________________
(६५८)
certainly, surely. 'खलु स्याद्वाक्यभूषायां खलु वीप्सानिषेधयोः। निश्चिते सान्त्वने मौने जिज्ञासादौ खलु स्मृतम् ॥ इति विश्वलोचने । बहुशः - in abundance; abundant. This word may also be construed as बहुशः तरुकिसलयेषु and the word बहुश: may be taken to mean बहुषु, as in बहुषु वसति, बहुशः वसति । Hore the termination शस् is affixed to the word बहु under the rule — बह्वल्पार्थाच्छस् कारकाद्वेष्टानिष्टे.' न पतन्ति [ इति ] न - fall. These two negatives make one affirmative. Sambara meaus to say that the young ladies are so much reduced to a distressing state that even the sylvan deities are made to shed tears. He implies that the Sage should give up meditation and should show mercy to them.
Stanza 39- विधिविघटिते - separated by fater विधिना देवेन विघटितः वियोजितः विधिविघटितः । तस्मिन् । 'विधिसि काले ना विधाने नियती स्त्रियाम् ' इत्यमरः । अभीष्टे - heloved. 'अभीष्टेऽभीप्सितं हृद्यं दयितं वल्लभं प्रिथम् ' इत्यमरः । प्राणाधीशे - the lover. प्राणानामधीष्टे इति प्राणाधीशः । तस्मिन् । दूरवर्तिनि - staying far away. दूरे वर्तते इति दूरखती । तस्मिन् । दीर्घयामा - consisting in long watch-periods. दीर्घाः यामाः प्रहराः यस्याः सा दीर्घयामा । 'प्रहरे संयमे यामः' इति विश्वलोचने । त्रियामाnight. 'निशा निशीथिनी रात्रिस्त्रियामा क्षणदा क्षपा' इत्यमरः । क्षणं इव - a moment as it were. 'क्षणः स्यादुत्सवे कालभेदावसरपर्वसु' इति विश्वलोचने । पक्षिप्येत - could be roduced. इत्थं - thus. कामाकुलहितहृदया - whose heart is distressed by the god of love or by the feelings of love. कामेन मदनेन कामवासनया वा आकुलितं आकुलं व्यस्तं कृतं सञ्जातं वा हृदयं चित्तं यस्याः सा । प्राणारक्षम् - the rescuer of life. प्राणान् आरक्षतीति प्राणास्क्षः । तम् | The termination क (अ) is affixed to the root रक्ष, as it is preceded by a noun, under the rule ' नखमुचादयः '. भवन्तं चिन्तयन्ती -
meditating upon you. तप्ता - distressed. बहुश: - very much. Here the termination शस् is affixed to the word बहु under the rule 'बहरुपााँच्छस्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
