________________
*૧૨૬
સમ્યગ્દર્શન
>
વિકલ્પમાં રમ્યા કરે છે, તે જ્ઞાન જ નથી, પણ અજ્ઞાન છે, જે તેને જ અશાંત અને અસ્વસ્થ બનાવે છે, તેના મનની એકાગ્રતા જળવાતી નથી, અને આત્મા નિષ્કપપણાને પામતા નથી. હવે જેના દન અને જ્ઞાન ગુણ સમ્યક ન હોય, આવરાયેલા હાય, તેના ચારિત્ર અને તપ પણ સમ્યક પ્રકારના થતાં નથી. ચારિત્ર અર્થાત્ સયમ લીધે હાવા છતાં અંતરગમાં આરભ–સમાર’ભમાં, જેમકે ઉપાશ્રયેાના ઉદ્દઘાટન આદિમાં, છકાય જીવેાની હિંસાના પરિણામાંદિમાં, પ્રવતતા હોય છે; અને તપ ગુણ પણ કમની એકાંત નિર્જરા માટે કરવાને અટ્ઠલે, આ ભવત્તા કે પરભવના પાંચે ઇંદ્રિયાના સુખા મળે તેવી આશંસાપૂર્ણાંક થતા હોય છે. તેથી દેવગતિના સુખા કે અનુકુળ પુણ્ય સામગ્રી પ્રાપ્ત થાય પણ મેક્ષ પ્રાપ્તિ જે તપ– સયમના એકમાત્ર હેતુ હાવા જોઈ એ તે સધાતી નથી.
આ રીતે સમ્યગદર્શન મેાક્ષનું દ્વાર છે, એ તેની પહેલી : મહત્તા છે.
સમ્યગદર્શનની ખીજી મહત્તા એ છે કે જો આયુષ્યના અધ સકિત આવ્યા પહેલા ન પડી ગયા હાય, તે સકિતના સદ્ભાવમાં નીચેના સાત ખેલમાં આયુષ્યના બંધ પડે જ નહિઃ- (૧) નરક (ર) ભવનપતિ (૩) તિય``ચ (૪) વાણવ્યંતર, દેવ, (૫) જ્યોતિષીદેવ (૬) સ્ત્રીવેદ અને - (૭) નપુ`સકવેદ.
♦
ત્રીજી મહત્તા એ છે કે સમ્યગ્દર્શન આવ્યા પછી
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
