________________
હજારિયાના હેઠા હાથ
૧૩૧
કરતાં, કેાઈ ઢોલકાં વગાડતાં તો કઈ ડમરૂક વગાડતાં, કઈ ફાવે તેમ લલકારતાં તો કોઈ નાચત-આમ ગામ લેક અત્યારે રંગરાગ શાસ્ત્ર પડી ગયા છતાં અમુક આત્માથી કે સ ત જાને બાદ કરતાં ગામમાં અત્યારે ધમાલ, દોડાદોડ, હા અને નાટાર ગ થઈ રહ્યા હતા અને કંઈ કેાઈ સ્થળે તે નાનાં મોટાંની મર્યાદા મૂકી અસભ્ય ઉચ્ચારણ પણ પિકારાઈ રહ્યાં હતાં.
આવા સમયે યુવરાજ કડરિકતે મહેલે શેના જ હોય ! એ તો પોતાની મંડળી સાથે અત્યારે રાજાબગિચામાં હોળી ખેલવા ચાલ્યો ગયો હતો, દેવી યશોભદ્રા મહેલમાં એકલા હતા, દાસ દાસીઓ પણ હોળી ખેલવા રજા લઈ ચાલ્યા ગયા હતા, માત્ર સાત્વિક પ્રકૃતિની યશોભદ્રા મહેલમાં હતા અને દરવાજા પર માત્ર એક ચોકીદાર પુરૂષ હતા. દેવી પિતે યુવાન હતા, ખેલ ખેલી શકે તેવી આવડત અને વયવાળા હતા, પણ એને આવા વિલાસો ગમતા નહોતા. એ સાત્વિક આનદમાં માનનાર હતા, એને હોળિકા પર્વની તુચ્છ ઘટનામાં રસ નહતો, એટલે એ પુસ્તક વાંચનમાં પડી ગયા હતા એણે હાળિકાના બીજા દિવસે વસ તેત્સવના ગરબાની ઘટના પોતાના મહેલમાં કરી હતી, પણ અત્યારે એ વાચનમાં ડૂબી ગયા હતા.
બરાબર સાંજના પાંચ વાગે (આથમતે પહેરે) હજારિયા સાથે ' મહારાજા યશોભદ્રાના મહેલે આવ્યા. ચેકીદાર મહારાજાને કેમ રોકી -શકે? મહારાજા આ મહેલે તે કદી આવેલા નહિ એટલે ચોકીદાર તો ગભરાઈ ગયો, નમી ગયો, અને ખડો થઈ ગયો. મહારાજા પાછળ અને હજૂરિયો આગળ સીધા મહેલમાં દાખલ થયા અને કોઈ જાતની ખબર આપ્યા વગર દેવી યશોભદ્રા સામે ખડા થઈ ગયા. હવે ખરેખરી મૂંઝવણું શરૂ થઈ. દેવી તે મહારાજાને અને હજૂરિયાને જોતજ ખડા થઈ ગયા, હાથમાંનું પુસ્તક બક કરી સામી છત પર મૂકી દીધું અને રાજા પોતે આ વખતે પોતાની પાસે આવે એટલે એને નવાઈ તો
