Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयवोधिनी टीका पद ६ सू.८ नैरयिकाणामेकसमयेनोपपातनिरूपणम् १००७ परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उपपद्यन्ते किम्-उरः परिसर्पस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकम्य उपपद्यन्ते, भुजपरिसर्पस्थल वरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उपपद्यन्ते, गौतम ! द्वाभ्यामपि उपपद्यन्ते ।
टीका-अथ नैरयिकाणां कस्माद् भवादुद्वर्तनानन्तरमुत्पत्ति भवति ! इति प्ररूपयितुमाह-'नैरइया णं भंते ! कओहिंतो उववज्जंति' गौतमः पृच्छति हे भदन्त ! नैरयिकाः खलु केभ्यो भवेभ्यः-उपपद्यन्ते ? तदेव विशदयति-'किं नेरइएहितो उववज्जति' किं नैरयिकेभ्यः तद्भवेभ्यः इत्यर्थः नैरयिका उपप
(जइ परिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववज्जंति) यदि परिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यंचों से उत्पन्न होते हैं । (किं उरपरि सप्प थलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववज्जंति ?) क्या उर परिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रियतियंवों से उत्पन्न होते है ? (भुयपरिसप्प थलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जति ?) भुजपरिसर्पस्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यंचों से उत्पन्न होते हैं ? (गोयमा!) दोहितोवि उववज्जंति) हे गौतम ! दोनों से उत्पन्न होते हैं
टीकार्थ--किस भव से उद्वर्तना करके नारकों की उत्पत्ति होती है, अर्थात् किस-किस भव से मृत्यु को प्राप्त होकर जीव नारकपर्याय में उत्पन्न होते हैं, यह प्ररूपणा की जाती है
गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! नारक जीव कहां से अर्थात् किन-किन भवों से उत्पन्न होते हैं ? इसी प्रश्न को स्पष्ट करते हैंक्या नरकभव से नरकभव में उत्पन्न होते हैं ? या तिर्यचयोनि वाले
(जइ परिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहि तो उववज्जति) यहि ५२२५ स्थतन्य२ पयन्द्रिय तिय याथी उत्पन्न थाय छ (कि उरपरिसप्पथलयरपंचिंदिय तिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जति ?) शु७२५२ स५ स्थाय२ ५'येन्द्रिय तिय: योथी उत्पन्न थाय छ ? (भुयपरिसप्पथलयरपंचि दियतिरिक्खजोणिएहिं तो उवववज्जति) सु०४ परिस५ स्थाय२ पायेन्द्रिय तिय याथी उत्पन्न थाय छ ? (गोयमा ! दो हितो वि उववजंति) गौतम ! भन्नेथी उत्पन्न थाय छ
ટીકાથ- કયા ભવથી ઉદ્વર્તન કરીને નારકની ઉત્પત્તિ થાય છે. અર્થાત્ ક્યા ક્યા ભવથી મૃત્યુને પ્રાપ્ત કરી જીવ નારક પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થાય छ. से प्र३५॥ ४२शय छ
શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે- હે ભગવદ્ નારક જીવ ક્યાંથી અર્થાત્ કયા ક્યા થી ઉત્પન્ન થાય છે? એ પ્રશ્નને સ્પષ્ટ કરે છે શું નરક
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