________________
વિટના ઉપયેગ
6
k
આવે છે, એને વિદુષક ' અથવા · રંગલા ' પણ કહેવામાં આાવે છે. એ દરેક વાતને ઢીલો કરી નાખનાર, ઘણા ગ`ભીર પ્રસંગ વખતે પણ વાતને ત’ગ થવા ન દેનાર અને મહારથી મેદરકાર દેખાવા છતાં અંદરખાનેથી ઘણા કુશળ હાય' છે અને મેાટા દરબારમાં એ આનંદ કરાવવાને નામે, ખીલકુલ જવાબદારી વગરનુ છતાં અગત્યનુ” સ્થાન ધરાવે છે. એ " ફીકર વગરના, ઢીલે, અક્કલ વગરના અને વાત વાતમાં હસાવનારા દેખાય, છતાં એ બહુ પહેાંચેલ, રાજખટપટના દરેક અંશ જાણનાર અને ગમે તેના અંતરમાં પેસીને વાત મેળવનાર હાય છે. અને ડેડ સુધીની ખાસ જરૂરી ખાતી તે કેટલીક વાર પૂરી પાડી શકે છે, અને મેળવી શકે તેવી સ્થિતિમાં હાય છે કોઈ પણ - પરિસ્થિતિ ગંભીર ન થઈ જાય તેટલા માટે તેને રાજદરબારમાં સ્થાન - હાય છે. રાજાએ એની અંદર રહેલી હુશિયારીને જાણતા હાય છે, પણ એના ઉપયેાઞ તા માત્ર છુ! મશ્કરી કરવામાં, ાઇને બનાવવામાં કે કોઇ પણ વાતને ગંભીર થતી અટકાવવામા કરે છે.
4
૯૩
'
મહારાજા પુંડરીકને રાતે ચાર વાગે પેાતાના આ ટ્વિટ સાંભયે. - એના નટખટપણામા રાજાને ભારે વિશ્વાસ હતેા. રાજાને મનમાં થયું કે જે કામ પ્રિયંવદા ન કરી શકી તે કદાચ વિટ કરી શકશે એ ઉપરાંત અને રાજ ખટપટ અને ભાઈ કરીના કાવતરાની. માહિતી પણ તે મેળવવી હતી એટલે એણે મનમાં નક્કી કર્યુ કૅ સવારે વિટને મેલાવવા, તેને ઉપયેગ યશેાભાને પેાતાની કરવાને અંગે કરવા અને સાથે સાથે કંડરીક પેાતાનુ રાજ્ય પચાવી કાઢવાના ઢા માં કર્યાં સુધી વધ્યા છે તેની ખાતરી પણ મેળવવી. હકીક્ત પાછી મળે ત્યારે સુબુદ્ધિ મ`ત્રીની સલાહ લેવાની ઈચ્છા પણ મનમાં રાખી, પશુ એને સુ િમત્રીના સફેદ ખાલ, જાન્ય ચહે! અને તીક્ષ્ણ -- આખા યાદ આવ્યા તેની સાથે તેના ખ્યાલમાં યÀાકા તરનુ. પેાતાનું આકર્ષણ તે જાણશે ત્યારે તેને માટે વા ખરાબ ખ્યાલ
