Shravak Dharm Vidhi Prakaran

Author(s): Rajshekharsuri
Publisher: Velji Depar Haraniya Jain Dharmik Trust

Page 180

૧૭૫
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
क्षणलाभदीपना तस्याम् । यथोक्तम् - "जं अण्णाणी कम्मं, खवेइ बहुआहिं वासकोडीहिं । तं णाणी तिहिं गुत्तो, खवेइ ऊसासमित्तेणं ॥१॥ जह चिरसंचिअमिंधणमनलो पवणसहिओ दुअं डहइ । तह कम्मिधणममिअं,
ફાઈનો કુદદ્દારા '' [ ]તથી - “રાજુ સુવરેલું , जो बंधइ सागरोवमं एक्कं। पलिओवमाण बंधइ, कोडिसहस्साणि दिवसेणं ॥१॥ एस कमो नरएसु वि, बुहेण नाऊण नाम एअं पि । धम्मम्मि कह पमाओ, निमेसमित्तं पि कायव्वो? ॥२॥'' [उपदेशमाला २७४-२७६] धर्मगुणेषु च विविधेषु ' धर्मगुणेषु- ज्ञानादिगुणेष्विहलोकपरलोकार्थसाधनेषु विविधेषु - बहुविधेषु। यथोक्तम् - "जीवंतस्स इह जसो, कित्ती य मयस्स परभवे धम्मो | સUસ નિપુણ ય, સોડત્તિો મો મ શા'' [ ] तथा - निर्जितमदमदनानां, वाक्कायमनोविकाररहितानाम् । विनिवृत्तपराशानामिहैव मोक्षः सुविहितानाम् ॥१॥ स्वशरीरेऽपि न रज्यति, शत्रावपि न प्रदोषमुपयाति || રોગમરમર્થ૨વ્યથિતો : = નિત્યસુથ્વી ૨ા '' [પ્રશમરતિ-૨૩૮૨૪૦ ] ફત્યાલિા રૂતિ ગાથાર્થઃ ૨૨૮ાા
(૩૧) પ્રતિક્ષણ થતી આયુષ્યની હાનિનો વિચાર કરવો. કહ્યું છે કે “પૂર્વે ઉપાર્જન કરેલા અપૂર્વ ભાગ્યથી મેળવેલું આ આયુષ્ય તીવ્ર તડકાથી સુકાઈ ગયેલા પાણીથી બાકી રહેલા પાણીની જેમ સદા અત્યંત ક્ષય પામ્યા કરે છે, અર્થાત્ તીવ્ર તડકાથી ઘણું પાણી સુકાઈ ગયું હોય, થોડુંક જ બાકી રહ્યું હોય ત્યારે બાકી રહેલું પાણી જેમ દરરોજ નાશ પામ્યા કરે છે, એમ આયુષ્ય પણ સદા નાશ પામ્યા કરે છે.” (૧) “સર્વત્ર નહિ રોકાયેલી ગતિવાળો મૃત્યુ નજીક આવે છે એમ જાણે છે તો પણ મનુષ્ય રાત્રે નિર્ભય બનીને સુવે છે.” (૩૨) અથવા પ્રાણિવધ વગેરે અસદ્ આચરણ નરકાદિદ્વારા કટુ ફલ આપે છે એમ વિચારવું. કહ્યું છે કે “એકવાર કરેલા વધ (= લાકડી આદિથી મારવું), મારણ (= પ્રાણનાશ કરવો), અભ્યાખ્યાનદાન (= અછતા દોષનો આરોપ કરવો), ચોરી આદિથી પરધન લેવું વગેરે પાપોનો ઓછામાં ઓછો દશગણો ઉદય થાય છે, અર્થાત દશગણું ફળ મળે છે.” (૧) “અતિશય તીવ્ર વેષથી કરેલા વધ વગેરે પાપોનો વિપાક સો ગણો, લાખગણો, ક્રોડગણો, કોડાકોડિગણો કે તેનાથી પણ વધારે થાય.” (ઉ. મા. ગા. ૧૭૮)
(૩૩) ક્ષણ લાભદીપનાની એટલે કે ક્ષણવારમાં થતાં લાભની વિચારણા કરવી જોઈએ, અર્થાત્ જીવને ક્ષણવારમાં થતા કર્મનિર્જરા અને પુણ્યોપાર્જન આદિના લાભની વિચારણા કરવી જોઈએ. કહ્યું છે કે “અજ્ઞાની સંવેગથી (= વૈરાગ્યથી) રહિત હોવાના કારણે (નરકાદિભવોમાં) ઘણાં ક્રોડ વર્ષો સુધી જેટલાં કર્મોની નિર્જરા કરે છે, તેટલા કર્મોની નિર્જરા ત્રણ ગુપ્તિઓથી ગુપ્ત (= મન-વચન-કાયાથી વિશુદ્ધ) જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસ માત્રમાં કરે