________________
દાક્ષિણ્યનિધિ સુક્ષ
તા જનમારા એળે થઇ જાય. અને વસ્તુતઃ હવે આ મહેલમાં મારે છે પશુ શુ ? જેને માટે આ સ` યાસત જમાવી હતી તે તે મને મૂકીને ચાલ્યા ગયા અને મારે તેા. અત્યારે કાષ્ટને આધાર પણ નથી હુંવે આ છત્રી પલ'ગ } આયના, ચિત્રો કે ધરે[એ સુખા- - સન કે સિંહાસન મારે શા કામના છે ? આ ફુવારા કે આ હૂં.જેમાં મારે કાની સાથે માણવું છે
3
૧૮૦
આવા આવા એ વિચાર કરતી હતી, વિચારના વમળમાં વધારે વધારે માળાતી હતી અને કામની સાથે વાત કરવાને વખત કે મેાા પણ નહાતા. દાસી તે ઊંધમા ઝોલ ખાતી હતી તેને પ એણે સૂઇ જવા મેાકલી આપી. પછી તદ્દન એકાંતમાં એને પેાતાની નિરાધાર સ્થિતિને વધારે ખ્યાલ તે ગયે. આવતી કાલે સા મહારાજા જાતે આવે એટલે દરખારીએ કે દરવાના તે તેને પગે લાગવા મડી જશે, દાસીઓ હંમતાઇ જશે અને તેવે વખતે રાજા પેાતે ઝોની જેમ પેાતાની ઉપર કૂદી પડે તે કયા જવુ' ? કાતી મદદ માગવી ! કાણુ મદદ કરવા આવે? જ્યાં મહાઅમાત્ય જેવા પણ ટાઢી ટાઢી વાત કરી ગયા અને જોઇશું. થઇ રહેશે, ફીકર ત કરશે! ' એવા આ હીન ક્રિયાહીન સાત્ર દિલાસાના શબ્દો કહી ગયા ત્યાં હવે ખીથી શી આશા રાખવી !
1
અનેક તક વિતર્કો કર્યો. એના ખ્યાલમાં નબળાઈની એક કલ્પના પણ ન આવી, પણ્ વિકારવશ પડેલ રાજા ગમે તે કરી એસે ત્યારે પેાતાના થા હાલ થાય તેને જ ખ્યાલ આવ્યેા, એના મનપુર પેાતાના પતિને નિર્દોષ ચહેરે તરવરી રહ્યો, એના તરફ ભક્તિ અને ભાવ વધારે સતેજ થયા અને એક આધાર જતા અખળાની કવી હાલત થઇ જાય છે તેને વિચાર આજ્યે.
એણે પેાતાના નાકરા, દરવાને, દાસદાસીનાં ચિત્રો મનપર ખડ કર્યાં‘ અને રાજા આવે ત્યારે તેમાના એકપણ પેાતાની મદદે આવે