dharAvanArA che, rAgAdi doSathI nimukta banelAM che ane sarvajJa che. ahIM tAtparya e che ke bhAva upakAra karavAnuM je sAmarthya temanAmAM raheluM che ane emaNe karelAM bhAva upakAra dvArA karmavivaza AtmAmAM je akalpita parivartana AvI zake che te baMne bAbata sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarkanI pahoMcanI bahAra che. zivattayuvA di pada dvArA A bAbata sUcita thAya che. arihaMtanI sAthe je "Adi zabda mUkyo che tenA dvArA AcArya bhagavaMto, upAdhyAyo ane yAvat gItArtha munionA sAmarthyathI mane AvI praNidhAna zuddhi maLo tevI prArthanA thaI che. AcArya vigere parameSThIo paNa svayaM lokottama kalyANane pAmelAM che ane anyajIvo mATe tevA kalyANanA kAraNarUpa paNa che kemake praNidhAnazuddhi vigere upAyonuM sevana teo anyo pAse karAvI zakanArA che. AvA arihaMta, AcArya vigerenI pratipatti, sevA, AjJA -pAlana vigere mATe mAro AtmA mUDha che ane pApI che. AcArya vigerenI AjJAne yogya rIte samajI zakato nathI mATe huM mUDha chuM ane ayogya rIte AjJAnuM pAlana karuM chuM mATe pApI chuM. mArI A dazAnuM kAraNa e che ke mAro AtmA mohanA anAdikAlIna kusaMskAronA lIdhe haju sudhI tattvathI aparicita ja rahyo che. tattvaaparicita dazAthI bacI moha saMskArone dUra karavA mATe huM cAra bhAvanAo bhAvuM che. * pahelI bhAvanA : diyAdiyA mivje siyA | AcAryabhagavaMta vigerenI pratipatti dvArA mAro AtmA hita zuM che ane ahita zuM che ? tene jANanAra bano ! * bIjI ane trIjI bhAvanA : dinavinne siyA, diyapavitta siya hitanA viSayamAM pravRtti karanAro ane ahitanA viSayothI nivRtti karanAro mAro AtmA bano ! 43 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * yothI bhAvanA : ArAhage siyA / bhArI mAtmA vishvn| sa45 (r)vo pratye temane prAyogya aucityanA pAlana dvArA mArgano ArAdhaka bano ! sukRta anumodanAno adhikAra ahIM pUrNa thaI rahyo che tyAre teno upasaMhAra karatAM kahe che ke, Ama, AtmA mATe hitakArI evA uparokta sukRtone huM icchuM chuM, icchuM chuM, icchuM chuM. * avataraNikA / sUtrapAThe phalamAha - * mUlam / evameyaM sammaM paDhamANassa suNamANassa aNuppehamANassa siDhilIbhavaMti parihAyaMti khijjaMti asuhakammANubaMdhA niraNubaMdhe vAsuhakamme bhaggasAmatthe suhapariNAmeNaM kaDagabaddhe viya vise appaphale siyA, suhAvaNijje siyA, apuNabhAve siyA / * avacUriH / ___ evametat sUtraM samyak paThataH saMvegasAraM tathA zruNvato'nyasamIpAt, anuprekSamANasyA'rthAnusmaraNadvAreNa / zlathIbhavanti mandavipAkatayA, parihIyante pudgalApasaraNena, kSIyante nimUlata evA'zubhakarmAnubandhAH / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mityada - niranuvasthA[caM] vADakumaH[R] che - mAste bhagnasAmarthya vipAkapravAhamagIkRtya zubhapariNAmenA'na -ntaroditasUtraprabhAvena kaTakabaddhamiva viSaM mantrasAmarthyato'lpaphalaM syAt, tathA sukhApaneyaM syAt, tathA'punarbhAvaM syAt punastathA' bandha -ahatvena , ja paMcasUtra prakAza" : paMcasUtranA A prathama sUtramAM traNa bAbato varNavelI che : (1) cAra zaraNano svIkAra (2) duSkatanI gaha (3) sukRtanI anumodanA. A traNeno mokSaprAptinA Azaya pUrvaka pATha karavAthI, gItArtha gurunA mukhe tenuM zravaNa karavAthI ane tenA sAMbhaLelAM paramArthanuM vAraMvAra bhAvana karIne anuprekSA karavAthI cAra mahAna lAbha AtmAne thAya che. - eka to udayamAM raheluM mohanIya karma zithila bane che ane ethI te doSonI prabaLa jAgRti karAvavA rUpa tIvra vipAkane ApatuM aTake che. be, te sahelAIthI AtmA parathI dUra thatuM jAya che. traNa, kramazaH te mULathI ja ukhaDI jAya che, nAmazeSa thAya che. cAra, have je mohanIya vigere ghAtI karma nikAcita che ke pachI prabaLa che ane ethI AtmA parathI hajI khasatA nathI te paNa A sUtranA A prakAranA pATha vaDe anubaMdha vinAnA banatA jAya che. te sau anubaMdha vinAnA banI jAya eTale temanI tAkAta ja tUTI paDe. te pachI AtmA para TakelAM rahe to ye azubha vipAkane ApavAnI temanI zakti khUba ochI thaI jAya. 25 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA cAra mahAna Atmika lAbho A sUtranA pATha vaDe AtmAne zI rIte thAya te vAta samajAvavA eka daSTAMta ahIM ApavAmAM Ave che. kokane zarIramAM jhera phelAyuM che. gArUDika tyAM AvIne sau pahelAM te vyaktine jyAM jhera caDyuM che te aMga para kaDuM paherAvI de. te pachI maMtra prayoga zarU kare. kaDuM bAMdhelA aMgamAM raheluM jhera AgaLa prasaratuM aTake che, te pachI maMtranA prabhAvathI te aMgane paNa khatama karavAnI tenI zakti tUTe che kema ke te nimprabhAvI banI rahyuM che, tyArabAda te niprabhAvI baneluM hovAthI maMtra baLa vaDe sukhethI tene zarIramAMthI bahAra kADhI zakAya che ane aMte zarIranA aMgomAM te jheranA je aMzo rahyAM hoya tene paNa teno pharI prAdurbhAva na thAya tevA banAvI zakAya che. basa, maMtranA sthAne paMcasUtranuM prathama sUtra che, zarIranA sthAne AtmA che, viSanA sthAne mohanIya vigere ghAtI karma che ane kaDunA sthAne arihaMta-AcAryanI zaraNAgati che. bAkI cAre prakriyAo daSTAMtanI jema drASTAMtikamAM paNa yathAvat ghaTe che. avataravi . evamapAyaparihAraH phalatvenoktaH, idAnIM sadupAyasiddhilakSaNaM tadAha ja paMcasUtra prakAza": mohanIya vigere ghAtaka apAya che ane paMcasUtra-prathamasUtranA paThana vigere dvArA mohanIya vigere karmo anubaMdha vinAnA bane che. Ama, azubhakarmanA anubaMdharUpa apAyano parihAra e A sUtranA sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAyanuM prathama phaLa che. A vAta pUrvanA AlApakamAM kahI. have, dvitIya phaLa tarIke samyapha upAyanI siddhinuM varNana kare che. * mUlam / tahA AsagalijjaMti pariposijjaMti nimmavijjaMti suhakammANubaMdhA / sANubaMdhaM ca suhakamma pagi pagiTThabhAvajjiyaM niyamaphalayaM suppautte viya mahAgae suhaphale siyA, suhapavattage siyA, paramasuhasAhage siyA / ao appaDibaMdhameyaM asuhabhAvaniroheNaM suhabhAvabIyaM ti suppaNihANaM sammaM paDhiyavvaM soyavvaM aNuppehiyavvaMti / * avacUriH / tathA AsakalI kriyante AkSipyanta ityarthaH, paripoSyante bhAvopacayena, nirmApyante parisamAptiM nIyate zubhakarmAnubandhAH / tataH sAnubandhaM ca zubhakarma prakRSTaM prakRSTabhAvArjitaM niymphldm| suprayukta iva mahAgadaH / ekAntaH kalyANaH / zubhaphalaM syAdanantaroditaM karma tathA zubha pravartakaM syAt pAramparyeNa yata evamato ' pratibandhametadanidAnamityarthaH / azubhabhAvanirodhena zubhabhAvabIjamiti kRtvA etatsUtraM supraNidhAnaM samyak prazAnta [mati ]nA paThitavyam / 47 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'paMcasUtra prakAza' : azubhakarmonA anubaMdhonI maMdatA ane kSaya e duSkRta garhA vigerenuM prathama phaLa che to dvitIya phaLa samyak upAyanI siddhi thAya che te che. te A rIte. cAra zaraNa, duSkRta ga. ane sukRta anumodanA vaDe AtmAmAM kuzalAnubaMdhI zubhakarmonA anubaMdhono 'AkSepa' thaI jAya che. ahIM AkSite pada mahattvanuM che. teno sUcitArtha e che ke jevA zubha anubaMdho AtmAmAM anAdikALathI hatAM ja nahIM tevA zubha anubaMdho ukta pravRtti vaDe UbhA thAya che. paMcasUtranA svAdhyAyathI cAra aMtaraMga lAbho prApta thAya che : Ama, paMcasUtranA prathama sUtranA paThanAdi vaDe pahelo phAyado thayo ke zubhakarmonA anubaMdha AtmAmAM pedA thayAM. zubhakarmano anubaMdha samyak upAya che kemake te mokSa sudhI laI janAra che ane tenI siddhi thaI e mahAna aMtaraMga lAbha che. zubha anubaMdha pedA thaIne aTakI jAya to zA kAmanA ? tenuM paripAlana-lAlana ane saMvRddhi thavA joIe. te paNa A sUtranA svAdhyAya vaDe thAya che kemake A sUtrano vAraMvAra svAdhyAya karo ane ethI duSkRta garhAnA bhAvono ke pachI zaraNa svIkAranA bhAvono je ullAsa pragaTa thayo te ullAsa kramazaH zubha anubaMdhono samUha taiyAra ka2ze, tema thavAthI prathama pedA thayelAM zubha anubaMdhonuM lAlana ane saMvRddhi thaI kahevAya. AvuM kArya A sUtranA svAdhyAya vaDe thAya che te bIjo phAyado. have, trIjo aMtaraMga lAbha e thaze ke AtmAmAM saMcaya pAmelA zubha anubaMdho vipAka ApavAnI sthitimAM AvI pahoMcI vipAka ApavA mAMDaze. zubha anubaMdho vipAka ApavA mAMDe tene zubha sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 48 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubaMdho parisaMpanna banyAM kahevAya. A sUtranA vAraMvAranA svAdhyAya vaDe vAraMvAra pedA thayelAM, pedA thaIne paraspara saMgrathita banelA evA zubha anubaMdho aMte vipAka ApanArA bane ja che. vipAka eTale manuSyajanma, Aryatva, sudevatattva, sugurutattva, paramArthI pariNAmo vigerenI je AtmAne prApti thAya te zubhaanubaMdhono vipAka kahevAya. mokSa sudhI laI janArAM Asto pratyakSa upAyo che : sudevasuguru tattvanI punaH punaH prApti ane temanA Asevana vaDe paramArthI bhAvonI anubhUti. AvA trIjA ane pratyakSa samyapha upAyanI siddhi paNa A sUtranA svAdhyAya vaDe thAya che. eTaluM ja nahIM, cothA naMbare A sUtranA pATha vaDe AtmAne e aMtaraMga lAbha thAya che ke vipAka ApatA thayelA zubha anubaMdha jayAre AtmAnA ja ati utkRSTa zubhabhAvothI vAsita banI jAya tyAre te AtmAne mokSaphaLamAM avAMtarita karAvI de che. zubha anubaMdhothI prakRSTa zubha bhAvo pragaTe che ane vadhu ne vadhu prakRSTa rIte pragaTelAM zubha bhAvo zubhaanubaMdhane paNa vadhu ne vadhu prakRSTa karatAM jAya che. A rIte prakRtama banelA zubha anubaMdha ke je pUrve tattvaprApti ane tattvapariNati karAvanAra banyAM hatAM te have mokSa phaLamAM avAMtarita banI jAya che. zubha anubaMdha mokSaphaLamAM avAMtarita banyAM eTale AtmA to tyAM pahoMcI gayo gaNAya kemake AtmA ane zubhaanubaMdha paraspara bhinna nathI. prathama te azubha hatAM, pachI te zubha banyAM ane aMte te svarUparamaNatA rUpa banyAM. * "amogha rasAyaNa'nuM daSTAMta H ahIM "amogha rasAyaNa' daSTAMta rUpa che. jema koI haThIlAM dardIne amogha auSadha ApavAmAM Ave, paddhatisara ane vAraMvAra 9 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAMbA samaya mATe ApavAmAM Ave to te jema prathama dardInA dehamAMthI viSane, janune dUra kare che, pachI rasane ane vIryane pedA kare che, kramazaH rasa-vIryano saMcaya karI saMpUrNa rogane maTADI dehanI mULabhUta kAMtinuM pradAna kare che... basa, AtmA e dardI che. bhArekarmI paNuM e haThIluM darda che ane paMcasUtranuM prathama sUtra e tenuM amogha rasAyaNa che. A rasAyaNanuM vidhipUrvaka vAraMvAra sevana karo to te AtmAmAM rahelAM azubha anubaMdhonA viSane dhIre-dhIre mArI haTAve che, te pachI dhIre dhIre zubha anubaMdho utpanna kare che ane aMte AtmAnI svAbhAvika kAMti svarUpa mokSa avasthA ApI de che. AthI, amogha auSadhanI jema A sUtra ekAMte kalyANI che. upara kaheluM zubha phaLa A sUtrapATha vaDe avazyameva pravarte che. paraMparA rUpa paNa bane che ane karmanI laghutA karavAnA kAryane te aMtarAya vinAnuM banAvI de che. Ama, azubha bhAvanAno aTakAva karanAruM temaja zubha bhAvonI pedAza karAvanAruM A sUtra hovAthI manane atyaMta zAMta karIne yathokta saMkalpapUrvaka tenuM adhyayana karavuM joIe. avatAra sUtraparisamAptau maGgalamAha- mUtram | namo namiyanamiyANaM paramaguruvIyarAgANaM / namo sesanamokkArArihANaM / jayau savvaNNusAsaNaM / parama sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbohIe suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA iti / pAvapaDighAyaguNabIjAhANa suttaM samattaM // 1 // * avacUriH / namo natAnatebhyaH deva-RSivaMditebhyaH zeSanamaskArArhebhyaH AcAryAdibhyaH / paramasaMbodhinA sukhino bhavantu jIvA ityasya vAratrayaM pAThaH / 'pAvapaDighAyaguNa-bIjAdhAna suttaM samattamiti' pApapratighAtenA' kuzalAnubandhi [nAmu] dayavicchedena guNabIjAdhAnaH bhAvataH prANAtipAtAdi viramaNamiti tanyAsArthamivAnubandhaH, vicitravipAkavakSyamANa ityarthaH / etatsUtranAmA'nvarthamiti / * 'yasUtra praza' : paMcasUtranuM prathama sUtra have pUruM thaI rahyuM che tyAre sUtranA AraMbhe je rIte maMgalAcaraNa karyuM hatuM te rIte samApana upara paNa maMgala karI rahyAM che. te A pramANe. devonA indro vaDe paNa vaMdAyelA ane namaskAra pAmelAM pujavAno dvArA paNa namAyelAM evA vItarAga paramagurune namaskAra thAo ! taduparAMta paNa namaskArane yogya evA AcAryadavAdikane namaskAra thAo ! sarvazanuM zAsana jaya pAmo ! laghukarmIpaNAnI prApti svarUpa tenI saMbodhi vaDe jagatanA jIvo sukhane pAmo ! supane pAmo ! supane pAbho ! 51 prathamaM pApapratIghAta-guNabIjAdhAnasUtram / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApaprataghAta - guNabIjAdhAna' evuM A prathama sUtranuM nAma zI rIte sAnvartha che te aMge darzAve che : pApapratIvAta eTale azubha anubaMdhanA udayano viccheda ane guNabIja eTale prANAtipAta vigerenI bhAvavirati svarUpa je guNa tenAM bIja rUpa samyagdarzana... A prathama sUtra - azubha anubaMdhano viccheda karAvanAruM temaja prANAtipAta vigerenI bhAvaviratinA bIjanuM AdhAna karAvanAruM hovAthI tenuM pApapratIghAta-guNabIjAdhAna' evuM nAma sAnvartha che... sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 2 atha sAdhudharmaparibhAvanA sUtram / dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / 1 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / jAyAe dhammaguNapaDivattisaddhAe, bhAvejjA eesiM sarUvaM payaisuMdarattaM, aNugAmittaM, parovayA -rittaM, paramatthaheuttaM / tahA duraNucarattaM, bhaMgadArUNattaM, mahAmohajaNagattaM, bhUyo dullahattaMti / bhAveuNevaM jahAsattIe uciyavihANeNa accaMtabhAvasAraM pddivjjejjaa| taM jahA - thUlagapANAivAyaviramaNaM, thUlaga musA-vAyaviramaNaM, thUlagaadattAdAnaviramaNaM, thUlagamehUNa-viramaNaM, thUlaga prigghvirmnnmiccaai| * avcuuriH| dharmaguNabIjamAhitaM sat tad vaicitryAt tat tatkAlAdinimittabhedena vipacyate tadAbhimukhyena / tata eva dharmaguNapratipattizraddhopa -jAyate / tasyAM samupajAtAyAM bhAvaM tathAvidhakarmakSayopazamena bhAvayedeteSAM dharmaguNAnAm, svarUpaM prakRtisundaratvaM jIvasaGklezavizuddhayA, anugAmukatvaM bhavAntaravAsanAnugamanena, paropakAritvaM tathApIDAnivRttyAH, paramArthahetutvaM paramparayA mokSasAdhanatvena, tathA duranucaratvaM sadaivAnabhyAsAt, bhaMge dArUNatvaM bhagavadAjJAkhaNDanataH, mahAmohajanakatvaM dharmadUSakatvena, bhUyo durlabhatvaM vipakSAnubandhapuSTyeti bhAvayitvaivaM yathAzakti / vadAsa sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucitavidhAnena zAstroktena vidhinA'tyaMtabhAvasAraM pratipadyate dharmaguNAMstad yathA sthUlaprANAtipAtaviramaNam, sthUlamRSAvAda viramaNam, sthUlAdattAdAnaviramaNam, sthUlamaithunaviramaNam, sthUlaparigrahaviramaNamityAdiH / AdizabdAd digvratAdyuttaraguNa parigrahaH / AdAvupanyAsazcaiSAM bhAvata itthameva prApteH / - 'paMcasUtra prakAza' : paMcasUtranA prathamasUtra ane dvitIyasUtra vacce zo saMbaMdha rahyo che te ahIM sau prathama spaSTa karaze. prathama sUtrano pratipAdya viSaya hato : pApapratighAta ane guNabIjanuM AdhAna. bIjA sUtramAM jenuM nirUpaNa thaze te viSaya che H sAdhudharmanI paribhAvanA. dharmarUpI guNanuM bIja jyAre prathamasUtra vaDe Aropita thayuM che tyAre te bIjanI paribhAvanA karavI have jarUrI banI jAya che kemake to ja te bIjanuM rakSaNa ane praphullIkaraNa zakya bane. : AthI ahIM bIjA sUtramAM dharmarUpI guNanuM paribhAvana karavAno upadeza apAze. prathama sUtra vaDe dharmanuM bIja ropAyeluM hovAthI have te ja guNanuM paribhAvana karato upadeza paraspara susaMgata ane poSaka banaze. pahelAM ane bIjA sUtranA viSaya vacce AvuM sArthaka anusaMdhAna raheluM che. prathama sUtramAM cAra zaraNano svIkAra karAvyo, duSkRtanI gaha karAvI ane sukRtanI anumodanA karAvI. A traNa pravRtti evI thaI jenA vaDe anukrame deva-guru tattva pratyenI abhirUci, pApano bhaya ane sukRtonA AsevananI paNa abhirUci AtmAmAM avazya pedA thAya... pedA ja na thAya, vAraMvAranA tenA AsevanathI te AtmAmAM pariNamana paNa pAme. 55 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ basa, deva-gurutattva taraphanI abhirUci, sukRtanI abhirUci ane pApano bhaya... AstI dharmanuM bIja che... A traNa jenAmAM saMsthApana thayAM tenAmAM dharmanuM bIja bezaka, ropAyuM che. paMcasUtranA prathamasUtrano abhyAsa karanArA jIvomAM dharmanuM AvuM bIja avazya ropAI jAya che eTale ke prathama sUtrano pATha karanAra jIvomAM sukRtanI abhirUci jarUra pedA thAya che ane pariNamana paNa pAme che, hA, anukULa kALa, Atma svabhAva ane nibaMdhaka bhavitavyatAne sApekSa rahIne AvI sukRtanI abhirUci pedA thAya che te kharuM ane ethI ja prathama sUtrano svAdhyAya karanArAo paikI kokane jaldIthI ane kokane vilaMbathI to kokane vadhu vilaMbathI... te ja rIte kokane alpa pramANamAM, kokane adhika pramANamAM to kokane atyadhika pramANamAM sukRtanI abhirUci pedA thAya tevuM jovA maLI zake. Ama thavAnuM kAraNa sukRta anumodanA vigere nathI paraMtu vividha jIvone AzrayIne kALaparipAka ane tathAbhavyatva vigerenuM raheluM vaicitrya che. Ama chatAM, anukULa kALa-svabhAva vigere nimittane pAmelAM jIvo sukRta anumodanA vigerene Acare to jarUra vahelI-moDI paNa temanAmAM dharmarUpI guNanA bIja rUpa tattvanI abhirUci pariNamana pAme ja che. jIvomAM A rIte tattvanI abhirUci pedA thAya eTale dharma rUpI guNanI niSpatti svarUpa samyagdarzana paNa temanAmAM pedA thayAM vinA na rahe. je prathama sUtranA abhyAsIne A rIte mithyAtva mohanIyano kSayopazama thavAthI dharmanI niSpatti samAna samyagdarzana paNa prApta thayuM che temaNe have, dharmanA je-je guNone sevavAnA che tenuM paribhAvana karavuM joIe. paribhAvana karavAthI niSpanna thayelo samyagdarzana rUpI sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma sthira bane che ane jene prApta karavAno che tevo hiMsA viramaNa vigere dharma sulabha bane che. Ama, tattvanI abhirUci ane enA phaLa svarUpa samyagdarzanane pAmelAM jIvoe have dharmanuM jevuM paribhAvana karavuM joIe te ahIM bIjA sUtramAM sauprathama kahe che. * dharmanuM ATha prakAre paribhAvana karavuM joIe ? (1) dharma prakRti suMdara che : arihaMte kahelo hiMsAtyAga vigere dharma jIvone cittanA saMklezanuM zamana karAvanAro che tethI A dharma sAce ja suMdara svabhAvavALo che. tenuM svarUpa paNa suMdara che. (2) dharma bhavAMtaramAM madadagAra che : hiMsA viramaNa vigere dvArA cittanA saMklezanuM je upazamana thayuM, upazamanI te vAsanA bhavAMtaramAM paNa AtmAmAM vAraMvAra pedA thanArI che. hiMsA tyAga bhale eka bhava pUrato hoya, tethI pedA thayelI zubha vAsanA to bhavobhava AtmAmAM rahenArI che ane te vAsanA jayAre jyAre jAgRta thaze tyAre tyAre bhavAMtaramAM paNa te klezanuM zamana karAvanAra bananArI che. Ama, A dharma bhavAMtaramAM paNa madadagAra che. (3) dharma paropakArakArI che : hiMsA viramaNa vigere dharma svIkAryo eTale enA vaDe jagatavartI jIvone paNa abhayadAna maLyuM. eTale ke temanA para mahAn upakAra thayo. jina dharmanA sevanathI svopakAranI sAthe Ama, paropakAra paNa thAya che. 57 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) dharma paramArthanuM sAdhana che : hiMsA viramaNa vigere dharma ja paraMparA e mokSa ApanAro che tethI paramArthanuM sAdhana paNa A ja dharma che. (5) dharma kaThora AcAravALo che jinavare kahelo A dharma kaThora AcAra vALo che. Practice nahIM dharAvanArA mATe tenuM AcaraNa atizaya muzkela che. (6) dharma bhaMga mahAdArUNa che : hiMsA viramaNa vigere dharmane svIkAro ane e pachI tenuM jatana na karo, vratano bhaMga karI do to bhaMga karAyelo te dharma mahAdArUNa phaLa ApanAro paNa bane che kemake vratanA saMkalpasahitanA bhaMgamAM vItarAganI AjJAno paNa bhaMga che. AjJAno bhaMga sauthI dArUNa karma baMdhAvanAro che. Ama, A dharma jema prakRtisuMdara che tema teno bhaMga karo to teTalo ja dArUNa paNa che. (7) dharma virAdhaka AtmAone mahAmohanIyano baMdha thAya che ? vrata grahaNa karIne chatI zaktie teno hetupUrvaka bhaMga karanArA ane dharma svIkArIne dharma tarapha parAmukha buddhivALA banI gayelAM jIvone pracaMDa mohanIya karma baMdhAya che. temane pUrve prApta thayeluM samyagdarzana paNa nAza pAme che. (8) dharmanI vAraMvAra prApti durlabha cheH A evo dharma che, je maLI gayAM pachI jo hiMsAdinuM sevana, sukRtanI arUci vigere - adharmanI puSTi karazo to bhavAMtaramAM asaMkhyakALa sudhI A dharmanI prApti nahIM thAya... sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, ATha prakAre dharmanuM paribhAvana karavuM joIe. ATha prakAronuM vizleSaNa karIe tyAre samajAya che ke ATha paikI prathama cAra prakAro dharmano mahimA cittamAM dhAraNa karAvI dharmanA svIkAra mATe AtmAne utsAhita karanArA che tathA aMtima cAra prakAro dharmanI upekSA, virAdhanA ane vimukhavRttinA atyaMta kaTuphaLone samajAvI AtmAne sAvadhAna banAvanArA che. eTalA mATe ke AtmA rakhe dharmanI virAdhanA karanAro banI jAya ! dharma svIkAravA jaI rahyo che tenA mATe dharmanI virAdhanAno bhaya rahelo ja che. tevA bhayathI ugArI denArI aMtima cAra paribhAvanA che. * dharmaguNo pAMca che H A pramANe paribhAvanA karIne zAstrokta vidhi anusAra zubha pariNAmothI bharelAM evA nimnokta dharmaguNone eTale ke vratone have svIkAravA joIe. je vrato sAdhudharmanI bhAvanA svarUpa che. (1) sthUla hiMsA viramaNa (2) sthUla mRSAvAda viramaNa (3) sthUla adattAdAna viramaNa (4) sthUla maithuna viramaNa (5) pUla parigraha viramaNa... A pAMca dharmaguNo = vrato che. A pAMcanI sAthe tenA AnusAMgika aMga samAna guNavrato - zikSAvrato paNa svIkAravA joIe. ahIM ahiMsA vigere vrata prathama kahyAM ane guNavrato pachI kahyAM tenuM kAraNa e che ke bhAvavratonI utpatti A ja krame thatI hoya che. dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / ___ paDivajjiuNa pAlaNe jaijjA, sayANAgAhage siA, sayANA bhAvage siA, sayANAparataMte siaa| ANA hi mohavisaparamamaMto, jalaM dosAI jalaNassa, kammavAhicigicchAsatthaM, kappapAyavo sivaphalassa / * avacUriH / pratipadya pAlane yatetA'dhikRtaguNAnAM kathamityAha - sadA''jJAgrAhakaH syAdanuprekSAdvAreNa, sadA''jJA parataMtraH syAdanuSThAnaM prati / kimevamityAha - AjJA hi mohaviSaparamamantrastadapanayane, jalaM dveSAdijalanasya tadvidhyApanena, karmavyAdhicikitsAzAstraM tatkSayakAraNatvena, kalpapAdapaH zivaphalasya tadavaMdhyasAdhakatvena / * paMyasUtra praza' : dharmarUpI guNanA bIja samAna samyagdarzananI prApti thayAM pachI hiMsA viramaNa vigere dharmaguNone jema svIkAravA joIe tema sAdhudharmanI paribhAvanA samAna A hiMsA viramaNa vigere dharmaguNone svIkArIne tenuM atyaMta yatanApUrvaka paripAlana paNa karavuM joIe. dharmaguNonuM paripAlana khUba yatanApUrvaka thAya te mATe zuM karavuM joIe ? te mATe traNa bAbata jarUrI che. te A pramANe. (1) pahelA naMbare AjJA grAhaka banavuM joIe. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmaguNo eTale ke vratonA pAlana mATe ArAdhake haMmezA arihaMtanI upalakSaNathI gItArthanI AjJAne grahaNa karanArA - svIkAra karanArA banavuM joIe. (2) bIjA naMbare AzAbhAvaka banavuM joIe. arihaMtanI, zAstranI, gItArthanI AjJAnI cittamAM vAraMvAra anuprekSA karavAthI AtmA AjJAbhAvaka bane che. AjJAno svIkAra karyA pachI svIkArelI AjJAnuM ahobhAvapUrvaka bhAvana paNa karavuM joIe kemake tema karo to vratonuM pAlana yatanApUrvaka thaI zake che. (3) trIjA naMbare AjJAparataMtra banavuM joIe. dharmanuM je paNa anuSThAna sevavAnuM hoya, te pratyekamAM A anuSThAna AjJAnusArI zI rIte bane teno ja manoratha ane kALajI rAkhavI tene AjJAparataMtra banyAM kahevAya. AvuM AjJA parataMtra paNuM haMmezA dhAraNa karavuM joIe. Ama, AjJAnA grAhaka, bhAvaka ane parataMtra banavAthI dharmanuM adhikRta rIte paripAlana thAya che. tAtparya e che ke dharmanuM paripAlana tame karo paNa cho chatAM jo AjJAnA grAhaka, bhAvaka ane parataMtra nathI banatAM to tamAruM dharmapAlana adhikRta nathI banatuM. * AjJAno mahAmahimA H cAra upamAo : AjJA vaDe ja dharmanuM pAlana adhikRta bane che tevuM vidhAna kema karo cho ? kemake AjJA ja evI atyaMta mahimAzALI che. dharma vaDe je meLavavuM che te AjJAne AdhIna che. AjJAne svIkAro to dharmanuM lakSya siddha bane. ahIM AjJAno mahimA batAvatAM tene cAra upamAo ApI che. 61 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohavisaparamamaMto / na to maMtratulya cha 4 mAtmAmA prasarelAM mohanA jherane utArI de che. jalaM dveSAdijalanasya / teza, vaira, roSa, naI2tanI cult dAvAnaLa che to te dAvAnaLane ThArI devAnuM jala jinAjJA che. kammavAhicigicchAsatthaM / mA8 bha3pI rogo mAtmAne pI3 che ane A rogono pratikAra karAvanAruM cikitsAzAstra eTale jinAjJA. kappapAyavo sivaphalassa / 4 85vRkSa. 