________________
વિટની વાતે અને આતુરતામાં વધારે
૧૦૧૭
કે વાત કે સવાલ પૂછતા નહોતા, ત્યારે અત્યારે જુદે જ રંગ હતા. રાણીને એમ પણ લાગ્યું કે બન્ને જણા વાત કરતા એકદમ
અટકી ગયા, જાણે રાણી ત્યાં આવી નીકળ્યા તે બનેને ગમ્યું ન. હોય તેવો ભાવ દાખવી રહ્યા–એ વાત રાણીને ન ગમી. અને અત્યાર સુધી રાજકારણની કે પરદેશના રાજ્ય સંબધીની કે પ્રજાના વર્તન. સબંધીની કોઈ વાતે તેનાથી મહારાજા ખાનગી રાખતા હતા, તેને બદલે તે માત્ર એટલું જ બોલ્યા કે “વિટ' ત્યારે મને તુરત મળજે.' વિટ ચાલતો થયો. રાણીને આ છેલ્લા પ્રસંગથી ખાસ બેદછે. અને લાગ્યું કે રાજમહેલમાં કઈ વાત તેનાથી ગુપ્ત જરૂર ચાલે છે. રાણીએ વાતને પ્રકાર શો છે તે જાણવા માટે પ્રયાસ કર્યો, વિટ. અત્યારે શું કામે આવ્યો હતો તે સંબંધી સવાલ કર્યો, પણ રાજાએ, જવાબમા ગોટા વાળ્યા, સર્વાલ ઉડાવ્યો. એટલે મહારાણીને વધારે ઉકળાટ થયો, રાજાની માનસિક નબળાઈમાં વધારો ન થાય, તે ખાતર તે વધારે ન બોલ્યા, પણ એના મનમા કચવાટ જરૂર છે. અને એણે તર્કવિતર્કની પરંપરાને સ્થાન આપ્યું, પણ અત્યારે તે. એ ગમ ખાઈ ગયો. - વિટના ગયા પછી મહારાણીએ રાજાને સમજવી ઉઠાડ્યા, તેમને સ્નાનભેજન કરવા સમજાવ્યું. મહારાજાએ સ્નાનજન કર્યા પણ એનું મન વિટની વાત પર લાગેલું હતું, એની રઢ ભદ્રાને જવાબ સાંભળવા પર લાગી હતી અને એને તો મનમાં અનેક સવાલો થયા. કરતા. ઘડીકમાં એને થતું હતું કે વિટ ભારે પક્કો છે એટલે એના કામમાં એ જરૂર ફાવ્યા છે જેઈએ, ઘડીકમાં એને થતું હતું કે ભદ્રા બહુ જક્કી છે, એ કદી પણ પિતાને હઠ છોડે નહિ અને એ પિતાની થાય જ નહિ. અને પ્રિયંવદા દાસી સાથેને ભદ્રાનો પ્રસંગ યાદ આવે અને પોતે મનમાં હતાશ થઈ જાય; વળી એને મનમાં ચાય કે યશોભદ્રા ગમે તેવી પણ બેરીજ છે ને, એ વિટના વાણીવિલાસ