________________
४०५
થગદષ્ટિસમુચ્ચય/ગાથા-૧૫૮
અવતરણિકા :
સ્થિરાદષ્ટિવાળા જીવો સંસારને કઈ રીતે જુએ છે? તે શ્લોક-૧૩૫-૧૫૬માં બતાવ્યું અને આત્માને માટે સાધવા જેવા તત્વને કેવું જુએ છે તે શ્લોક-૧૫૭માં બતાવ્યું. હવે આવા તત્વને જોનારા સ્થિરાદષ્ટિવાળા જીવો લક્ષ્યને સાધવા માટે કેવો યત્ન કરે છે ? તે બતાવે છે – બ્લોક :
एवं विवेकिनो धीराः, प्रत्याहारपरास्तथा ।
धर्मबाधापरित्यागयत्नवन्तश्च तत्त्वतः ।।१५८।। અન્વયાર્થ:
પૂર્વ આ રીતે શ્લોક-૧૫૫ થી શ્લોક-૧૫૭ સુધીમાં બતાવ્યું. એ રીતે વિલિન થરા: પ્રસાદારપુરા વિવેકવાળા, ધીર અને પ્રત્યાહારપર=ઈન્દ્રિયોને વિષયોથી દૂર રાખવામાં તત્પર, એવા સ્થિરાદષ્ટિવાળા જીવો તત્ત્વત પરમાર્થથી તથા તે પ્રકારે જે પ્રકારે પોતાની શક્તિ હોય તે પ્રકારે થર્મવાળાપરિત્યાત્નિવન્ત = ધર્મબાધાના પરિત્યાગમાં યત્વવાળા હોય છે. II૧૫૮ શ્લોકાર્ચ -
શ્લોક-૧૫૫ થી શ્લોક-૧૫૭ સુધીમાં બતાવ્યું એ રીતે વિવેકવાળા, ઘીર અને ઇન્દ્રિયોને વિષયોથી દૂર રાખવામાં તત્પર એવા સ્થિરાદષ્ટિવાળા જીવો, પરમાર્થથી જે પ્રકારે પોતાની શક્તિ હોય તે પ્રકારે ધર્મબાધાના પરિત્યાગમાં યત્નવાળા હોય છે. ||૧૫૮ ટીકા -
વ'=3નીત્યા, ‘વિવિન’ “રા', ગરપા, “પ્રત્યાહારપરા '=awત્નક્ષપ્રત્યાહારપ્રથાના: ‘તથા'=જોન પ્રકારે “ધર્મવાળાપરિત્યાત્મિવત્ત' તથાજો:રિશુદ્ધ, “તત્ત્વતઃ–પરમાન ! एते हि भिन्नग्रन्थित्वादुत्तमश्रुतप्रधाना इत्येवमालोचयन्ति ।।१५८ ।। ટીકાર્ચ -
વ'=3નીત્યા, રૂવાતોત્તિ | આ રીતે=ઉક્ત નીતિથી=શ્લોક-૧૫૫-૧૫૬-૧૫૭માં બતાવ્યું એ નીતિથી, વિવેકવાળા=સંસારના પારમાર્થિક સ્વરૂપને અને આત્માના પારમાર્થિક સ્વરૂપને જોનારા, આ=સ્થિરાદષ્ટિવાળા જીવો, ધીર લક્ષ્યને સાધવામાં ચપળતા વગરના, પ્રત્યાહારપર શ્લોક-૧૫૪માં કહેલ લક્ષણવાળા પ્રત્યાહારપ્રધાન, તત્ત્વથી=પરમાર્થથી=બાહ્ય આચરણામાત્રથી નહિ પરંતુ લક્ષ્યની નિષ્પત્તિનું કારણ બને તેવા પરમાર્થથી, તે પ્રકારે જે પ્રકારે પોતાની શક્તિ હોય તે પ્રકારે, ધર્મબાધાના પરિત્યાગમાં યત્વવાળા હોય છે શુદ્ધ આત્માને પ્રગટ કરનારી જીવની પરિણતિરૂપ