52 bhokSa 35 // 3 // pragaTe che te kalpavRkSa eTale ja jinAjJA. * mUlam / vajjejjA adhammamittajogaM / ciMtejjA abhiNavapAvie guNe, aNAibhavasaMgae ya aguNe, udagga sahakArittaM adhammamittANaM, ubhayalogagarahiyattaM, asuhajogaparaMparaM ca / pariharejjA sammaM logaviruddhe / aNukaMpApare jaNANaM / na khisAvejja dhammaM, saMkileso khu esA, paramabohibIyaM, abohiphalamappaNotti / evamAlocejjA / na khalu etto paro aNattho, aMdhattameyaM saMsArADavIe jaNagamaNi?vAyANaM, aidArUNaM sarUveNaM asuhANubaMdhamaccatthaM / ppa sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / tathA varjayedadharmamitrayoga, cintayedabhinavaprAptAn guNAn sthUlaprANAtipAtaviramaNAdIn anAdibhavasaMgatA~zcA'guNAn sadai -vA'viratatvena / udagrasahakAritvaM adharmamitrANAmaguNAn prati, ubhayalokagarhitatvaM tatpApAnumatyAdinA, azubhayogaparamparA cA' -kuzalAnubandhataH / tathA pariharet samyaglokaviruddhAni tadazubhA'dhyavasAyAdinibandhanAni / karuNAparo janAnAm mA bhUt teSAmadharmaH / na khisayed dharmaM na garhayejjanairityarthaH, saMkleza evaiSA khisA' -zubhabhAvatvena, paramabodhibIjaM tat pradveSeNa, abodhiphalamAtmanaH janAnAM tannimittabhAvena / tathA evamAlocayet / na khalvataH paro'nartho'bodhiphalAt tat kAraNabhAvAdvA lokaviruddhatvAt / andhatvametat saMsArATavyAM hitadarzanA'bhAvena / janakamaniSTapAtAnAM nrkaadyuppaatkaarnntyaa| atidArUNaM svarUpeNa saMklezapradhAnatvAt / azubhAnubandhamatyarthaparamparopaghAtabhAvena / * 'paMyasUtra praza' : sAdhudharmanI paribhAvanA mATe eTale ke bhAva dezaviratidharmanI prApti mATe dharmarUpI guNanuM ATha prakAre bhAvana karavuM joIe tevuM A bIjA sUtramAM sau prathama upadeDyuM. te pachI bIjA naMbare bhAvadezavirati dharmanI prApti thayA pachI tenuM paripAlana karavA mATe AjJAgrAhaka 63 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere banavuM joIe tevA traNa guNono bodha Apyo. have trIjA naMbare bhAvadezavirati dharmanuM paripAlana karanArAe te paripAlana supere thatuM rahe te mATe je nava prakAranI ucita karaNIo karavI joIe te nava prakAranuM aucitya tame pALo ! tevo upadeza ahIM vigatavAra ApI rahyAM che. (1) pahelI ucita karaNI vaLeknI madhamattano haMmeza mATe adharmamitrono saMga tyajI devo joIe. jinezvara praNIta dharma mATe jemane abhirUci che teo dharmamitra che ane jemane A dharma mATe arUci che teo adharma mitra che. AvA adharmamitrono saMga deza viratidharmane puSTa karanAro to na ja bane balka tenAthI AtmAnuM patana karAvI denAro paNa nIvaDe mATe adharma mitrono saMga sadAya choDI devo joIe. (2) bIjI ucita karaNI: dvirejJA samivipavig gu je bhAva dezavirati dharmanI tAjI ja prApti karI che ane e sAthe sAdhu dharmanA grahaNa mATenI paribhAvanA cittamAM jAgRta thaI che, te guNa anAdikAlIna saMsAramAM lagabhaga pUrve nahIM prApta thayelo aprAptaprAya:pUrvI che. A guNanuM gaMbhIratA ane rUcipUrvaka vAraMvAra ciMtana karavuM joIe jemake kevA sAdhudharmane grahaNa karavAnI meM IcchA karI che ? kevo hiMsA viramaNa vigere vratadharma apanAvyo che ? tenI mahAnatA nAnI sUnI nathI. prApta karelAM nUtana guNanuM A prakAranuM ciMtana guNane paripuSTa kare che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) trIjI ucita karaNI : maUIThTha mavasaMzu ya mAre I anAdi kALathI je mohavAsanA, viSayalaMpaTatA, hiMsA, jUTha, corI, maithuna ane parigraha rUpI avaguNo svayaMnA AtmAmAM rahelAM che tenI hAnikArakatAnuM paNa niyamita ciMtana karavuM joIe. (4) cothI ucita karaNI : 3mAhitti 35thaMmittAdi | je hiMsA vigere anAdikAlIna doSo AtmAmAM rahelAM che te doSo sAthe adharmamitra evA jIvonI pAkkA pAye dostI che, adharma mitro te doSo pratye atyaMta sahayogI valaNa dharAvanArAM che. A vAstavikatAnuM gaMbhIra rIte bhAvana karavuM joIe. A cothuM aucitya je pALe che te adharma mitrothI vegaLA rahevAmAM sahaja rIte saphaLa pUravAra thAya che. (5) pAMcamI ucita karaNI: 3mayatnonAdiyatta ! evuM paNa ciMtana karavuM joIe ke adharmamitronI sobata Aloka ane paraloka, ubhayalokane gati banAve che kemake doSo tarapha sahayogI valaNa rAkhanArAM, prIti rAkhanArA te adharmamitro che ane temano saMga jo tame karo cho to temanAmAM rahelAM "doSapakSapAtImAM tamArI paNa anumodanA UbhI thaI javAnI zakyatA rahelI che. have jo "doSa pakSapAtImAM anumodanA UbhI thaI gaI to to AtmAno vartamAna bhava paNa niMdanIya banI jAya ane bhAvi janma paNa niMdya koTino banI jAya. Ama, baMne bhava viphaLa thaI jAya. 65 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM tAtparya e che ke doSono pakSapAta athavA tevA pakSapAtamAM anumodanA, A baMne cIja atyaMta garbhApAtra che. doSanA sevanathI paNa vadhu kharAba che. adharma mitrano saMga karavAthI A rIte baMne bhava gahapAtra bane che. chaThThI ucita karaNI : samuhano paraMpara 2 AgaLa vadhI evuM paNa ciMtana karavuM joIe ke adharmamitrono saMga karavAthI A bhava, bhavAMtara ane bhavAMtaronI paraMparA... sarvatra adharmamitronI ja sobata AtmAne thatI rahe tevI paNa bhayAnaka saMbhAvanA rahelI che kemake adharmamitronA saMgathI temanAmAM rahelAM doSa pakSapAtamAM je anumodanAnI buddhi pedA thaI ethI evuM pApAnubaMdhI karma AtmA bAMdhI rahyo che ke janmo sudhI tevo ja doSono pakSapAta, tevA ja adharmamitro tarapha hamadardI pharI pharIne pedA thatAM rahe. A to sauthI vikarALa nukasAna thayuM ! (7) sAtamI ucita karaNI: paradajJA samma no viruddha I lokavirodhI kAryono haMmezA tyAga karavo joIe kemake lokaviruddha kAryo cittamAM kAyama kleza ane saMkleza karAvanArA hovAthI tevA kAryo karavAthI lAbha thAo ke pachI hAni thAo, te choDavA lAyaka ja che. (8) AThamI ucita karaNI : kApA para kApa prajA dharmI paNa che ane adharmI paNa che. dharmI ane adharmI vargamAM vargIkRta thayelI prajA jevI hoya tevI, tenA upara nirbheda rIte karUNA dhAraNa karavI joIe kemake sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajAmAM dhama athavA adharma hoya zake che paraMtu prajA pratye anukaMpA dhAraNa karavI te to dharma ja che. (9) navamI ucita karaNI : ra visanni thaH prajA dharmanuM mAlinya kare tevI ceSTA kadI paNa karavI nahIM kemake dharmanuM mAlinya karavuM te atyaMta anucita karaNI che, tamAma rIte azubha bhAvonI janaka che. eTaluM ja nahIM, dharmanuM mAlinya karavAnI pravRtti tIvra koTinA mithyAtvanuM bIja che. kema ? tame dharma mAlitya zI rIte karyuM? prajAne AjJAnukULa evI dharmanI kriyA ke mAnyatA mATe praSi pedA karAvIne karyuM. aDhaLaka jIvomAM jinAjJAnukULa kriyA ke mAnyatA mATe je praSa pedA karAvyo che to te tamAma jIvonA samyagdarzanane bALI nAMkhanAro dava banI gayo. temanAmAM bodhi jo AvyuM nahotuM to te Ave ja nahIM tevo zUnyAvakAza karanAro te anartha banI gayo. Ama, aneka jIvonA samyakta patananuM kAraNa tamArI dharmanI malinatA karanArI kriyA banI, ethI tIvratama kakSAnuM mithyAtva tamane baMdhAI javAnI bharapUra zakyatA pedA thaI gaI. evuM mithyAtva je asaMkhya kALa sudhI haTe nahIM. Ama, dharmamAlinya e abodhinuM bIja banI gayuM. AgaLa vadho, dharmanuM mAlinya karavAnI ceSTA, tatkALa paNa khudane ane anyane mithyAtvI banAvanArI banI jAya che. * loka viruddha karaNIo kevI bhayAnaka che tenuM paryAlocana : ahIM je nava prakAranI ucita karaNIo kahI te loka viruddha kAryonA tyAga svarUpa che ane AvI ucita karaNIthI viparIta vartana karavuM te lokaviruddha kArya che. 67 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have lokaviruddha nava kAryono tyAga je varNavyo tenuM paryAlocana karI rahyAM che. navamI ucita karaNImAM kahyuM hatuM ke dharmanuM mAlinya kadApi karAvavuM nahIM. dharmanuM mAlinya karAvavAthI sva-parane mithyAtvano baMdha thAya che. A vAtanA anusaMdhAnamAM paryAlocana karo ke mithyAtvathI moTo anartha A vizvamAM bIjo nathI. dharmanI niMdAthI Avo moTo anartha thAya che tevuM zAstra kahe che tyAre UMDANamAM jaIne vicAro ke dharmanuM mAlinya thavAnuM eka kAraNa lokaviruddha karaNI paNa che. jo loka viruddha karaNI dharmanuM mAlinya kare ane ethI mithyAtvanI Apatti UbhI thaI jAya che to loka viruddha karaNI keTalI badhI anarthakArI che ! (1) loka viruddha karaNI ane mithyAtva saMsArarUpa aTavImAM aMdhApA jevA che. jene mithyAtva ane lokavirodhI karaNInI Adata paDI che te hita-ahitano vimarza ja karI zakatAM nathI. (2) mithyAtva ane lokavirodhI karaNI tamAma aniSTonI janetA che temaja naraka vigere durgatino hetu che. (3) A baMne pratyakSapaNe paNa khUba dArUNa che kemake mithyAtva athavA loka virodhI karaNI karavAthI cittano saMkleza ja vadhe che. (4) A baMne akuzaLa anubaMdha karAvanArA hovAthI AtmAnI dIrghakAlIna bhavaparaMparAne dUSita karanArA che. mUlam / sevejja dhammamitte vihANeNaM aMdho viya annuThTho, vAoi viva venge, ddio viyo, sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 68 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIo viya mahAnAyage / na io suMdarataramannaM ti bahumANajutte siyA, ANAkaMkhI, ANApaDicchage, ANAavirAhage, ANAnipphAyagetti / * avacUriH / tathA seveta dharmamitrANi vidhAnena satpratipattyAdinA = aMdha ivAnukarSAn pAtAdibhayena, vyAdhita iva vaidyAn duHkhabhayena, daridra iva IzvarAn sthitihetutvena, bhIta iva mahAnAyakAnAzrayaNIyatvena / tathA na ito dharmamitrasevanAt sundarataramanyaditi kRtvA bahumAnayuktaH syAd dharmamitreSu, AjJAkAGkSI adattAyAmasyAM teSAM, AjJApratIcchakaH pradAnakAle teSAmeva, AjJA'virAdhakasteSAmeva, AjJAniSpAdaka avicittena teSAmeva / * paMyasUtra praza' : adharmamitrano saMga choDavo joIe ane te adharmamitrono saMga keTalo apAyakArI che te baMne vAta pUrve varNavI dIdhI che. have dharmamitrono saMga karavo joIe, te keTalo upakArakArI che, zI rIte dharmamitrone sevavA joIe ane dharmamitro pratye ucita karaNI zuM ? te vAtono upadeza Ape che. * dhamitrAnA sevana mATe yAra eid : dharmanA vihita paripAlana mATe dharmamitrono saMga paNa karavo joIe ane te paNa zAstravidhi anusAra dharmamitronA Adara-bahumAna 69 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere karavA dvArA karavo joIe. dharmamitrono saMga karavA mATenuM zAstra vidhAna zuM che ? te mATe cAra dAMto apAyelAM che. (1) eka vyakti aMdha che, koka dayALu puruSe tene potAnA khabhA upara vahana karyo che.. aMdha vyakti AvA dayALuM puruSane jeTalA AdarathI seve teTalAM AdarathI AtmAe dharmamitronuM sevana karavuM joIe. aMdhapuruSane tevo bhaya rahelo che ke dayALu puruSa potAne tarachoDI deze to pote paDI maraze. basa ! tevo ja bhaya ahIM paNa rAkhavo. evI rIte ke dharmamitrothI tarachoDAI jaIza to kyAMka dharmathI patana thaI jaze. (2) rogI vyakti vaidyane je rIte seve te rIte dharmamitrane sevavA joIe. rogIne vyAdhino Dara satAve che ane tevA vyAdhinI cikitsA vaidya dvArA thaze tevI AzA che. basa, te rIte adharma e vyAdhi che. AtmA pote dardI che ane vaidya jevA che dharmamitro. dharmamitronA sevanathI adharmarUpa rogane dUra karI zakAya che. (3) garIba vyakti zrImaMtanI sevA kare che kemake garIbane zrImaMtanI sevA vaDe dhana maLI javAno vizvAsa che. basa, e ja rIte dharmamitranuM sevana karavuM joIe. temanA sevanathI dharmarUpI dhana AtmArUpI garIbane maLe tevI zakyatA rahelI che. (4) anAtha AtmA zaraNadAtA rAjAno svIkAra kare te rIte dharmamitranuM sevana karavuM joIe. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dharmamitro pratye AtmAnI pAMca ucita karaNIo : dharmamitrothI vadhAre masta A duniyAmAM bIjuM pAtra nathI tema mAnIne ArAdhaka AtmAe dharmamitro pratye pAMca prakAranuM ucita vartana dAkhavavuM joIe. (1) dharmamitro suMdara che tevo Adara bhAva temanA pratye dhAraNa karavo joIe. (2) dharma A rIte karo, Avo karo, A rIte to na ja karo, tevI AjJA dharmamitro mane kyAre Apaze? mAre temanuM tevuM mArgadarzana meLavavuM che, evI lAgaNI temanA mATe dhAraNa karavI joIe. A lAgaNI temanA taraphathI dharma aMgenI Guide line nathI maLI tyAre rAkhavAnI che. (3) dharmamitro jyAre dharma karaNI aMge mArgadarzana karAve tyAre teno svIkAra karo. (4) dharmamitroe ApelI Guide linenI upekSA, virAdhanA kadI na karo. (5) dharmamitroe jevI AjJA ApI te mujabanI pravRtti manathI paNa viparIta vicAraNA karyA vinA karavI joIe. - mUtram | __paDivannadhammaguNArihaM ca vaTTijjA gihisamuciesu gihisamAyAresu parisudhdhANuTThANe parisudhdhamaNakirie parisudhdhavaikirie parisudhdhakAyakirie / 71 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vajjejjA'NegovaghAyakAraNaM garahaNijjaM bahukilesaM AyaivirAhagaM samAraMbhaM / na ciMtejja parapIDaM / na bhAvejja dINayaM / na gacchejja harisaM / na sevejjA vitahAbhiNivesaM / uciyamaNapavattage siyA / evaM na bhAsejja aliyaM, na pharusaM, na pesunnaM, nANibaddhaM / hiya - miyabhAsage siyA / evaM na hiMsejja bhUyANi / na giNhejja adattaM / na nirikkhejja paradAraM / na kujjA aNatthadaMDaM / suhakAyajoge siyA / tahAlAbhociyadANe, lAbhociya bhoge, lAbhociyaparivAre, lAbhociyanihikare siyA / asaMtAvage parivArassa, guNakare jahAsatti, aNukaMpApare, nimmame bhAveNaM, evaM khu tappAlaNe vi dhammo jahannapAlaNetti, savve jIvA puDho puDho mamattabaMdhakAraNaM / * avacUriH / pratipannadharmaguNA'rhaJca varteta sAmAnyena / gRhisamuciteSu gRhisamAcAreSu nAnAprakAreSu parizuddhAnuSThAnaH parizuddhamanaH kriyaH, parizuddhavAkkriyaH, parizuddhakAyakriyaH / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 72 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etad vizeSeNA''ha - varjayedanekopaghAtakArakaM sAmAnyena, garhaNIyaM prakRtyA, bahuklezaM pravRttau, AyativirAdhakaM paralokapIDAkaraM samArambhamaGgArakarmAdirUpam / na cintayet parapIDAM sAmAnyena / na bhAvayed dInatAM kasyacidasamprayoge / na gacched harSa kasyacitsamprayoge / na seveta vitathA'bhinivezaM atattvAdhyavasA -yam / kintUcitamana:pravartakaH syAdevanna bhASetA'nRtamabhyAkhyAnAdi, na parUSaM niSThuraM, na paizUnyaM paraprItihAri, nA'nibaddhaM vikathAdi kintu hita-mitabhASakaH syAtsUtranItyA / evaM na hiMsyAd bhUtAni pRthivyAdIni / na kuryAdanarthadaNDamapadhyAnacaritAdi kintu zubhakAyayogaH syAdAgamanItyA / tathA lAbhocitadAno (bhogazcA) 'STabhAgAdyapekSayA / lAbhocitaparivAra -zcaturbhAgAdibhartavyaparimANena / lAbhocitanidhikaraH syAccaturbhAgAdyapekSayaiva, uktaJcA'tra laukikaiH - pAdamAyAnnidhiM kuryAt, pAdaM vittAya vardhayet / dharmopabhogayoH pAdaM, pAdaM bhartavyapoSaNe // tathA'nyairapyuktam, AyAdardhaM niyuJjIta, dharme yadA'dhikaM tataH / zeSeNa zeSaM kurvIta, yatnatastuccha maihikam // tathA'santApakaH parijanasya syAditi vartate zubhapraNidhAnena / guNakaro yathAzakti bhavasthitikathanazIlatvena / anukampAparaH 73 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiphalanirapekSatayA / nirmamo bhAvena bhavasthityA''locanAt / evaM yasmAt tatpAlane'pi dharmo jIvopakAra bhAvAd yathA'nya pAlanam / -- jIvA'vizeSeNa kimetadityAha - sarve jIvAH pRthak pRthak vartante kintu mamatvaM bandhakAraNaM lobharUpatvAt / paMcasUtra prakAza' : sAdhu dharmanI je lAlasA kare che ane ethI ja dezaviratidharmanA vrato jeNe aMgIkAra karyAM che tevA gRhasthanuM sarvasAmAnya vartana paNa evuM hovuM joIe ke jethI svIkArelAM vratonuM pAlana thAya, vratone hAni na pahoMce. vratapAlana duSkara na bane ane potAnA vartananA kA2Ne potAnA ja vratanI kiMmata na ghaTe. kaMI kaMI bAbatomAM gRhasthanuM vartana dharmavratane anurUpa hovuM joIe ? evo jo prazna thato hoya to teno javAba e che ke pote gRhastha che, gRhastha tarIke ghara, parivArapAlana, vepAra vigere gRhasthInA je-je kAryo karavA paDe te darekamAM vratane anurUpa vartana rAkhavuM joIe. kAryo bhale gRhasthInA karo paNa temAM vartaNUka have badalAvI joIe. vratane anurUpa vartana karIne gRhasthIne vize paNa AjJA aviruddha ane azubha anubaMdhathI rahita tathA akAraNa pApasevana vinAnA zuddha anuSThAna vALA banavuM joIe. A bAbatanI kALajI laIne zuddha manovartuLa vALA, zuddha vANIvyApAra vALA ane zuddha kriyAkalApavALA banavuM joIe. tAtparya e che ke dezaviratinA vrato lenAre potAnA mana, vacana temaja kAyAnuM evuM ghaDatara karavuM joIe jethI sAdhudharma jaldIthI sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 74 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta thAya. sAdhudharmanI paribhAvanArUpe to dezavirati dharma svIkAryo che, evuM vartana, ciMtana ne vacana keLavavA paDe ke jethI saMveganI - vairAgyanI niSpatti, vRddhi ane pratIti thAya. * sAdhudharmanA kAMkSI mATe - 13 akaraNIya karaNIo : zuddha manovartuLavALA banIne dezaviratine anurUpa gRhasthI ja jene jALavavI che teNe heya karaNIone choDavI paNa paDe. ekadama na chUTe ane kyAreka jIvanaparyata na chUTe to paNa tene choDI devAno saMkalpa ane prayAsa to satata akabaMdha ja rAkhavA paDe. AvI na karavA lAyaka tera karaNIo have graMthakAra sUcita kare che. * pahelI heya karaNI H mahAraMbha : mahAraMbha e pahelI heya karaNI che. puSkaLa mAtrAmAM pApasevana jemAM thatuM hoya tene mahAraMbha kahevAya. khetI, kolasAnA vepAra, ghANI calAvavI vigere mahAraMbha che. A ane AvA mahAraMbha rUpa vepAro aneka jIvonuM upamardana karAvanArA che, svabhAvathI ja adharmIne lAyaka che. mahAraMbha karo tyAre cittamAM sahaja rIte puSkaLa phleza rahe che, mahAraMbha karanAranI durgati lagabhaga nakkI che, te paralokanI viDaMbanA ApanArA che mATe mahAraMbha kAryo choDI devA joIe. * bIjI heya karaNI ? parapIDA : anya jIvane mAnasika vyathA thAya ke zArIrika parezAnI nIpaje, baMnene parapIDananI vyAkhyAmAM ja samAvavA paDe. parapIDana karanArI pravRtti paNa choDI devI joIe. are ! tevI pravRtti to choDavI ja 75 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe, AgaLa vadhI parapIDana doSathI vyAkuLa thayeluM ciMtana paNa choDI devuM joIe. * trIjuM-cothuM heya : dInatA ane harSa managamatI ke jarUrIyAtanI vastu ke vyakti na maLyAM, mAMgavAthI paNa na maLyAM to paNa dInatAne vaza na banavuM ane vaNamAMgye paNa kvacit managamatI vyakti ke vastu maLI AvyAM to paNa harSa dhAraNa karavo nahIM. * pAMcamuM heya : abhiniveza: galata bAbatane sAcI mAnI levI ane e pachI tenI pakkaDa choDavI ja nahIM Ane kahevAya mithyAbhiniveza. mithyA abhinivezamAM nakaro atattvano vilAsa bharyo hoya che. AthI atattvanA AgrahasvarUpa mithyAbhinivezane choDI devo joIe ane manane ucita rIte saMyamayukta rAkhavuM joIe. * 6, 7, 8, 9 mI akaraNIya karaNIo : (6) jUThI, upajAvI kADhelI, hakIkatathI vegaLI, nirAdhAra vAto kadI paNa karavI nahIM. (7) kaThora, tochaDA, uddhata zabdo kadI bolavA nahIM. sAcI vAta paNa tochaDAIthI karI zakAya nahIM. (8) cADI cugalI karavI sajjanane paNa na zobhe, to pachI vratadhArIne to tevI pizunatA kyAMthI zobhe ? (9) paraspara asaMbaddha ane yadvA-takA pralApa samAna, jene lavArI kahI zakAya tevA pralApo kadI karavA nahIM. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 16 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA vANI doSothI bacatAM rahIne haMmezA piramIta temaja hitakArI vANI bolavI. 10, 11, 12, 13 mI heya pravRttio : (10)pRthvI - pANI - agni vigere samasta jIvanikAyanI hiMsAno prayatnapUrvaka tyAga karavo joIe. (11)mAlike nahIM ApelI cIja kadI paNa levI nahIM. (12)parastrIno bhoga to dUra rahyo, parastrIne rasapUrvaka nirakhavI paNa nahIM. (13)anarthadaMDa rUpa pravRttiono tyAga karavo. tIvra durdhyAna paNa anartha daMDano ja hisso che. vizeSa takedArI pUrvaka tIvra durdhyAnathI bacavuM. Ama, A tera prakAranAM heya choDI devA lAyaka kAryo vratecchu AtmAe choDI devA rahyAM ane potAnI tamAma kriyAo AgamAnukULa banIne karavI rahI. dAna-bhogavaTo parivAra pAlana ane Balance Sheet... dareka mATe keTalAM TakA dhananI phALavaNI karavI ? : dhananI Avakane najara sAme rAkhI tene anurUpa rahIne ja dAna karavuM, bhoga bhogavavA, bacata karavI ane parivAra pAlana mATe kharca karavo. 77 - = laukikazAstramAM paNa kahyuM che ke pAdamAyAnnidhiM kuryAt pAdaM vittAya vardhayet / dharmopabhogayoH pAdaM pAdaM bhartavyapoSaNe // dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalI Avaka hoya tenA cAra bhAga karavA. eka bhAga bacata tarIke bacAvavo, eka bhAga vepAra mATe kharcavo, eka bhAga dharma mArge satraya karavo ane eka bhAga vaDe parivAra pAlana karavuM ane bhoga bhogavavA. * anya matAnusAra to - AyAda) niyuJjIta dharme yadvA 'dhikaM tataH / zeSeNa zeSaM kurvIta yatnatastucchamaihikam // pacAsa TakA Avaka dharma mArge sadhyaya karavI ane e pachI bAkInA pacAsa TakAmAMthI bAkI rahelAM tamAma kAryo karavA kemake aihika kAryo to tuccha che. * zrAvakanI parivAra pratyenI cAra pharajo : (1) asaMtApakArI vyavahAra H parivAranA sabhyo sAthe saMtAparahita vyavahAra karavo joIe. saMtAparahita vyavahArano artha evo nathI ke zrAvakanA vyavahArathI parivAranA koI paNa sabhyane kadI paNa saMtApanI anubhUti na ja thAya kemake te vastu to ekapakSIya nathI. paraspara baMnenA punya ane lAyakAtane AdhIna che. saMtApa rahita vyavahArano artha e che ke zrAvakanA potAnA aMtaHkaraNamAM parivAranA eka paNa sabhya mATe azubha saMkalpa na hovo joIe. tamAma sabhyo mATe zubhavRttithI prerAyelo ja vyavahAra hovo joIe. AvA vyavahArane asaMtApakArI vyavahAra kahevAya. (2) guNakArI vyavahAra : zrAvaka potAnA AvA zubhavRttithI bharelAM vyavahAranI sAthe parivArajano samakSa saMsAranI sthitinI evI samaja Apato rahe ke sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene sAMbhaLIne lAyaka parivArajano guNane pAme. e pachI to evI sthiti sarjAya jAya ke phakta vaDIlanA vyavahArane joIne paNa teo guNanI prApti karanArA banI jAya. (3) anukaMpApUrNa vyavahAra : parivArajano pAse badalAnI apekSA rAkhyA vinA temanA pratye premALa vartana rAkhavuM. temanA pratye karUNA buddhi rAkhavI. huM parivArane sAcavIza to vRddhavayamAM mane sAro badalo temanA taraphathI maLaze tevI apekSA paNa karavI nahIM. mAtra karUNA buddhithI temane sAcavavA. (4) nirmama vyavahAra : A parivAra to mAro che, mane tevo garva che tevA mamatva, pakSapAta ke rAganA Aveza vinAno temaja parivAra pratyenA adhikArabhAva vinAno vyavahAra temanA pratye karavo. AvA vyavahArane mamatvarahita = nirmama vyavahAra kahevAya. parivAra sAthe jo Avo cAra guNasaMpanna vyavahAra karavAmAM Ave to tevA vyavahAra sahitanuM parivArapAlana paNa dharma banI jAya che kemake tevA parivArapAlanamAM rAgano Aveza kAraNabhUtathI banato paraMtu upakArabuddhi kAraNabhUta bane che. jema jIva pratyenI mAtra upakArabuddhithI karelI jIvadayAnI pravRtti dharmarUpa bane che te ja rIte parivAra jano pratye uparyukta guNothI yukta evo vyavahAra jo karatAM AvaDI jAya to parivAra pAlana paNa dharma banI jAya. jIvo parivArarUpe saMkaLAyelAM hoya ke saMkaLAyelA na paNa hoya, Akhare te sau judAM-judAM ja che. te kaMI ekamekamAM karmano Aropa 79 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI karatAM paraMtu tAttvika rIte to AtmAmAM pragaTelI mamatvabuddhi ja karmabaMdhanuM kAraNa bane che. mUlam / tahA tesu tesu samAyAresu saisamannAgae siyA, amuge ahaM, amugakule, amugasIse, amugadhammaDANaDie, na me tavvirAhaNA, na me tadAraMbho, vuDDI mameyassa, eyamettha sAraM, eyamAyabhUyaM, evaM hiyaM / asAramannaM savvaM visesao avihigahaNeNaM vivAgadArUNaM cetti / evamAha tilogabaMdhU paramakAruNige sammaM saMbuddhe bhagavaM arahaMte ti / evaM samAlociya tadaviruddhesu samAyAresu sammaM vaTTejjA / bhAvamaMgalameyaM tanniSphattIe / tahA jAgarijja dhammajAgariyAe / ko mama kAlo, kimeyassa uciyaM, asArA visayA niyamagAmiNo virasAvasANA / bhIsaNo maccU, savvAbhAvakArI, avinnAyAgamaNo, aNivAraNijjo puNo puNo'NubaMdhI / dhammo yassa ohaM egaMtavisuddho mahApurisasevio savvahiyakArI niraiyAro paramANaMdaheU / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 80 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / tathA teSu teSu samAcAreSu gRhisamuciteSu iti vartate / smRtisamanvAgataH syAdAbhogayuktaH syAd / kathamityAha- amuko'haM devadattAdinAmA, amukakula ikSvAkvAdyapekSayA, amukaziSyo dharmatastat tadAcAryAdyapekSayA / na mama tadArambhe virAdhanArambhaH / tathA vRddhirmamaitasya dharmasthAnasya / etadatra sAraM dharmasthAnam / eta -dAtmabhUtamAtmAnugAmukatvena / asAramanyat sarvamarthajAtAdi, vizeSa-to'vidhigrahaNena vipAkadArUNatvAt / evamAha trilokabandhuH, paramakArUNikastathAbhavyatvaniyogAt / samyak prabuddho'nuttarabodhibIjataH, bhagavanarhan / evamAlocya tadavirUddheSu samAcAreSu samyag varteta sUtranItyA / bhAvamaGgalametadvidhinA vartanaM, tanniSpa -tteradhikRtasamAcAraniSpatteH / tathA jAgRyAd bhAvanidrAviraheNa / dharmajAgarayA tattvAlocanarUpayA / ko mama kAlo vayo'vasthArUpaH, kimme tasyAmucitaM dharmAnuSThAnam / asArA viSayAstucchAH zabdAdayaH, niyamagAmino, viyogAntAH, virasAvasAnAH, pariNAmadAruNAH / tathA bhayAnako mRtyuH, sarvAbhAvakArI tatsAdhyArthakriyA'bhAvAt, avijJAtA''gamano'dRSTasvabhAvatvAnmRtyoH, anivAraNIyaH svajanAdibalena, punaH punaranubandhI anekayonibhAvena / dharma etasyau -SadhaM mRtyorvyAdhikalpasya, ekAntavizuddhaH, mahApuruSasevitaH, 81 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvahitakArI maitryAdirUpatayA, niravicAro yathAgRhItapAlanena, paramAnandaheturnirvANakAraNam / che "paMcasUtra prakAza': - sAdhudharmanA abhilASaka evA gRhastha sAdhudharmanI paribhAvanA svarUpa je dezavirati dharma svIkAryo che tenA vratone vize sadAya upayogavaMta rahevuM joIe. vratadhArI gRhasthanI gRhasthajIvana aMgenI je pharaja, karaNI ane AcAra hovA joIe te dareka bAbata aMge paNa upayogavaMta banavuM joIe. kahevAno Azaya e che ke vrato svIkArIne bhUlI javAnA nathI, parivArapAlana vratadhArIne kevI rItanuM zobhe, heya karaNIo kaMI kaMI che ane saMsAranirvAha kevI rIte karavo te aMge uparyukta prakaraNomAM je upadeza apAyo te satata yAda rAkhavo joIe. * roja kartavya smaraNa karo | gRhasthanuM digvadhana thaI zake ? tenI ja jema zrAvake sadA potAnA kartavyanuM smaraNa karavuM ghaTe. te A rIte (1) mAruM amuka nAma che (2) ikvAku vigere amuka kuLa, vaMza-jAti AdimAM mAro janma thayo che. (3) huM amuka AcAryano dharmaziSya chuM. ahIM e samajavAnuM che ke sAdhuomAM guru-ziSya tarIkenuM jevuM digabaMdhana hoya che tevuM sAdhu ane gRhasthomAM hoI zakatuM nathI kemake digabaMdhana karAyelAM ziSyane guru potAnA adhikAra taLe le che. gRhastha aviratidhArI che tethI tene dIkSita ziSyanI jema adhikAramAM laI zakAya nahIM. to pachI "ahIM amuka AcAryano huM ziSya chuMevuM smaraNa karavAnuM kema kahyuM? tenuM tAtparya e che ke gRhastha potAne yogya lAge tevA tattvAnukULa AcaraNA-prarUpaNA dharAvanArA upakArI gurune guru sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke svIkAre ane evA gurunI paraMparAmAM je mAnyatA - sAmAcArI pravartelI hoya teno te anuyAyI banyo rahe. A apekSA pUratuM gRhasthanuM ziSyatva che ane eTaluM ja gRhastha mATe graMthakArane paNa ISTa che tethI graMthakAre "tharmataH ziSya: dharmane AzrayIne amuka guruno ziSya chuM tevuM lakhyuM che. e pachI smaraNa kare ke - (4) dezavaritiguNasthAnaka ane tenA amuka vratonA sthAna para huM rahyo chuM. (pa) mArA guNasthAnaka para huM yathAvat avasthita ja chuM tethI mArA guNasthAnakathI mAruM patana = virAdhanA paNa nathI. (6) virAdhanA nathI eTale mArA guNa sthAnakanI vRddhi ja pravarte che. (7) mArA gRhasthajIvanamAM sArabhUta cIja hoya to te phakta mAro dharma ja che. (8) mAro A dezavirati dharma ja mAro AtmA che kemake te ja bhavAMtarayAyI banI zake tema che. anya svajano nahIM. (9) mArA dharma sivAya, mArA jIvanamAM rahelAM dhana-vepAra ke kuTuMba sArabhUta nathI. sArabhUta to nathI ja, AgaLa vadhI te sau to avidhi pUrvaka jo grahaNa karyA - bhogavyA eTale ke zAstra je rIte temanA pratye vartavAnuM kahyuM che tethI viparIta rIte jo tyAM vartana karyuM to teo mahAdArUNa vipAkane ApanArAM che. Avo upadeza paramakArUNika, trilokabaMdhu ane svayaMsaMbuddha evA arihaMte Apyo che. Ama, A rIte nava prakAre kartavya smaraNa karI arihaMtanI AjJAthI aviruddha rIte gRhasthAzramanA kAryomAM pravartavuM. zAstranItine saMsArI jIvananA kAryomAM paNa kyAMya dhakko na lAge tenI kALajI rAkhavI. A rIte zAstranIti pUrvakanuM gRhasthajIvana paNa bhAvamaMgalA 83 dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa che kemake zAstranItinI niSpatti jyAM thAya che tyAM kakSAnurUpa AcAravratanI niSpatti paNa thAya ja che. * zrAvake dharmajAgarikA A rIte karAya ? mithyAtva ane tIvra avirati vigere doSo eTale bhAvanidrA. bhAvanidrAno sadAya tyAga rAkhIne zrAvaka dinarAta dharma jAgarikA kare. temAM rAtri samaye nidrA kSaya thAya tyAre, nidrA pahelAM ke pachI ane avasare divase paNa nIce jaNAvyuM che te pramANenA ciMtana rUpa dharma jAgarikA kare. dharmajAgarikA zabda pAribhASika che ane teno pradhAna artha tattvanuM ciMtana karavuM tevo thAya che. (1) kyo samaya mAre cAle che? vratapAlanano ke vratasamApanano? (2) mArI avasthA kaMI che ? (3) A uMmare mArA mATe ucita zuM che? kevuM dharmakArya A uMmare savizeSapaNe karavuM joIe? (4) zabda, rUpa, sparza vigere indriya viSayo to (A) tuccha che, (B) nizcita rIte cAlI janArA che, (C) avazyameva viyoga ApanArA che (D) aMte haMmezA svAdahIna lAganArA che ane (E) parabhavamAM dArUNa phaLane ApanArA che. * mRtyunA cAra doSo ane dharmanA cAra guNo : (4) mRtyu cAra-cAra apAyothI bhareluM che mATe bhayAnaka che. ja mRtyu tamAma ISTa cIjono abhAva karI denAruM che. * mRtyunuM Agamana sAmAnya prANI vaDe kadI jANI zakAya tema nathI. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / M Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ svajana-sainyabaLa vigere dvArA mRtyune aTakAvI zakAya tema nathI. * mRtyu, bhavapaMraparA che tyAM sudhI sAnubaMdha paNe AvanAruM che. Ama, cAra doSo mRtyu vize rahelAM che. AvuM mRtyu jo darda che to tenuM auSadha phakta dharma che. dharmanA cAra guNo paNa che. jemake - # dharma ekAMte vizuddha che. * arihaMta jevA mahApuruSo vaDe Azraya karAyelo che. * maitrI vigere bhAvanAothI sabhara hovAthI dharma sarvajana hitakArI che. dharma jevo grahaNa karyo te ja rIte niraticArapaNe pALavAthI nirvANa sukhane ApanAro che. ja mUtram | namo imassa dhammassa / namo eyadhammapayAsagANaM, namo eyadhammapAlagANaM, namo eyadhammaparUvagANaM, namo eyadhammapavajjagANaM / icchAmi ahamiNaM dhamma paDivajjittae sammaM maNa-vayaNa-kAya jogehiM / hou mameyaM kallANaM paramakallANANaM jiNANamaNubhAva -o| suppaNihANamevaM ciMtejjA puNo-puNo / eya dhammajuttANaM avavAyakArI siyA / pahANaM mohacche dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / 85 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaNameyaM / evaM visujjhamANe visujjhamANe bhAvaNAe kammApagameNaM uvei eyassa joggayaM / tahA saMsAraviratte saMvigge bhavai amame aparovayAvI visudhdhe visujjhamANabhAvetti / . // ii sAhudhammaparibhAvaNAsuttaM // 2 // * avacUriH / nama etasmai dharmAya / nama etaddharmaprakAzakebhyo'rhadbhyaH / nama etad dharmapAlakebhyo yatibhya eva / [nama etaddharmaprarUpakebhyo gItArthamunibhya eva] / nama etad dharma pratipattRbhyaH zrAvakAdibhyaH / icchAmyahamenaM dharmaM pratipattumanenaitatpakSapAtamAha, samyak manovAkkAyayogairanena tu sampUrNapratipattirUpaM prnnidhivishessmaah| bhavatu mamaitat kalyANamadhikRtadharmapratipattirUpaM paramakalyANAnAM jinAnA manubhAvatastadanugraheNetyarthaH / supraNidhAnamevaM cintayet punaH punaH / tathaitad dharmayuktAnAM yatInAmavapAtakArI syAd AjJAkArIti bhAvaH / pradhAnaM mohacchedanametat tadAjJAkAritvaM / evaM kuzalAbhyAsena vizudhyamAno bhAvanayoktarUpatayA karmApagamena hetunA upaityetasya dharmasya yogyatAm / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etadevAha - tathA saMsAraviraktastad doSabhAvanayA, saMvigno mati mokSArthI, amama:, aparopatApI, vizuddho prAviSevena, vizudhyamAnabhAvaH zubhakaNDakavRddhayA / // iti sAdhudharmaparibhAvanAsUtram // 'paMcasUtra prakAza' : paMcasUtranuM A bIjuM sUtra che. A sAdhudharma paribhAvanA sUtrano have upasaMhAra thaI rahyo hovAthI graMthakAra samApanamaMgala kahI rahyAM cheH jinadharmane namaskAra thAo ! A dharmanuM prakAzana karanArAM arihaMta bhagavaMtone namaskAra thAo ! jinadharmanA saMpUrNa pAlaka to mahAvratadhArIo ja che tethI dharmanA pAlaka tarIke temano ullekha karatAM kahe che ke jinadharmanA pAlaka munivarone namaskAra thAo ! jinadharmanuM yathArtha vyAkhyAna karanArAM gItArthamunivarone namaskAra thAo ! jinadharmano svIkAra karanArA zrAvakone paNa namaskAra thAo ! huM sAdhudharma svarUpa jinadharmane icchuM chuM, mArA mana, vacana ane kAyA A sAdhudharmamaya bano ! ahIM sAdhudharmane icchuM chuM evA ullekha vaDe sAdhudharmano pakSapAta vyakta thAya che ane mana-vacana-kAyA vaDe icchuM chuM evA ullekha vaDe sAdhudharma svIkAravAno saMkalpa vyakta thAya che. 