________________
૨૨૮
દક્ષિનિધિ શુલક
-
-
-
-
-
-
રાયય થયો હતો. તે દેશની રીત પ્રમાણે વૈશાખ વદ બારસને દિવસ શાખા દિવસની સખ્ત ગરમીને ત્રએ ઉતારવા મનુષ્ય અગાશીમાં બેસતા હતા. ચોતરફ સંપૂર્ણ શાંતિ પથરાઈ ગઈ હતી. દિવસની સમી ઓછી થવા માંડી હતી. તે વખતે શ્રાવતીમાં રાત્રીને વખતે પહેલી વખત પિતાના કમરાની બહાર થોભદ્રા નીકળી અને અગાશીમાં બેઠક પર બેઠી, આજે એ તદ્દન એકલી હતી. એણે ખૂબ વિચાર કી, એને આત્મ સાઇન કરવાની માંતર શ્રેરણા થઈ. એને પતિવિયોગથી મનમાં જે દુઃખ થયું હતું અને આ વખતે જે પોતાનું હૃદય રડી રહ્યું હતું તેને સામે રસ્તે દોરવી આપવાને આજે આવી પહોંચેલ વખત ખૂબ સારું લાગ્યું. એણે પૌગલિક સુખની અ ક્ષણિકતા ખૂબ સાવવા લાગી, એને પિતાની પરાધીન દશા પર ખૂબ વિચારો આવ્યા, એને કોઈ કારણે પોતે પકડાઈ જાય અને પુંડરીકરાજાને ત્યાં એને ધકેલી દેવામાં આવે તો પોતાનું શું થાય તે પર વિચાર પરંપરા ચાલી, એને સંસાર રખડપાટી પર ખૂબ તરવરાટ થયો. એને સુખદુઃખની કલ્પનામાં ખાલી પૌલિક ભાવ જ દેખાયો અને અંતે જે સુખ દીર્ધકાળ ટકવાનું નથી તે સુખ શું કામનું ?બાવા આવા વિચાર આવવા લાગ્યા. પછી સંસાર પર્યટનમાં આવા તે અનેક પ્રસંગ આવી ગયા એમ ખ્યાલ આવ્યો, મનુષ્ય દેહની દુર્લભતા નજરમાં આવી, આ જન્મ મળ્યો તેને જ કે આન માંવેડફી નાખો કે વિયાગલપનાથી દુઃખી બનાવી દે એમાં ઘણી ટૂંકી નજર લાગી,
એક બાજુ એને પતિવિ અને પિતાનું વૈધવ્ય જરા સાલે ત્યાં વળી આત્માની શક્તિ અને પિતાને મળેલી રમપૂર્વ ત યાદ આવે, વળી ચરિત્રના માર્ગની અનેક મુશ્કેલી તરવરે ત્યાં આત્માન અનત વીર્યની વાત મન ઉપર અાવ, વળી પાછું પિતાનું પિયર સાંભરે અને ધન્યવાદ. શેઠના ઘરના માણસોને પિતા તરાની ચાહ અને સત્કાર માદ આવે.
