________________
( ५४३ )
सद्यः कृत्तद्विरदरदनच्छेदगौरस्य - white like a piece of a tusk of an elephant cut off very recently. द्वौ रदौ बहिर्निर्गतौ दन्तौ यस्य सः द्विरदः । गजः इत्यर्थः । द्विरदस्य रदनः दन्तः द्विरदरदनः । सद्यः कृत्तः प्रत्यग्रखण्डितश्चासौ द्विरदरदनश्च सद्यः कृत्तद्विरदरदनः । तस्य च्छेदः खण्डः इव गौरः शुभ्रवर्णः । तस्य । ' सामान्येनोपमानं ' इति सः । प्रत्यग्रस्खण्डितदन्तिदन्तभङ्गवच्छुभ्रवर्णस्येत्यर्थः । ग्रसितुमनसा desirous of eclipsing. ग्रसितुं कवलीकतु मन ः यस्य सः । तेन । Here, the letter of J is dropped under the rule 'सम् मोर्मनः कामे'. Both the moon and the mountain are मण्डलभ्राजित and सद्यः कृत्तद्विरदरदनच्छेदगौर.
८
Stanza 74 - अभितः
on both sides; on all sides. This word is used here as an Adverb with the Accusative case under the rule पर्यभिसर्वोभयैस्तस्त्यैः ' अधित्यकां the plateau. ' उपत्यकाद्रेरासन्ना भूभि
रूर्ध्वमधित्यका ' इत्यमरः । दशास्यावतारप्रपञ्चम् - - a display of the incarnation of . `the tenmouthed one [ie, Ravana ]. दश दशसङ्ख्याकानि आस्यानि आननानि -यस्य सः दशास्यः । दशाननः रावणः इत्यर्थः । तस्य अवतारः देहाकृतिः । तस्य प्रपञ्चः आविर्भावः । तम् । मेचके - dark-coloured. 'मेचकः श्यामले चिन्द्रे ध्वान्तेऽथ मेचकं । वाच्यवत्कृष्णवर्णे स्यात्' इति विश्वलोचने । स्तिमितनयनप्रेक्षणीयाम् स्तिमिताभ्यां worthy of being looked at with steady eyes. स्तब्ध प्राप्ताभ्यां नयनाभ्यां नेत्राभ्यां प्रेक्षणीया अवलोकनाह । ताम् । It is meant that the mountain would look like Ravana when surrounded
"
by the cloud at its top and like Balarama, with his dark garment placed on his shoulder when the uppermost part of its side would be ascended by the cloud.
Stanza 75 – भुजगवलयम् - serpent serving as a bracelet (or twisted into circular form ); serpent-bracelet, भुज़गः एव वलयं कटकं भुजगवलयम् । यद्वा भुजगः वलयमिव भुजगवलयम् । वलयाकारपरिणामितस्वकायामित्यर्थः । शम्भुना - by the lord of the north-east direction resem
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org