Book Title: Mahabharat Ki Namanukramanika Parichay Sahit
Author(s): Vasudevsharan Agarwal
Publisher: Vasudevsharan Agarwal

View full book text
Previous | Next

Page 38
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir इन्द्र जलक्रीड़ा करती हुई देवयानी आदि कन्याओंके वस्त्रोंका सम्मिश्रण ( आदि० ७८ । ४)। इनका ययातिके साथ वार्तालाप और उन्हें स्वर्गसे नीचे गिराना (आदि०८८। १-५)। पाण्डुद्वारा इन्द्रकी आराधना तथा इन्द्रका उन्हें वरदान ( आदि० १२२ । २६-२७) । कुन्तीद्वारा इनका आवाहन तथा इनके द्वारा अर्जुनका जन्म (आदि० १२२ । ३५)। जानपदी' नामक अप्सराको भेजकर इनका शरद्वान् ऋषिकी तपस्यामें विघ्न डालना । (आदि० १२९ । ६)। शिवजीद्वारा इनका हिमालयकी गुफामें अवरोध और मनुष्यलोकमें अर्जुनरूपमें जन्म लेने के लिये इन्हें आदेश (आदि. १९६ । ९-२६)। पाण्डवोंके निवासके लिये खाण्डवप्रस्थमें दिव्यनगरके निर्माणहेतु इनको श्रीकृष्णकी मानसिक प्रेरणा तथा खाण्डवप्रस्थमें दिव्य नगरका निर्माण करनेके लिये इनका विश्वकर्माको आदेश (आदि० २०६।२८ के बाद दा. पाठ, पृष्ट ५९३) । तिलोत्तमाके रूपसे मोहित होकर इनका सहस्रनेत्र होना (आदि. २१० । २७)। खाण्डववनकी रक्षाके लिये इनका श्रीकृष्ण तथा अर्जुनके साथ युद्ध ( आदि० २२६ अ० में)। इनके द्वारा तक्षकके पुत्र अश्वसेनकी रक्षा (आदि० २२६ । ९)। अर्जुनद्वारा इनकी पराजय (आदि० २२७ । २३)। श्रीकृष्ण तथा अर्जुनको इनका वरदान ( आदि० २३३ । १०१२)। नारदजीद्वारा इनकी दिव्य सभाका युधिष्ठिरके प्रति वर्णन (सभा० ७ अ० में)। भगवान् श्रीकृष्णद्वारा इनका मानमर्दन, इनके द्वारा भगवान् श्रीकृष्णका गोविन्द' नामकरण ( सभा० ३८ । २९ के बाद दाक्षिणात्य पाठ, पृष्ठ ८०१)। नरकासुरको मारनेके लिये इनकी श्रीकृष्णसे प्रार्थना ( पृष्ट ८०६ दा० पाठ)। इनका सुरभिसे वार्तालाप (वन०९। ६-१६)। इनके द्वारा अर्जुनको दिव्यास्त्र देनेकी स्वीकृति (वन ३७ । ५७-५८)। इनका अर्जुनको स्वर्गमें चलनेका आदेश ( वन० ४१ । ४३-४५)। इनके द्वारा चित्रसेनको अर्जुनके लिये संगीतविद्याकी शिक्षा देनेका आदेश (वन० ४४ । ८)। इनका अर्जुनकी प्रसन्नताके लिये चित्रसेनको उर्वशीके पास भेजना ( वन०४५। २)। उर्वशीके शाप देनेपर इनके द्वारा अर्जुनको आश्वासन ( वन० ४६ । ५५-५८)। इनका नरनारायणकी महिमा बतलाते हुए लोमश मुनिको युधिष्ठिरके पास संदेश देनेके लिये भेजना (आदि० ४७ । ७-३१)। इनका नलद्वारा दमयन्तीको संदेश देना ( वन० ५५। ६)। इनके द्वारा दमयन्ती स्वयंवर में राजा नलको वर- प्रदान (वन० ५७ । ३५-३६)। इनका कलियुगको प्रति अन्याय करनेसे रोकना ( वन० ५८ । 