________________
(५४५)
root 90 preceded by the preposition 397 in the sense of pervasion and repetition ' under the rule 'विशपत्पद्कन्दा व्याप्यासेव्ये '. स्तम्भितान्तर्ज319: - with the mass of your water caused to be constrained inside. स्तम्भितः धन कृतः अन्तर्जलस्य ओघः समूहः येन सः । यद्वा स्तम्भितः धनाभावं प्रापितः अन्तर्जलस्य ओघः समूहः यस्य सः । 'ओघः परम्परायो स्याद् द्रुतनृत्यो. पदेशयोः । ओघः पाथःप्रवाहे च समूहे च पुमानयम् ' इति विश्वलोचने । भङ्गीभक्त्या - by forming divisions like stops, by dividing into steps. भङ्गी सोपानमिव भङ्गी । भङ्गीव सोपानकारा भक्तिः विभजनं भङ्गीभक्तिः । तथा। विरचितवपु:- with your body shaped or transformed into. विरचित वपुः येन यस्य वा सः विरचितवपुः । अग्रवारी-moving in front of. पुनः पुनः अग्रे चरतीति अग्रचारी | The termination णिन् is affixed to imply the sense of 'repetition' to the root चर् under the rule'बताभीक्ष्ण्ये'. माणतटारोहणायto ascend the jewelled slopes. मणीनां तटं माणितटम् । तस्य तत्र वा आरो. हणम् । तस्मै । माणितटारोहणार्थमित्यर्थः। सोपानत्वं कुरु - serve as a staircase. सोपानस्य भावः कर्म वा सोपानत्वम् । आरोहावरोहावसरे चरणस्थावकाशप्रदानं सोपानस्य भावः कम वेत्यर्थः।।
Stanza-77-अन्तस्तोयोच्चलनसुभगाम् - beautiful on account ok the discharge of the internal water. अन्तः मेघवपुरन्तर्भागे यत्तोयं सलिलं तस्योच्चलनेन बहिनिर्गमनेन । गलनेनेत्यर्थः । सुभगो मनोहराम् । भाविनीम् - future भविष्यकालसम्भवाम् । मुनिभृततरम् - very silently; सुनिश्चलतरम्. वलयकुलिशोद्घटनोद्गीणेतोयम् - discharging water owing to the strokes of the bracelets beset with diamonds; वलयानां कङ्कणानां कुलिशानि वज्राणि वलयकुलिशानि । ककणखचिताः वज्रमणयः इत्यर्थः । 'हादिनी वज्रमस्त्री स्यात्कुलिशं भिदुर पविः' इत्यमरः । 'पुनाति पविः, हीरकस्य पविसझया प्रसिद्ध. त्वात् ' इति क्षीरस्वामी । अत एव कुलिशशब्दस्य होरकार्थवाचकत्वम् । यद्वा वलयान्येव कुलिशानि वलयकुलिशानि । तेः तेषां वा उद्घट्टनानि प्रहाराः तेरुद्गीण उद्वान्तम् । उत्सृष्टमित्यर्थः । तोयं सलिलं येन सः । तम् | Mallinatha's explanation of this word runs as followe:-'वलयकुलिशानि कङ्कणकोटयः । शतकोटिवाचिना कुलिशाब्देन कोटिमात्रं लक्ष्यते । तैरुघट्टनानि प्रहारास्तेरुद्गीर्ण मुत्सृष्टं तोयं येन तम्।'
पार्वाभ्युदये ३५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
.
www.jainelibrary.org
