________________
૫૯
મહારાજાની નિરંકુશ વિચારમાળા
મહારાજ અત્યંત પીડાથી બોલતા હતા, પણ એનું બોલવામાં પણ પૂરું ધ્યાન નહોતું. અત્યારે એને શું થાય છે તે સમજાતું નહોતું. રાણીને મનમાં થયું કે રાજકારણની કેાઈ આકરી ચિંતા ઉત્પન્ન થઈ છે, અત્યારે તે પિતાને (રાણીને) કદાચ કહેવાય તેવી બાબત નહિ હેય. વધારે સવાલ જવાબ કરવામાં પણ સાર જેવું ન લાગ્યું, કારણ કે મહારાજા વાત કરવા પણ ઈછતા નહોતા એવું એમના સુખના ભાવ કહી બતાવતા હતા અને એમની બેલી પશુ એવી જ હતી, મહારાણું સાથે છૂટથી પિતાના મનની વાત ન કરવાને આ પહેલો જ પ્રસંગ હતો અને રાણું આવા અનુભવને અભાવે રાજાના મેમન વગરના જવાબ સાંભળી છોભીલા તે પડી, ગયા, પણ પોતે ગમ ખાઈ ગયા. જરા પણ ક્ષોભ બતાવ્યા વગર એ રાજા પાસેથી દૂર થઈ ગયા અને મહારાજા હવે તદ્દન એકલા પડયા.
રાજાના માનસ પટ પર પાછા કાલના દેખા, થશોભદ્રાના ગરબા અને કહે કે તેની આંખ આગળ તરી આવ્યા, એન સુઘટ્ટ શરીરના અંગપ્રત્યંગ એની સામે દોડવા લાગ્યા. એની કાયષ્ણુમારી આંખે અને ભરાવદાર મુખડું એની પાતળી કેડ અને આકર્ષક મધ્ય વિભાગ, એનું ગોરું ઘાટીલું શરીર અને હાથપગના લટકા, એની વાણીની મીઠાશ અને ગળાની કુમળાશ એક પછી એક એના પર ગજબ કરવા લાગ્યા અને એ પરવશ બની, મન કે મગજ પરના કાબૂ ખોઈ બેઠે.
એકાદ ક્ષણ પોતે કેટલા અધમ વિચાર કરી રહ્યો છે તેનું નાચપણું નિમીયપણું અને તેના ગર્ભમાં રહેલ અધઃપાતની અધમ ભૂમિકા પર એને ખ્યાલ આવી ગયા. એને એમાં નાના ભાઈ તરફ થતા અન્યાયનો આભાસ થયે, પિતે રાજપિતા હેઈ યિતની દીકરી જાય કે કુમારિકા પર આવી નજર કરે તે મહાપાતકને
