________________
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિતા
૧૩૮
(૧૫) અસતીપોષણ- પૈસા કમાવવા માટે દુરાચારિણી દાસી, વેશ્યા વગેરેનું પોષણ કરવું. જેમકે- ગોલંદેશમાં યોનિપોષકો (= દુરાચાર કરાવવા દ્વારા પોતાની આજીવિકા ચલાવનારાઓ) દાસીઓનું ઘણું ભાડું લે છે. તથા હિંસક મેના, પોપટ, બિલાડી, શ્વાન, કુકડો, મોર વગેરે પ્રાણીઓનું પોષણ કરવું તે પણ અસતીપોષણ છે. આમ કરવાથી દુરાચાર અને હિંસાદિ પાપોનું પોષણ થાય છે
કર્મસંબંધી અતિચારો પંદર જ છે એવું નથી. અહીં બતાવેલા પંદર અતિચારો દિશાસૂચન માત્ર છે. આથી બીજાં પણ આવાં બહુ પાપવાળાં કાર્યો અતિચાર તરીકે સમજી લેવા.
પ્રશ્ન:-- દરેક વ્રતમાં પાંચ પાંચ અતિચાર કહ્યા છે. જ્યારે આ વ્રતમાં વીસ અતિચાર કહ્યા છે. આનું શું કારણ? ઉત્તરઃ દરેક વ્રતમાં જણાવેલ અતિચારોની પાંચ સંખ્યાથી બીજા પણ વ્રતના પરિણામને મલિન બનાવનારા દોષો અતિચાર રૂપ છે, એમ સમજી લેવું એ સૂચન કરવા અહીં વીશ અતિચારો જણાવ્યા છે. આથી દરેક વ્રતમાં સ્મૃતિ અંતર્ધાન (લીધેલું વ્રત ભૂલી જવું) વગેરે અતિચારો પણ યથાસંભવ જાણી લેવા. [૨]
उक्तं सातिचारं द्वितीयं गुणवतम्। इदानीं तृतीयमाहतहऽणत्थदंडविरई, अन्नं स चउव्विहो अवज्झाणे। पमयायरिए हिंसप्पयाण पावोवएसे य ॥९३॥
[तथाऽनर्थदण्डविरतिरन्यत् स चतुर्विधोऽपध्याने।
प्रमादाचरिते हिंसाप्रदाने पापोपदेशे च ॥१३॥] દ” મહા વ્યારા- તથા” તેનૈવ પ્રારા “ગુમૂ' ફાતિના निर्दिष्टेन 'अनर्थदण्डविरतिः' इति अर्थ:- प्रयोजनम्, न विद्यतेऽर्थो यस्मिन् सोऽनर्थः, दण्ड्यते आत्माऽनेनेति दण्ड:- निग्रहः, अनर्थश्चासौ दण्डश्चानर्थदण्ड:इहलोकप्रयोजनमप्यङ्गीकृत्य निष्प्रयोजनभूतोपमर्दैनाऽत्मनो निग्रह इत्यर्थः,तस्य विरतिः- उपरमः 'अन्यत्' अपरं तृतीयं गुणवतमिति हृदयम् । स चानर्थदण्डः 'चतुर्विधः' चतुष्प्रकारः । तदाह-"अपध्याने" निष्प्रयोजनदुष्टध्यानविषय इत्यर्थः। तदुक्तम्- "कइया वच्चइ सत्यो ?, किं भंडं ? कत्थ केत्तीआ भूमी ? । को
વિવાનો?, નિવિ ëિ વહિં પરાશા''[ ] લિા प्रमादाचरिते' इति मद्यादिः प्रमादः तदाचरितविषयः। अनर्थदण्डत्व चास्योक्त
ક અહીં પંદર કર્માદાનના વર્ણનમાં યોગશાસ્ત્રના આધારે કંઈક વિસ્તૃત લખ્યું છે.
