________________
૧૫૮
દક્ષિણ્યનિધિ શુલ્લક
ત્યાં કોઈ ન હતું. તે દિવસે તો લેકે ખરખરા માટે પણ ન આવ્યા.
એ જ સ્વરૂપે બીજ, ત્રીજ, ચોથ, પાંચમ અને છઠ પસાર થઈ - ગઈ. સાત સાત દિવસનાં વહેણાં વાઈ ગયાં, પણ દેશના સીમાડા પરથી કાંઈ સમાચાર આવ્યા નહિ. લેકામાં સાચી ખોટી કલ્પનાઓ અને વાતો વધતી રહી, પણ સાચા આધારભૂત સમાચારના અભાવે કે ચોક્કસ નિર્ણય કરી શક્યા નહિ. ચિત્ર સુદ છઠની સાંજે હીરજી હારિએ લશ્કરમાથી નાસી બાળે, પોતાને ઘેર સીધે ગયે. ગામમાં શી વાત ચાલે છે તેની તપાસ કરી ત્યારે તેને સમજાવ્યું કે ઉપર ઉપરની અદરિયા વાતો ચાલે છે તે ઉપરાંત જનતાને કંડરીકની અવસાનને અગે કાંઈ સમાચાર મળ્યા નથી આટલી વાત જાણે એ તે સીધો મહારાજ પાસે ગયે, મહારાજાને જણાવ્યું કે કંડરીકનું કાસલ વચ્ચેથી નીકળી ગયું છે. એણે એ વાત કેમ બની તેની વિગત જણાવી નહિ. રાજાએ તેને કોઈ પૂછયું પણ નહિ. રાજાના મન પર જરા માત્ર શેક તે વખતે જણાયો નહિ,
* પછી યશોભદ્રાને આગે સવાલ પૂછતાં રાજાએ જણાવ્યું કે એ - બાબતમાં જરાપણ ફેરફાર થયો નથી. અત્યારે તે એ સૂનમૂન પડી
છે, રડતી નથી કે હે પાળતી નથી, કોઇની સાથે બોલતી નથી કે કાઈને બોલાવતી નથી. દિલાસો આપવા આવનારને મોંએ થતી નથી કે રાજરિવાજ પ્રમાણે સ્ત્રીસમૂહની વચ્ચે આવી રીતસર છાજિય લેતી નથી કે મરસિયા ઝીલતી નથી, એનું મન કેઈને આપતી નથી અને કોઈ પ્રકારનો વહેવાર જાળવતી નથી આટલી હકીકત જાણ્યા પછી હજૂરિયાએ વળી સવાલ કર્યો “સાહેબ ! આપની હવે શી ઈચ્છા છે ?'
“અરે ગાડા' કુંડરીક મહારાજાએ જવાબ આપ્યો. અત્યારે એવી વાત તે હેય કઈ જાણે તો શું વારે ? અત્યારે એને માથે
