Book Title: Parshvabhyuday
Author(s): Jinsenacharya, M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi

Previous | Next

Page 741
________________ (६१०) विरहः विप्रयोगः एव वपुः येषां ते विरहवपुषः। तेषां विरहवपुषाम् । सङ्गमं विधाय - having brought about the union [ of you two]. विगलितशुचाwbo has his misery alleviated. विगलिता विनष्टा शुक् शोका यस्य सः । तेन विगलितशुचा । उद्वेष्टनीयाम् - which has to be untied [by you]; worthy of boing untied. उद्वेष्टितुमुन्मोचयितुं योग्या उद्वेष्टनीया । ताम् । 'तृजव्याश्चाहे ' इत्यार्थ व्यः । निन्दन्तीम् - abusing. वक्त्रेन्दुप्रसनरसिकां श्रितां राहुमूर्तिमिव - resembling the resorted bodily form of Rābu finding pleasure in eclipsing the moon in the form of her face. वक्त्रमेवेन्दुश्चन्द्रमाः वक्त्रेन्दुः । तस्य ग्रसनं ग्रासीकरणं । तत्र रसिकां ज्ञानवती सानन्दां वा । श्रितां मुखेन्दोः समीपं प्राप्तां । राहुमूर्ति वा राहुशरीरमिव । राहोः मूर्तिः शरीरं राहुमूर्तिः। ताम् । वा इव । आनन्दजनन्याः मुखकान्तेरपहारकत्वाद्राहुशरीरेण तस्या साधर्म्यमित्यर्थः। The single braid, dangling on the moon-like face of the Kinnara girl, being darkcoloured is compared with the dark-complexioned body of Rāha, who is described as dark-complexioned and very fond of eclipsing the disc of the moon. Tahagiat - possessing darkness like that of the sky, व्योम्नः आकाशस्य च्छायेव च्छाया कान्तिः यस्याः सा। ताम् । मदनशिखिनः धूमयष्टीयमानाम् - resembling a line of smoke of fire in the form of the god of love. मदनः कामः एव शिखी अग्निः मदनशिखी । तस्य । 'शिखी केतुग्रहे वह्नौ मयूरे कुक्कुटे शरे । बलीव बके वृक्षे व्रतिभेदसचूडयोः' इति विश्वलोचने । धूमयष्टीयमानाम् - resembling a line of smoke. धूमः यष्टिः इव धूमयष्टिः । धूमयष्टिरिवाचरतीति धूमयष्टीयते । धूमयष्टीयते इति धूमयष्टीयमाना। ताम् | स्पर्शक्लिष्टाम् - dishevelled owing to its being touched. स्पर्शन क्लिष्टा विप्रकीर्णा स्पर्शलिष्टा । ताम् । स्पर्शबाहुल्यजनिताव्यवस्थामित्यर्थः। कठिनविषमा - rough and irregular. कठिना मार्दवविकला चासो विषमा स्थपुटिता च कठिनविषमा । ताम् । शिखापारुष्यमत्र स्नेहोपदेहाभावनिबन्धनं तद्वैषम्यं च कङ्कतिकाकरणविजटीकरणाभावकारणकमित्यर्थः | The hair of the young Kinnara girl are described as coarse owing to their being deprived of oil and irregular owing to their being uncombed. एकवेणी - the single braid. Having a single braid is a sign denoting misery caused by separation of a lady from .her lover. अयमितनखेन करेण - by hand with its nails unpared. अयमिता Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844