________________
સમ્યગદર્શનના અધિકારી
૩૩૩ સમ્યક્ત્વના પરિણામની તાકાત ચારિત્રમેહનીયાદિના જેની સામે પણ ટક્કર ઝીલી શકે છે. તેથી સમ્યફ વને પામેલા જીવને પુરૂષાર્થ ચારિત્ર્ય મેહનીયના ઉદયને ભેદવાના લક્ષ્યવાળે જ – નંદિષેણ મુનિના – દષ્ટાંતે હવે જોઈએ. “તમે દશમા” – ગણિકાના એ શબ્દો કાને પડતાં જ મુનિ સંયમમાં ફરી સ્થિર થયા. એટલે જ્યાં સુધી સમ્યકત્વના પરિણામ નિર્મળ હોય, ત્યાં સુધી ચારિત્ર્યમેહનીયના ઉદયને પણ એ જીવ વિરાગભાવે ભેગવી લે છે, જેથી ચારિમેહનીયને પશમ સુલભ બનતું જાય.
સમકિતને પામેલા જીવ માટે પણ ચારિત્ર મહનીય આદિ ઘાતકર્મોને ઉદય ખૂબ જ ભયરૂપ છે. એટલે સમ્યકત્વને પામેલા આત્માએ ખૂબ સાવધાન રહેવાની જરૂર રહે છે, અને વિરતિ કરવા તરફ અર્થાત્ સંયમ લેવા તરફ જ લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ. કારણ કે ઘાતીકર્મોના ઉદયથી પેદા થતી અસર સમકિતના પરિણામને મંદ બનાવી દે એ સંભવીત છે. અને એમાં જે આત્મા ગાફેલ બની જાય તે સમકિત ચાલ્યું પણ જાય અને ફરી મિથ્યાત્વ મોહનીયને ઉદય પણ થાય માટે સમકિતની નિર્મળતા ટકાવી રાખવાને પુરૂષાર્થ સદા કરતા રહેવું. જેથી તેના અત્યંત લાભદાયી લક્ષણે (૧) શમ-ઉપશાંત દશા(૨) સંવેગ–મેક્ષને અભિલાષ (૩) નિર્વેદસંસારને કંટાળે–વૈરાગ્યભાવ (૪) અનુકંપા-દયાભાવને (૫) આસ્થા શ્રદ્ધા ચાલ્યા ન જાય.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
