Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 1134

प्रमेयबोधिनी टीका पद ६ सू.१४ असुरकुमाराद्युद्धर्तनानिरूपणम्
१११९
वायुकायिकेषु असुरकुमारा उद्वृत्यानन्तरं उपपद्यन्ते, परन्तु - 'वणस्स इकाइएस उववज्जंति' वनस्पतिकायिकेषु - उपपद्यन्ते, गौतमः पृच्छति, 'जइ पुढविका इएस उववज्जंति' यदा पृथिवी कायिकेषु असुरकुमारा उपपद्यन्ते तदा 'किं सुहुमपुढविकाइए, वायरपुढविकाइएस उववज्जंति' किं सूक्ष्मपृथिवीकायिकेषु किं वा बादरपृथिवी कायिकेषु उपपद्यन्ते, भगवान् आह - 'गोयमा ! हे गौतम! 'वायरपुढविकाइएस उववज्जैति' बादरपृथिवी कायिकेषु असुरकुमारा उद्वर्तनानन्तरम् उपपद्यन्ते, 'नो सुहुमपुढविकाइएस उववज्जंति' नो सूक्ष्मपृथिवीकायिकेषु असुरकुमारा उपपद्यन्ते ? गौतमः पृच्छति - 'जइ बायर पुढविकाइएस उववज्जंति' यदा बादरपृथिवी कायिकेषु असुरकुमारा उपपद्यन्ते तदा 'किं पज्जत्तगवायरपुढवीकायिकेसु उववज्जंति, अपज्जतगवाय रपुढवीकाइएस उववज्जंति' किं पर्याप्तकवादरपृथिवीकायिकेषु असुरकुमारा उपपद्यन्ते ? किंवा अपर्याप्तकवादरपृथिवीकायिकेषु उपपद्यन्ते ? भगवान् आह - गोयमा ! हे गौतम ? 'पज्जत्तएसु उववज्जंति नो अपज्जत्तएसु उववभगवान - हे गौतम! असुरकुमार उद्भवर्त्तना के अनन्तर बादर पृथ्वी कायिकों में उत्पन्न होते हैं, सूक्ष्म पृथ्वीकायिकों में उत्पन्न नहीं होते
गौतम - हे भगवन् ! यदि बादरपृथ्वीकायिकों में उत्पन्न होते हैं तो क्या पर्याप्त बादर पृथ्वीकायिकों में उत्पन्न होते हैं अथवा अपर्याप्त बादर पृथ्वीकायिकों में उत्पन्न होते हैं ?
भगवान् - हे गौतम! पर्याप्त बादर पृथ्वीकायिकों में उत्पन्न होते हैं, अपर्याप्त बादर पृथ्वीकायिकों में नहीं उत्पन्न होते ।
इसी प्रकार अकायिकों और वनस्पतिकायिकों के विषय में भी कहना चाहिए। तेजस्कायिक और वायु कायिक एकेन्द्रियों में असुरकुमारों की उत्पत्ति नहीं होती, अतएव उनका यहां उल्लेख नहीं श्री भगवान्:- 3 - गौतम ! असुरकुमार उवर्तनानी पछी जाहर पृथ्वीકાયિકામાં ઉત્પન્ન થાય છે. સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયકમાં ઉત્પન્ન નથી થતા.
શ્રી ગૌતમ સ્વામી:–ભગવન્ યદિ ખાદર પૃથ્વીકાયિકામાં ઉત્પન્ન થાય છે. તે શુ. પર્યાપ્ત ખાદર પૃથ્વીકાયિકામાં ઉત્પન્ન થાય છે. અથવા અપર્યાપ્ત બાદર પૃથ્વીકાયકામાં ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન:-ગૌતમ ! પર્યાપ્ત ખાદર પૃથ્વીકાયિકામાં ઉત્પન્ન થાય છે, અપર્યાપ્ત ખાદર પૃથ્વીકાયકામાં ઉત્પન્ન નથી થતા.
એ પ્રકારે અષ્ઠાયિકા અને વનસ્પતિકાયિકાના વિષયમાં પણ કહેવું જોઇએ. તેજસ્ક્રાયિક અને વાયુકાયિક એકેન્દ્રિયામાં અસુરકુમારની ઉત્પત્તિ નથી થતી, તેથીજ તેમના ઉલ્લેખ આંહી કરેલા નથી.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર :૨