________________
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
તથા સર્વ વિદ્વાનોને સંમત એવી પરિશુદ્ધ કષ આદિ પરીક્ષાઓથી જિનવચન જ શુદ્ધ તરીકે નિશ્ચિત થયેલું છે. તેથી અમે કહીએ છીએ કે “જિનવચનમાં કષ શુદ્ધ સિદ્ધ થયો છે એમ નિપુણ પુરુષો અવધારણ કરે છે, નિપુણ પુરુષો સઘળા વિષયોનો છેદ ઉત્કૃષ્ટ જુએ છે, તાપ પણ સ્પષ્ટ ઘટે છે એમ સત્પુરુષોને પ્રતીતિ થાય છે. આથી જિનમતમાં પ્રામાણિકતાનો સ્પષ્ટ નિર્ણય થાય છે.” (૪) “ક્યાંક જે કોઈ પણ વચન કષ-છેદ-તાપવાળું રચાય છે તે સર્વજ્ઞના સૂત્રની અંદર આવી ગયેલું જાણવું, અર્થાત્ સર્વજ્ઞનું વચન છે એમ જાણવું. જગતમાં સર્વ રત્નો સમુદ્રમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી બીજા સ્થાનોમાં રત્નો હોય તો, પણ તે રત્નો પ્રાયઃ સમુદ્રમાંથી આવેલા છે.” (૫) તથા “ભગવાનની આજ્ઞા સૂક્ષ્મદ્રવ્યો વગેરેને બતાવનારી અને મતિ આદિ (જ્ઞાન)ને જણાવનારી હોવાથી સુનિપુણ છે. દ્રવ્યાર્થિકનય વગેરેની અપેક્ષાએ જિનાજ્ઞા અનાદિ-અનંત છે. જીવો ઉપર દબાણ ન કરતી હોવાથી અને જીવોનું હિત કરનારી હોવાથી જિનાજ્ઞા ભૂતહિત છે. જોને સદ્ભાવનાઓથી ભાવિત કરનારી હોવાથી જિનાજ્ઞા ભૂતભાવના છે. જિનાજ્ઞા સર્વોત્તમ હોવાથી અમૂલ્ય છે. એક સૂત્રના અનંત અર્થો થતા હોવાથી જિનાજ્ઞા અપરિમિત છે. અન્ય દર્શનની આજ્ઞાથી પરાજિત થનારી ન હોવાથી જિનાજ્ઞા અજિત છે. પૂર્વાપરના વિરોધથી રહિત હોવાથી, અનુયોગ દ્વાર સ્વરૂપ હોવાથી અને નયોથી ગર્ભિત હોવાથી જિનાજ્ઞા મહાર્યા છે. ઘણો અનુભાવ (= સામર્થ્ય) હોવાથી જિનાજ્ઞા મહાનુભાવા છે. સર્વદ્રવ્યો વગેરેને જણાવનારી હોવાથી જિનાજ્ઞા મહાવિષયા છે.”
૭૬
આવી વિચારણા કરીને સર્વેશંકાનું નિરાકરણ કરવું. પ્રાકૃતભાષા સર્વત્ર બોલાય છે, અને તેનાં લક્ષણો પ્રાયઃ નિયત નથી એમ પૂર્વે જે કહ્યું હતું તે અંગે જણાવવાનું કે ક્યાંક સંસ્કૃતભાષામાં પણ આ તુલ્ય છે. આથી બીજાને જણાવવા માટે સમર્થ એવી પ્રાકૃતભાષાનો પ્રયોગ કરવો એ યોગ્ય જ છે. આથી ઉક્ત શંકાને અવકાશ નથી. [૫૨] काङ्क्षामपि देशसर्वविषयां द्विधामाह
कंखा देसे एगं, कुतित्थिमयमिच्छए जहित्यपि । भणियमहिंसादुक्कयसुकयफलं सग्गमोक्खाई ॥ ५३ ॥
[काङ्क्षा देशे एकं, कुतीर्थिमतमिच्छति यथाऽत्रापि । भणितमहिंसादुष्कृतसुकृतफलं स्वर्गमोक्षादि ॥ ५३ ॥ ]
‘‘હા’’ શાહી વ્યાવ્યા-‘હાડ્યા’ પ્રાપ્રતિપાવિતસ્વરૂપા ‘વેશે’ દેશવિષયા વંત કૃતિ ામ્યતે। ‘તીથિમાં’ સાંધ્યાદ્રિવર્ગન ‘ફ∞તિ' અમિત્તવૃત્તિ, मोक्षाङ्गतया मन्यत इत्यर्थः । यथा मन्यते तथाऽह - 'यथा' इति प्रकारवचन:,