'paramakalyANamaya evA arihaMtonA anugrahathI mane atyaMta kalyANa rUpa evA sAdhudharmanI prApti thAo !' vAraMvAra AvI bhAvanA karavI. te ja rIte nirmaLa sAdhutAnA dhA2ka evA sAdhuono AjJAMkita huM sadAya banyo rahuM tevI bhAvanA paNa vAraMvAra karavI dvitIyaM sAdhudharmaparibhAvanAsUtram / 87 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kemake mahAvratadhara gurunuM AjJAMkita paNuM sto mohane ukheDI pheMkavAnuM mukhya zastra che. A rIte uparyukta bhAvonA kuzaLa abhyAsa vaDe dhIre dhIre evI karmalaghutA pragaTe che jenA baLe sAdhudharma mATenI yogyatAne AtmA pAmI jAya. e yogyatAne pAmelo AtmA, saMsArane doSamaya mAnato hovAthI tenAthI vairAgyane pAme che, mokSano cAhaka bane che, kadI parapIDA nathI karato, acUka graMthibheda kare che temaja zubha karma phaLa vadhavAthI uttarottara zuddhine dhAraNa kare che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pravajyAgrahaNavidhisUtram / 89 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avataraNikA / sAdhudharme paribhAvite yatkartavyaM tadabhidhAtumAha bhAvAnuvA : have paMcasUtra paikI trIjA sUtrano prAraMbha karI rahyAM che. prAraMbha karatAM pahelAM A trIjA sUtranuM pUrve varNavelAM dvitIya sUtra sAthe kevuM anusaMdhAna che te vAta spaSTa kare che. bIjA sUtramAM zraddhAnI niSpatti jenAmAM thaI che tevo AtmA sAdhudharmanI abhilASA vALo zI rIte bane ane sAdhudharmanI abhilASAvALA banIne kevI-kevI bhAvanA tathA AcaraNA vaDe sAdhudharmanI paribhAvanA kare teno upadeza Apyo. have bIjA sUtranA nirdeza mujaba sAdhudharmanI paribhAvanA vALA banelAM zrAvake te pachI zuM karavuM joIe te kahI rahyAM che : * mUlam / paribhAvie sAhudhamme, jahodiyaguNe jaejjA sammameyaM paDivajjittae aparovatAvaM, parovatAvo hi tappaDivattiviggho / aNupAo khu oso / na khalu akusalAraMbho hiyaM / appaDibudhdhe kahiMci paDibohajjA ammApiyare / ubhayalogasaphalaM jIviyaM, samudAyakaDA kammA samudAyaphalati / evaM sudIho aviogo aNNA egarukkhanivAsisauNatullameyaM / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 90 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / paribhAvite sAdhudharme yathoditaguNaH saMsAraviraktaH saMvigno'mamo'paropatApI vizuddho vizuddhayamAnabhAvaH san yateta sAdhudharmaM pratipattum / kathamityAha- aparopatApamiti kriyAvizeSaNam, paropatApo hi tatpratipattivighno dharmapratipattyantarAyaH / etadevAha - anapAya eva eSa dharmapratipattau paropatApaH / kathamityAha - na khalu kuzalArambhatohitam, akuzalArambhazca dharmapratipattAvapi paropatApaH / apratibuddhau kathaJcit karmavaicitryataH pratibodhayenmAtA - pitarau / kathamityAha-ubhayalokaH saphalaH, jIvitaM prazasyate iti zeSastathA samudAyakRtAni karmANi prakramAcchubhAni samudAyaphalAnItyanena bhUyo - Spi yogAsskSepaH / tathA cAha evaM sudIrgho'viyogo bhavaparamparayA sarveSAmasmAkam, anyathaivamakaraNe ekavRkSanivAsizakunatulyameta - cceSTitamitizeSaH / 'dhaMyasUtra prAza' : sAdhudharma grahaNa karavAno manoratha jene thayo che, tethI dezivarita dharma grahaNa karIne tenA vrato jeNe pALyAM che ane e rIte sAdhudharmanI paribhAvanAthI je bhAvita banelo che tevo gRhastha bIjA sUtramAM nirdezyAM che tevA guNovALo bane che, saMsArathI parArmukha banIne vairAgyavaMta bane che, mokSanI prakRSTa abhilASA jAgI hovAthI saMvigna bane che ane potAnA nimitte anyane kyAMya duHkha na pahoMce tevA manobhAva thayAM hovAthI anyane pIDA nahIM pahoMcADanAra paNa bane che. tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / 91 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte vizuddhine pAmelAM, manobhAvonuM satata urvIkaraNa karatAM evA zrAvake sAdhudharmanA svIkAra mATe prayatna karavo joIe. * anyane duHkha pahoMcADyAM vinA dIkSA le ! : dIkSA zI rIte levI joIe ? mAtA-pitAne pUchajyAM vinA, temane noMdhArA mUkIne, svajano, patnI vigerene rajhaLatAM karIne ke temanI anumati grahaNa karIne ? rAjamArga te ja che ke mAtA-pitA, putra-patnI vigere anyajIvo = svajanone vyathA pahoMcADyA vinA dIkSA grahaNa karavI kAraNa ke parapIDana e sAdhudharmanA pragaTIkaraNamAM paNa aMtarAya karanAruM azubha paribaLa che, evuM nathI ke te phakta anyajanone ja vyathA pahoMcADe che. Ama, parapIDana dharmaguNanA pragaTIkaraNamAM paNa viddha karanAra hovAthI svajanone duHkhI-duHkhI karIne dIkSA levI sAmAnyathI upAya rUpa nathI. arthAt tevo upAya saMyama prApti mATe ISTa nathI kemake tevuM karavAthI dIkSArthIne paNa akuzaLa karmano baMdha thAya che eTale ke pApabaMdha thAya che. pApabaMdha to hitakArI nathI ja ne ? pApabaMdha dharmanA utthAnamAM avarodha rUpa che. mAta-pitAdi svajanone dIkSAnI anumati mATe pratibodha zI rIte Apavo ? eka tarapha svajananI saMmati vinA dIkSA levI ucita nathI ane bIjI tarapha saMmati mAMgavA chatAM svajano saMmati ApatAM nathI... have zuM karavuM ? saMmati na ApanAra koNa che ? teno ahIM vicAra karo. prAyaH dIkSA mATe nAsaMmata thanArI vyaktiomAM potAnA mAtA-pitA ja mukhya banyAM haze. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmanI vicitratAnA kAraNe dharmano pratibodha nahIM pAmelAM mA-bApa putra vigerene saMyamanI saMmati ApatAM nathI hotA. AvI sthitimAM mUkAyelAM dIkSArthIe saMyamanI icchA tyajI na devI paraMtu mA-bApa vigere svajanone evo pratibodha Apavo ke tame amane saMyama mATe kema nA kaho cho ? amArA pratye tamane moha che, ame saMyama lezuM to tamane amAro viyoga thaze, e viyoga tamane amAro lAge che, mATe ja ne ? to eka kAma karo : tame paNa pratibodha pAmo ane saMyama levA mATe kaTibaddha bano. ApaNe sAthe-sAthe saMyama laIzuM. saMyama levAthI tamAro ane amAro Aloka temaja paraloka; baMne saphaLa banaze. vartamAna jiMdagI prazastakArI gaNAze. vaLI, sAthe saMyama lezuM ane sAthe pALIzuM to punarjanmamAM paNa ApaNe pharIvAra ekaThA thaIzuM, bhegA maLIne pharI saMyama laIzuM kemake sAmudAyika rUpe karelAM zubha ke azubha kAryonA phaLa sAmudAyika rUpe ja bhogavavAnA Ave che. Ama thavAthI, amAro viyoga je tamane A bhavanA uttarakALamAM akAro lAge che te A janmamAM to nahIM ja thAya, AvatAM bhavamAM paNa nahIM thAya. Ama, dIrghakALa sudhI paraspara aviyoga sarjAze. A rIte jo nahIM karIe to vartamAna janmamAM thayelo ApaNo saMyoga gheghUra vRkSa para eka rAta pUratAM bhegA vaselAM judAM-judAM paMkhIo jevo ja banI jaze. vizeSa kazuM nahIM. 93 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlam / uddAmo maccU paccAsaNNo ya / dullahaM maNuyattaM samuddapaDi [ ya ] rayaNa - lAbhatullaM aippabhUyA anne bhavA dukkhabahulA mohaMdhayArA akusalANubaMdhiNo ajoggA sudhdhadhammassa / joggaM ca evaM poyabhUyaM bhavasamudde, juttaM sakajje niuMjiuM, saMvaraiyachidaM nANakaNNadhAraM tavapavaNajavaNaM / khaNe esa dullahe savvakajjovamAIe siddhi sAhagadhammasAhagatteNa / uvAdeyA ya esA jIvANaM / jaM na imIe jammo, na jarA, na maraNaM, na iTThaviogo, nANisaMpaogo, na khuhA, na pivAsA, na a anno koi doso, savvahA aparataMtaM jIvAvatthANaM asubharAgAirahiyaM saMtaM sivaM avvAbAhaM ti / * avacUriH / / etadeva spaSTayannAha / uddAmomRtyuranivAritaprasaraH / pratyAsannazcA'lpAyuzcintA / durlabhaM manujatvaM bhavA'bdhAviti zeSaH / etadevAha - bhavo'yamiti samudrapatitaratnalAbhatulyamatidurApam / kutaityAha atiprabhUtA anye bhavAH pRthivIkAyAdisambandhinaH sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / - 94 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyasthityA / ete ca duHkhabahulA utkaTA'zAtAvedanIyAH, mohAndhakArAstadudayatIvratayA, akuzalAnubandhinaH, ato'yogyAH zuddhadharmasya cAritralakSaNasya / yogyaM caitanmanujatvaM potabhUtaM bhavasamudre taduttArakatvena, atoyuktaM svakArye niyoktuM dharmalakSaNe / katham ? ityAha - saMvarasthagitachidraM, chidrANi prANAtipAtaviramaNAdIni / tathA jJAnakarNadhAramabhIkSNyaM tadupayogataH / tapaHpavanajavanamanazanAdyAsevanatayA, evaM yuktaM svakArye niyoktum / kimityata Aha - kSaNa eSa durlabhaH / kSaNaH prastAvaH sarvakAryopamAtItaH, siddhisAdhakadharmasAdhakatvena hetunaa| upAdeyA caiSA jIvAnAM siddhireva yannA'syAM janmAdiH, nAnyaH kazcana doSaH zItoSNAdiH, sarvathA' paratantraM jIvAvasthAnamasyAM siddhAviti prakramaH / azubharAgAdirahitametadavasthAnam / etadeva viziSyate / zAntaM zaktito'pi krodhAdyabhAvena, zivaM sarvA'zivA'bhAvataH, avyAbAdhaM niSkriyatveneti / * paMthasUtra praza' : vaLI, e to vicAro : mRtyu zuM nathI AvavAnuM ? A bhavanA saMyogane te kSaNabharamAM khaMDita nahIM karI de ? mRtyunA prasArane eka paNa upAya vaDe aTakAvI zakAya tema nathI tethI mRtyu uddAma che. eTaluM ja nahIM, jo ApaNe alpa AyuSyavAna hoIzuM to to te mRtyu atyaMta karIba paNa hoI zake ! keTalI ciMtAkArI bAbata che ! 95 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to vaLI, maLelo manuSya janma saMsArasAgaramAM keTalo badho durlabha che ? khaLabhaLatA samudramAM koI vyaktinuM ratna paDI gayuM hoya, have tenI zodha calAvIe to te kyAre maLe ? basa evI ja sthitI A mAnavabhavanI che. ekavAra mAnavabhava meLavyAM pachI jo tene mohAdine vaza banIne viphaLa karI daIe to tenI pharIvAra prApti thavI durlabha che. AvuM zA mATe ? tenuM kAraNa te che ke pRthvikAya vigerenI kAyasthiti atisaMkhyaka che ane manuSyabhavanI kAyasthiti atyalpa saMkhyaka che. eTaluM ja nahIM, pRthvIkAya vigerenI yonio duHkhapracUra che kemake tyAM jIvane azAtAvedanIyano udaya ja niraMtara pravarte che ane te paNa utkaTa pramANamAM... have du:khanI ochapa kyAMthI thAya ? te pRthvIkAya AdinA janmo mohanA aMdhakArathI satata grasta rahenArA paNa che kAraNa ke te janmomAM mohanIya karmano tIvratama udaya sahaja rIte AtmAne thayo hoya che. te bhavo prAyaH pApanA anubaMdhathI paNa bharelAM hoya che... Ama, cAritra dharmanA grahaNa ane pariNamana mATe pRthvIkAya vigere bhavo saMpUrNapaNe geralAyaka che. cAritradharmanA grahaNa ane pariNamana mATe yogya che phakta manuSya janma. A janma durlabha che, saMsArasAgarathI pAra utAranAra hovAthI saMsArasAgaramAM jahAja samAna che ane ethI ja viratidharma mATe yogya che. manuSyajanmane saMsArasAgarathI tAranAruM jahAja kema kaho cho ? e apekSAe ke cAritra dharma ahIM AtmA pAmI zake che. cAritradharmathI veSTita banelAM AtmAno mAnavabhava e sAce evuM jahAja che jemAM vratarUpI saMvara vaDe chidro pUrI devAmAM AvelAM che. hiMsA-jUTha sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 96 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigerenuM sevana e mAnavabhavarUpI jahAjanA chidro che ane viratino svIkAra te chidronuM PLASTAR che. cAritrayukta mAnavajanma evuM jahAja che, jemAM jJAnarUpI karNadhAra birAje che ane 12 prakAranA tapasevana rUpa anukULa pavana vaDe te vegavAna baneluM che. AvA cAritradharmanA sevananI kSaNa to mAnavabhavamAM paNa ati durlabha che kemake te mokSaikalakSI dharmano hetu banI rahenArI che. AtmA mATe meLavavA lAyaka kazuM paNa hoya to te mokSa ja che kemake mokSamAM janma nathI, vRddhAvasthA nathI, mRtyu nathI, saMyoga nathI, viyoga nathI, bhUkha nathI ke tarasa nathI, eTaluM ja nahIM, ThaMDI-garamI vigere eka paNa doSa mokSamAM nathI. AtmAnI saMpUrNa svataMtra avasthA eTale A mokSa. mokSamAM rAga-dveSa-ajJAna vigere ekeya azubha nathI. mokSamAM zakti che paNa krodha nathI tethI mokSAvasthA zAMta che. tyAM kriyA ja nathI tethI koI AbAdhA pedA thatI nathI. tyAM ekeya aziva-upadrava nathI tethI atyaMta kalyANakArI A avasthA che. mUtam / vivarIo ya saMsAro imIe aNavaTThiyasahAvo / ettha khalu suhI vi asuhI, saMtamasaMtaM, suviNe vi savvamAulaM ti / tA alamettha paDibaMdheNaM / kareha me aNuggahaM / ujjamaha evaM vocchidittae / 97 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaM pi tumhANumaIe sAmi eyaM nivviNNo jammamaraNehiM / samijjhai ya me samIhiyaM gurUpabhAveNaM / evaM sese vi bohejjA / tao samameehiM sevejja dhammaM / karejjociyakaraNijjaM nirAsaMso hu savvadA / eyaM paramamuNi sAsaNaM / * avacUriH / viparItazca saMsAro'syAH siddherjanmAdirUpatvAt sarvopadravAlayaH / ata evAha - anavasthitaH saMsAraH, atra khalu sukhya - pyasukhI paryAyataH sadapyasat, svapna iva sarvamAkulamAsthAs bhAveneti tadalamatra pratibandhena saMsAre / kurUta mamA'nugraham / katham ? ityAha - udyacchatainaM vyavacchettuM saMsAraM yUyam, ahamapi yuSmAkamanumatyA sAdhayAmyetasya vyavacchedanam / kimityata AhanirviNNojanma-maraNAbhyAm, samyag yadidamme samIhitaM saMsAravyavacchedanaM gurUprabhAvataH / evaM zeSANyapi bhAryAdIni bodhayedaucityopanyAsena / tataH samamebhirmAtApitrAdibhi: seveta dharmaM cAritralakSaNam / kathamityAha nirAzaMsa eva sarvadA / etatparamamunizAsanaM vItarAgavacanam / - sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 98 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja paMcasUtra prakAza' : mokSamAM AtmAnI jevI avasthA hoya che tethI saMpUrNataH viparIta sthiti saMsAramAM hoya che. saMsAranuM svarUpa mokSa karatAM taddana viruddha che. ahIM, janma-maraNanI paraMparA niraMtara cAlyA kare che ane ethI tamAma upadravonI pedAza kALAMtare ane kSetramaMtare thatI ja rahe che. paryAyanayathI jotAM saMsAramAM je sukhI che te paNa duHkhI ja che ane je-je vastu sadbhuta che te paNa asadbhuta che. saMsAra ja tevo viparyAsamaya ane virodhAbhAsI che. saMsAranI samagra sthiti svapna jevI che je paraspara atyaMta AkuLa-vyAkuLa ane asthira banelI hoya che. tethI he priyajano ! saMsAra pratyenA rAgathI saryuM. mArA upara have tame upakAra karo ane AvA anarthamaya saMsArane tyajI devA mATe tame tatpara bano ! huM paNa tamArI sAthe saMsAra cheda karIza. huM janma-maraNathI kaMTALI gayo chuM. gurukRpAthI have mAruM icchita AvA saMsArano tyAga ja che. * svajanonI sAthe saMyama levuM te prathama upAya che ? A pramANe saMyameccha AtmA mAtA-pitAne pratibodha Ape. e ja rIte patnI vigerene paNa temanI bhUmikAnusAra bodha Ape ane te sau tatpara bane to mAta-pitA-patnI vigerenI sAthe saMyama grahaNa kare. dIkSA levA mATeno prathama upAya A che evuM arihaMtanuM vacana che. 99 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / ____ abujjhamANesu ya kammapariNaIe vihejjA jahAsattiM taduvakaraNaM AovAyavisuddhaM smiie| kaya -NNuyA khu esA / karuNA ya dhammappahANajaNaNI jaNammi / tao aNuNNAe paDivajjejja dhammaM / aNNahA aNuvahe cevovahAjutte siyA / dhammArAhaNaM khu hiyaM savvasattANaM / tahA taheyaM saMpADejjA / savvahA apaDivajjamANe caejja te aTThANagilA -NosahatthacAganAeNaM / se jahA kei purise kahaMci kaMtAragae ammApitisamee tappaDibadhdhe vaccejjA / tesiM tattha niyamaghAI purisamittAsajjhe saMbhavaMtosahe mahAyaMke siyA / tattha se purise tappaDibaMdhAo evamAlociya 'na bhavaMti ee niyamao osahamaMtareNa, osaha bhAve ya saMsao, kAlasahANi ya eyANi' tahA saMThaviya saMThaviya tadosahanimittaM savittinimittaM ca cayamANe saahuu| sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 100 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esa cAe acAe / acAe eva cAe / phala -mettha pahANaM buhANaM / dhIrA eyadaMsiNo / sa te osahasaMpADaNeNa jIvAvejjA / saMbhavAo purisociyameyaM / evaM sukkapakkhige mahApurise saMsArakaMtArapaDio ammApiisaMgae dhammapaDibadhdhe viharejjA / tesiM tattha niyamaviNAsage apattabIjAipurisamittAsajjhe saMbhavaMtasammattAi osahe maraNAivivAge kammAyaMke siyA / tattha se sukkapakkhigapurise dhammapaDibaMdhAo evaM samAlociya 'viNassaMti ee avassaM sammattAi osaha viraheNa, tassaMpAyaNe vibhAsA, kAlasahANi ya eyANi vavahArao', tahA saMThaviya saMThaviya ihalogaciMtAe tesiM sammattAi osahanimittaM visiTThagurumAibhAveNaM savittinimittaM ca kiccakaraNeNa cayamANe saMyamapaDivattIe te sAhU sidhdhIe / esa cAe acAe, tattabhAvaNAo / acAe ceva cAe, micchaabhaavnnaao| tattaphalamatthapahANaM buhANaM prmttho| dhIrA eyadaMsiNo AsannabhavvA / 101 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / abudhyamAneSu mAtA-pitrAdiSu karmapariNatyA hetubhUtayA, vidadhyAd yathAzakti tadupakaraNamarthajAtAdItyarthaH / AyopAyazuddha svamatyA / tato'nyasaMbhUtirAyaH kalAntarAdirUpa upAyaH / kimetadevaM kuryAd ? ityAha - kRtajJataivaiSA vartate, karUNA ca dharmapradhAnajananI, jane zAsanonnatinimittamityarthaH / tato'nujJAtaH san mAtA-pitrAdibhiriti prakramaH / pratipadyate dharmam / anyathA evamapi tadanujJA'bhAve anupadha eva bhAvata upadhAyuktaH syAd / uktaJca - nirmAya eva bhAvena mAyAvA~stu bhavet kvacit / pazyet sva-parayoryatra sAnubandhaM hitodayam / evaJca dharmArAdhanameva hitaM sarvasattvAnAM / tathA tathaitad duHsvapnAdikathanena sampAdayed dharmArAdhanam / sarvathA' pratipadyamAnA -satyajet tAn mAtA-pitrAdIn, asthAnaglAnauSadhArthatyAgajJAtena, jJAtamudAharaNam / etadevAha - tadyathA nAma kazcit puruSaH kathaJcit kAntAragataH san mAtA-pitRsametobhAryAdhupalakSaNametat / tatpratibaddhovrajet / tayormAtA-pitrostatra kAntAre niyamaghAtI, puruSamAtrA'sAdhyaH, sambhavadauSadho mahAtaGkaH syAt / AtaMkaH sadyo ghAtIrogaH / tatrA'sau puruSastatpratibaMdhAt mAtA-pitRpratibandhena evamAlocya 'na sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 102 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavata etau mAtA-pitarau niyamata auSadhamantareNa auSadhabhAve ca saMzayaH / kadAcid bhavato'pi kAlasahI caitau mAtA-pitarau / tathA tena vRttyAchAdanAdinA prakAreNa saMsthApya saMsthApya tadauSadhanimittaM svavRttinimittaM ca tyajan sAdhuH zobhanaH / katham ? ityAha - eSa tyAgo ' tyAgaH saMyogaphalatvAt, atyAga eva tyAgo viyogaphala -tvAt / yadi nAmaivaM tataH kim ? ityAha- phalamatra pradhAnaM budhAnAM paNDitAnAM, dhIrA etaddarzino nipuNabuddhyA phaladarzinaH / sa puruSastau mAtA-pitarau auSadhasaMpAdanena jIvayet / sambhavatyetadata evAha - sambhavAt puruSocitametat yadutetthaM tyAgaH / eSa dRSTAntaH / ayamarthopanaya ityAha - evaM zuklapAkSiko mahApuruSaH parittasaMsArItyarthaH / saMsArakAntArapatitassan mAtA-pitRsaMgata upalakSaNametad bhAryAdInAm, dharmapratibaddhoviharet / tayormAtApitrostatra saMsArakAntAre niyamavinAzako'prAptabIjAdi = purUSamAtrA'sAdhyaH sambhavatsamyaktvAdyauSadho maraNAdivipAkaH karmAta -GkaH syAt / tatrA'sau zuklapAkSikaH puruSo dharmapratibandhAddheto revaM samAlocya - 'vinazyata etau mAtA-pitarau avazyaM samyaktvAdyau -SadhaviraheNa / tat saMpAdane samyaktvAdyauSadhasampAdane vibhASA, kadAcit saMpAdayituM zakyate kadAcinna, ityevaM rUpau kAlasahau 103 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitau vyavahAratastathA jIvanasambhavAt / nizcayatastu na / yathoktaM AyuSi bahUpasarge vAtAhatasalilabudbudA nityantare / ucchavasya niHzvasiti ya: supto vA yad vibudhyate citram / / tathA tena sauvihityApAdanaprakAreNa saMsthApya saMsthApya ihalokacintayA tayormAtA-pitroH samyaktvAdyauSadhanimittaM viziSTagurvAdibhAvena dharmakathAdibhAvAt svavRttinimittaM ca kRtyakaraNahetunA tyajan saMyamapratipattyA mAtA-pitarau sAdhurdharmazIlaH siddhau siddhiviSaye / kimityetadevAha - eSa tyAgo'tyAgaH, tattvabhAvanAtasta -ddhitapravRtteH / [ atyAga eva tyAgaH, mithyAbhAvanAtastadahitapravRtteH ] tattvaphalaM sAnubandhamatra pradhAnaM budhAnAm / paramArthato dhIrA etaddarzina AsannabhavyA nA'nye / * 'yasUtra praza' : * bhAtA-pitA ElkSA sevA bhATe taiyAra na thAya to zuM ra ? : karma pariNatino koI vicitra udaya mAtA-pitAdika svajanone satAvato hoya to tevuM paNa bane ke dIkSArthI mahAnubhAva temane sAthe ja saMyama levAno ane tenA adbhuta phAyadAno upara varNavyo che te mujabano upadeza Ape to paNa mAtA-pitA vigere svajano putra sAthe saMyama levA mATe tatpara na bane. have AvI sthitimAM zuM karavuM ? mAtA-pitA vigere dIkSA na levA mAMge to putre paNa aTakI javAnI jarUra nathI paraMtu tevI mummmmmmmmmmmmmuan sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 104 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitimAM sauprathama mAtA-pitA-patnI-putra vigere svajanonA nirvAhano baMdobasta paryApta mAtrAmAM karI Apavo. AjIvikA mATe jarUrI ghara, dhana, dukAna, kaLA vigere temane e rIte ApI devA jethI potAnI gerahAjarImAM teo duHkhI thAya nahIM. mA-bApa-patnI vigerene jIvanaparyata cAle tevI AjIvikA ApI zake eTaluM sAmarthya dIkSArthI pAse hoya nahIM ane mA-bApa pAse paNa potAno nirvAha karI zake tevI mUDI vigere na hoya to thoDo samaya saMsAramAM rahI, dhana ekatra karI mA-bApa-patnI vigerene nirvAhanuM kaMIka paNa sAdhana ApI devuM. Ama kahevA pAchaLano zAstrano Azaya zuM che ? eka ja Azaya che ke dIkSArthI kRtaghna na banavo joIe. tenAmAM kRtajJatA guNa vikasita banelo che tethI upakArI mAtA-pitAne nirvAhanA phAMphA paDe tema hoya to tevI sthitimAM temano tyAga karavo dIkSArthIne zobhe nahIM. temane nirvAhanuM pUratuM sAdhana ApavuM te dIkSArthI putranI pharaja che, kRtajJatA che. dIkSArthIe yAda rAkhavuM ghaTe ke karUNA to dharmanI janetA che ane jagatamAM jinazAsananI unnati karAvanAra che ! A rIte mAtA-pitA vigerene nirvAhanuM pUratuM sAdhana ApIne aMte dIkSArthIe saMyama grahaNa karavuM. * to dravyathI mAyAnuM sevana karIne mA-bApanI saMmati levI ? have, mA-bApa-patnI vigere dIkSA to na le, temane pUratI AjIvikA goThavI ApyA pachI paNa jo teo dIkSA levAnI AjJA na Ape to zuM karavuM ? 105 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI sthitimAM aMtakaraNathI nirdabha rahIne bahArathI daMbhano Azraya karavo ane mA-bApa vigere pAse daMpUrvaka evuM kahevuM ke mane AvA-AvA duHsvapno Ave che jeno artha to e ja thAya ke have mAruM AyuSya alpa che. tame ajANyA jyotiSIne pUchIne mArA A svapnonuM phaLakathana jANo. khAtrI karI lo ane jo kharekhara mArI zaMkA pramANe mArA svapnonuM phaLa mArA alpAyuSyane jaNAvanAruM hoya to kRpA karIne dIkSAnI saMmati Apo ! thoDo samaya jIvanano bAkI che. saMyama vinA mAre maravuM nathI. ema paNa jo huM alpAyuSI chuM to tamane madadagAra bananAra nathI to pachI mArA AtmAnuM hita zA mATe nathI karavA detAM ? A rIte duHsvapna vigere kahevA. ethI bhayabhIta banelAM mAbApa jyotiSIone te svapnonA phaLa pUchavA jaze. temanA dvArA paNa jyAre temane jANavA maLaze ke hA, AvA svapno jonAra to jaldIthI maraNa pAmanAra bane che tyAre dayALu thaIne teo dIkSAnI paravAnagI ApI deze. ahIM e prazna thAya ke A to mA-bApa ke patnI sAthenI chetarapIMDI thaI kahevAya. AvI mAyA karIne dIkSA levAya ? to teno javAba e che ke ahIM mAyA karanArano Azaya mAyAthI kaluSita thayelo nathI balka mA-bApanA mohanA baMdhanane zithila karavAno che tethI A rIte kareluM daMbhasevana paNa bhAvathI to sva-parane zubha anubaMdha karAvanAra bane che. chello upAya : mA-bApanI nAsaMmati chatAM dIkSA laI lo ! A rIte traNa-traNa upAyo karyA. (1) temane sAthe ja dIkSA levA mATe samajAvyAM. (2) taiyAra na thayAM to temanA nirvAhanI sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 106 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUratI vyavasthA karI ApI. (3) pachI paNa na mAnyAM to dravyathI daMbha karIne duHsvapna vigere kahIne temanI rajA levAnI koziSa karI... Ama chatAM jo mAtA-pitA ke patnI vigere dIkSA levAnI rajA na ja Ape to aMte temanI nAsaMmatinI uparavaTa jaIne temano tyAga karavo, dIkSA levI. A rIte lIdhelI dIkSA e mA-bApa ke patnIne tarachoDavAnI vRSTatA nathI paraMtu glAnauSadha dRSTAMtanA nyAyathI temanA ja hitanI kAmanA che, temanA ja bhAvaroganI cikitsA che tethI te temanI sAtheno anyAya nathI. A rIte lIdhelI dIkSA vyavahArathI paNa nyAyocita che. glAnauSadha daSTAMta nyAya ahIM sAkSIrUpa che. glAnISadhadaSTAMtanyAya'nuM hRdayabhedI daSTAMta : koI sajjana puruSa ekavAra ghora aTavImAM gayo. potAnI sAthe vRddha mAtA-pitAne ane patnIne paNa te laI gayo. ghora jaMgalamAM sau madhavacALe pahoMcyAM. tyAM koI durdevanA udayathI mA-bApa ane patnIne asAdhya roga pedA thaI gayo. evo asAdhya roga ke jenI davA zakya che paraMtu davA jo karavAmAM na Ave to te rogIne niyamA mArI nAMkhe tevo che. have A saMyogomAM mUkAyelo sajjanaputra vicAre che ke auSadha na thayuM to mA-bApanuM jIvana nahIM ja Take te nizcita che ane auSadha karuM to jIvana TakI paNa jAya. vaLI, auSadha laIne AvuM tyAM sudhI temanuM jIvana TakI rahe tevuM che, kSaNabharamAM pUruM thAya tevuM nathI... to zuM karuM ? 