________________
૫૪
દાક્ષિણ્યનિધિ સુદ્ધક
ખૂબ દોડવા લાગ્યા. યશાભદાને પતિ કેમ બોલાવશે અને યશો. , ભદાને પોતે ચુંબનો લેશે અને યશભદ્રા પ્રથમ કે છણુ કરશે અને યશોભદ્રાને પોતે કેવી રીતે ભેટી પડશે–આવી આવી અનેક કલ્પનાઓ આવી ગઈ. રાજા પોતે વિકી હતા, સારા સાર જાણનાર હતો, પરસ્ત્રીના દામાં પડનારના બેહાલ કેવા થતા હતા તેનો અભ્યાસી હતો. પણ તાત્કાલિન જુવાનીના જેસમાં અને ક્ષણુન્નરના આવેશમાં એ સર્વ ભાન ભૂલી ગયા, અનંગદેવ સદનરાજે અને તેના ચહાવેગી મિત્ર યૌવને એના પર આકરા કાબૂ જમાવી દીધું અને પોતે પોતાના નાનાભાઈને કેટલે અન્યાય કરે છે તેને વિવેક કે વિચાર પણ એ ગુમાવી બેઠે. ભાન સાન બઈ બેસી કુળ નિકંદન કરવાના માર્ગે ચઢી ગયો અને કલ્પના અને તરંગના ઘોડા દોડાવી પોતાના જન્મદિવસની રાત આનંદથી ખેલવાભેગવવાને બદલે માનસિક યાતનાને વશ થઈ ગયો. અંતરથી હેરાન પરેશાન થઈ ગયા અને કેટલીક ન લખી શકાય તેવી ખાલી ખોટી આવ્યવહાર અને અશક્ય પરિસ્થિતિઓ કલ્પી, ન ધારી શકાય તેવા
ગધડા વગરના પરિણામશૂન્ય અકલશન્ય અર્થશન્ય વિચારના. વમળમાં અટવાઈ ગયે.
જે રાત્રીએ આનદ મ ગળ વાગવી જોઈએ, જે રાત્રીએ વ્યવહાર દષ્ટિએ સાંસારિક સુખના હિલેાળા ઊડવા જોઈએ, જે રાત્રી માટે ભવ્ય કલ્પનાથી લેકે રાજા માટે સ્વર્ગનું સુખ ધારી બેઠા હતા, જે શત્રીએ રાજવિહારમાં ઝળઝળાટ પ્રકાશ અને આનંદ રણકાર, સંગીત અને ઉત્સવના લલકાર થવા જોઇતા હતા, ત્યાં આજે નિરવ શતિ હતી. ઘોર અંધકાર વ્યાપી ગયો હતો અને કેઈનું હૃદય વાંચી શકાતું હોય તો મહાવ્યચા નિસાસા અને ધબકારા દેખી શકાતા હતા.
માણસ એક પગથિયું ચૂકે એટલે વિવેક ભ્રષ્ટ થઈ જાય છે. વિવેક બષ્ટનો પછી શરમુખ વિનિપાત થાય છે, પછી એનો આરોપ