________________
શ્રાવકધર્મવિધિપ્રકરણ
'चित्तनिवेशस्तत्रैव इति चित्तस्य-अन्त:करणस्य निवेश:-न्यासः 'तत्रैव' प्रस्तुतधर्म પર્વ (૫) રૂતિ થાર્થ:ISા.
બહુમાનનાં લિંગોને જ કહે છે -
ગૃહસ્થ ધર્મકથા પ્રીતિ, નિંદા અશ્રવણ, તેની અનુકંપા, સવિશેષ જિજ્ઞાસા અને તેમાંજ ચિત્તન્યાસ એ પાંચ બહુમાનનાં લિંગો છે.
૧. ગૃહસ્થ ધર્મકથા પ્રીતિ :- પ્રસ્તુત શ્રાવકનાં અનુષ્ઠાનોની કથામાં (= વર્ણનમાં કે વાતમાં) પ્રેમ. આ પ્રેમ બહુમાનમાંથી ઉત્પન્ન થતો હોવાથી બહુમાનને જણાવનાર લિંગ = લક્ષણ છે. આ પ્રમાણે બીજે પણ યોજના કરવી.
૨. નિંદા અશ્રવણ :- નિંદા શબ્દથી અહીં પ્રસંગથી શ્રાવક ધર્મની નિંદા સમજવી. શ્રાવકધર્મની નિંદા ન સાંભળવી.
૩. તેની અનુકંપા :- તેની એટલે નિંદા કરનાર જીવની. શ્રાવકધર્મની નિંદા કરનાર જીવની દયા કરવી એ પણ બહુમાનનું કાર્ય છે. શ્રાવક ધર્મ ઉપર બહુમાન થવાના કારણે શ્રાવકધર્મની નિંદા કરવામાં તત્પર બનેલાઓને આપત્તિનું સ્થાન જાણતો તે તેમની દયા કરે છે = ચિતવે છે. કારણ કે ક્લેશને પામતા જીવો અનુકંપાને યોગ્ય છે. પણ તેમના ઉપર દ્વેષ ન કરે. કારણ કે દ્વેષથી કોઈ પુરુષાર્થ સાધી શકાતો નથી.
આ પ્રમાણે હવે પછીના બે ગુણો પણ બહુમાનના કાર્ય છે એમ જાણવું. ૪. સવિશેષ જિજ્ઞાસા :- શ્રાવકધર્મને વિશેષથી જાણવાની ઈચ્છાવાળો હોય. ૫. તેમાંજ ચિત્તન્યાસ :- તેનું ચિત્ત શ્રાવક ધર્મમાં જ રહેલું હોય. [૯]
विधिपरतालिङ्गान्याह(गुरुविणओ तह काले, नियए (१) चिइवंदणाइकरणं। Pવયાડડ ગુસ, સટ્ટા યમુવકોni૨૦ ના
["गुरुविनयस्तथा काले, निजे चैत्यवन्दनाऽऽदिकरणं च। » વિતાડસનો યુવતસ્વર:, = સ્વાધ્યાયે સતતયુપયોગ:૨૦] "गुरु" गाहा व्याख्या- गुरवः-मात्रादयः प्रस्तुतधर्मस्य दातारो वा तेषामुचितप्रतिपत्तिर्गुरुविनयः, स हि सर्वत्र धर्मश्रवणादौ क्रियमाणो विधिपरतां गमयति (१)। तथा 'काले निजे चैत्यवन्दनादिकरणम्' तत्र चैत्यवन्दनाया