107 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMte te buddhimAna puruSe mA-bApanI anicchA hovA chatAM temane ane potAnA patnIne jaMgalamAM ja eka surakSita vRkSa nIce besADyAM. temanA para kapaDuM vigere DhAMkI dIdhuM ane e pachI temane tyAM ja choDI daIne najIkanA gAmamAM temanuM auSadha levA mATe temaja potAnI AjIvikA meLavavA mATe cAlyo. koka gAmamAM jaI kyAMka thoDI mahenata karI thoDuM dhana kamAIne auSadha kharIdyAM. auSadha laIne te pharI aTavImAM Avyo. mA-bApane ane patnIne temanA mahAroganA auSadha pIvaDAvyAM ane te dvArA temane mRtyunA bhayathI ugArI lIdhAM. temanA jIvana bacAvyAM. have, ahIM e vicAro ke A puruSe jaMgalamAM bimAra paDelAM mA-bApa vigerene choDI dIdhAM te yogya karyuM ke ayogya ? sarvazAstravedIono abhiprAya che ke teNe yogya karyuM ema ja kahevAya. jaMgalamAM bimAra paDelA mA-bApano teNe je tyAga karyo te tene pharIvAra mA-bApa sAthe lAMbo samaya saMyoga karAvI ApanAra hovAthI nirdoSa che. A sthitimAM jo teNe mA-bApa vigereno tyAga karyo na hota to teo jIvita ja na rahata ane tethI temano viyoga sadA mATe thaI jAta. tethI putre karelo mA-bApano tyAga ucita che. dRSTAMtano upanaya : basa, A che glAnauSadhadaSTAMta. have teno upanaya vicArIe. koI nikaTabhavamokSagAmI, alpasaMsArI puruSa eTale pelo aTavImAM gamana karanAro sajjana. svajana-parivAranA anurAga-pAlana vigere pravRttithI bharelo saMsAra vAsa e aTavInA sthAne che. alpa saMsArI sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 108 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSa AvA aTavI tulya saMsAravAsamAM karmavaza paDyo che, mAtApitA ane patnI vigerethI baMdhAyelo che. asAdhya roganA sthAne che mohano prabaLa javara. mA-bApa vigere svajanone mohanA prabaLa javaranI bimArI saMsAra aTavImAM pedA thaI che tethI teo putrane saMsAratyAgano niSedha kare che. mohanA javaranI bimArI evI che ke je samyaktva vigere auSadha vaDe upazAMta thaI paNa zake che paraMtu jo tevuM auSadha na lIdhuM to te avazya mAta-pitApatnI vigereno nAza karI denArI che. have A sthitimAM sapaDAyelo dIkSArthI saMsAravAsa rUpI aTavImAM mAta-pitAdikanA dravya nirvAhanI vyavasthA karIne temano tyAga kare che ane temanA ja moharUpI asAdhya roganuM auSadha meLavavA mATe gItArtha gurunA zaraNe te potAnuM jIvana samarpaNa kare che. gurukuLavAsamAM varaso vyatIta thatAM jyAre potAnAmAM yogyatA ane sAmarthya pragaTaze temaja gurudeva paNa AjJA Apaze tyAre te potAnA mohAkula mAtA-pitA-patnI pAse AvI temane viziSTa pratibodha ApI temanA moharoganuM upazamana karaze, temane samyaktva pamADI deze. ethI temano moharogathI thanAro vinipAta aTakI jaze ane teo Atmika jIvana pAmaze. Ama, dIkSArthIe mA-bApanI nAmarajI uparAMta paNa dIkSA mATe karelo mA-bApano tyAga tAttvika rIte tattvabhAvanAthI prerAyelo hovAthI ane mA-bApanuM ja saravALe hita karanAro hovAthI suMdara che, yogya che ane jo tevI sthitimAM dIkSArthI dIkSA mATe mA-bApanI nAsaMmatine vaza thaI temano tyAga na kare to te pravRtti mithyA bhAvanAothI prerAyelI hovAthI tathA saravALe mA-bApa vigerenuM ja ahita karanArI hovAthI anucita che. 109 tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte glAnauSadha dRSTAMta nyAye dIkSA mATe mA-bApa ke patnI vigerenI nAsaMmati chatAM temano tyAga karavo paDe to te yogya che. * mUlam / ___ sa te sammattAiosahasaMpADaNeNa jIvAvejjA accaMtiyaM amaraNamaraNAvaMjhabIajogeNaM / saMbhavAo supurisociyameyaM / duppaDiyArANi ammApiINi / eSa dhammo sayANaM / bhagavaM ettha nAyaM pariharamANe akusalANubaMdhi ammApiisogaM ti / evamaparovatAvaM savvahA sugurusamIve, pUjiuNa bhagavaMte vIyarAge sAhU ya, tosiUNa vihavociyaM kivaNAI, suppauttAvassage suvisudhdhanimitte samahivAsie visudhdhajoge visujjhamANe mahayA pamoeNaM sammaM pavvaejjA logadhammehito loguttaradhammagamaNeNaM / eSA jiNANamANA mahAkallANatti na virAhiyavvA buheNaM mahANatthabhayAo sidhdhikaMkhiNa tti / pavvajjAgahaNavihisuttaM samattaM // 3 // sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 110 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / sa zuklapAkSikaH puruSastau mAtA - pitarau samyaktvAdyauSadha sampAdanena jIvayet Atyantikam / katham ? ityAha - amaraNAvaMdhyabIjayogena amaraNA'vaMdhyakAraNasamyaktvAdiyogenetyarthaH / saMbhavatyetadata evAha-sambhavAt puruSocitametad / yadutaivaM tattyAgaH kimityata Aha- duSpratikArau mAtA- pitarau' iti kRtvA, eSa dharmaH, satAM satpurUSANAM, bhagavAnatra jJAtam / mahAvIra eva pariharan garbhAbhigrahapratipattyA'kuzalAnubaMdhinaM tathA karmapariNatyA mAtA- pitRzokaM pravrajyAgrahaNodbhavamiti / prastutanigamanAyAha - evamaparopatApaM sarvathA samyag pravrajediti yogaH / vidhivizeSamAha sugurusamIpe nAnyatra, pUjayitvA bhagavato vItarAgAn tathA sAdhUn, toSayitvA vibhavocitaM kRpaNAdIn duHkhitasattvAnityarthaH / suprayuktAvazyakaH sannucitaM nepathyAdinA, vizuddhanimittaH, samabhivAsito gurUNA gurumantreNa, vizuddhayamAno -mahatA pramodena lokottarasamyagbhAvavandanAdizuddhayA pravrajet / kimuktaM bhavati ? lokadharmebhyo lokottaradharmagamanena prakarSeNa pravrajedityarthaH / eSA jinAjJA yadutaivaM pravrajitavyaM, iyaJca mahAkalyANeti kRtvA na virAdhitavyA budhena, nAnyathA kartavyetyarthaH / kasmAd ? ityAhamahAnarthabhayAt, siddhikAGkSiNA na khalvArAdhanAto'nyaH siddhipatha iti bhAvanIyam // // iti pravrajyAgrahaNavidhi sUtram // 111 - tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja "paMcasUtra prakAza' : alpasaMsArI ane zuklapAkSika evo dIkSArthI dIkSAnA svIkAra mATe jyAre nirUpAya banI jAya tyAre aMte mAtA-pitA ke patnInI nAsaMmati hovA chatAM paNa temano tyAga karIne dIkSA laI le. A rIte grahaNa karelI dIkSA paNa saravALe mAtA-pitAnA Atmika auSadharUpa hovAthI yogya che. dIkSArthI dIkSA laIne ane kALakrame tevuM sAmarthya pAmIne potAnA saMyamanA virodhI tevA mA-bApa vigerene samyakatva pamADI de che. je samyakta mA-bApa vigere svajanonuM Atmika auSadha che; jayAM maraNa ja nathI tevA mokSanI prAptinuM amogha bIja che ane je maraNa pachI mokSanI prApti sunizcita che tevA aMtima maraNa rUpa nirvANanuM kAraNa che. lAyaka puruSe A rIte paNa AvuM samyakta rUpa auSadha ApIne mA-bApane jIvADavA ja joIe. ahIM prazna e thAya ke, virAgI banelAM saMtAne vairAgyano mArga grahaNa karavA mATe mAtA-pitAnI saMmati zA mATe levAnI ? temanI saMmati mATe ATalI mahenata kema karavAnI ? to teno javAba e che ke mAtA-pitA vyaktinA anaMta upakArI che. temanAM upakArano badalo vALI zakAya tema nathI : suSmatIvA mAtA-pitarau ! AvA apratikArya upakArone karanArA mA-bApane asamAdhi thAya, teo pApAnubaMdhI pApa bAMdhe, temanA AtmAnuM ahita thAya tevuM sarjana vyakti svapna paNa icchI zake nahIM. svayaMnuM Atmahita paNa temane pApAnubaMdhI pApa na baMdhAve te rIte karavuM te ja sajajanone yogya dharma che. 24mAM arihaMta ahIM daSTAMta rUpa che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 112 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra prabhunA dIkSA nahIM' abhigrahanuM rahasya : mAta-pitAne pApAnubaMdhI pApa na baMdhAya te mATe vIraprabhue dIkSAsaMbaMdhI abhigraha lIdhelo. 24mAM tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhue garbhAvasthAmAM ja niyama lIdho hato ke mAtA-pitA jIvaMta haze tyAM sudhI dIkSA nahIM lauM. Avo niyama eTalAM mATe lIdho ke prabhue jJAnabaLe jANyuM : mAtApitAnI hayAtImAM jo huM dIkSA laIza to teo eTalo badho kuTila kakSAno zoka karaze jenAthI temanuM mRtyu to thAya, pApAnubaMdhI pApa paNa baMdhAya. Ama, dravya ane bhAva, baMne rIte temanuM ahita thAya. ahIM bhAva ahita to khUba nukasAnakartA banI gayuM kahevAya. AvuM bhAva ahita mAta-pitAnuM na thAya e mATe temanI hayAtImAM mAre dIkSA levI nahIM. Ama, svajanAdikane pIDA pahoMcADyAM vinA dIkSA levI. te paNa suguru pAse levI, kuguru ke agItArtha guru pAse nahIM. dIkSAdinano pUrvavidhi ane 'pravrajyA' zabdano artha : dIkSAgrahaNanA avasare savAre Avazyaka kriyA acUka karavI. te pachI arihaMta ane gurunI yathocita pUjA karavI. tyArabAda yogya vastro paherI duHkhI, garIba, noMdhArA ane kRpaNa jIvone potAnI sthiti anusAra dAna ApIne khuza karavA. te pachI suMdara muhUrta ane suMdara zukanone svIkArI, prabaLa cittaprasannatApUrvaka, guru dvArA maMtrita vAsanikSepa vaDe vAsita banI, devavaMdanAdi vidhi sahita pravrajyA aMgIkAra karavI. pravrajyA zabdano artha zuM che ? Aja sudhI saMsAramAM aneka rItinA laukika dharmo - vyavahAro pALyAM. laukikadharmo-vyavahArone choDIne lokottara evA cAritra dharma tarapha javuM tenuM nAma pravrajyA. tRtIyaM pravrajyAgrahaNavidhisUtram / 113 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM dIkSA grahaNa karavAno je vidhi kahyo che te jinAjJA che. jinAjJA che mATe ja te mahAkalyANakArI che tevI pAkkI zraddhA karIne A vidhinI temaja svIkArelI pravrajayAnI kadI virAdhanA na karavI kemake virAdhelI jinAjJA, asIma anartho ApanArI che. mokSanA abhilASIe tethI ja svIkArela pravrayAne ArAdhavI. virAdhavI nahIM. pravrajyAnI ArAdhanA ja mokSano mArga che. pravrajyAnI ArAdhanA sivAya bIjo koI mokSamArga astitvamAM nathI. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 114 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pravrajyAparipAlanAsUtram | 115 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / sa evamabhipavvaie samANe suvihibhAvao kiri -yAphaleNa jujjhai, visudhdhacaraNe mahAsatte, na viva -jjayamei, eyAbhAvebhippeyasidhdhi uvaaypvittiio| nAvivajjatthoNuvAe payaTTai uvAo ya uveyasAhago niyameNa / tassa tattaccAo aNNahA, aippasaMgAo, nicchayamayameyaM / ___ se samalemukaMcaNe samasattumitte niyattaggahadukkhe pasamasuhasamee sammaM sikkhamAiyai, gurukulavAsI, gurupaDibadhdhe, viNIe, bhUyatthadarisI, na io hiyataraM -ti mannai, sussUsAiguNajutte tattAbhinivesA vihipare paramamaMto tti ahijjai suttaM badhdhalakkhe AsaMsAvippamukke AyayaTThI, sa tamavei savvahA, tao samma niuMjai, eyaM dhIrANa sAsaNaM, aNNahA aNiogo, avihigahiyamaMtanAeNaM / * avcuuriH| sa mumukSurevamuktena vidhinA'bhipravrajitaH san suvidhinA bhAvataH kAraNAt kriyAphalena yujyate / samyak kriyAtvAsAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 116 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadhikRtakriyAyAH / sa eva viziSyate / vizuddhacaraNaH mahAsattvaH, yata evambhUto'to na viparyayameti mithyAjJAnarUpam / etadabhAve viparyayA'bhAve'bhipretasiddhiH sAmAnyena / kutaH? ityAha- upAyapravRtteriyameva / kutaH ? ityAha - nA'viparyasto'nupAye pravartate, iyamevA'viparyastasyA'viparyastatA yadutopAye pravRttiH / anyathA tasminneva viparyayaH / evamapi kim ? ityAha - upAyazcopeyasAdhako niyamena kAraNaM kAryA'vyabhicArItyarthaH / tat svatattvatyAga evopAyasvatattvatyAga evA'nyathA svayameva sAdhayatAmatiprasaGgAt / tadasAdha -katvAvizeSaNAnupAyasyA'pyupAyatvaprasaGgAt / na caivaM vyavahAro -ccheda AzaMkanIya ityAha - nizcayanayametat, atisUkSmabuddhigamyam / sa evamabhipravrajitaH, samaloSTakAJcanaH san samazatru-mitraM evaM nivRttAgrahaduHkho'taH prazamasukhasametaH samyak zikSAmAdatte grahaNA''sevanArUpAm / katham ? ityAha - gurukulavAsI tadanirga -manena / gurUpratibaddhastadbahumAnAt / vinIto bAhyavinayena / bhUtArthadarzI na ito gurUkulavAsAt hitataramiti manyate, vacanAnusAritvAt / vacanaJca - nANassa hoi bhAgI thirayarao daMsaNe caritte ya / dhannA AvakahAe gurukulavAsaM na muJcanti // [paJcAzaka-11/16 ] 117 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa khalvatra zuzruSAdiguNayuktaH / tattvAbhinivezAd vidhiparaH san kimityAha - paramamantro rAgAdiviSatayeti kRtvA'dhIte sUtraM pAThazravaNAbhyAm / baddhalakSyo'nuSTheyaM prati / AzaMsAvipramukta ihalokAdyapekSayA / AyatArthI mokSArthI / ata eva sa evambhUtaM tatsUtramavaiti sarvathA yAthAtathyena / tato'vagamAt samyag niyuGkte tatsUtram / etad dhIrANAM zAsanaM yadutaivamadhItaM samyag niyukta manyathA' -vidhyadhyayino'niyogo viparyayaH / ata evA''ha - avidhigRhIta - mantrajJAtena, tatrApi grahAdibhAvAt / eka "paMcasUtra prakAza': mumukSu AtmA paMcasUtranA trIjA sUtramAM saMyama grahaNano je vidhi darzAvyo te vidhinuM akhaMDa ane samyapha pAlana karIne dIkSA pAmyo hoya che tyAre bhAvathI pravrayAnA pAlana sAthe paNa te joDAya che kemake kriyAnuM phaLa kAraNone AdhIna hoya che. yogya kAraNo pUrvaka je kriyA thAya te ja adhikRta kriyA bane ane tevI adhikRta kriyA ja kriyAnA phaLa sAthe ApaNane joDI zake. * mithyAabhiprAyane vaza na bano to ja dIkSAnuM pAlana thAya ! tAtparya e che ke bhAvapUrvakanuM pravrajayAnuM pAlana e pravrayA grahaNanI kriyAnuM phaLa che ane A phaLanI siddhimAM kAraNa tarIke raheluM paribaLa che : vidhipUrvaka ja karelo dIkSAno svIkAra. vidhipUrvaka dIkSA lo to te adhikRta dIkSA kahevAya ane adhikRta dIkSA ja samyapha dIkSA banavAnI lAyakAta dharAve che. vidhine tarachoDIne dIkSA lo to vADA rIka. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 118 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te anadhikRta dIkSA kahevAya ane tevI anadhikRta dIkSA samyapha dIkSA banI zakatI nathI. | mumukSu AtmA adhikRta rIte dIkSA pAmelo hovAthI bhAvapUrvakanA saMyamapAlana sAthe te joDAI rahyo che ane ethI te mahAsattvazALI bane che, cAritranA vizuddha AcaraNavALo bane che, kadI paNa viparyayane vaza thato nathI eTale ke cAritra, cAritranI vidhio ke cAritranA phaLa jevA viSayomAM mithyA abhiprAyane AdhIna banato nathI. A sto moTI siddhi che. je kriyAno AraMbha karIe temAM jo viparyaya na pravezI jAya to ja abhipreta bAbatanI siddhi thaI zake. viparyaya jo pravezI jAya to upeyane siddha karanAro upAya ja brAnta banI jAya ane upAyo brAnta thayAM pachI upeyanI siddhi kadI thaI zake nahIM. mithyA abhiprAya e saMyamapAlanamAM viparyaya che ane samyapha abhiprAya e upAya che. A upAya ja saMyamapAlana rUpa upeyane siddha kare che. AvA samyagu abhiprAyane dIkSita AtmA vaphAdAra rahe che tyAre te viparyayane pAmato nathI ane tethI te have... - * 14 guNo dharanAro sAdhu AgamanA abhyAsa mATe lAyaka bane! (1) zatru ane mitrane sarakhA gaNe che. (2) sonuM ane dhULa, be vacce koI pharka joto nathI. (3) aprazasta AgrahanuM duHkha tene rahetuM nathI kemake tevA AgrahathI te nivRtta thaI cUkyo che. (4) upazamanA sukhane te satata spaMde che. 119 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) kadI gurukuLavAsane tyajato nathI tethI gurukuLavAsI che. (6) guru pratye hArdika Adara rAkhanAro hovAthI 'gurupratibaddha' che. (7) te evuM paNa mAne che ke gurukuLa vAsa karatAM ciDayAtuM koI ja AlaMbana nathI je Atmahita karI zake kemake Atmahita mATe gurukuLa vAsa ja zreyaskara che tevI to jinAjJA che... zAstramAM kahyuM che ke nANassa hoI bhAgI thirayarao daMsaNe carite ya / dhannA - AvakahAe gurukulavAsaM na muMcanti // te dhanya che je jIvanabhara gurukuLavAsane choDatAM nathI, teo ja jJAnanA bhAgI bane che, zraddhAnA svairyane ane cAritranI sthiratAne pAme che... - (8) AvA guNone ane abhiprAyane pAmelo A nUtana dIkSita have guru pAse grahaNa zikSA ane Asevana zikSAne grahaNa kare che. (9) grahaNa-Asevana zikSAne grahaNa karatAM-karatAM sUtranA abhyAsa mATe jarUrI evA zuzruSA vigere guNone potAnA vyaktitvamAM pragaTa kare che. (10)zuzruSA vigere guNone te dhAraNa karI zake te pachI te phakta tattvano AgrahI ane vidhino pakSapAtI banI jAya che. (11)tattvanA ja Agrahane vaLagelo te have sUtrano abhyAsa kare. sUtrane rAga-dveSarUpI jheranuM utAraNa karanArA maMtrAkSa2 mAnIne teno abhyAsa kare. be rIte. eka, guru mukhe vAMcanA sAMbhaLavA dvArA. be, guru pAse sUtra grahaNa karIne tene gokhavA dvArA. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 120 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12-13-14) Avo sAdhu potAnA anuSThAno pratye satata lakSya ApanAro rahe ane A lokanA koI paNa sukhanI apekSA na rAkhe. phakta mokSanI ja apekSA rAkhe. Ama, AvA 14 guNavALo banIne sUtra bhaNe te sUtrane yathA -sthitapaNe bhaNI zake ane bhaNIne tenuM kriyApAlanamAM yathAsthita niyojana paNa karI zake. * maMtradaSTAMta ane teno upanaya : A arihaMtonI AjJA che ke sUtrane bhaNIne jeo teno vidhi anusAra amala karatAM nathI temano sUtrabodha "avidhithI grahaNa karelAM maMtranA daSTAMta anusAra anyathA bane che. koI anabhijJa AtmAe avidhithI maMtra grahaNa karyo ane e pachI teno jApa karyo. jApa karavAthI iSTanI siddhi to na thaI balka jema jema jApa vadhyo tema tema teno unmAda vadhavA mAMDyo... viparIta rUpe pariNamana pAmelAM maMtrano A duSyabhAva hato. avidhithI sUtra grahaNa kare ane tenuM yathAskaMda paNe yojana = amala kare to jema-jema AtmA bahuzruta bane tema tema rAga-dveSanA jheranA nAza rUpa ISTanI siddhi to na thAya balka mohanA unmAdanI vRddhi ja thatI cAle. vipasa pAmelAM jJAnano A dugdhabhAva hoya che. ke mUtram | ___ aNArAhaNAe na kiMci, tadaNAraMbhao dhuvaM, ettha maggadesaNAe dukkhaM, avadhIraNA, appddivttii| 121 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , nevamahIyamahIyaM, avagamaviraheNa na esA maggagA - miNo / virAhaNA aNatthamuhA, atthaheU, tassA - raMbhao dhuvaM / ettha maggadesaNAe aNabhiniveso, paDivattimettaM, kiriyAraMbho / evaM pi ahIyaM ahIyaM, avagamalesajogao / ayaM sabIo niyameNa / magga gAmiNo khu esA avAyabahulassa / * avacUriH / / anArAdhanAyAmekAntena pravRttasya na kiJcidiSTamaniSTaM vA phalaM mokSonmAdAdi / kathamanArAdhanAyAM na kiJcid ? ityAha - [ tasyA eva anArambhAt ] / atrA'nArAdhanAyAM mArgadezanAyAM tAttvikAyAM duHkhaM zRNvato bhavati, uktaJca- 'zuddhadezanA hi kSudrasattvabhRgayUthasantrAsanasiMhanAdaH' / tathA'vadhIraNA manAg laghutarakarmaNaH, na duHkhaM, tathA'pratipattistato'pi laghutarakarmaNaH, nAvadhIraNA / tataH kim ? ityAha naivamanArAdhanayA'dhItamadhItaM sUtram / kutaH ? ityAha - avagamaviraheNa samyagbodhA'bhAvena / naiSA mArgagAmina ekAntamanArAdhanA bhavati / samyaktvAdibhAve sarvathA'satkriyAyogAt / ata evAha - virAdhanA prakramAdadhyayanasyA'narthamukhA unmAdAdibhAvena / iyaJca gurutaradoSApekSayArthahetuH pAramparyeNa mokSAGga sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 122 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -mevetyarthaH / kutaH ? ityAha - tasyA''rambhAd dhruvaM mokSagamana -masyaivArambhAt kaNTakajvaramohopeta mArgagantRvad [ yaduktaM] munermArgapravRttiryA sadoSA'pi guNAvahA / kaNTakajvarasanmohayuktasyeva sadadhvani / / etad bhAvaliGgamAha - atra virAdhanAyAM satyAM mArgadezanAyAM pAramArthikAyAmanabhinivezaH zrRNvato bhavati heyopAdeyatAmadhikRtya / tathA pratipattimAnaM manAg virAdhakasya nA'nabhinivezastathA kriyA''rambho'lpataravirAdhakasya, na pratipattimAtram / evaM kim ? ityAha - evamapi virAdhanayA'dhItamadhItaM sUtraM bhAvataH / kutaH ? ityAha - avagamalezayogataH / ayaM sabIjo niyamena virAdhakaH, samyagdarzanAdiyukta ityarthaH / kutaH ? ityAha - mArgagAmina evaiSA virAdhanA prAptabIjasyeti bhAvaH / na sAmAnyenaiva / kiM tarhi ? apAyabahulasya nirUpakramakliSTakarmavataH / * yasUtra praza' : zrutanI ArAdhanAmAM jeo ekAMte pravRtti ja nathI karatAM temane zrutanI ArAdhanA vaDe pedA thanAruM ISTa ke aniSTa, bemAMthI eka paNa prakAranuM phaLa maLatuM ja nathI. zratanI ArAdhanAnuM ISTa phaLa mokSa che. upalakSaNathI kuzaLa pariNAmono prakarSa, cittasamAdhi, sattvavRddhi vigere paNa tenuM iSTa phaLa 123 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane unmAda e tenuM aniSTa phaLa che. avidhithI grahaNa kareluM zruta unmAda vigerene vaza kare che. upalakSaNathI rogo, AtaMka, cittatrAsa, vyaMtarono upadrava vigere paNa unmAdanI jema zratanuM aniSTa phaLa che. jeo ekAMte sUtrane ArAdhatAM ja nathI temane vidhi athavA avidhi, bemAMthI eka paNa vibhAga lAgu paDato na hovAthI temane mokSaphaLa paNa maLanAra nathI ke unmAda vigere aniSTa phaLa paNa maLanAra nathI. zAtre ema kema kahyuM ke zrutanA ekAMte anArAdhakane kema iSTa athavA aniSTa phaLa thatuM nathI evo jo prazna thato hoya to teno javAba te che ke tevA AtmAne zrutanI ArAdhanAno haju AraMbha ja nathI thayo. jayAM zrutanI ArAdhanAno ja AraMbha nathI tyAM ArAdhanAno vidhi ke pachI avidhi, praveza zI rIte kare ? mArgastha dezanA yutanI ArAdhanA che. mArgastha dezanAnI anArAdhanAnA traNa prakAro : zruta e tattvadezanA svarUpa che. mArga0 evI tAttvika dezanAnI anArAdhanAnA traNa prakAra che. (1) duHkha (2) avadhAraNA (3) ane apratipatti... * mArgastha dezanAnI pahelI anArAdhanA : keTalAMka jIvo evA bhAre karmI hoya che ke teo mArgastha dezanA jema-jema sAMbhaLe tema tema temane trAsa-trAsa anubhavAya. Ama, teo tAttvika dezanAthI duHkha pAme che. AvuM zuM bane ke jIva tAttvika dezanAthI trAsa anubhave ? hA, AvuM paNa bane kemake tevA jIvonuM mohanIya karma tathA prakAraka che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 124 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitavistarAmAM kahyuM che ke zuddhavezanA di kSudrattvagRghUtha sannAnasiMhanAH I siMhanI garjanAthI haraNanA ToLAo jevo trAsa anubhave tevo trAsa mArgastha dezanAnA zravaNathI kSudrasattvavALA jIvone pedA thAya. * bIjI anArAdhanA : je jIvo upara kahyAM tevA bhAre karmI nathI, pahelAM prakAranA jIvonI apekSAe thoDAMka laghukarmI che ane atyaMta laghukarmI paNa nathI tevA jIvo mArgastha dezanA sAMbhaLIne trAsa to nathI anubhavatAM paNa teo te dezanAne ArAdhatAM paNa nathI ane temane te dezanA pratye avadhIraNA thAya che. trIjI anArAdhanA : have, je jIvo vizeSa laghukarmI che. teone mArgastha dezanA sAMbhaLavAthI duHkha paNa nathI thatuM ke avadhAraNA paNa nathI thatI paraMtu tathAkSayopazamanA kAraNe tevA jIvomAM paNa koka AtmA mArgastha dezanAnI pratipatti na karI zake tevuM bane. ahIM pratipatti eTale svIkAra ane paripAlana... Ama, A rIte traNa prakAranI anArAdhanA zratane vize kahelI che. jeo zrutanI anArAdhanAmAM ja pravarte che teo zruta bhaNela hoya to paNa tAttvika rIte bhaNela ja nathI. teo zruta bhaNelA hovA chatA kema temanI pAse zruta nathI tema kaho cho ? kAraNa ke temanI pAse zrutanAM abhyAsa vaDe samyagu bodha nAmanuM je phaLa AvavuM joIe te AvyuM nathI. jyAM phaLanI niSpatti ja nathI tyAM te viSayanI thayelI ArAdhanA paNa anArAdhanA ja che. 125 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgonugAmIne ekAMte anArAdhanA na hoI zake ? mArgonugAmI ArAdhakane ekAMte zrutanI anArAdhanA kadI na hoI zake, teo zrutane bhaNela hoya ke na paNa bhaNela hoya... kemake samyam bodha nAmanuM mRtanuM phaLa temane aMzataH paNa avazyameva lAdheluM hoya che. AthIsto kahyuM che ke samyakta vigere ratnatrayInI hAjarImAM asamyak kriyAno ja ayoga che = asaMbhava che. ahIM ayoga zabdanuM tAtparya e che ke samyaktva vigerenI hAjarImAM zrutanA aticAranuM sevana ja nathI tevuM nathI paraMtu zratanA aticAranuM sevana hovA chatAM samyaka kriyAnI zraddhAne ane bodhane calita karanAra te banatuM nathI tethI tAttvika rIte te aticAra phaLazUnya banI jAya che. * virAdhanApUrvakanuM paNa zruta lAbha karAve che ? uparanA prakaraNamAM je kahyuM ke mArgAnugAmIne zrutanI ekAMte anArAdhanA hotI nathI teno artha e thayo zrutanI anekAMta anArAdhanA mArgastha AtmAne paNa ghaTe che. A anekAMta anArAdhanA eTale zuM? to samajavuM paDe ke zAstranA abhyAsanA viSayamAM karelI virAdhanA eTale ja prastuta anArAdhanA... jeo mArgAnugAmI ja nathI banyAM temane to zAstrano abhyAsa hovA chatAM zrutano anAraMbha kahI dIdho tethI temane AvI virAdhanAno paNa saMbhava na rahyo paraMtu jeo mArgAnugAmI banI cUkyAM che tevA jIvone to zrutano AraMbha thaI gayo che. te pachI paNa teo zrutanA adhyayanamAM je ArAdhanAthI viparIta vartana kare che te virAdhanA rUpa che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 126 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI AvI zruta virAdhanA unmAda, vyaMtara pIDA vigere anartho ApanArI jema che tema te ja virAdhanA paraMparA e mokSanuM aMga paNa bananArI che eTaluM ja nahIM, mahAmithyAtva jevA gurutara doSothI nirmukta rahelI paNa che tethI te arthabhUta paNa che. tAtparya e che ke mArgAnugAmI AtmAe karelI virAdhanA pratyakSapaNe jema geralAbha karanArI che tema paraMparAe lAbhanuM aMga paNa bane che. * mArgAnugAmInI zruta virAdhanAmAM paNa traNa lAbha rahyAM che ethI sto mULasUtrakAre ahIM mArgastha dezanAnA virAdhaka mATe paNa kahyuM che ke mahesaTINa maurLavelo, pavitta, kiriyAraMbho / mArgAnugAmI AtmA mArgastha dezanAnI eTale ke zrutanI virAdhanA karanAra banyo hoya to paNa temAM traNa lAbho sacavAyelAM rahevAnI saMbhAvanA che. (1) anabhiniveza (2) pratipatti (3) kriyAraMbha.. (1) pahelo lAbha e ke zratanI virAdhanA karato hovA chatAM paNa AvA mArgastha virAdhakane pAramArthika dezanAmAM viparIta abhiniveza nahIM rahe. durAgraha nahIM rahe. heyane upAdeya batAvavAnI haTha nahIM rahe. pahelAM prakAranA virAdhaka karatAM ochI zrutanI virAdhanA karanAro mArgastha jIva mArgastha dezanAnI pratipatti paNa karaze, svIkAra paNa karaze. phakta durAgraha tyajIne aTakI nahIM jAya. (3). trIjA prakAranA jIvo to bIjA prakAranA jIvo karatAM paNa zrutanA alpatara virAdhaka che tethI teo to zratanI virAdhanA cAlu hovA chatAM kriyAnA AraMbhano lAbha paNa pAmaze. (2) 127 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, niSkarSa e che ke mArgAnugAmI jIve karelI zruta virAdhanA virAdhanA hovA chatAM temane temanI kakSAnusAra lAbha paNa karAve che. AthI sto kahyuM che ke - munermArgapravRttiryA sadoSA'pi guNAvahA / kaNTakajvarasanmohayuktasyeva sadadhvani // kAMTAthI vIMdhAyela hoya, tAvathI sekAto hoya, unmAdane pAmelo hoya to paNa sAcA mArgamAM TakelAMne jema vilaMbathI paNa maMjhila maLe che tema mArgastha sAdhunI aticAramaya - doSamaya pravRtti paNa paraMparAe guNanuM kAraNa bane che. Ama, mArgAnugAmI jIve virAdhanApUrvaka bhaNeluM zrata paNa bhAvathI zrata rUpa che kemake te samya bodhathI ochA ke vadhu pramANamAM saMyuta hoya che. Avo mArgAnugAmI virAdhaka niyamA sabIja che eTale samyagdaSTi che. AvI guNa akhaMDanakArI virAdhanA samyagdaSTi jIvo ja karI zake, asamyagdaSTi jIva nahIM. AvA samyagdaSTi jIvonA kliSTa karmo prAyaH nirUpakrama hoya che tethI teo virAdhanA karavA chatAM guNanuM khaMDana rokI zake che ane koI nirUpakrama kliSTa karmano udaya paNa temane thayo che tethI teo apAyo bharelI virAdhanAne vaza paNa bane che. maka mUlam niravAe jahodie suttuttakArI havai pavayaNamAisaMgae paMcasamie tigutte / aNatthapare eyaccAe aviyattassa, sisujaNaNicAyanAeNa / viyatte ettha sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 128 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevalI eyaphalabhae / sammameyaM viyANai duvihAe pariNNAe / tahA AsAsa payAsadIvaM saMdINA - 'thirAibheyaM / asaMdINathiratthamujjamai jahAsa -ttimasaMbhaMte aNUsage / asaMsattajogArAhae bhavai / uttaruttarajogasidhdhIe muccai pAvakammuNa tti visujjhamANe AbhavaM bhAvakiriyamArAhei / pasamasuhamaNuhavai apIDie saMjama tavakiriAe, avva -hie parIsahovasaggehiM, vAhiyasukiriyA nAeNaM / * avacUriH / nirapAyo yathodito mArgagAmItiprakramaH / etadevAha sUtroktakArI bhavati sabIjonirapAyaH / pravacanamAtRsaGgataH, sAmAnyena tadyuktaH / vizeSaNaistadevAha - paJcasamitistriguptaH / anarthaparazcAritraprANakSaraNena, etattyAgaH pravacanamAtRtyAgaH samyagetad vijAnAtIti yogaH / kasyA'narthapara etattyAga ityAha- avyaktasya bAlabhAvasya zizujananItyAgajJAtena / zizurhi jananItyAgAd vinazyati / vyakto'tra bhAvacintAyAM, kevalI sarvajJaH, etatphalabhUtaH pravacanamAtRphalabhUtaH / -- 129 - samyag bhAvapariNatyA, etad vijAnAtyanantaroditam / etadevAha - dvividhayA parijJayA, jJaparijJayA pratyAkhyAnaparijJayA caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca / jJa parijJayA [ parijJA ] bodhamAtra rUpA, pratyAkhyAna parijJayA [ parijJA ] tadgarbhakriyArUpA / tathA AzvAsa prakAzadvIpaM dIpaM vA samyag vijAnAtIti vartate / kiM viziSTaM ? ityAha- spandanavadasthirAdibhedaM / iha / bhavAbdhAvAzvAsadvIpo mohAndhakAre ca duHkhagamane prakAzadIpaH / tatrA''dyaH spandanavAnaspandanarvAMzcetyarthaH / itaro'pi sthiro'sthirazcA' -pratipAtI pratipAtI cetyarthaH / ayaJca yathAsaGkhyaM mAnuSye kSAyo - pazamika - kSAyika [ cAritra ] - jJAnarUpazca / ubhayatrA''dyo nA' -kSepeNeSTasiddhaye sapratyapAyatvAt / caramastu siddhaye niSpratya - pAyatvAt samyagetad vijAnAti / aspandanavat sthirArthamudyamaM karoti sUtranItyA / katham ? ityAha - yathAzakti zaktyanurUpaM, asaMbhrAnto bhrAntirahitaH, anutsuka autsukyarahitaH phalaM prati / asaMsaktayogArAdhako bhavati niHsapatnazrAmaNyavyApArakartA / evamutta [ rottara ] yogasiddhyA dharmavyApArasiddhyA / mucyate pApakarmaNA tatra guNavibandhakena / ityevaM vizuddhayamAnaH san AbhavamAjanma AsaMsAraM vA bhAvakriyAM nirvANasAdhikAmArA - dhayati / tathA prazamasukhamanubhavati tAttvikam / katham ? ityAha apIDitaH saMyama - tapaH kriyayA'' zravanirodhA'nazanAdirUpayA, tathA'bAdhitassan parISahopasargaiH kSudivyAdibhiH / - sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 130 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathametadevamiti - nidarzanamAha - vyAdhitasukriyAjJAtena rogitasya zobhanakriyodAharaNena / 'paMcasUtra prakAza' : uparanA prakaraNamAM mArgagAmI zveta virAdhakanA traNa prakAro kahyAM. have mArgagAmI zruta ArAdhaka aMge hitavacana kahI rahyAM che. pUrve je traNa prakAranA mArgagAmI zrutavirAdhaka kahyAM te sabIja sApAya yogI hatAM jyAre mArgagAmI zruta ArAdhaka nirapAya sabIja yogI hoya che. sApAya eTale virAdhanArUpI apAyathI yukta ane sabIja eTale tema chatAM paNa samyaktvarUpI bIjathI abhraSTa. Ama, samyaktvarUpI bIja jemanAmAM vikaseluM che chatAM zrutanI virAdhanAno apAya paNa jemanAmAM rahelo che tevA sAdhune sabIja-sApAya yogI kahevAya. have, jeo tevA nathI, balke samyaktvathI yukta che ja, zrutanI virAdhanAnA apAyathI paNa rahita che tevA sAdhune sabIja-nipAya yogI kahevAya. AvA bIjA prakAranA sAdhune eTale ke sabIja zruta ArAdhakane uddezIne kahe che ke Avo sAdhu zruta virAdhaka nathI eTale apAya rahita che. sUtre je je vidhi ke anuSThAna je rIte karavAnA kahyAM che te te rIte ja karanAro A sAdhu che tethI mArgagAmI che, zruta ArAdhaka che. zrutaArAdhaka ane mArgagAmI che tethI te aSTapravacanamAtAthI paripAlita che pravacanamAtAthI sahita che kemake mArga eTale ahIM cAritradharma ane cAritradharmamAM gamana pravacanamAtAnI saMgata vaDe ja thaI zake che. 131 - caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo sabIja zruta ArAdhaka pravacanamAtA vaDe saMyukta che te vAta sAmAnyathI kahIne te ja vAtane vistArathI sUcavatAM graMthakAre kahyuM che ke pravacana mAtAthI saMyukta evo sAdhu pAMca samiti ane traNa guptithI maMDita che, gupta che. AvA sabIja zruta ArAdhaka sAdhune prathama to aSTa pravacanamAtAnI khUba jarUra che kemake AvA sAdhumAM cAritrarUpI prANa pragaTelAM