________________
પ્રકરણ ૧૯
હાઈ શકે એવા ધેારણે કદિ વિચારણા કરવી નહિ. સત્યની જ ગવેષણા કરવી હોય તે તેના ઇજારા એક વ્યક્તિ કે એક કામને નથી હાતા, હાઈ શકે નહિં અને વિચારપ્રમાણિકતા તદ્દન પરસ્પર વિરુદ્ધ લાગતાં પિરણામામાં હાઈ શકે છે એ ધારણ સ્વીકારી ચાલવું સ્વપરને હિતાવહ છે અને મતભેદ હેાય ત્યાં પણ અપેક્ષા સમજતાં શીખવું એ જૈન તત્ત્વજ્ઞાન સમજવાનું અનિવાય પરિણામ હાવું જોઈ એ જે દર્શીતે નયપ્રમાણ જ્ઞાનને અતિ મહત્ત્વ આપી તે પર પૃથક્કરણ કરી માનસશાસ્ત્રની અપરિમિત સેવા બજાવી છે, ત્યાં સં કેાચ અને સંકડાશ ન હાવી જોઈ એ. આ સંબંધમાં અત્યંત દુર્દશા જોવામાં આવે છે તેથી આ મુદ્દો ભૂમિકામાં જ સ્પષ્ટ કરવાની જરૂર જણાઈ છે. કહેવાનું તાત્પ એ છે કે નવયુગની ભાવનાએ અઁધમેસતી ન ઉશ્કેરાઈ ન જતાં એનાં કારણ અને એનેા ઇતિહાસ તપાસવા પ્રયત્ન કરવા અને મતભેદને મહત્ત્વ આપવાને બદલે સમન્વય કેમ થાય એની ચાવીએ શેાધવા ઉદ્યુક્ત થયું. એમ ન જ થઈ શકે તા સમભાવે આ પુસ્તક સાદ્યંત એક વાર અને અભિપ્રાય આપવાની ઉતાવળ કરવા પહેલાં અંતરંગમાં—ભીતરમાં પેસવા પ્રયત્ન કરવે,
લાગે તેા પણ
વાંચી જવાની કૃપા કરવી સમાજશરીરના
જે જે પરિસ્થિતિએ થઇ છે અને તેને નવીન ઝોક મળ્યા છે, અથવા મળવેા સંભવિત છે, તેની પછવાડે લાંખા ઇતિહાસ હાય છે તે આવી સામાજિક વિચારણામાં ખૂબ ધ્યાનમાં રાખવું. ઘણી વાર અન્યને તદ્દન સામાન્ય અથવા ખીનજરૂરી લાગે તેવી બાબતે સમાજને ઝેક આપી દ્યે છે તે અનેક પ્રસંગે જોવામાં આવશે. ખીજી સામાન્ય પ્રાસ્તાવિક સૂચનાઓ અનેક પ્રસંગે વિચારણા દરમ્યાન અને પુસ્તકના અન્તિમ ભાગમાં થશે એ પર ઘટતું ધ્યાન આપવા વિજ્ઞપ્તિ છે.
