________________
ગુરૂકુળવાસમાં બાર વર્ષ
૨૬૧ -
જોર એટલું આવી ગયું હતું કે એ અનેક તરંગે રચી કલ્પના મૂર્તિઓ બનાવતો રહ્યો હતો અને રાત્રે પણ એની સ્વપ્ન સૃષ્ટિમાં ત્યાગી અને ત્યાગનાં ચિત્રો જોવાને બદલે એ વૈભવ, નાચ, ધમાલ, સોનારૂપાનાં અલંકાર, હીરામોતીના આભૂષ, સિહાસને અને -નાચતી પૂતળીઓ અને ઊડતી પરીએ જેતે હતે. એનામાં
વ્યવહારથી જેને ત્યાગ કહેવામાં આવે છે તે બરાબર હતો. એનાં બાહ્ય વર્તનમાં જરા પણ અપવાદ લેવા લાયક તત્વ ન હતું, પણ એને અંદરની વૃત્તિ તદાકાર થઈ નહોતી. આવું કાર્ય મારાથી કેમ થાય? મારા ગુરૂદેવ એ વાત જાણે તે તેઓ મારે પિતાને માટે શું ધારે ? આ ભાવી સાધૂના વેશ અને રખડ પાટીનો મેળ કેમ બેસે ? - સાધુના વેશવાળાને કોઈ રાત્રિના રખડતે જુએ તે સાધુઓ માટે શું ધારે ? આવા વિચારથી એ અંદર ગૂચવાતો પડયો રહેતા હતા, પણ રાત્રે તારામંડળ જુએ અને એને રસ્તા પરનો પ્રકાશ પકડવા મન - થાય, શ્લોક યાદ આવે અને સાથે જંગલમાં ફરવાનું મન થઈ આવે, રત્નના ઢગલાના વર્ણન વાગે અને ધનવાનાં મોટા મહાવોમાં શું થતું હશે એનાં કપના ચિત્રો મનમાં ખડા થઇ • જાય આવી રીતે એ ત્યાગ અને કપની વચ્ચે ઝોલાં ખાતો હ.
અને હવે ક્ષુલ્લકને મૂછો ફૂટવા માંડી હતી. એના બાહ્ય દેખાવમાં બાળપણાને સ્થાને યુવાવસ્યા મટકો કરી રહી હતી અને એના બે શરીરને સુઘટ્ટ બાંધે એને એની ખરી વય કરતા બે વર્ષની વધારે વયના વિકાસ પામતા યુવાન તરીકે બતાવી રહ્યો હતો. એના અભ્યાસમાં એની રૂચિ ઉપર વધારે ધ્યાન અપાતુ હતુ અને એની -રૂચિ નાનપણથી જ રમતળ અને ક૯પના પર બધાયલી જ
વેર વિહારને પિષે અને કલ્પનાને મોજ કરાવે તેવા અભ્યાસ તરફ વધારે વધારે લલચાતો હતો. એને પરિણામે એ સાહિત્યને બહુ સારે અભ્યાસી થઈ ગયે પણ એને અધ્યાત્મનો રગ બાબર અંદરથી જાન્યો નહિ. .
