________________
પ્રકરણ ૧ લું
ભૂમિકા કોઈ પણ પ્રજાને પ્રગતિ કરવી હોય તે તેણે ભવિષ્ય ઉપર નજર નાંખવી જોઈએ. જે પ્રજા માત્ર પોતાની ભૂતકાળની વિશિષ્ટતા ઉપર માન લઈ તે પર ગૌરવ રાખી બેસી રહે છે તે આ યુગમાં ટકી શકે તેમ નથી. એને ઘસારાને રોગ લાગે છે અને એને ક્રમિક વિકાસ અટકી જઈ એ ધીમે ધીમે નાબૂદ થતી જાય છે. આ મુદ્દાથી “નવયુગને જૈન કે થશે?” એ સહજ પ્રશ્ન પ્રાપ્ત થાય છે. એ વિચારણું ખૂબ અવલોકનને પરિણામે અનેક દષ્ટિબિન્દુઓથી કરવાની છે. એને લઈને આપણે નવયુગને જૈન રીતસર શિક્ષણ લઈ ઈતિહાસના જ્ઞાનથી સુસજજ થયેલે, ધર્મના શુદ્ધ તત્ત્વને સ્વીકારનારે, વચ્ચેના વખતમાં દાખલ થઈ ગયેલાં પાંગળાં સાધનને વિવેકથી સમજનારે, પ્રાગતિક તત્તને પોષનારે અને અનિષ્ટ તત્ત્વ સમજાય તેને પૂરતી સ્વતંત્રતાથી ફેંકી દેવાની જાહેર હિંમતવાળો કલ્પીએ. એ કેવો થશે, એની વિચારણામાં એ શું શું કરશે એની ચર્ચા સાથે, એ ભૂતકાળ તરફ કઈ દષ્ટિએ નજર નાંખશે તે પણ વિચારવાનું બની આવશે અને અનેક દૃષ્ટિબિન્દુથી આધુનિક જૈન પરિસ્થિતિ તપાસવાના પ્રસંગે તેની દષ્ટિએ આ ચર્ચામાં સ્થાન પામશે.