________________
૨૫૪
ધાક્ષિનિધિ શુલ્લા
કેટલાક સવાલ જવાબ ગુરૂ મહારાજે કર્યા તે પરથી બાળક વધારે પડતે શરમાય છે એમ મને લાગ્યું. છેવટે એમણે પૂછયું “ક્ષુલ્લક ! બેલ તારે આગમને અને પ્રકરણે ને, અભ્યાસ કરવો છે?”
ક્ષુલ્લક જવાબમાં કહ્યું “ ગુરૂ દેવ ! મને એ સર્વ ભણાવો, મારે તે ખૂબ ભણુને મોટા વિદ્વાન થયું છે. "
આચાર્યશ્રીએ એને સાધુનો વેશ લેવા કહ્યું. એણે અભ્યાસની - લાલચે હા પાડી. શ્રી યશોભદ્રાએ એમાં સંમતિ આપી અને ક્ષુલ્લકને - કાચી દીક્ષા આપી નાનો ચેલો અથવા ભાવી શિષ્ય બનાવ્યા. એનું - નામ તે ક્ષુલ્લક જ ચાલુ રહ્યું, એને છેદેપસ્થાન દીક્ષા ન આપી
પણ વ્યવહારથી કાચી દીક્ષા આપી તેને પચિ મહાવ્રન ઉચ્ચરાવ્યા, - ક્ષણવાની લાલચે અને માતા યશોભદ્રાની સંસ્કૃતિથી એણે સાધુ વેશ - લીધે, એનામાં સ્વતંત્ર નિર્ણય કરવાની શક્તિ આવી નહોતી અને - એનામાં દક્ષતા એટલી વિકાસ પામી હતી કે એની મા કે આચાર્ય eઈ સૂચના કરે તો તેના સંબંધમાં એ ના પાડી શકે તેમ નહાતું. અનોપમાને પિતાને છે કે દીક્ષા લેતો હોય તેટલું દુઃખ તે થયું, પષ્ણુ એને જન્મારો સુધરે છે એ દષ્ટિએ એને કાંઈ ખાસ વાંધો લીધે નહિ. કઈ જાતના મહત્સવ કે ધામધૂમ વગર એને સાધુ વેશ - પહેરાવી ગુરૂ મહારાજે પિતાની સાથે રાખે.
અજિતસેન સૂરિની માન્યતા હતી કે નાનપણમાં સંસ્કારે સારા પડી જાય તે અભ્યાસ પદે થાય, લોહી ન ચાખવાને કારણે ઇન્દ્રિય , - સમાગમ પતી થાય અને વસ્તુના જ્ઞાનને અભાવે માણસને એની • વૃત્તિજ ન થાય. કેટલાક શિષ્યોની તુલના કરતા એમના જાણવામાં આવ્યું કે મોટી વયે દીક્ષા લેનાર પોતાના આત્માનું સુધારી શકે છે, પણ સમાજને છે ધર્મ સંસ્થાને દોરવણી આપવા માટે અને શાસ્ત્રના ઈંડા બોલ કે ચર્ચાના ખુલાસા માટે જે વિશાળ વાંચન અને દીલ અભ્યાસ જોઈએ તે ભેટી પાછી વયે દીક્ષિતને થઈ શકતો નથી, તેથી
