________________
(५४६)
Stanza-78- सरस्तोयपूर्णाम् - filled up with water of a lake. सरसः कासारस्य तोयं पानीयं सरस्तोयम् । तेन पूर्णा सम्भृता । ताम्। दृतिमू - a leathern bag meant for holding water. इतश्चामुतश्च - here and there. धर्मेलब्धस्य - secured by them at the time when there would be excessive heat; secured in the hot season. धर्मादोण्यालब्धं लाभः यस्य सः। तस्य । यद्वा धर्मे प्रावृट्कालेऽपि निर्वातावस्थायां यः धर्मः ऊष्मकालः तस्मिन् लब्धः प्रातः तस्य तव । यद्वा धर्मे निदाघे [ग्रीष्म ] लब्धः धर्मलब्धः । क्रीडालोला:engaged in sport; longing for sport. क्रीडायां लोलाः आसक्ताः क्रीडालोलाः । श्रवणपः - harsh to the ear.
Stanza-79-विविधकरणैः - having carried out various performances. विविधानि नानाप्रकाराणि करणानि अङ्गहागः संवेशक्रियाः वा विविधकरणानि । तैः । 'करणं साधकतमे कार्यकायस्थकर्मसु । क्रियायामिन्द्रिये क्षेत्रे करणं बालवादिषु । गीताङ्गहारसंवेशक्रियाभेदेऽपि चेष्यते' इति विश्वलोचने । करणं अङ्गहारः-gesticulation, movements of the limbs, a dance. आप्तवणाङ्गं गमितः - reduced to the state of your body having wounds inflicted.
आप्तः व्रणः येन तत् आप्तत्रणम् । आप्तवणं च तदङ्गं शरीरं च आप्तप्रणागं । ' अङ्गमन्तिके । गात्रोपायाप्रधानेषु प्रतीकेऽप्यङ्गवत्यपि' इति विश्वलोचने । हेमाम्भोजप्रसवि - generating: (producing) golden lotuses. हेमाम्भोजानि सुवर्णकमलानि प्रसूते इति हेमाम्भोजप्रसवि।. The termination इन् is affixed to the root 1, on account of its being proceded by the preposition 4, under the rule 'प्रे सूजोरिन् '. क्षणमुखपटप्रीतिमू - the pleasure of possess. ing a face-cloth for a moment. क्षण क्षणमात्रकालं यावत् मुखपटेन मुखावरण. वस्त्रेण प्रीतिरिव प्रीतिः । ताम् । मुखपटनिबन्धना मुखपटजनिता वा या प्रीतिः तत्सशी प्रीतिमित्यर्थः। गजेन्द्रमुखाग्रभागे क्षणस्थित्या मुखपटजनितानन्दतुल्यं सुखं जनय, तादृशमुखाग्रभागे स्थिते सति ऐरावणस्य मुखपटभ्रान्तिजनितानन्दसम्भवादिति Hja: 1. The cloud, reduced by the wind to the state of bis body baving wounds inflicted, may indulge in innocent amusements, like enjoying various dances performed by the ladies or taking a walk along with the ladies across the mountain or drinking water in the Manasa lake or making fun of Airavana.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