11- १२)। इनके द्वारा वृत्रासुरका वध (वन. १०१ । १४-१५)। इनका महर्षि च्यवनपर वज्र-प्रहार करनेको उद्यत होना ( वन०१२४ । १७)। मदासुरसे डरे हुए इन्द्रका अश्विनीकुमारोंको सोमपानका अधिकारी बनाना ( वन० १२५ । २-३ ) । इनका युवनाश्वकुमार मान्धाताको अँगुली पिलाना (वन० १२६ । ३० द्रोण. ६२ । ७-८)। इनका बाज बनकर उशीनरसे कबूतरके बराबर तौलकर माम माँगना ( वन० १३१ । २३-२४)। इनके द्वारा राजा उशीनरको वर-प्रदान (वन० १३१ । ३०-३१ )। इनका यवक्रीतको वर-प्रदान (वन० १३५। ४१-४२)। नरकासुरको मारने के लिये इनकी विष्णुसे प्रार्थना (वन० १४२। २४)। इनके द्वारा गन्धमादन पर्वतपर युधिष्ठिरको आश्वासन ( वन० १६६। १३-१४) । हिरण्यपुरके विनाशके उपलक्ष्यमें इनके द्वारा अर्जुनका अभिनन्दन (वन० १७३१७२-७५)। इनका महर्षि वकसे चिरजीवियोंके सुख-दुःखके विषयमें प्रश्न ( वन. १९३ अ० में)। बाजरूपसे राजा शिबिसे वार्तालाप तथा उनसे कबूतरके बराबर मांस माँगना ( वन० १९७ । २०)। इनके द्वारा केशी दानवकी पराजय और देवसेनाका उद्धार ( वन० २२३ । १५)। देवसेनाके साथ ब्रह्माके पास जाना (वन० २२४ । २१-२२)। स्कन्दद्वारा पराजित होकर इनकी शरणमें जाना ( वन० २२७ । १७-१८)। स्कन्दको देवसेनापति पदपर अभिषिक्त करना (वन० २२९ । २३)। स्कन्दको देवसेनाके साथ पाणिग्रहणके लिये कहना (वन० २२९ । ४८)। रावण के पुत्र इन्द्रजित्से इनकी पराजयको चर्चा ( वन० २८८ । ३)। कर्णसे उसका कवच कुण्डल माँगना (वन० ३१०। ४)। कर्णको अपनी अमोघ शक्ति देना (वन०३१० । २३)। त्रिशिराको तपसे डिगानेके लिये अप्सराओंको भेजना (उद्योग. ९। ९-१२)। इनके द्वारा त्रिशिराका वध (उद्योग० ९ । २२-२४) ।त्रिशिराके सिर काटनेके लिये इनके द्वारा बढ़ईको वरदान ( उद्योग० ९ । ३७ )। त्रिशिराके वधसे लगा हुई ब्रह्महत्याका विभाजन ( उद्योग ९। ४३ के बाद दाक्षि० पाठ)। इनका वृत्रासुरके मुखसे बाहर निकलना ( उद्योग० ५ । ५४ )। भगवान् विष्णुके कहनेसे वृत्रासुरके साथ इनकी मैत्री ( उद्योग १० । ३२)। इनके द्वारा वृत्रासुरका वध ( उद्योग० १० । ३९)। इनका ब्रह्महत्याके भयसे जलमें छिपना (उद्योग १० । ४६) । इनके द्वारा ब्रह्महत्याका विभाजन (उद्योग० १३ । १९)। इनका प्रकट होकर पुनः नहपके भयसे अन्तर्धान होना ( उद्योग. १३।२१२२ )। इनका लोकपालोको उनका अधिकार प्रदान For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 ... 414