________________
(५४०)
change this reading to प्रोच्छलनिझरोधैः। As streams or rivalets naturally flow, there is no need of the adjective प्रोच्चलत् , qulifying the noun
आघ. On the other hand, foam gathers on the surface of water when . it runs very speedily. Foam cannot gather on the surface of a stream flowing very slowly and calmly. To connote speed of the stream, I would like to change the reading to प्रोच्छलन्निरोधः. This compound may he dissolved as - प्रोच्छलन्तः निराः फेनाः येषु ते प्रोच्छलनिर्झराः। ते च ते ओघाश्च प्रोच्छलन्निराधाः। यद्वा प्रकर्षेण उच्चलन्तः धावन्तः निर्झराः फेनाः येषु ते । तेच ते ओघाश्च प्रोच्चलन्निझरोधाः । तैः । कुमुदविशदैः - white like lotuses, lotus-white. कुमुदानि सितकमलानीव विशदैः शुभ्रच्छायैः। 'सिते कुमुदकैरवे' इत्यमरः | The word विशद, implying common property, is compounded with the word $92, the standard of comparison under the rule 'सामान्येनोपमानमू'. The poaks of the mountain are, owing to their being covered over with snow, are described as wearing white colour like that of white lotuses. शृङ्गाच्छ्रायः - owing to the lofty peaks; •owing to the height of peaks. शङ्गाणां सानूनां उच्छ्राया उत्सेधाः। तैः । 'नगाद्यारोह उच्छ्राया उत्सेधश्चोच्छ्रयश्च सः' इत्यमरः । अट्टहासः - loud laughter. — अट्टावतिशयोमौ' इति यादवः । 'अट्टाहासो महत्तरे' इति विदग्ध
चूडामणौ । दशुमुखभुजोच्छासितप्रस्थसन्धेः - which has its parts in the form of its peaks raised high up like the arms of the ten-mouthed one (i. e. Ravana). दश दशसङ्ख्याकानि मुखानि आननानि यस्य सः दशमुखः। रावणः इत्यर्थः । तस्य भुजाः बाहवः । ते इव उच्छ्रासिताः ऊर्ध्वं प्रापिताः प्रस्थसन्धयः शिखरभागाः यस्य सः । तस्य । 'कटकोऽस्त्री नितम्बाऽद्रेः स्नुः प्रस्थः सानुरस्त्रियाम्' इत्यमरः । ' सन्धिः पुंसि सुरङ्गायो रन्ध्रसङ्घट्टने भगे। सन्धिर्भागेऽ वाशेऽपि वाटसझेऽपि पुस्ययम्' इति विश्वलोचने । Mallinatha dissolves this compound as - दशमुखस्य रावणस्य भुजैबाहुभिः उच्छासिताः विश्लेषिताः प्रस्थान सामूनां सन्धयः यस्य सस्य । This explanation i tin keeping with Hindu mythology. There are different versions of this incident. ( 1 ) Rāvana
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
