________________
૧૭૧
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
(૧૭) પછી અવસરે જિનપૂજા કરે. (૧૮) પછી ચૈત્યવંદન વગેરે કરે. અથવા જેમની પાસે ઉપદેશ સાંભળવાનો છે તે સાધુઓનો સત્કાર અને વંદન વગેરે કરે. કારણ કે સાધુઓને પણ વંદન કરવાનું હોય ત્યારે પૂર્વે બતાવેલા પાંચ અભિગમોનું પાલન કરવાનું કહ્યું જ છે. અથવા મૂળગાથામાં રહેલા શ્રવણ પદથી જ સત્કાર અને વંદન આદિ પદોનો યોગ અર્થથી જાણવો. તેથી અહીં કહેલ સત્કાર વગેરે જિનબિંબ સંબંધી જ છે એમ જાણવું. [૧૧૪]
तत्रजइविस्सामणमुचिओ, जोगो नवकारचिंतणाईओ। गिहिगमणं विहिसुवणं सरणं गुरुदेवयाईणं ॥११५॥
[यतिविश्रमणमुचितो योगो नमस्कारचिन्तनादिकः।
गृहगमनं विधिस्वपनं, स्मरणं गुरुदेवतादीनाम् ॥११५॥] "जइ'' गाहा व्याख्या- 'यतिविश्रमणं' साधूनां वैयावृत्त्यस्वाध्यायादिश्रान्तानां पुष्टकारणात्तथाविधश्रावकादपि देहखेदापनोदनमिच्छतां तदपनयनं करणीयमिति गम्यते, प्राकृतत्वाच्च श्राम्यतेरुपान्तदीर्घत्वम् । यद्वा विश्राम्यतः प्रयोग इति शत्रन्तस्य णिचि ल्युटि च विश्रामणमिति च भवति । 'उचितः' स्वभमिकायोग्यः 'योगः' व्यापारः। तमेवाह- नमस्कारचिन्तनादिकः, आदिशब्दात् परिपठितप्रकरणगुणनादिपरिग्रहः। ततो 'गृहगमनं' निजवेश्मगमनम् । तत्र च 'विधिस्वपनं' विधिना शयनक्रिया । तमेवाह - ‘स्मरणं' मनसि धारणम्, उपलक्षणत्वादस्य गुणवर्णनादि च 'गुरुदेवतादीनाम्' गुरूणां - धर्मदायकानां देवतानां च अर्हताम्, आदिशब्दादन्येषां च धर्मोपकारकाणां प्रत्याख्यानादीनां च स्मरणम्। इति गाथार्थः॥११५॥
(૧૯) વૈયાવચ્ચ અને સ્વાધ્યાય વગેરેથી થાકી ગયેલા સાધુઓ પુષ્ટકારણથી તેવા પ્રકારના શ્રાવક પાસેથી પણ શરીરનો થાક દૂર કરવાની ઈચ્છા રાખતા હોય તો તેમનો થાક દૂર કરે. (૨૦) પછી પોતાની ભૂમિકાને યોગ્ય ધર્મપ્રવૃત્તિ કરે. જેમ કે- નમસ્કાર મહામંત્રનું ચિંતન, કંઠસ્થ કરેલા પ્રકરણની આવૃત્તિ વગેરે કરે. (૨૧) પછી પોતાના ઘરે જાય. (૨૨) ત્યાં વિધિપૂર્વક શયન કરે. (૨૩) શયનની વિધિ કહે છે:- સૂતાં પહેલાં ધર્મદાતા ગુરુ અને અરિહંતનું સ્મરણ કરવું, તેમના ગુણોને યાદ કરવા, બીજા પણ ધર્મમાં ઉપકારીઓનું સ્મરણ કરવું, પ્રત્યાખ્યાનનું સ્મરણ કરવું. [૧૧૫.
