________________
૨૪
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
ધર્મમાં સુલબ્ધલશ્યતા :- ધર્મના પરમાર્થને (= મોક્ષ વગેરેને) જોનારો હોય.
આ પાંચ પણ પ્રાય: ઉચિતવૃત્તિનું જ કાર્ય હોવાથી ઉચિત વૃત્તિનાં લક્ષણો છે. એ સિદ્ધ થયું. [૧૧]
प्रकृतं निगमयन्नाहएएहि तदहिगारित्तणं, धुवं लक्खणेहिं नाऊणं। गिहिधम्मं गाहिज्जा, सिद्धंतविराहणा इहरा॥१२॥
āતથિરિત્વ, ઘુવં તક્ષીત્વ | ( દિને રાહત, સિદ્ધારાધના ડૂતરથી ]
“u''મા વ્યાધ્યા- “તૈ' અનન્તરષ્ટિર્થિત્વલિખિતથિરિવં” प्रकृतश्रावकधर्मयोग्यत्वं 'धुवं' निश्चितम्, लक्ष्यते तैरिति लक्षणानि-लिङ्गानि तैः 'ज्ञात्वा' अवबुध्य 'गृहिधर्म' प्रकृतं ग्राहयेत्, तद्ग्रहणायोपस्थितमिति गम्यते। ज्ञानार्थो वा गृह्णातिः, तेन बोधयेदप्येवंविधमेव, अन्यत्र दोषसंभवात्। तमेवाह-'सिद्धान्तविराधना' सर्वज्ञाऽऽज्ञाखण्डना, तथाहि तदाज्ञा-"आलोअणाए વિUID' [સાવરમાણ-૨૭૮] ત્યાદ્ધિ, ‘તરથા' ન્યથા, પૂવૅતિनिरूपणामन्तरेणापि तद्ग्राहणायामित्यर्थः। इति गाथार्थः॥१२॥
પ્રસ્તુત વિષયનો ઉપસંહાર કરતા ગ્રંથકાર કહે છે -
હમણાં જ કહેલાં અર્થિપણું વગેરે લક્ષણોથી શ્રાવકધર્મની યોગ્યતાને ચોક્કસ જાણીને ગૃહસ્થધર્મનો સ્વીકાર કરવા માટે ઉપસ્થિત થયેલા પ્રાણીને ગૃહસ્થ ધર્મનો સ્વીકાર કરાવે. યોગ્યતાને જાણ્યા વિના શ્રાવકધર્મનો સ્વીકાર કરાવવામાં સર્વજ્ઞની આજ્ઞાનો ભંગ થાય. સર્વજ્ઞની આજ્ઞા આ પ્રમાણે છે :- (૧) આલોચના:- સામાયિક (=દીક્ષા) લેવા આવનાર જીવ સામાયિક માટે યોગ્ય છે કે નહીં તેની તપાસ કરવી જોઈએ. એ માટે તેને “તું કોણ છે? તને વૈરાગ્ય કેમ થયો ?” વગેરે પૂછવું જોઈએ. એ રીતે પ્રશન વગેરેથી યોગ્ય (= બધી રીતે વિશુદ્ધ) છે એવો નિર્ણય કર્યા પછી સામાયિક (= દીક્ષા) આપે. (૨) વિનય-ગુરુના ચરણોનું પ્રક્ષાલન કરવામાં અનુરાગ વગેરે વિનયવાળાને સામાયિક આપે. (૩) ક્ષેત્ર:શેરડીનું ખેતર વગેરે પ્રશસ્ત ક્ષેત્રમાં સામાયિક આપે. (૪) દિશાભિગ્રહ:- પૂર્વ દિશા કે ઉત્તર દિશાની સન્મુખ રહીને અથવા તીર્થકર, કેવળજ્ઞાની, મન:પર્યવજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની, દશપૂર્વી કે નવપૂર્વી વગેરે, યાવત્ યુગપ્રધાન પુરુષો જે દિશામાં વિચરતા હોય તે દિશાની
