Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 54

એ પ્રકારની ચૌભંગી ચરમ અને અવક્તવ્ય પદની સમજવી જોઈએ અચરમ અને અવતવ્ય પદને લઈને પણ એક ચી ભંગી બનાવી લેવી જોઈએ. એ પ્રકારે કિક સંગના કુલ બાર વિકલ્પ થાય છે.
ત્રણ સંગી ભંગ આઠ થાય છે. એ પ્રકારે બધાને જોડી દેવાથી ૬૪૧૨૪૮૪ર૬ (છબીસ) ભંગ થઈ જાય છે.
| ગુજરાતીમાં ચરમના એકવચનાન્ત અને બહુવચનાઃ રૂપને સ્પષ્ટ ખ્યાલ નથી આવતો એથી એ કારણે સ્પષ્ટતાને માટે અહીં અને આગળ પાછળ પણ સંસ્કૃત ભાષાના અનુસાર એક વચન અને બહુવચનના પ્રયોગ કરાયા છે.
* હવે એ ભંગોને સ્પષ્ટ કરતા કહે છે-(૪) ચરમાણિ અર્થાત્ પરમાણુ પુદ્ગલ શું ઘણા ચરમ રૂપ છે? (૫) અચરમાણિ અર્થાત્ શું ઘણા અચરમ રૂપ છે? (૬) ૩ram નિ-શું પરમાણુ પુદ્ગલ ઘણું અવક્તવ્ય રૂપ છે ? પૃથક્ પૃથફ આ છ ભંગ થયા.
હવે દ્વિક સંયેગી બાર ભગાનું પ્રતિપાદન કરે છે–અથવા (૭) પરમાણુ યુગલ રામ અને : છે? (૮) વા પરમાણુ પરમ : વરમાળ છે અર્થાત્ એક ચરમ અને ઘણું અચરમ રૂપ છે? (૯) અથવા જમાન તેમજ ગરમ (૧૦) અગર ઘરમાણ અને વરમન છે? આ પહેલી ચૌભેગી થઈ.
બીજી ચૌભંગી-(૧૧) ૨૫મઃ ગવરHચા અર્થાત્ પરમાણુ શું ચરમ અને અવક્તવ્ય છે ? (૧૨) અથવા પરમ : નવ ચારિ છે? (૧૩) અથવા ઘરમાણ અવશ્વ ઃ છે? (૧૪) અથવા વરમાળ અને માથાન છે? આ બીજી ચૌભંગી થઈ
ત્રીજી ચૌભંગી-(૧૫) કરમર અવશ્વઃ છે? (૧૬) અથવા પામઃ અવરડ્યાન છે? (૧૭) અથવા પરનાનિ અવતચઃ છે? (૧૮) અથવા નજરમાળ અવનિ છે ? આ ત્રીજી ચૌ ભેગી થઈ
હવે ત્રિક સંગી આઠ ભંગ બતાવે છે–(૧૯) અથવા ગરમ ગરમ: અવોચઃ છે? (ર) અથવા ઘરમ, રામ કવળ્યાનિ છે ? (૨૧) અથવા ઘરમ, વરમાઃ લવષ્યઃ છે? (૨૨) અથવા વીમા કવરમ:, મવથાનિ છે? (૨૩) અથવા વરમાળ , કાત્તા ક્યા છે? (૨) અથવા કવરમાણિ, કચરમ અવસાન છે ? (૨૫) અથવા વરમાળિ, ગરમાનિ અવશ્ય છે? (૨૬) અથવા વરમાળ, કચરમા, અવનિ છે? આ રીતે પ્રશ્નવાકયમાં છવ્વીસ ભંગ થયા.
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! પરમાણુ પુરાઢ 7 વરમઃ અર્થાત્ ન એક ચરમ છે. તે તે નિયમથી એક અવક્તવ્ય છે. તાત્પર્ય એ છે કે ચરમ બીજાની અપેક્ષાએ થાય છે અને અહીં કે બીજાની વિરક્ષા કરેલી નથી. તદુપરાન્ત પરમાણુ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
૪૨