________________
ગુરૂકુળવાસમાં બાર વર્ષ
૨૫૯
જીવન રણ સ્વીકારાયું નડાય, ત્યાં સુધી એમના મતે પાટ ઉપર બેસવાની અને ઉપદેશ માપવાની લાયકાત આવતી નથી, આવું તેમનું ધોરણ હતું.
આચાર્ય મહારાજની શિષ્ય પરીક્ષા કરવાની રીતિ પણે અમનવી ક્તી. અમુક સામી વૈરાગ્ય અંદરથી જામ્યો છે કે નહિ તેની પરીક્ષા તેઓ શિષ્યને ખબર ન પડે તેમ અણસારાથી કરી શકતા
તા. અહાર પાણીમાં શિષ્યની વૃદ્ધિ કેટલી છે, અન્ય સધુ સેવાની વૃત્તિ એનામાં કેવી જામી છે, પરીસહ સહન કરવામાં દેખાડે કરવાની વૃત્તિ છે કે સાચી ત્યાગબુદ્ધિ અને લાપરવા આવી ગયા છે કે નહિ એનો તેઓ સૂક્ષ્મ અભ્યાસ કરતા અને ખાસ લાયકાત દેખાય ત્યારે શિષ્યને પાટ ઉપર બેસવાની રજા આપતા. શિષ્ય ઊંઘતો હોય તે પિતાના રજોહરણના છેડા એના ગાલ ઉપર કે વાંસા ઉપર ફેરવે અને શિષ્ય અર્થ ઊંધમાં જે પોતાના ગાલ પર ટપલી મારે, મછરેને મારી નાખવાની ચેષ્ટા કરે તે પોતે સમજે કે આ શિષ્યમાં હજુ અહિંસા જામી નથી, પણ જે પાસે પડેલ રજોહરણુએ ઊંઘમાં લઈ વાસ કે કાન ઉપર ફેરવતો ગુરૂદેવ સમજે કે શિષ્ય બરાબર જામતો જાય છે. આવી આવી તેમની પાસે શિષ્ય પરીક્ષા કરવાની અનેક ચાવીઓ હતી. તેમની પરીક્ષામાં ક્ષુલ્લક હજુ પસાર થયા નહે. ગુરૂદેવને લાગતું હતું કે એ ચાલાક છે, હુંશિયાર છે અને આશાસ્પદ છે, પણું હજુ એની સંસાર દશા સરી ગઈ નથી, હજુ એનામાં અહિંસા સયમ અને તપ જામ્યાં નથી અને હજુ એની પૌલિક વાસના ગઈ નથી, હજુ એનામાં સ્વાપર વિભાગ સ્થિર થ્થો નથી, જે એને આત્મસાક્ષાત્કાર થવાની ચાવીએ સાંપડી નથી, એટલી ઉણપ કહેવાય ખરી. -
આ હકીક્તને પરિણામે ગુરૂ મહારાજને બે ચાર વખત કહેવામાં આગ્યું કે સુકલકને છેદ પેસ્થાપન ચારિત્ર વોચરાવવાની ગોઠવણ કરવા
