Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 712
________________

प्रमेयबोधिनी टीका पद ५ सू.९ द्वीन्द्रिय पर्यायनिरूपणम् इति पृच्छा, भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'अणता पन्जवा पण्णत्ता' जघन्यावगाहनकानां द्वीन्द्रियणाम्-अनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञताः, गौतमः पृच्छति'से केणढेणं भंते ! एवं वुच्चइ' हे भदन्त ! तत्-अथ, केनार्थेन-कथं तावत् एवम्-उक्तरीत्या, उच्यते-'जहण्णोगाहणगाणं बेइंदियाणं अणंतापज्जवा पण्णता?' जघन्यावगाहनकानां द्वीन्द्रियाणाम् अनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति, भगवान् उत्तरयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहन्नोगाहणए बेइंदिए' जघन्यावगाहनको द्वीन्द्रियः 'जहणोगाहणगस्त बेइंदियस्य दवट्टयाए तुल्ले' जघन्यावगाहनकस्य द्वीन्द्रियस्य द्रव्यार्थतया तुल्यो भवनि, 'पएसट्टयाए तुल्ले' प्रदेशार्थतया तुल्यो भवति, 'ओगाहणट्टयाए तुल्ले' अवगाहनार्थतया शरीरोच्छ्रयतया तुल्यो भवति, 'ठिईए तिहाणवडिए' स्थित्या-आयुः कर्मानुभवलक्षणस्थित्य पेक्षया त्रिस्थानपतितो भवति, 'वण्णगंधरसफासपज्जवे हिं दोहि नाणेहिं दोहिं अन्नाणेहि वर्णगन्धरस स्पर्शपर्यवैः द्वाभ्यां ज्ञानाभ्याम्, द्वाभ्यामज्ञानाभ्याम् 'अचक्खुदंसणजीवों के कितने पर्याय हैं ? -
भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! अनन्त पर्याय हैं ।
गौतम पुनः प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! किस कारण ऐसा कहा जाता है कि जघन्य अवगाहना वाले द्वीन्द्रियों के अनन्त पर्याय हैं । __ भगवन्-हे गौतम ! एक जघन्य अवगाहना वाला द्वीन्द्रिय दूसरे जघन्य अवगाहना वाले हीन्द्रिय से द्रव्य की दृष्टि से तुल्य है, प्रदेशों की दृष्टि से भी तुल्य है, अवगाहना से भी तुल्य है, क्योंकि दोनों जघन्य अवगाहना वाले हैं और जघन्य अवगाहना का एक ही रूप होता है । उसमें कोई न्यूनाधिस्ता का संभव नहीं है। आयु कर्म के अनुभवरूप स्थिति की दृष्टि से त्रिस्थानपतित होता है । वर्ण, गंध,
શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે હે ભગવન્ ! જઘન્ય અવગાહનાવાળા દ્વીન્દ્રિય જેના કેટલા પર્યાય છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! અનન્ત પર્યાય છે.
શ્રી ગૌતમ પુનઃ પ્રશ્ન કરે છે–શા કારણે એમ કહેવાય છે કે જઘન્ય અવગાહના વાળા ઢીદ્રિના અનત પર્યાય છે?
શ્રી ભગવાનન્હેગૌતમ ! એક જઘન્ય અવગાહનાવાળા દ્વીન્દ્રિય બીજા જઘન્ય અવગાહનાવાળા કન્દ્રિયથી દ્રવ્યની દષ્ટિએ તુલ્ય છે, પ્રદેશોની દષ્ટિએ પણ તુલ્ય છે, અવગાહનાથી પણ તુલ્ય છે, કેમકે બનને જઘન્ય અવગાહના વાળા છે અને જઘન્ય અવગાહનાનું એક જ રૂપ હોય છે. તેમાં કઈ પૂનાધિકતાને સંભવ નથી. આયુકર્મના અનુભવ રૂપ સ્થિતિની દૃષ્ટિથી ત્રિસ્થાન પતિત થાય
प्र०८८
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177