________________
૧૯૪
સમ્યગ્ગદર્શન
૧ થી ૪) શ્રદ્ધાના ચાર અંગ – શુદધ સમ્યક્ત્વ શ્રધ્ધારૂપ છે. એટલે ૬૭ બેલર્મા પહેલે જ વિચાર
શ્રધ્ધા” ને કરવામાં આવ્યું છે. તેના ૪ બેલની ગાથા “પરમથસથ વા સુદિ પરમલ્થ સેવણા વાવિયા વાવનન કુદંસણું વંજણ, સમરસ સહણ
(૧) પરમસ્થ સંથ- પરમાર્થ સંસ્તવ. અર્થાત પરમાર્થને જાણ. જીવને – આત્માને પરમ અર્થ મેક્ષ છે. એટલે જીવથી મેક્ષ સુધીના નવતને જાણવા અને તેને યથાર્થ સમજીને તેના પરમ રહસ્યની શ્રદ્ધાવંત આત્મા આ રીતે વિચારણા કરે કે “જે ચૈતન્ય લક્ષણવાળો છે તે “જીવ” છે અને જે અચેતન – જડ છે તે (૨) અજીવ છે, અથવા જે જ્ઞાનાદિને ઉપયેગવંત છે અને સુખદુઃખને વેદે છે તે “જીવ” છે, અને તેના ઉપયોગથી રહિત છે તે “અજીવ છે. આમ જીવ અને અજીવ સ્પષ્ટ પણે જુદા છે, એક નથી, તેવું “ભેદવિજ્ઞાન” શ્રદ્ધાપૂર્વક થાય તે સમ્યકત્વનું અંગ છે. આ રીતે બાકીના (૩) પુણ્ય, (૪) પાપ, (૫) આશ્રવ, (૬) સંવર, (૭) નિર્જરા, (૮) બંધ અને (૯૦ મેક્ષ તત્ત્વની વિચારણા કરવી તે “પરમત્યુ સં ” છે, જેથી જાણપણું થાય કે “પુણ્ય” એ શુભ કર્મ છે, “પાપ” એ અશુભ કર્મ છે, આશ્રવ એ કર્મનું આવવાપણું છે, તે “સંવર” એ કર્મનું આગમન રોકવા પણું છે, નિર્જરા એ કર્મનું આત્માથી ખરવાપણું છે, “બંધ” એ કર્મનું આત્મા સાથે જોડાવાપણું છેઅને મેક્ષ એ આત્માને કર્મબંધથી સંપૂર્ણ છુટકારે છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
