________________
૨૫૮
દક્ષિણ્યનિધિ શુલ્લક
ઈની સાથે વાત કરે તે તેના પ્રત્યેક વાક્યમાં એની વિદ્વત્તા તરવરી આવતી હતી. છતાં નવાઈ જેવી વાત એ બની છેગુરૂ આચાર્ય મહારાજે એને કદી વ્યાખ્યાન પીઠ પર બેસવાની સુચના ન કરી કે એને અન્યને ઉપદેશ આપવાને અધિકાર ન આપ્યો.
આ સર્વની પાછળ ગુરૂ મહારાજ આચાર્ય દેવનો અનુભવ કામ કરી રહ્યો હતો. તેઓને મત એવો હતો કે ચારિત્ર જ્યાં સુધી જામે નહિ ત્યાં સુધી શિષ્યને પાકી દીક્ષા આપવી નહિ. એમ કરવાથી શિષ્યને જરૂરી લાયકાત મેળવવાની તમન્ના રહે છે અને એ રસ્તે ચાલવાથી એનામાં સ્થિરતા આવી જાય છે, એમને વાત હતો કે વ્યાખ્યાન પીઠ પર બેસવા માટે એકલી વિકતા ચાલે નહિ. એમાં તો અંતરને વૈરાગ્ય અને દઢ આત્મ શ્રદ્ધા જોઈએ, પાકે ત્યાગ જોઈ એ અને નિષ્કલંક ચારિત્ર જોઈએ. જેનામાં ચારિત્ર બરાબર જામ્યું હોય તેજ ચારિત્રનો મહિમા ગાઈ શકે છે અને ઉપર છલા ગાનથી શ્રોતા ઉપર અસર થતી જ નથી આવો તેમનો મત હેઇ, એમની પરીક્ષામાં જે ખરા ત્યાગી હોય તેને જ પીઠિકાપર બેસવાની તેઓ રજા આપતા હતા. એમની ચકાસણીને વિષય જ્ઞાન નડતો, આરિત્ર હતું, તેઓ માનતા હતા કે મોટા વક્તા કરતાં સાપ ગુણવાન સાધુ સ્થાયી અસર ઉપજાવી ધારેલ પરિણામ નીપજાવી શકે છે. એ ઉપરાંત અધુરી તૈયારીઓ માત્ર વકતૃત્વ ખાતર વ્યાસપીઠ પર બેસનાર કોઈ વખતે એવું એનું ચોડ કરી નાખે છે કે એથી સમાજ શરીર ઉપર મોટો આઘાત પડી જાય અને એવા લોકપ્રિય વક્તાએ સ્વપૂરને ધંણું નુકશાન કરી શાસનની સેવા કરે છે. જ્યાં સુધી શુદ્ધ ચારિત્રની રમતો અંદર ન થઈ હોય, જ્યાં સુધી સ્વપરનું વિવેચન વચનમાત્રમાં સંકલિત નિયત વ્યવહારૂ જીવનમાં આવ્યું ન હાય, જ્યાં સુધી ત્યાગવૃત્તિ અંતરમાં ઊંડી પ્રવેશ પામી નહેાય અને જ્યાં સુધી આડમ નિશ્ચયમાં ઉત્સમ માર્ગને મુખ્યતા આપવાનું
