________________
૪૪
દાક્ષિણ્યનિધિ શુલ્લક
યુવરાજ–“ જરૂર, તને અર્વ વાત વિગત સાથે કહીશ. તારે આજે મારી રાહ જોતા ખૂબ બેસી રહેવું પડયું !'
યશોભદ્રા–“ખાસ અગવડ પડી નથી, પણ આપે કાંઈ કહેવરાવ્યું નહિ, એટલે વખત કાઢવે જરા આકરો થઈ પડશે.'
યુવરાજ કંડરીકે પિતાના કપડાં ઉતારતાં આટલી વાત કરી નાખી. પ્રથમ તમેથી સંબોધન કરાયતી પત્નીને “ તુ” થી વાત કરવા માંડી, એટલે દેવી તો રાજી થઈ ગયા અને કચુકી યુવરાજના કપડાં આભૂષણ તરવાર વગેરે ઉતારી રહ્યો હતો તે દૂર જતા વાતનો આકાર ફરી ગયે,
“દેવી ! આજ સવારના અને સાંજના બને સમારંભ બહુ સારા થઈ ગયા ! સવારના પ્રસ ગમા તમારી વ્યંવસ્થા અને ગોઠવણ બહુ સારી રીતે તરી આવતા હતા" યુવરાજે વાત ફેરવી.
આર્યદેવ! એમ કહી આપ મને વધારે પડતી બહેલાવો છે” યશોભદ્રાએ જવાબ આપ્યો.
આપના વડીલ બધુ અને નગરના મહારાજાને જન્મદિવસ હોય, ત્યારે આખી પ્રજા તેની ઊજવણું કરવા તૈયાર થઈ રહી હતી. હુ તે એમાં નિમિત માત્ર હતી.”
યુવરાજે કહ્યું: “એમ બોલવું એ તે તારો વિવેક છે, પણ એમ કરવામાં અનેક દિવસની તૈયારી અને કાર્યક્રમને દીપાવવાની તમારી આવડતને ન્યાય આપતા નથી. • તું અને તેના બાગમાં આવી રીતે ફેરફાર થતા જ રહ્યા, અને વાત વધારે આગળ ચાલી.
છે એમાં મારી જાતને ન્યાય આપવાનો પ્રસંગ જ રહેતો નથી. મહારાજાને પ્રજાપ્રેમ અને પ્રજની રાજભક્તિનું એમાં પ્રદર્શન હતું.” રાણીએ સુંદર સાદાં વસ્ત્રો પહેર્યા હતાં. યુવરાજે તદન સફેદ
