Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू ३० क्षेत्रानुसारेण नैरयिकाद्यल्पबहुत्वम्
मनुस्सृत्य तदनुपातेनैवाल्पबहुत्वं प्रतिपादयति- 'खेत्ताणुवाएणं' क्षेत्रानुपातेनक्षेत्रानुसारेण, 'सव्वत्थोवा तिरिक्खजोणिया उड्ढलोयतिरियलोए' सर्वस्तोकाः - सर्वेभ्योऽल्पाः, तिर्यग्योनिकाः ऊर्ध्वलोकतिर्यग्लोके - ऊर्ध्वलोकतिर्यग्लोक संज्ञक प्रागुक्तप्रतरद्वयस्य संस्पर्शिनो भवन्ति, तेभ्योऽपि 'अहोलोयतिरियलोए विसेसाहिया' अधोलोकतिर्यग्लोके - अधोलोकतिर्यग्लोकसंज्ञकप्रागुक्तप्रतरद्वयस्य संस्पशिनः तिर्यग्योनिका विशेषाधिका भवन्ति, प्रागुक्त सामान्यजीवसू त्रयुक्तेः, तेभ्योपि 'तिरियलोए असंखेजगुणा' तिर्यग्लोके - तिर्यग्लोकसंज्ञकपूर्वोक्त प्रतरस्य संस्पर्शिनस्तिर्यग्योनिकाः असंख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योपि 'तेलोक्के असंखेज्जगुणा' त्रैलोक्ये लोकत्रयसंस्पर्शिनस्तिर्यग्योनिकाः असंख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, तेभ्योऽपि 'उड़ढलोए असंखेज्जगुणा' ऊर्ध्वलोके प्रागुक्तोर्ध्वलोकसंज्ञक प्रतरसंस्पर्शिनस्तिर्यग्योनिका : असंख्येयगुणा भवन्ति तेभ्योऽपि 'अहोलोए विसेसाहिया' अधोलोके - अधोलोक संस्पर्शिनस्तिर्यग्योनिका विशेषाधिका भवन्ति,
अथ तिर्यग्योनिक स्त्री विषयकाऽल्पबहुत्वमाह - 'खेत्ताणुवारणं क्षेत्रानुसारेण ऊर्ध्वलोक- तिर्यक्लोक में हैं अर्थात् तिर्यक्लोक के उपरिलोकवर्त्ती और ऊर्ध्वलोक के अधोलोक वर्त्ती दो प्रतरों में हैं इनकी अपेक्षा अधोलोक - तिर्यक्लोक में अर्थात् अधोलोक के ऊपरी और तिछेंलोक के निचले दो प्रतरों में विशेषाधिक हैं । इसका कारण पूर्व सूत्र की व्याख्या में कहा जा चुका है । इनकी अपेक्षा तिर्यक्लोक में असंख्यातगुणा हैं । sant अपेक्षा भी त्रैलोक्य में अर्थात् तीनों लोकों को स्पर्श करने वाले तिर्यच असंख्यातगुणा हैं । इसका कारण भी पहले बतलाया जा चुका है। त्रैलोक्य संस्पर्शी तिर्यचों की अपेक्षा ऊर्ध्वलोक में अर्थात् पूर्वोक्त ऊर्ध्वलोक संज्ञक प्रतर में असंख्यातगुणा तिर्यच हैं । इनकी अपेक्षा अधोलोक में विशेषाधिक हैं ।
२७३
લેક–તિક લાકમાં છે. અર્થાત્ તિ ક લેાકના ઊપરવતી અને ઊલાકના અધાવતી એ પ્રતીમાં છે. તેમની અપેક્ષાએ અધેલાક-તિક લેાકમાં અર્થાત્ અધેાલેકના ઉપરના અને તિર્છા લેાકના નીચલા બે પ્રતામાં વિશેષાધિક છે. એનુ કારણ પૂર્વ સૂત્રની વ્યાખ્યામાં કહેવાઈ ગએલું છે. તેમની અપેક્ષાએ તિર્થંક લાકમાં અસંખ્યાત ગણા છે. એમની અપેક્ષાએ પણ Àલેકયમાં અર્થાત્ ત્રણે લોકને સ્પર્શ કરવાવાળા તિર્યંચ અસખ્યાત ગણા છે. એનુ કારણુ પશુ પહેલા બતાવી દિધેલુ છે. ત્રેલેાકય સ્પશી તિય ચાની અપેક્ષાએ ઊલાકમાં અર્થાત્ પૂર્વોક્ત લેાક સજ્ઞક પ્રતરમાં અસંખ્યાત ગણા તિયંચ છે. એમની અપેક્ષાએ અધેાલોકમાં વિશેષાધિક છે,
प्र० ३५
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર :૨
