________________
CG
શ્રાવકધર્મવિવિપ્રકરણ
ભજનાનું કારણ જ કહે છે :
સમ્યકત્વ હોય ત્યારે અણુવ્રત વગેરેના સ્વીકારમાં ભજના છે, એનું કારણ એ છે કે સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમાં જેટલો કર્મયોપશમ જોઈએ તેના કરતાં અધિક કર્મક્ષયોપશમ અણુવ્રત વગેરેની પ્રાપ્તિમાં જોઈએ. સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ માત્ર દર્શનમોહનીયના ક્ષયોપશમથી થઈ શકે છે, જ્યારે અણુવ્રત વગેરેની પ્રાપ્તિ દર્શનમોહનીય અને ચારિત્ર મોહનીય એ બંને કર્મના ક્ષયોપશમથી થાય.
સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ વખતે ચારિત્રમોહનીય કર્મનો ક્ષયોપશમ કેમ થતો નથી તે કહે છે:- (૧ ય તો વિ ટોરેં તડું તિ =) તે ચારિત્ર મોહનીય કર્મનો ક્ષયોપશમ દર્શન મોહનીયની જેમ જલદી થતો નથી. કારણ કે પરિણામેવત્ =) ચારિત્રમોહનીયકર્મનો ક્ષયોપશમ તથાભવ્યત્વ પરિપાકના કારણે થનારા કર્મયોપશમનું અવંધ્ય કારણ એવા આત્માના અધ્યવસાયવિશેષથી થાય છે. (તેવો અધ્યવસાયવિશેષ જલદી થતો નથી.)
અહીં ભાવના આ પ્રમાણે છે:- જો કે કર્મગ્રંથિના ભેદથી જ સમ્યક્ત્વ પ્રગટે છે. સમ્યકત્વની હાજરીમાં વ્રતસ્વીકાર જ અતિશય ઉપાદેય છે, એવો નિશ્ચય કરે છે, તો પણ જેટલી કર્મસ્થિતિમાં સમ્યક્ત્વનો લાભ થાય તેટલીજ કર્મસ્થિતિમાં વ્રતસ્વીકાર પણ પરમાર્થથી થતો નથી. [૭૦]. इदमेवाह
सम्मा पलियपुहुत्तेऽवगए कम्माण भावओ हंति। वयपभिईणि भवण्णवतरंडतुल्लाणि नियमेण ॥७॥ [सम्यक्त्वात् पल्योपमपृथक्त्वेऽवगते कर्मणां भावतो भवन्ति।
व्रतप्रभृतीनि भवार्णवतरण्डतुल्यानि नियमेन ॥७१॥] સમ'' ગાહા ક્યા -“ખ” ત્તિ જૂથનાત્ ભૂમિતિ ચાયાત્સર્વિત્િ प्राप्तात् सम्यक्त्वलाभकालसंभविकर्मस्थितेरिति हृदयम् । ‘पल्योपमपृथक्त्वे' सिद्धान्तप्रसिद्ध । तदुक्तम्- “एगाहिअबेहिअतेहिआण उक्कोस सत्तरत्ताणं। सम्मटुं सन्निचिअं, भरिअं वालग्गकोडीणं ॥१॥ [प्रवचनसारो० गा०१०२०]. इत्यादि । द्विप्रभृतिरानवभ्य इति पृथक्त्वपरिभाषा। तस्मिन् पल्योपमपृथक्त्वे “વર્ન' તદ્વિવારા “સપને' ય વિત્તે ત્ય, “માવતઃ ” પરમાર્થ ત્યાં, न तु बाह्यप्रवृत्तिमात्रमाश्रित्य, तथात्वेन मिथ्यादृष्टेरपि रजोहरणादिधारणक्रियाया
