________________
ક્ષુલ્લક જન્મ
છે, અક્કસ છે, છતા જયારે કર્તવ્ય આવી પડે ત્યારે શિશુવયના બાળક તરફ પણ અમુક પ્રકારની ફરજો બજાવવાની રહે છે એ વાત એમના ધ્યાનમા હતી. સાધારણ બુદ્ધિ જે એમનામાં હતું તો તે માતાને પોતાના બાળકને અડવા પણ દેત નહિ, એને ધવરાવવા પણ દેત નહિ અને એ વખતે બાળકની સ્થિતિ શી થાત તે કલ્પી શકાય તેવું છે. આચાર્યની દક્ષતા ધર્માનુરૂપ દક્ષ અને વ્યવહારૂ હતી.
બાકી ખરી સેવા તે માતા તરીકે ભાભી અનોપમાએ બજાવી, -એ ખૂબ શાણું વ્યવહારકુશળ ધર્મશ્રદ્ધાળુ અને રસિક બાઈએ છોક રાને પોતાના બચ્ચાની જેમ ઉછેર્યો. એણે ઉપાશ્રયના ઉપલા માટે એકાંત હાલમાં વસ્ત્રનું ઘેડિયું બાંધ્યું અને સુંદર હાલરડાં ગાય અને એણે સુવાવડ દરમ્યાન સીવી યાભદ્રાની એટલી તકતેવા જાળવી કે એના ત્યાગધર્મને જરા પણ વાંધો ન આવે તે પ્રકારે એની સેવા થઈ. સાવધ યશભદ્રા પણ પુત્ર તરફના રોગના કારણે નહિ, પણ મનુષ્ય દયાની નજરે પોતાની તરફના જરૂરી ફાળો આપી રહ્યા - હતા અને બાકીને સમય જ્ઞાન ધ્યાનમાં કાઢતા હતા. સાવથી નગરીમાં એને લગભગ બે વર્ષ રહેવાનું થયું, એમાં એને અભ્યાસનો લાભ સાથે મળી ગયે. એની વિશાળ બુદ્ધિ, સારી યાદશક્તિ અને નિર્મળ માનસને લઈને એણે આગમ અને તર્કને સારે અભ્યાસ વધારી નાખ્યો અને પોતાના પ્રકરણના જ્ઞાનને વધારી મૂકી સાર -શાસ્ત્ર પ્રવેશ પણ કરી દીધે. સાધારણ રીતે ચાલુ વિહારમા અભ્યાસમાં વારંવાર ખલના થયા કરે છે. એ એને ન બન્યુ અને બુદ્ધિ, આવડત અને ચીવટ એનામાં સારા હતા એટલે એણે એ તકને પૂરતો લાભ લીધો.
અને ખાસ કરીને શ્રી યશોભદ્રાએ સ્તવન સઝા ખૂબ યાદ કરી લીધાં. એને કંઠ મધુર હતો; એના રામમાં મીઠાશ હતી, એના -ગાનમાં કુમાશ હતી, એની હલકમાં ઠાવકાશ હતી, પોતાની નસક