________________
૨૧૮
દાક્ષિણ્યનિધિ કુલર
કરનાર હોવા ઉપરાંત નિર્મમ, નિરભિમાની, નિરીચ્છક અને નિરાશીભાવના સાથા પિષક હેઇ, માત્ર પાંત્રીસ વર્ષની વયે આચાર્ય પદવી મેળવી આખા સાધુ સાધ્વીના સમૂહ (ગચ્છ) ના નાયક પોતાના ગુણથી થયા હતા. પોતે અધિપતિ છે એવો એમને મમવભાવ કદી થયે નહોતું અને એમની સરળતાને કારણે આખા . ગ૭મા કોઈ પ્રકારને વિખવાદ ખટપટ કે કચવાટ સામાન્યતઃ થયો નહોતા.
એમની વાણીનો પ્રવાહ અભુત હતા, એમની ભાષામાં તેજ સાથે સત્ત્વ હતું, એમના ઉપદેશમાં મુદ્દામ સારગ્રાહિતા ઉપરાંત આંતર તે અને તેની પાછળ પોતાના તેવાજ વર્તનનું પીઠબળ હોવા ને કારણે ભારે સચોટતા હતી. વ્યાખ્યાન પીઠપરથી તે શ્રી વ્યાખ્યાન કરે ત્યારે શ્રોતાઓ રસમાં લદબદ થઈ જતા એ તત્વજ્ઞાન પર બેલે તો તેમાં મીષ્ટતા હોય, એ કથા વાત કરે તો તેમાં અદ્ભુત રસના જમાવટ હાવ અને એ ચરણકરણનું વ્યાખ્યાન કરે તો તેમાં દછાત અમે રહસ્ય દર્શનની એવી સુરસ એજના હેાય કે સાભળનાર મુગ્ધ થઈ જાય. એમના ખ્યાનની જમાવટમાં એવો સુમેળ થતો. કે એમને સાંભળવા આવેલમાંથી કદી કોઈએ ઝોકું કે બગાસું ખાધું જાયું નથી કે કંઈ શ્રેતા ઊભો થઈ ચાલ્યો જાતે દેખ્યો નથી. વ્યાખ્યાન કળા તો ખરેખર એમની વૈયક્તિક જ હતી અને જનતામાં એની પ્રશંસા એટલી જામી ગયેલી હતી કે એમના વ્યાખ્યાન સમય પહેલાં સભાગૃહ ભરાઈ જતું હતું.
અને એમના આખા દેહ પર શાંતિ પથરાઈ રહી હતી એમની ભવ્ય સુખમુદ્રા જોતા માણસ પિતાનુ વેર ભૂલી જાય, એમનો ત્યાગ
ઈ સંસારરસ ઢીલે પાડી દે, એમની માત્ર છ દ્રવ્ય ખાવાની હકીકત જાણું આટલે અલ્પાહાર છતા આવું દિવ્ય સ્વરૂપ કેમ રહી શકે તેવા વિચારમાં ભાવું પડી જાય અને એમની નિર્વિકારી આખો જોતાં.