che, have tenI vadhu ne vadhu nirmaLatA ane puSTi mATe te zrutajJAnanI prApti karI rahyo che. jo zrutajJAnanI prApti karatAM karatAM pravacanamAtA ja tenAmAMthI kharI paDe to ? kevuM bhayAnaka aniSTa sarajAya jAya ? evuM bhayAnaka aniSTa sarajAI jAya ke zrutaArAdhaka paNuM to na Take, cAritrarUpI prANa ja vinAza pAmI jAya. sabIja zruta ArAdhaka evA sAdhu mATe aSTapravacana mAtAno tyAga cAritrarUpI prANonuM maraNa karAvI denAra che kemake Avo sAdhu haju avyakta zruta ArAdhaka che ane tethI tenA jJAnAdi bhAvo bALaka tulya che. nAnakaDuM bALaka jo mAtAno tyAga karI de to tenI vAcA, vidyA ane jIvana, vRddhi to nathI pAmatAM, paraMtu tenA prANa ja bhayamAM mUkAya jAya che. basa ! te ja rIte sabIja zruta ArAdhaka evo sAdhu jo pravacanamAtAne parihArI de to tenA jJAnAdibhAvonI puSTi, sthiti ane vRddhi to dUra rahI, cAritra rUpI prANa ja kharI paDe tema che. Ama kema kaho cho ? kemake hajI A sAdhu avyakta zruta ArAdhaka che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 132 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruta ArAdhakanA be prakAro : jainazAsanamAM sabIja ArAdhakonA be prakAro kahyAM che. eka to vyakta ane bIjo avyakta. baMne prakAranA ArAdhako pravacana mAtAnA saMge cAritrarUpI prANane TakAvIne jJAnanI unnatine pAmI rahelAM ke pAmelAM che. ahIM, pahelAM prakAranA vyakta ArAdhaka eTale kevaLajJAnI bhagavaMto ke jeo pravacanamAtAnA AsevananuM saMpUrNa phaLa pAmI cUkyAM che. pravacana mAtAnA AsevananuM pUrNaphaLa sarvajJadazA che je kevaLIne pragaTelI che. bIjA prakAranA avyakta ArAdhaka eTale kevaLajJAna nahIM pAmelAM, paraMtu pravacanamAtAnA sevanamAM niraMtara ughukta evA zruta ArAdhaka munio. AvA avyakta ArAdhaka munione pravacana mAtAno tyAga pAlave nahIM kemake pravacana mAtAnA phaLanI niSpatti ja hajI temane bAkI che. tethI pravacana mAtAne akhaMDa rAkhIne zrutanI ArAdhanA teo kare. zruta prApti be rIte : eka to jJa parikSA vaDe zveta ArAdhanA kare ane bIjA naMbare pratyAkhyAna parijJA vaDe zruta ArAdhanA kare. pravacana mAtAone paNa jJa parikSA temaja pratyAkhyAna parijJA, baMne vaDe Avo sAdhu jANe. AThe pravacanamAtAne A baMne parikSA vaDe jANavI joIe, jo teno tyAga nathI karavo to... pravacanamAtAnA tyAgathI bacavA mATe A jarUrI che. zaparizA vastutattvano mAtra bodha karAvanArI che, jyAre pratyAkhyAna parizA yathAsthita bodhapUrvakanI kriyA karAvanArI che. caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / 133 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritra eTale 'AzvAsa dvIpa' ane jJAna eTale prakAza dIpa': vaLI, Avo sabIja zruta ArAdhaka sAdhu ke je avyakta ArAdhaka che teNe jema ATha pravacana mAtAonuM jJAna jJaparikSA ane pratyAkhyAna parikSA vaDe meLavavuM joIe tema 'AzvAsa dvIpa'ne paNa jANavA joIe ane prakAza dIpa'nuM paNa jJAna meLavavuM joIe. eTaluM ja nahIM, 'AzvAsa dvIpa'nA prakAro tathA 'prakAzadIpa'nA bhedo, vigatavAra tenuM jJAna meLavavuM joIe ane yathAkrame tenI ArAdhanA paNa karavI joIe. AzvAsa dvIpa ane teno upanaya : (1) yogagraMthomAM 'cAritra'ne AzvAsa dvIpa tarIke oLakhAvavAmAM AvyuM che ane 'jJAna'ne prakAza dIpa tarIke pIchANavAmAM AvyuM che. (2) vikarALa sAgaramAM bhUlAM paDelAMne je Azraya ApI sAgaranA kinArA sudhI pahoMcADavAmAM madada kare tene AzvAsa dvIpa kahevAya. je yAtrIkane sAgarathI bacAve, bhUmi para TakAve, jIvananuM AzvAsana Ape. AvA 'AzvAsa dvIpa' sAgaramAM be prakAranA hoya che. eka to hAlatAM-cAlatAM, spaMdanavALA AzvAsa dvIpa ane bIjA, eka ja sthaLe sanAtana rahenArA, spaMdanarahita AzvAsa dvIpa. spaMdanavALA AzvAsa dvIpa je hoya che te koIka nimittane pAmI samudramAM mATI-patthara ke lAkaDAo vigere sapATI upara AvavAthI ke ekatra thavAthI racAI jAya che ane kALa krame mATI-pattharo vikherAI javAthI nAza paNa pAme che. tenuM sanAtana astitva nathI hotuM, jyAre bIjA prakAranA spaMdanarahita AzvAsa dvIpo sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 134 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peTALa sudhI phelAyelA hovAthI samudranI AMdhI ke tophAna vaDe kadI vikherAI jatAM nathI... (3) cAritraguNa paNa AzvAsa dvIpa jevo che. tenA be prakAra che : pratipAtI cAritra ane apratipAtI cAritra. pratipAtI cAritra eTale kSAyopamika bhAvanuM cAritra ane apratipAtI cAritra eTale kSAyikabhAvanuM cAritra. kSAyopazamikabhAvanuM cAritra 'spaMdanayukta AzvAsadvIpa' jevuM che. je saMsArasAgaramAM rakhaDatAM AtmAne karmalaghutA thavAthI karmanA ja kSaya-upazamanA sahAre pragaTa thAya che. kALakrame karmano tathAvidha kSayopazama cAlyo javAthI A cAritra patana paNa pAmI zake che. (4) jyAre kSAyika bhAvanuM cAritra 'spaMdana rahita AzvAsa dvIpa' jevuM che. A cAritra mohanIya karmane mULamAMthI pheMkI daIne AtmAnA peTALa sudhI vistareluM hovAthI kadI paNa patana nathI pAmatuM. pragaTa thayAM pachI sadAkAlIna sthira rahe che. karmanA AMdhI ke tophAna have tene asara karaze nahIM. (5) saMsAra sAgaramAM bhaTakatAM ane mokSabhUminA kAMkSI evA jIvo mATe cAritra e dvIpa jevuM che. je alpa ke ciraMtana samaya mATe bhavasAgarathI muktino ahesAsa karAve che. prakAzadIpa ane tenA upanaya : 135 (1) have, vAta upasthita thAya che 'prakAzadIpa'nI. aMdhakAra bharelI aTavImAM bhUlA paDelAMne mArga ja dekhAya tema nathI. mArga ja na maLe to vyakti iSTa sthaLe to na pahoMce, svayaMnuM astitva paNa na TakAvI zake. caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI, aTavImAM bhrAnta thayelAMne prakAzanI jarUra che. jayAM sUrya ke candra prakAza ApI zake tema nathI tevI aTavImAM prakAza meLavavAno sahAro phakta dIpaka ja che. AvA prakAzadIpa'nI jarUra aTavImAM aTavAyelAne rahe che. prakAzadIpa be prakAranA hoya che. eka to asthira prakAzadIpa ane be, sthira prakAzadIpa. | mazAla vigerenA prakAzane asthira prakAzadIpa gaNI zakAya kemake te iMdhaNanA jore pragaTe che ane halana-calana karato rahe che. iMdhaNa pUruM thaze eTale te samApta thaI jaze. jyAre maNi ke ratno vaDe prakAzamAM dIpane sthira prakAza dIpa kahI zakAya kemake teno prakAza svayaMbhU hoya che, iMdhaNa vaDe pragaTanAro nathI temaja halana-calana karanAro paNa nathI. (2) jJAna e "prakAzadIpa' samAna che ane mohanIya karmano udaya e bhAvaaMdhakAra bharelI ghora aTavI che. mohanA aMdhakAramAM aMdhavat banelAne jJAna rUpI "prakAza dIpa' ja eka taraNopAya che. je aTavImAMthI mukti Ape che, muktino mArga darzAve che. (3) jJAnaguNanA be prakAra che. (1) pratipAtI jJAna (2) apratipAtI jJAna. jJAyopathamikabhAvanA jJAnane pratipAtI jJAna kahevAya ane kSAyikabhAvanA jJAnane apratipAtI jJAna kahevAya. (4) kSAyopathamika bhAvanuM jJAna "asthira prakAzadIpa' jevuM che. je karmanA kSayopazama rUpa IdhaNa vaDe pragaTe che ane kALAMtare iMdhaNa khUTI paDatAM dIpakanI jema A jJAnanuM paNa patana thaI jAya che. (5) kSAyikabhAvanuM jJAna "sthira prakAzadIpa' jevuM che je karmanA kSayopazama rU5 iMdhaNa upara nirbhara nathI paraMtu jJAnAvaraNIya sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 136 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmane mULamAMthI naSTa karIne ratnadIpakanI jema svataH prakAzita baneluM che. te sthira prakAzadIpa'nI jema kadI nAza pAmatuM nathI. * bemAM apAyarahita koNa ? : | spaMdanavALo dvIpa ane asthira evo prakAzadIpa jema apAyothI bharelA che, tenA uparanuM avalaMbana bhayamukta nathI, basa ! te ja rIte kSAyopathamika cAritra ane kSAyopathamika jJAna, baMne patana thaI javAnA apAyathI bharelAM che ane ethI ja mokSanI prAptimAM bhayarahita AlaMbana rUpa nathI. * prayatna, kSAvikabhAva mATe : Ama, upara varNavelA AzvAsa dvIpa ane prakAzadIpa temaja tenA upanayane barobara samajI sabIja zrata ArAdhaka evA sAdhue sUtranItine vaphAdAra rahIne kSAyikacAritranI prApti mATe tathA kSAyika jJAnanA pragaTI karaNa mATe prayAsa karavo. zI rIte Avo prayAsa karI zakAya ? Avo prayAsa karavA mATe (1) asaMbhrAnta guNane keLavavo ane (2) anutsuktA guNane keLavavo. asaMbhrAnta guNa AvatAM tattvamAM kyAMya bhrAnti rahetI nathI, lakSyathI mana vicalita thatuM nathI. anusuktA guNa pragaTa thatAM lakSya rUpa adhyAtma sivAyanI bAbatomAM kutUhala rahetuM nathI. A be guNonA yoge sAdhue sAdhudharmanA zatrurUpa virAdhanA sthAnothI bacI zramaNadharmano yoga ArAdhavo joIe. A rIte je sabIja zrata ArAdhaka sAdhu kSAyika jJAna ane cAritra mATe prayatna kare te sau prathama sudhA-pipAsA vigere pariSadothI parAbhUta thato aTakI jaze. 137 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSado vaDe te parAbhUta thato nathI eTale te pachI, tenA tapa, kriyA ane saMyama skUlanA - pIDAthI rahita banI jaze. tyArabAda, tenA tapa-saMyama ane kriyA akhkhalita rahetAM hovAthI te satata prazama sukhane anubhavaze. tattvanuM saMvedana e ja prazama sukha che. aMte, satata prazama sukhanA saMvedananA kAraNe te vartamAna janmamAM mRtyu sudhI ane AgaLa vadhatAM bhavAMtaromAM aMtima nirvANa maLe tyAM sudhI niraMtara guNonI vizuddhine vadhAratAM rahI sakaLa pApakarmathI mukti pAmaze ke je pApa karmo guNonA anubhavane rokanAra hatAM... - cirakAlIna rogIne auSadhanI vistRta prakriyA vaDe jema rogathI mukti maLe tema sabIja zruta ArAdhakane uparokta prakriyA vaDe pAparUpa vyAdhithI mukti maLe che. ja mUtram | se jahA kei mahAvAhigahie, aNubhUyatavveyaNe, viNNAyA sarUveNa, niviNNe tattao, suvejjavayaNeNa sammaM tamavagacchiya jahAvihANao pavanne sukiriyaM, nirUdhdhajahicchAcAre, tuccha-patthabhoI, muccamANe vAhiNA niyattamANaveyaNe samuvalabbhAroggaM pavaDDhamANatabbhAve, tallAbhanivvuIe tappaDibaMdhAo sirAkhArAijoge vi, vAhisamAroggaviNNANeNa iTTha sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 138 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nipphattIo aNAkulabhAvayAe, kiriovaogeNa apIDie, avvahie, suhalessAe vaDDai, vejjaM ca bahu mannai / ___ evaM kammavAhigahie, aNubhUyajammAiveyaNe, viNNAyA dukkharUveNaM niviNNe tattao tao, suguruvayaNeNa aNuTThANAiNA tamavagacchiya puvvuttavihANao pavanne sukiriyaM pavajjaM, nirudhdhapamAya -cAre, asArasudhdhabhoI, muccamANe kammavAhiNA, niyattamANiTThaviyogAiveyaNe, samuvalabbhacaraNAroggaM pavaDhamANasuhabhAve, tallAbhanivvuIe tappaDibaMdhavi -sesao parIsahovasaggabhAve vi tattasaMveyaNAo kusalAsayavuDDI thirAsayatteNa dhammovaogAo sayA thimie teullesAe vaDDai, guruM ca bahu mannai jaho -ciyaM asaMgapaDivattIe / nisaggapavittibhAveNa esA guru viyAhiyA bhAvasArA visesao bhagavaMtabahumANeNaM, jo maM paDimannai se gurUM ti tayANA / 139 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / etadevA''ha / tadyathA, kazcit sattvo mahAvyAdhigRhItaH kuSThAdigRhItaH, anubhUtastadvedano'nubhUtavyAdhivedana:, vijJAtA svarUpeNa vedanAyAH, na kaNDUgRhItakaNDUyanakArivad viparyastaH / nirviNNastattvatastadvedanayeti prakramaH / tataH suvaidyavacanena samyak taM vyAdhimavagamya yathAvidhAno devatApUjAdiprakArataH, bhayAt tuccha - pathyabhojI vyAdhyAnuguNyataH, anena prakAreNa mucyamAno vyAdhinA khasarAdyapagamena, nivartamAnavedana:, kaNDvAderabhAvAt samupalabhyA''rogyaM, pravardhamAna - tadbhAvaH pravardhamAnArogyaH, tallAbhanirvRttyA tatpratibandhAdArogya pratibandhAd hetoH, zirAkSArAdi yoge'pi zirAvedhakSArapAtabhAve'pi, vyAdhiza -mArogyavijJAnena vyAdhizamAdiyadArogyaM tadavabodhena, iSTaniSpatte -rArogyaniSpatterhetoranAkulabhAvatayA / tathA kriyopabhogenA'pIDito'vyathitaH zubhalezyayA prazasta - bhAvarUpayA vardhate / vaidyaJca bahu manyate, mahApAyanivRttiheturayaM mameti samyagjJAnAt / I eSadRSTAnto'yamarthopanayaH / evaM karmavyAdhigRhItaH prANI anubhUtajanmAdivedana:, vijJAtA duHkhasvarUpeNa janmAdivedanAyAH suguruvacanena hetunA'nuSThAnAdinA / tamavagamya sugurUkarmavyAdhiJca pUrvoktavidhAnataH tRtIyasUtroktena sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 140 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhAnena prapannaH san sukriyAM pravrajyAM nirUddhapramAdAcAro'sAraH zuddhabhojI saMyamAnuguNyena / anena vidhinA mucyamAnaH karmavyAdhinA nivartamAneSTaviyogAdivedanaH, tathA mohanivRttyA samupalabhya caraNArogyaM, sadupalambhena pravardhamAnazubhabhAvaH pravardhamAnacaraNArogyabhAvaH, bahutarakarmavyAdhi vikAranivRttyAH / tallAbhanivRttyA tatpratibandhAt caraNArogyapratibandhavizeSAt, parISahopasargA'bhAve'pi tattvasaMvedanAt samyagjJAnAddhetoH / kuzalAzayavRddhayA kSAyopazamika bhAvavRddhayA, sthirAzayatvena cittasthairyeNa hetunA tathA dharmopayogAditikartavyatAbodhAt kAraNAt / sadA stimito bhAvadvandvavirahAt prazAntaH / kimityAha - tejolezyayA zubhabhAvarUpayA vardhate guruJca bahu manyate bhAvavaidya -kalpam / kathamityAha - yathocitamaucityena / asaGgapratipattyA sneharahitatadbhAvapratipattyA / kimasyA upanyAsa ityAha - nisargapravRttibhAvena / sAMsiddhikapravRttitvena hetunA / eSA asaGgapratipattiNurvI vyAkhyAtA bhagavadbhiH / kimityata Aha - bhAvasArAt tathaudayikabhAvaviraheNa vizeSato'saGgapratipatteH / 141 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ihaiva yuktyantaramAha - bhagavad bahumAnenA' cintyacintAmaNi kalpatIrthaGkarapratibandhena / kathamayamityAha - yo mAM pratimanyate bhAvataH sugurUmityevaM tadAjJA / itthaM tattvaM vyavasthitam / "paMcasUtra prakAza': * guru bahumAna mATe "dhavaMtarI'nuM hRdaya bhedI daSTAMta H koI prANI koDha jevA asAdhya mahArogathI gherAyo che, roganI vedanAne niraMtara anubhave che, eTaluM ja nahIM, roganI bibhISikAne paNa barAbara jANe che kemake teNe roganA svarUpanuM jJAna meLaveluM che. evuM nathI ke kharajavAno dardI zarIrane khaNato rahe, khaNI khaNIne rogane vadhArato rahe chatAM rogathI rAhata meLavyAno viparyaya anubhave evI tenI viparyayagrasta dazA che. te to roganA rUpane yathArtha rIte jANe che ane ethI ja potAne thayelAM mahArogathI te kaMTALelo paNa che. AvI sthitimAM koI niSNAta vaidya tene maLyAM. vaide tenA mahAroganA lakSaNone barAbara cakAsyA ane e pachI cikitsA zarU karI. rogI paNa vaidyanA vacana anusAra vidhipUrvaka devatA vigerenI pUjA kare che, yadacchAcAra = svecchAcArano parihAra karIne roganI zAMti mATenI sukriyA svIkArato jAya che ane roganA bhayathI cikitsAne anukULa Ave tevuM tuccha ane pathya bhojana le che. Ama, paththasevana, auSadha ane devapUjA vigerenA kAraNe dhIre dhIre zarIra parathI khasara vigere dUra thatAM jAya che tethI roganI nivRttine anubhave che, paNaja paNa ochI thaI rahI che tethI vedanAnI zAMtine anubhave che ane Arogyano prathama aMzataH anubhava kare che, kramaza: vadhu anubhava kare che... sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 122 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arogyano tene ahesAsa thAya che tethI vaidya dvArA have tenI zirAono vedha karavo, zarIra para kSAranA vilepana karavA, vraNamAM kSAra bharavo vigere je kriyA karavAmAM Ave che te tatkALa to kALI vedanA karAvanAra che chatAM tenA vaDe ja roganI zAMti thaze tevA jJAna vALo A dardI tene sahana kare che, AkuLa-vyAkuLa thato nathI. zirAvedha - kSArapAta vigere kriyAthI kaMTALato nathI ane vaidya pratye paNa bahumAnane dhAraNa kare che, "mane mahAapAyathI ugAranAra A vaidya che' evuM mAne che... A daSTAMta thayuM. have teno upanaya ghaTAve che. basa ! e ja rIte ApaNo AtmA paNa karmarUpI asAdhya mahArogathI gherAyelo che, satata janma-maraNanI vedanAne anubhave che ane janma paraMparAnI ekAMta duHkharUpatAne paNa have jANI lIdhI che kemake suguru rUpa vaidyano upadeza ane temanA upadeza anusAranA anuSThAnanI tene prApti thaI che. ethI te have karmarUpa roga ane tethI pedA thayelI janmaparaMparAthI kaMTALyo che, te baMnethI nivRtti meLavavA mATe teNe paMcasUtranA trIjA sUtramAM upadezAvelI vidhi anusAra karmaroganI cikitsA samAna pravrajyA rUpI sukriyA aMgIkAra karI che, sugururUpa vaidyanA vacanane anusarIne te saMyamamAM paNa pramAdane AdhIna nathI banato, 42 doSa rahita bhikSA grahaNa kare che. A pramANe saMyamarUpa sukriyAnA kAraNe have AtmAno karmavyAdhi pAcho haTavA lAgyo. roganI maMdatA thaI eTale tenA kAraNe utpanna thatAM saMyoga ane viyoganA saMvedano paNa maMda paDavA lAgyAM. 143 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati-aratinA spaMdana maMda paDavAthI mohanIya karma paNa nivRtta thatuM cAlyuM ane samyapha cAritra rUpa Arogyano ahesAsa zarU thayo. 22 parISaho ane upasargo AvI paDyAM to paNa hRdayamAM tattvanI saMvedanA akabaMdha hatI tethI te karmarUpa mahAroganA vikAronI puSkaLa mAtrAmAM zAMti karI denArA banyAM ane e rIte cAritrarUpa Arogya uttarottara vadhatuM cAlyuM... cAritrarUpa Arogya vadhavAthI phAyopathamika bhAva paNa vadhyo ane ethI zubha pariNAmonI sthiratA paNa vadhI. anukrame cittanI upazAMti rUpa tejolezyA paNa AvA sAdhunI vadhatI cAlI kemake mananA bhAva dvando have taddana upazAMta banelAM che... AvI karmaroganI zAMti ane nivRtti karAvanArI prakriyAmAM mUkAyelo A sAdhu, parISaha ane upasargo vacce paNa zubha pariNAmonI sthiratA TakI ane upazAMti vRddhi paNa pAmI te upakAra suguruno che tema mAne che ane ethI sugururUpa bhAva vaidya pratye hRdayathI atyaMta bahumAna dhAraNa kare che. tenuM maMtavya che ke karmarUpa mahAroganI nivRtti karAvanAra dhavaMtarI to suguru ja che ne? teno suguru pratyeno Avo Adara asaMgapratipatti rUpa hoya che. aprazasta sneharAga rUpa to teno guruprema nathI ja, prathama prazasta sneharAga rUpa che ane kramazaH sneharahita paNe paNa gurvASAnI pratipatti thavAthI te asaMga pratipatti rUpa che. kharekhara karmavyAdhinI cikitsA karAvanArI AvI gurUpa vaidyanI asaMga pratipatti tIrthaMkaradeve khUba gajabanI ane mahAna kahI che ke jemAM audayika pariNAmono sadaMtara abhAva che. phakta kSAyopathamika sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 14 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAmanA kaMDakonI ja niSpatti ane vRddhi che. eka tarapha guru tarapha bahumAna dharavAnuM kaho cho ane bIjI tarapha audayika sneha rAgano abhAva kaho cho te paraspara virodhI nathI ? AvuM zI rIte bane ? AvuM banavuM asaMbhava nathI. kAraNa ke guru pratye je bahumAna dhAraNa thAya che te pAramArthika rIte to guru paNa arihaMtanA vacanane ja pUrNa vaphAdAra che tevI zraddhAthI thAya che tethI guru pratyeno bahumAna bhAva paNa paraMparAe tIrthaMkara pratyenA bahumAna bhAva sAthe Connected che. arihaMte paNa kahyuM che ke - "je mAro Adara kare che te guruno Adara kare che ane je guruno Adara kare che, te mAro Adara kare che." Ama, guru bahumAna karavuM e jinAjJA che. A tattvane barobara samajI lo. temAM kazo ja pharka nathI. ja mUtram | annahA kiriyA akiriyA kulaDAnArIkiri -yAsamA, garahiyA tattaveINaM aphalajogao / visannatattIphalamettha nAyaM / AvaDe khu tapphalaM asuhANubaMdhe / Ayao gurubahumANo avaMjhakAraNatteNa / ao paramagurUsaMjogo / tao sidhdhI asaMsayaM / eseha 145 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suhodae, pagiTTatayaNubaMdhe, bhavAhitegicchI / na io suMdaraM paraM / uvamA ettha na vijjaI / se evaMpaNNe evaMbhAve evaMpariNAme appaDivaDie vaDDamANe teulesAe duvAlasamAsieNaM pariyAeNaM aikkamai savvadevateulesaM, evamAha mhaamunnii| tao sukke sukkAbhijAI bhavai / pAyaM chiNNakammANubaMdhe khavai logasaNNaM / paDisoyagAmI, aNusoyaniyatte, sayA suhajoge, esa jogI viyaahie| esa ArAhage sAmaNNassa / jahAgahiyapaiNNe savvovahAsudhye saMdhai sudhdhagaM bhavaM sammaM abhavasAhagaM bhogakiriyA surUvAikappaM / tao tA saMpuNNA pAuNai avigalaheubhAvao asaMkiliTTha suharuvAo aparovatAviNIo suMdarAo aNubaMdheNaM / na ya aNNA saMpuNNA, tattattakhaMDaNeNaM / * avacUriH / anyathA gurUbahumAnavyatirekeNa kriyA upadhipratyupekSaNA -dirUpA'kriyA / kuTilAnArIkriyAsamA duHzIlavanitopavAsakriyAtulyA / tatogarhitA tattvavedinAm / kasmAdityAha - sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 146 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aphalayogataH, iSTaphalAdanyadaphalaM mokSAt sAMsArikamityarthaH, tadyogAt / etadevAha - viSAnnatRptiphalamatra jJAtam / etadevAha - Avarta eva tatphalaM, tattvatastatphalaM virAdhanAviSajanyam / kiM viziSTamityAha - azubhAnubandhastathAvirAdhanotkarSeNa / / evaM saphalaM gurvabahumAnamabhidhAya tad bahumAnamAha - Ayato - gurUbahumAnAt tIrthaGkarasaMyogastataH siddhirasaMzayam / yatazcaivamata eSo'tra zubhodayo gurUbahumAnaH, ayameva viziSyate, prakRSTa -stadanubandhaH pradhAnazubhodayAnubandhastathA tathArAdhanotkarSeNa / tathA bhavavyAdhicikitsakogurUbahumAna eva hetuphalabhAvAt / __na itaH sundaraM paraM gurUbahumAnAt / upamA'tra na vidyate gurUbahumAne sundaratvena / sa tAvadadhikRtapravrajita evaM prajJovimalavivekAt / evaM bhAvo vivekAbhAve'pi prakRtyA / evaM pariNAmaH sAmAnyena gurvabhAve'pi kSayopazamAt mASatuSavat / evamapratipatitaH san vardhamAnaH tejolezyayA zubhabhAvarUpayA / kimityAha - dvAdazamAsikena paryAye etatkAlamAnayA pravrajyayetyarthaH / atikrAmati sarvadevatejolezyAM sAmAnyena zubhabhAvarUpAM, evamAha munirbhagavAn mahAvIraH / tathA cAgamaH jeme ajjattAe samaNA NiggaMthA ete NaM kassa teulesaM vItivayaMti ? goyamA ! mAsapariyAe samaNe NiggaMthe vANamaMtarANaM devANaM teulesaM vIivayai / evaM dumAsapariyAe samaNe NiggaMthe 147 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asuriMdavajjiANaM bhavaNavAsINaM devANaM teulesaM vItIvayati / timAsapariyAe samaNe NiggaMthe asurakumAriMdANaM devANaM teulesaM vItIvayati / caumAsapariyAe samaNe NiggaMthe gahagaNaNakvattatArArUvANaM jotisiyANaM teulesaM vItIvayati / paMcamAsapariyAe samaNe NiggaMthe caMdimasUriyANaM jotisiMdANaM teulesaM vItIvayati / chammAsapariyAe samaNe NiggaMthe sohammIsANANaM devANaM teulesaM vItIvayati / sattamAsapariyAe samaNe NiggaMthe saNaMkumAramAhiMdANaM devANaM teulesaM vItIvayati / aTThamAsapariyAe samaNe NiggaMthe baMbhalogalaMtagANaM devANaM teulesaM vItIvayati / NavamAsapariyAe samaNe NiggaMthe mahAsukkasahassArANaM devANaM teulesaM vItIvayati / dasamAsapariyAe samaNe NiggaMthe ANayapANayaAraNa' ccuyANaM devANaM teulesaM vItIvayati / ekkArasamAsapariyAe samaNe NiggaMthe gevijjANaM devANaM teulesaM vItIvayati / bArasamAsapariyAe aNuttarovavAtiyANaM devANaM teulesaM vItIvayati / teNa paraM sukke sukkAbhijAtI bhavittA sijjhati, jAva aMtaM kareti / [bhagavatI. 14/1] ___ atra tejolezyA cittasukhalAbhalakSaNA / ata evAha - zuklaH zuklAbhijAtyo bhavati / tatra zuklonAma abhinnavRtto'matsarI, kRtajJaH, sadArambhI hitAnubandhI / zuklAbhijAtyazcaitatpradhAnaH / prAyazcchinnakarmAnubandho na tad vedayastathAvidhamanyacca badhnAti / prAyograhaNam acintyatvAt karmazakteH / kadAcid badhnAtyapi / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 148 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaMbhUtaH kSapayati lokasaMjJAM bhagavadvacanapratikUlAM prabhUtasaMsArAbhinandisattvakriyAprItirUpAm / ata evAha - pratizrotogAmI lokAcArapravAhanadIM prati / anuzrotonivRttaH / ___ evaM sadA zubhayogaH zrAmaNyavyApArasaGgata eSa yogI vyAkhyAto bhagavadbhiH / eSa ArAdhakaH zrAmaNyasya, yathAgRhItapratijJaH Adita Arabhya samyak pravRtteH / evaM sarvopadhAzuddhoniraticAratvena / kimityAha - saMdhatte zuddhaM bhavaM janmavizeSalakSaNaM bhavaireva / samyagabhavasAdhakaM satkriyAkaraNena mokSasAdhakamityarthaH / nidarzanamAha- bhogakriyA sarUpAdikalpaM, na rUpAdivikalasyaitAH samyag bhavanti / yathoktaM - 'rUpa-vayo-vaicakSaNya-saubhAgya-mAdhuryaizvaryAdIni bhogasAdhanam [ ]' tatastAH sampUrNAH prApnoti surUpAdikalpAd bhavAd bhogakriyA ityarthaH / avikalahetubhAvataH kAraNAt / asaMkliSTasukharUpA / aparopatApinyastathA sundarA anubandhena ata eva hetoH / na cAnyAH sampUrNA uktalakSaNebhyo bhogakriyAbhyaH / kuta ityAha tattattvakhaNDanena, saGklezAdibhya ubhayalokApekSayA bhogakriyAsvarUpakhaNDaneneti bhAvaH / * 'yasUtra praza' : * guru bahumAna vinAnuM saMyama pAlana kevuM? 149 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je guru pratye bahumAna dhAraNa kare che te ja mane paNa mAne che tevuM tIrthaMkare kahyuM che. have guru bahumAnathI rahita sAdhu, saMyamajIvananI paDilehaNa, pramArjanA vigere je paNa kriyAo kare te badhI ja asAra che. kevI asAra che te ahIM dRSTAMto vaDe samajAve che. (1) koI kulaTA nArI patinuM sanmAna kare ke pachI upavAsa vigere dharmakriyA kare tenI keTalI kiMmata ? koI nahIM. basa, gurvAzAprema vinAnA saMyamInuM ugra saMyama pAlana kulaTA nArInA dAMbhika kuLAcAra jevuM che. (2) bhojana ghaNuM madhura ane svAdiSTa che paraMtu temAM viSa bheLavI devAmAM AvyuM che. AvA bhojananA svAdanI ane tethI thatI tRptinI kiMmata keTalI ? jarIka paNa nahIM. basa, te ja rIte gurvajJAprema vinAnuM ugra saMyamapAlana paNa virAdhanAnA jherathI dUSita banI gayeluM che. tevA ugra saMyama pAlananuM phaLa kadI mokSarUpe pariNamanAra nathI, AvA ugrasaMyama pAlananuM phaLa to saMsAra sAgaranI rajhaLapATa ja che. (3) tAttvika rIte guru bahumAna vinAnuM ugra saMyamapAlana niSphaLa ja che kemake saMyamanuM phaLa je mokSarUpe hatuM tethI taddana viparIta evI saMsAra bhramaNAne vadhAranAruM te bane che ane ethI ja guru bahumAna vinAnuM ugra saMyama pAlana mAtra niSphaLa na rahetAM tattvavedI puruSonI najaramAM garhita paNa che. guru pratyeno bahumAnabhAva ja mokSa che : suguru pratyeno bahumAna bhAva ja UMDANathI nihALatAM samagra sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 150 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa sAdhanA che kemake mokSasAdhanAnA tamAma sopAna A guru bahumAna nAmano guNa ja caDAve che. mokSasAdhanA pamADe che paNa guru taraphano bahumAna bhAva, mokSa sAdhanA TakAve che paNa guru taraphano bahumAna bhAva. are ! eTaluM ja nahIM, jene guru pratye bahumAna che tene tIrthaMkarano saMyoga paNa niHzaMka paNa thaze ane teno mokSa paNa nirapavAda pariNAma che. Ama, guru bahumAna, mokSasAdhanA che, tIrthaMkarano pratyakSa saMyoga che ane sAkSAt mokSa che. guru bahumAna dhAraNa kare che tene vartamAna kSaNe paNa zubha karmano udaya che, zubhakarmanA anubaMdhanI racanA paNa thaI rahI che ane ethI bhAvikALamAM paNa guru bahumAnano yoga, zubha karmono ja udaya ane anubaMdha tene prApta thaze. tenA pariNAme tevA guru bhaktanI ArAdhanA satata utkarSazIla ja banI raheze. Ama, samagratayA saMsArarUpa mahAvyAdhine maTADanAra dhavaMtarI tulya koI hoya to te guru taraphano bahumAna bhAva che. kharekhara guru bahumAnathI vadhu suMdara cIja bIjI koI nathI. guru bahumAna eTalI suMdara cIja che, jene varNavavA mATe koI upamA maLI zake tema nathI. uttama, laghukarmI saMyamI gurubahumAnanI mahAnatA ane anivAryatAne bauddhika viveka vaDe paNa svIkAre che, svAbhAvika prakRti vaDe paNa svIkAre che ane karmakSayopazamanA yoge mASitaSa muninI jema sahaja pariNAma vaDe paNa svIkAre che... A rIte guru bahumAna vaDe pUrvaprajJa, vaMgAva ane purva vahumAna banelo saMyamI zubha pariNAmo rUpI tejolezyAthI kadI paNa patana pAmato nathI, tenI zubha pariNAma rUpa tejovezyA satata vadhatI rahe che. evI vRddhi pAme che ke 12 mahinAnA pravrayA pAlananA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 151 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMte to te sakaLa devonI tejovezyAne atikramI jAya che eTale ke anuttara vimAnavAsI devothI paNa zreSTha zubha pariNAmono te dhAraka bane che. * tejalezyAnI vRddhino krama : bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke - he bhagavaMta ! Aje je nirgatha zramaNo varte che temane konA jevI tejolezyA anubhavAya che ? gautama ! 1 mahinAno saMyama paryAya dharAvanAro sAdhu vANavyaMtara devo jevI tejovezyA anubhave. 