________________
'प्रत्ययः शपथे हेतो ज्ञानविश्वासनिश्चये । सन्नाद्यधीनरन्ध्रेषु ख्यातस्वचारयोरपि' इति विश्वलोचने । निर्दया श्लेषहेतोः – for the purpose of embracing you closely or for the purpose of a close embrace. fa&a: - firm, close [lit. merciless]. दयायाः निष्क्रान्तः निर्दयः । दयाशून्यः इत्यर्थः। गाढालिङ्ग नविषयभूतवधूशारीरदुःखजन्यदयामयभावापायवानित्यर्थः । निर्दयश्चासौ आश्लेष: आलिङ्गनं च निर्दया श्लेषः । तस्य हेतुः । तस्मात्तस्य वा । आकाशप्रणिहितभुजम् - with my arms stretched in the sky. आकाशे निर्विषये व्योम्नि प्रणिहितौ प्रसारितो भुजौ बाहू येन यस्य वा आकाशप्रणिहितभुजः । तम् । वधूसार्थमित्यर्थः । This is an adjectival compound qualifying the pronoun A1. This may be taken as an adverbial compound modifying उत्तिष्ठासुं, a कृदन्त form which does not give up the nature of a root under the rule 'कृदन्त धातुत्व न जहाति ' and may be dissolved as आकाशे व्योम्नि प्रणिहितौ भुजौ यस्मिन्कर्मणि यथा तथा । उत्तिष्ठासुं – wisbing to get up. This is a verbal noun derived from the Desiderative form of the root उत् + स्था by afixing the termination उ to it under the rule "eन्भिक्षाशंस्विन्दिच्छादुः'. कामोन्मुग्धाःconfounded very much. कामं निकामं (अत्यथै) उन्मुग्धाः विमूढाः कामोन्मुग्धाः। विपुलहसनाद्विगीलतात्मवत्ताः इत्यर्थः । सकरुणमृदुव्यावहासीम् - natural gentle smile mixed with compassion. करुणया अनुकम्पया सहिता सकरुणा - accompanied with compassion. मृदु - gentle. व्यावहासी -"natural smile. Here the termination 57 is affixed to the root ar to imply natural action (परस्परकरणम् ) under the rule 'कर्मव्यतिहारे ; and owing to the termination 7 being affixed, the termination 39 T is again affixed under the rule 'अजिनोऽण् ' owing to which the femine termination ङी is affixed under the rule ' इटिड्ढाणञ्'. When the termination is affixed in the sense of hulaars, the form is always feminine and bas the feminine termination डी affixed to it. मृद्वी चायौ व्यावहासी च मृदुव्या. वहासी । सकरुणा चासौ मृदुव्यावहासी च सकरुणमृदुव्यावहासी । ताम् । स्मरथितुम् - to remind. विबुद्धां - whose dream or sleep has ceased or broken. संश्रयन्ते - have recourse to. The concourse of the young
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
