________________
૧૬૩
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
-
सति तु तत्र फलमाह- 'अकुशलकर्मोदयतः' अशुभकषायादिकर्माऽनुभावात् 'पतति' अपयाति विरतिपरिणाम इति प्रकृतम्,अतः सूत्रादुपायरक्षणादयस्तत्स्थिरतानिबन्धना भवन्तीत्यभिप्रायः। तत्र प्रतिपतिते चिह्नमाह- अवर्ण:अश्लाघा अवज्ञा वा- अनादर आदिर्यस्य तत्तथा, आदिशब्दात्तद्रक्षणोपायाप्रवृत्त्यादि च 'लिहू' चिहूं 'इह' व्रतपरिणामपरिपाते । इति गाथार्थः॥१०५॥
બતાવેલા દષ્ટાંતનું જ સમર્થન કરે છે :
આ ગ્રંથમાં ૭૯ મી ગાથામાં જણાવ્યા પ્રમાણે વ્રતોનો સ્વીકાર કર્યા પછી જેનાથી વ્રતોની વિશેષ માહિતી મળે તેવું વારંવાર સાંભળવામાં પ્રયત્ન કરવાથી નહિ થયેલો પણ
તાત્ત્વિક વિરતિપરિણામ થાય છે. આનાથી એ જણાવ્યું કે આગમના આધારે બતાવાતા ઉપાયરક્ષણ વગેરે નહિ થયેલા વિરતિપરિણામને ઉત્પન્ન કરે છે.
વિરતિપરિણામ થયા હોય તો ઉપાયરક્ષણ વગેરેનું ફલ જણાવે છે:- કષાય વગેરે અશુભ કર્મોના ઉદયથી વિરતિપરિણામ પડી રહ્યા હોય ત્યારે આ ઉપાયરક્ષણ વગેરે વિરતિપરિણામની સ્થિરતાના કારણ બને છે એવો આ સૂત્રનો (ગાથાનો) અભિપ્રાય છે. પ્રશન:- વ્રતનો પરિણામ નાશ પામ્યો છે એ શી રીતે જાણી શકાય? ઉત્તર- પ્રશંસાનો અભાવ કે અનાદર વગેરે ચિહ્નોથી જાણી શકાય. વ્રતોની, વ્રતોનો ઉપદેશ આપનારાઓની અને વતીઓની પ્રશંસા ન કરવી, તેમનો અનાદર કરવો, વ્રતરક્ષણના ઉપાયો ન કરવા વગેરેથી વ્રત પરિણામ નાશ પામ્યો છે એમ જાણી શકાય છે. [૧૦૫]
अतस्तस्यासत उत्पादनाय सतः स्थैर्याय यद्विधेयं तन्निगमनद्वारेणाहतम्हा निच्चसईए, बहुमाणेणं च अहिगयगुणम्मि। पडिवक्खदुगुंछाए, परिणइआलोयणेणं च ॥१०६॥
[तस्मान्नित्यं स्मृत्या, बहुमानेन च अधिकृतगुणे।
प्रतिपक्षजुगुप्सया, परिणत्यालोचनेन च ॥१०६॥] "तम्हा" गाहा व्याख्या- यस्मादेवमसन् भवति संश्च प्रमादात् परिपतति विरतिपरिणामस्तस्मात् नित्यं - सदा स्मृत्या- अधिकृताऽविस्मरणेन, 'बहुमानेन च' भावप्रतिबन्धेन च अधिकृतगुणे' सम्यक्त्वाणुव्रतादौ, 'प्रतिपक्षजुगुप्सया' मिथ्यात्वप्राणिवधाधुद्वेगेन, 'परिणत्यालोचनेन च ' मिथ्यात्वप्राणिवधादीनां "दारुणफला एते" इति विपाकाऽऽलोचनेन। इति गाथार्थः ॥१०६॥
.कर्महासनिबन्धनः में प२ि९॥मनु विशेष छ. तनो अर्थ ॥ प्रमाणे छ:- भनो ब्रास १२९॥ छ लेन मेपो વિરતિ પરિણામ. અર્થાત્ કર્મહાસથી થનારો વિરતિ પરિણામ.