2 mAsano saMyama paryAya dharAvanAra sAdhu asurakumAra devo jevI tejovezyA anubhave. traNa mAsano saMyama paryAya pUro thatAM sAdhu asurakumAra devonA indro jevI tejovezyA anubhave. cAra mAsano saMyama paryAya thatAM sAdhu praha-nakSatra-tArA jevI tejolezyA anubhave. pAMca mAsanA paryAye sUrya ane candra jevI tejolezyA anubhave. cha mAsano saMyama paryAya thatAM te saudharma ane IzAna devalokanA devonI tejovezyAne oLaMgI jAya. sAta mahinAno paryAya thatAM sAdhu sanakumAra ane mahendra devalokanA devonI tejovezyAne oLaMgI jAya. ATha mahinAno paryAya thatAM brahmaloka ane lAntaka devalokanA devonI tejovezyAne oLaMgI jAya. nava mahinAno paryAya thatAM sAdhu mahAzukra ane sannAra devalokanA devonI tejovezyAne atikramI jAya. daza mahinAnA saMyamaparyAyanA aMte te 9, 10, 11 ane 12mAM devalokanA devonI tejolezyAne paNa atikramI jAya ane agyAra temaja bAra mAsano dIkSAparyAya pUro thatAM saMyamI anukrame raiveyakadevo tathA anuttara vimAnavAsI devonI tejolezyAne paNa atikramI jAya che. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 152 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * tejalezyAno artha : tejovezyA zabdano ahIM prAkaraNika artha mAnasika sukhano anubhava thavo te che. Ama, 1 varSanA saMyama paryAyamAM to guru bahumAna dharAvanAro sAdhu sarvadavone jeTaluM mAnasika sukha che tethI paNa adhika mAnasika sukhanI sparzanA karI le che ane e pachI uttarottara zukla zuklAbhijAta banato jAya che. * zukla ane zuklAbhijAtyano artha : 12 = bAra mAsathI vadhu dIkSA paryAyavALA sAdhune cittanuM sukha eTaluM vipula pramANamAM che ke te tenA kAraNe satata zukla ane zuklAbhijAtya banato jAya che evuM AgamamAM kahyuM che. (1) ahIM, "zukla'no artha che ke evo manano pariNAma, jemAM IrSyA nathI, kRtajJatA to bharapUra che, AraMbharahita vRtti che ane hitano ja anubaMdha che. zukla eTale ISyarahita, nirAraMbhI, kRtajJa ane sAnubaMdha hitabuddhi pAmelo sAdhu. (2) zuklAbhijAta eTale kRtajJatA, hitano anubaMdha, anirNA ane nirAraMbhabhAva.. evA je cAra guNo upara kahyAM te ja guNonI viziSTa prakRSTatAne pAmelo saMyamI... AvA zukla - zuklAbhijAta saMyamIne azubha karmanA anubaMdho prAyaH evA to chedAI gayelAM hoya che ke te IrSyA - kRtajJatA jevA doSone sparzato suddhAM nathI ane tethI tevA doSonA niSpAdaka azubha karmano baMdha paNa prAyaH karato nathI. prAyaH ahIM kahyuM eno sUcitArtha e che ke kvacit AvA doSono anubhava AvA zukla-zuklAbhijAta saMyamIne paNa saMbhavI zake che. karmanI tAkAta vicArI na zakAya eTalI lAMbI che. 153 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokasaMjJAnuM svarUpa ane teno tyAga... Avo saMyamI, arihaMtanA vacanane je haMmezAM pratikULa che tevI lokasaMjJAne jItI le che. lokasaMjJA eTale bahula saMsArI jIvonI je bhavAbhinaMdI kriyAo hoya tenA pratyenI AMtarika prIti... bahumatI jIvo bhavAbhinaMdI che, temanI dharmakriyAo paNa temanA bahulasaMsArI paNAnA kAraNe svacchaMdAcAra jevA doSothI vAsita banelI hoya che, evA jIvonI evI kriyAo pratye AkarSaNa thavuM te lokasaMjJA che. maithunasaMjJAnA kAraNe jema maithuna pratye AkarSaNa thAya tema lokasaMjJAnA kAraNe bahumatIvAdanuM AkarSaNa thAya. A AkarSaNa jinavacanane atyaMta amAnya che. Avo sAdhu lokasaMjJAne tyajI de che, lokonA pravAhanA sAme pUre tare che, pratizrota gamana kare che. lokonA abhiprAyane anusarIne rahevuM te anuzrota gamana ane lokonA abhiprAyathI viparIta gamana karavuM te pratizrota gamana. Avo sAdhu sadA zubhayogomAM pravarte che ane zramaNadharmanA kriyA-kalApane zubha rIte dhAraNa kare che tethI te yogI che evuM arihaMte kahyuM che. arihaMto umere che ke lokasaMjJA rUpa nadImAM sAme pUre taranAro Avo sAdhu saMyamano ArAdhaka che, mahAvratone jevA svIkAryA che tevA yathAgRhIta pALanAro che, aticArarahitapaNe sarva upadhiothI vizuddha banato rahe che. have, A sAdhu evA ja bhavone dhAraNa karaze ke je janmarahita avasthA eTale ke mokSanA saMsAdhaka bananAra haze. jema aMdha vyaktinI bhogakriyA nirasa-nirarthaka bane che ane dekhatI vyaktinI bhogakriyA sarasa sArthaka Thare che tema have AvA sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / - 154 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhune jeTalAM paNa bhava karavA paDaze te dekhatI vyaktinI bhogakriyA jevA banI jaze. tene mokSa sudhInA tamAma bhavomAM bhoga sAmagrI paNa paripUrNa maLaze, tenI bhogakriyA aMdha jevI eTalA mATe nahIM rahe ke tene A bhogakriyA daramiyAna paNa cittamAM viSayajanita kleza nahIM rahe. aMdhane bhogasukho bhogavatA manano trAsa ghaNo rahe che kemake te bhogasAdhanane dekhI zakato nathI, jyAre dekhatI vyaktine tevo manano trAsa hoto nathI kAraNa ke te bhogasAdhanane jue che. basa, te ja rIte azubha karmonA anubaMdhathI pIDAnArane bhoga sAmagrIothI viSayajanita kleza thAya che tethI te aMdhavata che jayAre AvA uttama saMyamIne bhavAMtaramAM je bhogo maLe tethI paNa laghukarmIpaNAnA kAraNe viSayajanya kleza thato nathI tethI te dekhato che. eTaluM ja nahIM, AvA uttama yogInI bhogakriyA have anyane pIDana karanArI banatI nathI kAraNa ke tene prApta thayela viSaya bhogo paNa zubha anubaMdhathI yukta che tethI viSaya laMpaTatA vigere pedA karAvI puSkaLa hiMsA karAvanAra te banatAM nathI. kharekhara, AvA jIvonI bhogakriyA ja saMpUrNa che ane tethI anya eTale ke bhArekarmI jIvonI bhogakriyA aparipUrNa che kemake bhArekarmI jIvonI bhogakriyAmAM saMkleza rUpa tattva raheluM hoya che. je A loka ane paraloka, baMnemAM bhogakriyAnA pUrNa svarUpanuM ja khaMDana karI de che, jyAre uttama yogI jIvoe saMkleza rUpa tattvanuM ja khaMDana karI dIdhuM hovAthI temane Aloka-paralokamAM paripUrNa bhoganI saMprApti thAya che. 155 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / ___ eyaM nANaM ti vuccai / eyammi suhajogasidhdhI uciyapaDivattIpahANA / ettha bhAve pavattage / pAyaM vigyo na vijjai niraNubaMdhAsuhakammabhAveNa / akkhittA u ime jogA bhAvArAhaNAo tahA, tao sammaM pavattai, nipphAei aNAule / evaM kiriyA sukiriyA egaMtanikkalaMkA ni -kkalaMkattha sAhiyA, tahA sahANabaMdhA uttarUttarajogasidhdhIe / tao se sAhai paraM paratthaM samma takkusale sayA tehiM tehiM pagArehiM sANubaMdha, mahodae bIjabIjAdiTThAvaNeNaM, kattiviriAijutte, avaMjha suhaceTe, samaMtabhadde, suppaNihANAiheU, mohatimiradIve, rAgAmayavejje, dosANalajalanihI, saMvegasidhdhikare havai aciMtaciMtAmaNikappe / se evaM paraparatthasAhae tahA karUNAibhAvao aNegehiM bhavehiM vimuccamANe pAvakammuNA, pavaDhDhamANe a suhabhAvehi aNegabhaviyAe ArAhaNAe pAuNai savvuttamaM bhavaM caramaM acaramabhavaheuM avigalapara sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 156 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paratthanimittaM / tattha kAuNa niravasesaM kiccaM vihUyarayamale sijjhai, bujjhai, muccai, parinivvAi, savvadukkhA-NamaMtaM kareitti / // ii pavvajjA paripAlaNA suttaM // 4 // * avacUriH / etajjJAnamityucyate yadevamiSTavastutattvanirUpakam / eta -smin jJAne sati zubhayogasiddhiH, zubhavyApAraniSpattirlokadvaye 'pISTapravRttau / kiM viziSTetyAha- ucitapratipattipradhAnA, sajjJA -nAlocanena tattadanubandhekSaNAt / atra bhAvaH pravartakaH prastutavRttau sadantaHkaraNalakSaNo na mohaH / ata evAha - prAyo vijo na vidyateDaghikRtapravRttau sadupAyayogAdityarthaH / etadbIjamevAha - niranubandhA'zubhakarmabhAvena, sAnubandhA'zubhakarmaNaH samyak pravrajyA'yogAt / ata evAha - AkSiptAH svIkRtA evaite yogAH supravrajyAvyApArAH / kuta ityAha - bhAvArAdhanAtastathA janmAntare tadbahumAnAdiprakAreNa / tata AkSepAt samyak pravartate niyamaniSpAdakatvena / tataH kimityAha - niSpAdayatyanAkulaH sanniSTa / evamuktaprakAreNa kriyA sukriyA syAt ekAntaniSkalaGkA niraticAratayA / niSkalaGkArthasAdhikA mokSasAdhiketyarthaH yatastathA 157 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhAnubandhA'vyavacchedenottarottarayogasiddhayA / tataH zubhAnubandhAyAH sukriyAyAH sakAzAt / sa pravrajitaH sAdhayati paraM pradhAnaM parArthaM satyArthaM samyagaviparItam / tatkuzalaH parArthasAdhanaM kuzalaH sadA taistaiH prakArairbIjabIjanyAsAdibhiH sAnubandhaM parArthaM / mahodayo'sau paraparArthasAdhanAt / etadevAha - bIjabIjAdisthApanena, bIjaM samyaktvaM, bIjabIjaM tadAkSepakaM zAsanaprazaMsAdi, etanyAsena / kiM viziSTo'yamityAhakartRvIryAdiyuktaH paraparArthaM pratyavandhyazubhaceSTa enamevaprati / samantabhadraH sarvAkArasampannatayA / supraNidhAnAdihetuH kva -cidapyanyUnatayA / mohatimiradIpastadapanayanasvabhAvatayA / rAgA -mayavaidyastat cikitsAsamarthayogena / dveSAnalajalanidhistadvidhyA -panazaktibhAvena / saMvegasiddhikaro bhavati tad hetuyogena / acintyacintAmaNikalpaH sattvasukhahetutayA / sa pravrajita eva -muktanItyA paraparArthasAdhako dharmadAnena / kuto heto rityAha - tathA karuNAdi-bhAvataH pradhAnabhavyatayA / kimityAha - anekai rbhavai vimucyamAnaH pApakarmaNA pravardhamAnazca zubhabhAvaiH saMvegAdibhiranekabhavikayArAdhanayA pAramArthikayA prApnoti sarvottamaM bhavaM tIrthaGkarAdijanma / kiM viziSTamityAha- caramaM pazcimamacaramabhavahetuM mokSahetumityarthaH / avikalaparamArthanimitta -manuttarapuNyasaMbhArabhAvena / tatra kRtvA niravazeSaM kRtyaM yaducitaM mahAsattvAnAM vidhUtarajomalaH sidhyati sAmAnyenA'NimAdi jaizvaryaM sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 158 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApnoti / budhyate kevalI bhavati / mucyate bhavopagrAhikarmaNA / parinirvAti sarvataH karmavigamena / vimuktaM bhavati, sarvaduHkhAnAmantaM rati prajAparipAnanA sUtram che. paMcasUtra prakAza": guru bahumAnano mahimA : guru bahumAna e ja mokSa che. AvI mAnyatA paNa samyajJAna che kemake AtmArthI mumukSune je iSTa che tevI vastutattvanI yathArtha jANakArI guru bahumAna vaDe ja maLe che, tethI guru bahumAna e ja mokSa che tevuM kathana paNa samyajJAna che. AvuM jJAna jemanI pAse che tevA ja saMyamIne mokSasAdhaka zubhayogonI siddhi thAya che. eTaluM ja nahIM, Aloka ane paralokanI ISTa pravRttimAM paNa zubha vyApAranI niSpatti guru bahumAna vaDe ja sAMpaDe che. guru bahumAna vaDe siddha thanArI mokSa sAdhaka zubha yogonI siddhi kevI che ? A siddhi ucitta pratipatti pradhAna che eTale samyajJAnapUrvaka dareka pravRttinuM paryAlocana karanArI che, heya-upAdeyanA vivekarUpa pratipatti pUrvakanI A yogasiddhi che. te tyAM sudhI ke huM je gurusevA vigere mokSa sAdhaka yogone sAdhuM chuM te kuzaLa anubaMdha karanAra che ke akuzaLa anubaMdha karanAra che. tenuM paNa paryAlocana uparokta jJAna pAmelA AtmAnI pravRttimAM samAviSTa hoya che. guru bahumAnapUrvakanI ArAdhanAmAM zubha adhyavasAya ja ArAdhanAno pravartaka-nirdhAmaka banyo rahe che, moha nahIM. A vidhAnanuM tAtparya e thayuM ke guru bahumAna vinAnI ArAdhanAmAM ArAdhanAno 159 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravartaka mohapariNAma banI jAya che, zubha pariNAma nahIM. jyAre guru bahumAnapUrvakanI ArAdhanA cittanA niyAmaka tarIke mohane rahevA detI nathI, tenA sthAne kuzaLa adhyavasAyane sthApana kare che. guru bahumAnapUrvakanA dharma vyApAramAM prAyaH vijJAnI saMbhAvanA paNa rahetI nathI kema ke guru bahumAna dharAvanAro AtmA dharmanI adhikRta pravRttiomAM ja praveza kare che ane tyAM paNa samyagU upAyo tene hAthavagA banelAM hoya che. * guru bahumAna nathI teo anadhikArI che ! : A vidhAnano sUcitArtha e thayo ke guru bahumAna vinAno AtmA dharmakSetramAM anadhikArI che ane je paNa dharma kare che te tenI anadhikRta pravRtti banI jAya che, vaLI temAM paNa uttama upAyonI yojanA te karI jANato nathI. ahIM eka prazna thAya ke guru bahumAna dharAvanAra AtmAne dharmakSetramAM vighno kema lagabhaga nathI AvatAM ? teno javAba te che ke AvA AtmAonA azubha karmo gurubahumAnanI nirantaratAnA yoge anubaMdha vinAnA banelA hoya che, have temane vijJAnI saMbhAvanA nahivat bane temAM Azcarya kyAM che ? jo temanA azubha karmo anubaMdhayukta hoya to to temane saphaLa pravrayAno ja saMbhava na rahe. vaLI, dharmavyApAra tarIke svIkArAyelAM sakaLa yogI samyagu dIkSAnA ja abhinna aMga che eTale samyagudIkSA pAmelA AtmAne azubhakarmanA anubaMdhanI ja saMbhAvanA na hovAthI tene dharmakAryamAM vighnanI paNa zakyatA na rahI. AvA AtmAe pUrvakAlIna janmAMtaromAM paNa guru bahumAna pUrvakanI ArAdhanA karI hoya che tethI tene vartamAnamAM paNa guru bahumAna pUrvakano dharma nirvighna paNe pravarte che temaja zubhaphaLanI sAvari-sarvAnuvAvuM pajhUtra 160 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSpatti paNa niyamA karAve che. Avo AtmA AkuLa-vyAkuLa thato nathI, iSTa ArAdhanAne avazya siddha kare che, AvA gurubahumAna yukta AtmAnI kriyA aticArarahita ane niSkalaMka bane che, niSkalaMka hetunI sAdhaka paNa bane che eTale mokSasAdhaka paNa bane che ane zubhakarmane uttarottara sAnubaMdha banAvIne yoganI siddhi karAvanAra paNa bane che tethI A kriyA sukriyA che. have, AvI sukriyAne pAmanAro saMyamI zAstra aviparIta evo pradhAna kakSAno paropakAra paNa karI zake che. pradhAna kakSAno paropakAra eTale bIjasthApana karanAro, kamasekama bIjanuM bIja sthApana karanAro upakAra. bIja eTale samyakta ane bIjanuM bIja eTale samyaktane lAvanAra jinazAsana prazaMsA vigere lakSaNoH Ama, Avo pradhAna upakAra karanAro saMyamI kharekhara mahodaya bane che, zubhakAryanA pravartaka tarIkenA kartavIryathI yukta che, zreSTha koTInA dhyeya ane paropakAra mATe amogha puruSArtha karanAro che, samantabhadra che kemake sakaLa zubha AkAro tene saMpanna thayelAM che, sadA samyagU praNidhAnavALo che kemake nIcatA ke laghutA kadApi tene sparzatA nathI... Avo guru bahumAnayukta saMyamI dharmavyApAronI uttarottara siddhine pAmato jAya che tyAre jANe mohanA aMdhakArane dUra karanArAM dIpaka jevo bane che, rAgarUpI roganI mULagAmI cikitsA karI tene dUra karanAro vaidya bane che, dveSa rUpa dAvAnaLane ThAranAra samudra jevo che, AzritamAM paNa saMvegane utArI denAro yogI che, jIvamAtrane zAtAnuM 161 caturthaM pravrajyAparipAlanAsUtram / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa bananAro hovAthI cintAmaNI rana samAna che ane nibaMdha karuNAbhAvanAthI prerAIne have te dharmanA dAna rUpa pradhAnakoTIno paropakAra kare che. Avo paropakAra te kema karI zakyo tevo jo prazna thAya che to teno javAba te che ke tenuM tathAbhavyatva pradhAnakoTInuM baneluM che mATe. anekAneka bhavothI ArAdhelI pAramArthika ArAdhanA vaDe have te aneka bhavonA pApono kSaya karavA sakSama banyo che ane tenA zubhabhAvo niraMtara pravardhamAna banI rahyAM che. ahIM, AvI pAramArthika ArAdhanA karIne te AgaLa paNa aneka bhavo sudhI pAramArthika ArAdhanAne pAmaze, yAvat tIrthakara tarIkenA janmane paNa pAmI zake. tevuM na bane to paNa mokSa ApanArA carama janmane to te jarUra pAmaze. carama janmamAM pUrNa paramArthane mahApuNyanA yoge ArAdhI aNimA Adi labdhionA aizvaryane prathama siddha karaze, te pachI kevaLajJAnane varaze, buddha banaze, tyArabAda bhavopagrahI karmone paNa khapAvI daI mukta thaze, sakaLakarmano kSaya thavAthI aMtima nirvANane pAmaze ane ethI sakaLa duHkhono zAzvatakAlIna aMta karaze.. & & sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / 162 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pazcamaM pravajyAphalasUtram || paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 163 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlam / sa evamabhisiddhe, paramabaMbhe, maMgalAlae, jammajarAmaraNarahie, pahINAsuhe, aNubaMdhasattivajjie, saMpattaniyasarUve, akirie, sahAvasaMThie, aNaMtanANe, anaMtadaMsaNe / se na sadde, na rUve, na gaMdhe, na rase, na phAse, arUviNI sattA, aNitthaMtthasaMThANA, anaMtavIriyA, kayakiccA, savvAbAhAvivajjiyA, savvahA nirave -kkhA, thimiyA, pasaMtA / asaMjogie esANaMde, ao ceva pare mae / * avacUriH / / / anantarasUtre pravrajitasya caryoktA / iha tu paraM tatphalamabhi - dhAtumAha sa pravrajyAkArI evamuktena sukhaparamparAprakAreNA - 'bhisiddhaH san / kimbhUta ityAha- paramabrahmasadAzivatvena / maGgalAlayo guNotkarSayogena / janma- jarAmaraNarahito nimittA -'bhAvena / prakSINA'zubha ekAntena / anubandhazaktivarjito ' zubhamaGgIkRtya / 164 - sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ata eva samprAptanijasvarUpaH kevalo jIvaH, akriyogamanAdizUnyaH, svabhAvasaMsthitaH sAMsiddhikadharmavAn / ata evAha - anantajJAno'nantadarzanojJeyA'nantatvAt svabhAva-zcAsyA'yameva / yathoktaM - sthita: sthitAMzuvajjIva: prakRtyA bhAvazuddhayA / candrikAvacca vijJAnaM tadAvaraNamabhravat // (yo.dR. 183) atha kIdRzo'sau varNa-rUpAbhyAM ityAzaGkApohAyAha - sa siddho na zabdo na rUpaM na gandho na raso na sparzaH pudgaladharmatvAdamISAM / abhAvastarhi ? ityetadapi netyAha - arUpiNI sattA jJAnavat / anitthaMsthasaMsthAnA, idamprakAramApannamitthaM, itthaM sthitaM itthaM saMsthAnaM yasyA arUpiNyAH sattAyA sA yathoktA / anantavIryA iyaM sattA prakRtyaiva / tathA kRtakRtyA niSpAdanena nivRttatacchaktiH / sarvabAdhAvivarjitA dravyato bhAvatazca / sarvathA nirapekSA tacchaktyapagamena / ata eva stimitAH prazAntAH sukhaprakarSAdanukUlA nistaraGgamahodadhikalpA / asyA eva paramasukhatvamAha- asAMyogika eSa AnandaH sukhavizeSa / ata eva nirapekSatvAt paro mataH pradhAna iSTaH / * 'yasUtra praza' : paMcasUtranA cothA sUtramAM sAdhudharmanuM paripAlana kevuM karavuM joIe tenuM varNana karyuM ane have sAdhudharmanuM zAstrokta paripAlana karanAro AtmA tenA kevA prakAranA phaLane pAme che tenuM vyAkhyAna karIzuM. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 165 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravajyAnuM phaLa mokSa cheH cothA "pravrayA paripAlanasUtra'mAM je vidhi ane pariNAmono ullAsa darzAvyo che tevA ullAsa pUrvaka tevI vidhithI saMyuta, kama se kama sApekSa banIne je saMyamanuM pAlana kare che tevo sAdhu cothA sUtranA uttarArdhamAM varNavelI sadgatinI paraMparAne, cittasukhanA prakarSanI pravardhamAna sthitine ane prazamanA anubhava rUpa sukhaparaMparAne niraMtara prApta karIne aMte mokSane pAme che, siddha bane che. mokSamAM AtmAnuM siddhasvarUpa kevuM che teno bodha have kaMIka karAvIzuM. molamAM sadAkALa mATe kalyANakAritA pravartamAna che mATe AtmA parabrahmarUpa che. guNono utkarSa akhkhalitapaNe anubhave che mATe te siddha bhagavaMto sakaLa maMgalonuM nivAsasthAna banI rahe che. uddIpaka athavA saMkrAmaka, eka prakAranA nimittono mokSamAM sadbhAva nathI tethI AtmAne mokSamAM janma nathI, vRddhAvasthA nathI ke maraNa paNa nathI. mokSamAM AtmA ekAkI che tethI azubhanuM astitva suddhAM nathI. azubha anubaMdhono paNa tyAM sadaMtara abhAva che, AtmA tyAM ekalo AtmasvarUpa ja che, pudgalanA saMga ane adhikArathI pUrNapaNe rahita che tethI AtmasvabhAvamAM satata ramaNa kare che, gamana-Agamana vigere kriyAno tyAM sadbhAva nathI, mAtra AtmasvabhAva vALo AtmA ahIM che eTale sAMsiddhika dharmavALo che. vaLI, vizvamAM zeya padArtha anaMtA che ane te saune jANanAro AtmA tyAM hovAthI anaMtajJAna ane anaMtadarzana vALo che. AtmAno svabhAva paNa anaMtajJAna ane anaMtadarzanamAM ramaNa karavuM te ja che ne? yogadaSTiRUT mAM kahyuM che ke - 166 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizuddha AtmabhAvo vaDe ApaNo AtmA candra jevo ujvaLa che, tenuM vijJAna candranI candrikA jevuM che ane vAdaLo vaDe jema candranI candrikA DhaMkAya che tema AtmAnuM vijJAna karmarUpa vAdaLAo vaDe DhaMkAya che.. mokSamAM siddhasvarUpI AtmAne zabda nathI, rUpa nathI, gaMdha nathI, rasa nathI ke sparza nathI... zabda-rUpa vigere to pudgalo che ane te mokSasthita AtmAne kyAMthI saMbhave ? to zuM mokSamAM AtmA abhAva svarUpa che ? evo jo vitarka thato hoya to teno javAba che ke nA, AtmA mokSamAM abhAva rUpa nathI, sadbhAva rUpa ja che ane jJAnasattAka che eTale ke jJAnasaMvedana e mokSamAM AtmAnuM astitva che, sattA che. A jJAna sattA arUpI che mATe zabdAdino yoga tene saMbhave nahIM. AtmAnI A sattA kevI che ? anitthastha saMsthAna sattA siddha bhagavaMtone che. indhastha sattA eTale cokkasa AkAravALI sattA ane anitthastha sattA eTale cokkasa AkAra vinAnI sattA. prakRtithI ja mokSamAM rahelAM siddhAtmAnI AvI sattA ananta vIryavALI che, kRtakRtyatAnuM niSpAdana karIne teonI zakti nivRtta = svabhAvarUpa thayelI che. teonI dravya bAdhAo paNa tamAma vinaSTa thayelI che ane bhAva bAdhAo paNa tamAma vinaSTa thayelI che. teo sarvathA apekSArahita che. apekSAnuM astitva ja dUra karI dIdhuM hovAthI teone apekSA have saMbhave paNa zI rIte ? mokSamAM AtmA taraMgarahita mahAsAgaranI jema atyaMta agAdha, sthira ane zAMta evA sukhanA prakarSavALo che. mokSamAM AtmAne je paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 167 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda che te asAMyogika AnaMda che ane ethIsto te AnaMda zreSTha, icchavA lAyaka ane nirapekSa koTIno che... * mUlam / ___ avekkhA aNANaMde, saMjogo viogakAraNaM, aphalaM phalameyAo, viNivAyaparaM khu taM, bahumayaM mohAo abuhANaM, jametto vivajjao, tao aNatthA apajjavasiyA / esa bhAvaripU pare ao vutte u bhagavayA / nAgAseNa jogo eyassa / se sarUvasaMThie / nAgAsamaNNattha, na sattA sadaMtaramuvei / aciMtameyaM kevaligammaM tattaM / nicchayamayameyaM / vijogavaM ca jogo tti na esa jogo, bhiNNaM lakkhaNameyassa na etthAvekkhA, sahAvo khu eso aNaMtasuhasahAvakapyo / upamA ettha na vijjai / tabbhAveDaNubhavo paraM tasseva / ANA esA jiNANaM savvaNNUNaM avitahA egNto| na vitahatte nimittaM na cAnimittaM kajjaM ti nidaMsaNa-mettaM tu navaraM / 168 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avacUriH / ihaiva vyatirekamAha - apekSA'nAnanda autsukyaduHkhatvAt / apekSamANAptyA tannivRttau doSamAha - saMyogo viyogakAraNaM, tadavasAnatayA svabhAvatvAt / aphalaM phalametasmAt saMyogAt kimityata Aha - vinipAtaparametat sAMyogikaphalaM bahumataM mohAdabudhAnAM pRthagjanAnAM / nibandhanamAha - yadato viparyayo mohAdata evADaphale phlbuddhiH| tato viparyayAdanarthoDaparyavasitaH sAnubandhatayA / evameSa bhAvaripuH paro mohaH, ata evokto bhagavatA tIrthaMkareNa / yathoktaM - aNNANato ripU aNNo pANiNaM Neva vijjae / etto sakkiriyA tIe aNatthA vissato muhA // yadi saMyogo duSTaH kathaM siddhasyA''kAzena na sa duSTaH ityAzaGkyAha- na AkAzena saha yoga etasya siddhasya, kimityata Aha - nA''kAzamanyatrA''dhAre / atraiva yuktiH - na sattA sadantaramupaiti, na cA'nyathA'nyadanyatra, acintyametat prastutaM / tathA nizcayamatametat, vyavahAramataM tvanyathA / / viyogAzca yoga iti kRtvA naiSa yogaH siddhA''kAzayoriti bhinnaM lakSaNametasyA'dhikRtayogasya / na cA'trA'pekSA siddhasya / kathaM lokAntAkAzagamanamityAha - svabhAva evaiSa tasya ananta - paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 169 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhasvabhAvakalpaH karmakSayo vyaGgyaH / kIdRzamasyAnantaM sukha mityAha upamA'tra na vidyate siddhasukhe / yathoktaM svayaM vedyaM hi tad brahma kumArI strIsukhaM yathA / ayogI na vijAnAti, samyag jAtyandhavad ghaTam / / tadbhAve siddhasukhabhAve'nubhavaH paraM tasyaiva / etadapi kathaM jJAyate ityAha - AjJA eSA jinAnAM vacanamityarthaH / sarvajJAnAM / ata evA' vitathaikAntataH satyetyarthaH / kuta ityAha - na vitathatve nimittaM rAgAdyabhAvAt, na cA'nimittaM kAryamityapi jinAjJA, evaM svasaMvedyaM siddhasukhasyedaM vakSyamANalakSaNaM / - 'paMthasUtra prAza' : asAMyogika AnaMda ja prakRSTa AnaMda che ane te mokSamAM siddhone rahelo che AvuM vidhAna je pUrve karyuM te vidhAnanI bIjI bAju have spaSTa kare che. - padArthone sApekSa AnaMda sArvatrika duHkhavALo che ! padArthonI sApekSatA pUrvaka je AnaMda niSpanna thAya che te vastutaH AnaMda ja nathI kemake apekSA ja AnaMdano vipakSa che. jyAM apekSA AvI tyAM utsukatA AvI ane utsuktA e svayaM duHkha 35 che. 35 che. 170 utsuktA vinAnI apekSA hotI nathI tethI apekSA svayaM duHkha sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have, ahIM koI evI dalIla kare ke je padArthanI apekSA che temAM utsukatAnuM duHkha to te padArtha maLe nahIM tyAM sudhI che, apekSita padArtha maLI gayAM pachI to duHkha nahIM ja rahe ne ? to pachI apekSA ne duHkha kema kaho cho ? A dalIlano javAba te che ke apekSita padArthanI prApti thayAM pachI paNa duHkha to yathAvat rahe che, utsukatAnuM du:kha nahIM rahe to padArtha nAza pAmI jaze to ? tevA bhayanuM duHkha upasthita thaze. mATe apekSA e AnaMdano vipakSa che tevuM kathana sAcuM ja che. saMyogo svAbhAvika rIte viyoganuM kAraNa che. saMyogono svabhAva ja tevo che ke te avazya aMtane pAme. saMyogo jyAre avazya viyogapariNAmI che tyAre sAMyogika AnaMdamAM sukha mAnavuM niSphaLa che kema ke te AnaMdano vinipAta niyata ja che. Ama, sAMyogika phaLa vinipAta paraka hovAthI niSphaLa che. ahIM evo prazna thaI zake ke jo saMyogajanya AnaMda saphaLa nathI to tevo saMyogaja AnaMda bahumati jIvone AkarSaNa kema kare che ? mAnya kema che ? teno javAba te che ke bahumatI jIvo mohanA prakRSTa udayane vaza banelAM hovAthI abudha che, tattva-atattvanA pariNAmane samajanArAM nathI tethI temane je saMyoganita sukha sukha che ja nahIM, teno Adara karavAnuM mana thAya che. mohanuM to kArya ja te che ne ? ke vastutattvanA vivekamAM viparyaya pedA karavo. sAmAnyathI paNa mohanuM kArya viparyaya pedA karavAnuM che. bahumatI jIvo A mohanA aMdhApAnA kAraNe ja je sAMyogika AnaMda duHkharUpa ja che tene sukharUpa mAnI rahyAM che. A temano viparyAsa che. A viparyAsa evo che ke te sAnubaMdha paNe pravarte che ane ethI paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 171 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja anaMtakALa sudhI viramato nathI. ethIsto tIrthaMkara bhagavaMte mohane pradhAnakoTIno aMtaraMga zatru kahyo che. AgamanuM tevuM vacana che ke ajJAnathI moTo bIjo koI zatru nathI. A zatru evo che ke tene AdhIna banelo AtmA sukriyAne paNa anarthakArI banAvI de che. siddhabhagavaMtono AkAza sAthe saMyoga kema nahIM ? have, ahIM vipakSa evo pratitarka kare che ke jo tamArA mata pramANe saMyoga duSTa ja che to siddha bhagavaMtano AkAza sAtheno saMyoga kema duSTa mAnatA nathI ? javAba : siddha bhagavaMtono AkAza sAthe saMyoga che ja nahIM. teo AkAzanA AdhAre mokSamAM nathI rahyAM paraMtu tyAM svabhAvamAM avasthita rahyAM che. prazna : jo siddha bhagavaMto AkAzamAM AkAzanA AdhAre nathI rahyAM to zenA AdhAra para tyAM rahyAM che ? javAba : karmakSayanA kAraNe temano je vizuddha svabhAva pragaTa thayo che te ja tevo che ke teo tyAM rahe. prazna : AkAzanA AdhAra vagara teo AkAzamAM rahe A to vAta ja tarkarahita che ! javAba : nA, tarkarahita A abhiprAya nathI. A mata tarkasaMgata che kemake jagatane AdhAra ApanAra AkAzane kyAM koI AdhAra rahelo hoya che ? jo AdhAra rahita paNe AkAzanI sattA TakI zake to vizuddha AtmasvarUpa e paNa svataMtra sattA che, te paNa AdhAra vinA kema na TakI zake ? 172 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAza AdhAra vinA Take che te tame mAnyuM temAM ja te vAtano svIkAra thaI gayo ke siddho paNa AdhAra vinA TakI zake kemake ahIM e tarka pratiphalita thayo ke koI eka sattA anya sattAne prApta karatI nathI ane anyathA paNa thatI nathI. kevaLI bhagavaMte prarUpeluM A cintanAtIta satya che. siddhabhagavaMto AkAzamAM nathI rahetAM te mata nizcaya nayano che. vyavahAranayano abhiprAya bhinna che H vyavahAranayano mata tevo che ke siddha bhagavaMto AkAzamAM rahe che. have, vyavahAranayano mata jo tevo hoya ke siddha bhagavaMto AkAzamAM rahe che to te mata mujaba to AkAza ane siddha bhagavaMto vacce saMyoga thaI gayone ? saMyoga to duSTa che to pachI tamArA ja abhiprAya mujaba siddhono AkAza sAthe saMyoga duSTa kema na kahevAya? nA, haragIja nahIM. siddhano AkAza sAthe saMyoga ja jyAM sAbita nathI thato tyAM tene duSTa zI rIte kahevAya ? mUlaM nAsti gAvA ta: ? je vRkSanA mULiyA ja nathI rahyAM tenI zAkhA-prazAkhA to hoya ja kyAMthI ? vyavahAra nayano mata paNa siddha bhagavaMta AkAzamAM rahe che tevuM mAne che paNa siddha bhagavaMtano AkAza sAthe saMyoga che tevuM to nathI ja mAnato kemake pUrvokta saMyoganuM lakSaNa ja apekSA che. jyAM jyAM viyogapariNAmI saMyoga che tyAM tyAM tevA saMyogamAM apekSA avazya rahelI hoya che mATe apekSA e ja saMyoganuM lakSaNa che ane siddha bhagavaMtamAM apekSA nAmanuM lakSaNa ja na ghaTI zakatuM hovAthI teo AkAzamAM rahelA hovA chatAM AkAza sAthe temano saMyoga nathI tema kahevuM doSa rahita che. