________________
૨૫
તેમના પર મુગ્ધ બની. એકંદર તેઓ બહોતેર હજાર સ્ત્રીઓના સ્વામી થયા. સૌથી છેલ્લી તેઓ દેવક રાજાની પુત્રી દેવકીને પરણ્યા. નિયાણના પ્રતાપે હેમને સંસાર વધારવો પડ્યો.
૧૪૭ નંદીષેણ કુમાર. તેઓ શ્રેણિક રાજાના પુત્ર હતા. ભ. મહાવીરની દેશના સાંભળી, તેમને વૈરાગ્ય થવાથી દીક્ષા લેવા તત્પર થયા. તેવામાં એક દેવે અંતરિક્ષમાંથી નંદીષેણને કહ્યું હે કુમાર, હમણું તું દીક્ષા ન લે, તારે હજુ ભોગાવલી કમ બાકી છે, છતાં નંદીષેણે તે માન્યું નહિ. ભગવાન મહાવીરે પણ તેને ધીરજ ધરવાનું કહેવા છતાં, તેણે દીક્ષા લીધી; અને આકરી તપશ્ચર્યા કરવા માંડી. એકવાર ગૌચરી અર્થે નીકળતાં તેઓ એક વેશ્યાને ઘેર જઈ ચડ્યા. મુનિને દેખી વેશ્યાને વિકાર થયો. વેશ્યાએ કહ્યુંઃ મહારાજ, અહિં તે અર્થની ભિક્ષા છે! સમજ્યા? એમ કહેતાં જ તે હસી પડી. મુનિ લેભાયા. હેમણે પિતાના તપબળે ઉત્પન્ન થયેલી લબ્ધિનો ઉપયોગ કરી તે સ્થળે ધનનો એક મોટો ઢગલો કર્યો અને તેઓ રસ્તે પડ્યા. વેશ્યાએ મુનિ પાસે જઈ કહ્યુંઃ મહારાજ, આ તમારું ધન તમે લઈ જાઓ, મારે ન જોઈએ. જો તમે અહિં મારી સાથે રહેવાનું કબુલ કરે, તે જ હું આ ધન લઉં. નંદીષેણે વેશ્યાનું કથન કબુલ કર્યું. તેમણે પિતાને સાધુવેશ ઉતારી નાખે, અને તેઓ વેશ્યાને ત્યાં રહ્યા. પરંતુ એ નિયમ કર્યો કે હમેશાં ૧૦ પુરુષોને બુઝવી દીક્ષા અપાવ્યા પછી જ પોતાને આહાર કરે. આ આકરી પ્રતિજ્ઞા પણ નંદીષેણ પિતાના તબળ અને જ્ઞાનના પ્રભાવે પાળવા લાગ્યા. કેઈ એક દિવસે તેમણે ૯ પુરૂષને બુઝવ્યા અને દીક્ષિત બનાવ્યા, પરતુ એક જણને દીક્ષા આપવાનું બાકી રહ્યું. નંદીષેણે ઘણા પ્રયત્ન કર્યો, પણ દીક્ષા લેનાર દશમે પુરુષ કેઈ નીકળ્યો નહિ. આથી નંદીષેણે પોતે જ દીક્ષા લીધી; અને પ્રભુ પાસે જઈ પિતાના પૂર્વ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Suratww.umaragyanbhandar.com