Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 837
________________

८२२
प्रज्ञापनासूत्रे 'एवं असंखिज्जगुणकालएवि' एवम्-एकगुणकालकवदेव असंख्येयगुणकालकोऽपि पुद्गलो वक्तव्यः किन्तु-'णवरं सहाणे चउठाणवडि' नवरम्-पूर्वापेक्षया विशेषस्तु स्वस्थाने चतुस्थानपतितो भवति, संख्यातासंख्यातभागगुणहानि वृद्धिसंभवात्, ‘एवं अणंतगुणकालए वि' एवम् एकगुणकालक पुद्गलकवदेव अनन्तगुणकालकोऽपि पुद्गलो वक्तव्यः किन्तु ‘णवरं सहाणे छटाणवडिए' नवरम् पूर्वापेक्षया विशेषस्तु स्वस्थाने-स्वस्थानापेक्षया षट्स्थानपतितो भवति अनन्तगुणकालक पुद्गलस्य अनन्तासंख्यातसंख्यातभागगुणहानिवृद्धिसंभवात् 'एवं जहा कालवण्णस्स वत्तव्वया भणिया तहा सेसाणवि वण्णगंधरसफासाणं वत्तव्वया भाणियव्वा जाव अणंतगुणलक्खे' एवम्-पूर्वोक्तरीत्या यथा कृष्णवर्णस्य बक्तव्यता भणिता तथा शेषाणामपि वर्णगन्धरसस्पर्शानां वक्तव्यता भणितव्या यावद्-लोहित हरित पोतशुक्लवर्णादीनाम् एकादि-अनन्तगुणरूक्षपर्यन्तानां वक्तव्यता वक्तव्येत्याशयः ॥सूत्र०१३॥ तो संख्यातभागगुण अधिक अथवा असंख्यातगुण अधिक होता है । इसी प्रकार असंख्यातगुण काले पुद्गल के संबंध में भी कहना चाहिए । किन्तु उसमें विशेषता यह हैं कि वह स्वस्थान में चतुःस्थानपतित होता है। अनन्तगुण काले पुद्गल की वक्तव्यता भी ऐसी ही हैं, परन्तु उसमें विशेषता यह है कि वह स्वस्थान में अर्थात् कृष्ण वर्ण की अपेक्षा षट्स्थानपतित हीनाधिक होता है क्योंकि अनन्त गुण काले एक पुद्गल में दूसरा अनन्त गुण काला पुद्गल अनन्तभागहीन, असंख्यातभाग हीन, संख्यातभाग हीन संख्यातगुण हीन, असंख्यात गुण हीन और अनन्तगुण हीन हो सकता है और यदि अधिक हो तो इसी प्रकार अधिक भी हो सकता है । जैसे कृष्ण वर्ण की वक्तव्यता कही, वैसे તે સંખ્યાત ભાગ અધિક અથવા સંખ્યાત ગુણ અધિક હોય છે. એ પ્રકારે અસંખ્યાત ગુણ કાળ પુદ્ગલના સમ્બન્ધમાં પણ કહેવું જોઈએ. કિન્તુ તેમાં વિશેષતા એ છે કે તે સ્વસ્થાનમાં ચતુઃસ્થાન પતિત થાય છે. અનત ગુણ ગુણ કાળા પુદ્ગલની વકતવ્યતા પણ એવી જ છે, પરંતુ તેમાં વિશેષતા એ છે કે તે સ્વસ્થાનમાં અર્થાત્ કૃષ્ણ વર્ણની અપેક્ષાએ સ્થાન પતિત હીનાધિક થાય છે, કેમકે અનન્ત ગુણ કાળા એક પુગલમાં બીજા અનન્ત ગુણ કાળા યુગલ અનન્ત ભાગહીન, અસંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ગુણહીન, અસંખ્યાત ગુણહીન અને અનન્ત ગુણહીન થઈ શકે છે અને જે અધિક હોય તે એ ચારે પ્રકારે અધિક પણ થઈ શકે છે. જેમ કૃષ્ણ વર્ણની
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177