________________
૫૮
દાક્ષિણ્યનિધિ શુલ્લક
હેવી જોઈએ તેમનું કાંઈ નહતુ. આખી રાતના ઉજાગરાને પરિણામે આંખમ ઊંધ દેખાતી હતી, ચિંતાબા મુખ પર આડા લિસોટા પડયા હતા, જાણે પોતાની પ્રિય વસ્તુ ખવાયેલી હોય તેમ તેના સુખ પર ચિંતા-ગમગીની અને ઊંડી નિરાશા દેખાતી હતી, એનું મન કેાઈ પણ કામ પર ચોટતું નહોતું. એના બોલવામાં જે સતાવાહિતા અને શૌર્ય સામાન્ય રીતે ભરેલાં અને ઊભરાઈ જતાં દેખાતા હતા તેની આજે ગેરહાજરી જોવામાં આવતી હતી, શું કરવું અને કયાં જવું અને કોની સાથે વાત કરવી એની મહારાજાને કળ પડતી નહોતી. અને મનનો ભાર ઓછો કરવાનો માર્ગ સૂજતો નહોતો. અત્યારસુધી એણે એવી નામના મેળવી હતી કે અત્યારે પિતાને જે જોઈતું હતું તેની વાત પણ કોઈને કહી શકાય તેમ નહોતું અને વાત કર્યા વગર ઇષ્ટ વસ્તુને પામવાને રસ્તો નીકળે કે સાંપડે તેમ નહોતું.
રાજાની આવી અસ્તવ્યસ્ત અને દશા દેવી યશોધરા પામી ગયા હતા. એક પહેર દિવસ તે એણે એમને એમ જવા દીધે, પણ દરમ્યાન જોઈ લીધું કે મહારાજાના મન પર બાજે વધતું જ જાય છે અને ખિનતા ઘટવાને બદલે વધતી જ જાય છે એટલે એણે મહારાજાની પડખે બેસી વાત આદરી.
મારા દેવ ! કાલની સાંજથી આપને શું થાય છે ! ” દેવીએ " પૂછયું.” આપની તબિયત નરમ છે ? "
મને કઈ સમજાતું નથી" પરાણે જવાબ આપતાં પુંડરીક દેવ બાલ્યા. “મારી તબિયત સારી છે." ,
“આપની તબિયત માટે રાજવૈદ્યને બોલાવું? આપ આખી રાત ઊંધા પણ નથી અને અત્યારે પણ શરીર આખું ખમખમી રહ્યું છે અને સાથે ગરમ દેખાય છે "
મહારાજાએ ટૂંકમાં પતાવ્યું છે અને કાંઈ નથી, વવને. બેલાવવાની જરૂર નથી. મને એકલો પડી રહેવા દે !'