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 173 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna : jo siddhone apekSA ja nathI to pachI lokanA aMta bhAga sudhI temaNe gamana kema karyuM ? - javAba : A paNa temano svabhAva che. karmano pUrNakSaya thavAthI AtmAno je anaMta sukhamaya svabhAva pragaTe che te svabhAva ja temane lokanA aMta sudhI laI jAya che. prazna : siddhonuM anaMtu sukha kevuM che ? javAba H siddhonA anaMta sukhane varNavavA mATe vizvamAM koI upamA vidyamAna nathI. jema kuMvArikA paraNelI strInA sukhane jANI zakatI nathI tema siddhonA sukhane saMsArIo jANI zake tema nathI. siddhonuM sukha kevaLa anubhava gamya che ! anubhavagamya sukha zabdagamya zI rIte banyuM ? : prazna H jo te kevaLa anubhava gamya che to te vAta tame zabdagamya zI rIte karI ? zI rIte jANI ? javAba : A vAta ame jinezvaranI AjJAnA baLe jANI che. jinezvara bhagavaMtamAM asatya bhASaNa thavAnuM eka paNa kAraNa vidyamAna na hatuM kemake mRSAvAdanA nimitta rUpa rAga-dveSa-moha ane ajJAna temanA nAza pAmelAM hatAM. have, mRSAvAdanuM kAraNa ja jo vidyamAna na hoya to mRSAvAda rUpa kArya to kadI thAya nahIM. ethI, jinAjJA e parama satya che te nakkI thayuM. siddhonuM sukha kevaLa anubhavagamya che evI AzA jinezvaranI che mATe A anubhavagamya bAbatane paNa ApaNe zabdo vaDe jANI zakIe chIe kemake jinAjJA to zabda gamya che ja, siddhanuM sukha bhale zabdagamya na hoya... zabda agamya evA paNa siddhasukhanI kalpanA zabdagamya evI jinAjJAnA mAdhyame thaI zake che. 174 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / ___ savvasattukkhae savvavAhivigame savvatthasaMjogeNaM savvicchA saMpattIe jArisameyaM etto'NaMtaguNaM khu taM, bhAvasattukkhayAdito / rAgAdayo bhAvasattU, kammodayA vAhiNo, paramaladhdhIo u atthA, aNi -cchecchA icchA / evaM suhumameyaM, na tattao iyareNa gammai, jaisuhamivAjaiNA, ArUggasuhaM va rogiNa tti vibhAsA / aciMtameyaM sarUveNaM / / sAiapajjavasiyaM egasiddhAvekkhAe, pavAhao aNAI / te vi bhagavaMto evaM, thaabhvvttaaibhaavo| vicittameyaM tahAphalabheeNaM / nAvicitte sahakA -ribheo / tadavekkho tao tti aNegaMtavAo tattavAo / sa khalu evaM iyarahegaMto / micchattameso, na etto vavatthA / aNArahayameyaM / ___ saMsAriNo u sidhdhattaM nAbadhdhassa muttI, sahattharahiyA / aNAimaM baMdho pavAheNaM aiyakAlatullo, paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 175 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abadhdhabaMdhaNe, amuttI puNo baMdhapasaMgAo aviseso badhdhamukkANaM / aNAijoge vi viogo kaMcaNovalanAeNaM / * avacUriH / sarvazatrukSaye sati, tathA sarvavyAdhivigamaH, sarvArthasaMyogena sattA, tathA sarvecchAsamprAptyA yAdRzametatsukhaM bhavati ato'nantaguNameva tat siddhisukham / kuta ityAha- bhAvazatrukSayAditaH, Adi zabdAt bhAvavyAdhivigamAdayo gRhyante / tathA cAha - rAgAdayo bhAvazatravo rAga-dveSa-mohAH jIvA'pakAritvAt / karmodayA vyAdhayastathA jIvapIDanAt / paramalabdhayastvarthAH parArthahetutvena, anicchecchA icchA sarvathA tannivRttyA / evaM sUkSmametatsukhaM / na tattvataH paramArthenetaraNena gamyate'siddhena, yatisukhamivA'yatinA viziSTakSAyopazamikabhAva vedyatvAdasya, evamArogyasukhamiva rogiNetyuktaM rAgAiNamabhAve jaM hor3a suhaM tayaM jiNomuNai / na hi saMnivAya gahio jANai tadabhAvajaM sukkhaM // 176 iti vibhASA kartavyA / sarvathA'cintyametatsvarUpeNa siddhisukhaM na tattvato materaviSayatvAt / sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdyaparyavasitaM ekasiddhApekSayA pravAhatastvanAdi tadoghamA -zritya / tathA cAha - te'pi bhagavantaH siddhA ekasiddhApekSayA sAdyaparyavasitAH, pravAhApekSayA'nAdyaparyavasitA / samAne bhavyatvAdau kathametadevamityAha - tathA bhavyatvAdibhAvAt / tathAphalaparipAkIha tathAbhavyatvam / ata evAha - vicitrametat tathAbhavyatvAdi tathAphalabhedena / kAlAdibhedabhAviphalabhedenetyarthaH / samAne bhavyatve sahakAribhedAt phalabheda ityAzaGkApohAyAha - nA vicitre tathAbhavyatvAdau sahakAribhedaH / kimityata Aha - tadapekSastaka iti, tadatatsvabhAvatve tadupanipAtA -'bhAvAt / ___ anekAntavAdastattvavAdaH sarvakAraNasAmarthyApAdanAt / sa khalvanekAntavAda evaM tathAbhavyatvAdibhAve, itarathaikAntaH sarvathA bhavyatvAdestulyatAyAm / mithyAtvameSa ekAntaH / kuta ityAha - nAto vyavasthA ekAntAt / bhavyatvA'bhede sahakAribhedasyA'yogAt tatkarmatA'bhAvAt / karmaNo'pi kArakatvAt, atatsvabhAvasya ca kArakatvAsambhavAditi bhAvanIyam / ata evAha - anArhatametadekAntAzrayaNam, prastutasAdhakameva nyAyAntaramAha - saMsAriNa eva siddhatvam, nA'nyasya / ko'yaM niyama ityAha - nA'baddhasya muktiH zabdArtharahitA bandhA'bhAvena / ayaJcAnAdimAn bandhaH pravAheNa santatyA atItakAlatulyaH, sa hi paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 177 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravAheNA'nAdimAn anubhUtavartamAnabhAvazca / yathoktaM - bhavati sa nAmAtIta:, prApto yo nAma vartamAnatvam / eya'zca nAma sa bhavati, ya: prApsyati vartamAnatvam // kiJcA'baddhabandhane' muktirmuktyabhAvaH punarbandhaH prasaGgAt abaddhatvena hetunA / tathA cAha - avizeSo baddhamuktyoH , anAdimati bandhe mokSA'bhAvastatsvAbhAvikatvenetyAzaGkA -pohAyAha - anAdiyoge'pi sati viyogA'virUddha eva kAJcano -palajJAtena / loke tathA darzanAt / yogobandha ityanarthAntaram / ja paMcasUtra prakAza": siddha bhagavaMtonuM sukha zabdagamya nathI, phakta anubhavagamya che te vAta uparanA perAmAM varNavI. zabda agamya evA siddhasukhane ApaNe zI rIte jANuM? tenuM samAdhAna ApatAM vadhumAM e paNa ahIM umerAyuM ke siddhanA sukhane jinezvare jANyuM che kemake teo kevaLajJAnI che. have, jinezvaranI AjJA to zabdagamya che ja tethI te AjJAnA avalaMbanathI siddhanA sukhanI samaja ApaNe paNa meLavI zakIe chIe. AjJAnuM A AlaMbana siddhonA anubhavagamya sukhane samajAvavA kalpanAo, yuktio ane dRSTAMtono majabUta prayoga kare che. keTalIka yuktio ane daSTAMta pUrve ApyAM che. siddhanA sukhano paricaya karAvavA mATe vadhu eka adbhuta kalpanA rajU karI rahyAM che. 178. sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mokSanA sukha mATe daSTAnta ane upanaya : kalpanA karo ke koI vyaktinA tamAma zatruo kSINa thaI gayAM che, eka paNa duzmana bacyo nathI. vaLI, tenA aMgamAMthI roganuM astitvamAtra nAza pAmI gayuM che. koI ja roga rahyo nathI, AgaLa vadhIne tene potAne iSTa evI saghaLI cIjono saMyoga karavAnI sattA maLI gaI che ane tamAma ISTa vastuo prApta paNa thaI cUkI che to tevA mahAnubhAva vyaktinuM sukha kevuM hoya ? a...dha..dha... kalpanAtIta sukha hoya.. kahevuM paDaze ne ? basa, AvA vyaktine je sukha che tenA karatAM anaMta gaNuM sukha pratyeka siddha bhagavaMta pratyeka samaye bhogave che. prazna : tame je kAlpanika dRSTAMta kahyuM tenuM drANAttika siddhomAM zI rIte ghaTe ? javAba: avazya ghaTe che. siddha bhagavaMto vizuddha AtmA che tethI vyaktinA sthAne che. temanA tamAma bhAvazatruo kSaya pAmI gayA che temaja bhAvavyAdhio paNa vilaya pAmI gaI che, Ama zatru ane roganA sthAne bhAvazatru ane bhAvavyAdhi levA. rAga, dveSa ane moha... bhAva zatru che kemake teo svabhAvathI ja AtmA upara niraMtara apakAra karanArA che. to karmono udaya e bhAvaroganA sthAne che kemake AtmAne pIDAno ahesAsa te ja karAve che. siddhone rAga-dveSa-moha ane karmodaya... badhuM ja nAza pAmyuM che tethI zatru na rahyAM ke rogo paNa na rahyAM. icchArahita avasthA e ja siddhone iSTa evo saMyoga hato je temane prApta thaI cUkyo che ane parama koTInI labdhio temano artha hato je temanAmAM tadAkAra banI cUkyo che. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 179 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, ame siddhonA sukhane samajAvatuM je kAlpanika daSTAMta kahyuM tenA drASTAnika siddha bhagavaMtamAM pUrepUrA ghaTamAna bane che. AvuM sUkSmatama sukha siddha bhagavaMtone che. asiddha evA apAramArthika jIvone siddhonuM sukha gaLe Utare tevuM nathI. jema sAdhunuM sukha kSAyopathamika bhAvanA viziSTa stara upara ja anubhavI zakAya tema hovAthI sAdhu nathI tevo vyakti tene jANI na zake, ArogyanuM sukha rogIo na jANI zake tema siddhonuM sukha apAramArthika mati dharAvanArAo vedI zake tema che ja nahIM. AgamamAM kahyuM che ke - sanepAtano dardI sthira ArogyanA sukhane jANI zake nahIM tema siddhonA rAga-dveSanA abhAvathI niSpanna evA sukhane phakta kevaLI ja jANe. anyo nahIM. TUMkamAM, siddhonuM sukha matino viSaya ja nahIM hovAthI kharekhara acinha koTInuM che. siddha bhagavaMtonuM uparavarNita sukha eka siddha bhagavaMtanI apekSAe sAdi anaMtakAlIna che eTale ke tenI zarUAta che paraMtu samApana nathI ane siddha bhagavaMtonA ogha = samUhane AzrayIne A sukha anAdi-anaMta kAlIna che eTale ke tenI zarUAta paNa nathI temaja samApti paNa nathI. siddhasukhanI jema siddha bhagavaMto paNa eka siddhane AzrayIne sAdi anaMtakAlIna che ane pravAhanI apekSAe anAdi-anaMta temanI sthiti che. prazna : dareka siddha bhagavaMtonuM bhavyatva eka samAna che chatAM AvA AvA bheda zA mATe paDI rahyAM che ? 180 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAbaH tenuM kAraNa temanuM tathAbhavyatva che. siddha bananAra dareka jIvanuM tathAbhavyatva eka sarakhuM nathI hotuM. bhinna-bhinna prakAranuM hoya che. tethI Avo taphAvata temanAmAM saMbhave che. tathAbhavyatva tathA saparizi che : tathAbhavyatva jo darekanuM eka sarakhuM hoya to tene tathAbhavyatva ja na kahevAya. tathAbhavyatvano artha ja tevo thAya che ke phaLanA paripAka mATenI alaga-alaga prakAranI paNa cokkasa yogyatA tathAbhavyatva tathA paripA%i che eTale ke alaga-alaga chatAM cokkasa rIte eka ja phaLano paripAka karAve te tathAbhavyatva. ahIM phaLanI samAnatA che, bheda tenA paripAkanA kALa vigeremAM ane paddhatimAM rahelo che, A bheda kAla vigerenA kAraNe niSpanna thAya che. - have A viSayane ekAMtadaSTithI jo koI grahaNa kare to tevo kutarka upasthita karI zake ke kALa vigere to sahakArI kAraNo che, jo tenA kAraNe siddha bhagavaMtomAM Adi-anaMta vigere bhedo thatAM hoya to sahakArI kAraNomAM vicitratA nakkI thaI, tathAbhavyatvanI vicitratA zI rIte ahIM nakkI karI zakAya ? A kutarkano javAba e che ke kALa vigere sahakArI kAraNomAM je bheda daSTi gocara thaI rahyo che te paNa te-te AtmAonA tathAbhavyatvane sApekSa paNe utpanna thayelo bheda che ethI sahakArI kAraNomAM jema vicitratA che tema tathAbhavyatvamAM vicitratA eTale ke vibhinnatAo niyata thaI jAya che. jo tathAbhavyatvamAM vaicitrya na hoya to sahakArI kAraNomAM vaicitrya AvyuM kyAMthI ? kemake sahakArI kAraNa tathAbhavyatvane sApekSa banIne paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 181 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravarte che, nahIM ke teno tathAbhavyatvamAM upanipAta thaI jAya che.. te zakya ja nathI ke jIva svabhAvamAM sahakArI kAraNono upanipAta thaI zake. * anekAMtavAda ane ekAMtavAda : basa, A ja anekAMtavAda che ke je tathAbhavyatvanA bhedamAM sahakArInA bhedane svIkAre che ane te chatAM te baMneya ne pRthapha pRtha svIkAre che... te baMne paraspara bhinna che chatAM paraspara sApekSa paNa che. AvA anekAMtavAdane svIkArIe to ja tamAma kAraNone yathAsthAne rAkhI zakAya. anekAMtavAda e tattvavAda che kemake tamAma kAraNonuM sAmarthya anekAMtavAdamAM raheluM che. tathAbhavyatvamAM paNa aneka jIvone AzrayIne anekAMta rahelo che. jo tamAma jIvonA bhavyatvanI tulyatA svIkArI lo to to ekAMtavAda Ubho thaI javAnI Apatti rahelI che. ekAMtavAda to mithyAtvarUpa che. ekAMtavAda svIkAro to jagavyavasthA ja na ghaTI zake. ekAMtavAda ema kaheze ke ekAMte bhavyatva ane sahakArI kAraNo vacce abheda che to sahakArI kAraNono bhavyatva sAthe saMyoga ja nahIM ghaTe. Avo saMyoga jo ghaTe nahIM to bhavyatvanA paripAka rUpa phaLa pravRtti ja sAkAra na thaI zake. AthI, ekAMtavAda svIkAravo sarvathA ayogya che. eka siddhanI apekSAe siddhabhagavaMtosAdi - aparyavasita che ane pravAhanI apekSAe anAdi-anaMta che te vAta kaI rIte yukti saMgata che te vAtanuM uparanA sUtramAM sthApana karyuM. have te ja vAtano nyAyAMtara kahe che : siddhomAM paNa tathAbhavyatvano bheda saMbhavI zake che kemake jeo prathama saMsArI hatAM te 182 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja saMsArathI nimukta banIne siddha thaI rahyAM che. siddhatva saMsArInI apekSAe che, nahIM ke siddhonI apekSAe. jo karmabaMdhathI AtmA saMbaddha banela ja na hota to muktinI koI kalpanA ja karavI na paData. to to mukti evo zabda paNa zabdArthathI vikala banI jAta. baMdha ja na hoya to mukti zAnI ? je karmabaMdha hato tenAthI mukti thaI. je karmabaMdha hato te paNa te te avasthAmAM taratamatA vALo hato tethI temanA sahakArI kAraNomAM ane tathAbhavyatvamAM bheda hovo te rIte paNa yuktisaMgata che. * karmabaMdha anAdikAlIna che tenI siddhiH karmabaMdha paNa anAdikAlIna che, pravAhanI apekSAe jeTalo bhUtakALa che eTalo karmabaMdha che. ahIM vipakSa prazna mUke che ke karmabaMdha pravAhathI anAdi che te vAta tarka vaDe zI rIte siddha thAya ? jo pravAhathI karmabaMdhane anAdi mAno to koI karmano baMdha prathama thayo nahIM. ene jo eka paNa baMdha prathama na hoya to baMdhanuM astitva ja kyAM rahe ? A praznano javAba te che ke karmabaMdha pravAhanI apekSAe anAdi che tema vartamAnamAM anubhavasiddha paNa che tethI tenA astitvane inkArI zakAze nahIM. cAlo, astitvane nahIM inkArI zakAya paraMtu koI karmano baMdha jo prathama nathI to pUrvathI baMdha vinAnA AtmAne navo karmabaMdha thayo hato tevuM nakkI thaI jAya ane ethI to mokSamAM rahelAM jIvone paNa karmabaMdha thaI zake che tevI Apatti UbhI thaI jaze. baMdha vinAnA jIvane karmabaMdha thaI zake to baMdhamukta evA siddhone karmano punarbadha kema na thaI zake ? Ama, baMdhane anAdi mAnavAthI baMdha ane mokSa eka sarakhA thaI jaze, mokSanuM astitva paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 183 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nahIM rahe mATe baMdhane pravAhanI apekSAe paNa anAdi mAnavo joIe nahIM. vipakSanI A dalIla che. teno javAba te che ke tame je kaMI kalpanA karI te phakta matino viparyAsa che. vastusthiti nahIM. baMdhane nAhi bhAno to pA teno aMta thardha zaDe che. kAJcanopala dRSTAMta ahIM sAkSI rUpa che. jema sonAne mATIno saMyoga anAdino che, kayo rajakaNa prathama che ane dvitIya che te nakkI nathI thaI zakatuM, tema chatAM mATInA te saMyogano saMpUrNa viyoga sonAne thaI zake che tema karmabaMdha anAdi che, kayo baMdha prathama ane kayo uttaravartI, te nakkI thaI zake ja nahIM ane te chatAM te tamAma baMdhano aMta zakya che. aMta zakya che eTale muktino abhAva paNa thato nathI. mUlam / Na didikkhA akaraNassa / Na yAdiTThammi eSA / Na sahajAe NivittI / Na nivittIe AyadvANaM / Na yaNNA tassesA / Na bhavvatta tullA NANaM / Na kevalajIvarUvameyaM / Na bhAvijogAvekkhAe tullattaM, tadA kevalatteNa sayA'visesAo / tahAsahAvakappaNamappamANameva / eseva doso parikappiyAe / pariNAmabheyA baMdhAdibhedo tti sAhU, savvaNayavisudhdhIe NirUvacariobhayabhAveNaM / 184 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Na appabhUyaM kammaM / Na parikappiyameyaM / Na evaM bhavAdibhedo / Na bhavAbhAvo u sidhdhI, Na taducchede aNuppAo / Na evaM samaMjasattaM / NANAdimaM bhavo / Na heuphalabhAvo / tassa tahAsahAvakappa -NamajuttaM NirAhArannayattao NiogeNaM / tasseva tahAbhAve juttameyaM / suhumamaTThapayaM / viciMtiyavvaM mahApaNNAe tti / * avacUriH / AdAvabaddhasya didRkSA, baddhamuktasya tu na seti doSA'bhAvA -dAdimAneva bandho'stvityAzaGkAvyApohAyAha - na didRkSA' -karaNasyendriyarahitasya tathA na cA' dRSTe eSa didRkSA draSTumicchA didRkSeti kRtvA / sahajaivaiSA ityArekA nirAsAyAha - sahajAyA nivRttididRkSAyAcaitanyavat / astu veyamityabhyupetya doSamAha - na nivRttau didRkSAyA AtmanaH sthAnam, tadavyatirekAt, tathA cAha - nAnyathA tasyaiSA, Atmano didRkSA'yogAt / tadavyatireke'pi bhavyatvasyeva tannivRttau doSAbhAva ityAzaGkApohAyAha - na bhavyatvatulyA nyAyena didRkssaa| __kutaH ? ityAha - na kevalajIvarUpametad bhavyatvam, didRkSA tu kevalajIvarUpetyarthaH / na bhAviyogApekSayA mahadAdibhAve tadA paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 185 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havam / kevalatvena tulyatvaM didRkSAyA bhavyatvena / atra yuktimAha - tadA kevalatvena bhAviyogA'bhAve sadA'vizeSAt, tathA sAMsiddhikatvena tadUrdhvamapi didRkSoriti hRdayam / evaM svabhAvaiyaM didRkSA yA mahadAdibhAvAd vikAradarzanAt kevalAvasthAyAM nivartate ityetadAzaGkyAha - tathAsvabhAvakalpanaM kaivalyA'vizeSa prakramAd didRkSAyA bhAvAbhAvasvabhAvakalpana -mapramANameva / AtmanastadbhedApatteH prakRteH puruSAdhikatvena tad -bhAvApattyeti garbhaH / ata evAha - eSa eva doSaH pramANAbhAvalakSaNaH parikalpitAyAM didRkSAyAmabhyupagamyamAnAyAm, tathA hi - parikalpitA na kiJcit, kathaM tatra pramANavRttiriti / tadevaM vyavasthite sati pariNAmabhedAd Atmana iti prakramaH, bandhAdibhedo bandha-mokSabheda ityetat sAdhupramANopapannaM, na khalvanyayoga-viyogau vihAya mukhyaH pariNAmabhedaH / bhavAcca muktiranAdimAn ca bhava iti nItyA / ata evAha - sarvanayavizuddhyA anantaroditaM sAdhu -phalopadarzanAyAha- nirUpacaritobhayabhAvena prakramAd mukhyabandhamokSabhAvena / * 'yasUtra praza' : have, karmabaMdhane sAdi mAnavo joIe tevA abhiprAya vALo vipakSa vadhu dalIlo karatAM kahe che ke - karmabaMdhane anAdi mAnIe ke pachI baMdhathI nirmukta evI Atma avasthAne mAnIe, te baMnemAM dikSA nathI. jyAre karmabaMdha 186 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdi che te vAtane nihALavAnI sAhajika icchA thAya che. A vAta paNa evuM pramANita kare che ke karmabaMdha sAdi che kemake indriyarahita jIvone didakSA ja thAya nahIM eTale muktAtmAone karmabaMdhanI didakSA ja nahIM hovAthI temane karmabaMdhanI punarAdi thavAnuM pramANa karmabaMdhane sAdi mAnavA chatAM nahIM rahe jyAre indriyadhArI jIvone baMdhane sAdi mAnavAnI dikSA che, jene pUrve joyuM nathI tenI didakSA ja thAya nahIM ane ahIM tevI didakSA thaI ethI paNa e nakkI thayuM ke karmabaMdhane sAdi mAnavAmAM Apatti nathI. have tame evI dalIla karo ke didakSA AvI kyAMthI ? to teno javAba te che ke te AtmacaityanyanI jema sAhajika nivRtti vALI che. nA, tamArI A vAta mAnI zakAya tevI nathI kemake didakSAnuM AtmA vize koI sthAna ja nathI. didakSAne jo AtmAthI abhinna ja mAno to didakSA to kSaNAMtare - kSaNAMtare nivRtti pAmI jAya che, tenI nivRttinI sAthe AtmAnI paNa nivRtti thaI jAya ! AthI, tamAro tarka svIkArIe to AtmA anAdi che te ja mAnI na zakAya. have vipakSa vadhu dalIla kare che ke tame je bhaya sevo cho te nahIM rahe. didakSAne sAhajika mAnI levAthI ane tenI nivRtti siddha hovA chatAM tene AtmAnuM aMga gaNo to ye Atmatattva abAdhita raheze, phakta e mATe didakSAne bhavyatva tulya mAnI lo. nA, didakSAne bhavyatvatulya mAnI zakAze nahIM kemake bhavyatva e kevaLa jIvatva rUpa che. jyAre didakSA kevaLa jIvarUpa nathI. vaLI, nivRtta thayelI didakSA mahadAdibhAvamAM pharI pharI pedA thatI hovAthI bhavyatva sAthe tenI tulanA thaI zake nahIM. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 187 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taduparAMta, dikSAne kevaLa sAhajika mAno to te sAMsiddhika dharma banI jAya ane ethI tamArA mata anusAra Adi karmabaMdha thayo te pUrve paNa tenuM astitva AvI paDe ane karmabaMdhathI mokSa thayo tyArabAda paNa tenuM astitva UbhuM rahe... Ama, tamArI vAta svIkArIe to dikSA, karma ane baMdha ekanI Adi ke aMta siddha ja na thAya... vipakSa, hajI dalIla kare che ke dikSAne kevaLa svabhAvarUpa mAno to pachI tame kahI te Apattio Takaze nahIM. nA, dikSAne svabhAvarUpa mAnavAmAM paNa koI pramANanI prApti nathI thatI. tame dikSAne bhAvarUpa, abhAva rUpa.. je-je rIte ghaTAvavA matho cho te badhuM ja kalpanAmAtra che. tyAM kazuM ja pramANa maLatuM nathI. tene kevaLa svabhAva rUpa mAno to AtmAthI teno sarvathA bheda Ubho thaI jaze. Ama, didakSA aMgenI tamArI parikalpanAomAM pramANano abhAva pratyakSapaNe dRSTigocara che. ahIM vipakSa dalIla kare che ke : nA re nA, vastunA kevaLa svabhAvane mAnavAmAM pramANanI jarUrIyAta kyAM che ? AtmAnA pariNAmano te to bhedamAtra che ! nA, tamAro A tarka paNa pAMgaLo che kemake baMdha-mokSa vigere bhedo paNa nibaMdhita pramANo vaDe niSpanna thanArAM che, nahIM ke mAtra koI anya padArthanA yogathI yoga-viyogane pAmanArAM che. upasaMhAra e che ke tamAma nayo vaDe vizuddha sAbita thanArI hakIkata e che ke saMsAra ane saMsArathI mukti e jema pravAhanI apekSAe anAdi che, AtmA ane karma e jema anAdi che tema AtmAne karmano baMdha paNa anAdi ja che. 188 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * avataraNikA / evaM dravyAstikamatamadhikRtya kRtA nirUpaNA, paryAyAstikamatamadhikRtya Aha - * 'yasUtra praza' : Ama, dravyAstika nayane AzrayIne baMdha sAdi che ke anAdi che tenI vicAraNA uparanA perAmAM karI. have paryAyAstika nayane AzrayIne A muddAne vicAratAM kahe che ke - * mUlam / Na appabhUyaM kammaM / Na parikappiyameyaM / Na evaM bhavAdibhedo / Na bhavAbhAvo u sidhdhI, Na taducchede aNuppAo / Na evaM samaMjasattaM / NANAdimaM bhavo / Na heuphalabhAvo / tassa tahAsahAvakappa -NamajuttaM, NirAhAranayattao NiogeNaM / tasseva tahAbhAve juttameyaM / suhumamaTThapayaM / viciMtiyavvaM mahApaNNAe tti / * avacUriH / nAtmabhUtaM karma, na bodhasvabhAvalakSaNamevetyarthaH / tathA na parikalpitamasadevaitat karmavAsanAdirUpaM / kuta ityAha - naivaM bhavAdibhedaH, AtmabhUte parikalpite vA karmaNi bodhamAtrA'vizeSeNa paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 189 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNabhede'pi muktakSaNabhedavanna bhavA'pavargavizeSaH / tathA na bhavA'bhAva eva siddhiH santAnocchedarUpA pradhyAta -pradIpopamA / atra yuktimAha - na taducchede'nutpAdo na saMtAnocchede -'nutpAdastasyaiva / kiM tadyutpAda eva / yathA'sau sannucchidyate tathA'sannutpadyatAmiti ko virodhaH ? / yadyevaM tataH kimityAha - naivaM samaJjasatvaM nyAyopapannatvaM kathamityAha - evaM hi nAnAdimAn bhavaH saMsAraH kadAcideva santAnotpatteH, tathA na hetuphalabhAvaH caramA''dyakSaNayorakAraNakAryatvAt / pakSAntaranirAsAyAha - tasya tathAsvabhAvakalpanamayuktam / kuta ityAha - nirAdhAro'nvayaH kRtoniyogena / ayamatra bhAvArthaH = svo bhAva ityAtmIyA sattA svabhAvaH sa nivRttisvabhAva iti nirAdhAro'nvayo yadvA'nvayA'bhAvastannivRttestattvAt / niyogagrahaNamavazyamidamitthamanyathA zabdArthA'yogAt / evamAdyakSaNe'pi / tasyaiva tathAbhAve yuktametat tathA svabhAvakalpanaM / sUkSmamarthapadametad bhAvagamyatvAt / vicintitavyaM mahAprajJayA'nyathA jJAtumazakyatvAt / * paMthasUtra praza' : karma e AtmA paNa nathI ke kalpanAmAtra paNa nathI : karma e AtmarUpa paNa nathI ane parikalpanA mAtra paNa nathI kemake karmane AtmarUpa mAno to karmamAM cetanA nAmanuM lakSaNa siddha 190 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM paDe. je tenAmAM nathI. cetanA e AtmAno svabhAva che, karmano nahIM. ethI karmane AtmarUpa mAnI zakAya nahIM. jema AtmarUpa na mAnI zakAya tema karmane phakta kAlpanika paNa mAnI zakAya nahIM. kAraNa ke karmane jo kalpanA mAtra mAno to saMsAra ane mokSano bheda rahe nahIM. karmane jo AtmarUpa mAnI lo temaja karmane jo kalpanAmAtra mAnI lo to paNa "cetanA" nAmanuM AtmAnuM lakSaNa avizeSa banI jaze ane tethI to prathama kSaNa ane dvitIya kSaNa, baMnemAM kazo ja pharka nahIM rahe, jema mukta AtmAne prathama kSaNa ane kSaNAMtaramAM kSaNa bheda sivAya kazo bheda nathI tema karma no sarvathA AtmA rUpa hoya to kSaNa ane kSaNAntaramAM paNa AtmA yathAvata ja raheze, saMsArI ane mukta evo teno bheda ghaTI zakaze nahIM. * boddhane karArI javAbo H ahIM bauddhamatAvalaMbIo dalIla kare che ke tamane saMsAra ane mokSano bheda nahIM rahe tevo bhaya che mATe karmane AtmarUpa mAnavAmAM Apatti che ne ? paraMtu vastusthiti te che ke tame "saMsArano abhAva eTale mokSa' evuM je mAnyuM che e ja asatya che ane AvI mAnyatAnA kAraNe karmane AtmarUpa mAnavAmAM Aphata UbhI thaI rahI che. hakIktamAM mokSa eTale saMsArano abhAva nahIM, mokSa eTale saMsAranI saMtati = paraMparAno viccheda... AvuM mAno to kazI takalIpha raheze nahIM. