Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
११४६
प्रज्ञापनासूत्रे यतिर्यग्योनिकाः द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा-संखेज्जवासाउया य असंखेज्जवासाउया य' तद्यथा-संख्येयवर्षायुष्काश्च असंख्येयवर्षायुष्काच, 'तत्थ णं जे ते असंखेज्जवासाउया ते नियमा छम्मासावसेसाउया परभवियाउयं पकरेंति' तत्र खलुसंख्येयासंख्येयवर्षायुष्कमध्ये ये ते असंख्येयवर्षायुष्काः पञ्चेन्द्रियनिर्यग्योनिकाः सन्ति ते नियमात-नियमतः षड्मासावशेषायुष्काः-षण्मासावशिष्टायुषः, पारभविकायुष्यं-परभवसम्बन्ध्यायुष्यं प्रकुर्वन्ति-बध्नन्ति 'तत्थ णं जे ते संखिज्जवासाउया ते दुविहा पण्णत्ता' तत्र खलु-संख्येयासंख्येयवर्षायुष्कमध्ये ये ते संख्येयवर्षायुष्काः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः सन्ति ते द्विविधाः प्रज्ञप्ताः 'तं जहा-'सोवक्कमाउया य, निरुवकमाउया य' तद्यथा-सोपक्रमायुष्काश्च निरुपक्रमायुष्काच, 'तत्थ णं जे ते निरुवक्कमाउया ते नियमा तिभागावसेसाउया परभवियाउयं पकरेंति' तत्र खलु सोपक्रमनिरुपक्रमवर्षायुष्कमध्ये, ये ते निरुपक्रमायुष्काः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः सन्ति, ते नियमात्-नियमतस्त्रिभागावशेषायुष्काः तृतीयभागावशिष्टायुषः पारभविकायुष्यम्-परभवसम्बन्ध्यायुष्यं, प्रकुर्वन्ति बध्नन्ति, 'तत्थ णं जे ते सोपकमाउया तेणं सिय तिभागे परभवियाउयं पकरेंति' तत्र खलु सोपक्रमनिरुपक्रमायुष्क मध्ये ये ते सोपक्रमायुष्काः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः सन्ति
भगवान्-हे गौतम ! पंचेन्द्रिय तियच दो प्रकार के कहे गए हैं, यथा संख्यात वर्ष की आयु वाले और असंख्यात वर्ष की आयु वाले। इनमें जो असंख्यात वर्ष की आयु वाले हैं, वे नियम से भुज्यमान आयु के छह मास, शेष रहने पर आगामी भव की आयु का बंध करते हैं।
और जो संख्यात वर्ष की आयु वाले हैं, वे भी दो प्रकार के हैं-सोपक्रम आयु वाले और निरूपक्रम आयु वाले। इनमें से निरूपक्रम आयु वाले नियम से वर्तमान आयु का तीसरा भाग शेष रहने पर आगामी भव की आयु का बन्ध कर लेते हैं। जो जीव सोपक्रम आयु वाले हैं, वे कदाचित् तीसरा भाग शेष रहने पर आयु का बन्ध करते हैं, कदाचित् तीसरे भाग का तीसरा भाग शेष रहने पर आयु का बन्ध करते
श्री भवान् :-डे गौतम ! पश्यन्द्रिय तिय"य में प्र४२४॥ छ, જેમ કે–સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા અને અસંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા તેઓમાં જે સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા છે, તેઓ નિયમથી ભુજ્યમાન આયુના છે માસ શેષ રહેતા આગામી ભવના આયુને બન્ધ કરે છે. અને જે સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા છે. તેઓ પણ બે પ્રકારના છે –સપક્રમ આયુવાળા અને નિરૂપકમ આયુવાળા. તેમાંથી નિરૂપકમ આયુવાળા નિયમથી વર્તમાન આયુનો ત્રીજો ભાગ શેષ રહેતા આગામી ભવના આયુને બન્ધ કરી લે છે. જે જીવ સે કમ આયુવાળા છે, તેઓ કદાચિત્ ત્રીજો ભાગ શેષ રહેતાં આયુને
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
