________________
(५९६)
Stanza.34- शीघ्रसम्पातहेतोः- for the sake of moving rapidly. शीघ्रः त्वरितः च असौ सम्पातः गमनं च शीघ्रसम्पातः । तस्य हेतुः शीघ्रसम्पातहेतुः। तस्मात् तस्य वा । 'सम्पातः पतने वेगे प्रवेशे वेदसंविदे' इति शब्दार्णवे। यद्वा शीघ्रसम्पात एव हेतुस्तस्य तस्माद्वा । शीघ्रगमनार्थमित्यर्थः । सद्यः - quickly. कलभतनुतां गत्वा - having assumed the form like that of the cub of an elephant. कलभस्य द्विपपोतस्य तनुरिव तनुः यस्य सः । तस्य भावः कलभतनुता । ताम् । यद्वा कलभस्येव तनुता स्वल्पशरीराकारता । ताम् । रम्यसानो - having a beautiful peak or having a peak possessing Champaka-trees grown on it or having a peak serving as a pleasure-abode. रम्यः मनोहरः रतिक्रीडाहः सचम्पकपादपः वा सानुः शिखरं यस्य सः । तस्मिन् । रम्थाः चम्पकपादपाः सन्न्यस्येति रम्यः । 'ओऽभ्रादिभ्यः' इत्यत्यः मत्वर्थीयः । ' रम्यः त्रिषु मनोहरे । रम्या विभावरी रम्यः पुंसि चम्पकपादपे' इति विश्वलोचने । 'स्नुः प्रस्थः सानुरस्त्रियाम् ' इत्यमरः । 'सानुः शृङ्गे बुधेऽरण्ये वात्यायां पल्लवे पथि' इति विश्वलोचने। क्रीडाशैले - on the pleasure-mountain. क्रीडाप्रयोजनः शैलः क्रीडाशैलः । तस्मिन् । विरहविधुराम - overwhelmed with grief provoked by separation (from you). विरहेण विधुरा दुःखपीडिता विरहविधुरा । ताम् । 'विधुरं विकलेऽ न्यवत्' इति विश्वलोचने । त्वत्तः - with reference to you. त्वत्तः त्वामधिकृत्येत्यर्थः । आधि - mental anguish. पुंस्याधिश्चित्तपीडायां प्रशंसायां च बन्धके। व्यसने चाऽप्यधिष्ठाने' इति विश्वलोचने । मदच प्रत्ययेन - believing in my words. मम मदीयं वचः वचनं मद्वचः । तस्मिन् प्रत्ययः विश्वासः । तेन । 'प्रत्ययः शपथे हेतौ ज्ञानविश्वासनिश्चये । सन्नाद्यधीनरन्ध्रेषु ख्यातत्वाचारयोरपि' इति विश्वलोचने । अमुष्यां वनभुवि - in that garden. Sambara means to say that the Sage, transformed into a cloud, should first quickly assume the form as small as that of a young one of the elephant for moving rapidly, and resting on the pleasure-hill which is described before, should perceive her, involved in the mental anguisb, in that garden planted near his dwelling.
Stanza 35-नो चेत् - if she would not be found there. यदि उपवने त्वदृष्टिपथं नाक्तरेत् इति भावः । तदा - then. दशां उद्वहन्ती - reduced to that state. विरहवेधुर्यवतीमवस्थां धारयन्ती । अन्तर्गहं अधिवसेत् -
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