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 191 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA, tamArI dalIlane svIkAravAthI karma AtmarUpa che tevuM to siddha nahIM thAya paraMtu saMsAranI saMtatino punaH punaH utpAda siddha thaI jaze kemake saMsAranI saMtati jayAre vidyamAna mAno cho ethI to te sat che evuM svIkRta banI jAya che ane tyAre sat evI saMsAranI saMtatino jo viccheda thaI zakato hoya to viccheda thayelI asat evI saMsAra saMtatino pharI utpAda paNa thaI jaze. sano viccheda jo thaI zake to asano utpAda kema na thaI zake? je pakSa sat padArthanA vicchedane mAnI zakato hoya te pakSane asata padArthanA utpAdane mAnavAmAM koI virodha TakI zakaze nahIM. have, jo nAza pAmelAM saMsAranI pharI-pharI utpatti, pharI-pharI nAza ... mAnazo to badhI ja vyavasthA asamaMjasamAM mUkAI jaze. AtmA, bhava ane mokSa, ekenI vyavasthA susamaMjasa nahIM thAya kemake te pachI to saMsArane anAdi nahIM manAya ane AtmAne paNa anAdi nahIM manAya... te baMne kyAreka kyAreka utpanna thanArA ane cheda pAmanArAM banI jaze. eTaluM ja nahIM, hetu ane phaLanA bhAvo ja nahIM ghaTe kemake mokSane saMsArasaMtatinA cheda rUpa mAno eTale tenI pharI utpattino avakAza khaDo thAya, pharI pharI utpattino avakAza sadA raheto hovAthI mokSanI prathama kSaNa kaMI ane saMsAranI carama kSaNa kaMI, nakkI ja nahIM karI zakAya. ahIM bauddha evo vitarka kare che ke te padArthano tevo ja svabhAva che tevuM mAnI lo ke prathama kSaNe asata paNa utpanna thaI jAya ane carama kSaNe sat paNa asat thaI jAya ! to zuM vAMdho ? nA, Avo mata kadApi mAnI zakAya nahIM kemake A matane mAno to saMtatirUpa padArthano parasparano anvaya nirAdhAra banI jAya. saMtati koI paNa hoya, temAM paraspara anvaya ghaTelo hovo 192 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe. to ja tene saMtati kahevAya. have jo saMtatimAM pArasparika anvaye tUTe to saMtati ja asattAka banI jAya. tame je "svabhAva' zabdano artha karo cho ke "sva' eTale potAnI ane "mAva' eTale sattA. potAnI sattA eTale svabhAva, svabhAva zabdanuM AvuM arthaghaTana anvaya rahita che ane ethI ja ayogya che. Ama, Adya kSaNamAM asano utpAda mAno to anvaya nirAdhAra banI jatAM A mAnyatAmAM kAraNanI ja gerahAjarI thaI jAya ane carama kSaNamAM sat asatu thaI jAya che tevuM mAno to te mATe tathAsvabhAvanI kalpanA karavI paDe ane tathAsvabhAvanI kalpanA karo to te paNa anvaya rahita banI jatI hovAthI sat-asata banI jatuM hovAnI A mAnyatA paNa kAraNa rahita banI jAya che. AthI, saMsArano abhAva eTale mokSa evo mata ja yuktiyukta che. "bhavasaMtatino cheda eTale mokSa' evI mAnyatA dareka rIte asaMgata che. ja avatarA AnuSAGgikamabhidhAya prakRtamAha - paMcasUtra prakAza' : dravyAstika-paryAyAstika naya vigerenI baMdha sAdi che ke anAdi, karma AtmarUpa che ke kalpanAmAtra, mokSa saMtativicchedarUpa che ke bhavanA abhAvarUpa... vigere mAnyatAonI AnuSAMgika carcA karIne have mULabhUta viSayane AgaLa vadhAratAM kahe che ke - paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 193 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mUlam / apajjavasiyameva sidhdhasukkhaM / etto cevuttamaM imaM, savvahA aNussugatte aNaMtabhAvAo / logaMtasidhdhivAsiNo ee / jattha ego tattha NiyamA aNaMtA / akammaNo gaI puvvapaogeNa alAbuppabhiiNAyao / niyamo ao ceva / aphusamANagaIe gamaNaM / ukkarisavisesao iyaM / avvocchedo bhavvANaM aNaMtabhAveNa, eyamaNaMtANatayaM, samayA ettha NAyaM / bhavvattaM jogayAmettameva kesiMci paDimAjoggadAruNidaMsaNeNaM, vavahAramayameyaM, eso vi tattaMgaM pavittivisohaNeNa, aNegaMtasidhdhio, nicchayaMgabhAveNa parisudhdho u kevalaM / esA ANA iha bhagavao samaMtabhaddA tikoDIparisudhdhie apuNabaMdhAigammA / eyapiyattaM khalu ettha liMgaM, ocittapavittivinneyaM, saMvega-sAhagaM niyamA, na esA annesiM deyA, 194 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMgavivajjayAo tappariNNA, tayaNuggahaTThAe AmakuMbhodaganAsanAeNaM, esA karuNatti vuccai egaMtaparisudhdhA avirAhaNAphalA tilogaNAhabahumANeNaM nisseyasa sAhiga tti pavvajjAphalasuttaM // 5 // // samattaM paMcasutaM // * avacUriH / aparyavasitamevamuktena vidhinA siddhasaukhyam / ata eva kAraNAduttamamidam / etadeva spaSTamabhidhAtumAha - sarvathA'nutsukatve anantabhAvAt kAraNAt / kva nivAsa eSAmityAha - lokAntasiddhivAsina ete lokAnte yA siddhiH prazasta kSetrarUpA tadvAsina ete siddhA / kathaM vyavasthitAH ? ityAha - yatraikaH siddhastatra kSetre niyamAdanantAH siddhAH / kathamiha karmakSaye lokAntagamanamityAha- akarmaNaH siddhasya gatirito - lokAntaM pUrvaprayogeNa hetunA tatsvAbhAvyAt / kathametadevaM prati -pattavyamityAha - alAbuprabhRtijJAtataH / aSTamRllepalipta jalakSiptA'dhonimagnatadapagamordhvagamanasvabhAvA'lAbuvat prakRtigrahaNA -deraMDaphalAdigrahaH / tatraiva vA'sakRd gamanAgamanaM kiM netyetadAzaGkyAha niyamato'ta evA'lAbuprabhRtijJAtataH / aspRzadgatyA gamanaM siddhasya paJcamaM pravrajyAphalasUtram / - 195 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhakSetraM prati / kathamiyaM sambhavatItyAha - utkarSa - vizeSata iyaM gatyutkarSavizeSadarzanAdevamaspRzadgatiH sambhavati siddhasya punarAgamanAt kAlasya cAnAditvAt SaNmAsAntaH prAyo'nekasiddheH bhavyocchedaprasaGga iti vibhramanirAsArthamAha- avyavacchedo bhavyA - nAmanantabhAvena tathA siddhigamanAdAvapi / vanaspatyAdiSu kAyasthitikSayadarzanAdanantasyA'pi rAzeH kSayopapatteH punaH saMzayeti tadvyavacchittyarthamAha- etadanantAnantakaM na yuktA'nantakAdi, samayA atra jJAtam, teSAM pratikSaNamatikrame'nucchedo'nantatvAt / evaJca sati bhavyatvaM yogyatAmAtrameva siddhiM prati keSAJcit prANinAM ye na kadAcidapi setsyanti ko vA evamabhavyebhyo vizeSo bhavyAnAmityAzaGkAvyapohAyAha - pratimAyogyadArUnidarzanena / etad dArU pratimAyogyaM granthyAdizUnyatayA, tadanyat tadyuktatayeti / vyavahAramatametat / eSo'pi tattvAGga, eSo'pi vyavahAranayaH paramArthA'GgaM mokSA'GgamityarthaH / - kuta: ? ityAha - pravRttivizodhanena, tanmatena pravrajyAdipradAnAt paralokapravRttivizodhanena, evamanekAntasiddhistannItyA / tathA nizcayA'GgabhAvena, evaM pravRttyA pUrvakaraNAdiprApteH / parizuddhastu kevalamAjJApekSI puSTAlambanaH / eSA AjJA iha bhagavata ubhayanayagarbhA athavA paJcasUtroktA sarvaiva samantabhadrA sarvato nirdoSA / trikoTiparizuddhayA kaSa-ccheda 196 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tApaparizuddhyA / iyaJca bhagavadAjJA sarvaivA' punarbandhakAdigamyA / apunarbandhakA ye sattvA utkRSTAM karmasthitimapunaHsthitibandhakatvena kSapayanti / AdizabdAd mArgAbhimukha-mArgapatitAdayaH parigRhyante / etat priyatvaM khalvatra liGgaM, AjJApriyatvamapunarbandhakAdi liGgam / priyatvamupalakSaNaM zravaNA'bhyAsAdeH / etadapyaucityapravRttivijJeyam / tadArAdhanena tad bahumAnAt / saMvegasAdhakaM niyamAt / yasya bhagavadAjJA priyA tasya niyamataH saMvegaH, yata evamato naiSAnyebhyo'punarbandhakAdivyatiriktebhyaH saMsArAbhinandibhyo [ deyA] ityarthaH / kathaM jJAyante ? ityAha - ligaviparyayAt tatparijJA uktaJca - kSudro lAbharatirdIno matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinandI syAnniSphalArambhasaGgataH / / 76 / / [yo.8 / yo. bindu.] kimiti na tebhyo deyetyAha - tadanugrahArthaM saMsArAbhinandisattvAnugrahArthaM / uktaJca - aprazAntamatau zAstrasadbhAvapratipAdanam / doSAyAbhinavodIrNe zamanIyamivajvare // 7 // [lokatattvanirNaye] AmakumbhodakanyAsajJAtena / eSA karUNocyate, ayogyebhyaH sadAjJA' pradAnarUpA / ekAntaparizuddhyA tadapAyaparihAreNa / ata paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 197 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eveyamavirAdhanAphalA samyagAlocanena / na punarlAnA'pathyapradAna nibandhanakarUNAvattadAbhAsA / iyaM caivambhUtA trilokanAthabahumAnena hetunA niHzreyasasAdhiketi / kimuktaM bhavati ? / nA ' nAgamikasyeyaM bhavati kintu pariNatA''gamikasya / asya ca bhagavatyevaM bahumAnaH, evaM ceyaM mokSasAdhikaiva sAnubandhazubhapravRttibhAvena / // iti pravrajyAphalasUtrasyAvacUriH // prazastiH // zrIharibhadrasUrikRtavRttestaduparilikhiteya [ mavacUriH] bhaTTAraka zrIjJAnasAgarasUripAdakamalopAsakena udayakalazagaNinA svaparArtha -miti // // iti paJcasUtroparyavacUriH sampUrNA // * 'yasUtra praza' : siddha bhagavaMtonuM je atulanIya sukha che te teone sadAkSaNa anubhava gamya hoya che ane te sukha kadApi aMta pAmavAnuM nathI. tethI ja jagatamAM advitIya uttama sukha A zrI siddha bhagavaMtonuM sukha che. A sukha uttama hovAnA paNa be kAraNo che. eka to A sukha aMtarahita che te ane be, A sukhamAM utsukatA nAmano doSa nathI. siddhonuM sukha anaMta che te ja te sukhanI utsuktA mukta sthitinuM kAraNa che kemake utsukatA jyAM Ave che tyAM te padArthanA aMtano apragaTa bhaya paNa rahelo hoya che. ahIM evuM nathI tethI utsuktAnuM tArkika kAraNa paNa rahe tema nathI. 198 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * siddhabhagavaMto kyAM rahe che ? kevI rIte tyAM gamana karyuM ? 14 rAjalokanA aMtabhAge "siddhazilA' nAme je dharatI che je 45 lAkha yojana lAMbI ane eka yojana UMcI che tenA upara A siddha bhagavaMto rahelAM che, sAdi anaMtakALa mATe tyAM temanI sthiti che. vizeSatA to te che ke tyAM eka siddhabhagavaMta jyAM rahelAM che te ja AkAzapradezane avagAhIne anaMta-anaMta siddho rahelAM che. have prazna jo tevo thato hoya ke karmano kSaya thatAM AtmA lokAgra bhAge kema gamana kare che ? to teno javAba te che ke saMpUrNa karmakSaya karIne carama nirvANa pAmatAM pahelAM AtmAe karmanA pUrNa kSaya mATe je prakRSTatama adhyavasAyo dhAraNa karavAno puruSArtha karyo, A pUrvaprayoga che ane tenA ja kAraNe AtmA aMtima nirvANa pAmIne lokAgra bhAge gamana kare che. vaLI, AtmAno tevo svabhAva paNa che ke vizuddha AtmadazA pAmelo AtmA haMmezAM Urdhvagamana kare. vizuddha AtmadazA pAmelA jIvanI AvI prakRti sAbita karanArAM daSTAMto aneka che. jema ke anAvRSTiA tuMbaDAne mATInA ATha lepa karIne pANImAM mUkI do, te sIdhuM pANInA taLiye pahoMcI jaze. te pachI dhIre dhIre eka pachI eka mATInA lepa ukhaDatAM jaze tyAM sudhI te taLiye ja beThuM raheze ane jyAM AThe ATha lepa ukhaDI jaze ke turaMta kSaNamAtramAM sapATI para AvI jaI tyAM sthira thaI jaze. sapATI para AvyA pachI te pAchuM pANImAM DUbaze paNa nahIM. basa, tevuM ja A AtmAnuM che. ATha karmarUpI maLa AtmAne vaLagyAM che tethI te saMsAramAM DULyo che. AThe karmonA maLa naSTa thaI jaze eTale te saMsArathI mukta thaI lokAgra bhAge pahoMcI jaze. paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 199 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSamAM gayelAM siddho pharI kema saMsAramAM AvatAM nathI ? evI jo zaMkA thatI hoya to teno javAba te che ke saMsAramAM AtmAne DUbADI rAkhanAra preraka baLa karma hatuM. have temane karmanAmanuM preraka baLa ja asarakartA nathI tethI teo pharI vAra saMsAramAM Agamana karatAM nathI. tuMbaDAnuM dRSTAMta ahIM paNa sAkSIrUpa che. tuMbaDAne lAgelI mATI tene jaLamAM DUbADe che. have jo mATIno saMga tene thAya ja nahIM to te kadI jaLamAM DUbe nahIM. siddha bhagavaMto ahIMthI lokAgrabhAge pahoMce che temAM eka samayathI vadhu temane samaya thato nathI ane A eka samayanI temanI urdhvagati paNa "aspRzatmati' kahevAya che eTale ke tichalokamAMthI lokAgra sudhI teo pahoMce tyAre vacce je-je dravyo Ave te paikI ekeya ne te sparzatA nathI. * to saMsArano aMta thaI nahIM jAya ? : eka tarapha jinAjJA ema kahe che ke saMsAra anAdi che, bIjI tarapha ema kahe che ke siddho saMsAramAM punarAgamana karatAM nathI ane trIjI tarapha evuM paNa umere che ke cha mahinAmAM eka AtmA to jarUra mokSamAM jAya arthAt eka AtmAnuM saMsAramAMthI mokSa gamana thayuM te pachI bIjo AtmA saMsAramAMthI mokSe jAya te be ghaTanAno aMtarAla kALa vadhumAM vadhu cha mahinAno hoI zake. tethI vadhu nahIM... jo Ama ja che to A saMsAra ja eka divasa khAlI nahIM thaI jAya? kama se kama bhavyono saMsAramAMthI saMpUrNa aMta nahIM thaI jAya ? nA, tevuM nahIM thAya. koI kALa tevo nahIM Ave ke A saMsAramAM anaMtA bhavyo vidyamAna hoya nahIM. anaMtA bhavyo siddha 200 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayAM ane thaze chatAM saMsAramAM bhavyonI saMkhyA anaMta ja rahI che ane rahevAnI che kemake teo anaMtA che. cAlo, bhavyonI saMkhyAno ke saMsArano uccheda na thAya, paraMtu vanaspatikAya vigeremAM temanI kAyasthitino viccheda to thaI jAya ne ? nA, tevuM paNa na thAya kemake bhavyo anaMtAnaMta che. prati kSaNa ekeka jIva vanaspatikAyamAMthI bahAra nIkaLe to paNa tenI kAyasthiti aMta nahIM pAme. * to pachI bhavyo abhavyathI judAM zI rIte ? : keTalAM ya bhavyo tevA che je kadI paNa mokSamAM javAnA nathI, bhavyatva to phakta mokSagamananI yogyatArUpa che, mokSagamananI Garrenty nathI. have je bhavyo kadI mokSamAM nathI javAnA temanAmAM ane abhavyomAM pharka zo rahyo ? pharka yogyatAno che. abhavyo paNa mokSamAM jatAM nathI ane keTalAMya bhavyo paNa mokSamAM janAra nathI, baMne anAdi - anaMta saMsArI che chatAM abhavyomAM mokSagamananI yogyatA ja nathI, jyAre bIjA naMbaranA jIvomAM mokSagamananI yogyatA to che ja. jemake lAkaDAmAMthI mUrti banAvavI hoya to lAkaDuM sau prathama prAyogya hovuM joIe. temAM gAMTha vigere na hovI joIe. have je lAkaDAmAM gAMTha vigere nathI te mUrti banavA mATe lAyaka to che ja chatAM tevuM tamAma lAkaDuM mUrti bane tevuM kadI banatuM nathI. vyavahAra nathI dIkSAdAna thAya che ? A vyavahAra nayano abhiprAya che. vyavahAra naya paNa tattvanuM abhipreta aMga che, mokSanuM sAdhaka aMga che kemake mokSanI sAdhanAnI paJcamaM pravrajyAphalasUtram / . 201 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAma kriyAo vyavahAra naya vaDe ja cAle che. jIvone dIkSAnuM pradAna thAya che te paNa vyavahAranayane anusarIne thanArI kriyA che. A vyavahAranaya paNa nizcayanayane pamADanAruM aMga che kemake te ja apUrvakaraNa - graMthibheda vigere bhAvone pamADe che. nizcayanaya to atyaMta vizuddha che ane mAtra AjJAgrAhI che. have jinAjJA kone svIkAre che? vyavahArane ke nizcayane? tevI jijJAsA rahetI hoya to teno uttara e che ke jinAjJA te baMnene svIkAre che, vyavahAra ane nizcaya, baMne nayathI te parikarmita ane garbhita che. sAce, A jinAjJA saMpUrNapaNe doSarahita che, samantabhadrA che. kaSa, cheda ane tApa... traNa prakAranI parIkSA vaDe zuddha sAbita thayelI che. * jinAjJA apunarbalakane ja ApavI : AvI jinAjJAne apunabaMdhaka vigere jIvo ja samajI zake. mohanIya vigere karmonI utkRSTa sthiti jeo have kadApi pharI nahIM bAMdhe tene apunabaMdhaka jIvo kahevAya. hA, teomAM mArgapatita ane mArgAbhimukha... jevA bhedo paDe ane te ahIM grAhya che. apunabaMdhakane ja jinAjJA samajAvavI. dIkSA paNa jaghanyathI apunabaMdhakane ja ApavI. apunabaMdhaka koNa che ane koNa nahIM te nakkI zI rIte karavuM ? tenA lakSaNo zAstra darzAvyAM che. jene jinAjJAno prema hoya tevA jIvo apunabaMdhaka hovAnI saMbhAvanA che. AjJAno prema e apunabaMdhakapaNAnuM pradhAna lakSaNa che. 202 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemane jinAjJAno prema che temane niyamA saMvega game che, pragaTe che. ethI teo AtmAnaMdI bane che. bhavAbhinaMdI jIvo karatAM teo judAM che. bhavAbhinaMdI jIvone A jinAjJA ApavI nahIM, tAtparya e che ke bhavAbhinaMdI jIvone A zrutajJAna ane pravrajyA ApavA nahIM. bhavAbhinaMdI jIvone dIkSA na Apo temAM karuNA rahelI che. (1) kSudratA (2) lAlaca (3) dInatA (4) IrSyA (5) Dara (6) kapaTa (7) jaDatA... A sAta doSono prakarSa bhavAbhinaMdI paNAnI nizAnI che. A sAta doSono prakarSa dharAvanArA bhavAbhinaMdIne dIkSA na ApavAmAM paNa tevA jIvo upara upakAra thAya che... kemake evA jIvone jinAjJA samajAvavAthI ane tenA AcaraNano adhikAra ApavAthI teo jinAjJAnI vadhu ne vadhu kadarthanA karanArA ja bane che. "uddhata buddhivALA jIvane zAstrajJAna ApavuM nahIM kemake tethI temanI uddhatAI vadhatI ja cAle che, caDatAM tAvamAM pANI na apAya temasto." lokatattva nirNaya' graMthamAM ukta abhiprAya Apyo che. kAcA ghaDAmAM pANI na bharI zakAya tema bhavAbhinaMdI, jIvone arihaMtanI AjJAnuM pradAna na karI zakAya. te na karavAmAM paNa karUNA ja rahelI che. kAraNa ke tevA jIvo jinAjJAne svIkArIne paNa apAyo ja pedA karanArA bane che ane te rIte svayaMnA AtmAnuM vadhu ahita kare che. A apakArane TALavo che mATe tevI jinAjJA che ke bhavAbhinaMdI jIvone zAstrajJAna ane saMyama ApavA nahIM. - paJcamaM pravrajyAphalasUtram / 203 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dardIne kupathya khavaDAvo temAM je karUNA dekhAya che te phakta AbhAsa mAtra che, vAstavika nathI. te ja rIte ayogyane zAstrajJAna - saMyama vigere pradAna karavAmAM kyAMya karUNA nathI, je che te karUNAno AbhAsa che. A vidhAna paNa trilokapati arihaMte ja kareluM che. arihaMtanI AjJA evI che ke bahumAnapUrvaka tene ArAdho to te parama kalyANane karanArI bane che. apariNata ke atipariNata jIvone te tAratI nathI, pariNata jIvone ja te tAre che, pariNata jIvone jinAjJA pratye aparaMpAra bahumAna che, teo sAnubaMdha paNe mokSane sAdhanArI tevI zubhakriyAone ArAdhanArA che.. | iti "paMcasUtra prakAza' gujarAtI vivaraNa // 204 sAvacUri-saTIkAnuvAdaM paJcasUtram / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 10: 11- 12 gItArtha pravarazrI dvArA sarjita-saMpAdita sAhitya zra .......... likhita @ siddhAMtonA dhanurdhArI... ....... aprApya * nahIM joIe, ra600nI rASTrIya ujavaNI. aprApya & 6 mAsathI adhika upavAsa jaina zAsanane mAnya kharAM? .......... aprApya * 2600nuM jherIluM AkramaNa....................... aprApya @ hAMkI kADho giranAra ropa-ve ne................. ............. aprApya * samAdhi dhArA.......... ................ aprApya * mArI 12 pratijJAo (cAra AvRtti) ............. 10/- bhAvAcArya vaMdanA (be AvRtti).. .............. rUA. 10/* jUtana arihaMta vaMdanAvalI (be AvRtti) . .......................... rUA. 10/@ sametazikhara tIrthanI bhAvayAtrA-sacitra (traNa AvRtti) ........ rUA. 50/@ aSTApada tIrthanI bhAvayAtrA - sacitra (traNa AvRtti). ....... rUA. 70/* zraddhAMjali. .......... ........ - sAdara * japo nAma, sUrirAma. ........ rUA. 60/* sImaMdharasvAmInI bhAvayAtrA (traNa AvRtti) rUA. 10/- keTalAMka pUrvajanmo -1 aprApya/* keTalAMka pUrvajanmo -2 aprApya/* keTalAMka pUrvajanmo -3 ...... ...........aprApya/* keTalAMka pUrvajanmo -4 ..... .... rUA. 10/* keTalAMka pUrvajanmo -5 rUA. 10/ .......... .....*** ...... ...*** che. paNa sAhitya sUci ane kI SjI jA * * *phrakAeka Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 keTalAMka pUrvajanmo -6 4 keTalAMka pUrvajanmo - 7 - keTalAMka pUrvajanmo - 8 tapavaMdanA jaina lagnavidhinI jainazAstra nirapekSatA pUrvapurUSonI aMtima ArAdhanA (be AvRtti) kIrtigAthA zrI hemacaMdrAcAryanI (sacitra) (be AvRtti).. - vairAgyadhArA (vairAgyazatakano padyAnuvAda) vairAgyapatAkA (IndriyaparAjayazatakano padyAnuvAda). neminAtha kathA.. pArzvanAtha kathA supArzvanAtha kathA zAstrIya praznottara - 1 - - aSTamaMgalanA darzanI uchAmaNIo H taTastha samIkSA hindI sAhitya (bhivita) nad garihaMta vaMnAvatI (Dho AvRtti). sametazikhara tIrtha kI bhAvayAtrA (sacitra). 1 (savitra). saphara pUrvajanmoM kA saphara pUrvajanmo kA - 2 (sacitra) saphara pUrvajanmoM kA - 3 (sacitra) yazogAthA zrI hemacandrAcArya kI (sacitra) = aSTApada tIrtha kI bhAvayAtrA (sacitra). bhAvAcArya vaMdanA saMskRta nUtana TIkA + gujarAtI saTIka anuvAdavALA graMtho : AtmaniMdAdvAtriMzikA + 'tattvaruci' TIkA ratnAkara paJcaviMzatikA + 'maMGgalamAlA' TIkA 206 paJcasUtram rUA. 10/rUA. 10/ rUA. 10/ rUA. 10/ sAdara rUA. 10/ rUA. 100/ sAdara aprApya rUA. 10/ rUA. 10/ rUA. 10/ rUA. 30/ sAdara . OM. 10/ S. 50/ . ru. 200/ ru. 200/ 7. 100/ 5. 100/ S. 50/ ...... 10/ Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......... ............... ............ G samyaktva rahasya prakaraNa + 'bodhipatAkA' TIkA G sumatisambhava mahAkAvya + 'mokSamaJjarI' TIkA * saMta sAhitya (saMskRta) G stutinaMdinI. ...........ru. 65/G zobhanastuti................... ..............aprApya G dhanyacaritram .................. ...............aprApya G kAdambarI-1-2......... ..........ru. 400/G zobhanastuti vRtti mAlA - 1-2................ ru. 400/F prabodhacintAmaNiH. ............ ..... aprApya G pArzvanAthacaritram .................................................... ru. 100/G candraprabhacaritram - 1-2 ....... ru. 400/G zrI kalyANamaMdira stotram (padaccheda-anvaya-anuvAda samAsa sahita).... ru. 200/bhAvAnuvAda vALA graMtho cha siddhahemacandradhAtupATha : (artha-gaNa-pada-seTa vibhAga sahita)........... aprApya G paJcasUtra (avacUri) bhAvAnuvAda sAthe .... ........... ru. ..... cha tapA-kharatara bheda (gurAtA) .... .......... aprApya saMpAdita sAhitya (gujarAtI) G AyuM, bhAnatuMgasUriye .... ............................................. aprApya ja bhArapA nAM rAsa- 26sya....... .......... 3.. 300 G prabaMdha timI .... .......... 3. 200 * hindI sAhitya (saMpAdita) G caitrI pUrNimA ke devavaMdana-savidhi (zatrujaya kI nava DhUMka ke phoTogrAphsa sahita) ... ..........ru. 50/ sAhata)........... Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * nizrita mIThA saMbhAraNA.. poSadazamInI vistRta ArAdhanA... pUjyazrI dvArA prerita ane DaoN. kavina zAha dvArA saMpAdita saMzodhita pustako 'velI' kAvya saMgraha lAvaNI kAvya svarUpa ane samIkSA R cAlo, vivAhalo kAvyane jANIe jaina sAhityanI paribhASA jaina gItA darzana AgAmI prakAzano O 4 72-yAtrA navvANuM karIe 73-zAstrIya praznottara (bhAga-2) 74-STamaMgata che ddarzana ii holiyA : niSpakSa samIkSA (hindI) - 75-yatipratimaLasUtram - apragaTa vRttinA saMzodhana sAthe... 76-tapA-caratara mendra - hindI kusuma-amRta TrasTa, vApInA saranAme saMparka karavAthI upalabdha sAhitya meLavI zakAze. pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA jJAnabhaMDArone tamAma sAhitya sAdara arpaNa karAya che. 2+6yY 1/2 re 208 paJcasUtram sAdara aprApya Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAL NAAR abhiprAya patro saMskRtachAyopetaM, saTIkagUrjarAnuvAdasamanvItaM, 'bodhipatAkA' TIkayA samalakRtaM samyaktvarahasyaprakaraNam -:granthasaGkalanakartA:sugRhItanAmadheyAH zAstrajJaziromaNayazca pUjyapAdAH pUrvAcAryazrI siddhasenasUrIzvarAH -: TIkAracayitA:munirhitavardhanavijayaH (209ya abhiprAya patro 59ii SHARMA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aso suda-10, kAMDAgarA, kaccha dharmalAbha saha jaNAvavAnuM ke tamArA taraphathI bodhipatAkA TIkopeta samyaktvarahasyaprajaLam graMtha maLyo. TIkAkAra munirAja zrI hitavardhana vijayajI. ma.ne khUba-khUba dhanyavAda ! vizada TIkA ane gujarAtI vivaraNa sAtheno A apragaTa graMtha pragaTa thayo che tethI te aneka AtmAone samyaktvanI prApti-vRddhi-zuddhimAM upayogI banaze. Aso vada-14, udayapura tamArA taraphathI prakAzita samyaktvarahasyaprarNam graMtha prApta thayo. adyAvadhi apragaTa graMthanuM saMzodhana-prakAzana temaja vidvAna mu.zrI hitavardhana vi.nI vodhipatAga TIkA bhAvAnuvAda sahita joI AnaMda thayo. munizrI temaja tamo AvA suMdara graMtho prakAzita karatAM raho te ja abhyarthanA A. kalAprabhasAgarasUri (aMcalagacchIya) mu. divyakIrti vi. gaNInA dharmalAbha ('sUri rAmacandra' samudAya) kArataka suda-2, jAmanagara samyaktvarahasyaprarLam graMtha maLyo. ApanA taraphathI thayela TIkA racanAnI bhUri bhUri anumodanA. graMthanuM vAMcana karatAM kaIMka navuM jANavA maLyuM eno AnaMda thayo. 210 paJcasUtram muni prazamapUrNanA vaMdana ('sUri rAmacandra' samudAya) Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aso suda-3, muluMDa vadhipatA' TIkAthI samalaMkRta samyakatva rahasya prakaraNam pustaka maLyuM che. 132 sAkSI pAThothI yukta A najarANuM aneka AtmAo mATe mArgadarzaka puravAra thaIne rahe e ja aMtaranI zubhakAmanA sAthe... ratnasuMdarasUrinI anuvaMdanA (A.jayaghoSa sU.ma.no samudAya) -(c)(c)(c) 12/10/2010, pATaNa sagaNatvahasyaprazaraNam maLyuM. mu. hitavardhana vijayajI ma.sA. e pitAza' TIkA pote lakhI je mahenata karI che te dhanyavAdane pAtra che. uparAMta gujarAtI anuvAda paNa lakhyo hoI vidvAno, prAthamika abhyAsu varga ane sAmAnya jana sahukoIne khUba ja upayogI thaze. paMnyAsa puMDarikaratna vijaya (zAsanasamrATu - samudAya) marInaDrAIva-muMbaI paM. kaivalyabodhi vi. ma. | pU. paM. padmabodhi vi. ma. taraphathI. satvaracaraNam graMtha maLyo. durbodha - gahana zloko para vistRta ane prauDha vivaraNa joIne AnaMda thayo. zAsanano vistAra khUba vadhyo che tyAre enA uMDANane batAvanArAM AvA prakAzano vartamAnamAM kharekhara IcchanIya che. hajI aneka graMthapuSpothI zAsananI pUjA karatA raho e ja abhyarthanA... gujJAthI mu. tIrthabodhi vi. (A. jayaghoSa sUma.no samudAya) abhiprAya patro In Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aso suda-pUnama, naMdarabAra satvarasyapraram maLyuM TIkAkArazrIe aneka graMthomAMthI sAmagrInuM uddharaNa karIne prastuta graMthane kharekhara Adeya banAvyo che. temanA hAthe bhaviSyamAM paNa AvA aneka graMthonI racanA thAya e ja abhilASaNIya che. vi. kulacandrasUrinA dharmalAbha (A. jayaghoSa sUma.no samudAya) - jI Aso suda-2, ANaMda dharmalAbha, saTIka sakhyatvacaprajara graMtha maLI gayo. samyakatvano viSaya Ama paNa mane vadhu priya che eTale A graMthanA prakAzanathI vizeSa AnaMda thayo. TIkAkAra munivarano zrama TIkAmAM jaNAI Ave che. lupta thayela TIkAracanAno purUSArtha punaH jAgRta karI rahyAM che tethI khUba AnaMda. pU.A.bha.zrI candragupta sU.ma.e A graMthane sUkSmadaSTie tapAsyo che te moTI vizeSatA che. paM. jayadarzana vi. gaNInA dharmalAbha ('sUri rAmacandra samudAya) -90 Aso suda-4, vaDhavANa sagaNatvaracaraNasaTIka graMtha maLyo. tamAro prayAsa stutya che. mahenata joradAra che. tenA dvArA sAyika samyagdarzananA bhAgI banIe e ja zubhAbhilASA. dharmatilaka vi.nI anuvaMdanA (hAlaH gaNivara | 'sUri rAmacandra samudAya) (12), paJcasUtram Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArataka suda-9, seTelAITa, amadAvAda. sarvaracaraNanuM je pustaka tame pragaTa karyuM te maLI gayuM che. samyakatvanI prApti pachI rakSaNa mATe mithyAtvanA sthAnothI dUra rahevAnI vadhu jarUra che ane te tamoe pustakamAM mithyAtvanA parivAra mATe je suMdara samajaNa ApI che te anumodanIya che. saMsAranA sukho guNanI prAptinI ADe nathI AvatA paNa sukha parano rAga guNanI prAptinI ADe Ave che. A vastu tame je khUbIthI samajAvI che te mananIya che. mu. prazAMtadarzana vi.nI anuvaMdanA ('sUri rAmacandra samudAya) - - Aso suda-13, sAbaramatI sattarapramumaLyuM. tamoe livyaMtara - zuddhikaraNa karavA pUrvaka TIkAnI racanA karIne aneka graMthonI sAkSI temAM ApavA pUrvaka A apragaTa graMthane saraLabhASAmAM banAvIne khUja ja suMdara kAryakarela che. khUbakhUba anumodanA... nayabhadra vi. nI anuvaMdanA (hAlaH paMnyAsa | 'sUri rAmacandra samudAya) (c)(c)(c) bhAdaravA suda-pUnama, amadAvAda. sagavRttaracAram ! mArI daSTie mahArAjajIne apAyelI A sarvazreSTha zraddhAMjali che. e mATe tamane hRdayathI abhinaMdana. tamArI hRdayathI anumodanA... hitarati vijaya ('sUri rAmacandra samudAya) kAja mAnavAma hA NS rAka ke nakAma jA pAmI 9 s tory Nov . abhiprAya patro para ja zAi 07 S Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAdaravA vada-12, navasArI eka apragaTa kRtine TIkA+anuvAdathI maMDita karIne prakAzamAM lAvavA mATe khUba khUba dhanyavAda ! chApAmAM 'bodhipatAkAnI satkArayAtrA - vimocana vigerenA samAcAra hatA. prasaMga sarasa rahyo haze. A. municandrasUri (bApajI ma.no samudAya) 12/10/2010, chANI sakhyaNasvaracaDram nuM vihaMgAvalokana karavAnuM thayela. ApaNA sahunA paramatAraka gurudevazrIno atipriya viSaya prastuta graMthamAM nUtana TIkA dvArA alaMkRta thaIne ane aneka vidha graMthonA sAkSIpATho sAthe samRddhivaMta thaIne prApta thayo che. A ahobhAgya tamArI parikarmitatIrNa prajJAne prApta thayuM te tamArA mATe anahada AnaMdadAyI kahevAya. A viSamakALamAM zraddhAne paNa jIvaMta rAkhavI ane tadanusAra pAlana karavA sadA jAgRta rahevu atyanta kaThina banI gayela che tyAre A graMtharatna jarUra dIvAdAMDInI garaja sAraze. muni ramyadarzana vijaya (hAlaH gaNivara / "sUri rAmacandra samudAya) -(c)(c)(c)(c) vi.saM. 2066, Aso suda-10, nAzika sakhyatvacAraNa-satIja maLyuM. zrI AgamasUtro Adi graMthonA aneka sAkSIpATho sAthe karela TIkAnuM sarjana anumodanIya che. jotAM khUba AnaMda thayo. paJcasUtram kaws Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apragaTa evA bIjA aneka graMthonA saMzodhana - navya TIkAnA sarjana dvArA tamArI zakti zAsanane lAbhakArI bane ane temAM tame saphalatAne pAmo e ja... ha. muni punyaprabha vi.nI anuvaMdanA (hAlaH paMnyAsa | 'sUri rAmacandra samudAya) - - 13/10/2010, rohA satvaracaramumaLela che. zAstraziromaNi mahApuruSanA durlabha graMthane sulabha banAvI sAthe sAthe e punya purUSanA samyatva viSayaka bhAvone saMskRta-gurjara banne bhASAmAM kholI bAla+vidvajano upara tame upakAra karela che. ApaNA samudAyamAM guja. AdimAM lakhanAra, kAvya racanAra ghaNA mahAtmAo che jyAre saMskRtamAM lakhanAra virala mahAtmAo che. saMskRta sAhityanuM AyuSya dIdhuM che. prAMtIya bhASAo samaye samaye badalAtI rahe tamArA sukRtanI bhUri bhUri anumodanA.... paM. ratnasena vijaya (hAlaH AcArya) ('sUri rAmacandra samudAya) (c)(c)(c)(c)e bhAdaravA vada-13-14, amadAvAda sa tvaracaraNam' vAcyuM, khUba khUba AnaMda thayo. ApaNe tyAM saMskRtamAM TIkA racanArA ochA che ane emAM paNa AvA tAtvika graMtha upara 132 samyakatva aMgenA sAkSIpATha sAthe TIkAnI racanA karela che tethI gaurava anubhavAya che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA samudAyamAM TIkAnI racanA.... prAyaH ApanI ja kRtio haze. haju sudhI koI graMtha upara koInI saMpUrNa vRtti jovAmAM AvI nathI. Apane dhanyavAda ApIe eTalAM ochA che. sA. caMdanabALAzrI nI vaMdanA bhAdaravA vada-11, amadAvAda 'samyaktvarahasyapraraLam' graMtha maLyo. prAcIna graMthanuM prakAzana... abhinava TIkAnI racanA sAthe... zruta bhaktino hArdika rasa dharAvanAra vinA bane nahi. mu. zrI hitarvadhana vijayajInuM kArya khuba ja anumodanIya che. A graMtha jJAna pipAsu AtmAone svazakti anusAra khUba upayogI nIvaDaze. hemaprabhasUrinA dharmalAbha (hAlaH gacchAdhipatizrI -A. nIti sU ma.no samudAya) Page #221 -------------------------------------------------------------------------- Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sUri rAmacandra'nI 25 mI putizi vi.saM. 2047 nI 2002 25 Years svargagamana rajata varSa vijya rAmacandrasUri mahArAjA khA davAkhA * Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasaMge hAlola jaina saMghamAM ujavAyo, 5 divasIya mahA mahotsava mahotsava prAraMbhaH vi.saM.2072, aSADha vada-11, tA.30-7-2016 samApana : vi.saM.2072, zrAvaNa vada-6, tA.23-8-2016 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je mahAzAstranA ekeka zabdamAM bhAre karmIpaNAne hacamacAvI devAnI tAkAta che, 'cittanA taraMgone nirmaLa banAvI devAnuM baLa che, 'AtmAbhimukha draSTi pragaTAvI devAnI zakti che ane vizuddha sAdhanAnA phaLarUpe pragaTa thayelAM jJAnanI parama jyoti che tevuM mahAnazAstra eTale zrI sUtram | 'A mahAzAstra, tenA upara pU. pUrvarSi zrI udayakalaza gaNIe saMkalita karelI 3 vapUri 'temaja te baMnenA rahasyabhUta padArthonuM udghATana karatuM tathA vAcakanA hRdayane paramArthI bhAvothI tarabatara karatuM saraLa gujarAtI vivecana... traNe ahIM prastuta che... za, ravAdhyAyI ek lan't namuM grAphIksa amadAvAda. 98rapa8 gha1730